Provinciaal Nieuws.
Engeland.
Spanje.
Rusland.
Italië.
BINNENLAND."
Verkiezingen.
Het resultaat der verkiezingen is lot
heden, dat gekozen zijn 99 liberalen, 14
Tferklieden-candidaten, 29 u lionisten. De
linkerzijde (Campbell Bannerunn) wint dus
tot op het oogonblik 50 zetels, de werk
liedenpartij 11.
Campbell Banrerman werd zonder tegen-
candidaat gekozen voor Stirling, terwij! de
vroegere minister Long, te Bristol, duikelde
met. 2600 stemmen minderheid.
De liberalen zijn builen zichzelf van
vreugde over de resultaten van de verkie
zingen en verdubbelen bun pogingen om
hun overwinningscatnpagne voort te zeiten
De Marokko conferentie.
De verlegenwoordigers der verschillende
regeeringen op de Marokko-conferentie zijn
te Algeciras aangekomen. Zondagmiddag
heeft de extra-trein uit Madrid hen er heen
gebrachl. Een correspondent Z"gt dat het
perron vol was van ministers, bekende po
litici, diplomaten eu ambtenaren. „Opalle
gezichten was de algemeene spanning zicht
baar, die men onder vriendelijke glimlachjes
trachtte te verbergen.*
Vanmiddag om 3 uur wordt de eerste
zitting geopend. Allereerst zal de regeling
van werkzaamheden plaats hebben. Dan
moeten een president en secretarissen ge
kozen worden enz., zoodat de zitting van
vandaag niet veel op zal leveren, dat alge
meen kan interesseeren. Vermoedelijk zal
aan het einde van elke zitting een commu
niqué van het verhandelde aan de pers
worden verstrekt. Men verwacht algemeen,
dat het eerst die onderwerpen behandeld
zuilen worden, welke het minst tot wrijving
zullen aanleiding geveu. Voor het overige,
zal men verstandig doen de conferentie zelf
af te wachten en niet te veel waarde te
hechten aan. alle uitlatingen van diplomaten
en andere heeren, want, al moge hun er
varing op het politiek gebied nog zoo groot
zijn, bij slot van rekening staat alles wat
zij mededeelen omtrent den afloop van de
conferentie en omtrent de al of niet ver
zoenende houding, welke de groote mogend
heden tegenover elkander zuilen aannemen,
op losi-e schroeven.
Dc toestand wordt steeds beter.
Volgens bericht uit Mitau heeft hei
krachtig optreden der autoriteiten het ver
val der revolulionnaire organisaties tenge
volge, gehad. De leiders daarvan achtten
het geraden, zich 'ijdig in veiligheid te
brengen. Behalve verscheidene stakings-
comilé's beëindigden ook de vertegenwoor
diger* der gemeenten en de onderwijzers,
die geruimen tijd het volksleven hebben be
ïnvloed, hun actie.
In Riga zijn gisteren een geheime druk
kerij en twee bergplaatsen van bommen
ontdekt. Voorts zijn kanonskogels, dolken,
revolvers en 20.000 patronen gevonden.
Onder de in Riga wegens politieke moorden
gearresteerden bevinden zich verscheidene
personen uit den goeden arbeidssland
In Lemsal, Lijfland, is het, telegrafi-ch
verkeer weer opgenomen. Te Irkoetska
hebben de telegraafambtenaren, na een sla
king van zes weken, het werk hervat.
In 1908 zal Paus Pius X zijn vijftig
jarig priesterfeest vieren. 18 September
1858 werd de paus door mgr. Antonio
Farina priester gewijd. Reeds nu maakt
men de noodige voorbereidselen om dat
jubilé op dezelfde wijze te vieren als het
bij zijn voorganger geschiedde. 0*eral zal
het episcopaat het initiatief tot de feeste
lijkheden nemen. Er zal, naar gemeld wordt,
een inschrijving geopend worden onder de
Katholieken de opbrengst er van zal aan
den paus worden aangeboden.
middag ten 4 u 20 m, p-r Staatsspoor
alhier aangekomen, ten einde eenigen tijd
te logeeren bij H. M. de Koningin-Vloed r,
die Hare zuster in het Staetspoor station
hartelijk verwelkomde.
