Nummer Donderdag 30 Mei L90T. 30e Jaargang. Toegewijd een Hendel, Industrie en Gemeentebelangen. antoon tielen, Eerste Blad. bekendmaking RIJ UIT 1E006Ë SüilMl Lkt ls j Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen nd Bouwvereenigingen. eleii FBVILLEIOH. BUITENLAND* Frankrijk. Azië. U ITGEVE8 W&ALWIJK. Telefoonnummer 38. e ni$ )pleick igeliedd Als aan eligieu) uzend at een u ?e. Pion je van De sn en ipelle. ïsseau n vooi Dhinon lij den oches orpen, toelle. genet rerdei ad vijf Paul, er hac ntdoet iooren ng vat buitet ap on van /as ge oeve v Pion lap ui ooget dnd it :rstoii( gezegi nomei iet on as den n geri okken nisdaat edreigi /annec es voo uit dei iloope szange :egeno publie! e doei in bt ■ppi m WaalwUksciie cn Langslraatsche Courant, i. i 11 nn 7 -„.-ola f ft fin riaarhoven K ceilt PM Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond, abonnementsprijs per 8 maanden f0."5. Franco per post door het geheele rijk f0.90. Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden aan Uitgever. -- dei» A.DVERTBNTIËN 1—7 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën 3maal ter plaatsing opgegeven, worden 2maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en advertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeehge contracteu gesloten. Reclames 15 cent per regel. "Voorbereidend militair onderricht. De Burgemeester der gemeeote Waalwijk maakt bekend, dat voor de aanmelding tot deelneming »an het voorbereidend militair on derricht gelegenheid bestaat tot den 31 Juni e. v op alle werkdagen ter Gemeente-Secretarie, alwaar ook verdare inlichtingen kunnen worden 'waalwijk, den 30 April 1907. De Burgemeester voornoemd. K. DE VAN DER SCHUEREN. an A. i Koenra» Broumi acht gei h i 27 jart »us PulJf Antoniffi on b. vi i Cornali obus Hi •ldorp c Le« van Di it. d Johanr Adriaai Lalat wi ,er. - Adiisi Schijnd 29 j i len alhii 11a Loon van Sete [Jijen 31 Mei. 656 1763. 1673; 3077 14T1 5620 086 305 693 ii. Volgens dat artikel kunnen door de gemeente aan de bouwvereenigingen voorschotten en bijdragen worden ver leend ter tegemoetkoming in de door haar ten behoeve der volkshuisvesting aan te wenden kosten. En waaneer de wet hier de bevoegdheid der gemeente besturen uitspreekt, dan ligt hier van zelf reeds een zachte wenk opgesloten om van deze bevoegdheid ook gebruik te maken. En om dat nog des te meer te ver gemakkelijken bepaalt art. 33 der oning- wet dat door het Rijk tot hetzelfde doel voorschotten en bijdragen aan de ge meenten kunnen verleend worden. Rn volgens art. 18a van meergemeld ko ninklijk besluit zal deze steun van Rijks wege steeds verleend worden, indien het blijkt, dat de maatregel, waarvoor die steun gevraagd wordt, het belang der volkshuisvesting op richtige wijze be vordert. De voorschotten, zoowel van het Kijk als van de gemeente, kunnen renteloos of rentedragend versterkt worden rente- looze yoorschotten zullen echter wel steeds iets abnormaals blijven, alleen door bepaalde omstandigheden gerecht vaardigd. In beide gevallen moeten de voorschotten in ten hoogste 50 jaar bij annuïteiten worden terugbetaald. (Een termijn, die veel te kort gesteld is althans wanneer een hoog percentage der bouwkosten, stel 90 pCt., als voor schot voor het bouwen van een aantal woningen wordt genotendan moet immers de vereeniging of wel in ten hoogste 50 jaar die 90 pCt. amortiseeren zeker een te strenge eisch of wel op den duur nieuwe leeningen