Nummer 5.
Zondag 15 Januari 1905.
Toegewijd aan Handel, industrie en Gemeentebelangen.
Eerste Blad.
TE TEER EN TE ZWAARD.
OE LIBERALE CONCENTRATIE,
AM TOOM TIELE
Dit nummer bestaat
uit TWEE BLADEN
BEKENDMAKING
■i ri>
Uitgevek:
FEUILLEION.
.6
ARBEIDSWET.
Tijdige indiening van verzoeken om
vergunning tot overwerk.
Drankwet.
Inrichting-en welke gevaar, schade
of hinder kunnen veroorzaken.
ess I.aRfslraatsrhr Courant,
Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond
A b o n n e in e n t s p r ij s per 8 maanden f 0."5.
Franco per post door liet geheele rijk f (J.90.
Brieveningezonden stukken gelden enz., franco te zenden aan den
Uitgever.
jr< -rotr rin wc» anr*7iw «ni
Burgemeester en Wethouders van Waal
wijk ïn.iken bekend, dat de verordening
houdende wijziging der algemeene plaatselijke
politie-verordening voor deze gemeente, af
gekondigd Zondag 1 dezer, gedurende drie
maanden op de Secretarie voor een ieder ter
lezing nede'rgelegd en in druk tegen betaling
der kosten verkrijgbaar is.
Waalwijk, 2 Jan. 1904.
Burgemeester en Wethouders,
K. DE VAN DER SCHUEREN.
De Secretaris,
E. W. VAN LIEMPT.
De Burgemeester van Waalwijk brengt bier
mede orider de aandacht van de Fabrikanten en
Werkgevers in deze Gemeente: dal aanvragen
om verlenging van arbeidsuren voor jongens en
vrouwen in fabrieken en werkplaatsen, gericht
aan den Heer Commissaris der koningin volgens
art. 5, 3e zinsnede der Arbeidswet, steeds zoo
tijdig moeten worden ingediend, dat het moge
lijk zij de vereischte adviezen in te winnen, dst
belanghebbenden, die hiermede geen rekening
houden de moeielijkheden, uitte late inzending
voortspruitende, aan zichrelven te wijten hebben
dat voorts bij ieder verzoek moet vermeld wor
den de naam van den Fabrikant of werkgever,
en de aard van de fabriek of van het werk,
teiwijl de redenen, die aanleiding geven om de
verlenging der arbeidsuren te vragen duidelijk
moeien worden omschreven.
Tot bespoediging kunnen belanghebbenden
hunne verzoeken indienen door tu^rebenkomst
van den Burgemeester, up dat zijn advies reeds
dadelijk bij hat verzoek aan den Heer Commie
saris der Koningin kunne worden overlegd.
Waalwijk den 10 Januarie 1905.
De Burgemeester voornoemd
K. de van der Schueren.
Burgemeester en Wethouders van Waalwijk
maken bekend, dat bij hen is ingekomen eene
aanvrage om vergunning tot verkoop van ster
Heldenroman van HENRYK SIENKIEWICZ
voor De Echo van het Zuidenvertaald
door H.
EERSTE BOEK.
HOOFDSTUK XIV.
28)
Men zou gezegd hebben, dat Werner na
dacht en gereed was op 't aanbod in te gaan.
Maar heel zachjee gaf hij zijne bevelen. Zijne
booten schaarden zich in een kring, en op de
randen plaatsten zich de huurlingen, man
aan man, allen sterk als eiken, gekleed met
gele buizen en met gele vilt hoeden op 't
hoofd zij stonden in slagorde, den linker
voet vooruit, het geweer aan den rechter heup,
gereed om te schieten Mot getrokken sabel
stond Werner in het eerste gelid lang
dacht hij na.
Eindelijk hief hij het hoofd op.
Kolonel, zeide hij, wij stemmen toe
Ik zweer u, dat gij niet achteruit gaat
op deu ruil riep Krézonski verheugd.
Maar op één voorwaarde.
Aangenomen
Des te beter. Onze dienst bij de Repu
bliek eindigt met Juni, met St. Jan dan
zullen wij tot u overgaan.
Een vloek ontsnapte aan de bleeke lippen
van Krézonski. Maar hij wist zich te oe
dwingen
Wilt gij den spot met mij drijven,
luitenant vroeg hij.
In 't minst niet, hernam Werner bedaard.
Onze soldatentrouw gebiedt ons, onze plichten
te vervullen. Met Juni is onze dienst ten
einde. Wij z'jn huurlingen, geen verraders.
