Nummer IT.
Zondag 28 Februari 1904.
27e Jaargang
Tweede Blad.
LANDBOUW.
s
II
I
BUITENLAND.
Rusland en Japan.
BINNENLAND.
Provinciaal Nieuws.
4
s
©r
w
rattni.
UITVOERINGEN.
WAALWIJK.
Door de harmonie l'Espérance zal op
hare zaal bij den heer Chr van der Werff
Zondagmorgen ten 12 ure worden uitgevoerd:
1. Welkomstgroet, Kom.
Op het Meer. Bouwens.
Polka voor piston v. Wijk.
Le Cloches de Corneville, Planquette.
2.
3.
4.
Een bemestingsproef op Haver.
Haver is onder de voornaamste landbouw
gewassen een van de, welke vaak het stiefmoe
derlijks! bemest worden. In vele streken geeft
men dit gewas bijna nooit een volledige
bemesting en vele landbouwers vinden het
verloren geld om het haverland ten stik
stofbemestiug te geven
Dat is jammer want bij een krachtige
bemesting kan ook bij haver de overwinst
zeer groot zijn. Dat bewijst o. a. de vol
gende proef, die genomen is op lichten klei
grond. Het doel der proef was te onderzoeken
in hoeverre een matige bemesting met Chi—
lisalpeter aan haver op lichteD grond loonend
is. Ziehier een overzicht van het proefveld
EH
t»
w tS
2 55
Ph
O
P.
O
W P3
fl H
-
co
m a
o
CS
O -4
s?
Pi
c£>
S3
i
EH
co
W
m
«O
co
lO
CO
V
CO
os
00
co
Tfl
T?
CM
oT
lO
co
co
O
CO
V.
CQ
ÓS
co
CO
-f
CS
os
_C
Oh
m
O
J3
U
<D
<D
Oh
o dj
co co
cfl
03
-fl u
in -*r
O o
-Ö u
Ph =3 .2
fc 2 fl
g W
W W W
co co
©1
CO
©i
CO
00
co
OS
00
-si
os
©J
O
Tf
O.
Oh
Ci3
Het Kaïniet werd in 't najaar op het
veld gebracht het superphosphaat werd eeni-
geu tijd v*or de haver uitgestrooid en het
chilisalpeter werd gegeven als overberaes ting.
De Probsteierhaver werdop 28 April bij
gunstig weer met de machine gezaaid. Het
gewas kwam begin Mei goed boven en g oeide
verder gunstig op. Half Augustus werd de
haver bij gustig weer geoogst en gaf boven
genoemde opbrengst. Deze opbrengst is
verkregen door de waarde van het stroo te
nemen op f20 per 1000 KG. en van het
graan 1ste soort op f 7 en van de 2de soort
op f5 per 100 KG. Het Hectoliter-gewicht
van de haver 1ste soort bedroeg 45 KG. en
van die der 2de soort 20 KG.
De betrokken rijkslandbouwieeraar teeke.nt
hierbij aan „Uit deze proefneming blijkt
dat superphosphaat alleen, niet gewerkt
heeft. De bemesting op perceel 1, waar
superphosphaat en chilisalpeter gegeven is,
heeft een goede meeropbrengst gegeven
deze combinatie van meststoffen heeft op de
haver uitstekend gewerkt.*
Overwegende, dat de haver zoo vaak
nuchter gezaaid wordt, heb ik deze proef
nog eens opgeschreven om daaruit te laten
zien, dat chilisalpeter ook bij haver op zijn
plaats is.
Sedert ons overzicht in het vorig nummer
zijn er nog al voorname gebeurtenissen
voorgevallen om Port Arthur, de vijandelijke
machten hebben wederom van zich doen
hooren, en naar 't schijnt mag het succes
wel op de rekening van Rusland worden ge
bracht. Tweemaal is een aanval op Port Arthur
jeproefd door de Japanners, en telkens is
die verijdeld. Telkens had den aanval in
den nacht plaats, de eerste maal den 24en,
en den volgenden nacht wederom eene her
haling, hoewel anders op aangezet.
