ummer
29e Jaargang.
Zondag 4 Maart 1906.
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
■waarin opgenomen DE NOORDBRABANTSCHE POST.
Tweede Blad.
zLeOZ-A-ZR/X1.
A M T 0 0 N TIELES,
LANDBOUW,
Uitgever:
Hoe moet men de vrucht-
boomen in den winter
behandelen
■IMP—'II BH I Mill hi t
angsirMlsche Courant.
Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 3 maanden f0."5.
Franco per post door het geheele rijk f 0.90.
Brieveningezonden stukken gelden enz., franco te zenden aan
Uitgever.
den
W AALWIJK. Telefoonnummer 38.
AdyjkriïNtibn 17 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, grootr
letters naar plaatsruimte. Advertentiën 3maal ter plaatsing opgegeven,
worden 2maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en
advertenties bij abonnement worden speciele zeer voordeelige contracten
gesloten. Reclames 15 cent per regel
WEENEN. MüNCHEN.
Het verblijf te Weenen leverde ook
ditmaal weinig voordeel op. Vader en
zoon werden door het Keizerlijk Echt
paar met vriendelijkheid overladen, maar
de geldbeurs bleef zoo goed als gesloten.
Hoogstwaarschijnlijk heeft Leopold bij
deze gelegenheid de hulp of voorspraak
des Keizers ingeroepen, om zijn zoon in
eene hem passende betrekking geplaatst
te krijgen. De vrees, dat anderen in
zijne kaarten kijken en hem de troef uit
de hand zouden spelen, weerhield hem
openlijk aan zijne vrouw te schrijven,
wat hij van de bescherming van den
hoogen potentaat te hopen of te vree
zen zou hebben. Veel hulp heeft hij
in geen geval van den machtigen Impe
rator genoten, want Wolfgang slaagde
er niet in eene betrekking te veroveren.
Daarbij leverden de concerten zeer wei
nig op, wat den vader schertsend deed
uitroepen Mijne beurs wordt dunner,
naarmate ik zelf dikker word.c In Sep
tember reeds keerde de kapelmeester,
na bij een Weener bankier twintig du
katen geleend te hebben, over Sint-
Gilgen, de geboorteplaats van Wolfgangs
moeder, met zijn zoon naar huis terug.
De reis het volgende jaar naar München
leverde wel betere resultaten op, doch
lang niet datgene, wat de kapelmeester
gehoopt had. Mozart schreef hier de
opera La finte Giardiniera, die in mu
zikale waarde Mithridate en Lucio Silla
verre overtreft. De meester had ook
zelf ditmaal groote verwachtingen van
zijn werk, want hij wilde dat Nannerle
thans van zijn triomf getuige zou zijn
Begin Januari 1774 kwam deze dan ook
in München, vooizien van een cre-
dietbrief voor papa, die geen geld meer
had en sinds geruimen tijd tevergeefs
op de uitbetaling van het hem verschul
digde honorarium wachtte.
Den 13 Januari had de eerste op
voering der opera plaats. Met welken
uitslag Ziehier wat Mozart zelf aan
zijne moeder schrijft
München, 14. Januari 1775.
Gisterenavond heeft eindelijk, Gode
zij dank, de eerste opvoering mijner
>opera plaats gehad. Ik kan u het ef-
•fect en het oorverdoovend geroep
>moeielijk beschrijven. De schouwburg
»was tot in den nok gevuld en van alle
zijden riep men viva maestro. Bij het
slot der eerste acte braken de toejui
chingen opnieuw los. Ook de Keur-
>vorst en zijne gade, die vlak over mij
•zaten, applaudiseerden zoo goed als
ieder ander. Na de voorstelling werden
»papa en ik door hunne Koninklijke
•Hoogheden allerminzaamst ontvangen.
»Den volgenden dag ontving ik geluk-
»wenschen van den Bisschop van
»Chiemsée enz. enz.«
Het toeval wilde dat ook de Aarts
bisschop van Salzburg die dagen in
München was. Zoowel zijne eigene fa
milieleden, als de geheele adel wensch-
ten hem geluk met het succes van
Wolfgang. De Prelaat echter, die de
goddelijke gaven van Mozart niet wist
te waardeeren, en hem zelfs noode ver
lof had verleend, geraakte in de grootste
verlegenheid, antwoordde slechts met een
lichte buiging en vertrok, om niet langer
van Mozarts triomf getuige behoeven te
zijn, zoo spoedig mogelijk naar elders.
