1
les,
INuminei <±5
zondag 5 Jum 1904,
27°
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelang"
Eerste Blad.
le
Dit nummer bestaat uit
TWEE BLADEN
AÏÏTOON TIELEI,
!ïl
be
t««! ^ang
VERSLAG
all
IK
ken
be-
aa-
en
en
:etij
r-aEEsaBBEss
Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 3 maanden f0.~5.
Franco per post door het geheele rijk f 0.90.
Brieveningezonden stukken gelden enz., franco te zenden aan den
Uitgever.
gMrasagagMwaaB^fcgaaMBggaBBW 23?
U 1 'I' o B V 11
WAALWIJK.
der Kamer van Koophandel en Pa-
brieken te Waalwijk, betreffende den toestand
van den handelde scheepvaart en de nijverheid,
over het jaar 1903.
Het is de Kamer aangenaam wederom te mogen
constateeren dat deze inrichting zich in toenemenden
bloei mag verheugen en het aantal leerlingen weer
beduidend grooter is dan het vorige jaar. Terecht wordt
het onderwijs, dat door elf heeren en eene dame ge
geven wordt onder alle opzichten als uitstekend geroemd
en vindt het steeds meer een welverdiende belang
stelling.
Bedrijf Trams.
Lijn Tilburg-Waalwijk-IIeusden-'s Bosch.
heefT^ok o^dd® ^teur der teekc"s^1°°1 Inplan; van heeren en dameskleedingen mogen zich steeds in
heeft, ook gedurende den zomer, wekelijks een paar toenemenden blo»: verheugen, dank zij het solide en
.Advkrtkntu-n 1—7 regels f 0.60 daarboven S cent per regel, groot,
letters mur plaatsruimte. Advertentiën Smaal ter planning o»««° vn»
women -maal berekend. Voor plaatsing van een g er' aantal
advertenties bij abonnement worden speciale veer voordelige cmHracien
gesloten. Reclames 15 cent per regel.
Toch
1902.
Personenvervoer f
Goederenvervoer -
Posterijen
Diversen
47,634,21
33,754,667a
2,200,-
1,237,55
Totaal f 84,826,427a
1903.
f 58,585,34
- 47,139,63
- 2,200,—
- 2,052,51
f 99,977,49
- 84,826,42Vs
Vermeerdering f
Vervoerde reizigers 344,659
16,151,0673
404.454
344,659
Vervoerde kilograms
Vermeerdering 59,799
36,792,657 38,346,546
Ontvangsten
Vermeerdering
Stoombooten.
f 28,873,8272 f
Vermeerdering
Vervoerde kilograms 26,205,987
36,792,657
1,553,889 K.G.
31,000,71
28,873,827a
2,126,887a
29 953,333
26,205,987
Vermeerdering 3,747.346 K.G
Totaal opbrengsten in 1903 f 130,978,20
in 1902
f 113,700,25
f 17.277,95
Totale vermeerdering
'Jeekenschool te Waalwijk.
Betreffende de gemeentelijke teekenschool, kunnen
wij, voorgelicht door het Bestuur, het volgende mede
deelen
Aan den cursus, die den 5 October geopend werd,
werd deelgenomen door 61 leerlingen, zoo uit onze
gemeente als van elders Voor inwoners bedroeg het
Y(\, schoolgeld f2, «voor leerlingen buiten de gemeente
f5.« Van de leerlingen waren er 51 beneden en 10
boven den achttienjarigen leeftijd, 40 hunner erlangden
onderwijs in handteekenen, 14 in het rechtlijnig en 7
in het teekenen toegepast op 't schoenmakersvak. Het
getal leerlingen, dat den cursus voor het schoenmakers
vak volgde, was nog maar twee meer dan in 1900.
Jammer ja onbegrijpelijk mag het genoemd worden, dat
dit practische en theorethische onderwijs hier, in het
centrum der Schoenindustrie, niet veel meer belang
stelling ondervindt.
