IVt Nummer 2
Zondau 6 Januari 1907. x„e t„H
i
Tcegewijd aan Handel, Industrie en Cemeentebelaneen.
Eerste Blad.
M'StpteTdT he;Sft
echt^rirtv5 gekomfn'sisi,,e
Dit nummir bestaat
uit BRI2 Bladen.
AM TOON TIELEI,
d.
iOPwo„l„ d8t "Ch baar '°h0e° ïird
ZZZrZmZbb°n! 'eCllt" eeJVS° lal""C 'U"pla"S V3n
J
Wat was 1906 voor
Schoenindustrie
EÜILLE 0
de noteeren.
r, r» 1 T RR^"rTATlWI?T)TT
1 —Tim inimiliuii «dl
oar.E-.-rf JK^S»
Cunsi
U I T O E V E R
IZ iinr.Ki K A 1 r0ür 'l e78t den voet zc,te °P d*n
*ST - 5
etten.
jgetwn
T Coin,
schijnt Woensdag- en Zaterdagavond. 1""""" -i
o j (n I t hi d> t.i *r
HEL
Dit Blad verschijnt W o e n s d a g- en Zaterdagavond
A b o n n e m e n t S> r ij s per 3 maanden f U."5.
franco per post der het geheele rijk f 0.90.
Brieveningezonch stukken gelden enz., franco tc zenden aan dei
Uitgever.
mooie
r
er
r Bis
separtoj
zweep der ijzeren partijdiscipline. Neen,
aan zoo n monstrueus leiderschap doen
we niet mee, dan zullen wij het maar
met wat minder krachtige leiding doen.
WAAL W IJK. Telefoonnummer 38.
an droi
Een ontdekking.
De Haagsche correspondent van de
Zutph. Cl. (zou liet soms de dubbelgan
ger van den Heer Jorgesius zijn heeft
den Bo| cene gewichtige cntlekking gedaan. Men
u,s- oordeeltGevende eene nalezing over
de aanneming der begrooting van Oorlog,
zegt hij »Voor de Katholieke partij,
welke het aa?i irachtige leiding begint
te ontbrekenwar trouwens in een po-
itieken toestand welke de anti-rcvolu-
LTaionnairen in moeilijkheid zou hebben
ti^ebracht, geen dj de te spinnen".
Zie zoo, nu weten wij het maar. Het
gint onze parcij aan krachtige leiding
ontbreken. Wij hebben ze dus wel
:had. Wij zouden dan wel willen vra-
en Wie' was voorheen die krachtige
»ider
Dr. Schaeptnan zaliger soms?
r< Maar weet de Haagsche correspondent
^an de Zutph. Ct. dan niet, dat deze
j|pelf allerminst als leider der Katholieke
partij wilde optreden Trouwens, dat is
JLvt §>biJ* zijn leven allerduidelijkst gebitken
"t Hij stond vaak met zijn breede inzichten
geheel alleen. Maar wie is het dan wel
volgens dien vindingrijken correspondent
Wij zouden dit eens graag van hem
1 1 willen vernemen. In elk geval weten we
dan nu, dat de heer Kolkman geen
krachtige leider is- Nu, zoolang de heer
Kolkman als voorzitter der Katholieke
Kamerfractie nog zoon overwegende
>laats inüeemt in de Tweede Kamer,
;oolang floor zijn gezaghebbend woord
ien premier op zijn plaats wordt gezet,
vaar deze ongemotiveerd in de rechten
der Kareer ingrijpt, zoolang kunnen wij
het no? wel met zoon leider stellen.
)raclb!a' bet ons voorkomen, dat het goed
i ,"s dat in vriif» ntia#»cf<»'c -.1-
lJlu8iën
Advkrtkntiën 1—7 regels f 0.6U 5 daarboven 3 cent per regel, groote
■etters naai plaatsruimte. Advertentiën Smaal ter plaatsing opgegeven
women imaal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en
m'Loten 'r worden sPeciple zeer voordeelige contracten
gesloten. Reclames 15 cent per regel.
Het zoo deftige, hoogst conservatieve
l'r. Dbl. is zoowaar illusoir geworden.
Het bepleit Een blijvende Ministerraad
bóven de parlementaire partijen.
