Nummer 5.
Zondag 14 Januari 1906.
J aargang.
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Tweede Blad.
LANDBOUW,""'*
A N T 0 0 N TIELEI,
^buuenland.
OXie
België.
Duitschland.
Frankrijk
Rusland.
Japan.
BINNENLAND.
Rechtzaken.
1 T GEVER:
Wat meer kracht er achter.
Wi/
De Echo v
Waalw|jkütlie en f.insslraalsrkr Courant,
Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond
A b o n n e in e n t s p r ij s per 8 maanden f Ü."5.
Franco per post door liet geheele rijk f 0.90.
Brieveningezonden stukkengelden enz., franco te zenden aan den
Uitgever.
WAALWIJK.
Advbrtentikn 17 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, groote
letters naar plaatsruimte. Advertentiëu Smaal ter plaatsing opgegeven,
worden 2maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en
advertenties bij abonnement worden specific zeer voordeelige contracten
gesloten. Reclames 15 cent per regel.
De meuschen stonden er gewoon versteld
van. Jaren en jaren had Peer Vrouwenzoo
heette de boer aan den dijk, de hoeve, die
hij van zijn oom in pacht had, zoo maar
slapjes onderhouden. Met zijn zes beesten
en twee paarden op stal, knn hij nog niet
het vierde deel van den mest maken, dien
hij noodig hpd. En aan kunstmest kon hij
nog niet denken. Een enkel baaltje supar-
phosphaat was het eenige, dat hij kocht.
Chilisalpeter was hem veel te duur. Zijn oogs
ten waren dan ook altijd beneden het mid
delmatige geweest. Het gebeurde vaak, dat
hij niet meer dan 20 ik 22 H.L. graan (tar
we) van den bunder baalde en zijn stroo
was naar evenredigheid,'ongeveer 3000 K G.
was zooal het meest. En dan was tarwe nog
zijn hoofdgewas, waaraan hij ten mir.ste nog
wat stalmest gaf. Suikerbieten, Karwei en
dergelijke veeleischende gewassen dorst hij
niet te verbouwen. Zijn hooilauden waren
erbarmelijk. Iu het begin, jaren geladen,
had hij zijn weiden nog eens gtkalkt, raar
dat was hem op den duur niet bevallen
natuurlijk niet, want hij gaf niets anders
dan kalk, n.l. geen gier, geen kunstmest
en nu stelde hij zich tevreden met een
2000 K. G. hooi van de Hectare. Zoo had
Peer al vele jaren aangesukkeld. En hij
stond in de streek bekend als een slechte
boer. Dat wist hij zelf heel goed. En soms
sprak hij er ook wel eens over. En dan was
zijn gewoon gezegde „Als ik maar eens geld
had.'
Eu nu op eens, wat er gebeurd was be
greep niemand, maar een feit was het, dat
de hoeve van Peer Vrouwen veranderd was
als bij tooverslag. De meuschen stonden er
gewoon versteld van. Peer was begonnen
met suikerbieten, kool-aad en karwei te
zaaien ziju tarwe stond prachtig, zijn wei
den en hooivelden zagen er 1 eter uit. 't Was
alles nog niet zooals het wezen moest, maar
het verschil tusschen twee jaar geleden en
nu was toch iu het oogvallend. En wie was
de kunstenaar, die de hoeve van Peer Vrou
wen had omgetooverd Dat was de kunst
mest. Dat was in de eerste plaats dc chili
salpeter. Luister, hoe het gebeurde.
Eens op een avond in de maand Septem
ber, zat hij des avonds achter zijn huis zijn
pijpje te rooken en wat uit te rusten van
het werk want Peer werkte zeil hard
mee toen de Burgemeester van het dorp
op zijn werf kwam en met hem ongeveer het
volgende gesprek had.
Burgemeester. Hoor eens Peer, ik kan het
niet langer aanzien, zooaD gij de boerderij
van je oom verwaarloosd. De man is zelf
le oud en kan er niet9 meer van zien, maar
ik ben altijd een vriend van hem geweest
en daarom wil ik er me eens mee bemoeien.
Weet ge wel, dat ge elk jaar een kapitaal
in den grond laat zitten, dat ge er niet
uithaalt en toch zoudt kunnen uithalen
Ge boert te slap, Peer. Ge moet er een
beetje meer kracht achter zetten.