Staatscommissie voor Grondwetsherziening.
Men meldt uit Den H.*ag
Na zich met de voorbereidende werk
zaamheden te hebben beziggehouden, hield
de Staatscommissie voor de Grondw t?hcr-
ziening Dingdag liaie eersie vergadering na
hare installatie.
Naar men verneemt, is liet werk der
commissie reeds goed gevorderd.
De tinanciceie catastrophe te Amsterdam
Ilei verduisterd bedrag der Hollandsche
Hyphotlieekbank bedraagt f 3.200.00U.
Aan de Maatschappij tot Zekerheidstelling
bedraagt het totaal der verduisteringen
f 1.500.000
Wat de Ntd. Mij. van Zekerheids
stelling voor ambtenaren en beambten be
tref», i9 thans een verlies van f 1,500.000
een uitgemaakte aak. Dit bedrag kan alleen
nog ie.ts vergroot of veiiuiaderd worden in
verband met zekere nog plaats tc vinden
afrekeningen. Inleg-ustelWng met de Holl.
Hypotheekbank is bij de Zekerheid-stelling
de toestand geheel te overzie.n
Men meldt uit Amsterdam aan de N Cl.
Hoe uitgebreid en veelomvattend de in
structie in de zaak der Hollandsche Hypo
theekbank ia, blijkt o. in. uit een oordeel
van deu officier van justilie uir. Vou
Baumh:uer, dat er wel een vol jaar zal
vcrloopen alvorens deze geruchtin ikende
zaak voor de rechtbank zal worden behan
deld. Ook dit feit wijst er wel op, dat de
gepleegde onregelmatigheden over een groot
aantal jaren terugloopcn.
Dagelijks is er een accountant op de
bureau's der Bank werkzaam om onder ju-
slilieele leiding alle boeken te controleeren.
Als een lichtpunt mag wel worden vermeld
dat de administratie van hel personeel daarbij
geheel in orde wordt bevonden.
De Haagsche briefschrijver van de
Midd. Ct. deelt nog het volgende mede:
vDe heer Le Fèvre de Montigny, een dei
directeuren van de Hollandsche Hypotheek
bank, is voor ons, Hagenaars, geen onbe
kende persoonlijkheid. Gedurende liet bad
seizoen was hij dikwijls met zijn automobiel
te Scheveningen en van de „Cercle" de
dobbelgelegenheid in een der gebouwen
van het Kurhaus was hij een vrij ge
trouw bezoeker. Daar werd bij met nog
eenige Amsterdammers onder de meest ge
ziene en chique gasten gerekend. Maar
bijzonder hoog speelde hij er niet. Als
hij eens op een avond een paar duizend
gulden won of verloor, was het veel. Voor
een dobbelaar met natuurlijk instinct was
dat natuurlijk niets.
Om dien hartstocht behoorlijk te kunnen
bevredigen, ging hij dan ook, toen Spa rog
open was, dikwijls naar Spa, anders n ar
Monte Carlo. Daar moet hij eens, naar mij
oor eeD ooggetuige werd medegedeeld, i en
van zijn commissarissen hebben ontmoet,
die, eenigszins verbaasd hi m daar te vinden
rocg hoe hij zoo te Monte Carlo kwam
Waarop de ex-bankdirccti ur antwoordde
ik kom eens een kijkje nemen, maar
pelen laat ik aan de dwazen over l" Een
uur later zat hij echter voor de roulette
tafel Toch was deze volstrcxt. niet alleen
in den intiemen kring als speler bekende
persoon directeur van een bank, die even
39 midioen aan hypotheken had uilsta n
Men vraagt zich werkelijk met verbazing
af hoe zulke toestanden vijf jaar lang ge
duurd kunnen hebben, voordat de boiu
barstte*.