Als wij deu gezworen eed verbraken, zou
niemand ons meer huren gij zelf zoudt geen
vertrouwen in ons stellen bij de eerst bot
ken drank in 't klein van Marie Swvgeroakers
te Waalwijk echtgenoote van G. Brckelmat s voor
het perceel aldaar wiik B. no. 157.
Binnen twee weken na dagteekening dezer
kunnen tegen het verleenen van deze vergunning
bij ons schriftelijk bezwaren worden ingebracht.
Waalwijk 9 Januari 1905.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
K. Je van der Schueren
De Secretaris.
F, VV. vsn Liempt.
Burgemeester en Wethouders der Gi meerite
Waalwijk brengi-n ter openbare kennis dat bij
hun besluit van 9 Januari 1905 aan C. C. Man
deis aldanr en zijn rechtverkrijgenden, vergun
ning is verleend tot bet oprichten van een ko
renmolen. waarvoor een gasmotor van 12 V2
paardekracht als drijfkracht za' word n gebezigd
in een gebouw te Waalwijk kadastraal bekend
Sectie B no. 1829 en 1832,
Waalwijk, den 10 Januari 1905.
De Burgemeester,
K. de van der Schueren.
De Secretaris.
F. Wvan Liempt.
W A A L WIJ K.
le. Handhaving- van de door
Burgemeester eu Wethouders der Gemeente
Waalwijk brengen ter openbare kennis dat bij
hun besluit van 9 Januari 1905 aan B. J. van
der Heijden te Besoijen en zijne rechtverkrtj
genden, vergunning is verleend tot liet in wer
king biengen van een zuiggasmotor van 12
paardekracht in een gebouw staande te Waalwijk
kadastraal bekend Sectie B. en C. no. 955 en
2194.
Waalwijk, den 10 Januari 1905.
De Burgemeester,
11. de van der Sehueren,
De Secreiaris,
F. W. van Liempt.
-■ v H i.—LM II nu L I JIJ I .1. H.'I'AIIII
i.
In de Zutph. Ct. is dan afgedrukt het
program van actie, goedgekeurd door
alle Kamerleden, behoorende tot de
Liberale Unie en den Vrijz. Dem. Bond
en ook reeds gesanctioneerd door de
besturen der beide genoemde groepen.
Als nu de algemeene vergaderingen op
21 Januari as. dit gemeenschappelijk
program goedkeuren, dan is er, wat
Unie-liberalen en Vrij-democraten betreft,
de liberale concentratie.
Wat behelst nu dit program
sing zouden wij u in den steek kunnen laten.
W at wilt gij dan
Dat gij ons vrij laat aftrekken
Onmogelijk onmogelijk Ik laat
allen over den kling halen
Bedenk, hoeveel soldaten gij daarbij
zult verliezen.
Geen enkele uwer zal ontsnappen.
D.1 helft der uwen zal sneuvelen.
Beiden spraken de waarheid. Ofschoon de
onverstoorbare kalmte van den Duitscher hem
deed koken van woede, beheerschte Krézonski
zich.
Denk na, zeide bij, tot zonsondergang
Dan zullen mijne mannen de hanen spannen
En hij verwijderde zich, om te beraadslagen
met Chmielnigki-
Uren gingen met wachten voorbij. De
booten der Kozakken omringden de huurliu
gen in een kring. Zij bleven steeds eveu
kalin. Een verachtend zwijgen beantwoordde
de beleedigingen der Kozakken.
Eindelijk stierven de gouden flikkeringen
weg op den stroom toen weerklonk een
trompet. Uit de verte riep Krézonski
De zon gaat ouder ilebt gij nagedacht
Ja antwoordde Werner.
Eu zijn sabel opheffend, commandeerde hij
op kalmen toon
Vuur
Menige Kozak plofte dood in het water.
De kring der huurlingen verspreidde dood en
verderf... Maar reeds braakten de gapende
vuurmonden op den oever hun schroot over
hen uit. Een dichte rookwolk hing over 't
water. Het oorverdovend krijgsgeschreeuw
van Tartaren en Kozakken werd telkens over
stemd door geweersalvo's, die zich regelmatig
herhaalden, maar voortdurend minder ge
voed zij klonken al zwakker en zwakker,
want de granaten, kogels en pijlen, velden
het drijvend fort van Johaun Werner neer
en eindelijk zwegen zij in de stilte van den
dood....
Tuhay-Bey, zei Chmielnipki, dit is de
eerste dag der overwinning.
