Nummer 78.
Zondag' 4 October 1903.
26e Jaargang
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Eerste Blad.
öe Socialistische Heilstaat.
EEN IIELDEMieiiüll.
w
I
N T 001 TIELE N,
Dit nummer bestaat
uit TWEE BLADEN.
BEKENDMAKING.
FEUILLETON.
f
Ifl
Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond.
A b o n n e in e n t s p r ij s per 3 maanden f ü.~5.
Franco per post door liet geheele rijk f 0.90.
Brieveningezonden stukken gelden enz., franco te zenden aan den
Uitgever.
I
U I T G K v E R
WAALWIJK.
Advertentiën 17 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, groote
letters naar. plaatsruimte. Advertentiën Smaal ter plaatsing opgegeven,
worden 2maal berekend. Voor plaatsing van een groet aantal regels en
advertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeelige contract
gesloten. Reclames 15 cent per regel,
Herhalingsonderwijs.
den
TWEEDE GEDEELTE.
XI.
Moeilijkheden met het buitenland en de
uitslag der verkiezingen.
De handel tusschen Engeland, Amerika
en Nederland heeft door het sociaal-demo
cratische stelsel ontzagelijk veel geleden,
zelfs de handel rac-t andere sociaal-demo
cratische regeeringen gaat niet meett zoo, als
het aanvankelijk ging.
Toen toch konden de handelsartikelen,
welke Nederland van haar ontbood, met
coupons worden betaald maar nu eischen
deze egoïstische zuster-regeeringen onmid-
delijke tegen-levering van andere goederen
onzerzijds of h. contant. En daar Engeland
en Amerika ook niet anders dan a coutaut
leveren, is de voorraad gemunt en ongemunt
goud, dat de regeering nog in voorraad had,
uitgeput.
Moeilijk valt het onze regeering dus,
bij de sociaal-democratische naburen en hij
Engelschen en Amerikanen, de voortbreng
selen van onzen bodem en van dc nijver
heid op de gewone manier te plaatsen en
in ruil daarvoor te verkrijgen, wat wij aan
graan, hout, petroleum, enz. behoeven.
Daarbij komt, dat de Engelschen en
Amerikanen voortdurend beweren, dat onze
fabrieksartikelen, vooral geweven sloffen,
thans zoo gebrekkig zijn, dat zij er den
vroegcren prijs niet meer voor kunnen geven
en dus naar "andere leveranciers, ook voor
landbouwproducten, moeten uitzien. En
tot verhooging van al die ellende komt nog
het feit, dat de kosten van voortbrenging
voor onze regeering zoo hoog gestegen zijn,
dat zij met verlies begint te werken.
Daar nu in een gesocialiseerde Maatschappij
het departement van Buitenlandsche Zaken
den goederenhandel met het buitenland in
zijn geheel van staat tot staat heeft te
leiden, heeft dit tengevolge, dat alle klachten
over slechte kwaliteit, vertraagde levering
en wat dies meer zij, door diplomatieke
nota's moeten behandeld worden. Deze
nota's worden, wijl deze ongelukkige stand
van zaken onze Maatschappij millioenen
schade berokkenen, van dag tot dag scher
per. Ja, in Engeland en andere staten zin
speelt men er reeds op, dat Nederland, als
het niet meer in staat is zijn bevolking te
"oeden, maar deelen van zijn grondgebied
aan de naburige mogendheden moest alstaau.
Onze koloniën hebben wij, als niet pas
sende in het sociaal-democratische stelsel,
reeds lang zelfstandigheid verleend, doch
zij zijn nu door Engeland en Amerika in
gepikt. En nu wil men nog onze grens
streken al maar vast gaan bezetten als pand
voor de aangroeiende schulden van Neder
land, wegeii3 geleverde waren.
Vreemdelingen, die door het nietig ver
klaren der Nederlandsche effecten schade
-hebben geleden, zoeken dekking door be
slag te leggen op Nederlandsche waren en
schepen, waar zij die ook maar kunnen
vinden.
En het bevorderen der landverhuizing
door buitenlandsche schepen geeft evenzeer
tot onophoudelijke vertoogen slof, waaruit
van weerszijden groote geraaktheid spreekt.
