jSnmmtr 29,
Zondag 9 April 1905
28P Jaargang
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
COMMUNIELIED:
n: vu lt ia te mm.
Eïïl
ANTOON TIELEN,
Dit nummer bestaat uit TWEE BLADEN
FEUILLETON.
Over dit en dat
U i T (t e y e R
allerschoonste dag des levens,
Kind'ren, is voor a bereid.
Hemel, aard en Eng'lsnscharen
Zijn om uw geluk verblijd.
Zie, uw Schepper en uw Heiland
Daalt uit Sions gouden woon,
En in zijn oneind'ge liefde
Kiest uw hart tot Zijnen troon.
Spijs en drank voor uwe ziele
Schonk Hij in zijn vleesch en bloed,
Dat uw geest en lichaam heiligt,
Troost en sterkt uw rein gemoed.
Nu gij uwen goeden Jezus
Innig en geheel behoort,
Wilt gij ook met vreugde luist'ren
Naar zijn teeder Vaderwooid
Bied uw hart mij tot een offer,
«Eer Uw Ouders steeds op aard,
«Bloei en geur te mijner eere
«Als de lelie in de gaard.
«O, dan zal ik eens met vreugde
«Na des levens korten tijd,
«U in mijnen schoonen hemel
«Kronen met Onsterflijkheid.»
De motie Leiden en nog wat.
r pot;
65 cisj
5U
60
90
60
20
25
De Echo van het Zuiden,
Waalwtjksclie n Langstraatsclie Courant,
Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 8 maanden f 0.~5.
Franco per post door het geheele rijk f 0.90.
Brieveningezonden stukkengelden enz., franco te «enden aan den
Uitgever.
WAALWIJK.
Advkrtkntibn 17 regels f 0.60 daarboven 8 eent per regel, groote
letters naar plaatsruimte. Advertentiën Smaal ter plaatsing opgegeven,
worden 2maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en
advertenties bij abonnement worden speciele teer voordeelige contracten
gesloten. Reclames 15 cent per regel*
1
><D G><
Wijze nIn een kribbe ligt een kindje"muziek van Damen.
A. C. v. d. H.
In de op 3 April 1.1. te Utrecht ge
houden algemcene vergadering van den
Bond van R. K. Kiesvereenigingen in
Nederland is dan a's „kort" program van
actie aangenomen de gewijzigde motie van
Leiden, luidende: De Algemeene Bond van
Roomsch-katholieke kiesvereenigingen in
Nederland,
Overwegende dat het volgens art. 26 van
zijn Reglement tot zijn taak behoort, vast
te stellen een kort program van actie voor
de algemeene verkiezingen in het jaar 1905
«al luiden
Behoud van de christelijke Regeerings-
meerderheid, en
„Icyale medewerking van de verdere af
werking van het in de Troonrede van 1901
meegedeelde Regeeringsprogram
In dit eigenaardig politiek tijdsgewricht,
nu er n.l„ indien de regeering aan kon
'«lijven, voor de volgende wetgevende periode
nog genoeg werk eu goed werk ook aan
den parlementairen winkel is, achten we
«en dergelijk kort program van actie het
meest doeltreffende. Kort maar toch om
vattende 't regeeringsprogram, zonder nieuwe
strijdvragen erbij te halen, zal het den
kiezers in al zijn klare beknoptheid over
duidelijk zijn. Wij hebben nu tegenover
de leuze //Weg met Kuyper" staan onze
fcuze „Kuyper blijve staan en tegenover
laet concentratie-program het regeeringspro
gram, dat den kiezers heel wat meer houw-
iast aaubiedt dan het zwevende linksche
beloftenlijatje. Bovendien, wat wij voor
staan, is reeds in concreten vorm aanwezig
in ingediende wetsontwerpen.
Het land en vooral de arbeiders weten
!us, wat zij te verwachten hebben als deze
egeering aanblijft, terwijl de linksche par
ijen hun met beloften paait, die nog hoog
in de lucht hangeu. Het nuchtere, prac-
tische Nederlandsche volk heeft bij de a.s.
verkiezingen waarlijk eene gemakkelijks
keuze; dat is o.i. een groote voorsprong op
de zich zoo drukroerende minderheid.
