I DË TOESTAND II RUSLAND, ummer ion Tweede Blad. LANDBOUW. Oe 'J ttUl gtllïjg ARTIKEL 80. Rusland en Japan. Duitschland. vel. van het Herhaaldelijk kwam in den laatsten tijd boveogenoemd artikel der grondwet ter sprake, en het l.»t zich aanzien, dat het mettertijd een even druk besproken en „beschreven" artikel worden zal als weleer het befaamde onderwijsartikel 194 (thans 192) Tot een juist begrip der zaak achten wij het daarom gewenscht, het een en ander omtrent dit artikel mede te deelen. Want, naar ons uit meer dan één vraag om inlichtingen bleek, is ue strijd, welke, over het blanco-artikel wordt gevoerd, voor ?elen minder duidelijk, wijl zij met inhoud en strekking van het artikel, zooals het thans luidt, niet bekend zijn. Ook verwarren sommigen de bepalingen, welke de Grond wet ten aansien van het kiesrecht 'bevat, met de gewone wet en is het hun derhalve niet duidelijk, waarom de in voeling van een stemrecht, als door de rad;calcn wordt verlangd, tot Grondwets-berziening zou moeten aanleiding geven. Ziehier dan de zaak iu 't koil uiteeu- gezet. Artikel 80 der Grondwet bevat eenige bepalingen, welke den gewonen wetgever beletten, algemeen kiesrecht voor mannen (en vrouwen) in te Voeren. Wij laten net hier in zijn geheel volgen „Do leden der Tweede Kamer worden regtstreeks gekozen door de mannelijke ingezetenen, tevens Nederlanders, die de door de kieswet te bepalen kenteekenen van geschiktheid en maatschappelijke!! welstand bezitten, en den door die wet te bepalen leeftijd, welke niet beneden drie en twintig jaren mag zijn, hebben bereikt. „De wet bepaald, in hoeverre de uit oefening van het kiesrecht wordt geschorst voor de militairen beneden den rang van officier bij de zee- en landmagt voor den tijd, gedurende welken zij zich onder de wapenen bevinden. „Van de uitoefening van het kiesregt zijn uitgesloten zij, wier. dat regt bij reg- terlijke uitspiaak is ontzegdzij die iu gevangenschap ot hechtenis zijn zij die bij regterlijke uitspraak de beschikking of het beheer over hunne goederen hebben verloren; zij die in bet burgerlijk jaar, voorafgaande aau de vaststelling der kie zerslijsten, van eene instelling vanw. lladig- heid of van een gemeentebestuur onderstand hebben genoten, en, voor zoover de kieswet hetzij zeker bedrag van den aanslag in eene of meer Rijks directe belastingen, hetzij het bezit van een of meer grondslagen van zoodanigen aanslag als vereischte van kiesbevoegdh id stelt, zij die bun aanslag in de belastingen niet hebben voldaan". Ziedaar artikelen 80 der grondwet. Toen dit artikel bij de Grondwets-ber ziening van 1887 werd vastgesteld, lekte het veel strijd uit en was het voor menigten een bezwaar, met de Revisie mede te gaan. Voor bet algemeen stemrecht was thans de deur wijd opengezet, meenden deze oppo santen. Anderen ontkenden dit. Die strijd ontbrandde opnieuw bij de behandeling van het wetsontwerp-Tak in 1894. Men was het toen namelijk niet eens over de vraag hoever de eischeu aangaande de geschiktheid en den maatschappeiijken welstand strekten De beer Tak stelde zijne eischeu zeker niet te hoog. Als kenteeken van geschiktheid wilde hij de zoogenaamde schrijfproef invoeren, en als bewijs van maat schappeiijken welstand zou gelden, dat men niet bedeeld was. De kieswet, door den heer lak voorge steld, kwam echter, gelijk men weet, niet tot stand. Zelfs de daarin aangebrachte w ij zigingen konden haar niet redden. De Grondwet eischte betere kenteekenen, dus besliste de meerderheiden het ministerie Roëll-Van Houten vond ze in zóó groote menigte, dat bet juiste begrip der kieswet een meer dan gewone mate van leeskunst en een niet alleaaagscb onderscheidings vermogen vordert. Technisch