sluiten om de aflossing door annuïteiten te kunnen bijhouden.) Feitelijk Komt het dus hierop neer, dat eene bouwvereeniging erop rekenen kan, dat een groot gedeelte van het voor een bouwplan benoodigde geld in voorschot gegeven wordt door de gemeente, die zulks op hare beurt weer van het Rijk ontvangt en wel tegen den rentevoet, die blijkt uit den stand der 3 pet. Nationale Schuld op de Amster damsche beurs. Bij den tegenwoordigen hoogen rentestand bedraagt dit nog niet meer dan 'Sl/4 pet. Op de?e wijze deelt dus de bouwver eeniging in het goedkoope crediet van den Staat zonder dat dit aan het Rijk of de gemeente iets kost wordt aldus aan de bouwvereeniging een groote dienst bewezen: geen enkele ondernemer immers leent op zoo voordeelige wijze als de Staat. Hoeveel procent der bouwkosten eene bouwvereeniging bij het bouwen van een woningcomplex van gemeente en Rijk verwachten kan, is bij de wet of bij K. B. niet bepaald; op 90 pet. der bouwkosten schijnt echter in gewone omstandigheden wel gerekend te kunnen worden. De gemeente kan nog verder gaan en aan de bouwvereeniging grond, of ook gebouwen, hetzij in eigendom, hetzij in erfpacht of opstal afstaan art. 31 der Woningwet noodigt de gemeentebesturen daartoe uit. Ook deze overdracht kan tegen betaling of om niet plaats hebben dit laatste zal wel bij voorkeur geschie den bij uitgifte in opstal of erfpacht, waarbij men zich dan met de betaling eener recognitie tevreden stelt. Wordt een gebouw of een terrein geheel of gedeeltelijk om niet afgestaan, dan is dit eene bijdrage van de gemeente, welke geheel voor hare rekening blijft, niet door het Rijk wordt vergoed. Overigens kunnen Rijk en gemeente volgens de Woningwet slechts bijdragen schenken bij wijze van tegemoetkoming in de aflossingstermijnen van een rente- loos voorschot: het Rijk geeft daarbij steeds ongeveer evenveel als de gemeente. Intusschen zal het wel uitzondering blijven dat Rijk en gemeente, althans voor het bouwen van arbeiderswoningen, «bijdragen* moeten schenken. Het valt immers niet te ontkennen, dat op deze wijze een element van bedeeling werd ingeschakeld ten behoeve der werklieden, hetgeen noch uit een economisch, noch uit een sociaal oogpunt wenschelijk is. Het zou een zeer ongezonde toestand zijn, als op deze wijze een gedeelte der huur voor de werklieden, als algemeenen regel, door de gemeenschap werd be taald. Ook zoude aldus het bouwen van werkmanshuizen door particulieren on mogelijk worden, zoodat het weldra uitsluitend een tak van overheidszorg zou worden, den werkman eene woning te verschaffen. Nochtans kunnen bepaalde omstandig heden het tijdelijk verstrekken van bij dragen onvermijdelijk maken. Eéne omstandigheid, en wel eene van alge- meene aard, is b. v. het feit, dat door de bouwverordeningen krachtens deWoning- wet thans voor het bouwen van woningen veel strenger eischen worden gesteld, dat tot nu toe placht te geschieden. Men zal daardoor allengs tot het verkrijgen van betere woningen zien te geraken Maar het is zeer natuurlijk dat het aan bouwen van woningen daardoor in het tijdperk van overgang wordt belemmerd. Tegenover deze belemmering nu, gevolg der overheidsbemoeiing, is eene aan moediging van gemeenschapswege zeer op hare plaats. Eene andere omstandigheid, die onder steuning door Rijk en gemeente billijkt, vooral in vroegere vestingen, is deze dat, tengevolge der omknelling van zulke gemeenten binnen de