Derde Blad. Provinciaal Nieuws. V Nummer 6. Zondag 20 Januari 1907. 30e Jaargang. WAALWIJK, 19 Jan. 1907. Ontploffing gasfabriek. In verschillende bladen lezen we be richten en beschrijvingen van de ont ploffingen alhier, waarbij de fantaisie dik wijls het hare doet. Als een bewijs welk een krachtigen slag de ontploffing gaf, deelen we nog mede dat men tot Üdenhout en Oister- wijk en Heusden en omstreken ander zijds ten half vijf een slag hoorde. In Heusden werd om dat uur een doffen slag gehoord in westelijke richting en eene groote vlam voor een oogenblik gezien- Naar wij vernemen is de schade aan gebouwen en machinerieën met de ver zekeringMij. reeds geregeld, en is de oorzaak geheel conform de mededeeling in ons vorig nummer. Ook werd door een deskundige, expert der maatschappij verklaard dat eene ontploffing als deze zelfs bij de best ingerichte fabriek mo gelijk is; welke gevoelens, we, natuurlijkals leeken in 't vak voor de verantwoor ding der deskundigen moeten laten. Dan zou hier eenieder vrij gaan van schuld, maar toch vertrouwen we dat door den directeur en de gascommissie alle mo gelijke maatregelen worden genomen, prima materialen en machinerieën, voort durend en naarstig toezicht, opdat het gevaar geheel verdwijne of tot het mini mum worde geruduceerd en ontplof bare stoffen, die in de fabriek aanwezig moeten zijn, op de meest veilige, aller meest ongevaarlijke plaats worden be waard ook dit zal het gevaar voor ontploffing of wat ook, weer heel wat verminderen. Voorloopig zal het dak van het zuiverhuis waar de ontplof fing plaats had, zoo goedkoop mo gelijk worden gedekt en verder ook zoo weinig mogelijk kosten worden gemaakt, om dan in een niet te lang tijdsverloop uit te laten maken of het mogelijk is, zonder al te groote kosten, het zuiverhuis te verplaatsen. Een groot bezwaar is hier, dat het zuiverhuis ook weer niet te afgelegen mag zijn met het oog op 't geregelde toe zicht, dat ook zeker noodzakelijk is. Bo venstaande is het resultaat van de ver gaderingen der gascommissie, die ook de a. s. week over dit onderwerp weder eene bijeenkomst zal hebben. Ook de Alg. Brandwaarborg-Maat schappij te Rotterdam, agent de heer W. v. Doggenaar heeft besloten, alhoewel volgens haar reglement geheel onverplicht de schade die de omwonenden bij de 1.1. ontploffing, waarop ten hunnent geen brand volgde gehad hebben, toch te vergoeden. Alle schade is dus ook voor de per sonen wier huizen hebben geleden, ver goed en komt de verzekerings-maat- schappijen hiervoor wel een pluimpje toe. Aan de talrijke aanvragers zoowel uit onze als buiten de gemeente om nummers van ons blad van 1.1. Woensdag waarin de beschrijving der ontploffing voorkomt, zij door deze medegedeeld, dat geen enkel nummer meer voorradig is. Wij zouden de menschen een goeden raad willen geven, nl. zich te abonneeren, dan krijgt men geregeld alle nieuws, groot en klein uit onze en omliggende gemeen ten en alle plaatsen uit de Langstraat en omgeving, daarbij de raadsverslagen, degelijke artikelen, mengelwerken enz. enz. en behoeft men ook bij eene bij zondere gebeurtenis niet zonder eenig verslag of bericht te zitten. Daarbij wat zijn de kosten 75 centen per 3 maanden, of 6 cent per week franco per post f 0,90. Temeer nog raden wij eenieder aan zich thans te abonneeren, daar wij bin nenkort een aanvang maken met eene prachtige, boeiende feuilleton. Loop der bevolking. De loop der bevolking over 1906 is als volgt Geboren 163 Overleden 98 Gevestigd 336 Vertrokken 440 449 538 Vermindering 39 personen. Bevolking op 1 Januari 1906 5132 pers. 39 Bevolking op 1 Januari 1907 5093 pers. Het cijfer der vermindering mag nog niet al te slecht genoemd worden met het oog op den grooten trek naar Duitschland, wat zeker eene abnormale gebeurtenis mag genoemd worden. Het geboorte-cijfer is zeker vrij gunstig. Khiderberstellings en Vaeuntiekolonles. Het centraal-genootschap Kinderher- stellings en Vacantiekolonies, afdceling >Waalwijk en omstreken4 zal de jaar- lijksche algemeene vergadering houden op Dinsdag 22 Januari a s., ten 9 ure 's avonds precies, in de zaal >Musis Sacrurn* te Waalwijk. Punten van behandeling. 