ummer
^oiidatr '25 Februari i9
29R Jaargang.
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
waarin opgenoiaeii DE N00HDBHABANTSCHE POST.
t weede Blad.
AITOON TIELES,
MOZART.
EEN KERKBOEK
Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 3 maanden f0."5.
Franco per post door het geheele rijk f 0.90.
Brieveningezonden stukken gelden enz., franco te zenden
Uitgever.
den
TJ I T G ever:
WAALWIJK. Telefoonnummer 38.
Advkrtbntibn 17 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, groote
letters naar plaatsruimte. Adverteutiën Smaal ter plaatsing opgegeven,
worden 2maal berekend. Voor plaatsing van een groet aantal regels en
advertenties bij abonnement worden speciple zeer voordeelige contracten
gesloten. Reclames 15 cent per regel
WAALWIJK.
VOLKSMATINÉE te geven door de
liedertafcl „Oefening en Vermaak* op Zondag
25 Februari 1906, op Musis Sacrum.
Aanvang 12 uur precies.
Biergalop Paiscben.
Jeruzalem Adam.
door den heer Jos. Wilmout.
Opwaarts Hol.
In diesem heiligen Halle Mozarl.
door den heer A. v. d. Ven.
Schwcigen der Nacht Kreutzer.
.net Buitou Solo
door den heer A. Groenen.
T. A. V. B N. U. zaal Mums Struin.
Grand Soirée Amusante op Zondag 25 Febr.
door le Klasse Altisten, onder leiding en
medewerking van het beroemde u Duo Faveur*
Aanvang 71/* uur. (Zie. piogramina'».)
EERSTE UITVOERING te geven dooi
de Toon er 1 v e reeni izi ng „Onxe vrije uren*,
op Zondag 25 Februari 1906, in de zaal
bij den Heer John. Fransen. Met. mede
werking van eenige muzikanten van de Har
monie 1'Espérance, onder leiding van den
heer W. van Wijck. Aanvang 7 uur precies.
(Zie programma's)
BESOIJEN.
WINTEK-UITVOERING van de ge
mengde £iugverce»iging „Vooruitgang zij
ons Doel* «au Waalwijk en Besoijen, oj>
Maandag 26 Februari 1906, in de zaal van
den heer D. van der Zaken, met welwilleude
medewerking van den heer J. Wilmont, be
kroond karakterkomiek. Aanvang 71/s uur
precies. (Zie programma's.)
SPRANG.
UITVOERING te geve-i door de Ciir.
Zangvereeniging „De Harpe Zions* op Maan
dag 26 Februari 1906, in het gebouw der
Gereformeerde. Keik aldaar. Aanvang 6*/s
uur precies. (Zie programma's
DEUNEN.
Congregatie, der Jongelingen te Druuen.
GROOTE UITVOERING op Maandag 26
en Diusdag 27 Februari 1906, des avonds
ten 6Vs uur. (Zie programma's.)
BOLOGNA.
Mozart's Examen.
Wat baron von Grimm voor de Mo-
zarts te Parijs was geweest, werd graaf
Pallavicini voor hen te Bologna Hij
nam hen in zijne villa op en wilde
Leopold niet laten vertrekken, voor zijn
been zoo goed als geheel genezen was.
In de kerk of de concertzaal stonden
voor den kapelmeester steeds twee zachte
leunstoelen gereed, lederen dag maakte
het grafelijk gezin met de gasten een
rijtoer in de omstreken der stadde
graaf reed dan gewoonlijk met Leopold,
de gravin met Wolfgang in een afzon
derlijk rijtuig. Wolfgang werkte zeer
hard in de woning van zijn hoogen
beschermer; >zijne vingers* zoo
schreef hij aan Nannerle deden hem
vaak zeer van het nootjes zetten* hij
componeerde er verschillende Italiaan-
sche symphonieën, een aantal zangstuk
ken, een motet enz.bovendien woonde
hij geregeld de prachtige uitvoeringen
in de groote kerk bij. Te Bologna ont
ving hij het libretto van de voor den
schouwburg in Milaan bestemde opera.