vestingwallen, elke uitbreiding niet alleen in de stad, maar ook nog in de >verboden kringen" daar buiten, van overheidswege jarenlang belet is. De in engen kring opeenge hoopte bevolking werd zoodoende ge noodzaakt, met bekrompen, vaak onvol doende en meestal zeer dure behuizing genoegen te nemen. En dit heeft vaak nog lang nagewerkt, nadat de vestingen als zoodanig waren opgeheven, doordien nl. het Rijk of de gemeente, als eige naars der gewezen vestingwallen, deze niet verkochten en aldus den grond, die voor den aanbouw van woningen, vooral van werkmanshuizen onmisbaar was, nog steeds buiten den handel bleven houden. Ook hiervoor is eene compensatie niet meer dan billijkin dit geval zal die veelal het gemakkelijkst kunnen gegeven worden door het om niet, of althans voordeelig beschikbaar stellen van grond voor het bouwen van arbeiderswoningen door «toegelaten" bouwvereenigingen. Doen zich zulke bijzondere omstandig heden niet meer voor, en is het tijdperk van overgang eenmaal voorbij, dan cischt een gezonde toestand dat de bouwver eeniging hare kosten (rente, afschrijving, onderhoud, assurantie, administratie) uit de huurpenningen kunne dekken. Haar streven behoort voornamelijk te zijn te zorgen dat er steeds voldoende woningen voor den werkman beschikbaar blijven voldoende, zoowel in aantal als in kwa liteit. En bij hare krachtige positie als «toegelaten" vereeniging, deelende in het goedkoope crediet van den Staat, zal haar deze zorg, bij goeden vil en medewerking van de betrokken gemeente besturen, en werkzaamheid van haar eigen bestuur niet al te zwaar vallen. In zijne brochure: «De Woningwet en hare toepassing" heeft dr. Woltering, heofdinspecteur der volksgezondheid, er o.a. op gewezen hoe een der belang rijkste factoren, die geleid hebben tot den huidigen woningnood, is geweest dat het groot-kapitaal zich sedert vele jaren aan het bouwen van arbeiders woningen heeft onttrokken en dit terrein nagenoeg geheel heeft overgelaten aan de kleine kapitalisten personen, die zich een klein kapitaaltje hebben weten te besparen en daarmede, veelal zeer pri mitieve, goedkoope huisjes bouwden, die dan tegen betrekkelijk zeer hoogen prijs pleegden verhuurd te worden, zoodat de ondernemers gemakkelijk 10, Ja zelfs somtijds tot 20 pet. van hun geld maak ten terwijl aan onderhoud niet veel wérd ten koste gelegd, maar daarentegen zooveel mogelijk personen in beperkte ruimten werden ondergebracht. Is dit juist, dan is dus van zelf een krachtdadig optreden der bouwvereenigingen het aangewezen geneesmiddel. Roman naar 't Engelsch. 32) XVI. toezendil tot het Den volgenden dag was het Zondag. In Courtenay werden de regels van het hms stipt nagevolgd. Niemand der gasten zou daartegen durven zondigen. Men steeg met of zonder zuchten over bet vroege uur om acht uur uit bed, nam het gebruikelijk bad, kleedde zich en ging om negen uur, naar de kerk van 't dorp. De dames droegen elegante wandeltoiletten, de heeren rok met hoogen hoed, en vanwege het schoone weder ging men te voet. De dorpsbewoners schaarden zich langs den weg om lady Jan* en hare gasten te laten passeeren. De mannen grepen naar den hoed de vrouwen knikten, allen schenen uiterst gelukkig, door den aanblik van zooveel hoog geborenen. Het gothieke kerkje zag er met zijn slanke toren en zijn met klimop begroeid portiek van buiten heel schilderachtig uit van binnen echter tamelijk nuchter en kaal, eu alleen de vrijgevigheid