Ja dat zou ik u nog vergeten mede te
deelen. Wat hebben we, mijn vrouw en
ik in angst gezeten U moet weten, onze
Bernard is met zijn meisje, dat voortdurend
door een barer chefs werd lastig gevallen,
gevlucht. En nu wist ik daarvan niets af,
wel mijn vrouw, die het echter voor mij
verborgen hield. Op den dag nu, dat de
vlucht beproefd zou worden, lees ik, heel
gemoedelijk uit het //Volk" voor, dat aan
de zeekust wederom voortvluchtige land
verhuizers door de grenspatrouilles warcu
doodgeschoten. Mijn vrouw vraagt hevig
ontroerd Waar Te l.Jmuiden En
dit woord is er nog uit, of zij valt flauw.
Na met veel moeite bijgebracht to zijn,
biecht ze alles op, hoe deze vlucht reeds
lang voorbereid is, daar Anna het niet
langei wegens het afwijzen van haar chef,
die haar nu ging negeren, in de werkplaats
kon uithouden en dat Bernard hierdoor
bijna tot wanhoop gebracht, eenvoudig liet
besluit opvatte met zijn meisje te vluchten.
Daarom was die jongen hij zijn laatste be
zoek zoo vreemd en hevig ontroerd. Vreese-
lijke uren van kommer en angst brachten
wij door, totdat het volgend nummer van
het „Volk" de namen der gedooden en
gevangen genomen vluchtelingen bekend
maakte, waaronder Goddank die van onze
kinderen niet waren.
Een geheele week bleven wij nog in de on
zekerheid, totdat er eindelijk een brief
kwam, waarin zij ons mededeelden, dat zij
ï.a veel ontberingen eindelijk in Engeland
waren aangekomen en nu reeds op weg
naar Amerika wareu.
Arme kinderen Hoe droevig, zoo hun
vaderland te moeten verlaten. En mijn vrouw 1
Het lieve inensch is iu den loalsten tijd
tieu jareu verouderd.
Maar laat ous nu tot buitenlandsche
moeilijkheden terugkeeren. De nola's dan
werden hoe langer hoe scherper en in stede,
dat de zegepraal der sociaal-democratie ons
den eeuwigen vrede tusschen de volken
zou brengen, dreigt in het tegendeel om te
slaan. Het ministerie heeft dan ook al
reeds bekend gemaakt dat niet alleen de
oorlogsvloot wederom zeevaardig dient ge
maakt te worden, maar ook, dat het staande
leger met 50,009 man versterkt moet wor
den.
En nu de uitslag der verkiezingen. Het
is te begrijpen, dat deze verkiezingen heel
wat voorbereiding hebben gekost en daar
naast een rumoerige kiesbeweging heelt iu
't leven geroepen. Vooral onder de vrouwen
heerscht veel misnoegen en wel, omdat
haar eiscli in afzonderlijke districten de
helft der afgevaardigden te mogen kiezen,
van da hand is gewezen. Zij denken, dat, als
zij met de mannen moeten kiezen, dat er
dan weiuig vrouwen een zetel in de Tweede
Kamer zullen innemen.
Vooral gist het onder de partijen der
jongeren, die alle mogelijke en onmogelijke
eischen, waaronder ook het recht op een
huwelijk, waardoor zij natuurlijk vele vrou
wen gewonnen hebben in hun vaandel
hebben geschreven.
De regeringspartij wijst natuurlijk bijna
al deze eischen en vooral die van de z. g.
partij der vrijheid, welke zelfs het recht
der ouders om hunne kinderen op te voeden,
afschaffing der staatskeukens, vrije keus van
het beroep en der woonplaats, alsmede hoo
ier loon voor zwaarderen arbeid durven
voorstellen met groote verontwaardiging van
de hand, daar zij de sociale gelijkheid te niet
doen en derhalve de grondslagen der ge
socialiseerde Maatschappij ondermijnen.
Eigenaardig is het, dat met groote me
nigvuldigheid der programma's, toch de
kiesbeweging geenskins gelijken tred houdt.