Uit Hilversum meldt men
Dinsdagnamiddag omstreeks 5 uur werd
jlir. De Geer per rijtuig naar Amsterdam
vervoerd, onder geleide van deu brigadier
dei rijksveldwacht en een rechercheur der
politie alhier.
De Beurs.
In een onzer vorige nummers hebben
we medegedeeld, dat bij den heer J.
Fransen voortaan «beurs» zou worden
gehouden in pluimvee, konijnen, honden
enz.
Zondag had die voor de eerste maal
plaats, maar niemand had durven ver
moeden, dat het zoo druk zou zijn, èn
wat aanvoer èn wat bezoekers betreft.
Alles was er. kanaries en andere zang
vogels, duiven, kippen, konijnen, honden
enz, enz. en er werd aardig wat verhan
deld. Men schat het aantal bezoekers
op verschillende honderden en naar wij
vernemen zal er binnenkort een aanvoer
der van een paar honderd kanaries
komen.
Dus de beurs schijnt wel levensvat
baarheid te hebben.
Voetbalsport.
Zondagmiddag heeft onze voetbalclub
«Waalwijk Vooruit» hare eerste oefening
gehouden. A. s. Zondag houden de
clubs uit Vlijmen en Udenhout alhier
eene match op terrein van den heer
Aug. van Baal.
Leo—bond.
Tweede Kamer.
Naar wij vernemen, zullen iu het in de
Twetde Kamer aangehouden wetsontwerp
betnfteude instelling van een nieuw departe
ment, eenige wijzigingen gebrachl worden.
Verwacht wordt, dat de motie betreffende
dt staatsexploitatie van spoorwegen eerst in
de najaarszitting van de Tweede Kamer, na
terugkeer van rniuisier Kraus uit Chili, aan
de orde zal komen.
De moties betreffende den toestand van
het spoorwegpersoneel en van het personeel
bij de posterijen en telegrafie zullen nog
vóór het vertrek van den miuister behandeld
worden. (Tel.)
liet Hof.
Het eerste Casino-bal iu dezen winter
werd Dinsdagavond vereert met de tegen
woordigheid vau II. M. de Koningin en Z.
K H. den Prins der Nederlanden.
Ten tien uur traden H. M. de Koningin
en Z. K. H. de Prins de schitterend ver
lichte zalen binnen, nadat zij hij den ingang
door de commissarissen van het Casino
waren ontvangen.
Bij het verschijnen van het Vorstelijk
Echtpaar in de zaal. hief het orkest het
Wilhelmu* aan.
Tegen middernacht verlieten de Vorstelijke
personen het bal, dat talrijk bezocht was,
onder meer door onderscheidene leden van
het corps diplomatique.
De Vorstin van Beutheim is Dinsdag
Waalwijk, 17 Jan. 1906.
Katholieke Sociale Actie.
Op 2 Februari a. s. zal het Plaatselijk
Comité van >Kath. Soc. Actie4 alhier
eene openbare vergadering beleggen,
waarin als spreker zal optreden de heer
A. H. J. Engels, ambtenaar van het Cen
traal Bureau van >Kath. Soc. Actie.*
Wegkumps Bioseope.
De uitvoeringen Zaterdag, Zondag en
gisteren door A. Wegkamps electro
bioseope gegeven in de zaal van den
heer ]os. Thijssen alhier, hebben zeer
veel belangstelling getrokken. Zondag
werden drie uitvoeringen gegeven, en
nog moest verschillenden personen den
toegang worden geweigerd. De uitvoe
ring was in één woord uitstekend. Prach
tige nummers kwamen voor, we noemen
o. m. het leven en sterven van een Mijn
werker, Een drama in de wolken, Ven
detta de Spaansche bandiet, Napoleon
Bonaparte, Keizer en Banneling, het
sterfbed van Leo XIII, de keuze van Pius
X, het boertje aan de telefoon, de nieuwe
loopjongen enz. Werkelijk kon men er
vele genot- en leervolle oogenblikken
slijten en we raden de inwoners van
Dongen, waar Wegkamp thans heengaat,
wel aan, niet te verzuimen een kijkje te
gaan nemen.