der Courtenay's had het eeu paar geschilderde ramen bezorgd, anders lag dit daar heel kaal en ook hier zaten de klassen streng van elkander gescheiden. Maar de moeste dachten daaraan nog niet, dat was altijd zoo geweest en zou dus wel in orde ^Marie gevoelde zich ook hier niet als in 't kerkje van Doveton, waar ze hartelijk kon bidden in allen eenvoud Hier werden de prachtig gebonden gebedenboeken op een tafeltje gebracht en een kussentje onder de voeten enz. Jack scheen te begrijpen wat in Mane omging, hij lachtte en toen vroeg plotseling iets anders zijne aandacht. De deur ging open en een hooge mannelijke gestalte trad binnen. Allan liet Jack verwonderd ontvallen, en nu wist Marie wie zij voor zich bad. Zij zou den neef anderB niet herkend hebben. Hij was zoo gejaagd en in ziju trekken was iets veranderd iets wonderbaarlijks veranderd Zich tot zijn groottante buigend veront schuldigde hij op fluisterenden toou zijn met- verschijnen van gisterenavond door zijn ver late aankomst uit Londen. Dan begroette hij tamelijk koel, naar h t Marie toescheen, zijne ouders, eu nu stond hij voor haar als voor een vreemde. Eerst toen groottante haar naam noemde, kon men in zijn blik eene Zoo dacht Marie. Toen was het zingen af- geloopen. Toen Marie na afloop der godsdienstoefening aan de zijde van Jack de kerk verliet, schrok zij plotseling vreugdevol op „de witte meis jesgestalte met den breeden stroohoed en roodgouden haren, die voor haar stond, scheen haar zoo bekend. „Kate 1" liet zij plotseling jubelend hooren „Marie lieve Marie zeide een schoone ept de haren. De koning en .de koningin van Noor- w "gen sijn Maandagmiddag te Parijs aan gekomen. Op een toespraak van president Pallières wenschte de koning in zijn ant woord zieh geluk met zijn bnzoek eu betuigde zijn dank voor het zenden van een vertegen woordiger oin hem te begroeten bij zijn kroning en hij zijn aankomst in Noorwegen. Z. M. zeide verder, die beleefdheden te beschouwen als een waardevol onderpand van de genegeuheid van Frankrijk ten aan zien vau Noorwegen De koning sprak de hoop uit, dat die goede betrekkingen zouden voortduren en dronk ten slotte op de presi dent en de grootheid en den voorspoed van Frankrijk. De toosten, die men staande aanhoorde, werden gevolgd door de volksliederen van Noorwegen en Frankrijk. Azië schijnt wel in rep en roer te zijn. Allereerst is de groote reus, John Chi naman, roerig. Te Swaton zijn berichten ontvangen aangaande een opstand te VV ong- kong in de prefectuur Chinchew. De op standelingen zijn voor een deel inboorlingen van het district, voor een ander deel menschen uit de naburige provincies. Alle burgelijke en militaire overheidspersonen ie Wongkong zijn verhoord; het Yatnen is verbrand. De kolonel te Swatow en admiraal Li zijn met troepen naar het terrein van den opstand vertrokken. De flinkheid der politie te Swatow heeft het uitbreken van een be weging in de verdragshaven, voorkomen. Het innen van belastingen schijnt de grond voor de onlusten te wezen. Voorts is het Duitsche zendingsstation Limchou bij Pakhoi aan de golf van Tonkin door Chineesch gepeupel verwoest. De zendelingen hebben bescherming gezocht bij de plaatselijke overheid. Een Duitsche en een Britsche kanonneerboot zijn naar Pakhoi vertrokken. Er schijnen ook in China duizenden stuks wapenen binnengesmokkeld te worden. In Tokio is men allesbehalve over wassende anty-dynastieke beweging in China