H
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
■waarin opg'snonisii DE NOOUDBRABANTSCHL POST.
Tweede Blad.
ANTOON TIELEN,
'AfCOZ A. ZR/TC
Denemarken.
Duitschland.
MUI TEN' AND.
Frankrijk
Spanje.
China.
B LN N RN LAN i).
Uuslaiid.
Wil ill wij li sc lie
Courant
mi u i m*<—-■> 1 - f ft.flO riaarboTen 8 cent uer reirel, cro
Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond.
A b o n n ra e n t s p r ij s per 3 maanden f 0."5.
Franco per post door het geheele rijk f 0.90.
Brieveningezonden stukken gelden enz., franco te zenden
Uitgever.
..au
den
WAALWIJK. Telefoonnummer 38.
Vdvkrtbntibn 1—7 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, groote
letters naar plaatsruimte. Advertentiën Smaal ter plaatsing opgegeven,
worden 2maal berekend. Voor plaatsing van eeu groot aantal regels en
advertenties bij abonnement worden speciele zeer voordeelige contracten
gesloten. Reclames 15 cent per regel
WEENEN.
Doodsgevaar. Nijd en afgunst.
Het was in het najaar van 1767. De
engel des doods zweefde over de wufte.
Keizerstad. Hij daalde neder om door
te dringen in de stulpen der armen maar
ook in de paleizen der grooten, en overal
richtte hij de schromelijkste verwoestingen
aan. Daar, waar hem, op bevel van
Hooger hand vooralsnog de toegang
geweigerd werd, blies hij toch met zijn
vergiftigen adem door gaten en spleten
om ellende en verdert om zich heen te
zaaien In een stille straat, bij nette
burgerlieden, heeft de familie Mozart
haar intrek genomen en wacht sinds ge-
ruimen tijd tevergeefs op uitnoodigingen
van het Hof en den adel. De tijden
leenen zich niet tot concerteeren. Men
hoort geen andere muziek dan het doods-
gelui der klokken en het «Requiem
aeternam» voor de zielenrust der hon
derden, neen, duizenden, die door de
vreeaelijke pokziekte reeds weggemaaid
zijn. De laatste hoop van Leopold
Mozart om met zijne kinderen voor keizer
Joseph op te treden, verdwijnt, als hij
de tijding verneemt, dat ook de aange
taste prinses Josepha aan de epidemie
bezweken is. Tot overmaat van smart
breken nu ook de pokken uit in het
gezin, waarbij zij inwonen. Verschrikt
ontvluchten zij het besmette huis om
naar Ollmütz te ontwijken. Tevergeefs!
De ziekte volgt hen op den voet en
nauwelijks zijn zij goed en wel in de
pastorie van graaf Podstatski, den deken
der kathedraal, gehuisvest of Wolfgang
wordt aangetast op een wijze, die aan alle
genezing doet wanhopen. Negen dagen
achtereen lag de knaap, volslagen blind,
op zijn uiterste.
Hoe hield zich Leopold Mozart? Het
is niet mogelijk zijn droefheid en angst
te beschrijven 1 Daarbij pijnigde hem
nog het verwijt, dat hij indertijd, te
blind vertrouwende op Gods genade,
geweigerd had zijn zoon te laten vacci
neeren. Zie hem daar in het schemer
donker, tijdens de Vespers, in de kathe
draal, geknield, de armen vooruitgestrekt
naar het beeld der Consolatrix afflicto-
rum, om den bijstand der Hemelko
ningin over zijn zoon af te smeeken
Zie, hoe hij zelf met bevende hand eene
kaars Haar ter eere ontsteekt 1 Zie hem
naar huis snellen om den nacht door te
brengen aan de sponde van den kleinen
lijder, bij wien slechts een zacht gekreun
nog teeken van leven verraadt. Hoe
dankt hij met tranen in de oogen den
Eerwaarden Deken, die zich in bewijzen
van liefde en behulpzaamheid schier
uitput. Voor de zooveelste maal staat
weer de in zijn kunst vergrijsde genees
heer bij den patient, om pols- en hart
slag te onderzoeken. Ditmaal fronst hij
de wenkbrauwen niet, hij buigt zich
voorover, luistert aandachtig, één twee,
drie minuten, drukt zacht de hand van
den sprakelooze Leopold en zegt op
blijden toon Goddank, gered 1» Tegelijk
opent de knaap de oogen, blikt alle
huisgenooten, inzonderheid den beminden
papa aan en stamelt op zachten toon
het in dagen niet gehoorde liedOragna
figata fa marina gamina fa. Gelukkige
Vader 1
Nooit, zelfs na den zwartsten nacht,
had het zonnelicht zooveel blijdschap in
zijn ziel gewekt, als op dien morgen de
blik van zijn tot het leven wedergekeerden
zoon.