Peer. Ja, ik weet er alles vaD. Burge
meester maar hoe
Burgemeester. Hoe Ge weet toch wel,
dat we tegenwoordig den grond kunnen
dwingen. Hoe meer geld we er insteken, hoe
meer we er uithalen. Kijk eens naar je
buurlui Wat halen zij niet meer van hun
land dan gij. Aan den grond ligt het niet
Waut die is best, even goed als die van
anderen. Maar kijk eens wat zij niet al
voor kunstmest koopen. Vertel me eens,
hoeveel chilisalpeter hebt ge al vau je leven
hier op de hoeve gebracht?
Peer. Als ik maar geld had.
Burgemeester. Geld Goed, daarvoor ben
ik juist gekomen. Ik zal je geld leenen.
Zooveel ge wilt, mits ge alles voor kuist-
rne-t gebruikt. Begin met het volgende jaar
op elk gptuct een baal Chilisalpeter te zaaien.
En koop ook wat meer superpbosphaat, En
ga goed na, hoeveel winst ge er door maakt.
Geef dan verder elk jaar 50 K G. per bun
der meer, zoolang tot ge geen meeropbrengst
meer krijgt door grootere. giften chilisalpe
ter. Ge moet dus niet probeeren, om zoo
weinig mogelijk chilisalpeter te geven, doch
ge moet trachten te weten te koinen, hoe
veel ge kunt geven om de grootste opbrengst n
de rijkste oogsten te winnen. Dat is tegen
woordig de eenig ware manier om landbouw
te drijven. We moeten er zooveel mogelijk
kracht bijzetten. Dus, zooals afgesproken is,
ge kunt bij mij het geld krijgen. Ik denk,
dat hej niet lang noodig zal zijn, want ge
zult het gauw genoeg zelf kunnen betalen.
Eu wat ik zeggen wou Peer, denk er aan,
dat ge ook op je hooiland een baal chili
salpeter op 't gemet gooit in bet voorjaar
tn natuurlijk ook superpbosphaat, maar het
chilisalpeter vergeet je in geen geval 't Is
misschien wel een weinig te veel, maar je
land heeft zoolang honger geleden, 't mag nu
wel eens zijn buik vol krijgen.*
En daarmede stapte de burgemeester op.
En van dien dag af dateert' de verande
ring in de boerderij van Peer Vrouwen. En
zijn hoeve is er op 't oogenblik eene, waar
zoo intensief (krach'ig) mogelijk geboerd
wordt. Peer haalt er elk jear uit wat hij
kan. Hij heeft verleden jaar op eenigszins
zavelachtigen grond met een bemesting van
400 K. G. chilisapf ter, 600 K(. G. superphos-
phaat en 800 K. G. kaïniet de prachtigste
suikerbieten gewonnen, waarmede heel wat
rijksdaalders in zijn kast zijn gekomen. Het
geld aan den burgemeester is al lang afbe
taald en als Peer zoo doorgaat, waaraan geen
twijfel bestaat dan wordt hij nog eens een
rijk en welgesteld man en dat zal hij alleen
aan den kunstmest, doch vooral aan het
chilisalpeter te danken hebben, want zonder
het laatste is 6ern intensieve cultuur mogelijk
Weer heeft de regeering toegegeven
in zake de havenwerken en forten in
Antwerpen, nl. besloten is de wetsont
werpen van havenwerken en fortenbouw
te scheiden, dus die komen afzonderlijk
in behandeling, waardoor dus de haven
werken veel meer kans krijgen.
De Tagliche Rundschau verklapt, dat
de sociaal-democraten in Berlijn, die op
21 Jan. een groote kiesrecht-betooging
op touw willen zetten, van plan zijn in
optocht naar het paleis te trekken, maar
tevens, dat het plein voor het paleis en
de toegangen afgezet zullen worden, ter
wijl de politie elke poging tot rustver
storing met kracht te keer zal gaan.
Alle aanwezige troepen worden gereed
gehouden om de politie zoo noodig bij
te springen. En worden politie en mi
litairen gedwongen gebruik te maken
van hun wapenen, dan zullen ze zonder
eenige zachtzinnigheid te werk gaan 1
Taluzot, de directeur van de »Prin-
temps", die met de dubbeltjes van de
menschen, welke hun geld hadden be
legd in de spaarkas van de »Printemps",
was gaan speculeeren, heeft gisteren
terecht gestaan. Hij beweerde, dat hij
alleen gespeculeerd had om de rente
van de inleggers te kunnen betalen. Ja-
luzot had er niet minder dan 3 millioen
francs voor gebruikt. Het proces duurt
voort.
