Nummer 64. Donderdag 15 Augustus 1907 10e Jaargang Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen, Eerste Blad. Katholiek Sociaal Congres, HIT HOOGE k hl Ml IV ANTOON TIELEN, Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen Uitgever: FBTJ1LLE10D. iiiii li win wmêuhw*?nnmhmi npiii WAALWIJK- Telefoonnummer 38. ssass Uitf'iiHl'i en Ungstraitiscfce Courant, Dit Blad verse: ijnt Woensdag- en Zaterdagavond. Abonnementsprijs per 3 maanden f0."5. Franco per post door het gelieele rijk t 0.90. Brieveningezonden stukkengelden enz., franco te zenden aan den Uitgever. Advkrtbntiën I7 regels f 0.G0 daarboven 8 cent per regel, groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën Smaal ter plaatsing opgegeven, worden 2maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en advertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeelige contracten gesloten. Reclames 15 cent per regel. Het Katholiek Sociaal Congres, Zater dag en Zondag te 's-IIertogenbosch, onder voorzitterschap van den heer W. C. J. Pastoors gehouden, was flink be zocht. Volgens de daarop betrekking hebbende lijst, is er door 213 vereeni- gingen, uit schier alle oorden des lands aan deelgenomen, terwijl mede twee af gevaardigden van den Belgischen Werk- liedenbond aanwezig waren. Tal van geestelijken en wereldlijke autoriteiten, leden van Eerste en Tweede Kamer waren tegenwoordig. Het debat in de sectievergaderingen was buitengewoon levendig, hetgeen wel voornamelijk hieraan zal mogen worden toegeschreven, dat op de conclusie van den inleider van het onderwerp Het Verzekeringswezen, den heer B J. Grob- ben, te Dordrecht, en op die van den heer A. van Rijen, te Tilburg, inleider van het onderwerp Verkorte arbeidsdag, elk zes, en op de conclusie van den heer P. A. Bosch, te Gulpen, inleider van het onderwerp Vrouwen- en Kinderarbeid in fabrieken en werkplaatsen, vier amen dementen waren ingediend. Geen dier conclusiën is dan ook on veranderd aangenomen alle drie hadden groote wijzigingen te ondergaan. Die betreffende het Verzekeringswezen luidt»Zich verzekeren tegen moeilijke omstandigheden des levens is een sociale eisch der hedendaagsche maatschappij Verzekering door middel der organisatie kan aan organisatie en leden voordeelen bezorgen en de samenwerking zeer be vorderen. De samenwerking bij verzekering open baart zich door een verzekeringsinstel ling in het leven te roepen, waaraan kerkelijk goedgekeurde sociale vakver- eenigingen haar medewerking verleenen, en haar leden aan te sporen zich bij die instellingen te verzekeren. Aan de federatie wordt opgedragen de noodige maatregelen te nemen en middelen te bi ramen om te geraken tot de oprichting cener verzekeringsinstel ling, voor de leden der R. K. en sociale vakvereenigingen. Waar de levensverzekering de meeste waarborgen voor welslagen aanbiedt en deze verzekering of niet óf op onvol doenden grondslag berust voor zoover zij in onze organisatie wordt beoefend, is het wenschelijk dat de in het leven te loepen verzekeringsinstelling zich aller eerst toelegge op uitkeering bij overlijden, om vervolgens die takken van verzekering ter hand te nemen als in den vervolge nuttig zullen blijken voor de medewer kende organisatie en haar leden.» De conclusie in de tweede sectie ge steld, naar aanleiding van het debat over het onderwerp Verkorte arbeidsdag, luidt Roman naar 't Engelsch. 50) »De vooruitgaande ontwikkeling van ons maatschappelijk leven stelt het, óók in den arbeidsstand, tot plicht meer tijd te besteden aan vorming en opvoeding. 2e. Gezonde, niet overwerkte arbeids krachten zijn industrie en maatschappij tot voordeel, omdat zij meer en beter zullen voortbrengen en lust en ijver zullen wekken en behouden tot hoogere ontwikkeling. 3e. Ons stelsel van voortbrengen, dat zeer verbeterd is en eene toenemende verbetering ondergaat, brengt overvloed van goederen op de wereldmarkt. 