Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen. Eerste Blad. U Ministerie en de Linkerziide, TE Vl ilK Elf TE mm ANTOON TIELEN, Dit nummer bestaat uit DRIE BLADEN. ,-Beiabraadi aan het volk' oang' FEUILLETON. 1 T G B V E lt Ut- De Ho van het Zniden, en Laifsfraatsrke Courant, Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond. Abonnementsprijs per 8 maanden f0."5. Franco per post door het geheele rijk f 0.90. Brieveningezonden stukken gelden enz., franco te zenden aan den Uitgever. WAALWIJK. Advkrtzntikn 17 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, grootr letters naar plaatsruimte. Advertentiën 8maal ter plaatsing opgegeven, worden 2maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en advertenties bij abonnement worden specific zeer voordeelige contracten gesloten. Reclames 15 cent per regel Teiecht mocht dezer dagen het orgaan van jhr. mr. de Savornin Lohraan, naar aanleiding der jongste Kamerdebatten op- uierken, dat de politieke toestand niet be moedigend kau geacht worden voor het Knbinet Immer» het Ministerie hiukt op twee gedachten, liet heelt, om niet partij- ministerie te zijn, den heer Goeman Bor- grsias buiten zijn midden gehouden. Maai het heeft tegelijkertijd het centrale punt van het program - Borgesius, *de schoonste uit vinding dezer eeuw,* waarom geheel de Borgesiaansche politiek thaas draait, tot hoeksteen der regeeringspolitiek gemaakt. Dit moet zich wel meent de Ned wrekeu. Levensvatbaar ware iu de huidige om standigheden waarschijnlijk geweest een vrij zinnig Kab'net, dat zich uitsluitend binnen de neutrale grenzen wilde begeven en daar het vele werk afdoen, dat er op allerlei ter rein opgestapeld ligt. Maar iu de plaats daarvan bindt het nieuwe Kabinet zich van den aanvang af een molensteeu om den hals, die het naar de diepte dreigt te trekken. Zoo is het. Vóór de jongste algemeene verkiezingen voorspelde heel de Rechterzijde, dat een overwinning der linksche liberaal-vrijziunig- democratische-socialistische concentratie zou uitloopeu op een liberaal Kabinet, waarvan Troelstra de voerman zou wezen. Troonrede en adresdebet hebben deze voorspelling be vestigd. En met een beroep op de laatste gebeur tenissen in onze binnenlandsche staatkunde mogen christelijke bladen volkomen juist ooucludeeren. Wij hebben in vollen ziu een Ministerie van de radicale concentratie, een Ministerie vertegenwoordigende de minderheden in de Staten-Generaal en toch durvende optreden tegen de meerderheid in onze hoogste staats lichamen. Heldenroman van HENRYK SIENKIEWICZ voor De Echo van het Zuidenvertaald door H DERDEBOEK. HOOFDSTUK XIX. (95) Zagloba ging bijna dood van verveling te Zbaraz, en de kleine Wolodowski amuseerde zich al evenmin... Het garnizoen trok wel eens uit, hier of daar heen, maar het waren slechts verkenningen. Bij wijze van afleiding, hield men zicii met politieke nieuwtjes bezig. Men sprak van de plechtigheid der zalving, van een landdag, wijl de koning die bij elkaar riep zoo gauw hij in zijne tweede hoofdstad was teruggekeerdmeu vroeg zich afof hertog Yaréma in het oppergezag over het leger zou bevestigd blijvenmen verontwaardigde zich reeds bij de gedachte aan eene mogelijke bevordering van den palatijn Kisiel. Wolo dowski had door dit onderwerp reeds eenige duels mede te maken Zagloba streed altijd met het glas in de hand en dan zegevierde hij over al zijne tegenstanders. Hij leed vrijwel aan eene chronische dronkenschap. Een glas te drinken te midden der edellieden en officie ren was hem niet meer voldoende hij ging ook met de burgers op en neer, nam deel aan de doopfeesten van hunne spruiten, en was vooral gevoelig voor de kwaliteiten van hun hydrommel. Den kleinen dragonder-officier verdroot dat ten zeerste. «Wat, een edelman zich verlagen om te gaan met gewone menschen... Dat was te kort doen aan den eerbied verschuldigd aan den allerdoorluchtigsten adelstand...» Zagloba