Geven we van den eersten aanval het
relaas, zooals Alexcjef het naar den Tsaar
seint, in een telegram van den 25sten.
In den ochtend van den 24sten, om kwart
voor drieën, heeft de vijand een nieuwe poging
gedaan, om de Retwisan met verscheidene
torpedo-booten aan te vallen en in den
ingang van de haven groote, met ontplofbare
stoffen gevulde schepen te laten zinken. De
Retwisan bemerkte de torpedo-booten spoedig
en opende een hevig vuur op hen, daarbij
gesteund door de haven-batterijen. Twee van
de Japansche stoomschepen die regelrecht op
de Retwisan losstevenden, werden aan den
ingang van de haven vernietigd. Een liep
op de klippen bij den vuurtoren, een andere
zonk aan den berg Zelotie. Het vuren op
de torpedo-booten werd voortgezet. Bij liet
aanbreken van den dag zag meuopdeieede
de vier vernielde stoomschepen, en acht tor
pedobooten die naar de in open zee wachtende,
schepen vluchten. De opvarenden van de
stoomschepen waren er op uit, zich in de
booten te redden. Een deel van de verdron
ken manschappen zijn misschien door de
torpedo-booten van vijand opgevischt. Ik laat
de kust afzoeken. De ingang van de haveD
is vrij.
Ik schrijf de volkomen verijdeling van het
plan van den vijand toe aan den schitterenden
tegenstand en het vernietigende vuur van de
Retwisan. Een Japansch stoomschip staat
nog in brand. Op de reede ziet men nog
torpedo's drijven. De vijand trekt afin twee
afdeelingen. Drie kruisers, die ik tot ver-
volgiug van den vijand heb uitgezonden,
laat ik terugkomen, om eerst de op de reede
drijvende torpedo's op te ruimen. Aan onzen
kant geen verliezen.
In een telegram dat de Figaro uit Peters
burg ontvangt, wordt gezegd dat het Ja
pansche smaldeel, na bij Port Arthur ver
slagen te zijn, lerug trok, door het Rus
sische smaldeel achtervolgd. In het paleis
en in de ministeries is de vreugde groot;
in het winter paleis is een Te Deum gezon
gen in tegenwoordigheid van den Tsaar en
de Tsaritsa.
De Matin bevat een telegram uit Charbiu
met het bericht dat de Japanners een aan
slag, indertijd door den Amerikaanschen
luitenant Hobson voor Santiago de Cuba
beproefd wilden hernieuwen. Het Japansche
smaldeel stoomde 's nachts voorzichtig naar
Port Arthur, twee torpedebooten gingen
vooruit, deze waren bij voorbaat ten onder
gang gedoemd daar zij bestemd waren om
in den grond geboord te worden in den toe
gang tot de haven, en aldus om zoo te zeggen
den hals van de flesch dicht tc stoppen voor
de Russische oorlogsschepen. Deze laatsten
openden echter dadelijk het vuur en schoten
de Japansche schepen in den grond, welker
zending dus faalde. Een andere Japansche
torpedatlottieije viel toen de Russische vloot
aan. De Russische schepen schoten zoo
nauwkeurig, dat vier Japansche schepen
vernield werden.
de kustbatterij een ketel gesprongen.
Over het gevecht in den morgen van den
25en worden de volgende bijzonderheden
vermeld De Japansche vloot bestaande uit
6 pantserschepen van het eskader en 4
kruisers werden aan den horizont gezien.
De Russische kruisers Askold, Bajan en
Nowik lagen binnen de reede. De Japansche
torpedobooten kwamen tot op 30 b 35
kabellengten om de kruipers aan te vallen.
De Japansche kruisers en pantserschepen
lagen afgescheiden en vuurden op twee
Russische torpedobooten, die in Golobinabaai
kruisten. Een van deze brak door de vij
andelijke linie heen en bereikte onder het
vuur de haven. De andere trok weer in
Golobinabaai terug. Kwartier "oor elven
ontstond een warm geschutvuur tusschen de
Japansche pantserschepen en de Russische
kruisers, die door de kustbatterijeu flink
werden ondersteund.