Geen krijgsgevangenen, geen buit,
gromde Tuhay.
Gij zult iu de Ukraine genoeg krijgs
gevangenen en buit vinden, om er Stamboul
Handhaving van de door de
Grondwet geeischte positie der openbare
neutrale school.
2e. Sociale hervormingen.
3e. Bezuiniging op de uitgaven voor
de defensie door invoering van een
stelsel van landsverdediging door een
volksleger.
4e. Bestendiging van het vrijhandel
stelsel-
5e- Belasting-hervormingen.
6e. Wijziging van art. 80 der Grond
wet om den gewonen wetgever vrijheid
te laten in de regeling van het kiesrecht.
Ziedaar de inhoud in 't algemeen.
Het Centrum noemde het reeds»de
melkpot van Pierrette», omdat de ver
wachtingen der liberale pers nu reeds,
bij dit bloote ontwerp, zoo hoog gespan
nen zijn. Men spreekt er al van »fusie«
en men ziet de oud-liberalen reeds bij
de concentratie aangesloten. Zóó ver
is het nog niet. Doch om ons nu ver
der hierin niet te verdiepen, willen we
het program zelf eens wat nader be
schouwen.
De eerste paragraaf hiervan luidt dan:
»Met handhaving van de Openbare
School verheffing van het peil van het
Volksonderwijs in zijne verschillende
vertakkingen.»
Nu noemt dit Land en Volk: Hand
having van de door de Grondwet ge-
eischte positie der openbare neutrale
school en merkt hiérbij verder op, dat
het geopend wordt met het pal staan
voor de volksschool.
Het komt ons voor, dat in deze al
gemeenheid ook nog wel iets anders
kan gelezen worden. Of handhaafde
Borgesius niet de openbare school, ter
wijl hij de bijzondere toch hooger sub
sidieerde En zou het in de toekomst
tot de onmogelijkheden behooren, dat
een liberaal minister in ruil voor het
meegaan met eene door hem voorge
stelde hervorming concessies deed op
't gebied der subsidieering Maar neen,
men zou nu pal willen staan, maar weet
men dan wel, dat men dan niet alleen
de rechtsche partijen tegen zich heeft
maar ook de sociaal-democraten, wier
Groninger motie, ten opzichte der vrije
school, niet veel aan duidelijkheid over-
en Galata mee te vullen.
Bij gebrek aan anderen zal ik u nemen
Een dreigeudo lach plooide de dunne lippen
van Tuhay. Hij voegcle er bij
Ik zou toch gaarne eenige van die
«Franken» hebben gehad.
De twist was ten einde. Tuhay-Bey wendde
den teugel en keerde terug naar het kamp.
De andere aanvoerders volgden hem.
En nu, op marsch naar het Gele Meer
riep Chmielnigki.
HOOFDSTUK XV.
In angstige spanning wachtte Jan den uit
slag vau deu strijd af. Eerst meende hij dat
Chmielnigki gestooteu was op de voreenigenden
machten der twee hetmannen. Tegen den
avond hielp Zakhar hem uit den droom en
de tijding van Krezonski's verraad, van het
bloedbad der Duitschers, trof den jongen
krijgsman.
Dit was pas het begin van de afvalligheid.
Jan twijfelde er niet aan, want hij wist, dat
de legers der republiek iu de Ukraine voor 't
raeereudeel uit, Kozakken bestonden. De oor
log zette slecht iu. De hetmannen hadden
een grove fout begaan iu plaats van hun
strijdmachten te vereenigen, naar Koudak op
te trekken, ofwel den vijand in de versterkte
vestingen der Ukraine af te wachten, ver
spreidden zij hun troepen, verzwakten zij zich
vrijwillig en gaven zij ruimschoots gelegenheid
tot verraad en ontrouw. ChmieinRki had zijn
kamp opgebroken en rukte met geforceerde
'marschen tegen den jongen Potogki op. Ver
sterkt door de zes duizend Kozakken van
Krézonski, beschikte hij over een leger van
meer dan vijf eu twintig duizend man... Men
wist niets zekers omtrent Potogki op. Eenigen
zeiden, dat hij slechts tweeduizend huzaren en
een twintigtal vuurmonden onder zijn bevelen
had- Het is waar dat de onstuimige aanval
der ruiteis een tienmaal sterkeren vijand had
verpletterd te Kirkholm waren achtienduizend
Zweed8che huurlingen door drieduizend huzaren
in de pan gehakt.
