i
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Eerste Blad.
TE VUUR E;\ TE mm.
Dit nummer bestaat
uit TWEE BLADEN
AITOOI TIELEN,
De ^ond van R. K.
Kiesvereenigingen.
FEVtLLmox.
Uitgever:
Rusland eu Japan.
W A A L W IJ K.
WaalwHbsclie ces
Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond
Abonnementsprijs per 8 maanden f0."5.
Franco per post door het geheele rijk f 0.90.
Brieveningezonden stukken gelden enz., franco te zenden aan den
Uitgever.
Deze nieuwe politieke organisatie doet
waarlijk veel stof opdwarrelen. Bijna al onze
bladen houden er beschouwingen over de
meeste van critischeu aard. Er wordt vooral
geklaagd over te weinig publiciteit over het
verhandelende op de constitueereude verga
dering van den Bond en over te weiuig
voeling te hebban gehouden omtrent de
aansluiting met de kiesvereenigingen.
Dit laatste zou dan vooral een taotische
fout zijn, begaan in onze pro incic. Nu
wenschen wij al dadelijk op te merken, dat
wij het, wat betreft het laatste, volkomen
eens zijn met liet Dagblad van Noord-
Brabant" waar het opmerkt, dat het jammer
is, dat de concept-statuten voor den nieuwen
Boud niet in de plaatselijke kiesvereenigin
gen alhier zijn behandeld.
1 )at hadden immers opgewekte vergade
ringen kuuuen worden waarin men over de
statuten van den nieuwen Bond had kunnen
discussiëeren, over de wenschelijkheid van
aansluiting enz. enz.*
Doch gelijk onze collega dit slechts re
denen van opportuniteit acht, zoo willen wij
ook meer wijzen op principiëele redenen
De kiezers toch dienen medezeggingschap te
hebben in de oprichting eeuer organisatie
van kiezers. Bovendien, waar destijds zooveel
afkeuringswaardigs is gezegd over de be
kende wijze van de totstandkoming van de
aanvulling van ons program, daar had men
nu ook niet iu deze fout moeten vervallen
Want wat is het geval De kiezers hebben
nu eenvoudig te beslissen over de al of
niet aansluiting tot eene organisatie, wier
aard, inrichting en eventueele werking al
zonder hen is vastgesteld, alzijnde belichaamd
in de bereids goedgekeurde statuten. Zij
staan dus meer voor een fait acorapli* en
zullen, misschien wel niet direct maar dan
toch in de binnenkamer, als niet „zeitge-
massig* betiteld worden, indien ze niet tot
Heldenroman van HENRYK SIENKIEWICZ
voor De Echo van het Zuidenvertaald
door H.
EERSTE BOEK.
HOOFDSTUK III.
(9)
Krétuski wist dus zeer goed, wie Bohun was.
Als hij voorgaf, hem voor eeu der Kozakkeu
der prinses te houden, dau was dat uit een
gevoel van minachting. Van het eerste oogen-
blik afaan, had hij in hem een tegenstander
gezien. Hij zeide zich zeiven, dat een tweede
botsing niet lang op zich zou lateu wachten
Eu zelfs op dit oogenblik had hij graag zijn
paard de sporen gegeven om in dolle vaart op
Bohun in te rijden. Maar daar zat Hélène
de invloed van dat geliefde geluat bedaarde
hem. Bovendien was het einde der ravijn
bereiktvóór hen flikkerden de lichteu van
Rozloghi.
HOOFDSTUK IV.
De Kurcewiczen Btamden af van Koryat en
door Koryat van Rurik. Van de twee 'hoofd
takken had de eene zich gevestigd in Lithua.
nië, de andere in Wolhynie. Prins Wassil,
een der talrijke afstammelingen van de Wol-
hynische linie, had zich neergelaten aan den
BenedenDniepr. Arm en te trotsch om
een beroep te doen op zijn rijke verwanten,
had hij zijn diensten aangeboden aan hertog
Michel Wisniowigki, den vader van den
beroemden Yatéma. Tot erkenning van zijne
verdiensten en van zijn trouw schonk de
hertog hem het landgoed Rozloghi. Wassil
omhelsde het katholiek geloof en huwde met
een meisje uit een adellijk Moldavisch huis,
de Rahozi's. Een jaar daarna werd Hélène
aansluiting beslissen. Nu vertrouwen «ij
wel, dat de meeste zullen aansluiten, als
niet willsnde de oorzaak zijn, dat deze zoo
hoog noodige algemeene politieke organisa
tie zou mislukken, maar het „ja en amen*
zeggen begint ten slotte toch te vervelen.