Om het overwicht van de Japansche pant
serschepen over de drie lichte Russische
kruisers trokken deze zich terug. Zij deden
dit schielijk. Om 11.25 hielden de Japanners
op met vuren. Om 12.5 begon een kort
vuren van de vijandige kruisers, welke de
Russische torpedobooten vervolgden, tegen
de kustbatterijen in waarbij men het ge
brekkige mauoeuvreeren der Japanners op
merken kon. Bij het wenden kwamen zij
zoo dicht bij elkander, dat men het invallen
van de Russische schoten ertusschen zien
kon. De bij het fert Bjelywol aan land
gedreven Japansche torpedoboot behoorde
naar wordt aangenomen, tot de begeleiding
van de brandende flottielje, in den nacht
van 23 op 24 tegen Port Arthur uitgestuurd
Rijkspostspaarbank
In overeenstemming met hetgeen reeds
vroeger herhaaldelijk kon worden geconsta
teerd. is ook nu wederom voor bovengenoemde
instelling de maand Januari eene buitenge
woon gunstige geweest. Ditmaal vooral
wat het totaal-bedrag van den inleg
betreft.
Terwijl, over de tijdvakken 1 Februari-
31 December 1902. en 1 Februari-31
December 1903, het gemiddelde der maan-
delijksche inleg totalen f 3.890.000. -en
f4.225 000.- beliep, steeg - over de maand
Januari jl. - de inleg tot f5.723.000.
Overtrof hij, derhalve bedoelde twee
gemiddelden met, respekt f 1.833,000, en
f 1.498.000.
Wanneer men dit feil in verband brengt
met de omstandigheid, dat voor tal van
personen, behoorende tot velerlei maatschap
pelijke klassen, de maand Januari bijzondere
voordeelen afwerpt, dan kan men thans
nogmaals tot de gevolgtrekking geraken,
dat ons Rijks-Spaarinstituut meer en meer
wortel schiet in het volksleven, voortdurend
wint aan populariteit.
Als bewijs "an den grooten bloei, waartoe
die instelling geraakte, gedurende haar on
geveer 23-jarig bestaan, kan dienen het feit
dat op 31 Januari jl. het aan de circa
1.045.000 inleggers per-saldo verschuldigde,
'de rente over 1903. niet medegerekend]
ruim flOS.560.00 0 beliep.
Op 31 Januari 1903 bedroeg dat saldo
eveneens zoneer de rente, over het laatselijk
voorafgegane, jaar] ruim f 100.283 000
Gunstig verschil f8.2 7 7.0 0 0.
Dit bericht, dat ons zoo van talrijke zijdeu
zeer nauwkeurig eu overeenstemmend
bereikt, wordt heden echter vanuit Londen
weer heel leukweg tegengesproken, waaraan
wij echter vooralsnog geen waarde hechten,
in 't volgende telegram:
De Japansche legatie maakt het volgende
officieele telegram uit Tokio bekend, gedag-
teekend 25 Februari: Vier oude schepen,
die eenige torpedobooten vergezelden, zijn
in den vroegen ochtend van den 24en naar
den toegang van de haven van Port Arthur
gestoomd, om dien toegang te verstoppen.
Het doel, deze schepen te laten zinken, is
bereikt. De officieren en bemanning zijn
behouden teruggekeerd. Hoewel het bericht
niet rechtstreeks van admiraal Togo komt,
is er geen twijfel aan de juistheid er van.
Over den aanval in den nacht van 25
dezer 't volgende
Het Russische telegrammenbureau meldt
uit Port Arthur: Woensdagnacht om één
uur beproefden Japansche torpedobooten
ouder bescherming van de vloot iets tegen
Port Arthur uit te richten. Zij werden door
de batterijen van de kust teruggedreven.
Twee torpedobooten zijn in den grond ge
boord.