Het droeg tot titel >Mithridate, re di
Ponte,* en was een pennevrucht van den
Turijnschen dichter V. A. Cigna-Santi.
Daar de opéra, volgens contract, met
Kerstmis opgevoerd moest worden, viel
er met de compositie geen tijd meer te
verliezen. Hoe overladen echter met
werkzaamheden, vond de jonge kunste
naar toch nog gelegenheid met Pater
Martini verscheidene avonden te musi-
ceeren en de geschiedenis der toonkunst,
vanaf de vroegste tijden tot op den dag
van heden, nauwkeurig met hem te be
handelen. Deze musicale soirées waren
voor Mozart van zeer groote waarde,
wijl hij daardoor een grondige kennis
kreeg van den ontwikkelingsgang der
toonkunst bij de verschillende volkeren,
door alle tijdperken heen.
Reeds meermalen was Mozart voor
de wereldberoemde Philharmonische
academie van Bologna opgetreden, en
vuriger dan ooit verlangde hij, vóór zijn
vertrek, als lid dier Vereeniging opge
nomen te worden Om echter dat ver
langen in vervulling te zien gaan, was
het noodig proeven van bekwaamheid
af te leggen. Deze bestonden in het
arrangeeren voor vier stemmen van eene
Antienne uit het Romeinsch Antipho-
narium, wat lang geen gemakkelijke
taak was, aangezien verscheidene mees
ters met deze proef schipbreuk geleden
hadden.
Zoo zien wij dan in onze verbeelding
vader en zoon, deftig uitgedost, in den
namiddag van den 9 October 1770,
hunne schreden richten naar het gebouw
waar het illustre gezelschap zijn bijeen
komsten houdt. Op klokslag vier uur
treden zij de academiezaal binnen, waar
kapelmeesters, componisten en censors,
allen leden der academie, in plechtige
zitting vergaderd zijn. Na verschillende
plichtplegingen, zet de Voorzitter, Pe-
tronius Lanzi, het doel der buitenge
wone vergadering uiteen, cn overhan
digt den jongen meester het Antienne
Quaerite primum regnum Dei et ju-
stitiam ejus, et haec omnia adjicientur
vobis, alleluiadat door dezen in stren
gen fuga-stijl vierstemmig gearrangeerd
zal worden en waarvoor hij drie uren
tijd mag nemen. Twee censors brengen
den candidaat in een aangrenzend ver
trek, waarvan zij vervolgens de deuren
zorgvuldig sluiten. De vader krijgt toe
stemming zich inmiddels te vermeien in
de bibliotheek van genoemde corporatie.
Nauwelijks is een half uur verloopen, of
er wordt tegen de deur geklopt, die de
censors zich haasten te ontsluiten.
Wolfgang treedt binnen, overhandigt
den Voorzitter het werk en treedt op
nieuw in de zaal om af te wachten, hoe
over zijn proef beslist zal worden. Spra
keloos van verbazing buigen allen zich
over het papier. Zij weten niet wat
meer te bewonderen, de meesterlijke
constructie, de geniale opvatting of den
verbazenden spoed, waarmede de opgave
ingeleverd is.(*) Gestemd behoeft hier
niet te worden, immers, de uitslag is
overbluffend, het menschelijk begrip te
boven gaande. Mozart wordt geroepen
bescheiden als altijd, ja zelfs wat schuch
ter, treedt hij de zaal binnen, om onder
een donderend applaus geluk gewen*cht
te worden, met zijne benoeming tot lid
der Philharmonische academie. Den
volgenden morgen werd hem het brevet
gesteld in de meest vleiende bewoor
dingen thuis gebracht. Pater Martini,
die oogenblikkelijk van het gebeurde in
kennis was gesteld, zond het nieuwe lid
een allerhartelijksten, men zou haast
zeggen eerbiedigen, schriftelyken geluk-
wensch.