Vergeten zijn alle droefheid en lijden,
en weldra klinkt het in het aangrenzende
vertrek: «Te Deum laudamus.» De blijde
tijding wordt oogenblikkelijk aan Hage-
naer in Salzburg gestuurd, terwijl de brief
sluit met het devies van den kapelmeester.
»In te Dommie speravi non confundar
in aeternum» en de opdracht om in de
kathedrale kerk aldaar tot dankzegging
aan den Allerhoogste zes H. Missen te
laten lezen.
Daar de algeheele genezing der kin
deren ook Nannerle had de pokken
gekregen veel tijd vorderde kon het
gezin eerst einde December Ollmütz
verlaten. Het reisde over Brünn, waar
het door den adel allerhartelijkst ont
vangen Werd. In het begin van Januari
kwam het opnieuw in Weenen, maar
zonderling, de concerten werden haast
niet bezocht. Aanvankelijk schreef de
kapelmeester de lusteloosheid van het
publiek aan de rampen toe, die het
getroffen had, maar spoedig had hij de
ware toedracht dor zaak ontdekt. Alles,
wat in Weenen, op muzikaal gebied,
maar eenigen naam bezat, had samen
gespannen om de verdiensten van beide
kinderen, doch vooral van Wolfgang,
zooveel mogelijk te verkleinen Zij zeiven
achtten het de moeite niet waard er naar
te luisteren, bleven thuis en hielden naar
best vermogen ook andere van de con
certzaal terug. Of Leopold Mozart hen
ook al uitdaagde een wedstrijd met zijn
zoon in het klavierspel te houden, zij
waren er niet voor te vinden. Eén bezat
den moed zich met den knaap te durven
meten. Hij meldde zich aan met een
moeilijk concert, uitsluitend voor deze
gelegenheid gecomponeerd, dat hij met
een gracieuse buiging den jongen maestro
overhandigde. Deze zag het even in
en... speelde het a vue met een muzi
kaal gevoel, dat den ouderen kunstbroeder
verstomd deed staan, en hem allen moed
benam de proef nog verder door te
zetten. De overwinning van Mozart had
echter geen ander gevolg, dan dat hij
een onverzoenlijken vijand meer telde.
Alleen Wagenseil, de oud-kapelmeester
van Maria Theresia verkondigde overal
met luider stem de groote verdiensten
van den nauwelijks negenjarigen kunste
naar.
Den 19 Januari verscheen de familie
Mozart aan bet hof van keizer Joseph,
bij wien zij twee en een half uur ver
toefde- De hartelijkheid die zij daar
ondervonden, vergoedde eenigermate het
leed, dat de musici van Weenen op zoo
clandestiene wijze hun berokkenden. Te
vens werd Mozart door den keizer belast
met de Compositie eener komische opera,
die de maestro zelve zou dirigeeren.
Affligio, de schouwburg-directeur, aan
wien de keuze der op te voeren werken
behoorde, gaf voor libretto La Fin/a
simp lice en zou de opera met honderd
dukaten beloonen. Nauwelijks echter
werd dit nieuws in de Donaustad bekend,
of de toonkunstenaars van Weenen, onder
welke ook Glück, kwamen in het geweer.
Maar ook Leopold Mozart toonde thans
een stalen voorhoofd en was vastbesloten,
met Gods hulp, alle stormen, die haat,
nijd en afgunst tegen hem zouden ont
ketenen, te trotseeren. «In den schouw
burg zullen wij den roem of den dood
vindenschreef hij aan Hagenaer. Vele
honden echter zijn den haas zijn dood
Dit zou ook de kapelmeester spoedig
ondervinden. Allereerst begon de dichter
van het libretto te dralen met de afwer
king, zij werd uitgesteld van eeuwigheid
tot amen.