Het Russische telegrammenbureua te Port
Arthur meldtDe aanval der Japansche
torpedobooten in den nacht van 25 dezer
is met goed gevolg afgeslagen. Op een Ja
pansche torpedoboot is door een schot uit
Neutraliteit.
De correspondent van het Hbld. te Batavia
seint
„In verband met den gespannen toestand
in Oost-Azië is hier alles gereed voor een
onraiddelijke raobilis.itie en is het verleende
buitenlandsch verlof aan officieren tijdelijk
ingetrokken.*
Frieseüc Landdag.
Het Centrum schrijft;
Naar wij vernemen, zal de lieer inr. P. J
M Aalberse, lid van de Tweede Kamer der
Staten-Genernal, de rede houden op den
Frieschen Landdag, die dit jaar gehouden
zal worden te Franeker.
Franeker is, naar men weet, het belang
rijke district, waarop de rechterzijde al haar
hoop heeft gevestigd. Valt dit liberale di
strict, dan gaan, indien alle districten niet
onverwachts tegenvallen, de Staten van
Friesland om, waardoor de liberale meer
derheid in de Eerste Kamer haar laatste
klap kan krijgen.
Bond van R. K. Kiesverecnigingcn.
Naar de de Tijd verneemt, worden er
ernstige pogingen aangewend om een bont
te vormen tusschen de verschillende R. K
kiesvereenigingen in ons land.
Baron van Wijnbergen.
De heer Mr. A. J. N. J. baron van
Wijnbergen, zal, indien hij in het district
Eist gekozen wordt tot lid van de Tweede
Kamer zijn, ambt als voorzitter van den Raac
van beroep te Arnhem nederleggen.
(Tijd.)
Dit bericht wordt echter door 't Centrum
ten stelligste tegensproken.
Zeer veel unimo.
Tijdens de vergadering der Tweede kamer
op Woensdag 24 Febr. 1.1. bracht Z. Excel
lentie de Minister van Binnenlandsche Zaken
in zijn gloedvolle en prachtige rede, onder
meur ter sprake, dat er voor de betrekking
van klerk bij de Rijksverzekeringsbank zich
aangemeld hebben pl. ra. 40U0 sollicitanten.
Brcdaschen Katholiekendag.
Het Comité van uitvoering van den Bre-
daschen Katholiekendag heeft deze week
vergaderd en besloten dit jaar weer een
Katholiekendag te houden. Omtrent de plaats
waar die zal gehouden worden heeft men
nog geen vast besluit genomen. Waarschijnlijk
zal het evenwel te Rozendaal of te Bergen-
op-Zoom wezen.
Katholiekendag den Bosch.
De Commissie van Advies voorden Katho
liekendag in het Bisdom 's-IIertogenbosch
heeft besloten, dit jaar geen Katholiekendag
te houden. Men wenscht eens een jaartje
over te slaan, ten einde de vroeger genomen
besluiten tijd te geven om tot uitvoering te
komen en na te werken.
Drankwet.
Naar men verneemt zou de regeering
besloten hebben, naar aanleiding van hei
Kamerverslag over de Drankwet, het
beginsel van het Gothenburger stelsel uit
het ontwerp terug te nemen. Tel.
WAALWIJK, 27 Feb. 1904
Gezondheidscommissie van Wuuhvijk c a.
Ter voldoening aan art. 27 sub e der
Gezondheidswet, wordi bekend gemaakt dat
de Gezondheidscommissie bovengenoemd op
Maandag 29 Februari a. s. des namiddags
te 3 uur, ten Raadhuize te Waalwijk eene
openbare vergadering zal houden ter be
handeling en vaststelling van het verslag
van hare berin 'ingen en handelingen over
het jaar 1903.
Etalage.
Wij zagen gisterenavond de prachtvolle
etalage van den heer Th. van Wijck, die
een collectie crayon-portretten etaleert, ver
vaardigd in de Hof-Kunstateliers van de
firma Johan Briels, Tilburg
Zoover onze kennis daarin strekt prijzen
wij ten zeerste, zoowel de artistieke uit
voering als de gelijkenis het is een col-
ectie die èn den vervaardiger èn den Heer
Van Wijck alle eer aandoet. Een kijkje
voor genoemd magazijn, durven wij U dan
ook gerust aan te raden, daar u tevreden
zult zijn.
