w
!!S
p
Nummer 55
Zondag 10 Juli 1904.
27® Jaargang.
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Eerste Blad.
Dit nummer bestaat
uit TWEE BLADEN
Bekendmaking.
Tegen den Aanval in Verweer.
AITOOI TIELE
Landbouw.
a's.
l
IAL
di
aar
FEUILLETON.
IN EER HERSTELD
E GEHEIMZINNIGE BANDIET.
F,
iek,
die
aren
ra het
en uit
oo-
ct.
ct.
nees
Oudergewoonte zal
uithoofde van de a.s.
(ermis, ons blad de volgende
week slechts EENMAAL ver
schijnen en wel Dinsdagnamiddag
12 Juli.
Advertenties als anderzins wor
den ingewacht uiterlijk tot 10 uur
voormiddag.
DE REDACTIE.
volk
ïden,
Lde:i
uiten
nzen
III (slot).
Het slot van ons drietal artikelen wen-
schen wij te wijden aan de taak in deze
van onze pers.
Niemand zal ontkennen dat de org?
nen der rechterzijde eene zware taak te
vervullen hebben in bovenbedoelden aanval.
Zij hebben toch als voortdurende voorlichters
hunner lezeru eene dubbele taak. Niet
alleen, dat zij den betrekkelijk negatieven
arbeid van afbreken van 't socialisme voor
hun rekening hebben, maar daarnaast ook
het veel moeilijker positieve werk van
opbouwen in den geest des tijds en volgens
de lijnen der beginselen. Vooral in dit
laatste ligt het zwaartepunt.
Het volk wil hebben een houvast, een
saarabindende organisatie, een doel, waarop
het afgaat, een ideaal, dat wel ver voor de
massa uitschittert, maar toch bereikbaar is.
Welnu, waar de socialistische propaganda
het Volk voorspiegelt e°n heilstaat van
één groot sociaaleconomisch Luilekkerland,
daar i9 het niet te verwonderen, dat velen
optrekken naar het ideaal, dat voor velen,
zooals het de Standaard eenigen tijd gele
den zoo keurig en innig-waar uitdrukte,
het socialisme de religie, de vakorganisatie
de kerk werd.
En nu keert men deze geestdriftige
stroom ni( t, door alleen die pseudo-religie
en die pseudo-kerk te bestrijden. Men moet
daarnaast geven het christelijk ideaal, dat ons
doet streven naar den christel'jken toekomst
staat. De sociale organisatie en de sociale
actie dient in hooger teeken te staan dan
het materialismezij moet gesteund wor
den, neen voortspruiten uit eene hoogere
levensbeschouwing, welke bezielt en be
geotert en het volk, dat behoefte heeft
aan een ideaal, aangrijpt in zijn edelste
gevoelens en werk-intentie's. Doch nog
U ITO E V E li
WAALWIJ K.
aai
eens, dit verkrijgt men niet alleen door
afbreken, men moet vooral opbouwen.
En nu zij hier de vraag gesteld: Is door
onze pers steeds in die positieve richting
gewerkt
Er was een tijd, waarin deze vraag
niet bevestigt nd kon beantwoord worden,
doch Goddank er is een gelukkige kente
ring gekomen. Ook onze pers in 't Zui
den staat o]) 't oogenblik in 't teeken der
goede democratie zij doet reeds lang aan
den vruchtbaren arbeid van opbouwen. Ook
wij raeenen te mogen neggen, dat wij
hieraan naar onze beste krachten hebben
meegewei kt.
De tijden zijn echter ernstigHet roode
spook zal op ons worden losgelaten, zoodat
wij dubbel op onze hoede moeten zijn.
Het komt ons daarom voor, dat een ver
hoogde sociale werkzaamheid onzer pers
noodzaak is. E i alhoewel wij slechts op
betrekkelijk kleine schaal hierin kunnen
volgen of voorgaan men noeme het, zoo
men wil wij willen naar ons beste ver
mogen het opdringende socialisme zoo posi
tief mogelijk bestrijden.