Naar men ons mededeelt denkt Weg
kamp weer vrij spoedig terug te komen,
wat men hier gaarne zal zien.
Vanavond afscheidsvoorstelling alhier.
Zondagavond hield de Leo-Bond eene
algemeene vergadering op de zaal van
den heer Jos. van de Werff, welke goed
was bezet.
Na een hartelijk en zeer goed gekozen
openingswoord van den president, den
heer M. Berens en voorlezing der notu
len der vorige vergadering door den
secretaris, kwam aan de orde, de be
handeling van het voorstel van eenige
leden der vakvereeniging van schoen
makers, nl. om de statuten van den
Leo-bond zoodanig te wijzigen, dat, om
lid van den Leo-bond te worden, niet
behoefde deelgenomen te worden in de
ziekenkas.
Bij monde van den adviseur, den wel-
eerw. heer Hordijk, werd dit voorstel
met afdoende argumenten bestreden en
aangezien het bestuur zich unaniem tegen
het voorstel verzette, werd het niet aan
de orde gesteld-
Daarna werd het woord gegeven aan
den heer J. A. Houben, die op de hem
eigen duidelijke, practische wijze en met
welgekozen woorden, zijne interessante
lezing hield over den invloed der Kerk
op de maatschappelijke samenleving. Hij
wees op de voortdurende werkzaamheid
dier kerk op 't gebied der samenleving
beginnende met de afschaffing der sla
vernij en de lijfeigenschap de vorming
der gilden onder leiding der kerk, die
door de Fransche revolutie werden weg
gevaagd en thans weer door de vak-
vereenigingen, gevormd naar de tegen
woordige eischen moeten worden ver
vangen.
Na eene duidelijke uiteenzetting van
wat liberalisme, kath. soc-actie enz- is,
wees de geachte spreker er nog met
nadruk op, dat willen vakvereenigingen
en ziekenkassen bloeien, zij tot eiken
prijs het drankmisbruik moeten bestrijden.
Dat de lezing een dankbaar gehoor
vond en een daverend applaus uitlokte,
behoeft geen betoog- Na afloop der le
zing vroeg de heer G. van Huiten even
't woord om erop te wijzen, dat wanneer
voor een ongeval behalve uit de kas,
ook van het Rijk wordt getrokken, de
uitkeering uit de ziekenkas wordt ver
minderd. Na repliek van den ad\iseur,
die de billijkheid hiervan uiteenzette,
werd na een woord van dank aan den
heer Houben de vergadering gesloten.
De schoenmaker Edelman
Vóór enkele jaren werd een ouder-
looze Amsterdamsche knaap bij een
schoenmaker in de Langstraat uitbesteed.
Het jonge mensch, dat in het schoen
makersvak werd opgeleid, was evenwel
voor wat anders in de wieg gelegd. Men
zegt, dat een R. K. geestelijke hem
f 6000 leende om daarmede zaken te
doen. Dat zaken-doen schijnt vooral zich
te hebben bepaald tot de oprichting en
de aanvaarding van het beschermheer
schap eener rederijkerskamer, 't accep
teeren van het praedicaat «jonkheer"
voor zijn naam en het aangaan van een
huwelijk met een meisje uit Haarsteeg,
dochter van een burgerlijk, welgesteld,
hoogstijverig en spaarzaam gezin.