Bukkersvereeniging.
De Bakkersvereeniging alhier heeft in hare
jongste vergadering besloten het rogge en
het zoogenaamde half rog en half tarwe met
1 cent te verhoogen te beginnen a.s. Maan
dag
Daar de meel prijzen steeds stijgende zijn
zal waarschijnlijk ook het tarwe na eeoigen
tijd verhoogd moeien worden.
Maatschappij tot Nut van 't Algemeen.
Departement „Langstraat."
Vergadering met Dames, op Donderdag
3 Maan 1904, des avonds ten half acht,
in hei Hotel Verwiel te Waalwijk. Hu-
moristischeu Voordrachtavond van den Heer
P. H. Lamberts Jr. te Amsterdam.
Onderwijzers vergudering.
Vergadering van onderwijzers in het arron
dissement Waalwijk te houden op Dinsdag
15 Maart, des namiddags om 3 uur.
Agenda
1 Opening en Notulen.
2 Jaarverslag door den Secretaris.
3 Rekening eu verantwoording door
den Penningmeester.
4 Reglemeutsherziening.
5 Bestuursvergadering.
6 Het onderwijs in het eerste eu tweede
Leerjaar volgens De Raaf en Concentratie.
In te leiden door den heer C. Keemink.
7 Rondvraag en sluiting.
WATER.
In ons vorig nummer deelden we mede,
dat het water in den polder zeer hoog stond
en Woensdag en Donderdag bleef het overal
sterk wassen.
Het hoogste punt fn den Baardwijkschen
polder en het laatste toevluchtsoord voor
dhazen en andere dieren in dien polder,
de zoogenaamde „7 Hont' staat thans ge
heel onder water. Verschillende haasjes
werden opgepikt.
Het water om 's Bosch staat zoo hoog
dat het zelfs tot op 20 h 30 cM. afstand
van den Kruin legen den spoordijk (naar
Vlijmen) opkruipt. Tusschen die plaats eu
Vlijmen is elke boerderij thans een eiland.
De. bewoners kunnen alleen de gemeenschap
onderling en met 's Bosch en Vlijmen per
roeiboot onderhouden. Zelfs de vijf boeren
woningen, te zamen Groot-Deuteren uit
makende, zijn ook onderling door het water
gescheiden.
Met den hevigen wind werd het ook hier
steeds hooger en beukte met geweld tegen
kaden en dijken. Vrijdag nu sloeg het
water op twee verschillende plaatsen een stuk
ter grootte van 3d 4 M. uit de kade waardoor
het water met een kolo««ale kracht eu een hef
tig geweld de haven instroomde, en daze spoe
dig tot aan den rand steeg, zoodat men vreesde
voor overstrooming naar Besoijen en ook der
terreinen van de haven, zoodat de hulp
deuren aan de haven werden aangebracht,
teneinde het water den toegang tot de Wagen
straat te beletten.
Gelukkig is 't niet zoover gekomen.
Gisterenavond begon 't water te vallen
en hedenmorgen was 't reeds 40 cM. gezakt.
ONGEVAL
Zekere A. N. alhier had Donderdig-
middag 't ongeluk mat drie vingers van zijn
hand onder eene wals te komen. Do vingers
waren deerlijk gekneusd, zoodat geneeskun
dige hulp noudig was.
Besoijen. Mót beslistheid kan het gerucht,
ais zoude door de accetyleeugasiorichtiug geen
gas meer kunnen geleverd worden, tegenge
sproken worden. Deze week nog, ontvingen
particuliere verbruikers van den Curator per
eiiculaire berient, dat vanaf 2 Maart de prijs
verhoogd wordt met 15 ct. per kub. Meier
en alzoo den niet begeerlijken prijs wordt
90 ct. per kub. Meter.