werd de wet heizien onder het kabiuet-Pierson-Borge- sius; maar de moeilijkheden en subtiliteiten werden er niet door weggenomen, al bracht die wijziging ook enkele verbeteringen aan Zonder ons thans te verdiepen in de vraag, of de heer Van Houten zijn wet een voudiger had kuunen redigeeren, valt e- reedelijk toe te geven, dat de Constitutie eischeu stelt, die de uitbreiding van het kiesrecht binnen zekere perken houden. Men moge te dezen aanzien eeu enger of ruimer opvatting zijn toegedaan, die perken zijn er, en de gewone wetgever zal daar mrde steeds rekening hebben te houden. Vandaar thans de eisch, dat de grond wet zich te dezen aanzien van elke be paling dient te onthouden. De vrijzinnig- democraten en Unie-liberalen wenschen een blanco artikel 80, waardoor de wetgever geheel ongebonden zal zijn en geheel naar eigen inzicht hel kiesrecht kan r gelen. Dat beide groepen daarbij even ver zouden gaan, wat die regeling-zelve betreft, volgt hieruit geenszins. De heer Borgesius wil niet hetzelfde als de heer T reuk Rn laatstbedoelde gaat weer niet geheel accoord met den heer T r o e 1 s t r a. Zoo- dra het er op aan komt de puntjes op de i te zetten, zullen zij met elkander spoedig overhoop liggen. En reeds nu komen de vrijzinnig-democraten er voor uit, dat zij Grondwetsherziening verlangen, om den wetgever daardoor te verplichten het alge meen stemrecht iu te voeren, terwijl de liberalen alleen een blanco artikel 80 willen, teneinde den wetgever zoogenaamd /,vrij" te maken. De concentratie heeft dus geen positieven, maar een negatieven grondslag, en hierin steekt het oneerlijke en onoprechte van baar opzet. Nh de grondwetsherziening zou de «trijrl o.a. over het al of niet wensche- lijke. van vrouwen-kiesrecht en den aan te nemen leeftijd spoedig ontbranden. Zoover is het echter nog niet Voor een grondwetsherziening worden 2/3 der stemmen iu de Kamers vereischt, zoodat het alles behalve waarschijnlijk is, dat de Revisie in den eersten tijd haar beslag zal krijgen, zelfs al werd de meerderheid door de Linkerzijde heroverd. Juist daarom, zegt men omdat er namelijk zoo weinig uitzicht bestaat op de in 't vooruitzicht gestelde herziening, dur ven zoovele liberalen zich vdór een blanco artikel verklaren en de invoering van het algemeen stemrecht trotseeren C. De uitvoer is zoo goed als nihil. j weldige tijdruimte, gewend als wij ziju van t het smaldeel van Rozjestwenski te vo gen. Ous laud voerde iu 1904 ruim 10 millioen 7, 30, ja zelfs van 80 jarige oorlogen te ge- „Aan den staf van de marine logenstraft eieren in België. De invoer in andere landen wagen. Maar, wij leven in een anderen tijd men het bericht. is veel grooter, die uit Rusland bijvoorbeeld I)U Als weversschietspoeleu schieten de blik— „Het is mij echter uit goede bron mi de bedroeg ruim 90 millioen, uit Italië 69 millioen seravlugge treinen door de lauden, van 't gedeeld. Aan den anderen kant weet ik dat De invoer uit Bulgarijën stond met die van eene werelduiteinde tot het andere. Langs admiraal Rozjestweski te Libau meer man nrm gelflk. De geheel0 invoer e ™eg broze draden, zenuwen van het moderne ver— schappen en schietvoorraad aan boord heeft lieer, V'iegen de gedachteo over van ^reld- g^oXa^ dan „oodig war.o voo, ,|j. "Zit dond=rend "geschut, "heef'i'n di loop ook dat Argeo.ioie bdardaad moet België zijne eieren meest betrekken uit der eeuwen heel wat vlugger leeren spreken. Leven moderne kruiser* bezit: de drie ge ver afgolegeu landen. Uitgevoerd werden uit Daarom kan 't ons niet verwonderen, dat pautserds kruisers Pueytredon 1898 België in 1904 131 millioen eieren tegen 120 wij nu al, na een jaar slechts, voor huive— Garibaldi (1895), General Belgrano (1897) millioen in 1903 De meeste dezer eieren gaan tingwekkende verliezcnlijsten staan, waar— en San Mar in (1896), tezamen metende naar Frankrijk, De aankoopen voor Duitachlaud aan misschien nog wat ontbreekt die de 28,3000 ton, en de pantserdekkruisers Buenos zijn verminderd en de verzendingen naar getallen der gesneuvelden ook ma'ar bij de Aires (1895), Nueve de Julio (1892) en Engeland nemen steeds af. nadering aangeven, maar die toch een beeld Veinte y cinco de Mayo (1890) tezamen Moeten de landbouwers de Karwij geven van de bloedige tooneelen, die in het metende 11,200 ton. in het voorjaar Chilisalpeter jaar 1904 onzes Heeren zijn afgespeeld. De Onmogelijk is het bericht dus nier, maar geven? opgaven der Japanners .vermelden aan hun dat is het beste wat er van te zeggen valt. 'kant 115,000 doodeo en gewonden, aan de Overigens spoken al lang Argentinische Daar de Karwij als tweejarige plant in zijde der Russen 125,000 dooden en gewonden kruisers in allerlei geruchten uit Petersburg den regel eerst in het 2de jaar vruchten samen 340,000 man. En gevangen zouden en elders geeft, wordt zij gewoonlijk onder een ander gemaakt zijn 600 Japanners en 35,400 Russen, gewas gezaaid. In Noord-Holland zaait men Bij benadering zeiden wtj, worden door h, v b 1 U 1die getallen de verliezen aangegeven. Waar de Karwij onder bruine en geele mosterd1 die rapporte&re* hoeveleQ onder erwten oi boenen, ook wel on er I daar gindS) ver van vaderland, gestorven I jn RU8land blijft de toestand nog steeds aardappels; in Noord-Brabant, Zeeland e" zijn door ziekte, door uitputting en ontbering Leer onzeker. lil de groote steden gaat het Zuid-Holland ziet men de Karwij liet meest vrii wel, maar in de provincie en vooral Hoeveel ge.d de „clog tot nu toekoJ»> 1 Mei, al naar de weersgesteldheid en de is niet juist na te gaan. Maar eenig denk- hnidiVp toestanden gewassen, waaronder of waartusschen gezaaid beeld krijgt men als men nagaat welke leenin- uer "ui u0e loesiauu u .el „orden, een vroeger of later .aaien getbeide "oZ^t de toedr..Ut daarvan verneemt verkieslijk maken. De Karwij moet, zal zij Japan heelt in t land zelf 28 en 111 Dn- volgende in het 2de jaar goede vrucht geven, in het geland en Amenka_22 millioen pond ge-| de'm00rdenaar ran J0hnS8on n schoten ten minste 11 tezamen 72 millioen 1 e™ Browning-revolver. Onmiddellijk eerste jaar zich behoorlijk ontwikkelen. Het leend, te zamen 50,000,000 PSt Rusland ^^b ae is duidcliik dat zii omdat ze onder een buitenaf 57, door uitgifte van schatkistbil- lostte °P "em ?yne aiü dekvrucht gezaaid wordt, pas na den oogst jetten ten minste 15 tezamen 72 millioen met een Browning-revolver. Ouini de ij di^er lekvrlclU goeJ en weï aan het groeien pond. Germain, de onlang, overleden dl- »P«™g een agent der geheime politie als kan gali Toch moet zij dat jaa? nog, lecteur van het Crédit Lyonnais, schatte de knecht verkleed, door de deur der wacht- reeds8 hehoor.ijk dikke wartels h bbe, wi, kosten door Ensland gemaakt in het ja„ kamerponen m, sohoot op HohenthaL De. ze M volgende jaar in het laatst v.n Me 1904op 88 pS d e van Japan op 481 kracht de deut toehield, laadde of begin Juni volop bloeien en tegen het millioen pSt., wat niet veel van de vooraf-1 -i»-- einde van Juni genoeg rijp zaad dragen, gaande opgaven verschilt; met inbegrip van p*ee'6 j. De Karwij heeft, om een goede opbrengst de jerhezen^aan, komt men binnen 80h00t op Hohenth.l De zoon var. Johnsson kwam door een Ondanks de belemmerende bepalingen, die sinds 1896 door het Belgisch ministerie van laudbouw op deu invoer van Nederlaudsch vee uitgevaardigd zijn blijft onze veehandel met België vau groote beteekeuis. Toch is er eeuige vermindering