Nog verscheidene weken brachten
onze Salzburgers te München door
Toen echter de Carnavalsdagen voorbij
en hunne beurzen ledig waren, trokken
zij weer naar hunne haardsteden.
Aan reizen werd vooreerst niet meer
gedacht. Hadden de tochten naar
vreemde landen ook al geen schatten
opgeleverd, zij waren niettemin voor den
grooten kunstenaar van het hoogste be
lang geweest. Hij had kennis gemaakt
met de muziek van de voornaamste
Europeesche naties, beroemde zangers
en zangeressen gehoord, als Nardini,
Manzuoli, Bastardina, enz, wereldkennis
opgedaan, aristocratische manieren zich
eigen gemaakt, vreemde talen leeren
spreken, de wonderen der schilder-,
beeldhouw- en bouwkunst met eigen
oogen aanschouwd, de heerlijkste na
tuurtoonealen genoten, kortom, hij had
alles kunnen zien en hooren, wat noodig
is om iemand tot een groot, alzijdig,
harmonisch ontwikkeld kunstenaar te
maken. Nooit had Leopold eenige reis
met zijn zoon ondernomen, zonder vooraf
de »gids van Keisier*, den Baediker
dier dagen, nauwkeurig bestudeerd te
hebben, en daaraan is het dan ook voor
het grootste deel te danken, dat Mozart
ook van zooveel zaken, buiten de mu
ziek, voortreffelijk op de hoogte was.
Nog geen twintig jaren oud, kon hij
zich wat de wetenschap der toonkunst
betreft, voor volleerd houden. Zijn
vader, noch eenig ander toonkunstenaar
kon hem iets meer leeren hij kende
alle regels, wetten en geheimen der
compositieleer op zijn duimpje. Hij kon
nog slechts zich zeiven volmaken en
overtreffen.
Had hij tot heden de Italiaansche en
Duitsche meesters trouw in hunne vor
men nagevolgd, zoodat hij van deze alleen
maar verschilt door een grootere melo
dische vruchtbaarheid, en eene onbe
schrijflijk schoone innigheid en bevallig
heid, in de werken die hij na zijn twin
tigste jaar schiep, betrad hij geheel zijn
eigen weg, werd hij oorspronkelijk als
geen zijner voorgangers, noch een zijner
opvolgers.
De meester verlangde niets vuriger
meer, dan eene goed bezoldigde betrek
king, die hem tijd genoeg voor compo-
neeren overliet. Iedereen zal zeggen,
dat een kunstenaar als Mozart in de
vervulling van zoo'n bescheiden wensch
al heel gemakkelijk en zeer spoedig
slagen moest. Zoo dacht er o. m. a. ook
baron von Grimm te Parijs over, die
reeds in 1766 schreef: *Deze kinderen
Wolfgang en Nannerle) zullen niet lang
in Salzburg blijven. De vorsten zullen
wedijveren om ze in hun dienst te ver-
bindenEn wat was de zaak? In
Weenen had Mozart reeds schipbreuk
geleden. De Keurvorst van Beijeren,
die hem zoo dikwijls had bewonderd,
wilde op zijne zoo aannemelijke voor
stellen al evenmin ingaan, zoodat hem
niets anders overbleef dan te solliciteeren
naar kapelmeester van het aartsbisschop
pelijk hof te Salzburg. De gelegenheid
was gunstig daarvoor. Toen aartshertog
Maximiliaan zijn bezoek aan Salzburg
bekend had gemaakt, kreeg Mozart de
opdracht de cantate II Re Pastore te
componeeren. Hij besteedde er zijn
uiterste zorgen aanhet werk beviel
buitengewoon, de toondichter beval
eenige dagen na de uitvoering zijne be
langen bij den Aartsbisschop aan en
werd afgewezen met de woorden»hij
was al concertmeester, niets beter dan
de andere hofmuzikanten en moest dus
maar tevreden zijn.< Men zou om dit
antwoord moeten lachen, ware het niet
zoo diep treurighet genie bij de gra
tie Gods, de kunstenaar door half Europa
als kind reeds bewonderd, de grootste
pianist van zijn tijd, een ongeëvenaard
violist, een componist, begaafd met een
onuitputtelijk scheppingstalent, daarbij
een edeldenkend, gevoelig, liefderijk
mensch, niets beter dan de vaak
zoo ruwe en aan drank overgegeven
muzikanten van het Prins-bisschoppelijke
hof. Bij deze vernedering echter bleef
het niet. Zoowel den vader als den zoon
werd alle verlof om te gaan reizen een
voudig ontzegd. Voor den kapelmeester
bleef er, wilde hij zijne betrekking niet
verliezen, niets over dan te gehoorzamen,
maar Wolfgang, die toch wel begreep
bij Z. D. H. niet in de gunst te staan,
nam eenvoudig zijn ontslag, om opnieuw
zijn geluk elders te gaan beproeven.