Vandaar, dat wij besloten hebben eene
rubriek: „Sociale Actie'-' in onze kolommen
te openen, waarin wij vooral aan 't woord
willen laten dc practische christelijke
sociologie, die ons de practijk der christelijke
vooral der echt Roomsche democratie oatplooil
Om misverstand of onvervulde verwachtingen
te voorkomen, zij echter terstond medege
deeld, dat deze nieuwe rubriek geen vaste
wekelijksche kau worden. Hoe gaarne
ook, onze ruimte laat dit niet toe. Bovendien,
de socialogie der practijk koine alleen aan
't woord als zij werkelijk iets te vertellen
heeft en dus niet alleen bestrijdend, maar
ook opbouwend is.
En hiernaast weuschen wij te gelegencrlijd
te geven enkele pakkende grepen uit „Die
Lügeu unserer Sozialdemokrstie" (De leu
gen onzer sociaaldemocratievon Han3
Blum, waarin mooi tot zijn recht kan komen
punt 1 van het Studie-prograin van den
besproken socialen cursus Het socialisme.
Zijn geschiedenis, ontwikkeling en beteekenis.
Wel slaat deze goed gedocumenteerde
studie op de Duitsche Sociaal-democratie,
doch, daar deze met haar program van Erfurt
een heele broer is van onze socialistische partij
is de familierelatie wel'z66 nauw dat veel
van wat waar is voor de Duitsche roode
broeders, ook waar is voor de Hollandsche
familie. Zie daar „het nieuwe gezichtspunt"
van onze zijde. Wij willen hopen, dat onze
Advkrtentiën 1 7 regels f 0.60 daarboven 8 cent per. regel, groote
letters naar plaatsruimte. Advertentiëu Smaal ter plaatsing opgegeven,
worden 2maal berekend. Voor plaatsing van een groet aantal 'regels en
advertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeelige contracten
gesloten. Reclames 15 cent per regel.
lezers deze „nieuwe socia'e actie" op prijs
zullen stellen en met genoegen van de
nieuwe rubriek kennis zullen neuien.
Reeds lang is er aangedrongen op der
gelijke rubriek in onze dagen weekbladen,
laatst nog door een inzender in het Centrum,
die echter nog verder wilde gaan, door te
adviseeren tot oprichting van een Katholiek
Volksdagblad. Doch eer zoo iets komt, wat
nog wel een tijdje zal duren wenschen wij
op bescheiden schaal in deze richting te
beginnen.
Dat onze pogingen mogen leiden tot
blijvend „pal staan" tegen 't socialisme ook
als het ons met gladde propagandisten be
springt, hopen wij van ganacher harte cn zal
voor ons de meest gewaardeerde belooning
voor onze verhoogde werkzaamheid zijn.
Kunstmest in den stal of op
de vaalt.
Eon weinig gebruikelijk en toch zeer ge
makkelijk en in vele gevallen ook doelmatige
manier om sommige kunstmest toffeii, met
name het Kaïniet en het superphospbaat (of
het superphoshaatgips) op den akker te bren
gen, is deze stoffen reeds in den stal of op
de mestvaalt met den stalmest te vermengen.
Nieuws is deze manier niet want Wolff
schreef in zijn bekend werkje Diiugerlehre"
reeds daarover.