Thans werd het tijd de beroemde stad
en de gastvrije grafelijke familie Palla-
vicine, bij welke vader en zoon ruim
twee maanden schier vorsteDk onthaald
waren, te verlaten. Over Parma reisden
zij naar Milaan, waar zij den 18 October
aankwamen.
MILAAN.
Het scheen, of de afgunst, nijd en
tegenwerking, die Mozart met zijne
eerste opera te Weenen te verduren
had gehad, ook hier weder den draken
kop zouden opsteken, om, kon het we
zen het tweede groote werk van den
door God zoo rijk begenadigden kun
stenaar te bezwadderen of te ver
schroeien.
De prima-donna, A Bernasconi, stuur
de men verkeerde aria's om haar van
de muziek afkeerig te maken. Dit be
drog kwam gelukkig spoedig uit, en toen
de gevierde cantatrice een paar dagen
later de authentieke soli ontving, was
zij er zoo mee ingenomen, dat alle ver
dere vijandelijke pogingen voortaan bij
haar oogenblikkelijk schipbreuk leden.
De critici veroordeelden'het werk reeds
bij voorbaat, door stijf en strak vol te
houden, dat geen enkele Duitscher in
staat was een behoorlijke Italiaansche
opera te componeeren, en allerminst
dus een veertienjarige knaap, wiens
verdiensten overal ta hoog waren op
geschroefd. Deze lasterstemmen zwegen
echter reeds na de eerste generale re
petitie. Niettemin werd in stilte en op
de sluwste wijze, zoo ijverig mogelijk
tegen het nieuwe werk geageerd. Geen
wonder, dat de kapelmeester, die van
alle tegenwerkingen op de hoogte ge
bracht werd, in zijn brief van 1 5 De
cember 1770 aan zijne vrouw en doch
ter verzoekt eens goed en vuiig te
bidden, opdat de eerste opvoering der
opera zou mogen slagen. Zeker heeft
de Algoede het gebed der achtergeble
venen te Salzburg verhoord, want Mi-
thridate ging op tweeden Kerstdag met
enthousiastischen bijval ten tooneele.
De schouwburg was tot in den nok ge
vuld verschillende aria's werden gebis
seerd en tegen de gewoonte in, was het
geroep van >Evviva il maestro I evviva
il maestrino zoo overweldigend, dat
Mozart, die, naar het gebruik dier dagen,
aan het klavier zijne opera dirigeerde,
verscheidene malen moest opstaan, om
door een buiging het opgetogen publiek
te bedanken en den storm van toejui
chingen te doen bedaren. Nog twintig
malen, werd de opera telkens voor een
volle zaal ten gehoore gebracht, en zoo
groot was de roep, die er zelfs ver over
de grenzen van uitging, dat men bij den
copieïst de partituur kwam vragen voor
het Hof van Lissabon
Overal, waar de meester zich vertoon
de, werd hij door het publiek toege
juicht, en geheele scharen trokken op
om het »wonderwerk der natuur* ->De
Zwaan van Salzburgten minste eens
te zien. En toch, ondanks al den lof,
dien men hem toezwaaide, bleef hij even
eenvoudig en kinderlijk als vroeger
nooit drong hij zich op den voorgrond,
of speelde zonder vergunning van den
beminden papa, die al zijne handelingen
bestuurde.
Nadat Mozart ook door de Philhar-
manische academie van Verona tot
eerelid was benoemd en hij bij graaf
Firminiani op een bijeenkomst in be
sloten kring, op het eerste gezicht nog
een zeer mooi concert gespeeld had,
vertrok hij met zijn vader, einde Januari
1771, over Turijn, waar zij verschillende
opera-voorstellingen bijwoonden, naar
Venetië.
VENETIË, enz.
De voornaamste families der Lagune
stad stelden het op hoogen prijs den
meester in hunne paleizen te mogen
ontvangen zij overlaadden hem met
eerbewijzen en stelden hunne prachtige
gondels ter zijner beschikking. Behalve
op enkele openbare uitvoeringen speelde
hij o.a- ook bij den ambassadeur van
Oostenrijk en graaf Maffettie. van welke
hooge autoriteiten, hij, behalve het ho
norarium nog verscheidene kostbare
geschenken ontving. Met weemoed
verlieten zij «Venitia labella». In Padua
improviseerde Wolfgang voor den ka
pelmeester, organist en komponist, P.