Het moge dan niet zoo bedoeld zijn, de
kiezers zijn weer als onmondigen behandeld.
Nu is het wel waar, dat het gemakkelijker
gaat hierover te critiseeren dan uit te voeren
doch o. i, was net werkelijk reen reuzen
werk geweest, als de centrale kiesvereeni
gingen lure icispectieve afdeelingen gelegen
heid hadden gegeven over de concept sta
tuten hare meening te zeggen
Er was dan wel wat meer werk geweest,
en er waren dan wellicht een honderdtal
rapporten gekomen, maar de organisatie
ware dau toch meer op democratische
wijze tot stand gekomen en rustte ook op
een vastere basis. Wij zeggen hel ook in
dit, het Dagblad van Noord-Brabantna
Men voelt slechts voor eene nieuwe orga
nisatie, als men aan de totstandkoming
ervan heelt medegewerkt.*
Doch hoe dit nu verder ook zij, de orga
nisatie mag door dit alles niet mislukken.
De kiesvereenigingen mogen hier wel aan
denken. Laat het de prikkelbaarheid in deze
uiet winnen. Wij dienen gereed te zijn voor
den strijd van 1905. Onze tegenpartij zit
ook waarlijk niet stil. Men denke slechts
Advertentikn 1 7 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, groote
letters naar plaatsruimte. Adverteutiën Smaal ter plaatsing opgegeven,
worden 2maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regt-b en
advertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeelige oontracten
gesloten. Reclames 15 cent per regel
aan
den
nieuwen
r Bond
van zulk een bond zal wel degelijk te ken
nen zijn.
Maar dit „en passant* het denkbeeld
kan later verder ontwikkeld worden.
Wij wenschen nog iets anders op te
merken. Het Centrum beweert, dat in het
Noorden, zoo niet alle dan toch vele kies
vereenigingen geraadpleegd zijn over de con
cept statuten van den Bond. Nu weten wij
door onze reletatie's met dat Noorden, dat
deze bewering van Het Centrum niet zoo
dadelijk in hare algemeenheid kan aanvaard
worden. Er zullen daar wel meer kiesver
eenigingen geraadpleegd zijn dan hier in 't
Zuiden, waar zoo goed als geen een die eer
genoot, maar vele kiesrereenigingen in onze
noordelijke povincie's zijn dat evenmin. Of
nu de besturen gedaan hebben zooals De
Tijd opmerkte, nl. dat zij zonder mede
werking van de leden, zelf de zaak behandeld
hebben, kunnen we niet met zekerheid zeggen
maar dat er ook in het Noorden genoeg
leden van kiesvereenigingen zijn, die nog
niets weten van deze nieuwe organisatie, is
baast met zekerheid vast te stellen.
Doch laat ons nu verder deze details
rusten, zij zouden ons afleiden van de hoofd
zaak en dit is en blijft dankbaar te erkennen,
dat deze algemeene politieke organisatie er
is. Moge zij voor 1905 de kracht ontwik
kelen, zoo hoog noodig voor den heeten strijc
die dan te verwachten is.
Propaganda-vereenigingen*. Deie mogen dan
//vogels zijn van verschillend pluimage* en
volgens het Uirechtsch Dagbl. geen vlag
kunnen opsteken, waaraan meu de concen
tratie erkennen kan, kracht zal zij in
elk geval wel kunnen ontwikkelen, vooral
als de leus van onze tegenstanders in 19 05
zal zijn „tegen 't clericalisme,* „tegen de
reactie* zooals zij het optreden onzer regee
ring zoo gaarne noemen.