Tot zoover zijn we dus voldaan. Maar
nu iets anders: Waarom toch die besloten
vergadering Moet men nu nog langer de
publieke zaak „in onder-onsjes* gaan be
handelen en dat in een lichaam, dat juist
ter wille der publiciteit is opgericht. De
ontoegankelijkheid van deze vergadering
roor de pers komt ons eene groote tac
tische fout voor. Had het bestuur met
zijne vertrouwelijke circulaire nog niet ge-
uoeg geleerd Het is te hopen, dat deze
verkeerde tactiek niet meer gevolgd wordt;
zij zou zich op den duur heel pijnlijk kun
nen wreken. Laat toch het bestuur be
denken, dat de Bond een lichaam is, dat
in 't publiek moet werken met wijd open
staande deuren, auders sterft hij weer aau
dezelfde kwaal, waaraan zijn voorganger(s)
zijn overleden gebrek aan verfrifischenden
en opwekkende» wind van openbaarheid.
Wat zou het schrijven van onzen pro-
vineialen Bond hebben bevat? Het werd
beapplaudiseerd, dus Jammer dat zijn
inhoud niet in 't verslag vermeld staat.
Hoe dit verder nu ook zij. er is eenheid in
onze gelederen en dit zal den a.s. strijd
dubbel ten goede komen.
Heldenroman van HENRYK SIENKIEWICZ
voor jDe Echo van het Zuidenvertaald
door H
TWEEJE boek.
HOOFDSTUK'IX.
liet leger had vier dagen noodig om den
Prijpet over te trekken. Daarna moest het
zich nog door de duizenden beken, welke deze
waterrijke streek doorkruisten, een weg banen.
Geen bruggen een weinig talrijke bevolking,
welke haar leven doorbracht op de jonken of
vlotten. De buitensporige hitie werd afge
wisseld door regen en mist De troeppn die
hunnen aanvoerder dag en nacht te paard zagen,
durfden niet morren dat hun vermoeiend werk
de menschelijke krachten te boven scheen te
gaan. De paarden vielen; de dragonders van
Wolodowski en de infanterie moesten de
kanonnen trekken in de bosschen baanden
de kranige regimenten der huzaren waarin
de bloem van den adel diende, een weg met
het bijl. Onvergetelijke tocht volgens men-
schenheugeni8 was nooit een leger door deze
streek getrokken tijdens het vochtige jaarge
tijde. Gelukkig dachten de rustige en vreed
zame bewoners niet aan opstand later zelfs,
toen volgelingen van Chmielnigki kwamen om
om hen voor hun zaak te winnen, weigerden
zij, zich onder zijn vaandels te scharen. Met
slaperige oogen zagen zij deze krijgslieden
die uit het water opdoken en als bij toover-
slag uit de bosschen te voorschijn kwamen.
Gewillig, misschien in de meening, dat zij
getuigen zouden zijn van het een of ander
wonder, deden zij dienst als gidsen en leenden
zij zich zonder morren tot het zwaarste werk,
dat van hen geëischt werd.
Na twintig dagen van onverpoosden arbeid
en bovenmen8cholijke krachtsinspanning, trok
het leger des hertogs eindelijk het land binnen.
nYaréma komt Y'aréma komt 1« Deze kreet
weerklonk door heel de Ukraine, ver, heel ver
door de Steppen tot aan Tcbérine. nYaréma
komtEn bij dezen kreet wierpen de boeren
hun zeisen en sikkels, hun messen en dolken
weg des nachts vluchtten zij in menigte naar
het Zuiden, als troepen wolven die door den
jachthoorn zijn opgeschrikt. De strooper.de
Tartaar sprong van zijn paard en legde het
oor op den grond In de vestingen eu ci
tadellen, die hadden kunnen uithouden, luidden
de klokken en onder de kerkgewelven klonk
als een lied van overwinning het Te Deum
Laudamus
HOOFDSTUK X.
Intusschen verliet Cmielnigki Korsum om
zich nr.ar Bialocerkiew te begeven en daar zijn
hoofdkwartier op te slaan. De Tartaarsche
horden sloegen hun tenten neer aan geene
zijde van den sl room cn maakten van daar uit
het geheele palatinaat Kitw onveilig Longiuns
had zich te vergeefs ongerust gemaakt, zijn
zwaard zou het niet aan Tartaarsche hoofden
ontbrekou. De verkenners der Kazakken
welke bij Kaniaw krijgsgevangen waren ge
maakt, hadden met opzet verkeerde inlichtingen
gegeven.