4e. Naast te langen arbeidsduur aan den eenen kant zien wij toenemende werkloosheid aan den anderen kant. 5e. Het streven naar verkorting van arbeidsduur is daarom niet slechts ge wettigd, maar ook door hooge belangen geboden. 6e. Dat de naar eene gezonde her vorming strevende arbeidersbeweging dit streven op haar programma heeft geplaatst is even natuurlijk als de sociale wetgever haar daarbij zijn krachtigen steun biedt. 7e. Bij beschouwing van wat de ar beiders beweging in de meeste industriën reeds wist door te voeren en wat mogelijk bleek, en bij overweging van wat hier boven onder le-, 2e., 3e. en 4e is op genomen, verschijnt het als een billijke eisch, dat de normale arbeidsdag voor volwassen personen de 10 uren niet mag overschrijden en dat de verkorting van arbeidsduur niet mag gepaard gaan met vermindering van loon. 8e. De arbeidersbeweging is nog niet tot zóó krachtige ontwikkeling gekomen dat zij haar billijke eischen algemeen kan doorvoerendaarom vraagt zij steun van den wetgever, die bij wettelijk voorschrift bepale, dat de normale arbeidsdag voor volwassen arbeiders niet langer mag zijn dan 10 uur. 9e. Aan het Federatie-bestuur wordt opgedragen dit oordeel en deze wenschen ter kennis te brengen van Regeering en Volksvertegenwoordiging. 10e. De aan dit congres deelnemende organisatie's worden aangespoord deze conclusie meermalen aan ernstige be spreking te onderwerpen, om daardoor de actie tot verkorting van den arbeids dag zoo levendig mogelijk te maken. 11e. Dat spoedig een wettelijk voor schrift tot stand kome, waarbij bepaald wordt, dat de normale arbeidsduur bij dag voor volwassen arbeiders niet langer mag zijn dan 10 uur, en in bedrijven of vakken, waarin nachtarbeid verricht wordt slechts 8 uur.» Deze laatste alinea word aan de con clusie toegevoegd, doordat de heer G C. Bakkering van St. Laurentius te Am sterdam, zijn aldus luidend amendement zag aangenomen. Alinea 3 en 4 bleven gehandhaafd, nadat de heer Strater, fa brikant te Tilburg, een voorstel tot w eg- lating had gedaan. In de derde sectie werd, eveneens na veel debat over het onderwerp Vrou wen- en Kinderarbeid in f a- briekenen werkplaatsen, door den heer Bosch ingeleid, de volgende conclusie aangenomen »De organisatie der ongehuwde vrouw worde met kracht ter hand genomen. Het is in het belang eener goed ge organiseerde samenleving, dat de gehuwde vrouw ontrukt worde aan den arbeid in fabrieken en werkplaatsen De ongehuwde vrouw worde als ar beidskracht niet geëxploiteerd. Voor gelijken arbeid moet haar loon gelijk zijn aan dat van den man. Haar arbeid geschiede onder vrouwelijk toezicht. Wijl de natuurlijke bestemming der vrouw is eenmaal huismoeder te worden, worde aan elke vrouw genoegzame ge legenheid gegeven zich daartoe te bekwa- Uti dacht aan den stapel boterhammen en de kan met melk, die zij als ontbijt consu- meerde en een langgerekt„Ach 1" liet zij hooren. üe arme wezens meende zij medelijdend daarom zijn ze zeker ook zoo dun, papa?" 't Kan zijn," hernam hij lachend. «Maar nu ziet ge wel in, dat zij je slechts schertsend eene nimf genoemd hebben?" «Neen, papa," antwoordde Uti met onver wachte beslistheid, «ik geloof het toch niet." Zij zal het zelf wel niet beter geweten hebben 't is eene domme vrouw papa." Hij trok zijn wenkbrauwen op. «Wie?" vroeg hij op scherpen toon. «De mama van Alice." «Haar neusje trok zij een weinig op toen zij deze verklaring gaf. Het was een potsier lijk gezicht, dat iemand, die er niets van wist, tot lachen gestemd had. Jack ergerde er zich over, als over dit geheele intermezzo. Had hij zijne ingeving gevolgd, dan zou hij haar iets onvriendelijks hebben gezegd. Dit deed hij niet, maar hij liet haar staan, draaide zich om en ging met groote schreden naar de glazen deur die tot den tuin leidde. De hand aan den knop, wendde hij het hoofd nog eens om en zeide «Ik moet een bezoek gaan afleggen, gaat in de kinderkamer h6t zal gauw bedtijd zijn.' Maar zoo uit de verte liet Uti zich voor den nacht niet afschepen. «Papa, papa," riep