1. Opening door den Voorzitter. 2. Jaarverslag door den Secretaris. 3. Rekening en verantwoording door den Penningmeester. 4 Benoeming van een commissie van 3 leden en 3 plaatsvervangers tot onder zoek van de rekening en verantwoor ding 5. Verkiezing van twee bestuurs leden, wegens periodieke aftreding der heeren Joh. Tie'en en Alph. de Vries 6. Meedeeling van het Bestuur, rond vraag en sluiting. Zij die zich reeds voor de vergadering als lid opgeven, kunnen deze bijwonen en zijn mede stemgerechtigd. Mutch. Morgen 2 uur competitie-wedstrijd tusschen W. "V. 1 alhier en Willem II 2 van Tilburg op 't terrein alhier. Bond van RE. Vakvereenigingen voor Lederbewerker# in het Bisdom 's-Bosch. Zondag 1.1., des namiddags ten 1 uur had op de zaal der St. Paulusvereeniging alhier de eerste jaarvergadering plaats van den Diocesanen bond van R.K. Vakvereenigingen voor Lederbewerkers in het bisdom 's-Bosch. Voor een goed bezette zaal opende de Voorzitter, de heer J. W. C-Herboldt van 's-Bosch de vergadering, riep de bondsbroeders en belangstellenden een hartelijk welkom en sprak de hoop uit, dat het jaar 1907 voor den bond een zegenrijk jaar moge zijn, een jaar waarin de bond tot eene hoogte zal worden gebracht, waartoe hij kan en moet komen Het was hem tevens een aangename plicht den leden bekend te maken, dat op de oprichtingsvergadering besloten was de vergadering te openen met het gebed van de patroonheiligen St. Cris- pijn en St. Crispinianus. Immers, zoo zei spreker, reeds in onze kinderjaren hebben wij geleerd dat werken en bid den steeds samen moeten gaan, dat het ora et labora aaneen verbonden moet blijven. Nu de officieele opening der verga dering heeft plaats gehad, wil de voor zitter even het ontstaan van den bond en de werkzaamheden uiteenzetten. Op 25 October 1903 werd door mij een vergadering bijgewoond om te ko men tot oprichting van een Ned. Bond van R.K. Lederbewerkers. Ik had ver wacht dat van zoo'n bond een groote kracht kon uitgaan, doch spoedig bleek het tegendeel. De samenstelling was niet van dien aard, dat de vereeniging tot hoogen bloei kon komen. De ver eeniging bestond meer uit schoenlappérs voor eigen rekening werkend, dan uit loontrekkende lederbewerkers. De be langen van deze menschen zijn zoo ver uiteenloopend, dat samenwerking niet gewenscht bleek, waarom op eene ver gadering, die te Tilburg werd gehouden op 12 Maart 1905, werd besloten tot ontbinding der vereeniging over te gaan. Tilburg was nu weer die het initiatief nam om een diocesanen bond op te richten. En ik verleende gaarne mijne medewerking om tot oprichting daarvan te komen, want ik begreep, dat slechts kracht macht maakt. De eerste verga dering werd in Tilburg gehouden op 3 September 1905. Het werd ons daar heel gemakkelijk gemaakt, want de goed keuring hadden wij, door middel van den eerw. adviseur, reeds verkregen. Misschien zal men dit de zaak vooruit loopen noemen, maar 't was ons toch zeer gemakkelijk. Verder wijst de president er nog op, dat er eene groote eenheid in den bond moet zijn, dat er een groot vertrouwen in het bestuur gesteld moet kunnen worden, want éénheid en vertrouwen moet er zijn, daar ligt de