gerost. In Engelsch-lndië smeult het ook nog onder de asch. Er zijn personeu opge- diepe stem, en twee bevende handen omsloten haren. „Jack, het is Kate!" riep Mane buiten herrinneriug zien opkomen. „Ah, Marie zeide hij, Marie van Wilden- hofen Haar de hand reikend, voegde hij erbij «Lief dat gij u nog eens laat zien nicht." Daarmee ging hij naast Jack zitten De klank van ziju stem was mat, de druk van zijn baud slap Vroeger greep hij die als Bob. Schreeuwen en lachen moest men in een adem. De hartelijkheid en de vroolijkheid schenen geheel weg te zijn. Droevig m zich gekeerd zat hij daar. De dienst was ondertusschen begonnen, de eerw. heer pastoor sprak over de missie werken Een baarlijk lied werd gezamenlijk gezongen toen een prachtige vronwenBtem zich bewonde renswaardig liet hooren Het was eeu alt-week, diep en zoo machtig dat zij alleen in Btaat was de geheele kerk te vullen. Zij zelf kon de zangeres niet vinden, maar Allan Delville, die tegenover haar stond scheen met eeD scherpzienden blik de zangeres ontdekt te hebben. Waarschijnlijk had zij hem op zijne indiscretie betrapt, want bij keerde zich plotseling om en keek verlegen voor zich Hij luisterde echter met aandacht, dat kon men merken aan de houding van zijn hoofd, het fronzen van zijn voorhoofd, toen de <1 oor- dringende basstem zijn vaders, die liefelijke klanken won overstemmen. Hij was een enthusiast muziek-liefhebber. Jack had er altijd plezier in gehad als Alan een zijner zusters naar de piano gesleept had, omdat hij muziek moeBt hooren, tot eiken prijs. Jack lachte op dit oogenblik sarcastisch. Zeer ten onrechte. Wat voor hem de kleuren waren, dat waren voor zijn vriend de tonen. uriep ziehzelvè; „Tante Jane het is Kato herhaal de zij, hare vriendin met stralenden blik naar hare groottante voerend. „Ik erkende miss. Armitage direct toen wij de kerk inkwamen, lachte lady Jane, de aan komende vriendelijk groetend, en betreurde slechts, dat ze iuplaats van in onzen stoel, in de banken der farmers plaats nam," „Maar dat ik u niet zag gaf Marie ver wonderd te kennen. „Gehoord hebt gij miBS. Armitage in ieder geval," meende laddy Jane welwillend. „Ze heeft heerlijk gezongen „Is het mogelijk?" riep Mane, die pracht- stem was die van U De wangen der aangesprokene werden door een zacht rood overtrokken, men bemerkte ook de angst die de vele op haar gerichte blikken haar bezorgen. „Laat nu" murmelde zij angstig afwerend. „Het is niets met mijn stem. Als ge mij een een plezier wilt doen, dan kom met mij mee een eindje vroeg zij smeekend. „Mag ik, tante." vroeg Marie. Het beste was het, dat miss. Armitage ons tot den lunch begeleidde." „Uwe Hoogheid is zeer goed, stamelde het jonge meifle, „maar men zou thuis niet weten waar ik bleef. Ik hoorde bij toeval dat Marie heden te Conrtenay Hollow wnB, daarom liep ik hier vlug heen, zonder iemand iets te zeggen. Lady Jane had deze verklaring met een nitdruk van bevreemding vernomen, loen Marie met een streelend„'t ls toch goed, tante haren arm in die harer vriendin schoot knikte zy slechts. Zij keek hen na, totdat ze op het weidepad gekomen waren, toen draaide zij zich om. „Ah, mr. Vernon 1" zeide zij, deze bemer- kend, „ik heb u iets te vragen. Mylady Ar mitage mag er niets tegen hebben, dat bare dochter alleen in bosch eu veld rondzwerft, ik ben echter wat mijne nicht betreft angstiger. „U kunt gerust zijn," zeide Jack ik behoud Molly uit de verte in 't