Wel zijn alle wetten buiten werking ge
steld, welke de vrijheid van spreken en
schrijven en het recht van vcrceniging en
vergadering beperken. Maar wat baat
vrijheid van drukpers, waar de regeering
in het bc.zit is van alle drukkerijen en wat
het recht van vergadering, waar alle ge
bouwen eigendom der regeering zijn. Is het
niet opmerkelijk, dat het haast altijd zoo
treft, dat eeu lokaal bezet is, als een partij
der oppositie er vergaderen wil
Het gist óp bedenkelijke wijze in het
volksgemoed, en, het wordt ten plattelande
en de steden steeds erger. Men krijgt den
indruk, dat een onbeduidende aanleiding
voldoende zou zijn om het smeulend vuur
in lichte laaie vlam te doen uitslaan, en
het eene einde lands tot het andere
het volk op de heen le brengen tot herstel
der vroegere toestauden.
En hoe is nu de uitslag De regeeriugs-
partij heeft waarlijk een overgroote meerder
heid behaald, oudanks al de ontevredenheid
en de hevigste oppositie.
Te verwonderen is dit niet, als men in
aanmerking neemt, de praktijken, welke
J
'U
V
-V- V
paaaggaa^atjgaaft^i--ia=s..■aEv^B.i. j-)- u.uii-ii
De Echo van het Zuiden
en l.ii£N(nitsfke Onnrut.
i rmin-rrm—illiw^himwiiimmi»1!' wwii wi'itfgmrMWW*^ J.i>(»iWiw<iswali
Loting; voor de Nationale Militie.
Burgemeester en Wethouders der Gemeente
Waalwijk brengen ter openbare kennis, dat
voor hunne gemeente de loting voor de lichting
der Nationale Militie van het volgend jaar zal
plaats hebben op Zaterdag den 17 October
aanstaande des voormiddags ten 9*/? ure, ver
plicht ziju zeiven hunne nummers te trekken,
terwijl voor hen, die niet zijn opgekomen, de
trekking kan geschieden door vader, moeder,
voogd of curator, en dat, zijn ook dezen niet
cekomen, de trekking geschiedt door den
burgemeester of het lid van den raad der ge
meente, dat bij de loting tegenwoordig is.
Aanvragen ter bekoming van getuigschriften
tot het erlangen wegens brocderdienst (artt.
45 en 53 der wet) of op grond dat van twee
of meer in hetzelfde jaar geboren broeders de
helft of, bij een oneven getal, de kleinere helft
wordt vrijgesteld (art. 50 der wet], kunnen
door of van wege de lotelingen geschieden ter
gemeente-secretarie op 19, 20, 21 en 22 Octo
ber aanstaande des voormiddags van 9 tot 12
uur.
Paspoorten of andere bewijzen van ontslag
uittreksel uit het stamboek, bewijzen vau
werkelijken dienst, welke zijn over te leggen
ter bekoming van vrijstelling wegens eigen
militairen dienst of hroederdieust, moeten
tenminste tien dagen voor den dag, waarop
de zitting van den militieraad wordt geopend,
ingeleverd worden bij d*n Burgemeester der
gemeente, in welke de loting, die de vrijstel
ling wegens hroederdieust wordt mede ver-
eischt een getuigschrift van den Burgemeester,
waaruit het getal zonen, tot het gezin be-
hoorende, blijkt.
N.B. jDe opgave van eene reden van vrij
stelling bij de loting ontslaat hem, die vrij
gesteld wenscht te worden, niet van de ver
plichting om bij den militieraad de reden van
vrijstelling op het daarvoor bestemde tijdstip
in te brengen.
Waalwijk, den 23 September 1903.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J, TIMMERMANS, l.b.
F. W. VAN LIEMPT, Secretaris.
dagen voor een ieder ter lezing zijn
nedergelegd.
Waalwijk, 23 September 1903.
De Burgemeester voornoemd,
J. TIMMERMANS Wz., l.b.
INRICHTINGEN
welke GEVAAR, SCHADE of HINDER kunnen
veroorzaken.