waar te noraeu. In het vorige jaar werdeu in België gevoerd 66,221 rundereu waarvan er 54,466 uit ous land kwamen, 10,702 uit Noord. Amerika en 1050 uit Frankrijk. Vergelijken we dezen invoer met dien vau 1903, dau mer ken we voor Nederland een achteruitgang van 6117 runderen. Die mindere invoer moet wordentoegescheven aan de lage prijzen die over 't algemeen het vorige jaar in België voor rundvee betaald werden in vergelijking met 1903, toen de marktprijzen zeer opgedreven waren. Wegens deu goedkoopeu prijs van het varkensvleesch was in 1904 onze handel in geslachte varkens met België niet levendig. Wel gingen vooral in de eerste helft van het het jaar een groot aantal vette varkens en biggen frauduleus over de grenzen. Iu Augustus echter werd door scherper toezicht eu nieuwe grensmaatregelen de frauduleuse invoer bijna onmogelijk gemaakt. Ouze handel in paarden met België is iu de laatste 3 jaren sterk toegenomen. Nederland dat voor enkele jaren maar in de derde of vierde plaats kwam, wat den invoer van paarden in België betrof, staat thans in de eerste rij. In 1904 werden in België ingevoerd 16,078 gebruikspaarden, tegen 17,902 in 1903. Daarvan kwamen respectievelijk uit ons laud 5484 en 5051. De invoer van veulens bedroeg in 1904 1832 stuks waarvan er 1465 uit ous land afkomstig te "even een dien bewerkten grond noodig dan reeds tot 160 millioen pSt. of 1920 aridere aeur oinnen en - iikar^-QmuMtóten eTook overigens ze« millioen gulden ,oor de gezamenlijke losten. »a°htl»mer 'l^tte. Br on.tond rijk aan tiumuistonen en ook overigens zeer g j dajmia een cht tu98Cben demoordenaar vruchtbaar. Hoe rijker de bodem voorzien En net eind is nog niet te zien. is van de verschillende voedingstoffen, hoe De beide legers staan nu weer zoowat in rijker en hoe grooter de oogst is. Het is de zelfde stellingen als ze voor de gevechten duidelijk, dat met de bemesting van den bij Saudepoe innamen, en ondanks het ver- bodem rekening moet gehouden worden met I woede vechten slaagden de Japanneis er niet de dekvrucht. De dekvrucht, stellen we, in de Russen over den Hoen ho terug te dat het erwten of boonen zijn, dat het drijven. Van tijd tot tijd komen nog kleine mosterd of vlas is, heeft, om tot hare volle schermutselingen voor. ontwikkeling te komen een groot gedeelte De Russen gaan voort, verschansingen op te werpen in de richting van Waugtsjagautse, Litajantoen, Sandepoc eu Heikoetai. Inmiddels hebben de Japanuers weer een Engelscb stoomschip met kolen voor Wla- diwostok aan den baak geslagen. deu waren. De uitvoer van België is vau veel belaug Vooral Duitschlaud koopt jaarlijks veel Bel gische paarden, en paarden, in ons land door Vlaamsche handelaars opgekocht. Uitgevoerd werden in 1904 25,209 paarden en 2475 veulens, waarvan er 1271 paarden en 303 veulens in ons land verkocht werden tegen 1807 paarden in 1903. Sedert een drietal jaren is onze handel met België in lammeren en schapen sterk afnemend vooreerst is de ir.voer van wolvee in enkele jaren met de helft verminderd, ten tweede betrekt België tegenwoordig veel schapen be stemd voor de slachtbank, uit Argentië, Canada en de Vercenigde Staten, waardoor de invoer van Nederlandscke en Duitsche schapen zeer verminderd is. Ons land voerde in België in 1904 in 40,923 schapen, tegen 47,943 in 1903 en 60,141 in 1902; en in 1904: 28,674 lammeren tegen 33,119 in 1903 en 33.988 in 1902 Van veel belang blijft steeds onze handel in boter met België. Óndanks een invoerrecht van 20 francs per 100 kilo en strenge keuring aan de grenzen werden in 1904 uit ous land naar België gezonden 3,792,317 kilogram boter tegeu 2.705,000 kilo in 1902, zoodat eene vermeerdering van circa 100,000 kilogram