Eindelijk was de tekst gereed. Dag en
nacht bracht Mozart nu met de compo
sitie door, zijn geheele wezen ging er
in op. Na eenige maanden lag de opera
kant en klaar. Zoowel Hasse als Meta-
stasio zwaaiden de partitie den grootsten
lof toe. De vakmannen beweerden echter
eenparig, dat de Vader de muziek ge
maakt had. Aan dit lasterpraatje maakte
Leopold een einde door zijn zoon, in
tegenwoordigheid van de voornaamste
Specialiteiten van Weenen, op gegeven
woorden oogenblikkelijk een aria te la
ten schrijven, welke vervolgens met
verbazende vlugheid, georkestcerd werd.
Toen weder klonk het in koor: „De
soli en koren zijn niet om te zingen.*
Ook dit praatje was spoedig ontzenuwd.
Op een soirée toch bij den baron van
Swieten, waarop verscheidene hoogge
plaatste personen genoodigd waren, moest
Wolfgang het geheele werk op het kla
vier spelen, en allen roemden als om
strijd de vele prachtige deelen, die het
bevattezij vonden het zelfs beter
dan veie stukken van bekende Italiaan-
sche of Duitsche meesters.
De tegenwerking moede, diende Leo
pold Mozart ten laatste bij den Keizer
zijn beklag in. Deze beloofde hem ge
rechtigheid te verschaffen en liet Affligio
ter verantwoording roepen. Het gevolg
hiervan was, dat het werk binnen veer
tien dagen zou opgevoerd worden Van
uitstel kwam wederom afstel en het ein
de was een allerhevigste woordenwisse
ling tusschen Leopold Mozart en Affligio.
De laatste dreigde het stuk te laten
uitfluiten bijaldien het ten tooneele zou
komen, ook was hij niet van plan de
beloofde honderd dukaten uit te betalen.
Daar de opera bepaald échec zou lijden,
wijl alles met Affligio één lijn trok,
eischte de verbolgen vader terstond de
partituur op.
Het avonduur is reeds vergevorderd.
Daar stapt de teleurgestelde, van woede
en verdriet schreiende kapelmeester met
een partituur van vijfhonderd en vijftig
bladzijden onder den arm, door de
spaarzaam verlichte straten huiswaarts.
Stil beklimt hij de trap, die naar zijne
woning leidt. Pas is hij halverwege, of
Wolfgang die den tred herkend heeft,
roept hem reeds van verre toe Heeft
nu morgenavond de eindrepetitie plaats,
Pa?" Den kapelmeester is het of hem
op die vraag de keel wordt toegenepen.
Met bovenmenschelijke inspanning be-
heerscht hij zich, treedt naar de slaap
kamer van zijn zoon, drukt hem een kus
op het stralende voorhoofd en zegt
met stokkende stem»Helaas, neen,
mijn jongen, de troep van Affligio is te
lomp om Uwe opera naar behooren te
leeren.« Meer kan hij niet uitbrengen,
hij strompelt naar zijn woonkamer en
zinkt als verpletterd in zijn stoel neder.
En Wolfgang O, hij heeft uit den toon
van den beminden papa alles begrepen.
Ook hij verbergt het schreiend aange
zicht in het hoofdkussen, wijl hij zijn
droom, om voor een vollen schouwburg
zijne geliefde >La Finta simplice* te
mogen dirigeeren, in eens op zoo wreede
manier vernietigd ziet. Gelukkig kwam
er spoedig uitkomst voor het zwaar be
proefde gezin. Wolfgang kreeg de op
dracht voor de inwijding van het wees
huis van Pater Parhammer een plechtige
Mis en een offertorium te schrijven. Den
7en December werd deze Mis, onder
leiding van Wolfgang In tegenwoordig
heid van het geheele Hof, en van heinde
en verre toegestroomde kunstenaars,
uitgevoerd. De triomf was volkomen,
de vijanden vanMozartstondenbescbaamd
en moesten, al streed dit ook nog zoo
met hun overdreven gevoel van eigen
waarde, in den genialen twaalfjarigen
meester, hun meerdere erkennen De
Keizerin zond hem een prachtig ge
schenk, terwijl meer dan een dichter
en schilder naar de veder en het pen
seel greep om de herinnering aan dit
buitengewone feit in verzen, op doek
en paneel voor het nageslacht te be
waren.