zij pruilend. «Gij hebt mij nog geen kus gegeven." „Nu, kom dan 1" beval hij ongeduldig. En zij kwam. hem reeds van verre de handjes open spreidend. Terwijl hij haar omhoog hield, stamelde zij angstig „Papa, zijt u boos, omdat ik haar niet lijden kan?" Zij keek hem daarbij zoo strak in de oogen, men, zoo noodig gratis. Dc kinderen van heden zijn de mannen en vrouwen van morgen. Kinderen, die geestelijk en lichamelijk nog onvoldoende ontwikkeld zijn, moeten afgehouden worden van fabrieksarbeid. Onze maatschappij vordert een ge zond, energiek en sterk geslacht, en dat kan onmogelijk opgroeien wanneer de vrije ontwikkeling wordt belemmerd. Hoe meer eischen het maatschappe lijk leven stelt aan de lichamelijke ont wikkeling, des te verder moet de vrou wen- en kinderbescherming gaan. Deze te bevorderen behoort tot de taak der vakorganisatie, die hierin den steun behoeft van den wetgever. Het congres draagt het Federatie-be stuur op, zich le wenden tot de regeering met het verzoek bij wettelijke voorschrif ten te bepalen a. dat de gehuwde vrouw geen indus- triëelen arbeid mag verrichten, terwijl in bepaalde bedrijven elke vrouwelijke ar beid dient verboden te worden. b. dat arbeid door kinderen beneden den leeftijd van 14 jaar verboden is Met de aanneming van deze conclusiën was de arbeid der sectiën geëindigd- In den tuin van Casino stelden de verschillende vereenigingen met haar vaandels zich op en onder de tonen van twee muziekkorpsen werd een wan deling gemaakt door de stad. Voor het raadhuis, waar de burgemeester van Den Bosch, jhr. van der Does de Willebois, het Congresbestuur en de afgevaardig den uit België officieël ontving en zijn groote sympathie met het doel van het Congres en de betooging uitsprak,werd gedefileerd, en om vier uur waren allen in het Concertgebouw, waar de slotver gadering werd gehouden. Hier deelde de voorzitter mede, dat op de Zaterdagavond aan den Paus, aan de Koningin en haar Gemaal, aan den aartsbisschop en aan den bis schop van 's-Hertogenbosch verzonden telegrammen, antwoorden waren inge komen, waarvan voorlezing werd gege ven dat van den Paus ging vergezeld van den apostolischen zegen. In deze bijeenkomst "voerde het eerst mr. van Willigen, afgevaardigde van den Belgischen Volksbond, namens de on geveer 150,000 leden van dien Bond het woord. Roemende wat het congres hem en zijn mede-afgevaardigde had te hoo ren en te zien gegeven, sprak hij den wensch uit, dat hij een nauwere aanslui ting mocht volgen tusschen de R. K. arbeiders van Nederland en België, een wensch, die blijkbaar aan de bestuurs tafel weerklank vond. Rector F. X. W. Buit, van Utrecht, sprak een woord van aanmoediging en opwekking tot de aanwezigen om met zoo mogelijk nog meer vuur voort te gaan. De verkeerde toestanden in de arbei derswereld op rekening schrijvende van de staathuishoudkunde voorgestaan, en de staatkunde gevolgd in de vorige eeuw, prees hij de mannen, die op het woord van Paus Leo XIII den strijd tegen de S. D. A. P., tegen welke partij hij zijn waarschuwend woord deed hoo ren, hebben aangebonden. Mgr. G. W. Konings, uit Amsterdam, wees op het voor een groot deel nog braakliggende veld vrouwen- en kinder bescherming, met kracht en klem, maar tevens op hoogst sympathieke wijze, der beschaafde vrouw het ten plicht stellende, zich het lot harer minder be deelde zusters met hart en ziel aan te trekken. Pastoor C. C. Prinsen, uit 's-Hertogen bosch, sprak het vertrouwen uit, dat de Federatie een bolwerk zou zijn tegen de socialisten. Wijzende op het onheil door de uitsluiting en staking te Eind hoven gesticht, meende spreker, dat dit onheil niet zoo'n omvang zou hebben gehad, wellicht zou zijn voorkomen, als daar de patroons vereenigd waren in een R. K. patroonsbond. Met beslistheid werd het lidmaatschap van een neutrale vereeniging door hem afgekeurd. Nadat nog mr. Loeff, de oud-minister, zijn ingenomenheid had betuigd met het hem aangeboden eerevoorzitterschap