Nummer 58.
Donderdag 23 Juli 1903.
26e Jaargang.
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
t PADS LEO XIII. t
i
AHTOON TIELEN,
Uitgever:
Mgr. Pecci.
'i!' 'i'iUWBW—Ml"
Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond.
A b o n n e ra e n t s p r ij s per 3 maanden t' 0.~5.
Franco per post door het geheele rijk f 0.90.
Brieveningezonden stukkengelden enz., franco te zenden aan den
Uitgever.
WAALWIJK.
Advertentiën 1—7 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, groote
letters naar plaatsruimte. Adverteutiën Smaal ter plaatsing opgegeven,
worden 2maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en
advertenties bij abonnement worden speciale zeer roordeelige contracten
gesloten. Reclames 15 cent per regel,
N.
Voor eenigen tijd konden wij op deze
plaats eenige hartelijke woorden wijden aan
den jubileerenden Paus, thans is het ons
droef te moede wanneer wij moeten gaan
schrijven over dezen grooten man, maar
onder zoo droevige omstandigheden, over de
nagedachtenis van onzen grooten Leo, Paus
en koning, opperpriester, wiens naam en
daden de geheele wereld met vereering,
ontzag en verbazing vervullen, die door
katholieken, als andersdenkende vrijmoedig als
de grootste iran onzer eeuw wordt genoemd.
Leo XIII onze groote paus, is thans
der katholieke wereld, na een glorieus,
roemrijk pontificaal van 25 jaren, ontvallen.
Wel is het Leo XIII niet mogelijk ge
weest, de tijdelijke macht des Pausen te
herstellen. Maar dank zij de hoogheid van
zijn geest en de wijsheid zijner daden heeft
hij de verwachtingen van de vijanden der
Kerk te niet gedaan. In een roemrijk
koningspaleis heeft hij zijn gevangenis her
schapen. Hij oefende een zedelijke souvereine
macht uit, die straalt de geheele wereld door
en welke nooit in hoogere mate door een
zijner voorgangers werd bezeten.
Het genie van Leo XIII heeft aan de
eeuwenoude tiaar nieuwen luister gegeven.
Zijn pontificaat vult gansch een tijdperk van
zware beproeving, maar ook van groote glorie
voor de Kerk. Het Pausdom is ouder zijn
regeering op schier wonderdadige wijze in
aanzien gestegen, zelfs bij hen, die het
scherpst tegenover de Kerk staan. En het
Katholicisme heeft, dank zij zijn wijs beleid
en onvermoeid streven, de laatste decennia
der negentiende eeuw gekenmerkt door on
verwachte zegepralen om straks de twin
tigste eeuw te doen opgaan in de schittering
van ziju onbluschbaar licht.
Men is huiverig te spreken over een zoo
verheven verschijning.
Maar het gevoel baant zich een weg,
dringt naar uiting. En nu wij bij de ster
venssponde staan van onzen Vader, van den
Vader der Christenheid, van onzen opper
sten Leider en Zielenhoeder, nu wellen de
woorden onweerstaanbaar naar de lippen, nu
eischt de dankbaarheid, de liefde de ver
eering, dat wij spreken zullen, zij het ook
slechts in stamelende klanken. Zóózeer zijn
wij vervuld met de gedachte aan Hem, dat
niets aDders ons meer kan bezig houden.
Zóó diep treft ons het verlies van zijn
machtige persoonlijkheid, dat wij nauwelijks
kunnen deuken aan den zeldzaam koogen
leeftijd door hem bereikt, aan zijn eigen
verlangen, om eindelijk te mogen rusten van
zijn onverdroten werkzaamheid.
Leo XIII was zulk een zegen, zulk een
glorie voor de Kerk 1 Eu hoezeer vast in
ons geworteld is de overtuiging, dat Chris
tus zijn Kerk nooit verlaten zal, eD dat dus
de overwinning Haar ontwijfelbaar zeker is
beschoren, valt toch in deze stonde lood-
zwaar op onze ziel een gevoel van beklem
ming, van angst en verbijstering, nu wij
den Pontifex missen, die zulk een wonder
dadig werktuig was in de hand des Heeren
Wonderdadig inderdaad.