Burgemeester en Wethouders der gemeente
Waalwijk brengen ter openbare kennis, dat
ter Gemeente—Secretarie ter inzage ligt een
verzoek met bijlagen van de Firma Gebrs. van
Delft aldaar om vergunning tot bet in werking
brengen van een gasmotor van 8 paardekraebt
in zijne leerlooierij kadastraal bekend in Sectie
C. No. 1205.
Op Vrijdag, den 9 October 1903, des voor
middags te 11 uren, zal op het gemeentehuis
gelegenheid bestaan om bezwaren tegen dit
verzoek in te brengen en deze mondeling en
schriftelijk toe te lichten.
Zoowel de verzoeker, als zij die bezwaren
hebben, kunnen gedurende drie dagen, voor
het bovengemelde tijdstip, op de Secretarie dei-
Gemeente kennis nemen van de ter zake in
gekomen schrifturen.
Waalwijk, den 24 September 1903.
Burgemeeste en Wethouders voorn.
De Burgemeester,
J. TIMMERMANS Wz. l.b.
De Secretaris,
F. W. VAN LIEMPT.
Burgemeester en Wethouders vau Waalwijk
maken bekend, dat zij, die wenscbeu deel te
nemen aan bet berhaliugs—onderwijs alhier
begiuneudo Maandag 5 October aanstaande,
zich voor of op Zaterdag 3 October bevorens
moeten aanmelden bij bet hoofd der school ol
ter secretarie.
Waalwijk 26 September 1903.
Burgemeester en Wethouders
J. TIMMERMANS l.b.
De Secretaris,
F. W. VAN LIEMPT.
De Burgemeester der gemeente Waalwijk
maakt bekend, dat het inschrijvingsregister
der nationale militie voor de lichting 190-1 en
de daaruit opgemaakte alphabetiscbe naamlijst
op de secretarie der gemeente gedurende acht
Vrij naar het Duitsch bewerkt door J. SI. S.
(71)
EEN EN TWINTIGSTE HOOFDSTUK.
Het Huwelijksaanzoek.
«Waarom dan niet In het bootje zaten wij
even zoo gemakkelijk als op een stoel/ zegt
Oitilia koel, waarna ze met Emmy naar de
gasten gaat.
Het toeval wil, dat Nora een tijdlang alleen
met Willburg zit.
Zij zien beiden, hoe Hohenstein op een zeer in
't oog loopende wijze de dochter des huizes het
hof maakt. En met stille smart merkt Willburg
op, dat de gravin niet ongevoelig is voor die
huldiging.
Zij lacht den zanger vriendelijk toe. «Ik denk
dat het noodig is. nog hedenavond de verloving
dezer twee bekend te makan. Het wordt te op
vallend.'
Met deze woorden wijst Nora, ietwat boos
aardig lachend, met haar waaier naar den zan
ger eu haar stiefdochter, echter zoo, dat dit alleen
onze held kan opvallen.
Willburg moet zich met alle geweld beheer-
Bchen.
«Deze verbintenis schijnt u niet recht te be
vallen. Misschien hadt u den zanger liever voor
u zelve behouden, wijl het samenzijn met uw
neef Egon nu niet meer mogelijk is.'
Nora wordt bij deze beleodiging zoo bleek als
ceu doode, doch zij bedwingt zich, om haar be
daardheid en kalmte niet te verliezen.
«Welk een scherpen blik hebt u, mijuheer
Willburg. Men zou nauwelijks kuunen geloo-
ven, dat uw drukke bezigheden u nog tijd over
lieten, om u met eens anders zaken bezig te
houden.'
Na een oogenblik zwijgens gaat ze verder.
«Houdt toch eens op met dat ondoelmatige
trijteren. Laten wij liever eens verstandig met
elkander spreken. is een dwaas, uw geluk u
zoo maar te laten ontnemen. En met een bloe
dend hart, dat zie ik wel aan u. U bemint dat
meisje hartstochtelijk. Ik weet, dat u op t
oogenblik niets liever zoudt wenschen, dan
Ottilia aan uw hart te drukken en dien indrin-
erigen zanger op zijde te schuiven. Waarom
uoet u dat toch niet? Over eenigen tijd is het
wellicht te laat daarvoor. De gravin is een zeer
trotsch meisje, zij zal zeker met den zanger
huwen, al was het alleen, om wruak op u te
nemen en u het bewijs te leveren, dat zij nooit
iets voor u gevoeld heeft en dus nooit aan een
inniger betrekking met u gedacht heeft. Ziet u
toch, met welk een vertrouwelijkheid hij haar
nadert. Ik beu overtuigd, dat Ottilia heden
haar besluit genomen heeft, om zijn aanzoek
aan te nemen, anders zou ze hem gewis meer
op een afstand houden. Trouwens 't is goed
zoo, want ik ben voor dit engagement
Willburg lijdt hellepijnen. Met duivelsch ge
noegen weet Nora zijn hart te pijnigen. Ja,
inderdaad, hij wenscht niets liever dan Hohen
stein van Ottilia's zijde weg te rukken en zelve
er naast plaats te nemen.