Ditmaal viel de keuze op Parijs, dat
beschouwd werd als de hoofdstad der
schoone kunsten, waar de grootste ta
lenten hun verblijf hielden. Thans zou
hem xijne moeder op den langen tocht
daarheen vergezellen. Was Mozart dan
op 21-jarigen leeftijd niet in staat alleen
te reizen Neen. Hij kende geen zorgen,
geloofde en vertrouwde alle menschen,
was geen geld machtig, wist van hem
gunstige omstandigheden geen partij te
trekken, kortom, met al zijn groot genie,
zijne encyclopedische ontwikkeling, kon
hij op eigen beenen niet staan. Zoo
nemen moeder en zoon in den herfst
van 1777 van Leopold en Nannerle
afscheid om de zevende groote reis te
aanvaarden. Het heengaan viel bitter
zwaarhet was, als hadden de achter-
blijvenden een voorgevoel, dat deze reis
allerminst gelukkig zou zijn. Nauwelijks
zijn de reizigers uit het gezicht verdwe
nen, of de kapelmeester, die zich tot dan
toe, zij het ook met de grootste moeite,
beheerscht heeft, snelt de trap op en
zinkt in een leunstoel neer om in luid
snikken los te barsten. Nannerle schreide
niet minder en was ontroostbaar. >Ik
geloofde vast en stellig, schreef Leopold
later, »dat wij dien verschrikkelijken dag
niet overleven zouden.*
Helaas hun somber voorgevoel bleek
maar al te juist geweest te zijn. Leopold
Mozart zou zijne trouwe gade Anna
Bertlin en Nannerle haar liefdevolle
moeder niet meer wederzien.
De Deis door Duitschland.
Na een paar dagen kwamen de reizi
ger te München. Mozart beproefde hier
alles om bij den keurvorst in dienst te
komen, doch het gelukte hem niet.
Ondanks de beste getuigschriften van
Pater Martini en Hasse, de diploma's
der academiën van Bologna en Verona
werd hij van Herodus naar Pilatus ver
wezen. Hier ried men hem aan nog
wat geduld te hebben, wijl hij nog zoo
jong was, daar zich nog eens goed op
klavier en orgel te bekwamen, elders
zich eens geducht te oefenen in de leer
van het contrapunt, wat den meester
ten laatste verwonderd en wrevelig op
een soiree bij den graaf van Salerne
deed uitroepenZeg aan den Keur
vorst, dat hij gerust alle Komponisten
uit Frankrijk, Duitschland en Italië kan
laten komenen dat ik bereid ben mij
met ieder van hen te meten. Doch ook
dat fiere, van zelfkennis getuigende
antwoord bracht hem niet nader tot
zijn doel. Het vragen moede besloot
hij München maar weer te verlaten.
Toch was het verblijf in deze stad niet
vruchteloos voor hem geweest. Hij had
er uitmuntende Duitsche zangers ge
hoord, voor wie hij gaarne schrijven
wilde, de lust ontwaakte om de Duitsche
opera omhoog te werken en haar de
zege over de Italiaansche te verschaffen.
Dat zou voorzeker een uiterst zwaar en
moeilijk werk zijn, doch Mozart was de
man om die gewichtige taak op zijne
schouders te nemen, gelijk wij later
zullen zien.