Hij zegt ongeveer liet volgende „Wan
neer men meent dat het noodzakelijk is,
den bodem zoo spoedig mogelijk een grootere
hoeveelheid Kali te geven, dau kan dit,
zonder nadeel voor het gewas op de volgen
de wijze geschieden Men brengt de kali-
zouten niet direkt op het land, doch ver
mengt ze onder het langzamerhand bijeen
verzamelen van den stalmest hiermede, terwijl
men van tijd tot tijd een mengsel van hu-
rausrijke aarde er over uitstrooit. Daardoor
wordt bij het uitstrooien en onderploegen
va* den stalmest een zeer gelijkmatige ver
spreiding der kalizouten in een grond mo
gelijk gemaakt en men verkrijgt tevens het
niet geringe voordeel, dat de ontleding van
den stalmest bij langdurige bewaring in de
mestvaalt langzamer en meer gelijkmatig
plaats vindt en tevens dat de zich vormende
ammoniak in den mest zoo volkomen mogelijk
bewaard wordt. In dit opzicht werken de
Stassfürter Kalizoaten op dezelfde wijze als
het gips j de ruwe Kalizouten zijn voor dit
doel in t bijzonder aan te bevelen. Men kau
verder voor dit doel gips raet de Kalizoaten
vermengen of ook een mengsel raet behulp
van gebrande kalk en op de volgende ma
nier bereiden Men neemt op 100 K.G.
Kaïniet 3040 KG. goed gebrande kalk,
dio van te v. ren tot een los poeder gebluscht
is, en bevochtigt 't mengsel, terwijl men het
goed dooreenmengt met water. Na eenige
dagen de massa fijn gemaakt, dan met
aarde vermengd cu dan alles door een zeef
gewerkt. Het zoo bereide poeder stiooit men
over den mest in den stal of in dc mest
vaalt."
Naar aanleiding van de „UnIersuchungen
iiber den stallmist" van Dr. Holdelïeiss voeg
ik hieraan nog hetvolgeude toe
a. M il men mest bereiden, die snel,
krachtig en on middel ijk werkt, maar waar
bij het minder aankomt op rijkdom aan
koolstofhoudende voor de huinusvorming
dienende stoffen, b. v. voor een gebonden,
maar humusrijken bodem, dan is bedekking
met aarde het doelmatigst.
b. Wil men een mest, die eveneens snel
onraiddelijk werkt, doordien hij reeds zekere
hoeveelheid salpeter bevat, maar die boven
dien rijker is aan organische humusvormende
stoffen, en dus doeltreffend voor een iragen
zwaren humusarmen grond zoo bereikt men
zijn doel het best door superhosphaatgips als
conserveeringsmiddel te gebruiken.
c. Heeft men daartegen èen lichten zeer
werkzamen grond, waarop een snelwerkende
mest te spoedig verteerd zou zijn, wil men
daarop mest, die niet zoo spoedig wordt
omgezet en bovendien nog veel organisahe
stollen bevat, welke ter vorming voor dezen
grond zoo nuttigen humus kunnen dienen,
dan is het conserveeren van den inert met
een kalizout het meest gepast.
d. Om te voorkomen,- dat het vee aan
ingestrooide zout lekt, als dit in den stal
gestrooid wordt, is het wenschelijk dit
strooien tc laten geschieden, onraiddelijk
voordat het vee nieuw stroo ontvangt. Een
gelijke voorzorgsmaatregel kan noodig zijn,
als er vee op de mestvaalt loopt en het
zout hierover gestrooid wordt.
Jan van de Mark.
nu niet te verlaten. Mijn stallen zijn op den
oever.
De Grotteii van Etretat.
1.
De Echo van het
Wailw(jkscke en Laigstmtsche Courant,
Dit Blad verschijnt W o e n s d a g- en Zate r <1 a g a v o n d.
A b o n n e m e n t s p r ij s per 3 maanden f 0.~5.
Franco per post door het geheele rijk f 0.90.
Brieveningezonden stukken gelden enz., franco te zenden aan den
Uitgever.
«aanBHSHBH
iets te vertoonen of ten gehooren te brengen
wat tot rustverstoring aanleiding kan geven.
Waalwijk, den (i Juli 1904.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
K. DE VAN DEK SCHUEREN.
De Secretaris,
F. W. VAN LIEMPT.
0—
Iti de kermisweck zal het kantoor van
den Gemeente- Ontvanger alleenlijk geopend
zijn des Vrijdags en wel enkel van 9 12
uur v.m.