Te Weenen componeerde Mozart
nog de opérette »Bastien enBastienne*
die in de villa van dokter Mesmer, den
ontdekker van het dierlijk magnetisme,
met glanzenden bijval gespeeld werd.
In December van T 768 kwam het gezin
weer te Salzburg De reis had slechte
financieele resultaten opgeleverd. Zelfs
de Keizer had de wonderkinderen meer
aangemoedigd en geprezen, dan beloond,
en hierin had de adel trouw zijn voor
beeld gevolgd. Men begrijpt dus, dat de
familie Mozart van het reizen vooreerst
haar bekomst had. Thuis, was leeren en
nogmaals leeren wederom het wacht
woord. De Italiaansche en Latijnsche
talen werden vlijtig beoefend, zoo vlijtig
dat Wolfgang binnen een jaar in beide
reeds correspondeeren kon, getui
ge een brief, in 1769 aan een zijner
vriendinnen gericht. Met zijn vader be
studeerde hij de sonates van Bach,
verscheidene werken van den destijds in
Italië zoo hooggevierden Opera compo
nist, Hasse, en de oratoriums van den
onsterflijken Handel. Vooral de wer
ken van den Haller meester trokken
hem bijzonder aan. hij nam ze tot voor
beelden bij zijne verdere composition,
en behield er zijne geheele levenlang de
grootste achting voor, gelijk blijkt uit de
nieuwe instrumentatie, die hij later bij
den Messias* en de Cecilïén-orde*-
leverde. Toegerust met voldoende ken
nis van Italiaansch, trok hij in Decem
ber van het jaar 1769 naar het land,
waar de citroenen bloeien naar den grond,
die de wieg van zooveel muzikale genie
ën gedragen heeft, om kenners als lee-
ken door zijn wonderbaar talent
van improvisatie, zijn ongelooflijk
sterk geheugen, zijn diepe en uitgebrei
de kennis van alles, wat tot het groote
veld der muziek behoort, als te electri-
seeren, en een enthousiasme te verwek
ken, waarbij alle vorige toejuichingen
slechts kinderspel geleken.
dat DoiUehland vasthoudt aan de interna
tionale regeling van de zaak, terwijl Frank
rijk de politie hoofd» ikelijk in eigen hand
zou willen houden. Het oude Duitsche
wantrouwen tegen Frankrijk'» inlijvings-
zucht komt in het telegram weer boven,
om het Duitsche standpunt te rechvaardi-
gen. Het is voorshands niet te voorzien,
10e deze tegenstrijdige meeningen met el
kander in overeenstemming kunnen gebracht
worden en de conferentie vruchtbare uit
komsten kan opleveren bij eeu verschil v*n
meening over zulk een kardinaal punt.
In het Folketing heeft de regeering
een wetsontwerp ingediend aangaande
de civiele lijst voor koning en kroon
prins. Daarbij wordt voorgesteld de ci
vile lijst van den koning op hetzelfde
bedrag te bepalen als die van koning
Christiaan, t. w. 1 millioen kronen. De
kroonprins krijgt een jaargeld van 120.000
kronen, de kroonprinses een speldegeld
van 11.200 kronen; mocht de koning
komen te overlijden, dan is haar een
weduwentoelage verzekerd van 60.000
kronen.
Tot primaat, van België als opvolger van
kardinaal Goossensia benoemd de in weten
schappelijk- kringen ae-r bekende Leuven-
sche hoogleeraar mgr. Mercier, een beroer, d
man, op 't gebied der wijsbegeerte en god
geleerdheid, een redenaar wijd en zijd be-
keud, een echte studieman, eenvoudig en
vriendelijk mensch.
De boedelbeschrijvingen.
De bisschop van Nancy schrijft aan de
Cro'X, dat in ziju diocees geen enkele boe
delbeschrijving is doorgegaan.