En het bedoelt hiermede, dat de lei-
dng van s lands zaken niet meer moet
toevertrouwd worden aan partij mi
nste ries en partij ministers, maar ?an
<e» blijvenden ministerraad, die boven
(e parlementairen staat. Vooral zou het
it wenschen met het oog op de Lands
lefensie. Natuurlijk, een blad, dat de
iitgaven voor oorlog en marine onder
le productieve uitgaven rekent, heeft
t bijzonder zijn blik gevestigd op het
■rgaan voor die productieve uitgaven
'Vel erkent het, dat de man, die met
jzeren bezem het parlement van de
Maats der regeerende macht naar de
Maat* der controleerende macht moet
crugdrijven, er nog niet is, toch ja
och acht het niet onmogelijk, dat onder
iet bezadigde Nederlandsche volk reeds
ui een meerderheid aanwezig is, die een
\egeering boven de partijen, uit de
jeste onzer staatslieden van verschillende
ichting samengesteld, als voor ons land
le meest heilzame beschouwt. O, die
rauwe theorie Reeds Goeuthe wist
iervan mee te praten,
i Het i tr Dbl. zal nog lang Utr. Dbl.
•ja, ccr het zijn mooie wensch vervuld
;<t. Irouwens, dat erkent het zelt ten
olie. Immers, aan het slot van zijn ar
:cel zegt hetEn zoo zullen we ons
loeten troosten met de toekomst. En
Uilen ook permanente ministers van
.andsverdediging, met of zonder De-
•r.sieraad, voorshands illusie blijven,
juist, phanfaseerende redactie, dat zal
oorshands nog wel een illusie moeten
lijven. Met één veeg bezemt men geen
parlementaire partijen weg. En ook een
den a,erse !0U willen drukken. Z°a f CCn monarchale
Wij zijn geen sociaal-democraten, dier d' m0Qarchale 1
tantocan een eenmaal vastgesteld wachtwoord
ltingeiolen5 v°lens willen en moeten gehoor-
en heimei' die st^5 achter zich voélen de\
*6)
//Zou je wel willen gelooven Tom, dat 't
Q,j Rog net is, of 't gisteren was, dat ik
ikl HCllTjKGrGlS. **ar0? 7" !"satschaPPelijke positie geheel
reranderd is
Dat geloof ik waarachtig gaarne. Een
leven zonder zorgen is een vliegend leven.
De jaren worden dan gelijk aan dagen Je
oom Soen heeft het toch maar aardig be
disseld 5
//Apropos, mijnheer Van Hoogland, ia er
nUgj ietS overSeblevrn V3Q zijn graftombe?
Reeds eerder meende ik dat aan u te vragen
Ecu oogenblik ^an stilte volgt op deze
Nu wij weer een nieuw jaar intreden,
een jaar waarvan nog niemand iets be
kend is, maar waarin zoo ontzettend
veel kan gebeuren, dunkt ons dat wij
met beter kunnen doen dan een terug
blik te werpen op het afgeloopen jaar
en ons de vraag te stellen wat was
1906 voor de Schoenindustrie Wij mee-
nen dat daarin veel leerrijks gelegen
ligt, want het is toch ontegenzeggelijk
waar, dat als wij eens kalm nadenken
over al hetgeen er in een afgeloopen
jaar is gebeurd, dat wij daarin menige
vingerwijzing zien, die ons aantoont wat
in ons voordeel was, A-at in ons nadeel
was, die ons voor een volgeud jaar van
groot nut zal wezen. Wanneer wij de
balans over het afgeloopen jaar opmaken,
loen wij dit natuurlijk in algemeenen zin,
het verder aan ieder in 't bijzonder over
latend om dit voor zichzelve te doen.
Alzoo terzake, wat was 1906 voorde
Schoenindustrie
Met niet zulke blijde herinneringen
zullen wij dit jaar kunnen herdenken.