van het congres, zijn «arme sympathie had betuigt met het streven van de R. K. arbeiders, een sympathie, die bij hem vooral levendig was geworden in 1903, toen de christen-arbeiders paaien perk hadden gesteld aan de misdadige woeling, en mr. Versteeg, afgevaardigde van de regeering, had dank gezegd voor de woorden van waardeering, door den voorzitter aan den minister van L. N-, dat het hem onbehagelijk was. Haastig kuste hij haar en zette haar neer. Dan sprak hij op 8choolmeester8toon, die hem in 't geheel niet eigen was: „Wij moeten alle meuschen liefhebben, zelfs hen, die ons haten en gij houdt nog niet eens van degenen, die goed voor u zijn en u geschenken geven Uti zuchtte zwaar en liet 't hoofd zakken. Na een seconde schijnbaar smartelijk overlegd te hebben, zeide hij „Papa, ik zal haar den kikvorsch weer teruggeven hij bromt toch veel te hard." „Dat staat u vrij," hernam hij uiterlijk kalm. Dan opende hij de deur en ging heen. Uti perste haar hoofdje tegen het raom, in de hoop op een vriendelijken afscheidsblik, Uti hief een gehuil aan, 't hielp alles niets. Tot hij voor hare oogeu verdwenen was, kreeg zij van haar vader alleen den rug te zieu. XXVI. Na zoowat tien minuten flink gestegen te zijn had Jack den ingang van liet pari: van Clyve Court bereikt. Nu schreed hij, deu weg vervolgend, onder dichte boomschaduweu voort, toon hij in de verte eene vrouwelijke gestalte ontwaarde. Zijn hart sloeg wild van vreugde, eigenlijk geheel onbegrijpelijk, want dut het mrs. Eagles niet was, maar Molly slechts, dat zag hij op den eersten blik. Zij scheen geheel in gedachten, zotte voetje voor voetje, hield het bruine hoofdje en de oogeu naar den grond gericht. Daar hij stil stond en ook niet de minste bewegiug maakte, had zij van zijne nadering niet het minste vermoeden, tot zij dicht naast hem stond en bij haar lachend bij Jen naam noemde. Nu schrok zij heftig en maakte aen gebaar, als wilde zij vluchten. Maar reeds had hij haar bij de hand gegrepen. „Moliy, kleine stiet hij in een toon van hooge verbazing uit. Ik geloof dat gij van mij weg wilt loopen „Ach, toch niet, Jack," murmelde zij en was daarbij zoo ernstig in de weer om te zorgen dat hij haar gezicht niet zag, dat hij er juist te scherper naar keek._ «Kind gij hebt geweend!" riep hij. „Zeg haar niets!" smeekte zij. „Ik bid u Jack, zeg haar toch niets!" „Wie dan?" „Mrs. Eagles. Zij is in haar boudoir, als gij haar zoekt. Gij kent toch het boudoir, juist naast de witte salon?" „Het boudoir ken ik, maar ik heb daar voorloopig nog niets te zoeken. Ik moet eerst weten, waarom gij geweend hebtKom zeg het mij, Molly 1" Hare hand beefde zoo heftig in de zijne, dat hij haar zacht begon te streelen. „Heeft u iemand kwaad gedaan vroeg hij. „Ik zal hem de les lezen, reken erop „Ach Jack!" stamelde zij, „dkarvau is geen sprake". „Nu, zonder reden zoudt gij niet weenen Zij zeide niets, maar hare tranen begonnen weer te vloeien. „Molly drong hij aan. r Jack', stiet zij gekweld uit, „als gij geen haast maakt, dan gaat mrs. Eagles zich voor 't diner kleeden". Kleine", hernam hij rustig, „gij kunt t mij nog wel duidelijker zeggen, dat ik hier overbodig ben, ik luister er toch niet naar". „Maar ik mag toch niet tegen u klagen Het komt mij zoo kinderachtig en ook zoo indiscreet \oor als ik dat doe „Indiscreet? Het is dus een geheim van een ander, wuaiom het gaat „Ach, neen, de zaak betreft mij slecht, maar „Gij behielt dit liever voor u V Zij'knikte toestemmend. „O, ga u gang, hernam hij op gekrenkten toon, als ook tegenover mij terughoudendheid geboden is „Gij neemt het mij toch niet kwalijk viel zij hem in de rede. „Dat nu juist niet, verzekerde hij nog altijd op denzelfden toon. „Ik zal u nu een genoegen doen en gaan. Tot weerziens dus. Hij wilde weggaan; maar zij legde op iede- ren ach- uder een kleine hand. „Gij booze mensch", zeide zij, „kom, houdt U stil, ik zal het opbiechten „Neen, neen, protesteerde zij, „geen woord wil ik