Na München kwam Augsburg aan
de beurt, waar hij allerhartelijkst ont
vangen werd. Hier maakte hij voor het
eerst kennis met de voor dien tijd uit
muntende piano's van Stein, welker
structuur en fraaien, vollen toon hij ten
zeerste roemde. Ook gaf hij er een
concert, dat door de bemoeiingen van
graaf Wolfeck, zelfs door verscheidene
kloosterzusters werd bijgewoond en
nagenoeg honderd gulden opbracht. Van
de zeer vele brieven, die Leopold aan
de zijnen schreef, willen wij uit dien
van 23 October 1777 eens een gedeelte
overnemen, wijl wij er uit kunnen leeren,
hoezeer de vader er op stond dat zijn
zoon voor alles godsdienstig zou blijven
«Ik wensch vurig, dat gij reeds in
«deze wereld gelukkig moogt zijn en
«God u ook in de andere zijne genade
«schenken zal. Het is mijn innigste
verlangen, dat Gods genade u altijd
«vergezelle Zij helpe u steeds den
>Christelijken levensweg bewandelen en
»de plichten van een goed Katholiek
•getrouw vervullen. Ik hoop, dat gij
mijne bede, als komende van een vader
die u bemint en die noch voor pedant
noch voor fijn wil doorgaan, niet ver-
•werpen zult. Daar ik nooit een huiche
laar geweest ben, meen ik openhartig
tot u te mogen spreken. Ik smeek u
dan, zoo gij mij in mijn laatste uur
geen verdriet wilt berokkenen, voor het
heil uwer ziel te waken. Verwaarloos
niets van hetgeen het geluk uwer ziel
aangaat opdat ik rustig kan sterven, in
de voldoening u een goede zedelijke
en godsdienstige opvoeding gegeven te
hebben. Wees dus gelukkig en vooral
ook verstandig. Behoudvoor mij uwe
kinderlijke genegenheid, eerbiedig uwe
moeder, die uwe teederste zorgen noo-
dig heeft. Vaarwel.»
Men zou haast zeggen, dat Leopold
aan een schielijk einde had gedacht en bij
tijd zijn geestelijk testament heeft willen
maken.
En wat antwoordt de brave zoon
«Ik dank u voor uwe goede wenschen.
Ik kus uwe handen en verzoek u alle
ongerustheid mijnentwege uit uw hart
te bannen, want altijd heb ik de Al-
macht Gods voor oogen, Ik ken zijne
goedheid, genade en barmhartigheid en
vrees zijne gramschap. Ik weet dat Hij
zijne dienaars nooit verlaat, en zijn wil
zal steeds de mijne zijn De ware on-
derworpenheid maakt den mensch ge
lukkig, daarom zal ik dan ook, lieve
vader niet nalaten getrouw den raad
•op te volgen, dien gij zoo goed waart
mij te geven.»
Kon de vader met dit antwoord niet
tevreden zijn
worden. Op eenigen afstand run den staui,
make men den grond open, zoover als de
kroon reikt ongeveer, een beetje verder Kan
geen kwaad. Daarop stroo:e men in het
voorjaar, berekend per Are 5 KG. patent
kali, 2 KG. superphosphaet en 1 KG. zwa
velzure ammoniak. In Mei kan men nog
1 KG. chilisalpeter geven per Are. Bij
deze bemesting zal de gioei krachtiger wor
den. d- bladkleur zal donkerder zijn. Er
zullen grootere en gave vruchten komen.
E- ztl minder kriel zijn. In één woord
door deze bemesting, in verband nnt boven
staande behandeling, zult gij uw boomgaard
weer in uitstekenden sta't krijgen. D-t de
hoornen kali noodig hebben, en goed daar
naar groeien, is al lang geleden bewezen,
misschien al voordat men eigenlijk goed
wist wat kali was en lang voor de kalizouten
in zwang waren. Wie heeft nooit hooren aan
prijzen als ten goede bemesting voor boomen,
ascli, zeepwater, wasch water t roet en dergelijke.
Z>u hit ergens anders om zijn dan 0111 de
werking van de kali, die zich in al die stoffen
bevindt. Er wordt gelukkig in den laatsten
tijd w»t meer werk gemaakt van de be
mesting der vruohtboomen en de uilkomsten
hebben bewezen, dit kali een uitstekende
bemesting is voor alle vruclitboomen. Wilt
gij in die richting zelf wat oudeizoekeu,
vermeerder dan bij sommige boomen de
bovengenoemde hoeveelheid van 5 K.G.
patentkali eens tot 6 of 7 en zie eens of
gij daardoor vooruit gaat. In elk geval is
bovengenoemde bemesting, die gij het ee.rst
moet probeeren, een der voornaamste punten
van de verzorging van den boomgaard.