valt te constateeren in de tijd van twee jaar. Van de ingevoerde boter komt circa 85 pCt uit ons land. Ondanks alle pogingen van regeeringswege en door groote landbouwvereenigingen iu het werk gesteld om de inlandsche zuivelbewerking te verhoogen, is de uitvoer vau Belgische boter steeds afnemend terwijl de iuvoer toeneemt In 1904 werden in België gevoerd 9,593.333 kilogram kaas, tegen 9,925,912 kilo in 1903 en 9,080,000 kilogram in 1902. Daarvan kwamen respectievelijk uit ous land 8,096,109 kilo, 8,464,035 kilo en 7,668,644 kilogram. van den voorraad aan voedingstof uit bodem medegenomen, I)e erwten en boonen plegen gewoonlijk, 'als zijnde vlinderbloemigen, niet zoo rij celijk met stikstof «bemest te «ordeu. Stel dat zij, nadat zij van het land verwijderd zijn, in hun stoppel een zekeren voorraad stikstof in den bodem achterlaten, dan i9 het vooreerst de vraag, of die stoppel stik stof direct voor de planten beschikbaar is, doch veronderstel datveronderstel, dat de Karwijwortel met behulp van de zomer warmte en den Augustus regen (men zal nog al eens vaak zien, dat de Karwij niet te best is, na een drogen wannen zomer) geprofiteerd heeft van den in deu bodem ontstanen en opgelosten Salpeter, dan is het toch zoo goed als zeker, dat in het volgende voorjaar Februari, Maart de stikstof of uit den grond weg is, of in elk geval niet tot beschikking staat van de Karwij. Bij een temperatuur als onze voorjaars gewoonlijk aanbieden, wordt er geen Salpeter in den grond gevormd. Van daar de harde noodzakelijkheid om de Kar wij het tweede jaar reeds vroeg in het voorjaar een zekere hoeveelheid Chilisal peter te geven eu de uitzaaiing een maand later nogeens te herhaleneen bemesting van 300 a 400 K.G. Chilisalpeter per H.A. in twee of driemaal over het Kartvvjlan uitgestrooid, maakt zich daarom zeer be loond. Onder mosterdzaad, vlas en aardappelen gezaaid, dringt zich de noodzakelijkheid van het gebruik van Chilisalpeter in de lente van het 2e jaar nog meer op. Na deze gewassen toch kunnen we veronderstellen, dat de grond een groot gedeelte van zijn stikstof voorraad beeft verloren, zonder dat daarvoor iets in de plaats is gekomen. Daar we echter kunnen veronderstellen, dat bij de bemesting van het land daaimede rekening is gehouden, zoo kunnen we met eeu gelijke boeveelheid als boven volstaan. Deze be schouwingen worden nog meer bewezen door de uitkomsten van genomen proeven. In 1902 schreef de Heer Kakebeeke, land bouwleeraar van Zeeland reeds „Een bemes ting met Chilisalpeter op Karwij n zeer aan te bevelen." en den agent. Deze loste op zijn beurt zeven schoten, de zoon van Johnsson zes en Hohental vijf. De moordenaar die aan de hand gekwetst werd, liet zijn revolver vallen maar ziende, dat de agent zijn wapen op nieuw laadde, poogde Hollental ziju sabel te grijpen. Uitgeput viel hij eindelijk op den grond en de personen, die kwamen toegesneld, grepen hem vast. Men vond nog een dolk bij hem. N a een jaar. Een vol jaar heeft de oorlog in het verre Oosten nu geduurd, 't Is waar, we vinden dat, vau achteren bezien, niet zulk een ge - Na den strijd bij Sandepoe en Heikoetai is er weer slapte gekomen in de krijgsbe drijven. een slapte echter, die men wel kan beschouwen als een stilte voor den storm. De Japanners toch ziju er de mannekens niet naar om deu tijd te verbeuzelen en ieder oogenblik kan men daarom hunnerzijds aan eeu verrassing blootstaan. Tot het tijdstip van een nieuw treffen houden beiden partijen zich onledig met uitvallen door kleine afdeelingen en schermutselingen die tevens dienst doen om het bloed wat te verwarmen. Aan brandstof is namelijk vooral aau Russische zijde geen overvloed te con stateeren cn de geweldige