TuhayBey dacht er niet aan naar de
Krim terug te kecren hij verwijderde zich
zelfs niet eens van Tchérine. Integendeel,
steeds kwamen nieuwe horden aanstroomen.
Met vierduizend strijders kwamen de tsaren
van Azow en Astrakhan, die nog nooit op
Poolsch grondgebied waren gezien zij werden
gevolgd door de horde van Nohaï, twaalt
duizend man sterk, door die van Bilgorod,
door die van Budziatch, door denKhan Islam-
Girey in persoon met twintigduizend Tartaren
van Pérékop. Treurige bondgenooteu, waar
onder de heele Ukraine te lijden hadzij
plunderden de steden, staken de dorpen in
brand, voerde de bewonerB als krijgsgevangenen
mee. In die tijden van brandstichting eu
moord, bleef er voor de arme boeren slechts
éen toevlucht over: Het kamp van Cmielnigki.
DAAr ten minste waren zij beulen in plaats
van slachtoffers.
Wie kou, vluchtte dan ook onder de vaan
dels van Chmiel. Zelfs de adel, als hij geen
andere uitkomst meer zag. Te voorzichtig om
door te dringen in het hart der Republiek,
trachtte de betman eerst deze woeste massa
te organiseeren. Ouder zijn ijzeren vuist
werden zij spoedig in bruikbare troepen her
schapen de kern Znparogen, welke in het
leger hadden gediend was geheel gereed de
oude ataniannen werden bevorderd tot kolonel
de menigte werd verdeeld in regimenten de
bestorming van vestingen was hnn leerschool.
Daar kwam bij, dat het volk een natuurlijke
voorliefde had voor gevaren, dat het spoedig
de wapens leerde hauteeren en dat het door
de invallen der Tartaren reeds lang aan den
oorlog gewoon was.
Twee der nieuwe kolonels, Ilandza en Ostap,
rukten op tegen Nesterwar. Zij namen de stad
in en joegen de inwoners, edellieden en joden,
over de kling PriDS Tchetvertynski werd door
zijn eigen molenaar op den drempel van zijn
huis gewurgd Ostap voerde de prinses mede
als slavin Andere aanvoerders vertoonden
zich vandaag hierv morgen daar. Het geluk
was hun gunstig, want de Lakhs waren met
schrik geslagen, een schrik, welke tot nu toe
dit heldenvolk vreemd was geweest.
Bedwelmd door hun gemakkelijk behaalde
overwinningen, vervoegden de kolonels zich
bij Chmielnigki
Waarom, vroegen zij, laat gij ons niet
oprukken tegen Warschau Waarom verliest
gij uw tijd met het dwaze raadplegen der
wuarzegeters Waarom drinkt gij den heelen
dag? Eenmaal van hun schrik bekomen, zul
len de Lakhs een geducht leger op de been
brengen
De dronken menigte bestormde het kwartier
van Chmiel en eischte met groot misbaar, dat
hij tegen de Lakhs zou optrekken- Chmiel had
den opstand aang jstookt, hij had er een ge
weldige uitbreiding aan gegeven nu begon hij
te begrijpen, dat hij hem boven het hoofd
groeide.
Alleen, temidden zijner kolonels eu ataman-
nen, gaf hij zich rekenschap van de ontzag
gelijke kracht, welke onder de schijnbare zwak
heid dor Republiek verborgen lag. Na hot
Zoo nu en dan worden we er nog eens
duidelijk aan herinnerd, dat onze samenle
ving nog verre van de volmaaktheid i3 en
integendeel er overal als 't ware krachten
gekweekt worden om de ontbinding dior
samenleving te bevorderen. Vooral de groote
steden als Amsterdam en Rotterdam zijn de
uitgezoehte kweekplaatsen daarvoor en wat
we van daar af eu toe vernemen kan ons
een denkbeeld geven van de wijze waarop
altijd door de recruten gevormd worden
voor het leger van vagebonden en misdadi
gers, dat, overal rondwarend, maatschappij
en leven onveilig maakt.