Aan P. Adriaanse, loteling voor de
lichting 1907, is volgens Kon Besluit, alge-
lieele ontheffing van den werkelijken dienst
verleend, en vooris bepaald dat hij niet in
persoon aan de militaire autoriteit zal worden
afgeleverd, maar dat zijne inlijving bij de
militie enkel op overgifte van den staat
model uo. 14 zal geschieden.
Vanwege de voortdurende stijging der
granen, hebben de Bakkers alhier besloten,
te beginnen a.s. Maandag, de prijs van het
roggebrood met 1 ct. per 2 kilo te verhoogen.
VRIJHOEVEN-CAPPEL, 24 Februari. Niet
Woensdag 2 Muart, zooals gera 'in ve/tl) doch
Dinsdag 1 Muart a s. zal de Zul vdgïng
»Halelujah« onder leiding var Jen Uetf AV
G. Kuijpere in 't Ger. Kerkgebo i f jalhiwf eene
uitvoering geven, welke 's avonds ru 7 Hof
zal aanvangen.
Het programma is aldus samenpesteiiI-5
1. Psalm 42 (koraal) J A. v Lij kei
2. Prijst den Heer met Blijde Galmgfc J.
Gallen. i_.
3. Gustaaf Adolfslied G. B. v. Krieken.
4. Halleluja Prijst den Onbegonnen
5. Ga niet alleen. 1 J- II. Gucuij
met orgilbegleiaing
6. Kerst-Cantate, j R. C. Grovaccourl
7. Avondstilte. G. B. Ven Kriekoag
PAUZE (15 minui en)
8. Een vaste burcht is ol God -
C. S. Adam-i v. Schelteoma|
9 De Rust wacht mij Bovei
sopraan solo met Koor F. .vbreiu;„|
10. Iu 't Bosch C. M. von WeberJ
11. Zwitsers afscheid (met orgel) Jl
12. Oraujelied G. B. vau Krieken-j
13. Gods raadsbesluit bij 't scheicS# L ■rn.
Beuderi
14. Waar liefde woont. (Psalm l'o 3 G.
v. Kriek
Toen de werkman M. N. b 8pnKng,l
werkzaam bij de firma Adrip Oerlemanaij
Zn. Dinsdagmiddag aan 't out lossen w;
struikelde hij en viel van f.kav. Door dei
val bezeerde hij zich in zij'. 1 »-n
eene wonde aan zijne linkerhu; waardoor.!
vermoedelijk 10.. dg. werkeloos zal zijn.
Gisterenavond trad den WelEdelZeerGel.
heer Dr. v. d. Meulen in het Schoolgebouw
voor een talrijk gehoor op als spreker. Spr.
zette uiteen het doel nut en strekking van
het „Groene kruis.
In ons volgend nummer komen wij me
breedvoerig hierop terug.
Rannisdouksveer, 26 Febr. De landerijen
en stapelplaats van den heer J. J. Kooings
Dz. welke hedenavond iu het caté A P. de
Reyer provisioneel verkocht zouden worden,
zijn reeds in vereeniging met andere stapel
plaatsen en gronden aangekocht door dei
heer A. Ruijtenberg alhier. Naar wij ver
nemen zal door genoemden heer eent
scheepswerf op groote schaal gesticht wordei
evenals de reeds bestaande der firma D. P
van Suylekom en Zoon. In het belang var
den werkman hopen wij zulks.
Drongelcn. Als een bijzonderheid kaï
worden meegedeeld, dat jl. Donderdag door
eenige personen in den boezem van de z.|
„Peperbus" tot aan de Eetensche sluis on
geveer 2 H.L. visrh is bemachtigd.
Eenige dagen geleden sloeg 's avondl
tengevolge van den heviaen wind eei
stoombootje van zijne ligplaats, eu dreef na£
de vaargeul van de stoompont. GelukkiJ
bemerkte men dit bij het ovei varen, en dot
tijdig te stoppen, werd groote schade voor
komen. Slechts met groote moeite werd h<