Toen Pius IX in 1878 het moede hoofd
had neergelegd gevallen als een eik te mid
den van woedende stormen, scheen het wel,
dat de Kerk sombere dagen tegemoet ging,
een donkere nacht voor haar aanstaande was.
Van alle kanten zag zij zich benauwd en
besprongen. Den machtigsten staatsman van
Europa had zij als verbitterden vijand tegen
over zich. Van zijn wereldlijk gebied beroofd,
was de Paus teruggedrongen in het Vaticaan,
geen vorst meer in de gewoue beteekenis
van het woord. En nu deze aardsche troon
hem was ontweldigd, meenden zijne vijanden
dat de glans der tiara ook ras verbleeken
zou. Sommige regeeriiiuen achten het noodig,
de diplomatieke betrekkingen te verbreken.
De Paus was hoogstens nog een pretendent,
geen souvereiu niet wien men rekening be
hoefde te houden. De dagen, waarin het
Roomsche Opperprieslerschap als een wereld
macht gold, waren voorbij, onherroepelijk,
en in ziju hoogste autoriteit aangetast, moest
ook het Katholicisme daarvan den terugslag
ondervinden. Bovendien, in het geestelijk
werd terzelfder tijd de aanval steeds heviger
Het positivisme, het materialisme, het scep
ticisme zouden straks het geloof verdringen:
Tegenover de eeuwen-oude Kerk vermolmd
naar men meende werd de wetenschap
een tendentieuze wetenschap gesteld, die
haar den genadeslag geven zou.
Leo XIII trad op.
Het Pausdom verheffen uit zijne verne
dering, de Kerk verzoenen met de staats
lieden en de regeeringen, met het volk en
de wereld, het geloof verdedigen en hoog
houden tegenover de aanvallen eener over
moedig en valsche Rede, was de zware taak,
die hem wachtte.
De vooruitzichten schenen donker, de taak
hopeloos.
De taak hopeloos, maar de laua heeft
die heerlijk volbracht, in zijne verheven,
roemvolle regeering heeft hij het christendom,
door zijne talrijke daden, waarover we
hierachter meer zullen zeggen, tot eene
ongekende hoogte opgevoerd.
Thans is Hij heengegaan, die onze Vader
was, de hoeder onzer zielen, onze gids or.ze
glorie, onze steuu. De Kerk staal verweesd
en gansch de christelijke wereld treurt over
zoo groot een verlies. Maar ook de niet
christelijke wereld zal hem eeren als een der
merkwaardigste historische figuren van de
negentiende en de twintigste eeuw, als een
onsterfelijk kampioen voor de edelste aspira
ties der menschheid de beschaving, den
vooruitgang, de vrijheid. Tot het laatste
heeft hij gearbeid en gestreden, ten spijt
van den steeds drukkender last der jaren,
trotseerend de grootste beslommeringen. En
al klonk soms als aandoenlijke klacht het
„taedet me vivere" van zijn lippen, onge
schokt bleef de kracht, waarmede hij zijne
wereld-omvattende taak vervulde en onge
rept de geestdrift, waarmede hij streefde
naar de bereiking van zijn hoog ideaal.
Wie die hem na zoo langen en zwaren
strijd de rust der rechtvaardigen misguunen
En neen, neen, hij is met dood voor ons.
Hij is slechts gestorven naar het lichaam.
Hij liet ons na zijn encyclieken, waaruit het
„Lumen in coelo" ons blijft tegenstralen.
Eu bij zijn doodbaar ontluikt in onze be
wogen ziel de herinnering aan den dichter
die ons het genie vergelijkt met een
ster, die, werd zij aan den hemeltrans ge
doofd, toch nog vele, vele jaren zou lich
ten voor onze oogen.
Genieën sterven niet. Het ^Licht aan
den hemel" blijft glanzen voor onze blikken,
in blijde verrukking naar boven gericht.
En als een nieuwe wonderdadige Ster wijst
het ons den weg naar de Kribbe der Zalig
heid, naar het rijk van onzen Heer, waar
Leo thans voor zijn volk om hulpe en redding
smeekt
De jeugd.