geheele kracht van het organisatie-wezen in, zonder eenheid, zonder vertrouwen in het be stuur is geen samenwerking mogelijk. Het bestuur heeft gemeend tot grond slag te moeten nemen, kennen en er kennen. Verder deelt hij nog medo, dat na de vergadering loonlijsten zullen worden uitgegeven aan de afdeelingen en dat deze na 3 maanden bij het bestuur moeten worden ingediend. Het bestuur komt zoodoende in kennis waar de misstanden het ergst zijn en waar de nood het hoogst is, zal op verbetering worden aangedrongen. Een daverend applaus volgde hierna. Alsnu bracht de secretaris verslag uit over het eerste levensjaar van den bond. Uit het verslag bleek, dat 7 vereeni- ginge* zijn aangesloten, zijnde al de bestaande vakvereenigingen in ons dio cees. Zaak zal het dus nog zijn, op plaatsen, die daarvoor in aanmerking komen, zelf vakvt. -^ënigingen te gftan oprichten. 'n Een vermeldenswaardig feit is het, dat door twee afdeelingen advies werd ingewonnen. De afdeeling Tilburg zag twee harer leden ontslaan. Verscheidene malen zijn wij toen met den patroon in onderhan deling geweest. Met resultaat was ech ter, dat het afgezette loon werd bijge- kregen, doch dat twee lieden werden ontslaan. Ook de afdeeling Waalwijk werd aan gezocht hare medewerking te verleenen om te voorkomen, dat eene aangekon digde loonsvermindering op eene fabriek te Besoiien zou worden ingevoerd. Door het bestuur werd verzocht met den patroon daarover in onderhandeling te treden, doch de patroon weigerde zulks telkenmale. Geconstateerd werd het feit, dat hier de R. K. organisatie niet werd erkend wat diep treurig genoemd mag worden, daar de patroons die aldus handelen, geenszins overeenkomstig de encyclieken werken, daar deze toch ook luide de plichten van de patroons verkonden Duidelijk is hier weer gebleken, hoe treurig het is als men zijne rechten moet zien verkrachten en hoe noodzakelijk het is, dat men moet zorgen voor oor logsmateriaal (een weerstandskas) Applaus. Hierna volgde verslag der kas door den penningmeester. De inkomsten zijn f 188.40 uitgaven f43 541/,, zoodat er een goed slot is van f 144 85'/,. Daar geen der afgevaardigden op of aanmerkingen heeft, zegt de Voorzitter dat het bestuur besloten heeft den se cretaris eene gratificatie te verleenen van f 10 vóór de bewezen diensten in 1906. Het oorder 1 van de afgevaardigde wil hij echter hooren, hoe groot of zij die gratificatie wenschen gebracht te zien voor het volgend jaar. De heer Schalken (Tilburg) zegt bij ondervinding te weten, hoevele werk zaamheden er aan het secretarisschap zijn verbonden en stelt daarom voor f 25 toe te kennen. De heer De Vries (Waalwijk) acht f 10 ook voor 1907 voorloopig nog voldoen de, vooral omdat men er toch ook re kening mee moet houden, dat de ver eeniging nog zoo jong is. De heer Mulder ('s Bosch) zegt met genoegen van Schalken gehoord te hebben, die uit ondervinding spreekt, dat f25 wel mag worden gegeven. Dat de vereeniging nog jong is, mag ons niet terugschrikken om de diensten die worden gepresteerd, te betalen. De heer Heijboers (Tilburg) wil een middenweg inslaan en f 20 toekennen Na nog eenige discussie wordt be sloten, dat het cijfer door het bestuur zal worden vastgesteld. Hierna deelt de voorzitter mede, dat tusschen punt 4 en 5 van het convoca tiebiljet eene kleine pauze zal worden gehouden en dat, voor dat punt 5 zal worden behandeld, de verkiezing van het bestuur zal plaats hebben. Verder zegt hij nog, dat het bestuur besloten heelt, in zijn geheel af te treden, daar nu eerst de" Kon. Statuten zijn afge komen. Hierna verkrijgt de Z. Eerw. heer "Dr. de Wit het woord en zegt, dat hij niet gedacht had de eer