Maar hij is als een slaaf aan zijn ketenen ge
bonden. Hij moet zwijgen met smart en woede
in zijn hart, toezien, dat Hohenstein zich immer
meer in Ottilia's gunst dringt.
O God, hoe haat hij op dit oogenblik die
vrouw aan zijn zijde, die hem met onverbreek
bare banden aan haar zelve geketend houdt en
dan nog vol hoon en cynische bedaardheid zijn
ouduldbaren toestand duidelijk maakt.
Nog weet hij niet, hoe hij zich zal houden, als
plotseling Ottilia en Hohenstein als een verloofd
paar voor hem zullen slaan, dit weet hij echter,
dat hij Nora niet verraden wil, hoe het met zijn
zielstoestand is gesteld zij zal niet triom
feeren 1 Hij moet naar buiten in de vrije lucht,
weg van die vrouw, wier nabijheid hem meer
pijn aandoet als hij het wel uitdrukken kan
Tamelijk ruw staat hij op cn verlaat ziju zit
plaats, zonder eeu eDkel woord ter verontschul
diging aan de naast hem zittende, vrouw des
huizes aan te bieden.
De avond is nu gevallen en in den tui heeft
men de honderden bonte ballons aangestoken.
Een tooverachtigc verlichting is vooral aange
bracht in de serre's, die de prachtige verzameling
van uitheemsche planten schitterend doet uit
komen.
De gasten wandelen bij groepen of twee aan
twee in het park en hier en daar bewijst eeu
zacht fluisteren, dat een minnend paartje zich eeu
teeder tfite a tête veroorlooft in deze poëtische
omgeving zoo geheel passende bij deze harten-
muziek.
Willburg, die meent, dat hij vluchtig Ottilia's
zijdeujapon heeft zien schitteren, bespiedt on
danks zich zei ven de donkere plekjes, die hij
passeert.
Misschien heeft ook zij met den zanger een
stil plekje opgezocht, om zijn liefdeuitingen aan
te hooren en.... zijn kussen te dulden.
Willburg voelt hoe hem bij deze gedachte het
bloed naar het hoofd stijgt. Hij is juist in de
nabijheid van een bank, waarop hij zich laat
neervallen eu zijn hoofd met dc handen steunt.
Daar ruischt plotseling naast hem een zijden
sleep voorbij en opziend bemerkt hij twee da
mes, die in een druk gesprek hem passeers.
Wegens de duisternis, die hier heerscht, hebben
zij hem hoogstwaarschijnlijk niet bemerkt.
Thans dringen de tonen van een Strausswals
tot hier door en, als op een gegeven teeken,
iaat een der dames den arm der andere lo9.
Ottilia, daarbinnen wordt gewalst. Excuseer me
wanneer alles danst, kan Emmy niet kalm wan
delen, trouwens ik ben voor dezen heerlijken
wals geëngageerd/
En zonder verder te wachten, of haar vriendin
heur volgt, vliegt ze als een hinde weg.
Diep zuchtend neemt Ottilia plaats op de
bank, onbewust viak naast Willburg.
,Is u niet gelukkig, genadigste gravin?'
,0, mijn God, wie is hierP'
Ottilia is hevig geschrokken. g
«Zoo vreemd beu ik U toch niet, dat U mijn
stem niet erkent?*
Willburg is ontroerd, zijn stem verraadt zijn
zi lstoestand.