Nadat dit huwelijk met grooten luister
was voltrokken, vestigde men zich te
's-Hertogenbosch, alwaar hij met nog
iemand een wijnhandel zou drijven. Rij
tuigen en een paar mooie paardjes wer
den aangeschaft, een knecht in livrei
gestoken en een huishouding op grooten
voet ingericht. Toen het kasteel Zwijns-
bergen te Helvoirt, werd geveild, deed
de wijnkooper er een bod naar; ook liet
hij zich verschillende landerijen aanwij
zen, omdat hij zocht naar een gelegen
heid tot soliede geldbelegging. Jammer,
dat van dit alles en meer niets zal kun
nen komen, omdat een paar van de
zooals nu blijkt, vele schuldeischers van
den voor zoo rijk gehouden wijnkooper,
hem hebben doen failleeren, dat hij
straatarm is en zijn schoonvader en vele
anderen kinderen der rekening zijn.
Paurdenkeuringcn.
De Ministers van Waterstaat, Handel en
Nijverheid envan Landbouw hebben, inge
volge deWet op de Paardenfokkerij 1901
en het Kon. besluit van 14 Aug. 1901 Stbl
No. 204) bepaald, dat de gewone Rijks-
Voorjaarskeuringen van tot dekking be
stemde hengsten in 1906 gehouden zul
len worden:
voor Noord Brabant: op 23 Febr. te
's-Hertogenbosch; op 24 Febr. te
Zevenbergen.
VRIJHOEVEN-CAPPEL, 16 Jan. Door
Burgemeester eo Wethouders dezer grmeei.te
is in huu vergadering van 10 Jan jl. aan de
firma Oerlemans en Zonen alhier vergunning
verleend tot hei oprichten van een bewaar
plaats van ongebluschte kalk en een van
petro'enm en aan Nicclaas Voor de Poorte
tot het op ichten eener slachterij'
SPRANG, Dezer dagen zijn bij den
schoenmaker G op de Vaart 2 ruiten stuk
gegooid. Een spoor van de(n) dader(s) is
niet te ontdekken.
Naar wij uit goede bron vernemen,
zal de Chr. zangvereeniging „Hadeluja" op
16 Februari a.s. eene uitvoering geven.
Door de duisternis mis'eid raakte de
heer van T. Maandagavond in de Zein te
water, Daar deze ren flink zwemmer is wist
hij spoedig weer op het droge te komen,
waardoor hij er met den schrik en een nat
pak af kwam.
RAAMSDONK, Naar wij vernemeu zul
len alle pogingen aangewend worden, run
aan het Dorp een eigen besiellingsdienst in
het leven te roepen. Wij apprecieeren dit
sireven ten zeersie, overtuigd als we zijn, dal
in een rechtstreekschcn besteilinpsdicost voor
de inwoners van het Dorp een groot bel ng
is ge-ege». Meermalen hebben wij de wen
schelrjkheid te kennen gegeven om op bóeren
voo' Raamsdonk.jD tp'' bestemd uitdrukke
lijk »e vermelden „Do-p"; ook nu wenschen
wij hierop bijzonder de aandacht van be
langhebbenden te vestigen. Industrieelen en
andeieri. die met bewooe s van het Dorp
correspondentie voeren, raden wij dan ook
ren sterkste aan op de adressen ui'drukke—
lijk te vermelden Ruamsdonk„Doip".
Wij hopen, dat aan onze wenken gevolg
m.ig wo-den gegeven, om zoodoende dei.
tred tc richteu naar he: gezamenlijk beoogde
doel.
Dezer dagen vierde A. H.van Donge
den dag waarop hij voor 35 jaren a's land
bouwer'knecht in dienst wad bij den heer W.
J Z;jlmans a hier. Gedutende deze 35 ja-en
heeft van Dongen steeds bewezen een vol—
ijve ige en tiouwe knecht te zijn, in wiens
handen veel kon worden toevert ouwd.
Van vele 'ijdeu ontving v. D. blijken van
belargselling.