hooren" „Gij zult," riep zij, „ik laat u met eerder gaan' Toen hij in weerwil hiervan i.og een bewe ging maakte om te gaan, voegde zij er smee- kende bij „Jack wees toch verstandig Zie, ik wou 't iu hoofdzaak niet vertellen, omdat ik bang was, dat gij mij uit zoudt lachen. „Ik lachen, als gij weent?" riep hij uit. „Ja, houdt ge mij dan voor eer oumensch „Toch niet, gij zijt mijn goede Jack," zeide zij de rechterband van den schouder nemende om die liefkozend in zijn arm te laten glijden. „Maar omdat gij veel ouder eu wijzer zijt dan ik, zoo kau veel dwaasheid schijnen, dat mij smart bezorgd. „Zoo veel ouder en wijzer her haalde hij met een licht fronsen der wenkbrauwen. Ik ben zeker een soort Methusalem in uwe oogen?" „Neen", antwoordde zij, „maar gij^zijt me toch in elk geval twaalf jaar vooruit". „Toch niet meer, knikte hij, „dat is een troost voor u en mij. Wat ik in die twnalt jaar aan hoogere wijsheid heb verzameld, daar voor behoeft ge werkelijk niet bang te. zijn. de schat is zoo onbeduidend als mogelijk. De blik waarmee zij hem aankeek, zeide duidelijk deze woorden „Ja, dat zegt gij wel in uwe bescheidenheid maar dat gelooft toch niemand Luidde zeide zij toen ,,Uet gaat om dien bazaar in Exeter, Jack. Men heeft mrs. Eagles verzocht een verkoopsplaats over te nemen.— Gij weet het reeds? voegde zij erbij, toen hij beamend met 't hoofd knikte. ,,Ik heb dit verzoek zoo half en half be werkt" antwoordde hij. „Inderdaad?" vroeg zij verwonderd. „Daar van zal mrs. Eagles geen verir oeden hebben „Toch welverzekorde hij„Zij heeft er mij zeer hartelijk voor bedankt". Een uitdrukking van bevreemding kwam op hare trekken, maar verdween zeer spoedig. „Nu, het was voor haar ook wel een be dankje waard," antwoordde zij. „Gij had haar, zooala ik baar ken, geen grooter genoegen kunnen doen. Van dit werken voor en in t openbaar, houdt zij boven alles". Nu was het aau Jack om verwonderd te kijken. De vrouw, die voor hem de belichaming was van weldoenden huiselijken vrede, zou het wei ken in een voor het openbaar boven alles lief hebben? Merkwaardig ongerijmd scheen hem dat en hoofdschuddend kwam bij tot besluit: Gij bedoelt toch niet 't werken voor het publiek, maar het werken voor een goed doel Een weinig verlegen, antwoordde zij „Hit gaat hier om beide. Jack en als zij van beidi houdt, daarvan kan men haar toch geen ver wijt maken". „Neen, gaf hii twijfelend ten antwoord „een verwijt misschien niet". „Zeker niet, Jack. Alle menschen zijn ver schillend van aard. De eene voelt zich t best tusschen vier kalo muren, de andere staat liever buiten te midden van drukte eu bedrijf en gelijk ebben 1 eiden. Het ongeluk is slechts, dat men niet naar believen zich van den een tot den andere kan verwisselen. Dit zou mg nu te stade komen". „U, kleine?" „Ja, antwoordde zij zuchend, want ik moet in de bazaar mee verkoopen en dat staat mg zoo tegen, als ik u niet zeggen kan „Wi3 durft zoo iets van je te verlangen? ^N^raand verlangt het. Mrs. Eagles heeft het mij slechts verzocht". Mrs. Eagles? En wat hebt gij geantwoord i „Dat ik het doen zal afslaan kon ik het toch niet". Ik zie niet in, waarom niet t „Neen dat ziet gij niet in," zeide zg be droefd, maar ik wel. Ik doe weinig, haast niets vóór het brood dat ik eet. Nu biedt zich eene gelegenheid om mij verdienstelijk te maken, dan moet ik natuurlijk toegrijpen. Ik «m het ook gaarne genoeg gedaan hebben, als t niet was, dat verschrikkelijk te kijk stellen in vreemde kleederen voor de menigte. Het is niet zoozeer voor vader, die zal mg wel vergeven, dat ik een paar dagen de uiter lijke rouw voor hem afleg, maar het is voor mij zelf. In dwaze dracht daar te staan en blikken en liefkozingen uit te lokken, iets tegenstrijdiger kan ik mij niet denken en dan met een lief lachje de menschen mijne waren aan te bieden, ik schaam mij al in den grond als ik er aan deuk. (Wordt vervolgd.)

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1907 | | pagina 1