In het belang der schoenmakerijen, die hoofdbron
van Waalwijks bloei en welvaart, willen wij hopen, dat
wij in de toekomst niet meer op genoemd gebrek aan
belangstelling behoeven te wijzen. Wat op dit gebied
gepresteerd kan worden, daarvan zagenwij, in het klein
het bewijs op onze jongste tentoonstelling, waar twee
onzer jeugdige schoenmakers met hunne teekeningen
prijzen van f25 en f 15 behaalden.
In alle klassen werd over het algemeen en vooral
bij het prijsteekenen met veel ambitie gewerkt, en
behoudens eenig schoolverzuim van enkele leerlingen,
kon ook ten opzichte van orde, vlijt en vorderingen
tevredenheid betuigd worden. De door de leerlingen
vervaardigde prijsteekeningen, werden ter beoordeeling
opgezonden en de Medailles bij het Provinciaal Bestuur
aangevraagd. Deze medailles zoowel als de behaalde
prijzen zullen op nader te bepalen tijd aan de recht
hebbenden en overwinnaars worden uitgereikt.
De cursus, welke meermalen door de commissie
en corps, en door de leden afzonderlijk bezocht werd,
iverd den 30 Maart op de gebruikelijke wijze gesloten.
Het doet ons genoegen, hieraan nóg te kunnen
lessen te geven aan hen, die deze nuttige kunst, welke
zoo goed als iedere andere, onderhouden moet worden,
willen blijven beoefenen.
Moge hij met dezen nuttigen arbeid veel succes
hebben.
'fabrieken, 'Inrichtingen van Industrieelen
aard, Magazijnen, Winkels enz-
De alhier gevestigde lijn fabriek en zeepziederij bleven
ook in 1903 geregeld doorwerken. Wegens den
hoogen prijs van het lijrnvleesch en de lage prijzen van
den lijm, is het moeielijk met succes te verkoopen.
Er werden dan ook bijna geen inkoopen gedaan dan
voor directe behoeften.
De zeepziederij en zeeppoederfabriek werkten op
den ouden voet geregeld door. Het groote verschil in
de prijzen der grondstoffen tijdens het voor- en najaar
was voor den fabrikant niet voordeelighet noopte
hem de kostbare lijnolie door surogaten te vervangen.
Het aldus verkregen fabrikaat was daarom wel niet
zoo uitmuntend, maar billijker in prijs, iets meer loonend
en toch van voldoende kwaliteit. Het door die firma
in den handel gebrachte chroom-dressing dat op onze
tentoonstelling met een zilveren medaille bekroond is,
mag zich in een toenemend debiet verheugen.
In de azijnmakerij kwam geen verandering, zoomin
als in de hier gevestigde koffiebranderij
De stoom- en windmolen had wegens de grootere
vraag naar infandsche meelsoorten beduidend meer te
malen dan gewoonlijk.
De eigenaar van de alhier sedert onheugelijke jaren
bestaande Apotheek Pt Hertheeft daaraan verbon
den een handel in drogerijen, chemicaliën en verband-
stoffen artikelen voor ziekenverpleging enz.
Deze zaak wordt met succes gedreven.
Eene tweede Apotheek van lateren datum is opge
heven tengevolge van het overlijden van den eigenaar
titularis.
De van ouds zoo gunstig bekende bierbrouiuerij
»De witte Klok* levert nog altijd veel af. Haar moge
door de bierbottelaars van hier en elders een geduchte
concurrentie worden aangedaan, het kan toch niet
ontkend worden, dat zoowel particulieren als hotel- en
caféhouders hoe langer hoe meer tot de bieren van
deze brouwerij terugkeeren.
Ook de talrijke handelaars in koolzuurhoudende
wateren en vruchtensappen maken nog altijd goede
zaken.
De eenige in onze gemeente bestaande tabaks-eu-
snuifkerverij met bijbeboorende sigarenfabriek heeft
nog steeds groote leverantie's, hoezeer, vooral op dit
gebied de concurrentie zich doet gevoelen.