Het was op den 2en Maart van 't jaar
1810 dat Graaf Joachim Pecci in 't stadje
Carpineto werd geboren van een oud, ade-
lijk geslacht uit Siena. Hij was de jongste
op een na van 7 kinderen.
Het zag er treurig in Rome uit, toen
Graaf Joachim Pecci 't eerste levenslicht
aanschouwde. De eeuwig stad Rome was
door Eraukrijks legers verwoest. De gewel
dige Napoleon had den grijzen Pius gevan
gen genomen. Hem gesleurd ver van zijn
erfgoed over de woeste Alpen van gevange
nis tot gevangenis en het heerlijke St. Pie-
ter werd ten prooi gelateu aan de geniepige
revolutionnaire vereenigingen, die reed» toen
in Italië den boventoon voerden.
Vijf lange jaren duurde de ballingschap.
Toen Pius IX terug kwam naar Rome stichtte
hij dadelijk te Viterbo een'college, dat ooder
bestuur kwam vau de de orde der paters
Jusuïten.
Aan dat college genoot dan Joachim Pecci
zijn eerste opleiding. Ziju leermeesters be
merkten reeds dadelijk, dat hun leerling be
schikte over uitstekende gaven vaa hoofd
en hart. Het waren de opkomende gaven,
die zich ontwikkelend, later de gansche we
reld zouden doen verbaasd staan. Die jeug
dige ziel leerde dat begrijpen en liefhebben
't voorwerp zijner godsvrucht, nadat die ziel
reeds door zijn mosder ontvankelijk was
gemaakt voor de zoetheid van 's Heeren
dienst.
En als een getuigenis zijner gaven is nog
bewaard een Latijnsch vers van vier regels.
Het is 't vers, dat de 12-jarige Pecci des
tijds aan een bezoeker van Viterboosch
college een provinciaal der Jesuïten toezong.
Zijn lievelings studie was die in de klas
sieken, daarin vooral was hij steeds de
premier zijner klas, de sierlijke stijl, die
schittert in de encyclieken is te Viterbo
geleerd.
Joachim Pecci was 14 jaren oud, toen hij
't Viterboosch college verlaten hebbend, de
roemrijke poorten van het collegium Ro-
manum binnentrok om zich de kennis der
philosophie en rethorica eigen te maken.
Meer en meer, naar mate zijn studiën
hoogere vlucht namen, blonken zijn talenten
en geestesgaven boven die zijner medestu
denten uit en in alle vakken legde de jeug
dige geleerde een bekendheid aan den dag
die de ieermeesters in hooge mate verbaasd
deed staan. Hij was achtien jaren slechts,
de jonge graaf toen.men hem den doctors
hoed opzette, nadat hij gepromoveerd had
op een reeks stellingen, gelegen op ver
schillend gebied der wijsbegeerte.
Nauwelijks een half jaar nadien, begon
de onvermoeide student zich in te wijdtn
in de studiën der godgeleerdheid. Na een
viertal jaren behaalde Hij hierin den doc
torsgraad.
Het werd duidelijk meer en meer, welke
levensweg God voor dezen voorbeeldigen
jongeling had afgebakend. Thans was deze
waardige telg uit het bekende oude adelijke
geslacht der Pecci's twee-en-twiutig jaren
oud eu had tweemalen reeds den dokters
graad behaald. In zulke mannen, schuilt
de levenskracht die den roem der Pauselijke
diplomatie bezielt.
Geregeld werden daarna door Dr. Joa
chim Pecci de lessen aan de Academie der
Nobili bezocht en aan de Sapienza woonde
bij 't college bij over 't kerkelijk en civiel
recht. Ook in deze beide vakken behaalde
Hij in 1837 den doctorsgraad en nog was
datzelfde jaar niet ten einde, of de groote
gelee.de werd priester, want op den 3den
December 1837 ontving Hij 't H. Priester
schap. Intusacheii was hij door Paus Gre-
gorius tot huisprelaat benoemd.
28 jaar oud was hij nu Mgr. Joachim
Pecci.
Kardinaal Pact it le de aandacht van
Paus Gregorius XVI op den jongen Pecci,
die dientengevolge reeds op 27jarigen leeftyd
den rang van geheim-kamerheer optving.