Reeds in den aanvang van het jaar waren
de prijzen van alle grondstoffen zóó
hoog, dat op de in Tilburg gehouden
algemeene vergadering de noodzakelijk-
heid bleek, om te trachten ook hooger
schoenprijzen te verkrijgen Kort te voren
waren er reeds pogingen in het werk
gesteld om tot een algemeene verhooging
!e komen, die jammer genoeg, door niet
eendrachtige samenwerking, schipbreuk
leden. Ook thans kon men niet verder
komen dan tot op ruime schaal ver
spreiden van een circulaire, waarin de
noodzakelijkheid van prijsverhooging no°"
eens werd uiteengezet. Of deze circulairï
doel getroffen heeft?
Geholpen heeft het wel wat, maar in
ange na nog niet genoegzaam. De zoo
noodige eendracht ontbreekt en dat
is wel een van de voornaamste reden
waarom eene zoo noodzakelijke prijs-ver-
hooging niet genoeg is tot stand geko
men. Wij vreezen maar al te veel dat
als ieder voor zich, wat men toch ver
plicht is te doen, zijn balans gaat op
maken, het jaar 1906 als een jaar waarin
veel te weinig verdiend is, zal moeten
Hoeveel toch zijn de prijzen van alles,
niets uitgezonderd, sinds Januari geste
gen en hoe weinig prijs heeft men bij
de schoenen kunnen krijgen De toe
stand is dan ook momenteel wel zóó
critiek dat wij niet vreezen hier openlijk
uit te spreken, (als onze overtuiging),
dat er zelfs zijn, die met verlies werken.
Zóó kan het niet blijven. De groote, die
door grooten inslag, waardoor zij van
zelf billijker kunnen koopen, die verder
door tijdige inkoopen nog goederen
verwerken die goedkooper zijn dan de
huidige prijzen, zullen echter ook re
kening moeten houden met de omstan
digheid dat zij door die grooter inkoo
pen ook zooveel meer kapitaal noodig
hebben en waar het geld zoo enorm
duur is zal hun interest-rekening voor
dit jaar er niet verblijdend uitzien.
De rente die anders bij de berekening
der schoenen nu wel niet zoo'n groote
rolspeelde zal dit jaar menigeen een ver
keerde rekening doen maken en zal het
hare er wel toe bijdragen, dat ook zij
die daarop niet bedacht waren, hun
prijzen moeten herzien en ze nog wat
hooger moeten stellen.
Over de drukte zal over het algemeen
el niet geklaagd zijn. Het voorjaar was
zelfs zeer goed, maar over de betalingen
gelooven wij vast en zeker dat geen
mcnsch tevreden zal wezen. Vooral de
prachtige nazomer die maar al te velen,
in Holland niet alleen van de rijken maar
ook van den goeden en kleinen burger
stand ja zelfs uit werkmanskringen tot
een plezierreisje uitlokte (wat door de
tegenwoordige goedkoope reisgelegen
heden nog meer bevorderd wordt) was
oorzaak dat er toen een ongekende stil
stand in zaken was. Toen werd er
weinig verkocht en totaal niets betaald.
De lui hadden hun geld noodig voor
plezierreisjes en lieten den winkelier
wachten die op zijn beurt den fabrikant
niet kon betalen. Dat ongelukkige en
zoo veelvuldige retourneeren van wissels
is in ons vak een kanker, die treurig
genoeg nog schijnt toe te nemen en
waaraan men zijn aandacht terdege ver
plicht is te wijden.
Alles bijeengenomen gelooven wij niet
te veel te zeggen dat het jaar 1906 voor
de Schoenindustrie een veel minder
Roman van de Zee
door
JOS. SCHELLEKENS.
XL
Plot.eling slaakt Nel een gil, doodsbleek uu„euü„
WIJS ze Haak, die inmiddels is toegesneld,vraag van Toos.
olijks soort; hij rukt Z Z
0ndler den worpt hij Ien in kort verhalend da, losgegaan
ver van zich af.
Als uien wat van den schrik bekomen
is. De dagbladen zullen 'i destijds al wel
serder M.t klimmende LV»
O». g'»ven werden geopend
U V/
verwording van d«ze schoone stad.