vaardo, om zich te verontschuldigen, uit. Dat dit Ministerie sterk naar den aller- uitersten vleugel der Linkerzijde overhelt, valt wel niet moeilijk te loochenen na de verbroedering Tan Minister De Meester en den leider der socialisten mr. Pieter Jelles Troelstra. Het is openbaar, dat de vrijzinnig- democraten lak hebben aan alle sociale werkzaamheid, indien niet eerst aan mannen en vrouwen het algemeen kiesrecht worde toegekend. En het Ministerie moet wel, om de vrijzinnig-democraten met de hun nauw verwante partijen tot vriend te houden, het blanco-aitikel aanvaarden en de Grondwets herziening inleiden. in Juni heeft echter het kiezersvolk zich volstrekt niet voor dergelijke radicale poli tiek uitgesproken Giooter bedrog is wel niet denkbaar dan toen mannen van hoog staat kundig aanzien en die een naam hadden op te houden, zich door de socialisten in de Kamer lieten helpen, terwijl alle beginselen werden weggemoffeld en alleen haat tegen de christelijke Regeering de werkzame drift in de kiezersgemoederen was. Dat nu onder de tegenwoordige politieke omstandigheden de brutaliteit der socialisten geen grenzen kent, laat zich gemakkelijk begrijpen. Onmisbaar voor de Regeeriug, zich krachtig gevoelend iu het bewustzijn, dat op staatkundig terreiu voorloopig niets zonder zijn toelating en medewerking zal geschieden, laat Troelstra de zweep klappen. In een pas verschenen tijdschrift-artikel zegt hij zoo ongegeneerd mogelijk, dat het Ka binet-De Meester aan de eischen en wenken der socialisten moet beantwoorden, daar zon der laatstgenoemden de tegenwoordige zoo genaamde meerderheid een minderheid zou wezen, slechts 28 leden tellend. Immers, zoo berekent de socialistische leider, wij vormen iu de Linkerzijde eene groep van zeven leden en bovendien hebben wij zeven tien vrijzinnigen aan een zetel geholpen. Welke nu de eischen en wenscheu van Troelstra c. s. zijn Ziehier Allereerst algemeen kiesrvcht, dan vrij heid van staatsambtenaren om zich met de politiek te bemoeien, dat wil in de spraak kunst vau Troelstra zeggen om zich met socialistische propaganda in te laten. Verder sociale wetgeving die den arbeider wel en uitsluitend nieuwe rechten moet verzekeren zonder hem nieuwe plichten op te liggen; die hem ook de gelegenheid aanbiedt zoo- tegen de maatschappelijke orde, die toestond aan die gewone menschen zich te verrijken, en veel adelijker te leven dan een groot aantal kale landjonkers Langzamerhand kwamen de banieren van den hertog te Zbamz bij elkander.... ledereen zag daarin het teeken dat de oorlog in 't voorjaar zou beginnen. Het garnizoen werd levendiger. De huzaren van Krétuski kwamen aan onder bevel vau Longinus Polbipieta. De kolossale en flinke Lithauer deelde m ed e dat de hertog ook bij den nieuwe koning in ongenade scheen gevallen te zijn. Hij bracht nog ander nieuws mededo palatijn Janus Tychzkiewicz was overleden Lazs leed aan eene ernstige ziektede commissarissen die naar het kamp van Chmiel gezonden waren hadden bevel met hem te onderhandelen, zelfs ten koste van de meest belangrijke concessies. De officieren ontvingen deze laatste mede- deeling met kreten van verontwaardiging...... Zagloba bezwoer dat hij in de eerste de beBte zitting der rechtbank een ernstig protest zou indienen. Iu deze onzekerheid, en te midden van de meest tegenstrijdige berichten, giugen Februari en een gedeelte van Maart voorbij... Men hoorde geen woord van Krétuski. Eindelijk kwam. tegen het einde van Maart de trouwe kozak Zakhar te Kiew aan, mede brengende een brief van Jan. Wolodowski en Zagloba deden den brief open en lazen het volgende Laugs geheel den Dniestr tot aan Yakerlik, heb ik gezocht zonder een enkel spoor van haar te vinden. In de veronderstelling dat zij te Kiew kon zijn, heb ik mij bij 't escorte van den commissaris der Republiek aangesloten. Te Péreiaslaw heb ik door een onverwacht toeval een vrijgeleide en een