te hebben voor zoo'n volle zaal te moeten optreden. Had.ik zulks geweten, zoo zei spreker, dan had ik, wat ik te zeggen heb, in een ander kleedje gestoken. Immers ik zal voor u geen rede houden, maar slechts met u te komen praten. Met genoegen ben ik naar Waalwijk gekomen om de zaken van den bond te behandelen, met genoegen, omdat hier ook mannen van actie wonen, maar ook omdat de kracht van den bond moet uitgaan van Waalwijk, van de Langstraat. Vuurwerk zal niet door mij worden afgestoken, dat is overbodig ge worden. Ik zal drie punten, mij door het bestuur opgegeven, behandelen, punten, diej straks uwe aandacht zullen vragen- Alsnu zet zijn Eerw. uiteen het doel en de noodzakelijkheid van een weer standskas. Duidelijk doet hij uitkomen, dat eene vakvereeniging zonder weer standskas niets van eenige beteekenis kan uitzetten, dat eene vakvereeniging, al is ze nog zoo sterk in ledental, zon der weerstandskas niets kan verrichten, hoegenaamd niets kan doen voor de leden. Waar zijn de vakvereenigingen het sterkst in ledental Waar werpen de vakvereenigingen de meeste vruchten af? In Engeland en Denemarken waar al de vereenigingen in het bezit zijn van een flinke weerstandskas, waar de lieden begrijpen, dat eerst moet worden ge zaaid alvorens men kan gaan maaien. Waar zoo'n weerstandskas voor dient? Om steun te Verleenen aan werke- loozen, veroorzaakt door uitsluiting en gerechtvaardigde werkstakingen. Want hoe zal men nu zijn rechtehandhaven Een veldheer heeft eens gezegd macht zijn drie dingen en dat is geld, geld en geld. Nadat ZEerw- allen nog eens krachtig had aangespoord om toch eens goed te hedenke.n van welk een groote be.te,e- kenis een weerstandskas is van een vak vereeniging ging hij over ter bespreking van het nut dat een bondsblad afwerpt voor eene vakvereeniging. Spreker stelde zich de vraagMoet men een vakblad lezen en waarom. Een vakblad, een bondsblad moet men lezen, omdat op de fabriek en in de herberg dikwijls zaken en dingen valsch worden voorgesteld. Wel voelt men dat het zoo niet is, maar men begrijpt het niet goed Het bondsblad is er dan dat u zal inlichten, dat u de ware toedracht der verschillende zaken zal leeren. Het bondsblad deelt u de verschillende be sluiten door de afdeelingen genomen, mede. Ziet ge nu zoo'n genomen besluit dat ook u past, welnu men neme ook zoo'n besluit. Een bondsblad verder moet de vriend en raadsman zijn der leden, daar ook technische zaken zullen moeten worden opgenomen. De neutra len hebben dit zeer goed begrepen zegt spreker, want daar waar maar 13 katho Heken vakbladen zijn, zijn er 39 neutra len, dus driemaal zooveel. Spreker geeft de stichting van een bondsblad daarom in ernstige overwe ging- Punt drie, stichting van een propa- gandafonds, dat door Waalwijk zal wor den ingeleid, wordt door spreker met drang aanbevolen. Men moet zich sterk maken, moet trachten, dat alle werklieden lid van de vereeniging worden, en dat kan alleen geschieden door propaganda Men moet gaan naar plaatsen waar nog geen afdeeling is, daar vlugschriften verspreiden en de beste vaklieden aan spreken, die een dag of veertien later een vergadering bijeenroepen, alwaar dan een propagandist of spreker een lezing moet houden, de vaklieden erop moet wijzen hoe groot de noodzakelijk heid is om zich te vereenigen. Wel, zegt Spreker is het jammer dat ook hier weer dubbeltjes noodig zijn, maar hier kan men de tering naar de nering zitten. Ook, zoo zegt Spreker verder, zal het veel moeiten en geduld kosten, maar succes zal men eenmaal beslist hebben. Geduld overwint alles. Een daverend applaus bewees, dat het »praatje" dat Z Eerw. met de leden had gehouden, op