Einde van hetzelfde jaar werd Mgr. Pecci
priester gewijd, en op 1 Jan. 1838 droeg
hij zijne eerste plechtige H. Mis op in de
kamer van St. Stanislaus-Kosta.
In Februari daaraanvolgende belastte de
Paus hem reeds met eene taak, waaruit wel
bleek, in welk hoog aanzien Mgr. Pecci bij
Gregorius XVI stond. Het hertogdom Bene-
vento, dat aan den H. Stoel behoord# maar
midden in het koninkrijk Napels lag, was
een nest geworden van Napolitaansche ban
dieten en smokkelaars. Het ergste was,
dat dezen behoorden tot eene camorra, d.w.z.
dat zij in dienst waren van vennootschappen,
bestaande uit aanzienlijkeen schijnbaar nette
farailiën. Er was een ambtenaar met ijzeren
wilskracht voor noodig, om hieraan een
einde te maken. De Paus zond er Mgr.
Pecci als delegaat (gouverneur) heen, en
Mgr. Pecci maakte er een eind aan, ra
drie jaren tijds.
Daarop zond de Paus hem naar Perugia,
Waar geheime genootschappen bcdende.ljke
woelingen veroorzaakten. einig vermoedde
Mgr. Pecci, die de stad als burgerlijk amb
tenaar bestierde, dat hij er later als bisschop
over zou regeeren. Hij verbeterde er de
reohtbank en het onderwijs en richtte er
eene spaarbank op.
In 1843 benoemde de Paus hem tot
nuntius te Brussel, en zoo werd de prelaat
reeds op 33jaiigen leeftijd bisschop gewijd
De zoo geleerde mau kende geen woord
Fransch, en toch was de kennis dier taal
hem te Brussel onmisbaar. Geen nood
Met ijzeren wilskracht begon hij Fran scha
te studeeren, reisde met een Fransch schip
naar Marseille, hield zich veertien dagen ra
Frankrijk op, en toen hij te Brussel aan
kwam, kende hij de taal genoegzaan om
zich verstaanbaar te maken. Aldaar ver
wierf hij zich de genegenheid van alle par
tijen, zoowel van den Protestantschen koning
als van de liberale ministers en van de
Katholieke geestelijkheid.
Hij verliet België, om bisschop te worden
van Perugia. Op zijne terugreis vertoefde
hij eene maand te Londen, waar hij kennis
maakte met koningin Victoria, en eenige
weken te Parijs, waar hij eene audiëntie
had bij Louis Philippe. Toen Mgr. Pecci
te Rome kwam, was Gregorius XV 1 ga
storveu, en Pius IX hem opgevolgd.
Leo XIII als Pau9>
De erfenis van Pius IX behoefde een
krachtige hand en de nieuwe paus trad met
kracht op na zijn troonsbeklimmingbij
sloeg dadelijk de handen aau het werk.
Hovelingen en gunstelingen werden weg-
gebezemd j de nietsdoeners werden onver
biddelijk ontslagen en de nieuwe hoogeprirtïer
omringde zich met mannen als Socca
Rotelli, Foachi, Simeoni, Czacki, Vannutelh,
Ferrata, Rampolla, wier bekwaamheden ei
hooge gaven hij te Perugia had leeren kennen
en waardeeren. Rnnm-
Leo XIII heeft zich beijverd het Room
sche geloof uit te breiden en te
inderdaad heeft hij de hierarchic hersteld in
Schotland, Oost-Indië, Armem. o^MriU
hij heeft de missies rermeerderd en dapr
paganda met mülioenen begift.|gd i h»*
scholen opgericht in Italië die to
leen 250.000 lire per jaar kostten lllJ
den veldtocht tegen de slavernij aangemoedig
en gezegend. Hij heeft aan de reSeerinf
conecsies gedaan zonder te overschrijden de
grens die dc leerstellingen der kerk. aanwezen
bewijzen strekken de verzoening met
Duitschland, bekroond door b.ezoekenvan
den Lutherschen keizer Wilhelm II aa
e Echo van het Zuiden
en Langstraatsfk Courant,
ZOU ..ii