escorte van Chmielnigki gekregen. Nu ben ik te Kiew. Ik zoek haar overal. De metropelitaau steunt mijne navorschingen. Ik heb de vaste hoop dat God mij niet zal verlaten. Ik hoop dat vader Mucha een H. Mis wil lezen tot deze intentie. Wilt daarbij tegenwoordig zijn, en bid voor het welslag.:n mijner plannen. Ja, wij zullen God voor hem bidden 1 riep Michel uit. Er staat nog poBt-scriptum onder, merkte Zagloba op. veel te verdienen, dat hij nog een orerduitje kan sfzonderen voor de partij Eindelijk nog geleidelijke invoering van den acht-uren- werkdag. Men ziet, het zijn geen kleinigheden, die mr. Troelstra in zijn verlangensboekje heeft geschreven, terwijl hij bovendien laat door schemeren, dat hij met inwilliging van het bovenstaande nog maar voorloopig tevreden zal zijn. Dat op de socialisten het spreekwoord ran eerst den vinger en daarna de volle hand kan worden toegepast, is genoegzaam bekend. Minister De Meester zal dan ook nog heel wat met de kleine maar michtige socia listische groep te stellen krijgen. Hij zit wel in de regeeringsslrde, maar de soci tal-democraten achterrolgeu hem als hongerige welven. Gelijk in het bekende russische verhaal zal hij wel genoodzaakt worden om van tijd tot tijd zijn achtervolgers een hartig brokje toe te werpen; doch na dit verslonden te hebben zullen dezen, op nieuwen buit belust, de ininisterieèlo slede weder achterna zetten en door vrees en ge weid hun prooi afdwingen. Waarlijk, een pleizierige sledevaart is dit niet 1 G. I* Onze oproep betreffende eene Nationa le Rembrandt-Hulde is in alle deelen van het land met veel sympathie ont vangen. In de volgende gemeente is reeds 'n plaatselijk Comité opgericht Amsterdam, Anna Pauwlona, Anloo, Achtkarspelen, Batavia (Oost-Indië), Bal moral (Transvaal), Baradeel, Borger, Breskens, Brummen, Delft, Dantumadeel, Dokkum, Doorn, Drachten, Edam, Ede, Emmen, Enschedé, Epe, Ermelo, Goor, Gouda, 's Gravenhage, Groenlo, Haarlem, Halsteren, Harderwijk, Hauelte, Heeren veen, Heesch, Helder, Helmond, Hille- gom, Hilversum, Hoorn, Kamerik, Klar zinaveen, Leiderdorp, Loppersum, Maas sluis, Marum, Noorddijk, Noordwolde, Nijmegen, Numansdorp, Odoorn, Olst, Oud-Beierland, Oudshoorn, Palembang (Oost-Indié), Zenesse, Renkum, Roer mond, Rotterdam, Schagen, Scheemda, Schiedam, Schinnen, Schoonhoven, Slochteren, Smilde, Ten Boer, Tietjerk- Ja, dat is waar. Eu de kleine officier las verder. -■ *De brenger van dezen blief is een kozak van de compagnie van Mirgorod, een dapper man die mij onder zijne bescherming heeft fenomen vanaf mijne gevangenschap in de itch. Hij is mij zeer van dienst geweest te Kiew. Zorg goed voor hem.« Dat is een flink kozak, zeide Zagloba, en gaf Zakhar de hand. De grijsaard kueep ze iu den zijnen, maar zonder slaafschheid. Gij kunt op eene goede belooning hopen, voegde Wolodowski hem toe. Ik houd van Krétuski hernam de kozak hij is dapper. Ik heb niets gedaan voor het geld. Dus de kolonel bevindt zich op 't oogen- blik te Kiew? •L Jawel, heeren. En in veiligheid Hij logeert bij Doniec De bevolking zal hem geen haar krenken. Onze vader Chmielni§ki heeft hem onder goede bescher ming gesteld. Doniec iB er met zyn hoofd voor aansprakelijk. Heeft Krétuski U gezegd wie hij te Kiew zoekt. Waarom zou hij het mij niet gezegd hebben, mij, die hem zoo geDegen ben? Ik heb baar gezocht met hem en zouder hem. En hebt gij niets van haar gehoord Neen. De Lakhs die in de stad zijn gevlucht, hebben zich verborgen het is zoo moeilijk eenige aanwijzigingen to krijgen. Gij hebt hooren zeggen, dat de bevolking moord en doodslag pleegt, ik heb het met eigen oogen gezien, en niet alleen de Laks, maar zelfs die hun verblijf gaven, de monniken en zusters. In het klooster van St. Nicolaas waren twaalf Poolschen Zij hebben hen iu de cellen verbrand. Eu dan nog degenen, die zij ver dronken hebben 1. honderdtallen Och, zeide Zagloba, wel Zakhar denkt gij dat zij misschien