Wij zouden haast ook in verhand niet
den nieuwen Bond van R. K, Kiesvereeni
gingen willen adviseeren Laten ook wij
als onderorganisatie van den nieuwen Bond
oprichten een Boud van R. K. Propagan-
daclubs, die ook vooral omvatten wil onze
jongere politici in den lande. De jeugd is
rol ijver ea ziet tegen eeu klein geruchtje
niet op. Het zal voor ons niet moeilijk val
len gelijkgezinde peetooms voor deze orga-
vau Vrijzinnige - -""Het is dan, n. o. m noodig, dat de nieuwe
organisatie, zoo spoedig als zij definitief
vastgesteld is begint met het oprichten van
centrale kiesvereenigingen daar, waar deze
nog niet zijn. Eeu geheel toch, waarvan
de onderdeden niet goed in orde zijn of
deze hier en daar ontbreken, staat of op
een gegeven oogenblik plotseling stil of loopt
niet, zooals het in normalen toestand zou
loopeu. Eu er ontbreken over het geheele
land nogal eenige centrale. Van de 100
kiesdistricten zijn er nog maar 64 in 't
bezit van deze concentrische politieke kringen
Er is voor de nieuwe organisatie in deze alleen
dus al genoeg te doen.
En als dan het geheel goed in den grond
geheid staat, zou men dan niet, evenals d«
K. S. A. doet, sprekers kannen uitzenden,
die in de wintersche dagen de kiezers der
aangesloten kiesvereenigingen op prettige,
doch leerzame wijze ontwikkelden? Voor
nisatie der jongeren te vinden en de vlag zoover ons bekend, wordt hiervan in de
geboren. Ilaar moeder stief bij haar geboorte.
De vader wijdde zich geheel en al aau de
ontginuing van zijn grondgebied eu aau de
opvoeding zijner eenige dochter. Dank z;j
een ouverpoosden arbeid, had hij een groot
fortuin bijeengebrachthij herinnerde zich
toen zijn broeder Coustantijn, die, door zijn
rijke familie verstooten, een armzalig bestaan
leidde op een schrale hoeve. Hij nam hem
bij zich op Rozloghi, hem, zijn vrouw en vijf
kinderen. De twee broeders leefden in goede
verstandhouding tot 1634, het jaar waarin
Wassil koning Ladislas volgde onder de
muren van Smolensk Daar greep een
voorval plaats, dat oorzaak zou worden van
zijn ongeluk. Men onderschepte een brief,
gericht aan den Moscovitischen gensraal
Séhine, onderteekeud met den naam van den
prins en gezegeld met zijn wapen. Dit ver
raad van eeu soldaat met onbevlekte eer,
verwekte ontzetting iu het leger. Tevergeefs
zwoer Wassil dat die brief door hem noch
geschreven, noch gezegeld was zijn
wapenzegel verdreef allen twijfel Ter
dood veroordeeld wegens hoogverraad, vond
hij zijn heil iu de vlucht.
Des uachts kwam hij op Rozloghi aau, en
deed zijn broeder Coustantijn zweren, als een
vader over de kleine Hélène te wakon. Daar
na vertrok hij Men beweerde, dat hij
vanaf de grens aan Wisniowigki geschreven
had, hem smeekende, zijne dochter niet van
het dagelijksch brood te berooven en haar in
vrede te laten leven op zijn gronden onder
voogdij van Constantijn. Vervolgens werd
geen spoor meer van hem gezien. Onzekere
geruchten deden de rondte hij zou zich ge
dood hebben, om zijn eer niet te overleven
hij zou dienst genomen hebben bij de keizer
lijken en een roemvollen dood zijn gestorven...
In waarheid wist het niemand. Maar zijn
dood stond vast. omdat hij zich het lot
van zijn kind niel meer aantrok. Zijn naam
kwam eerst ter sprake op den dag. dat een
zekere Koupcewicz, een burger van Witebsk,
op zijn sterfbed bekende, den brief aau Séhine
geschreven valschelijk met het wapen van
Wassil gezegeld te hebben. Deze bekentenis
had een algemeene verslagenheid ten gevolge.