Bij het dezer dagen gehouden examen
voor lichaam'ijke geoefendheid en militaire
bekwaamheid te Geert'uidenberg slaagden
voor beide pedeel'.tn de heeren A van
Dongen en J. Broeders alhier.
Op Dinsdag 6 Fcbiuati a.s. des nam.
ren 2 U'c (locale tijd) zal aan het centraal
bureau der Maatschappij tot exploitatie van
S aanspoor wegen, in hrt Moreelse Park ie
U techt worden aar.besteed, het maken van
een los en laaiip'aats me: bijbehooren aan de
jpoorha'te van het Dorp alhier.
Mocht ouze dorpsgenoot, de heer H. M
Janseus, het genoegen hebben op de laatst
gehouden Land- en Tumbouwtento mstelliug
te Roosendaal met 5 ingehouden kouijueu 1
prijzen te behalen ul. 2 eerste en 2 tweede,
thans heeft hij weder niet minder succes
gehad op de vau 12 15 Januari gehouden
Groote Nutiouale Tentoonstelling vau Pluira-
gedierto en Konijnen te 's Bosch, doordat alle
door hem ingezonden konijnen zijn bekroond
en wil 3 met tweede prijzen één met zeer
eervolle en één met eeiveile vein Iding.
't Is dan ook voor liefhebbers de moeite
waard eens een kijkje te gaan neme iu zijn
fokkerij.
GEERT RUI DEN BERG. Verleden Zater
dag woonden wij cenc uitvoering bij der
onderoff eiersveteeniging „Eendracht" in de
sportzaal der aftuiilood*. Ofschoon wij wisten
dat genoemde vereeniging over goede krach
ten beschikte moeten wij volmondig erken
nen, (lat zij rog verre onze verwachting
overuof. Aiie stukken werden op verdiens
telijke wijze voorgedragen, hetwelk dan ook
ten duidelijkste bleek uit het uitbundig applaus
waarmede elk stuk eindig-te Hel meeste
bijvai oogswe in de heer van Ho-k met zijne
voordracht „Feest op het Deurp" Een zeer
geannneeid bal sloot deze welgeslaagde uit
voering.
DUSSEN Tot lid van 't voorloopig be
stuur der R, K. sociale Macnenvereeniging,
door den Zc-e Eerw. heer Pastoor opgericht,
is Zondag j'. gekozen in plaa s van den heer
A van Housvwijk, die had bedankt, de heer
A. Pols.
Gisterenavond had de algemeene ver
gadering van Eete- en Werk. leden van
„Wilhelmina" plaats.
Uit 't jaarverslag bleek, dat de inkomsten
t 165,610, de uitgaveu I 156,55®, batig slot
f 8,96 bedroeg. Van de periodieke aftredende
bestuursleden wenschte de secrcaris-pen
ningmeesfer, de heer C. *an (ie Wiel, niet
meer in aanmerking te konun ook de
president, de bee J, J. H. Sntjdets had zijn
omslag genomen. Herkozen werd de heer
A. van lersel, gekozen tot secretaris penning
meester de heer A. Pols e tol preside»! dt
het» A. L. van Beurden, alle drie met bijna
algemeene stemmen.
Dc- ZecrEetw. heer pastoor, de vergade
ring mtt zijne tegenwoordigheid vereerende,
bracht dank en hulde aan het beleid eu de
werkzaamheid der afgetreden bestuursleden
voor de 8 jaren trouwe werkzaamheid en
benoemde hen mtl volle instemming tot
Eere—Bestuursleden mei stemrecht, wenschte
de nieuw gekozenen geluk en sprak een
woord van wa me hulde tot den ijvervoller)
directeur, de heer JE. Vit.gerhoeis.
NIEUWKUIK Maandagavond gaf onze
harmonie dc »Eu»drachi" van Onseiioort en
Nieuwkuik, iD de zaal van den heer A.