1 Lijkt hoe langer hoe ougeloofelijke
it die verschrikkelijke uitbarsting pas vii
aar geleden is.// morrt Vn'i. nn
zoodat de lijken uit hunne kisten werden
geworpen op betrekkelijk grooten afstand van
hun graven vond men vele doode lichamen
w "6 nun Slaven vonu men ve
aar g,| d msrst Fr,,, „p Schij, V,gs Je wegen vereprei,]. Toen ik dn„ ook
■et toch eens Le Te l 7" T df Saint P.erre snelde,
toch eens, hoe die cactussen, hooge rief was mijn eerste werk, te gaan zien wat or
IQ !i V L'oe,en meester was geworden. Helaas niets
men h t B" met,hun7RI°n^leven^fT, er ter plaatse irner te ontdekkeé dan
lts eoodat j" bUnX "ij breed,,U af«r0"d- wa"r"'
ware staL tl", nk'l L" 'Z' ïcrzw"'ge" Ik k.„, n
■istel ml e. T a H be«chrlj™, toen in mij omging.
d Le.?.' T Z'gi T°m' d' weet' dat ik "iet ben, wat men noemt
de steenen slrijdensmoede zoo mi 1 1 -
n voegen, 'i Ziet er geheel ande
toen je voor 't eerst op Martiniq*
Haak.*
tijn, doch op dat oogenblik ging er toch
iets in mijn ziel om, wat ik moeilijk onder
woorden kon brengen, maar wat mü toch
klaar en duidelijk voor den geest bren
eerbied, dien we een doode en vooral een
afgestorvene als deze verschuldigd is.„
r*Da»r heb je nooit iets van geschreven,
Tom l"
ii Dat wilde ik ook niet. Haak, maar laat
me nu verder gaan.
Als Ti dolle man -je weet, ik ben 'n beet
je driftig uitgevallen snelde ik van deze
onheilsplaats weg en begaf ik me naar een
der plantages om werkvolk te halen. Met
krachtsinspanning en voor mijn temperament
- onuitstaanbare langzaamheid - kregen wij
eindelijk de doodskist uit zijn diepe natuur-
tombe. Wonder boven wonder was ze nog
geheel gaaf en wensch je nu de nieuwe graf
tombe ven je oom te zien, Haak, zoo wil
ik je er heel gaarne heenbrengen.//
z/lloe kun je zoo iets nog vragen, Tom?
Dat spreekt toch van zelf. Ik kan je
niet zeggen hoeveel zelfverwijten ik mij maak
dat ik hiernaar niet eerdei gevraagd heb
//Kom, kom, je bent pas hier en 't is
waarachtig geen wonder, dat door al deze
nieuwe indrukken, waarop je in 't geheel
niet voorbereid kon zijn, aan zoo iets niet
direct dacht
//.Maar nu dan ook geen oogenblik uit
stel meer, mijnheer Van Hoogland, zegt Nel.
z/Wij hebben aan oom teveel te danken
dan dat wij niet zoo spoedig mogelijk naar zijn
gr f zouden snellen, om daar vol piëteit voor
zijn zielerust te bidden.
Met verklaarbare Nieuwsgierigheid bege
ven zich nu illen haastig op weg, stilzwij
gend voor Tom voorgegaan. Km 'eind bui
teD S.rint-Pierre, op weg naar het dorp Ce-
ron, is een nieuwen doodenakker aangelegd.
In t midden daarvan verrijst een monu
mentale eeretombe, het schijnt we/een mau
soleum. Hierheen brengt Tom zijn vrienden,
die vol weemoedige dankbaarheid het prach
tige praalgraf betreden,
Al dadelijk valt hun het machtig mooit-
bas-u-lief op, dat in smetteloos marmerden
forschen kop van den oveiledene on verbeter
lijk doet uitkomen.' De ganschegelaatslijn
is scherp afgeteekend. Da levendige oog
opslag, waaruit strengheid, doch ook goed
hartigheid spreekt, tintelt onder de breede
wenkbrauwen. De gesloten mond met zijn
forschen knevel en baard teekent kloeke
vaat beradenheid.
Onwillekeurig blijft Haak voor dezen
mooien kop staan. In stil gepeins beschouwt
hi; 't kunststuk.