Andere maatregelen. Men legge insecten-
of rupsenbandcu om de boomen. Men bange
vogelkastjes in de boomen, om het nesten
der voge.ls te bevorderen. Nuttige vogels,
zooals linker, meezen, boomkruipertje s en
dergelijke moeten beschermd worden.
Verder is het zeer nuttig, elk jaar de
boomen eens te bespuiten met Bordeausche
pap. Dit is een oplossing van H/s K.G.
kopervitriool en evenzooveel ongeblusc! te
kalk in water. D« kalk wordt eerst ge-
bluschl. Men maakt hiervan IOO Liter Bor-
deausche pap. De bespuiting heeft plaats
met een pulurisateur.
Als uwe vruchtboomeu weinig opbrengen,
als de appels, peren, abrikozen enz. te vroeg
afvallen, wormstekig tu ziek zijn, dan is dat
misschien u w eigen schuld. Het is zeker,
dat in vele boomgaarden, in tuinen, ja zelfs
op buitenplaatsen de boomen verwaarloosd
worden. Wilt gij meer en betere vruchten
hebben, dan moet gij er ook wat voordoen.
De boomgaard moet verzorgd worden. Die
verzorging bestaat 111 het volgende.
Reinigen en borstelen. De boomen moeten
worden afgekrabd, alle schilfers, alle was,
rupsennesten, verschrompelde vruchten moe
ten worden verwijderd. Bladeren, takjes,
stukken schors enz. alles moet worden ver
brand. De stammen en takken moeten met
een boomborstel worden geborsteld elk jaar.
Kalken. Met een pulverisateur, des noods
met een verlengstuk er aan moeten stam
men eu takken met kalkwater worden be
spoten, goed bespoteD, zóódat alle gaatjes
en rertjes volkomen met kalk gevuld wor
den. De stam en de dikste takken kan men
iiog eens met behulp va* een borstel met
kslk besmeren.
Snoeien. Van het begin af verwijdere men
alle overtollig bout, zoodat licit en lucht
overal bij kan. Zieke takken moet mun af
snijden of afzagen en de wond-11 met koude
entwas bestrijken.
Bemesten. Alle boomen moeten bemest
PANKREON B.
Een door velen reeds zeer gewaardeerd
middel ter bestrijding en voorbehouding van
de witte diarrhee bij jonge kalveren is het
Pankreon B. Bij toediening dezer tabletten
in melk, met in achtneming der voorschriften,
kan men van sucees verzekerd zijn. Van
de vele attesten spreekt dat van den heer
A. Th, W. Sliepenbeck te Erlecom reeds
voldoende: *Van de 72 kalveren door mij
en van die door een anderen behandeld,
stierf geen enkele. Ik noodig ieder uit te
komen zien, welk best koppel vee ik de
laatste drie jaar bezit, iu welken tijd ik
geeu enkel kalf verloor, terwijl ik vroeger
door de gevreesde ziekte veel schade leed,*
Hoofdvertegenwoordiger voor Nederland
K. DE VINK, Rijksveeurts te Zoetermeer
(Z.-H.)
Prijs per doosje fl uitsluitend tegen
inzending postwissel, beneveD» porto h 10
c« nts (voor 1, 2 en 3 doosjes,) 15 ct. voor
4 10 doosjes; bij meerdere doosjes franco.
Stikstofbemesting op Hooiland.
Thijs Wat zeg je, buur, moet ik nu
ook nog Chilisalpeter op mijn hooiland
brengen Nu ben je toch bepaald de plank
mis 1
Krijn, Dacht je dat? Waarom?
Thijs. Wel, wie brengt er nu Chili op
h*t gras Ilier niemand. Die het goed
bt mest, héél goed, geeft kaïniet en slak,
velen dat weet je volstaan met slak
alleen en het gaat dikwijls wüt goed.
Krijn Dikwijls, ja, maar ik zegje: het
loopt spaak. Thijs en dat heb jij ook al
genoeg kunnen zien. Halen Harinsen b.v.
eu Teunissen nog zooveel hooi van hun land
als vóór eeu jaar of 4,5? Neen niet waar,
het lijkt er niet naar! Eu hoe komt dat?