omgekomen is ïk weet het niet. Kent Gij Krétushi reeds lang Ik heb over hem gewaakt toen hij aan den Sitch gewond was. Ik heb van hem ge houden als een kind. Ik ben ond, ik heb verder niemand om te beminnen steradeel, Ulrum, Velp, Vledder, Vlis- singen, Watergraafsmeer, Weesperkarspel Westdongeradeel, Westeremden, West stellingwerf, Wierden, Winschoten, Win terswijk, Wos, Woubrugge, Woudsend, Zaandam, Zaandijk, 't Zandt en Zwijn- drecht. Ofschoon dankbaar, dat reeds zoovele landgenooten zich bereid verklaard heb ben, mee te willen werken aan de tot standkoming de Nationale Rembrandt- Hulde, die werkelijk Rembrandt nader tot het volk brengen zal, voldaan zijn wij nog geenszins, mogen wij niet zijn. Immers, naast deze gemeenten zijn er nog zoovele andere, waar wij tot heden geen medewerkers gekregen hebben. Wij zouden het ten hoogste bejamme ren, als in deze plaatsen, zoovelen wien wij ook een klein weinigje van Rem- brandts kunst toegedacht hadden, daar van verstoken zouden blijven, wijl nie mand der gegoeden en meer ontwikkel den zich de geringe moeite getroost had, met eenige gelijkgezinde een Comi té te vormen. Wij zijn er van overtuigd, dat de sympathie met ons streven niet alleen gevonden wordt in al de plaatsen waar reeds 'n Comité gevormd is, maar dat ook overal elders nog velen wel- meenende mannen en vrouwen zijn, die er prijs op zullen stellen, mee te kunnen werken aan een grootsche hulde aan Rembrandt's nagedachtenis te brengen. En zullen die allen dan niet met volle sympathie het denkbeeld van het Cen- traal-Comité der Nationale Rembrandt- Hulde begroeten; Rembrandt aan het Volk te geven? Het is daarom, dat wij nogmaals allen die ons streven sympathiek vinden en het wenschen te steunen, toeroepen Sluit U aaneen l Vormt overal Plaatse lijke Comité's Zouden hierin de Burgemeesters onze Nationale Rembrandt-Hulde niet een onschatbare dienst bewijzen kunnen, in dien zij het initiatief namen tot het vor men van een Plaatselijk Comité in hun gemeente Aan hun roepstem zullen velen gehoor geven, als ze slechts uitge- noodigd worden, daarin zitting te nemen. Verder konden ook de Besturen van Zagloba liet het souper opdienen, gebraden vleesch, besproeid met hydrommel. Zakhar, vermoeid en hongerig at flink. Een eerlijk man als gij, zeide Zagloba, zulk een tronw vriend van Krétuski, moet voortaan geen gemeene zaak met de opstan delingen meer maken. Blijf bij ons, Zakhar. Zakhar schudde het hoofd Ik heb den brief ter hand gesteld aan hem, voor wien hij bestemd was ik ga weer weg. Als kozak, zal ik te midden der kozak ken blijven niet met Lakhs vertrouwelijk om gaan. En gij zult weer tegen ons vechten Ik zal ptrijden. Ik ben een echt kozak. Wij hebben onzen vader Chmielnigki tot het- man gekozen de koning heeft hem den staf en het banier gezonden. Gij hoort het, Michelbad ik geen gelijk, toen ik wilde protesteeren Daarna wendde zich Zagloba weer tot den kozak Zakhar, wat denkt men bij u? Krijgen we vrede, of oorlog Wy zullen vrede hebben tot de lente, daarna zal het een strijd op leven en dood zijn de kozakken of de Lakhs zullen over blijven. Verheug n, amice Michel. Ja, hernam Zakhar, wij zullen oorlog krij gen en een oorlog zooals men dien nog uocit gezien heeft. De sultan zal komen, en de Khan met al zijn horden. TuhayBey brengt den winter bij oub door. Verheug n, Michel, hernam Zagloba. Een nieuwe voorspelling kondigt ons aan, dat de nieuwe kouiug gedurende geheel zijne regeering, het zwaard niet in de schede zal behoeven te steken HOOFDSTUK XX. Na een rust van eenige dngen, ging Zakhar weer op weg naar Kieuw. Men wist reeds dat de commissarissen aan den vrede wanhoopten. Zij hadden een wapenschorsing tot Pinksteren verkregen, eene nieuwe commissie moest dan gevormd worden, maar Chmielni^ki stelde vooraf al onaanneembare voorwaarden. Men ging voort zich aan alle zijden te wapenen. Kunstkringen, Nutsdepartementen en