Mok-:. alhier'met vereerende medewerking
van een Bosch mannenzang quartei, bestaande
uit de heeren M. Kuijpers, le tenor, F, Neijts
2e tenor, C. v. d. Dungen le bas en Q. v.
d. Dui gen 2e bas, een welgeslaagd concert.
Onze harmenie zette haar beste beentje voor
en br?cln de verschillende nummers uitste
kend ten gehoore.
't Bosch quaitet hield zich eveneens best
er wer prachtig gezongen. Vooral S andchen
van Abt, vetwietf bij het tahijk publiek veel
bijval en werd op herhaald vei zoek nogmaals
gezo >g*;D. De verschillende komische scè.»es
li.-pen goed van stapel. De heer van Egge-
len heeft o. vooral uitgeblonken in zijn
voordracht, Spon. kuos'en en weienschap'
Dc pianist, de heer C. v. o. Broek, bege
leidde dc verse hi lende nummers, op dc h m
eigen meesterlijke wijze. Aan allen, die
hebben meegewerkt, to het welslagen van
dit couceit, onzen oprechten dank. Deu
ktanigeo Bossche zangers nogmaals ons eere-
salu: en een spoedig tot weerziens.
CAPELLE, 15 Jan. Het water in de
polders alhier is nog steeds wassende de
weg naar het Veer is nog juis vrij. Met nog
een weinig was wordt de gemeenschap met
het land van Allena geheel verbroken.
CAPELLE, 12 Jan. Woensdagavond ten 8
uur hield de 14de afdeeliug vau de Noord-
Brabautsche Mij, van Laud bouw iu vereeni
ging met de landbouw vereeniging Capelle,
Vrijh. Cappel eu Spraug in de zaal vau deu
heer L. 1'vau Dongen te Capelle eeue alge
meene vergadering welke zeer druk was be
zocht en waarin als sprekei optrad de heer
Struijf, zuivelcousuleut.
De heer Rijken opent namens beide ver-
eenigiugen de vergadering eu geeft het woord
aan den heer Struijf.
Deze zegt met genoegen de uituoodigiug
om hier eens het een eu auder te komen
vertellen van zuivelfabrieken, te hebben aan
genomen, daar zoonis hij heeft gehoord, ook
hier plannen bestaan om tot oprichting van
een dergelijke fabriekte komen. Het geheele
land door zijn fabrieken verrezen. En ons
land is een laud, uiterst geschikt voor vee,
overal zijn geheele streken met vruchtbare
weilanden, waar het vee kan grazeu. Ons
land is dan ook lang eeu boter land geweest.
In het buitenland, waar het bijua allemaal
heen werd gezonden, stond de IlolLudsche
boter ver boven aan. Doch dat is veel ver-
auderd. Wij komen nu pas op de derde of
vii rde plaats, Eu hoe komt dat Omdat de
boereu veel te conservatief ziju, zoo groot
vader het deed was het goed en van iets
nieuws moeten ze niets hebben, dat is de le
oorzaak eu de 2e oorzaak is, dat er slechte
boter werd gemaakt en ten 3e werd de bot°r
ann opkoopera verkocht welke ze met vreemde
boter eu audere vetten vermengden en zoo
werd de Hollandsche boter over de grens
gebracht zoodat weldra de Hollaudecho boter
haar goeden naam had verlorc-n. Andere landen
daarentegen probeerden liunue producten te
verbeteren en zoo gebeurde het, dat de Hol
landsche boter terug werd gedrongen van de
eerste plaats naar de derde, ja vierde plaats
Toen zijn er stemmen opgegaan ter verbe
tering. Men word overtuigd dat op fabrieken
de boter beter kan worden gefabriceerd, dat
dan in plaats van honderden soorten maar
een degelijke qualiteit werd gemaakt. En
zoo kwam het, dat m het jaar 1879 te Leiden
de eerste zuivelfabriek werd opgericht. Daarna
kwam in 1882 Friesland en zoo kwamen er
successievelijk meer over het geheele land
zoodat nu iu Noord-Braband alleeu reeds 28
sloom- eu 146 haudkracht zuivelfabrieken ziju.