De presidentskeuze zal plaats heb
ben 16 Januari a. s. Candidaten zijn
Doumer en Fallieris presidenten van
Kamer en senaat. De mannen van het
»bloc« werken heftig tegen Doumer.
De meerderheid welke op het Congres
te Versailles behaald zal moeten worden
bedraagt ongeveer 420. En nu kan men
ongeveer uitrekenen, dat Doumer op een
400 en Fallières ook op 'n 400 stemmen
zal kunnen rekenen. De beslissing hangt
echter van onzekere elementen af.
Het bloc vergadert den dag vóór de
verkiezing en zal dan uitmaken, wie de
candidaat zijn zal. Dat is alvast heel se-
kuur, en maakt de bloc-candidatuur sterk-
Intusschen, de beslissing hangt gelijk
we zeiden van onzekere elementen af.
Gaston Leroux van de Matin seint
uit St. Petersburg: De Kerstfeesten loo-
pen ten einde en de Nieuwjaarsdagen
staan voor de deur. Deze dagen vormen
een soort politieken wapenstilstand, die
door iedereen wordt geëerbiedigd. De
laatste week was gewijd aan godsdienst
oefeningen en familiebijeenkomsten, nu
en dan echter gestoord door de nog
steeds voortdurende gevangennemingen.
De regeering schijnt meesteres van
den toestand te zijn, tenminste voor het
oogenblikze maakt daarvan gebruik
om de revolutionnaire elementen, die het
haar misschien nog lastig zouden kunnen
maken, op te bergen. Men kan gerust
zeggen, dat van Moskou tot St. Peters
burg de gewenschte rust heerscht, en
al zijn de berichten, die wij uit de pro
vincies krijgen, allesbehalve gunstig, dat
zal spoedig verloopen.
De gouverneur-generaal van Lijfland
heeft bepaald, dat, wanneer nogmaals
een landgoed in de asch wordt gelegd,
hij alle boerenhofsteden binnen een kring
van 25 kilometer door de troepen in
brand zal laten steken.
De groote verandering in Finland, het
herstel van het grootvorstendom, wordt
langzaam aan doorgevoerd. Een paar
weken geleden heeft de openlijke capi
tulatie plaats gevonden. De zeven gou
vernementen van het land, die gestaan
hebben onder de volgelingen van de
Plehwesche school, worden thans be
stuurd door Finnen.- Drie van hen zijn
zelfs uit \erbanning teruggekeerden.
Doch allen waren vroeger reeds ambte
naren, die bij den overgang van het
oude naar het nieuwe régime, geen werk
tuigen wenschten te zijn in handen van
de knevelaars. En eenige dagen geleden
is de Landdag-zitting geopend nadat
er langen tijd geen sprake was van een
Landdag namens den Czaar met een
troonrede, zooals de gewoonte is in
constitutioneele rijken. Thans zullen de
recruten weer opkomen om dienst te
nemen in de Finsche regimenten, die
hun eigen standaard krijgen.
Uit de balans van de troebelen te
Moskou, opgemaakt door een Russisch
blad, blijkt, dat in de 47 ziekenhuizen
en hulpposten binnen zijn gebracht 548
dooden en 1065 gewonden. Er was een
kind bij onder het jaar, één van even
een jaar, 5 kinderen van 5 tot tien jaar,
78 van 10 tot 15 jaar enz. Het meest
zijn gevallen personen van 15 tot 25
jaar, onder wie de studenten. Van de
vrouwen, die gedood of gewond werden,
waren er 11 jonger dan 15 jaar.
Het Japansche leger en de vloot zul
len, ter erkenning van hunne diensten,
190 millioen gulden in schatkistbiljetten
ten geschenke krijgen. Soldaten en ma
trozen zullen evengoed als officieren in
het geschenk deelen, overeenkomstig
den rang dien zij hebben- Maar alle bi-
zondere diensten zullen extra beloond
worden.
Oproep.
Aan alle katholieke onderwijzers (hoof-
den-onderwijzers en onderwijzeressen) in
Nederland.
Collega's 1
Te Nijmegen is 6 Jan. j. 1. opgericht de
lang verwachte Bond van katholieke onaer-
icijzers in Nederland
Deze nieu-ve Bond stelt zich, met in
achtneming der katholieke beginselen, ten
doel
1. het katholiek onderwijs in Nederland
te bevorderen.