oog Halt 1 Dat kan ik ook," riep Bob, met waren di ustijver. Groottante waarom zoudt u o*m Jack die moeite aandoen." „Wijl ik van uwe diensten een meer zelfzuchtig gebruik wil m£keD'" {"ï1Jjï die er wel reden voer voor had, altijd t iietst Jack naar Marie te zenden. Gij zult namelijk mij wel onder uwe bescherming willen nemen „Peckvogel, die ik ben dacht Bob. Hij bood echter zijn arm met aangeboren lieltal- ligheid en leidde de schreden zijner eer biedwaardige verwante met zooveel behoed zaamheid over de slechte steepen der dorps straat, dat menig knikkend huismoedertje de tranen van aandoening in de oogen kwamen- Jack Vernon was ondertusschen op weide- pad gekomen. In de verte zag hij twee meis jes naar 't woud van Garston wandelen, dicht bii hem zijn vriend Allan, die tegen den kerkhofmuur geleund, het paar nakeek en t ni*t erg aangenaam scheen te vinden hierbij gesnapt te worden. „Nu" vroeg Jack, spottend lachend „gaat ge mee „Waarheen," vroeg Allan. „Ik moet Marie van Wildenhofen in t oog houden, en gij kunt in dien tijd de sporen uwer Sirene volgen." „Mijne Sirene 1" „Nu, ik dacht dat miss. Armitage zoo mooi in de kerk gezongeu had, speciaal voor n. „En al was dat nu eens waar geweest zie ik er nog geen reden in haar na te loo- zou zijn t" pen t" „Goed, Juist zoo ge wilt." Jack wilde gaan. Hij mag zich nog zoo goed willen houden, lief heeft hij haar toch- Zijd houding, terwijl zij zong, heeft veel verriaden Een belachelijk ,et. Terder d.. rij. Eene be'tera partij is er voor hem niet te denken en ook eene die zijn vader wulku j Al wandelende vertelden de twee meisjes elkander hare levenservaringen. Toen zy ten slotte in 't bosch stilstonden, omdat t Maria inviel, dat zij toch eindelijk moesten scheiden, hadden beiden de tranen in de oogen. „De zon heeft voor oub te vroeg geschenen zeide Marie, terwijl ze ten afscheid hare lippen op die harer vriendin drukte. „Nu is het een triestige dag. Mrmr.voejdeayer zacht bij, het regent toch niet langer dan ^°Maar 't is reeds lang meende" Kate bitter. „Maar als daarna even lang de zon schijnt dan doet het ons geen pijn meer. „Ja als als." „De tijd zal spoedig komen 1 Marie6 bekeek met een bewonderenden blik de schoone verschijning. „Gij ziet eruit als de zonne zelf, met uwe lichte gestatte, uwe gouden haren murmelde zij, „en gij gelooft er niet aan, terwijl ik, klein, brum schepseltje - „lio riep Kate onrustig. Bruin en klem een behoorlijker meisje vindt men op de wereld niet. Klein, dat geef ik toe, ik had moeite ie in de kerk te vinden. -Dat wil ik gelooven, antwoordde Mane, ik zat ook nog achter zoo'n ongelukkig hooge hang. Dan heb ik liever te doen met mannen als Jack en Allan. Kate knipperde plotseling met de oogleden en keek naar beneden. Een zacht rood kleurde hare wangen terwijl zij zwijgend staarde Plotseline vroeg zij met bevende stem meent werkelijk dat het zal komen, het geluk „Zeker?"' knikte Marie, het komt altijd maar men moed het geduld niet verhezen. „En doet gij dat nooit t „Ach Kate zoo dikwijls! Ik weot wel,het goede dat \oor mij bestemd is. b.ev,ndt™*J reeds opweg naar mij, maar ik zucht en smeek er niet om, dat is zoo dom Maar ik moet weg - neen Kate gij kunt mn zoo lief Aanzien als ge wilt, ik moet! In Courtenay Hollow te laat aan de lunch te komen, dat waag ik niet. De groom ot the chambers zon óne te leelijk «-kijken^ j

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1907 | | pagina 1