Het vonnis werd ingetrokkenmaar voor
prins Wassil kwam het eerherstel te laat
Hertog vYisuiowiegki had er nooit aan ge
dacht, het domein terug te nemen, overtuigd
als hij was van de onschuld vau zijn ouden
vriend. Hélène groeide dus te Rozloghi op
onder de zorgvolle voogdij van haar oom.
Eerst bij den dood van Constantijn begonnen
voor haar de dagen van beproeving. Zoodra
hij de oogen gesloten had, nam zijne weduwe
de leiding van Rozloghi op zich De dienaars
en de pachters sidderden voor haarde bu
reu vreesden die vrouw, welke met iedereen
twist zocht. Gewapenderhand bestookte zij
de landgoedereu der edellieden. Dan zag
men haar in mannenklcoderen aan het hoofd
rijden barer dienaren en deze tot plundering
aanzetten. Eens waagden zich op Rozloghi
de overblijfselen eener Tartaarsohe horde, die
statuten niet gesprokeu, toch zou het o. i.
goed zijn, als het daarheen geleid kon worden.
De kiesvereenigingen toch zijn van de
K. S. A. uitgeslotenzij staan dus, wat
betreft het toezenden van sprekers, buiten
dien kring. Welnu laat nu haar eigen
organisatie daar»oor zorgen.
Ten slotte nog een enkel woord over het
„korte program van actie*, waarvan de
statuten spreken. De gedachtenwisseling
tusschen Centrum en Huisgezin heelt ons al
doen zien, dat hiermede niet bedoeld is een
eenvoudige verkiezingsleus, maar een kort
lijstje van verlangens, die b.v. in een vier
jarige wetgevende periode kunnen verwezen
lijkt worden dit alles vast te stellen door
de kiezers zelve. Juist wat wij altijd be
pleit hebben. Men zorge nu echter ook,
dat dit werkelijk plaats heeft, anders raken
we nog veel verder van huis.
Summa summaruin, de organisatie is er;
de zaak is nu maar, dat zij zich normaal
ontwikkele en dat er hard gewerkt worde.
Zoo dit geschiedt, staan weer in 1905 goed
voor. Wij kunnen dan den strijd aanbinden.
En loopt de concentratie aan de overzijde
over geen beter gebaande wegen dan nu,
dan zeker ook met succes.
„Ora et labora*, zij dus ook hier onze
leus
In weerwil van dt alarmeerende telegram
men over mobilisatie en over conferenties
tusschen regeeringsmaunen, is er geen quaes
tie vau eeu nieuwe crisus.
Het slagvaardig maken van Britsche oor
logschepen en van de forten bij G ibraha.
wordt voor een onschuldige, periodiek terug
keerende oefening verklaard het bezoek van
den Russischen gezant bij koning Edward is
niets anders dan een hoffelijkheid als te
genhanger van de ontvangst van den En—
gelscheu gezant te Petersburg door den czaar
en ten slotte vinden de voortdurendende
ministerconferenties haar oorzaak in het f-it
dat de eerste—minister ongesteld is en tij»
kamer moet houden, zoodat de collega's eu
de booge departementale ambtcnareu, die hij
in gewone om tandigheden zelf gaai opzoe
ken of op zijn bureau ontvaugi, zich aan
Balfour's woning in Downingstreet moesten
vervoegen.
De Baltische vloot is uit Vigo vertrokken
overeenkomstig afspraak tusschen Rusland en
Engeland.
der oude prinses, die haar gezag angstvallig
handhaafde, llun verstand eu hun hart ge
leken de woeste steppen. Zij waren opgegroeid
als eiken en gevoelend, dat zij zoo ruw van
uiterlijk waren, vermeden zij het gezelschap
der edellieden en vermaakten zich met de
Kozakkenhoofden. De barbaren van de Sitch
gingen als vrienden met hen om. Vechten
tegen de Tartaren en de Turken, was het
eenig doel van hun bestaan. Beladen met
buit, keerden zij van hun strooptochten huis
waarts. Een hunner, Wassil, viol den Ouge-
loovigen iu handen. Met behulp van Bohun
en zijn zaporogen bevrijdden zijne broeders
hem, maar hij was blind. Sinds dien tijd
verliet hij Rozloghi niet. Vroeger de ruwste
vau allen, wijdde hij zich nu geheel aau den
godsdienst. De anderen zetten hun roovers-
J.v.... VI»U ^OUOUlOliQl». x/o «UUOICU <,011011 IIUU lUUYÜlO*
door hertog Yaréma was uiteengeslagen de i bedrijf voort, men had hun den bijnaam van
prinses vermorselde ze. Want zij beschouwde 1
Pr
het domein als eigendom van haar en van
hare zonen. Deze laatsten beminde zij met
de liefde eeuer wolvin voor haar jongen.