2. de belangen van alle katholieke on
derwijzer» in Nederland, zoowel de bijzon
dere als de openbare, zoo krachtig mogelijk
te behartigen.
Collega'», zoo gij instemt met ons streven
treedt dan toe tot onzen bond, en zendt
s. v. p. als blijk daarvan, zoo spoedig mo
gelijk een kaartje, aan den secretaris van 't
Voorloopig Be»luur, den heer A. II. MOO-
NEN te VAALS (L.)
Op 27 Jan. a. s. komt 't Voorloopig
Bestuur, tc Venloo bijeen, om 'n regkment
en 'n program van actie te ontwerpen.
Afdrukken hiervan woiden dan gezonden
aan alle voorloopige leden. Deze zullen 11
Februari a. s. (uur en plaats worden nader
bekend gemaakt) vergaderen, om 't regle
ment en 't program vast tc stellen, een
hoofdbestuur te kiezen, enz.
Collega's, hoofden, onderwijzers en onder
wijzeressen, sluit U allen aan bij deu Bond
van katholieke onderwijzers in Nederland
Dat hij groeie en bloeie I
't Voorloopig Bestuur
J. MEYER, Babberich (Gld.)
J. H. M. DONKERS, Angeren (Gld.)
H. WASSENBERG, Groesheek (Gld)
LEON BOUMAN, Nieuwkuik (N.-Br.)
D. RAMAEKERS, Beugen (N.-Br.)
A. II. MOONEN, V*als (L.), secretaris,
Finuncieele Catastrophe te Amsterdam.
Het onderzoek in deze zaak vordert zeer
langzaam, hoewel met grooten ijver wordt
gewerkt. Er zullen wel eenige maanden
verloopen voordat met zekerheid iets van
den stand van zaken kan worden medege
deeld. Er moet o. m. nog een sccountant
worden aangewezen voor het onderzoek der
boeken voorts moet de heer Maes te Parijs
per rogataire commissie worden gehoord.
Met deze beide aangelegenheden zijn weken
gemoeid.
Naar de Tel. van betrouwbare zijde
verneemt, bediagen de verduisteringen bij
de Hollandscbe Hypotheekbank f 1,600,000
aan pandbrieven, f200,000 aan kasmiddelen,
f400,000 aan prolongatiegelden.
De Ned. Financier en Kapitalist heeft
volgens de verduisterde nummers van uit
gelote pandbrieven, uitgerekend, dat de
knoeierijen reeds in 1900 begonnen zijn.
Uit het voorloopig justieel onderzoek
naar de gppleegde malversatiën bij de
Nederl. Maatschappij voor Zekerheidsstelling,
i9 thans met zekerheid gebleken, dat voor
deze maatsehappij de gepleegde verduiste
ringen bijna één millioen vier honderddui
zend gulden bedragen 1
Onderscheiding.
Het heeft Z. H. Pius X behaagd de
firma Wed. J. R. van Rossum te Utrecht
te benoemen t«»t Pauselijk uitgever.
Onze Ministers.
Jongens, jongens, wat krijgt miuister
Kraus van alle kanten smeer. Gisteren heb-
ben we een stukje uit de Arnh. Crt. gege
ven, maar dat is slechts kinderspel iu ver
gelijking met de fulminante artikelen van
Hbld., Utr. Dbl. e. a, Een minister van
Nederland als ingenieur in dienst ecner
vreemde mogendheid, dat wekt hevige
verontwaaidiging. De meeste bladen zijn
van oordeel, dat de heer Kraus de porte
feuille niet had mogen aannemen.
Een kranig ministerie hebben we toch 1
Dat waggelt, al» geheel, op slecht» 24
stemmen.
En de ministers apart, als hoofden hunner
departementen, »taan al evenmin sterk.
Miuister Kraus, nu, dat heb je pas gehoord.
Miuister Staal, door links overboord gewor
pen, wordt bij de gratie der oppositie boven
water gehouden. De Meester, in den lande
geliefd(l) als belastingverhooger, door conser
vatieven belaagd, wijl hij te ver, door
democraten bestookt, omdat hij niet ver ge
noeg gaat. Minister Veegens, wien het al
tweemaal mislukt is de geboorte-akte van
zijn departement te redigeeren en die dus
nog niet officieel bestaat.