In Amsterdam werd roor eenigen t.jd een
ware bende van jongs straatdieven ontdekt.
Het ware jongens van 8 tot 13 jaar, die
's nachts en overdag op roof uitgingen vooral
van allerlei etens- en snoepwaren, maar ook
van kleedingstukken en andere artikelen, die
dai> naar „Oome Jan" gebracht werden. Den
nacht brachten zij, voorzoover zij niet op
diefstal litwaren in zandbakken aan den
walkant door, waar zij zich gemoedelijk eu
gemakkelijk op stukken gestolen tapijt ter
rusten legden ei: voor verwarming soms wat
gestolen hout branden. Maar zij sliepen niet
lang en al vroeg verspreidde de boude zich
om te gaan rooven, waarbij ze er soms
zelfs niet voor stonden glasruiten in te
drukken om tot hun doel te komen. Aan
hun hoofd stond een president, de oudste,
en de jongste, een ventje van 8 jaar, werd
uitbreken van den opstand had hij den vijand
verslaan bij het Gele Meer eu onder de muren
van Korean hij had het koninklijke leger
vernietigd Maar vervolgeus?
Toen belegde hij eene vergadering van zijne
kolonels en sprak op somberen toon
Wat wilt gij ten Blotte van mij Opruk
ken naar Warschau? Dwazen die gij zijt
Wisniowiegki zal komen als de bliksem zal
hij zich werpen op uwe vrouwen en kinderen
hij zal niets overlaten dan land en water. Hij
zal ons op den voet volgen, ons nazetten tot
onder de muren der hoofdstad eu op zijn tocht
den geheelen adel om zich heen verzamelen.
En wij, wij zullen tusschen twee vuren komen
te staan eu een wissen dood vinden, nis sol
daten op het slagveld, of als slaven aan do
galg. Vertrouwt ook niet op de Tartaren
vandaag zijn zij met ons, morgen misschien
tegen ons. Zij zullen terugkeeren naar de Krim
of nog erger, ons overleveren aan de dwinge
landen En wat dan? Wisniowiegki aan
vallen? Dat is hemde gelegeuheid geven, onze
krachten uit te putten, terwijl ondertusschen
de Republiek nieuwe legers op de been zal
brengen eu hem ter hulp snellen zal
De kolonels zwegen Chmiel ging verder
Welaan Waarom siddert gij Als
gij niet weet, wat u te doen staat, vertrouw
dan op mij I Met Gods hulp zal ik uwe hoof
den en het mijne redden ik zal voldoening
weten te verkrijgen voor de Zaporogen, voor
geheel het KozakkenEger.
Het scheen, dat er maar ééne uitkomst was
onderhandelingen aanknoopen Chmielnigki wist
maar al te goed wat men van de Republiek
kon afpersen met valsche beloften en door
schijnbare onderwerping. Hij voorzag, dat de
Landdag liever besluiten zou tot concessies
dan tot°nieuwe belastingen en nieuwe lichtin
gen voor een oorlog. Hij overwoog eindelijk
bij zich zei ven, dat te Warschau do koning,
wiens dood hem nog niet bekend was, eu de
groot-kanselier van de Kroon eu tal van edel
lieden naar een gunstige gelegeuneid zochten
om de macht der landvoogden van de Ukraine
te fnuiken, dat zij van de Kozakken een
middel wilden maken in de handen van den
koning en zich van dit middel wilden bedienen
in een oorlog tegen den vreemdeling. Dan zag
vooral overdag door z'n oudere makkers ge
bruikt oin hier en daar, waar ze het hem
wezen, binnen to sluipen en wat weg te
kapen.
Wat er van zulke jongens komen moet
Maar een in Ji'n ellende nog deerniswek
kender geval is dat van een meisje van 8
jaar, dat, nauwelijns gekleed, nacht aan
nacht door Nes en Warmoesstraat zwerft om
te bedelen, erop oit gestuurd met de bood
schap, dat ze niet thuis mag komen voor
ze een zeker bedrag heeft, en dat tot 3, 4)
uur dun ook blijft zoeken. En daar, waar
het nachtleven van Amsterdam zich beweegt
tusschen de nachtmeideu is het kind als
een goede bekende, die lacht om dubbel
zinnigheden en liederlijke toespelingen.