Ook de Sigarenfabrikanten te Besoijen waren tevreden
over den gang van hun bedrijf.
De houders van magazijnen van stik- cn naaimachines,
alsmede de depothouders van vélbcipèdes en onder-
deelen daarvan, hadden hun geregelden omzet. De
Singer en Pfaffmachines wedijveren met elkander om
den voorrang. Tot welk een hoogte de Singermaai-
schappij de constructie barer machines heeft opgevoerd,
daarvan zagen wij het meest sprekend bewijs op onze
tentoonstelling. Hare unieke verzameling van stik-,
naai- en borduurmachines enz. verwierf de hoogste
bekroningDe groote zilveren medaille van H. M. de
Koningin-Moeder.
De firma C. P. van Hilst had op hare fabriek, waarin
draaibanken en tal van andere machines voor verschil
lende ijzerbewerkingen, door stoom in beweging worden
gebracht, geregeld werk. Dat men op die inrichtingen
onderdeelen van machines kan laten vervaardigen, als
mede belangrijke reparatiën verrichten, is voor de tal
rijke industrieelen, welke hun werkplaatsen machinaal
hebben ingericht, van zeer groot belang.
Ook de stoomsmederij van de firma Verhulst was zeer
tevreden over den gang van haar bedrijf.
Ook de andere smeden en koperslagers hadden gere
geld werk, zoo voor hunne clientèle buiten, als in de
gemeente.
De beide eertijds hier gevestigde goud- en zilversmeden
bestaan thans niet meer in onze gemeente. Het aantal
winkels echter, waar men tegen concurreer ende prijzen
fraai en solied werk koopen en reparatiën kan inzenden,
is eer toegenomen dan verminderd. Zij maken goede
zaken, zoowel als de talrijke handelaars in uurwerken,
dokken, pendules, electrische schellen enz.
De meubelhondel is nog a'tijd van groote beteekenis
en neemt ieder jaar zelfs in omvang toe.
Op een dezer magazijnen worden meubels in allerlei
stijl en genre door den firmant Jos. van Gils vervaar
digd. Zijn ingezonden kantoorameublement werd op onze
tentoonstelling met een gouden medaille bekroond.
Ook andere timmerlieden, alsmede de metselaars
behangers en ververs waren bijna het geheele jaar door
niet zonder werk. Voor velen van hen was de tentoon
stelling eene bron van rijke verdiensten.
De gunstig bekende inrichtingen tot het vervaardigen
nette wc'k, dat daa'' aan billijken prijs ve vavdigd
wordt. Men staat ve'baasd, wanneer men hoo t, hoe
veel en aan welke voorname personen, ook ver buiten
onze gemeente, door de firmanten geievcd wo'dt.
De magazijnhouders van modeartikelen en galantericn
handhaven hun goeden naam. Zij worden, vooral op
ma'ktdagen, ook zeer veel bezocht door buitenlieden,
en kunnen de concurrentie zelfs met;grootere magazijn
en in naburige steden glans'ijk doo'.staan.
De hier gevestigde Cartonnagejabrleken werkten ge
regeld door. Wegens den drukken gang der schoen
makerijen, hadden zij gekegeld vele en groote leve
ranties. Beide inrichtingen leveren uitmuntend we k.
De firma Meijer en Coüvée, die bij den hecj. T im-
bach alhier een filiale heeft, behaalde met haar étalage
op onze tentoonstelling een gouden medaille
Het aantal boek en courantendrukkerijen, met ihaar
aanve'wanten nandel in papier, kantoo1- en schoölbe-
hoeften verminderde met één. De ondc'nemers zijn
zeer te vfeden over den gang van hun bedijzf. Een
dezer drukkerijen, die der bekende firma A Tielcn,
wordt thans aanzienlijk vergroot en van de nieuwste
machines voorzien. Dat deze firmanten kunnen con-
curreeren, bewees wederom onze tentoonstelling, waarop
het bind en drukwerk van genoemde firma Tielcn met
een gouden medaille werd bekroond.