O. 11 S VAN DER HEIJDEN.
De Burgemeester der gemeente Waalwijk
MAAKT BEKEND,
dat zij die wen.*chen deel te nemen aan het voor
bereidend militair onderricht zich ten spoedigste
moeten aangeven ter Secretarie.
Waalwijk. 27 Juni 1904.
Do Burgemeester van Waalwijk,
K DE VAN DER SCHUEltEN.
De Burgemeester der gemeeute Waalwijk
maakt bekend, dat de herbergen en tapperijen
gedurende de kermisdagen, beginnende Zondag
!0 Juli 1904, en eindigende Zondag daaraan
olgende, voor het publiek kunnen geopend
blijven tot 12 uur des nachts.
Waalwijk, den 6 Juli 1904.
De Burgemeester voornoemd,
K. DE VAN DER SCHUEREN.
Burgemeester en Wethouders van Waalwijk
maken bekend, dat, evenals voorgaande jaren
beginnenden Zondag 10 Juli en eindigende
Zondag daaraanvolgende, de kramen spellen
en tenten enz. moeten gesloten zijn des
wonds om elf uur met uitzondering van open
mallemolens die om tien uur gesloten moeten
lijn.
Dat al de genoemde inrichtingen moeten
gesloten blijven van genoemd uur af, tot des
morgens zonsopgang
Dat op de Zondagen bovenbedoelde inrich
tingen niet eerder mogen geopend zijn dan
s namiddags om 3l/2 uur.
Wijders wordt er aan herrinnerd, dat het
terboden is op de openbare straten en pleinen
geld of eeuig hasardspel te spelen, alsmede
OF
Bewerkt voor „De Echo van het Zuiden
door J. v. E.
42)
Iq de danszaal vras het iutusschen zeer stil ge-
DOD" 'orden hetgeen Humbert zijn oor tegen het
ileatelgat deed leggeD.
Duidelijk hoorde hij dat een krachtige stem in
danszaal sprak.
Doodelijk verschrikt ging hij naar zijn hand
lers terug.
#Van Helmont is daar. De argortiers zijn tegen
om, riep hij woedend, want Van Helmont heeft
lich aan het hoofd gesteld.
Dedeur werd steeds door hen gebarrikadeerd. Tel-
hnraale wanneer den bank er met geweld tegen
in werd gestooteu, kraakte de deur.
.Daar dat vensterdiegordijnen, riep Catha
rina spoedig.
«Goed gedacht meisje zei Mercurius, die in de
itiïligste omstandigheden nog altijd zijne koel
bloedigheid bleef behouden.
In een oogwenk waren Mercurius, Humbert,
CithatiDa en Cameléon aan de gordijnen bezig
om de gordijnen tot flarden te scheuren, hetgeen
'obter in een minimum van tijd was gedaan.
Terwijl ze voor de deur stonden te barrika-
oeeren en d. deur al toegaf, althans de hengels,
*M Humbert vlug opgestaan.
Ving nu de vrouwen opgelicht, zei hij terwijl
f bet bijna levenloos lichaam van Theresia nam.
Hel liet gelaat van het arme kind zag blauw. Zij
l'Ikte bijna onder den pzop die haren mond be-
tskte.
Gauw, gauw riep Catharina, anders hebben
geen tijd meer om te ontvluchten.
.De tweede deurvleugel ging uit de hengsels,
om en dreef de ka9 achteruit.
«et den dolk tusschen de tanden, de armen
estrekt om de meubelen terug te duwen en
alzoo debegonnen bres te vullen, sprong Cameléon
naar Mercurius, Humbert verliet Theresia om zich
bij hen te voegen.
Met wanhopige krachtsinspanning plaatsten de
drie raaunen de kas weder op de vorige plaats.
«Vlaak het koord en den stok vast Catharine,
riep Mercurius.
De jonge vrouw beefde van angst.
Zij begreep dat de pijnbank en dood haar te
wachten stonden, indien zij aangehouden werd.
Zij beproefde den zwaren eikenhouten stok op
te heffon, maar ondanks al haar moeite en krachts
inspanning kon zij cr toch niet in slagen.