De frauBche bladen bevatten heele lijsten
berichten uit de verschillende plaatsen des
lands. Overal protesten, op velschillende
plaatsen moesten de ambtenaren terug. De
beschrijving van al deze boedelbeschrijvin
gen is eentonigoveral zijn ze gelijk, liet
Volk vecht, de sappeurs slaan de kerkdeu
ren kapot, soldaten of politie dringt de.
kerk in, enz. Of, de deuren blijven dicht
bij gebrek aan sappeurs. Of, de pastoor
bspualt zich tot het voorlezt u vau een protest
Of de ambtenaren vinden geen mensch iu
de kerk.
Gouverneur Lindt quist meldt uit Duitsch
Zuidwest-Afrika, dat Isaac Witbooi, oudste
zoon eu opvolger van Hendrik W itbooi,
zich op 3 dezer met 21 man in Noeuoeb,
16 kilometer noordelijk van Stumprietfon-
tein, heeft overgegeven. Dertien geweren
werden ingeleverd. Dit is *aarschijnlijk de
rest van de aan deze zijde der grenzen
zich bevindende opstandelingen ouder
Witbooi. Uit de bladen zag ik, zoo seint
-de gouverneur er bij, dat Isaac Witbooi
vaak met den onderkapitein Samuel Isaac,
die zich al vroeger heeft overgegeven, ver
ward werd.
Van een particulieren correspondent.
De krijgsraad te Sebastopol heeft een
aanvang gemaakt met het proces tegen
drie officieren en 70 matrozen van bet
pantserschip «Kniaz Potemkin», die be
schuldigd zijn aan een openlijken opstand
te hebben deelgenomen en pogingen in
het werk te hebben gesteld om de be
staande staatsorde omver te werpen.
Op een te St. Petersburg ontvangen
bevel heeft de plaatselijke commandant
den 2den burgemeester laten arresteeren,
wijl hij tijdens de laatste staking van
postbeambten bij de stedelijke regeering
het voorstel had ingediend om een som
van 1000 roebels onder de stakers te
verdeelen.
Van verschillende zijden komen be
richten van moordaanslagen enz. zooals
we dat sedert lang gewoon zijn.
Gisteren kwam vanuit Algeciras eene
vctklaring de wereld in, dat men ver
wacht tv dat het kritische oogenblik op de
conferentie zou aanbreken. De opvatung
van Frankrijk was bekend, de afgevaardig
den van dit land streefden slecbs na»r de
behartiging van Marokko'» belangen, open
deur-politiek voor de mogendheden, alles
goede trouw.
Het denkbeeld om het handhaven van
de orde aan den sultan op te dragen, wekt
den algemeenen lachlust, daar diens gezag
zeer beperkt is. Alle andere oplossingen,
dan die om aan Frankrijk een mandaat toe
te vertrouwen worden beschouwd als onuit
voerbaar en nadeelig voor de Europeesche
belangen. Dit is de opvatting der gedele
geerden.
Maar Duitschland liet niets van zich
hooreu maar na bovenstaande verklaring
komt hedennacht eeu telegram over t
Duitsche standpunt, dat al» officieus wordt
beschouwd.
Het is op het stuk van het pohtie-vraag-
stuk niet dubbelzinnig eu geeft te verstaan
Aan het staatsdepartement worden
voortdurend berichten ontvangen uit
China, volgens welke de vijandelijke
stemming tegen Amerikanen en Ameri-
kaansche waren snel om zich heen grijpt.
Er zijn teekenen, dat alle vreemdelingen
in China, met uitzondering der Japanners
misschien, binnen kort een dergelijke
behandeling zullen ondervinden.
De regeering, die in afwachting van
ongeregeldheden in China, troepen naar
de^Philippijnen zendt, heeft ook aan de
kruisers Chattanvoga en Galvestondie
zich thans in de Middellandsche Zee
bevinden, bevel gegeven, zich naar de
Phillippijnen te begeven, waarheen de
kruiser Concord reeds onderweg is.
In Manilla staat een sterke Amerikaan-
sche strijdmacht gereed, om zoo noodig
onmiddellijk naar China te vertrekken.
V*n Kol als kapitalist-soelaul democraat!
Als antwoord op de bewering van dan
heer Van Kol, die in de Hilversumsche Ct.