De boom-, bloem- en goentcrifavèekerij in onze gemeente
is door den - ondernemer naar elders overgeplaatst.
Die der kinderen van der Geld te Besoijen mag zich
nog altijd in grooten omzet verheugen.
De slagers van rund en varki'nsvleesch maakten vrij
goede zaken, vooral de laatsten wijl de varkens bijna
liet geheele jaar door, betrekkelijk .goedkoop waren.
Het vee was echter zeer duur weshalve het rundsvleesch
met 10 ets. per K.G. werd opgeslagen Op dit
oogenblik echter zijn de runderen beduidend lager,
en maken de slagers, wijl de vlecschprijzen gehandhaafd
blijven thans goede zaken. De accijns op het geslacht
bedroeg: f26320,875 in 1903 tegen t 26858,95 in 1902.
De exportslagerij van konijnen in Baardwijk had de
bekende groote verzendingen naar het buitenland,
vooral naar Engeland. De vellen waren het heele jaar
door nogal hoog in prijs.
De brood en koekbakkerijen hadden geen reden tot
klagen, hoe groot de concurrentie ook op dit gebied
is.
De banketbakkers met hunnen handel in fijne comestibles
zagen hun debiet weer toenemen. De invoer vooral
van Engelsche biscuits en pepermunt blijft verminderen.
Ook worden thans veel grootere hoeveelheden v.an op
drank gezette vruchten, jams en geconserveerde
groenten bereid door Nederlandsche firma's, verkocht
dan vroeger. Door vermindering van den suiker ac
cijns zou deze industrie spoedig een nog veel hoogere
vlucht nemen
Nog steeds grooter wordt het aantal winkels in
koloniale waren. Groote omzet a contant maakt dit
bedrijf nog iets loonend.
De winkeliers in alle andere artikelen welke hier niet
afzonderlijk genoemd zijn, waren voor zoover wij hebben
kunnen nagaan, over het geheel vrij wel tevreden.
Landbouw in Waalwijk en Omstreken-
De toestand van den landbouw en de veeteelt in
deze streek was in 1903 minder gunstig dan het vorige
jaar. De hoeveelheid en kwaliteit van het steeds zoo
gezochte hooi in den buitenpolder, waren, dank zij het
gunstige weer in de maanden Juni en Juli ruim vol
doende. De rogge die uitsluitend voor eigen gebruik
verbouwd wordt, gaf een vrij goed beschot de kwali
teit was bevredigend cn het stroo had een voldoende
lengte. Nagenoeg hetzelfde kan van de haver gezegd
worden.
De aardappelen wasten door het vele nat niet mee.
Opbrengst en kwaliteit bleven beneden het middelma
tige. De prijzen waren hoog, zij varieerden voor
kleiaardappelen van f3..- a f 5, voor zanders van
2,50 a f 2,75. De groenten het erwten- en baoveti-
gewas gaven slechte resultaten. Zij waren abnormaal
duur. Ook de vruchtboomen leverden veel minder op.
In geen jaren werden voor fruit zulke hoogc prijzen
besteed. Prijzen \an f 10,— a f 1.2,— voor 1 H.L.
goede appelen of peren waren volstrekt geen zeld
zaamheden.
Door den grooten uitvoer van vee, voo namelijk naa'
België wa'en de prijzen de? runderen zee? hoog. Zee
veel vee vooral kalveren, voor den uitvoer of dc
markten in Holland bestemd, werd op onze gemeente-
waag gewogen.
Uit Capelle meldt men ons
In den toestand van den kleinhandel was in 1903,
vergeleken met het daaraan voorafgaande jaar, weinig
ve'andering waar te nemen.
Het goed hooi was tamelijk gezocht en flinke plijzen
werden daarvoor betaald.
bleef de gemiddelde prijs be
neden dien van 1902.
Het vee ging het geheele jaar door
vrij goed van de hand. de ve'diensten
echter wa?en in 1903 minder dan
's j?a's te voren.