«Verloren, verloren stamelde zij en liet den
stok ten gronde glijden.
Mercuries slaakte eene kroet van woede en
razernij, hetgeen de jonkvrouw nog angstiger deed
maken.
Nog een seconde en de bandieden waren ge
vangen on Theresia gered.
Eensklaps ging de kleiue geheime deur open.
Bleek verwrongen, met gescheurde kleedeien
het aangezicht, de handen, het lichaam met bloed
besmeurd, stormde Reijnold op den drempel.
«Aan 't weik nu huilde Mercurius Catharina
vooruit duwend.
Deze snelde de openstaanden deur binnen.
Humbert volgde haar. Hij droeg Theresia in zijne
sterkgespierde armen. Cameléon stormde ook
vooruit.
Met een duivelsche tegenwoordigheid van
geest, wierp Mercurius den stok en de in
reepen gesneden gordijn in den tuin teneinde
geen gemakkelijk middel tot vervolging achter
zich te laten,
Dan sprong hij op zijn beurt de geheime deur
binnen,
Reijnold bleef tot op het laatst. Op hetzelfde
oogenblik dat Marc, Van Helmont, La Quiche en
en den gouverneur het zaaltje binnensnelden
langs de bres welke zij gemaakt haddeD, trok
Reijnold de deur van den verborgen doorgang
achter zich toe.
De sleutel 1 dc sleutel van die deur! riep
Van Helmont, en hij wees de plaats aan waar
langs dc drie gebroeders en hunne gezellen
verdwenen waren.
«Ik heb dien sleutel niet meer. Men heeft
hem mij afgenomen, zei de gezant, die niet
wilde bekennen dat hij die aan de scboone
baronnes gegeven had.
«Wij zullen die ook inloopen I riep La Guiche.
En de edellieden 9nelden vooruit.
De vluchtelingeu hadden don tuin Lereikt.
«Wat is er toch gebeurd? vroeg Mercurius,
terwijl hij in de richting der Bievrevaart bij
Reijnold liep.
,0. die vervloekte Van Helmont zal alleen
door mijne hand sterven.
«Hebben wij paarden: vroeg .Mercurius, die de
dochter van den gouverneur van Parijs tegeD
zijne borst drukte, en wier licht en teeder
lichaam niet zwaarder dan een veer voor hem
woog.
«Ja, zei Reynold. Vader wacht ons met Geer-
truida, onder bewekiDg van onze lieden. Wij
hebben het wachtwoord om de Porte des Tour-
nelles door te trekken.
«Waarom zijt gij zoo laat gekomen, hernam
Mereurius. toen zij de uitgangedeur bereikten.
Reijnold trok deze vlug open.
De toegang dezer 6lnippoort baadde in een
waren bloedplas en meer dan vijftig lijken lagen
in dien afschuwelijken plas opeengestapeld.
i Men heeft hier dus gevochten, zei Humbert,
die uitgestrekte en verstijfde lijken, welke zijn
weg belemmerden, met voeten trad.
Hiermede is mijn late aankomst uitgelegd,
antwoordde Reijnold. Ik heb over die argortiers
moeten trekkeu om tot U te kunnen komen.
Een gedeelte heb ik moeten dooden en een ander
gedeelte heb ik op de vlucht gejaagd.
Van Helmont had zijne maatregelen goed ge
somen, maar hij wist niet dat de beste mannen
van ons volk hier waren. Hij waande ons alleen
Rechts, Humbert, ODze paarden, staan onder
de muren vaD het Bernaidij nerklooster. Loop
daar maar over die plank, die ik over de vaart
heb doen leggen.
Do kleine troep bereikte in eenige seoonden de
aangewezen plaats.
Vijftien of twintig man zaten op de aange
wezen plaats te paard. Allen droegen de uni
form van die der marechaussee's.
In hun midden bevond zich een grijsaard, die
op een zeer schoon zwart paard was gezeten.