Waarlijk we behoeven ons er niet over te
verwonderen, dat er op den bodem onier
schittterende maatschappij een bezinksel
blijll kleven, waaruit zoo telkens en telkens
als uit een gistende verrotting, de stanken
otnhoog stijgen in een moord hier, diefstal
..'aar en prostitutie ginds En wat haat het
daal -.oor, of weal, als Mevr. Perkins-Qelman
patst in Amsterdam welsprekend u teenzetten
oe (le opvoeding der kinderen moet zijn
Klinkt het, met alle eerbied voor den arbeid
dezer dame, bij het licht daarvan iret bijna
als een cespotting? Zulko ouders denken
niet aan opvoed<n en en dat is het
machteloos-wanhopige schier zulke ouders
zu len er wel altijd blijven. Zou het dan
niet wensehelijk zijn, dat in zulke gevallen
d' Staat kon ingrijpen om die kinderen uit
de klauwen hunner ouders te redden Het
is toch het belang van die kinderen aller
eerst, maar van ons allen ook, ala samen-
levenden in ééne maatschappij. En dat be
lang toch vooral dient de staat in het oog
te houden.
Zeker, ook zoo'n ingrijpen zal de misdaad
en de ellende uit ouze samenleving niet
bannen. Die is sinds eeuwen te vast ge
worteld en er zijn in haar te veel factoren
en ook in het menschelijk hart le veel
neigingen en lusten, die haar sullen blijven
bevorderen. Uit de telkens nu hier, dan daar
opduikende moordenaars kunnen we nog
een ander beeld ons vormen dan dat van
den paria der maatschappij, die uit de
bovengeschetste toestanden moet voortkomen.
Ook den moord bij den Duivelsberg, waar
van de dader nu eendelijk ontdekt en gevat
schijnt eu de moord ten Zuiddorpe, op onze
Chmielnigki zich zelf reeds het man, door den
koning in zijne waardigheid bevestigd, begif
tigd met den gouden commando-staf, hetman,
wiens gezag niemand zou durven betwisten en
die voor de Zaporogen vrijheden en voorrech
ten zou weten te verkrijgen.
Zoo droomde de onrechtmatige hetman dat
was de toekomst, die hij zich wenschte. Doch
zorgen, twijfel en angst lieten niet na, deze
schoone plauuen in donkere wolken te hullen.
Zou de partij van den vrede de overhand
behouden te Warschau? Zou men genegen
zijn, te onderhandelen? Wat zouden de Land
dag en de Senaat doen? Zullen zij doof blijven
voor de hartverscheurende kreten der Ukraine
blind voor den gloed van den brand En is
de Republiek ontaard genoeg, om haar zonen
vergitmnis te schenken voor hun bondgenoot
schap met de ongeloovigen
Van den andereu kant, zal het mogelijk zijn,
al die Tartaarsche houden te beteugelen? Ze
ker, hij, Chmielnigki, zou den vrede aanvaar
den. Maar zullen zijne Kozakken hun bloedig
werk niet voortzetten, zich verschuilend achter
zijn naam? of wel, zullen zij niet op hem hun
onvervulde verwachtingen wreken
Om aan deze zorgen te ontkomen, dronk de
hetman dag en nacht. En op het voorbeeld
van hnn aanvoerder dronken allen. Zoodoende
verdween alle tucht: gevangenen werden af
gemaakt, onderlinge vechtpartijen waren aan
de orde van den dag de behaalde buit werd
gestolen Bialocerkiew veranderde in een hel.
Op een morgen trad Wykowski de tent van
den betman binnen en vond hem stomdronken.
Deze Wykowski was een edelman, die te Kor
sum in handen der vijanden wae gevallen, zich
bij den ovei winnaar had aangesloten en nu
don post van particulier secretaris bekleedde.
Hij trad op den dronkaard toe, schudde hem
oueerliedig heen en weer en daar Chmiel
roerloos bleef liggen, greep hij hem bij de
schouders en zette hem overeind.
Wat is er? Welke duivel kwelt mij zoo?
gromde Chmielnigki op slepeudeu toon.
Sta op 1 Kom tot nzelven nutwoordde
Wykowski. Men wil onderhandelingen aan
knoopen 1
(Wordt vervolgd.)
p