prijs werd gesteld. Hierna werd een kleine pauze gehou den, waarna de verkiezing van het be stuur plaats had. Met algemeene stemmen werden de Voorzitters van de afdeelingen gekozen, die allen hunne benoeming aannamen. Alsnu kwam aan de orde punt 5 van de agenda, Stichting van een weerstands kas (afdeeling 's Bosch) Door de afgevaardigde Mulders werd het onderwerp ingeleid. In heldere trek ken gaf hij de noodzakelijkheid van een weerstandskas aan en toonde aan, welke reusachtige kapitalen de weerstandskas- ten in het buitenland reeds bezaten en hoe sterk daardoor de georganiseerden zijn geworden. Verder liet hij uitkomen, dat wij de weerstandskas niet gebruiken zullen voor elk wis-wasje, maar alleen voor werkstakingen en uitsluitingen, waarvan gebleken is dat ze rechtvaar dig zijn. Op de vraag van den voorzitter of iemand debat wenscht, zegt de heer de Vries uit Waalwijk het woord te ver langen. In een lang betoog trachtte spreker uit een te zetten, dat de oprichting van een weerstandskas voor de leden van de af deeling Waalwijk niet gewenscht was zoolang het lidmaatschap van de vak vereeniging afhankelijk ls gesteld van den Leobond. De Voorzitter dringt er opaan zake lijk en kort te zijn. De heer de Vries zegt zoo zakelijk en kort te zullen zijn als hij kan, gaat dan met zijn betoog voort en zegt dat zijns- inziens art. 12 van het reglement ook een hinderpaal is. Dit art. zegt: De besluiten van den bond zijn onderworpen aan de goedkeuring van den geestelijken adviseur geen besluit treedt in werking noch heeft kracht van wet voordat deze goedkeuring is verkregen. Spreker zegt, dat ook dat art. z. i. wel wat in de weg staat voor de op richting van een weerstandskas en vindt het tevens nogal kras, dat de besluiten van een algemeene vergadering geheel afhankelijk worden gesteld van een adviseur. Door dat artikel wordt de geheele vergadering onmondig verklaard. Ook art. 23 is door eene dergelijke bepaling niet naar sprekers zin en vraagt of er niets aan te doen is om deze art. te niet te doen. Niet vraagt hij zulks, omdat hij oppositie tegen het geestelijk gezag wil voeren, maar omdat het z. i. veel te kras is, dat eene algemeene vergadering geheel onmondig wordt. De heer Mulder 's Bosch zegt. dat, als hij De Vries althans begrepen heeft, deze bang is, dat men naar de pijpen van den eerw. adviseur zal moeten dansen. Niets minder waar dan dat, als men maar ter vergadering komt en zijn mond open doet. De besluiten worden toch bij meerderheid van stemmen aangenomen. De Voorzitter zegt met verbazing de heer de Vries te hebben aanhoord. Wat het eerste relaas van hem betreft, dat is een plaatselijke aangelegenheid en ho.ort hier niet thuis. Nu het e,chter tQfih op het tapijt is gebracht, wil hij als zijn meening te kennen geven, dat, hoe nauwer de vereenigingen aaneen zijn gebonden, hoe beter dit is. Men kan dat zien in Duitschland. Wat het tweede punt betreft, de adviseur zal nooit voor hem een sta-in-de weg zijn. Art. 2 zegt toch De bond neemt als leiddraad bij zijne werken de Encyclieken Rerum Novarum en Graves de communi re, en het desbetreffende Motu Proprio van Pius X. Hij erkent en aanvaardt de sociale leiding van den bisschop van het diocees. Welnu, de bisschop heeft een advi seur aangesteld en deze treedt dus als vertegenwoordiger van den bisschop op. De besluiten die wij nemen, Zullen dus niet zoo spoedig ivorden afgekeurd door den adviseur en mocht het eens gebeu ren, dan staat er hooger beroep voor ons open. Verder zegt de Voorzitter, dat het toch wel noodig is, dat een adviseur de besluiten eens onderzoekt alvorens ze worden uitgevoerd, wij werken toch ook voor ons toekomstig