Die man was meester Eudes.
Zijn onrustige blik schitterde helder toen hij
zijne kinderen zag aangekomen.
«Ah, zei hij, ik wist wel dat gij mijne waar-
dige zonen waart en dat gij alle hinderpalen
zoudt overwinnen.
Zie, Reijnold, daar is de vrouw. Ik heb ze
goed bewaakt zij slaapt.
En de oude bandiet wees naar eene raensche-
lijko gedaante die op den hals van zijn paard lag
Het was Geertruida.
Reijnold sprong op een paard, nam Geertruida
bij zich, Ondersteunde haar lichaam met zijn
linker arm en nam de teugels in de rechterhand
Humbert deed zooals Reijnold. Hij nam Theresia
en vervoerde haar evenzoo als Reijnold Geertruida
vervoerde.
Allen zaten nu te paa<d.
Op dit oogenblik werden de kaaien en tuinen
van don Pedro met licht overstroomd.
Van alle kanten kwam de menigte aange—
loopen.
Op de kaai waren het de argortiers die aan
gedreven werden door hen die door Reijnold op
de vlucht gedreven werden en die al huilende
kwamen aangeloopen om hunne broeders te
wreken.
Langs de tuinen waren het Van Helmont,
Mare, de gouverneur van Parijs, La Guiche en
hunne viienden die de wegen, boschjes en strui
ken doorzochten.
De troep van La Chesnaye was zuo snel door
gereden, dat niemand van hun uchtervolgers hen
meer zag.
Aan de poort van Parijs op de t^uai des
Tournelles gelegen aangekomen, gaf Bernard het
wachtwoord, waarop de sergeant van de wacht
hen direct doorliet.
De argortiers en de edellieden lieven op dat
oogenblik op den oever der vaart staan, te midden
der lijken welke rond de tuiudeur gezaaid lagen.
Wel, mondieu, riep Van Helmont stampvoetend
uit, ik heb Hector nog zoo op z'n hart gedrukt
deze uitgang vooral goed te bewaken.
Een der lichameD, welke op den grond uitge
strekt lag, richtte zich half op.
«Ik heb gedaan wat ik kon meester, maar zij
hebben mij gedood, zei een fluitende stem.
Het lichaam viel terug neer. Ilet was Hector
de sergeant uit hel regiment.
«Paarden, paarden, huilde Mare, terwijl hij zich
naar zijn vrienden keerde,
«N9emt de mijne, heeren, zij don Pedro, die
het als een plicht beschouwde zijn genoodigden
«Vooruit dan heeren, riep Mare.
«O, mijn dochter, mijn arme Theresia, huilde
den gouverneur, die niet meer in staat was iets
te doen, daar al zijn krachten hem waren be
geven.
Marc die zulks hoorde zei tot den diep be
droefden vader:
«Gij hebt mij vroeger het leven gered Weina
ik zweer bij God den Almachtige, dat ik mijn
schuld zal voldoen.
«Zij zijn zeker langs de Porte dss Tournelles
gevlucht, riep Van Helmont.
Dc paarden werden voorgebracht en in een
een oogwenk waren zij verdwenen.
't Is 22 December van het jaar 1605. Eene
strafuitvoering lokto de menigts, bewoners der
nabuiige buitenplaatsen, naar het midden der
si ad Eecamp,
Het was elf ure voormiddaggeen wolkje
aan den hemel slechts eeu strakblauw kon het
oog, wanneer men het ten hemel hief ontwaren;
he: was koud, bitter koud de grond was door
de vorst hard geworden cn weerklonk onder
den stap der voorbijgangers en onder dien der
paarden.
Van 's morgens wa9 de Gr.»ndo Rue, kortom
al de wegeu die naar de place des Marche's werden
opgepropt met nieuwsgierigen die zich spoedden
ons bij het bloedige schouwspel tegeuwuordig te
zijn.
Het was 11 uur, de menigte stond nu op
eengehoopt rondom de galg.
(Wordt vervolgd.)