Wie doet er nog een bod op het restan-
tje
D. v. N.
Vrede-tentoonstelling.
Naar ons wordt medegedeeld zal op 5
Februari a.s. in hei gebouw vsn Kunsten
en Wetenschappen te Utrecht eene verga
dering worden gehouden, waarin de ont#
weTpslatuten zullen worden behandeld voor
de te stichten Internationale Vereeniging
V rede-tentoonstelling.'
Het doel dier Vereeniging is
de inwijding van het Vredespaleis te Den
Haag (Caruegiestichting) tot ecu gobeurte-
nis te makeu, waarop gedurende langen
tijd de aandacht van hot geheele wereld
gevestigd zal zijn en daardoor te bevorderen
dal een internationalen rechtstoestand ont
staat die den bloedigen strijd kan vervan-
gen.
De middelen om hiertoe te geraken zijn
in de ontwerp statuten als volgt genocind.
a. het tot stand brengen en houden
eener Wereld-vredetentoonstelling iu Ne
derland, bij gelegenheid van de voltooiing
en inwijding van het Vrcdepal^s (Caruegie
stichting) te 's-Gavenhage. :r.
b. het inriohten van internationale con
gressen en het doen houden van voordrachten.
c. het zoeken van samenwerking met
vcreenigingen, die een gelijksoortig doel
beoogen.
d. het uitgeven van geschriften.
Men verzocht ons mede te deelen, dat
de uitnoodigingen tot het bijwonen der
vergadering, met afdruk der ontwerp-statuten
binnen enkele dagen worden verzonden aan
hen, die zich reed» als stichter opgaven.
De lijst van stichters, die wij het laatst
zagen, bevat ruim 400 namen, waaronder
vele van eerste personen hier te lande.
Wij hebben verder de kleine brochure
en statuten van het voorloopig comité met
genoegen ingezien, en verklaren onze volle
sympathie met het streven om het vredes-
idee zooveel mogelijk ingang te doen vinden,
dat toch is 't hoofddoel der iuteruationale
Vereeniging Vrede-tentoonstelling* en ho
pen dat ook uit deze streek zooveel mo
gelijk leden zullen toetreden, dat men kan
worden voor fl.50 eenmaal te betalen en
waai door men dan verklaart tegenstander
te zijn van den bloedigen strijd.
Ook kan men lid-begunstiger, en donateur
zijn en stichter, ais men minstens f 25 in
de stichtingskosten bijdraagt.
Ouder de mede-stichters komt o.m. voor
de heer J. Bernard Timmermans Wz'«.
alhier.
Ziekenverpleging door Katholieken.
Wij Qntviugen een uitvoerig-coinuniqué
omtrent de lang gewenschte oprichting eener
„Vereeniging tot bevordering van K. Zieken
verpleging,' die onder 't centraal bestuur
staat van een aantal kath. doktoren uit
Brabant en Limburg. IJet spijt ons ten
zeerste dat het ons onmogelijk is dit stuk
thans in zijn geheel te publicecse», laten wij
daarom alleen zeggen dat de vereeniging
wetenschappelijke opleiding voor vei pleging
zal geven, dat bijeeukoinsteu worden gehou
den waar de belangen der ziekenverpleging
zuilen worden besproken, en dat men ge
woon lid kan worden tegen betaling van
slechts f 1 per jaar.
Kath. Soelale Actie.
Wij ontvingen no. 4 van de Mededeelingen
van het centraal bureau van de Kath. Sociale
Actie. Onder het vele belangrijke dat ook
deze Mededeelingen weer bevatten, treft
on» vooral een artikeltje getiteld; „De
katholieke actie ten plattelande' te meer
daar wij indertijd deze zaak in ons blad
bespraken en daaromtrent eene mededeeling
van Mr. Aalberae ontvingen. Wij zullen dit
stuk in ons volgeed nummer opnemen,
daar het onze volkomen instemming weg
draagt.
Lotisieo.
In hooger beroep deed de rechtbank
te 's Gravenhage uitspraak in de zaak
van de Eerste Nederiandsche Maat
schappij tot Verzekering van Risico in
Loterijen», (meer algemeen bekend onder
den naam »Lotisico»), aan wie door den
kantonrechter eene boete was opgelegd
van 100 gulden, wegens overtreding der
loterijwet van 1905.
De rechtbank vernietigde het vonnis
van den Haagschen kantonrechter en
ontsloeg Lotisieo van alle rechtsvervol-