Met de grootste omzichtigheid naderde
Cmielnigki daarom het gele Meer. Verkenners
deelden hem mede, dat Potogki met een hand-
laat Bovendien, de tijd van »pal te
staan» is voorbij. Men is eenmaal op
den weg- der rechtsgelijkheid, deze is
geworden een staat- en rechtskundige
tijdstroom, dien men waarlijk met geen
algemeenheid meer keert. Toch zal
deze eerste paragraaf trekken. De nee-
ren wisten wel, wat ze voorop plaatsten.
De strijd tegen de onderwijs— novelle
is zoo heftig en aan de overzijde zoo
algemeen, dat men hieruit gereedelijk
munt wil slaan.
Wij zouden daarom in verband hier
mede willen opmerken. Laat men toch
aan onze zijde zorgen, dat de quaestie
der wachtgelden behoorlijk geregeld
wordt, dan is de scherpste kant van de
wet af. Het overige kan min of meer
geamendeerd worden, maar dat on
barmhartige art. 39 smoet gewijzigd. Dan
behoeven wij ons waarlijk totaal niets
aan te trekken van deze móói klinkende
doch niet veel-zeggende paragraaf-
Onder sociale hervormingen worden
alleen opgenomen de verplichte inva
liditeitsen ouderdomsverzekering met
geldelijke bijdrage van den staat en
herziening der armenwet. Als men nu
bedenkt dat deze regeering reeds ge
reed heeft de pensioenwetten voor de
weduwen en weezen van openbare
bijzondere onderwijzers.
2 De ouderdoms en invaliditeitsverze
kering.
3 De ziekteverzekering.
4 De verzekering van den landbouw en
5 De verzekering van de visscherij
dan is, datgene, wat in dit program ge
boden wordt, al zeer schraal en zou het
een zeer groote stap achterwaarts zijn,
indien deze regeering door een andere
van tegenovergestelde zijde werd ver
vangen, want wat zagen we dan gebeu
ren Al de verzekeringswetten, boven
genoemd, werden eenvoudig ingetrokken
en't nieuwe ministerie ging weer
opnieuw aan 't onderzoeken, enquête's
houden, ontwerpen enz. enz. tot wellicht
in 't tweede of derde jaar de beloofde
ouderdoms- en invaliditeitsverzekerings-
ontwerp kwam. Zoo schoten we op, niet
waar Neen, heeren liberalen, wij laten
ons niet zoo gemakkelijk zand in de
oogen strooien, vooral de werkman zij
vol soldaten het water reeds was overgetrokken
Bij deze tijding maakte Chmielnigki plotseling
halt en liet hij verschansingen opwerpen, zijn
hart klopte van vreugde. Als Potogki deu
aanval waagde dan werd hij ongetwijfeld
verslagen. Iu het vlakke veld hielden de
Kozakken Diet stand voor de huzaren maar
achter wallen konden zij hun aanvallen af
slaan. Chraielnigki vertrouwde bovendien op
de jeugd en <ie geringe ervaring van zijn
tegenstander. Maar deze had een bekwamen
en betrouwbaren raadgever iu den persoon
van Stephanu8 Czarniegkido oude soldaat
zag het gevaar in en haalde zijn bevel
hebber over zich terug te trekken achter
de moerassen van het gele Meer. Den
volgenden dag zette Cbmielwigki hen na en
trok hij doer de moerassen. De twee legers
stonden tegenover elkaar.
Geen der beide partijen wilde overgaan tot
den aanval. In allerhaast werden de vijandige
legerkampen met verschansingen omringd.
Het was Zaterdag 5 Meistortregende den
geheelen dagChmielmgki wreef zich de
handen,
Laat de steppen eerst maar doorweekt
worden, zeide hij tot Krézonski Dan zul ik
niet langer aarzelen, cle huzaren in liet front
aan te vallen: iu hunne zware wapenrustingen
zullen ze wegzinken iu het slijk.
Onder de snijdende stortbuien werkte liet
Poolsche leger onafgebroken den heelen nacht
door. In den morgen echerterde do trompetten
somber, als dreigde een gevaar het geroffel
der trommen klonk dof en zwaar. Donker
brak de dag aande storm was bedaard
maar aldoor viel een fijne regen.
Chmielnigki liet het eerste kanonschot
lossen weldra daverde de lucht van een aan
houdend gedonder.
Zakhar, vroeg Jan, breng mij naar den
wal, dat ik zien kan.