Valotti, alsmede bij maestro Ferrandi,
den schepper van een terecht beroemd
Stabat Mater. Einde Maart konden zij
eindelijk na een lange afwezigheid de
van blijdschap schreiende moeder en
dochter weer aan het hart drukken cn
de genoegens van den huiselijken haard
smaken. Niet lang echter duurde het
verblijf te Salzburg, want reeds in de
maand Augustus vertrok Mozart met
zijn vader opnieuw naar Milaan, om er
de dramatische cantate «Ascanio en
Alba», te componeeren die den 15
October, den trouwdag van den Aarts
hertog Ferdinand, zou worden uitge
voerd.
Eerst einde Augustus was het gedicht
gereed, doch dank zijne voortdurende
inspiratie, had hij het geheele werk in
veertien dagen kant en klaar en kon
hij vervolgens zijne krachten besteden
aan de balletmuziek, die te gelijk met
de cantate zou worden gespeeld. Door
onvoorziene omstandigheden kon de
uitvoering niet op den bepaalden dag
plaats hebben wel echter werd dien
dag de uitsluitend voor deze gelegen-
heid vervaardigde ieestopera van den
beroemden Hasse gegeven. Twee dagen
later kwam Mozarts werk aan de beurt.
Geen plaatsje in den schouwburg was
onbezetook Hasse bevond zich onder
de toehoorders. Het succes was over
weldigend, zoodat de vader geen leu
gens verzon, toen hij aan zijn echtge-
noote schreef
«Den 17 October is de serenade ein-
c delijk opgevoerd. Zij is zoodanig be
vallen, dat zij thans voor de tweede
maal gegeven wordt. Iedereen wenscht
«ons geluk en overal vraagt men om
«afschriften. De opera van Hasse is
«volkomen overtroffen. Het spijt mij
«dit te moeten zeggen, doch het is de
«waarheid.»
De grooten Hasse die den knaap
meermalen bewonderd en zijne verdiens
ten naar waarde geschat had, was echter
volstrekt niet afgunstig op zijn zooveel
jongeren genialen collega 'Ioen hij de
prachtige muziek hoorde was hij zóó
verrukt, dat hij prophétisch uitriep
Deze knaap zal ons allen doen vergeten
Ook de aartshertog en de Aartshertogin
betuigden hunne bijzondere ingenomen
heid met de compositie, en schonken
den meester, boven zijn honorarium een
prachtig gouden met diamanten ingelegd
horloge. In December eerst kwamen
zij te Salzburg terug. Groote verande
ringen, die ook op hel lot van Mozart
hun invloed zouden uitoefenen, grepen
hier weldra plaats. Den 14 Maart 1771
werd tot aartsbisschop gekozen prins
Jerome de Colloredo, welk feit met groote
feesten gevierd zou worden Mozart werd
belast met de compositie eener drama
tische serenade: «II sogno di Scipione»
welke op den dag der plechtige wijding,
aan het Aartsbisschoppelijke Hof zou
worden uitgevoerd. In October van
1772 zijn vader en zoon voor de derde
maal in Milaan. Het geldt thans de
opera Lucio Silla. die Mozart zich ver
bonden heeft te componeeren en waar
voor in tijdi goede solisten moeten ge-
engageerd worden. Den 26 December
kwam zij voor de eerste maal onder
niet zeer gelukkige omstandigheden ten
tooneele. De Aartshertog, die bezig
was met het schrijven van nieuwjaars
brieven, bestemd voor den Keizer en de
Keizerin van Oostenrijk, liet bijna drie
uren op zich wachten De overvolle
parterre werd ongeduldig en begon ru
moer te maken, terwijl de muzikanten
van het orkest luide hunne afkeuring
over het ongemotiveerd lange wegblijven
van den Aartshertog uitspraken. Op
en achter het tooneel ging het al niet
veel beter. Daar gaf de in alle haast
geengageerde, nog niet zeer rolvaste
tenor in zijn drift een oorvijg aan de
prima donna, wat haar den heelen
avond zenuwachtig maakte Eindelijk
traden de hooge gasten binnen, de orkest
leden zetten de ouverture in en weldra
rees het scherm. Het duurde geruimen
tijd eer het ontstemd publiek tot toe
juichingen gezind bleek, doch ten laatste
brak het applaus los. De ware geest
drift bleef echter, en dit zal niemand
verwonderen, den heelen avond afwezig.