Zelf onbeschaafd, dacht zij er niet aan, hun
eenige opvoeding te geven. Op zijn hoogst
gaf een monnik van den Griekschen ritus,
door haar meegebracht uit Kieuw, hun wat
onderricht in lezen en schrijven. Nochtans
bevond zich op een afstand van eenige mijlen
het hof van Lubnié, waar de jonge adel uit
de Zuidelijke pr.latiuaten in grooten getale
heentogen. Daar hadden de prinsen Kurce
wicz een beetje beschaving kunnen leeren
zich kunnen bekwamen iu kanselarij van den
hertog en zich kunnen oefenen in den wapen
handel. Het is waar, de prinses had redenen
te over, om zich niet te Lubnié te vertoonen.
Van tijd tot tijd liet de hertog zich reken
schap geven van de voogdij, indachtig de
»oede diensten, die de vader van Hélène hem
aewezen had. De prinses legde het er opaau,
dat men te Lubnié scheen te vergeten, dat
er nog Kurcewiczen bestonden En de jonge
prinsen groeideu verwilderd op, minder als
edellieden, dan wel als Kozakken.
Als knapen namen zij reeds deel aan de
tochten tegen Tartaarsche roovers. Heele
dagen lang schoten zij met den boog of
schermden zij met de sabel. De ontginning
van het landgoed lieten zij over aan de zorg
«Kozakkenprinsen gegeven.
Eén blik op de woning was voldoende om
aan te toonen, wie de bewoners waren. Toen
de gezant van Walachije eu Krétuski de poort
waren doorgereden, zagen zij voor zich, niet
het meer-of minder indrukwekkende huis vau
een edelman, maar een soort schuur, gebouwd
van zware eikenhouten balken, met kleine
vensters, bijna schietgaten. Het gedeelte dat
bestemd was voor de Kozakken en de knechts,
de paardenstallen, de graanschuren, de berg
plaatsen, vormden met het hoofdgebouw, waar
zij omheenstonden, een woest geheel Op de
binnenplaats, dicht bij het huis, stonden de
hooge palen vau twee putten. Op eeu houten
hok zat een getemde beer. Een breede gracht
en een heining omgaven de binnenplaats, 't
Is waar, aan de grenzen der steppen hadden
allo landgoederen een dreigend uiterlijk, maar
de woning der prinsen Kurcewicz geleek eeD
roovers hol.
Knechten met fakkels in de baud kwamen
hun meesters tegemoet. De zware kettingen
der ophaalbrug knarsten. Uit de stallen klonk
paardengehinnik. De jonge prinsen en hun
moeder riepen, vloekten en tierden. Te
raidden van al dat lawaai 1 raden de gasten
binnen. Maar nauwelijks over den drempel
bleef Rovaue Ursu, die op 't gezicht van dat
akelige, woeste hol, er reeds spijt vau ge
voelde, dat hij zijn toestemming gegeven had,
Volgens do door Rus'and aangegane ver
bintenis, zoo deelt bet Eugelsche ministerie
van bui'.eulandsche zaken mede, zijn vier
Russ'sche officieren te Vigo achtergebleven
't welk we reeds meldden.
Wat het beste bewijs is voor de goede
wederzijdschc verstandhouding, is die offici—
eele verbintenis.