kou maakt hel onmogelijk zich in deu diep bevroren grond iu ie graven. In weerwil van binnenlandsche narigheden kunnen de Russen toch wel versterkingen zenden naar het front. Op het oogenblik is de 4e Zuid-Russische infanterie-brigade op weg naar Moekden, terwijl het 15e Russische legerkorps zich opmaakt om op weg te gaan Alleen Polen brengt nog veel oponthoud in de geregelde mobilisatie. Het moet ni?t mogelijk zijn de reservisten onder de wape nen te krijgen. Ook de loop der militaire treinen tusschen Warschau eu Moskou is onderbroken, zoodat er maar van tijd tot tijd eens een militaire trein kan vertrekken. Wladiwostock kan uit zee nog alleen be reikt worden door de Foesina- en Tsoega- roe—strateu, daar de Sova—straat thans volkomen toegevroren is. Om de moeilijkheid te vergrooten om Wla diwostock te bereiken, deelt de regeering mee, dat de vuurtorens in de buurt van de Tsoeharoo—straat alleen nu en dan aange stoken zullen worden. Do Japanners bewaken de Tspegaroe en Foeshina straten zeer streng zoodat, naar gemeend wordt, de blokkade vau Wladiwostock effectief is. Beiicht wordt, dat de kruisers „Ruseia" en „Gromoboi" hersteld zijn, doch het is twij felachtig of ze Oladiwostock kunnen verlaten. De Japanners deden geen verdere aan koopen voor steenkool daar zij groote hoe veelheden verkregen door de jongste aan houdingen en reeds groote voorraden gekocht hadden. De Petersburgsche correspondent van de Echo de Paris meld„Men heelt zooeven vernomen dat de zeven kruisers die van Argeutinie gekocht zijn, in de wateren van Mo<?ambipue zijn aangekomen, om zich bij De laatste telegrammen van hedennacht voorspellen toch nog niet veel goeds. Men leze de volgende PETERSBURG, 10 Februari. Omstreeks vijfduizend werklieden van de Poetiloffabriek zijn naar de stad getrokken om in andere fabrieken de staking door te drijven. Op het sabalkanskiprospect stootten zij echter op een cordon van troepen cu verstrooiden zich. Eenige troepen beproefden hierna in fabrieken binnen te dringen, wat hun niet gelukte. Tot bescherming van den arbeid zijn de noodige maatregelen genomen. Iu verscheidene fabrieken, waarin tot nu ge arbeid is, heeft men wederom gestaaktin die twee, omdat de eigenaari weigerden het loon voor deu tijd van de staking te betalen. PETERSBURG, 10 Februari. In den omtrek der Poetiloffabrieken breidt de staking zich uit. Iu ongeveer 15 werkplaat sen met 17,000 werklieden is de arbeid gestaakt. Slechts iu twee wordt er doorge werkt. Nergens is de orde gestoord. LODZ, 10 Februari. Vertoornd over de houding weigerend zoolang de stakers niet het werk hadden hervat, was er een menigte menschen saamgeloopen vóór de fabriek van Geyer. De soldaten verhinderden de stakers in het gebouw binnen te dringen, De stakers begonnen hierop uit ramen vau belendende huizen met op de soldaten te schieten, die antwoordden door op de menigte te vuren. Volgens het officieel bericht, zou er eeu werkman gedood en zouden er vier gekwetst zijn, maar een niet-officieele lezing gewaagt van twintig dooden en vijltig gekwetsten. Er is groote opgewondenheid in de stad. Het officieele bericht van Sosnowice ge waagt van twintig stakers, die gedood, en een-en-twintig die gekwetst zijn bij de botsing met de gewapende macht van gisteren. Het einde der staking. Men moet het parool tot hervatting van liet werk in liet Roerbekken, dat de leiders van de werklieden vandaag hebben uitge geven, niet te beschouwen als een bewijs dat die leiders erkennen tegenover de vereenigde mijneigenaars de nederlaag te hebben geleden. Want de zaak van de arbeiders Btaat er thans veel beter voor dan voor de staking.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1905 | | pagina 5