Deze kwam eerst de volgende dagen.
Bij de zevende voorstelling was de ge
heele schouwburg uitverkocht en de
bewondering van het publiek algemeen.
Graaf Castelbarco schonk den compo
nist als een blijk zijner hooge tevreden
heid een prachtig gouden horloge met
dito keten.
Bijna dertig malen werd Lucio Silla
opgevoerd. Het publiek vond ze mooier
dan Mithredate en hierin oordeelde het
met kennis van zaken De melodien
toch zijn fraaier en inniger dan in zijne
eerste opera, terwijl de stemvoering in
de koren minder stijf is, minder aan
eene moeielijke toepassing van de regels
der harmonieleer doet denken. In de
lente van 1773 keerden vader en zoon
naar Salzburg terug. Helaas 1 hier moest
de groote kunstenaar gedurig ondervin
den, dat niemand propheet is in zijn eigen
land, en begiijpende, dat in Salzburg
niet gauw een goede, hem passende
betrekking te vinden zou zijn vertrok
hij, na met moeite van den Aartsbis
schop verlof gekregen, te hebben maar
weer met zijn vader, die hem steeds
als een Mentor begeleidde, naar het
wufte Weenen.
Voor de aardigheid heb ik eens
getracht deze fuga zoo snel mogelijk
af te schrijven. Ik deed er ongeveer
50 minuten over. Hieruit laat zich af
leiden, hoe snel Mozart zijne gedachten
wist te formuleeren en nootjes kon zet
ten. A. C. v. d. H.
>Zij is dood
»Ja, mevrouw,4 antwoordde de kleine,
in 't zwart gekleede heer.
»En haar testament?*
»Zal hier dadelijk door den notaris
geopend worden.*
Zullen wij erven
>Ik meen, dat wij zeer geldige aan
spraken hebben.*
Wie is die slechtgekleede vrouw, die
daar binnen komt
»0, zei de aangesprokene lachend,
»voor haar zal niet veel in het testa
ment staan; het is de zuster van de
overledene.
»Hoe I is dat Anna, die voor eenige
jaren met zoo'n armen man getrouwd is
»Ja, dat is zij.«
Op dit oogenblik trad Anna naar
voren. Zij zag zeer bleek, tranen ston
den in haar oogen toen zij plaats nam
in de kamer waar de familie van de
overledene verzameld zat.
Wat wilt u hier, vroeg mevrouw
Verhagen.
Mevrouw,* antwoordde de arme
vrouw ootmoedig, >ik wil geen deel
hebben aan de erfenis, welke mij niet
toebehoort, ik kom alleen om den no
taris mijner lieve zuster, den heer Ver
bist te spreken en hem te vragen, of
mijn zuster in haar laaste uren nog boos
op mij is geweest, of dat zij mij ver
giffenis geschouken heeft.*
Notaris Verbist, een eerbiedwaardig
man, trad nu tusschenbeide
Mevrouw, maakt die arme Anna geen
verwijten, ik heb haar verzocht hier te
komen.*
Het testament werd geopend, en door
den notaris voorgelezen.
>Ik Marie van Gelderen, nu verpleegd
De Echo van het Zuiden,
Waalwijksdif fis Langstraatsclie Courant
i I
PROGRAMMA
"OMDlXKr.-O*'- f
i A