Zakhar zelfs nieuwsgierig verzette zich niet
tegen dien wensch. Zij klommen op een
bastion, van waar men de geheele vlakte kon
overzien, de moerassen, de maalstroomen van
het Gele Meer, de twee legers. Maar nauwe
lijks had Krétuski een blik om zich heen ge
worpen, of hij sloeg beide handen aan hot
hoofd.
Advertentibn 17 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, groote
letters naar plaatsruimte. Advertentiën Smaal ter plaatsing opga-geven,
worden 2maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regeVs en
advertenties bij abonnement worden specie le zeer voordeelige contracten
gesloten. Reclames 15 cent per regel.
B» 3 CBBB
op dezen teruggang bedacht.
Paragraaf 3 verwijst ons naar een volks
leger. Een heel mooi woord, dat wel
ingang zal vinden, toch zouden wij willen
vragen Zou zulk een ingrijpende ver
andering iu ons defensiewezen wel in
een vierjarige periode uit te voeren zijn
Men heeft dit onderdeel van 't program
ma wel zeer diplomatiek opgezet, n.l.
men zegt: Hervorming van het defen
siewezen in de richting van een volks
leger, doch de kiezers zullen zich met
geen kluitje in 't riet laten sturen.
Of zullen ze dat wel, als de concen
tratie maar bereikt wordt- Zullen zij er
wel aan denken, dat de man, die mede
dit moois belooft, ons de dure militie-
wetten heeft bezorgd zullen zij er aan
denken, dat het ministerie Pierson-Borge-
sius zelfs zijn minister van oorlog uitwierp,
om die militiewetten te redden En nu,
na vier jaren deugen die wetten niet
meer en moet er, mede namens die heeren
in de richting van een volksleger gestuurd
worden
Men heeft' de rechtsche partijen als
dure broodgevers gescholden, deze
linksche heeren zouden we >allen-mili-
tair-makers* kunnen noemen- En nu nog
een vraag. Kost een volksleger niets
Heeft dat geen geweren of snelvuurka
nonnen oodig
De vierde paragraaf, de langste, bevat
belastingshervormingen en natuurlijk
handhaving van het vrijhandelsstelsel.
Daarin wordt ten eerste voorgesteld
bezuiniging op militaire en andere uit
gaven. Dat staat in verband met het
volksleger ziet u, wat geen wapens, noch,
kleederen, noch kanonnen, noch voedsel,
noch ammunitie noodig heeft.
Och, dergelijke dikke woorden, bezui
niging op dit of dat doet ons alt'jd
eenigszins ironisch lachen, vooral als het
voorgesteld wordt op militair gebied. Wil
men voor een volksleger ijveren, ons
goed. Wij voelen er ook veel voor maar
men doe het dan met het motief, ons
geheele volk weerbaar te maken, zoo dat
wij onze onafhankelijkheid beter kunnen
handhaven, maar men kome niet aan
met bezuiniging op militaire uitgaven,
als men in de richting wil sturen van
een volksleger Men vrage eens aan
Bij God een list 1... wij zijn om
singeld riep hij.
Inderdaad, de verschansingen dsr vijanden
strekten zich uit over eene leDgte van onge
veer twee mijlen, terwijl het kamp der Polen
in elkaar gedrongen, een eiland geleek. De
onevenredigheid der krachten was zoo duide
lijk, dat aan een overwinning der Kozakken
niet te twijfelen viel.
Onder het vuur der knuonuen begonnen de
schermutselingen. Vanaf het bastiou zag men
groepen ruiters op elkaar instormen. De
Tartaren werdeu handgemeen met de gere
gelde Kozakken van Potogki, kenbaar aan
hun blauwe uniformen met gele biezen en
kragen. De ruiters reden op elkander in,
trokken terug, trachtten elkaar vau ter zijde
aau te valleu, vuurden hun pistolen af,
schoten met pijlen, of schermden met de lans.
Het geleek een spel maar de paarden, welke
rondliepen zonder ruiters, getuigden dat dit
spel den dood voor inzet had. De Tartaren
rukten aan in donkere zwermen. Toen
kwamen, een voor een, nieuwe regimenten
uit het Poolsche kamp naar buiten. Aan den
voet van den wal schaarden zij zich in
slagorde.
Naarmate de regimenten te voorschijn
kwamen, wees Jan ze opgeruimd en fier aan,
aan Zakhar en nan hen, die de stukkeu op
het bastion bedienden.
Dat ziju de dragonders van Balaban
ik heb ze te Tcherkass gezieu. En daarginds
is do Walach'jsche banier een zilveren ki uis
op een rood veld.
(Wordt vervolgd)