leven. Het blijft den Voorzitter een raadsel, dat de Vries hierin een motief kan vinden om tegen oprichting van een weerstands kas te zijn. Verder geeft hij de Vries in overweging de encyclieken en het vereenigingsleven in het bijzonder eens wat te bestudeeren, dan zal hij op een volgende vergadering beter beslagen ten ijs kunneu Komea, dan nu het geval is. De Vries bekent niets van die zaken te weten en zei dat een geestelijke die bij een vereeniging wordt gevoegd advi seur is en hier is hij beslisser. Na nog eene langdradige discussie wordt besloten eene commissie te benoe men van 3 personen, die een ontwerp zullen gereedmaken, dat binnen 3 maan den aan het bestuur moet worden gezon den. Benoemd worden Mulders, 's Bosch de Vries, Waalwijk en de afgevaardigde van Eindhoven. Bij stemming wordt met 12 tegen een stem, die van de Vries, besloten in beginsel over te gaan tot stichting van een weerstandskas. Punt 6 stichting van een Bondsblad (afd. Tilburg) wordt door den heer Schalken ingeleid. In breede trekken zet inleider het nut en de noodzakelijkheid van een bonds blad uiteen en geeft verder middelen aan de hand om tot stichting te geraken. Door hem is een onderzoek ingesteld. De 2000 zouden f 17.50 kosten. Met de overschietende exemplaren zou dan pro paganda kunnen worden gemaakt. Na nog uiteengezet te hebben, hoe en op welke manier het blaadje geredigeerd moet worden, geeft inleider zijn idee ter overweging aan, en zegt gaarne zijne medewerking toe. Na eenige minder belangrijke discussie wordt besloten, het Dag. bestuur mach tiging te verleenen om een ontwerp plan gereed te maken. Punt 7, stichting van een propaganda- fonds (afdeeling Waalwijk) werd ingeleid door den heer Q. Pennings. Het nut der propaganda werd door inleider duidelijk uiteengezet. Hij stelde voor, dat op alle te houden vergade ringen een collecte voor dat fonds zou worden gehouden, want geld is er voor noodig, dat is beslist. Hierover ontspon eene lange discussie. De heeren Mulder en Heijboers vreezen, dat als telkenmate op de vergadering een collecte wordt gehouden, dit voor velen een aanleiding zal zijn om niet ter vergadering te komen. Ook de heer de Vries, hoewel over tuigd zijnde van het groote nut van propaganda, heeft nu onder de bestaande voorwaarden van enkele art. van het reglement, bezwaar tegen stichting van een propagandafonds. De heer de Vries dwaalt wederom van het punt van be handeling af en komt weer op zijn onder werp geen adviseur of althans niet me' die rechten. De Voorzitter zegt tot de Vries Dus U zou een vrije vakvereeniging willen hebben. De Vries. Ia, een die zelf in zijn huis houden baas is. De Voorzitter. Maar u zal de letters R. K er toch zeker wel voor willen hebben. De Vries. Ja, maar eerst nog een groote V., want eerst moeten we boter hammen hebben voordat we kath. zijn. Een hevige tumult ontstaat er nu. Er wordt gefloten en geroepen, neen, anders om. Eerst kath. en dan brood. De Voorzitter protesteert ten sterkste tegen deze uitdrukking van de Vries, waarbij deze zegt, dat voor men kath. kan zijn men eerst in goeden welstand moet verkeeren Hij dringt er nogmaals op aan, dat de Vries zich toch eerst eens een beetje beter op de hoogte zal stellen, dan zal hij leeren, dat de vak vereeniging er ook is om u boterham men te brengen. Een luid en langdurig applaus volgde op des Voorzitters rede. Na nog eenige discussie werd besloten voorloopig de propagandakosten uit de bondskast te betalen en toch een begin te maken met hetcollecteeren op de vergaderingen in de afdeelingen. Door den heer Brekelmans Waalwijk, van het

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1907 | | pagina 9