De gravin gaat onwillekeurig een weinig van
hom weg.
van
tamcmttsjaxiamtui iiwa,v
«Ik kom met vele menschen in aanraking,
zoodat ik onmogelijk ieders stemgeluid onthou
den kon.'
«Waarom zoo bitter, gravin Is u wederom
toornig op mij? Deed ik u weer leed? Wees er
van overtuigd, dat het verre van mij is, U te
willen krenken.*
De gravin drukt onwillekeurig haar harid op
heur hart.
Hij vraagt nog, of hij haar leed heeft aange
daan? O, dat is meer dan zij verdragen kan?
Hij heeft een erbarmelijk 6pel met haar hart
gedreven, hij heeft haar een oogenblik doen
gevoelen, dat hij haar beminde, zijn armen heb
ben haar omvat, zijn lippen de hare geku8t
en daarna heeft hij haar altijd even koel be
handeld, zonder het beslissende woord te willen
spreker». Eu nu vraagt hij nog, of hij haar leed
heeft aangedaan? Waurlijk, zij had kunnen
lachen, als zij niet zoo dieptreurig geslomd was.
,U hebt mij in 't geheel geen leed aangedaan,
mijuheer Willbarg."
Ottilia's stem klinkt koel en afwerend.
Muak u hierover niet ongerust. Hoe komt u
er toe, zoo iets te meenen Als u mijn houding
ten uwen opzichte verunderd vindt, zoo heeli
dit zeker gelegen aan een oogenblik vun sleclit
humeur, mijner of uwerzijds. Men laat som?,
als men zelf slecht gemutst is, deze slechte
luim een ander meer voelen dan men wel be
doelt. En ik vermoed haast, dat het u op
dit oogenblik zoo gaat I
Ottilia verwondert er zich zelve over, dat zij
het ul zoo ver gebracht heeft in de kunst van
veinzen, zij had vroeger nooit gedacht, dat zij
tegenover dezen man zoo goed komedie zou
kunnen spelen.
Willburg doorziet haar echter onmiddellijk en
hij had het willen uitjubelen van vreugde.
Zijn bemint hem en hem alleen
Doch daar snoert plotseling pijnlijke weemoed
zijn hart te samen
Arm meisje, gij lijdt oven goed als ik en ik
mug toch niet zeggen, hoe lief ik u hebl Wij
moeten vreemd voor elkander blijven, thans en
wellicht iu alle eeuwigheid 1
Met een zucht neemt hij Ottilia's hand. Deze
wil ze hem heftig ontrukken, doch met zacht
geweld houdt hij de welgevormde vingers vast.
«Ik ben de vriend vau mijnheer uw vader
gravin, ik zal in dc toekomst en te hopen
nog vele, vele jaren met hem samen werken
Beschouw mij als een ouderen, vaderlijken vriend,
die het zoo goed met u meent, dat hij U voor
alle leed zou willen bewaren.
Hoort u mij nu eens kalm en geduldig aan.
Een noodlottige omstandigheid dwingt mij tot
zwijgen, ik kan noch mag zoo met u spreken
zooals ik zoo zielsgaarne met u spreken wilde.
Hoe het ook iu mijn hart bruist en gist, hoe
zeer mijn gevoel mij ook tot handelen drijft, ik
mag niet, wil ik de 'achting voor mij zeiven niet
verliezen eindelijk heb ik er in berust. Het
i9 mij zwaar, o zoo zwaar gevallen, vrede met
mijn kampend hart te sluiten, ten 9lotte heb ik
toch overwonnen. Wat achter mij ligt, is vergeten,
de toekomst behoort nu alleen aan mijn betrek
king. Ik wil de firma van mijnheer uw vader
weer zoo groot maker., als ze eens was. De
glans van uw huis zal mijn trots zijn. Maar nu
genoeg van mij zeiven.
wilt, zooals uw stiefmoeder mij verteld heeft
met den zunger von Hohenstein huwen. Hebt u
wel goed over dezen stap nagedacht Ik heb
persoonlijk niet veel togen dezen heer inte
brengen maar dit is toch waar, dat de ernst des
levens hem vreemd is en ik vermoed, dat zijn
lichtzinnig karakter weinig garantio voor de
toekomst bie it.'
(Wordt vervolgd.)
i
'!l
1