Onderwijzersverenigingen de zaak ter sprake brengen en de noodige stappen doen tot het oprichten van een Comité- Het spreekt van zelf, dat het bestuur van een Vereeniging dit gemakkelijker kan doen dan een particulier persoon. Velen kunnen en moeten hier mede werken. Waar reeds zoovele gemeenten in alle provincies van het land een goed voorbeeld gaven, hopen wij, dat alle andere spoedig zullen volgen, opdat het volgend jaar, wanneer de Rembrandt-vie- ring zal plaats hebben, werkelijk geheel Nederland daaaraan zal deelnemen. Veel arbeid zal daarvoor nog te ver richten zijn. Daarom niet gewacht tot de tijd daar is, maar thans reeds aan 't werk getogen, om de zaak zoo goed mogelijk te doen slagen. Wij zijn dat eenvoudig verplicht aan onzen naam van >'t land van Rembrandt* te zijn. Steeds staan op aanvrage bij den Se cretaris exemplaren van onzen oproep »Aan onze Landgenooten* ten dienste van hen, die voor de Nationale Rem brandt-Hulde iets doen willen. Spoedig zullen alle Comités een paar reproducties naar schilderijen van N. Maes en P. de Hoogh (Rijksmuseum te Amsterdam) als proeven van uitvoeri?ig onzer Rembrandt- platen ontvangen. Tegen een geringe vergoeding kunnen verder all^.Canwtyi voor hun leden meerdere stellen dezer reproducties ontvangen. DaarmeeV.al men iedereen kunnen overtuigen, dat ons plan, Rembrandt onder het volk te bren gen, een hulde is, de nagedachtenis van den grooten Kunstenaar waardig. lyrisch dus aan 't werk 1 Laten spoe dig honderden berichten van de vorming van nieuwe Comités bij den Secretaris binnenkomen. Over eenige maanden zullen wij dan weer door middel der pers den uitslag aan allen bekend maken. Namens het Centraal- Comité Prof. C. L. DAKE, Voorzitter. J. W. GERHARD, Secretaris. Amsterdam, 's Gravesandeplein 25. ♦(Wegens plaatsgebrek Woensdag blij ven liggen.) Chmielnigki rond gezanten naar den Khau der Tartaren, aan de padischah van Stamboel, hen smeekende hem met hunne legers ter hulp te komen. De koning en de landdag riepen onophoudelijk de militie op- Nieuwe bevelhebbers werden benoemd de hertog van Ostrog, Lanchoron8ki, Tirley, Wisniowie§ky werd stelselmatig achteraan gehouden meu lilt hem aan het hoofd van zijne regimenten de grenzen bewaken Dit was de algemeene kreet van verontwaardiging dat men den hertog links liet liggen als men zich met vrede vleidde, dat kon er nauwelijks mee door, maar geeu gebruik maken vau zijne diensten iu tijd vau oorlog, ja dat was hoogverraad. De hertog hield zijn hoogmoed in, en kwam to Zbaraz aan, om het grootst mogelijk aan tal manschappen te verzamelen, en direct zijn stilstand bestond slechts in naam dagelijks slag te slaan na het hervatten der vijaudelyï heden om de waarheid te zeggen, de wapen- hadden bloedige schermutselingen plaats. Zelfs voor de eorBte teekeuen van de lente en voordat de lente-zon de aarde kwam verwarmen, kondigde het schijusel van braud hier en daar, de toekomstige ellende aan. De kozakken brulden, moordden en roofden. De hertog gaf bevel bloed met bloed te ver gelden de roof en doodslag door den dood aan den schandpaal. Longinus marcheerde iu iu de eerste gelederen, maar zoo verschrik kelijk als hij in 't gevecht was, zoo menschelijk was hij na de overwiuning. Wolodowski nam zijne plaatB in. Deze was de bans in den oorlog, alleen Wierchul zou hem hebben kunnen evenaren hij bewoog zich met de snelheid van den bliksem, viel plotseliug iu den rug vau den vijand, sloeg hem op de vlucht, en wist altijd waar hij hem moest aanpakken, om hem af te matten. In drie maanden had hij drie afdeelingen kozakken in de pan ge hakt, afdeelingeu die zeker driemaal zoo groot waren dan de zijnen. Hij verzocht Zagloba om hem gezelschap te houden, hij had gaarne met zijn goed humeur en zijn aaardige kwinkslagen te doen, maar de oude edelman liet zich niet overhalen. (Wordt vervolgd. J

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1905 | | pagina 1