Verder kondigde het ministeiie aau, dat
blijkens ofiïcieele informatie, de Russische
admiraal orders ontvangen heeft, waarbij
hem wordt opgedragen overlast en bescha
diging van neutrale va it tuigen te voorkomen
alsmede dat Engeland en Rusland ia overleg
zijn betreffende de samenstelling van het
internationaal hof van onderzoek.
Al die drukte over '1 Noordzee—incident
is dus weer afgcloopeu en meer en meer
wordt onze aandacht naar Port Arthur ge
trokken, waar de Japanne s alles in 't werk
stellen, om de vesting spoedig 'e nernei hoe
het de kranige mannen van Stöisel 1104 zoo
lang uithouden 't is pnbegiijpeiijk, '1 Gaal
er warm naar toe, wat biijkt 'uit de volgende
telegrammen
De aanval op Port Arthur duurt met on
verminderde kracht voo: t. De verdedigers
zijn nog steeds onverzettelijk en vastbesloten
Het 1100: delijke deel van het oostelijke fort
van Kikwansjan is genomen en wordt bezet
gehouden onder een verwoed vu :r van de
Russen. Een fort in de binnenste verdedi
gingslinie is den 2den dezer vernield door
het springen van een magazijn. Men meldt
dat de verliezen van de belegeraars ontzag
lijk zijn.
Men gelooft dat de vloo' van Port—Arthur
ecu nieuwe poging heeft gedaan om te ont—
komeu.
Het is de Eugelsche si oomboot Victoria
gelukt de blokkade van Port Arthur te ver
breken met eeu volle lading ruudvlcesoh.
Het heet dat de Japanners al de voo
name stellingen in het noordoosteu der ves
ting hebben genomen,
Een Ciiinees die gisteren Dalui heeft
verlaten, deelt mee, dat daar lange rijeu
van Japansche gekwetsten langs werden ver
voerd en ook telkens versche troepen die
naar het front trokken gedurende de laatste
bestormingen. Meu neemt algemeen aan, dat
de Japanners er gedurende de laats'.e drie
maanden 40,000 man dooden en gekwetsten
hadden. Voorts houdt het gerucht aan, dat
de Japanners Erloengsjan en zekere steliiu
daar den nacht door te brengen, verwonderd
staan daarbinnen was niets iu overeenstem
ming inot het treurige uiterlijk Men trad in
eeu ruim voorportaal, verlicht door deu gloed
van twee haarden eu waarvan de muren ver
dwenen onder harnassen, pantsers, wapens en
diereuvelleu. Op eeu stok zaten sperwers,
valken en twee groote gieren, gevangen iu de
Aziatische steppen en gedresseerd op de wol
ven jacht.
Vanuit dit portaal leidde een gang naar de
eerezaal, die nog rijker gestoffeerd was. Hier
waren de wanden behangen met zijden en
gouden stoffen. Oostorsche fapijton bedekten
den vloer. Middenin stond een grova.tafel inet
gouden vazen en schalen van Venotiaansch glas.
Langs de muren bevonden zich sierlijke kasten,
Venetiërs outroofd en daarna door de Kozakken
op de Turken buitgemaakt. Op sofa's \an
rozen- of ebbenhout waren dikke, bijna ouge
schaafde planken gelegd, zachte divans en ruw
houten stoelen stonden dooreen eu door kussens
van satiju of brocaat stak stroo, bij wijz vau
dons
Krétuski, bekend met de zeden der stoppen
betoonde zich niet erg verwonderdmaar de
Walachijer was een c-u al verbazing. En hoe
kon liet anders Te midden eener opeen
stapeling van fabelachtige rijkdommen, be
wogen zich de vier broeders met hooge
vetlederen laarzen en met kleederen van
wolfsvel, evenals hun dienaren. Longinus
zweeg en droomde.
Nochtans betoonden de jonge prinsen hun
pasten een hartelijk onthaal. Weinig bekend
met de manieren der groote wereld, gedroegen
zij zich zoo linksch, dat Jan een glimlach
niet kon weerhouden.
De jongste, Siméon, zeide
Welkom, edele heeren, onze woning
staat te uwer beschikking. Gij zijt hier
thuis Wij groeten u eerbiedig vanaf den
drempel onzer eenvoudige woning
Wordt vervolgd.