Iu Nederland ziju er reeds 424 stoom- eu 510
liaudkrachtfabrieken
Verder toont spreker aan, dat veel beter
de boter op eeu fabriek kan worden gemaakt
dan op de boerderij Vooral voor de kleine
boer is eene coöperatieve fabriek van hoog
belaug. Deze toch kan niet iederen dag
boteren, hoogstens 2 a 3 keer per week,
zoodnt de melk van den ceueu dag bij die
van den anderen moet worden gedaan, waar
uit natuurlijkerwijze voortkomt, dat meu
geen zuivere frissche boter kau makeu. Nog
komt er bij, dat de fabriek er veel meer uit
kan halen dan de boerin. Nu wordt meer
malen gezegd, dat do overblijvende karnemelk
goed is om te gebruiken voor te voeren maar
ik vraag u af, daar waar ge zelf dikwijls te
zuinig bent om boter te gebruiken, of gij
dan beesten boter moet gaan voeren.
Spr. toont daarna met cijfers aan dat een
fabriek veel meer boter uit do melk haalt eu
dat de boer dan toch nog ondermelk terug
ontvangt, wat, wanneer er wat voer wordt
bijgedaan, ook uitstekend is om voor do fok
kerij te gebruiken. Hier wijst spreker ook nog
op het verkeerde idee dat ook iu deze streken
heerscht, u,l. dat aau h 't fokken eu mesten
vau kalven meer is verdiend. Dit is volgens
spr. met zoo voordeelig. dan wanneer men
de melk naar een fabriek brengt Wel ont
vangt men in eens een grootere som geld als
het kalf wordt verkocht, maar de risico die
men bij het kalveren —fokken eu mesten heeft
dient niet te worden weggecijferd, daar het
een uitzondering is, als men geen ongelukken
heeft.
Ook het brengen der melk naar fabrieken
van Van den Berg en Jurgens, zooals dat
hier geschiedt, is niet zoo voordeelig, althans
niet als de fabriek niet in de nabijheid ligt.
Spreker wijst hier op eene n. z. m. groote
fout die hierbij door de landbouwers wordt
begaau u.l dat zij de melk zoo maar leveren
zonder contract, zoodat vandaag de fabrikant
kan zeggen ik heb morgen je melk niet meer
noodig. Spr. wil iu overweging geven, dat
indien niet woidt overgegaan tot oprichting
van een zuivelfabriek hetgeen hij echter
uiet hoopt dat de boeren dan zwart op
wit laten brengen, althans niet meer op losse
gronden blijven doorleveren.
Een vereischte is het ook, dat de leden
melk aan de zuivelfabriek brengen die goed
is, dikwijls wordt er gezegd, vooruit maar,
de fabriek draait re er toch wel doo heen
Dit echter moet niet gebeuren.
Hierna bespreekt de epr. de stallen. Hij
wijst er op, dat hoe properder de beesten
staan, hoe beter het is. De meststallen keurt
bij dan cok af, temeer daar men tegenwoordig
niet uitsluitend stalmest noodig heeft. Hij
beveelt aau om de vloer van steen te maken,
flink licht en met ventilatie en nooit de
melk in de stal laten staan, daar de melk de
stallucht opneemt.
Spr. zegt, dat hij de polders hier heeft ge
zien en dat hem werd gevtaagd hoe het
kwam dat tegenwoordig zoo'n slecht hooi
daarvan werd gewonnen. Dat komt zegt spr.
dat vroeger de polders nogal eens onder water
werden gebracht en daar dan meststoffen van
achterbleven doch nu dat niet meer gebeurt,
do gr oud schraal wordt. Men moet de polders
bemesten, en hulpmeststoffen opbrengen. Hij
raadt het bestuur der vereeniging aau een