Dc boter kon bijna onafgeb'okcn
tegen flinke prijzen wo'den ve kocht.
Dc stoomgrutterij alhier blijft ge
kegeld we.'.ken met naa' 't schijnt gun
stige resultaten.
Aangaande den toestand van land
bouw, handel en nijve'heid te Pussen
zijn wij in staat gesteld het volgende
te melden
De achte.iuitgang der landbouwers
en van het landbouwbedrijf bleef voort
duren, hetgeen mede omtrent het
winkelbedrijen de nering ioenden
moet worden getuigd.
De visscherij cn vischhandek waren
alsmede niet vooruitgaande. De afzet
en de handel in vlas waren iets beter
dan het vorige, jaar; cle omvang van
het bedrijf bleef nagenoeg stationnair.
In tien handel in koloniale waren en
manufacturen viel weinig verandering
te bespeuren. De handel in steen
kolen ging vooruit. Ruim 16000 H.L.
werden meer omgezet dan verleden
jaar.
Ook de handel in hout, hooi en riet
gaf bevredigende resultaten. Deklom
penmakerijen bleven vooruitgaan, de
handel in klompen was levendig en
gaf vrij goede winsten.
De suikerbieten alsmede de aard
appelen gaven een middelmatig be
schot, de handel hierin was niet zeer
loonend. Ook de geldelijke opbrengst
van tuur cn boomvruchten bleef vei'e
beneden dien van 1902. De handel
in vee en vehveidcrij bleven stationnair.
De bootdienst op LRottcdam van de
reede'ij >Ade Smit* we'd reeds in
't begin van het jaar gesteld op Maan
dag, Dinsdag, Donderdag V ijdag en
Zaterdag van iedere week. De onder
neming geeft bevredigende resultaten
en oefent een gunstigen invloed op deze
streek uit, doch voorziet slechts gedeel
telijk in de behoeften aan vervoermid
delen. Mogen wij daarom spoedig kun
nen berichten dat de aanleg vaneen
.^poor- of tramlijn daarin zal voorzien,
opdat onze gemeente met haar produc
tieven bodem voor verderen achter-
uitgang behoed en uit haar isolement
zal worden opgeheven.
Uit Eet en schrijft men ons:
De toestand van den landbouw inv.
1903, was, gelijk bijna overal elders
iets minder gunstig dan in het voor
afgaande jaar.
De hoorpers in onze gemeente,
waarin gemiddeld drie volwassen
personen werkzaam zijn, mag zich in
goeden nog steeds steeds vooruitgaan-
den toestand verheugen. In 1903 wer
den door haar verkocht en afgeleverd
834000 KG. hooi.
De haven in deze gemeente werd
bezocht in opvaart door 109 schepen
met een gezamelijken inhoud van 3349
tonnen.
De afvaart bestond uit 14 schepen
met een inhoud van S82 tonnen, De
toestand der scheepvaart mag dus
gunstig heeten. Schepen in de ge
meente thuis behoorrende zijn er niet.
Uit Nieuwkuik c. a. kunnen wij het
volgende mededeelen:
De toestand van het landbouwbedrijf
in 't algemeen is, in vergelijking met
vorige jaren, gunstiger te noemen.
Vooral de fruithandel gaf betere
uitkomsten. Zwarte bessen cn kruisbes
sen waren bijna dubbel zoo duur als
in 1902.
De frambozen leverden minder op
en de prijzen waren slechts middel
matig.
De handel in erwten en snijboonen
was zeer levendig en de prijs aanmer
kelijk hooger dan verleden jaar.
Wordt vervolgd.
C2^.*K.-^G_tVcr3
Wa#hvijltsf!if fii
j l"'P I ..PUP. urnwiia r- ,- (|_,-|^g_ rrmi, -jy*m ntj 4..-
MlélWrr aaWUL^TJIWM;
f aT"T"■***r"'fflIt7tBhl "ui""'' i' f *~r 1 1