//Ja, zoo was hij dat is oom Soen....*
Maar Tom, waarom heb je dat ons toch niet
gr schreven, ook wij hadden dan onze cijn?
van de dark baarheid kunnen brengen.*
fWil ik je eens wat zeggen, Haak Ik
b^n door je oom weer een m m ge-a orden
v»n niemand iemand. Hier onder zijn sug-
gereerende flinkheid, heb ik me zelf weer
opgeheven en dat, ouwe jongen, is me meer
waard dan het goud, hetwelk in miju beurs
gevloeid is. Nee, ik ben oneindig veel meer
aan hem verschuldigd dan jij en daarom
moest dit huldeblijk ook van mij alleen
komen.*
En lom, de joviale Tom, de optoinist in
t kwadraat, de eenmaal sarcastische spotter
met alles, wat naar weekheid zweefde, moet
zich plotseling omwenden, wil zijn vriend
de tranen niet zien, die in zijn oogen op
wellen. Doch Haak heeft het wel gezien en
hij J ukt zijn vriend met kracht de hand
Je bent een edele veut, Tom, tr uwensonde-
je ruwen bolster lieclt altijd een goedei
kern gezeten.*
En de beide vrienden knielen, als door
eenzelfde gedachte bezield, op een der banken
neder, om een innig dankgebed op te zenden
tot Hem die de belooner is van alle edele
en goede daden.
gunstig jaar was dan enkele zijner voor
gangers. Wat vooral in dit jaar weer te
constateeren viel is, dat de Schoenin
dustrie meer en meer tot mechanisch
bedrijf overgaat. Zoovele zaken die van
handwerk tot machinaal werk in de laatste
jaien overgingen, deden menigeen de
vrees koesteren dat er zoo zachtjes aan
veel te veel geproduceerd wordt, en dat
tiet zoodoende op een doodmakerij voor
velen zal uitloopen
Dat de handschoenmakerij door het
toenemen der fabrieken, die niet alleen
quantiteit, maar ook de qualiteit van
hun artikel beduidend verbeterd hebben,
meer en meer in den hoek gedrongen
wordt is een zeker feit. Men kan daar
veel over redeneeren of het daardoor nu
beter of slechter is geworden, wij mee-
nen als onze meening gerust te mogen
zeggen, dat wij daardoor in betere banen
komen, en de toestand op den duur
daardoor veel gezonder worden zal. Ons
vak zat te veel verdeeld in kleine han
den, menschen voor wie wij respect
hebben als te zijn goede schoenmakers,
vlijtige oppassende eerlijke lui, maar die
daardoor nog niet waren (waar het toch
in niet geringe mate op aankomt), goede
degelijke handelslui, energieke fabr:1-~
ten> op de hoogte van hun tijd
noegzaam met kapitaal onderleg
hun zaken te drijven zooals het
die dus niet geheel en al afhï
zijn van leveranciers en van
Laat ons het kindje maar een
naam noemen, er waren in o
maar al te veel lui die zLr>
brikant noemden maar fei1
waren dan de knechts
Schoenwinkeliers, en d>
al hun vlijt, al hun ha
zuinig leven een gifcjl
geheele industrie. Kon
nen niets meer verdie
moest er iets bijgeprak
om aan de kost te komen
er een winkeltje bij begonnc.
keltje waarin dan de knechts
komen en dat moest dan de rek
goed maken, men kon niet leven va
zijn schoenmakerij, men moest het doen
van den winkel. Genoegzaam is daarover
in den laatsten tijd in verschillende dag
en weekbladen geschreven en ons lust
het niet verder op deze quaestie in te
loos en Frits zijn inmiddels achter de
tombe omgegaan, terwijl Nel nog steea*.^
m diep gepeins verzonken haar man en Tom
gadeslaat.
//Lieveling, weet je wel, dat deze doode
ons weer te zamen heeft gebracht?* fluistert
1 rits teeder tot zijne jonge vrouw.
Deze knikt stil van ja.
z/W are door hem die veranderde positie
niet gekomen, ik had er nooit aaugedacht,
mij uit je tegenwoordigheid terug te trekken
en onze harten hadden misschien nog in stille,
onuiigesproken liefde tegenover elkander
gestaan.*
En hand in hand knielen ook deze jonge
menschen, door den hier rustenden
doode onbewust bijeengebracht neder om in
een diepgevoeld gebed dank te brengen aan
Me Gever van alle goeds, die door den zoo
l ang on bekennen en daardoor onbeminden
(Lm Soen dit dankbare vijftal lot gelukkige
menschen heeft gemaakt.