Donderdag 19 December L907 30® J aai gang Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen. Eerste Blad. DE i Waaiom is liet geld duui? 'N Ulii Ï1143T 100. ANTOON TIE LEE, Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen BEKENDMAKING FEUILLETON. '^:MXfSEamÊÊÊÊÊÊÊmimÊtÊimmÊmÊÊÉ^Ê^ 1 T G E V E K "WAAI. "T IJ K. Telefoonnummer 38. en 2 g-rj <73 Courant, Dit Blad versclijnt Woensdag- en Zaterdagavond. Abonnementsprijs per 8 maanden f0."5. Franco per post door het geheele rijk f0.90. Brieven, ingezonden stuiken, gelden enz., franco te zenden aan den Uitgever. Advertbntikn 17 regels f U.60 daarboven 8 cent per regel, groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën Smaal ter plaatsing opgegeven, worden 2maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en advertenties bij abonnement worden specisle zeer voordeeligc contracten gesloten. Reclames 15 cent per regel. INSCHRIJVING NAT. M I L I T I K. Burgemeester en Wethouders der gemeente Waalwijk brengen ter openbare kernis, dat de mannelijke ingezetenen der gemeente, geboren in het jaar 1889 zich ter inschrijving voor de Nationale Militie bchooren san te melden ter Secretarie, tueschen den laten en den 31«ten Januari 1008. Voor die inschrijving zal zitting worden ge houden op alle werkdagen, des voormiddags van 9 tot 12 uur. Verdere inlichtingen worden ter Secretarie verstrekt. Waalwijk, 14 December 1907. Burgemeester en Wethouders voornoemd. Th. do Surmont de Bas Sineele. de Secretaris, F. W. van Liempt. ar.-i'.ii'i'.i Overgenomen uif het N. v. d. D. In het onderstaande willen we ee po ging wagen om in het kort een ver klaring te geven van de thans heer- schende geldschaarschte, waarmede handel en industrie nu reeds geruimen tijd te kampen hebben en waarvan het einde nog niet is te zien. »Verklaring» is wellicht een wat te weidsche naam voor deze enkele beschouwingendie ain de oppervlakte moeten blijven want wij hebben hier te doen met een zeer samengesteld verschijnsel, welks gevolgen wij maar al te goed ondervinden, maar waarvan de oorzaken dikwijls geheel op den achtergrond zijn geraakt. Toch zijn er eenige bepaalde oorzaken, die min of meer rechtstreeks hebben gewerkt om de tegenwoordige hooge geldkoersen te doen ontstaan, waarvan 't gevolg is dat het verkrijgen van crediet buitengewoon wordt bemoeilijkt. In de eerste plaats noemen we als zoodanig de rampen, die in de laatste jaren het beschaafde menschdom hebben geteisterd Men denke slechts aan de oorlogen in Zuid-Afrika en in Mantsjoerije. Van „DE ECHO VAN HET ZUIDEN". 16) VIII. Met genoegen zal ik uwen wensch vol brengen, zei Arnold. Miss Howard, sta mij toe UE. dezen jongen man, den weledelen lord Percy voor te stellen welke zoo gelukkig is uw neef te zijn. Het is een zeer bemin nenswaardlge jongeling en kan zeer goed geluimd zijn, wat hij, zonder mij te vleien, aan mij te danken heeft, daar ik, sedert lange jaren, de eer heb eon kennis van hem te zijn, zonder dat mij daarvoor een ander loon toe- komt dan de overtuiging een goed werk gedaan te hebben. Als gij op die wijze voortgaat, zult gij met uwe voorstelling niet ten einde komen, onderbrak lord Percy. Maar is hot mogelijk dat deze jnffer mijne nicht is, van wie ik zoo dikwijls hooren spreken heb? Gij hebt van mij hooren spreken? Wat heeft men u zooal van mij verteld Deze vraag bracht lord Percy in verlegen heid. Er is nog aleens van u en nwe moeder spraak geweest, zonder dat er iets van beteeke- nis verteld werd, wedervoer hij na eene korte aarzeling; maar onvergeeflijk is het dat men mij niet gezegd heeft dat gij eene bevallige jonge dame zijt. Ik ben verrukt, beste nicht, u te mogen begr eten. Hij nam hare kleine hand en bracht ze aan zijne lippen. Het verheugt mij zeer, mylord, dit uit uwen mond te mogen vernemen. Maar, zeg mij eens, hoe kondet gij zoo wreed den spot drijven met sir Willy, met wien gij daar in onderhond waart Vraag liever hoe het mogelijk was dat hij zich zelven zoo voor den aap liet houden 1 lachte Felicia. Maar 1 waB is dat?onder- Uitgestrektheden vruchtbare grond zijn daardoor veranderd in dorre woestenijen, schatten zijn voor verdere productie verloren gegaanGeheele landstreken liggen braak, na totale vernietiging van het te velde staande gewas. Het valt licht te begrijpen, dat zulke gebeurte nissen een vèr-strekkenden invloed moeten hebben op de credietmarkt. Immers, voor de bebouwing van de nu woeste gronden is nieuw kapitaal noo- dig, dat dus tijdelijk aan den omloop wordt onttrokken en gewoonlijk wordt daarvoor geen geringe rente berekend, tenminste als de barmhartigheid niet ingrijpt door het verstrekken van rente- looze voorschotten of credieten op lagen rentevoet. Want wat kunnen de arme landbouwers als zekerheid aanbie den, daar hun niets rest dan de kale grond, dikwijls zelfs niet de noodigste middelen om dien te bewerken. Grond- crediet of hypotheek word in zoo'n geval slechts aarzelend verstrekt. Een enkele misoogst doet hen nog dieper in de ellende zinken. Er gaat dan ook ge- ruimen tijd overheen, voor het verloren kapitaal is teruggewonnenvooral als door sneuvele of verminking de noodige jonge werkkrachten ontbrekengerui men tijd ook zal de credietmarkt de gevolgen ondervinden van een oorlog, die rechtstreeks waarschijnlijk geen ander materieel nut zal hebben gesticht dan enkelen legerleveranciers een extra-voor deeltje te hebben toegestopt, Vooral bij oorlogen ter zee, zooals die tusschen Spanje en Amerika, tusschen Japan en Rusland, worden verbazend kostbare »doode weermiddelen* vernie tigd de beste schepen van de grooten- deels vernielde Russische vloot bijv. hadden elk millioenen gekost. Na een grooten oorlog gaat de verslagen partij meestal weer braaf aan het bouwen van oorlogschepen, het opwerpen van ver sterkingen, enz., d.w.z. aan inproductief kapitaal worden in defensiemiddelen nog weer enorme sommen vastgelegd. Bovendien sleept zoo'n nieuw vloot of vestingplan gemeenlijk andere mogend heden min of meer mede en dus nieuwe opdrijving der drukkende oorlogslasten. Tot hetzelfde resultaat leidt de treurige economische toestand als men thans in Rusland ziet. Strenge winters, misgewas brak zij waarom ijlen al die andere genoo- digden naar het einde der zaal? laat ons ook gaan zien wat er daar gebeurd is Op hetzelfde oogenblik kwam Elsie Liddon toegeloopen. Zij zag er onwillig en boos uit. Als zij lord Percy bemerkte trad zij tot hem en sprak 0 Robin, wat ben ik blij n gevonden te hebben. Kom, ik bid u, en dwing die won derlijke oude vrouw de zaal te verlaten. Zij wil de aanwezigen hun geluk zeggen, maar oom zal boos worden als hij haar ziet. Ver zoek haar zich aanstonds te verwijderen. Wie ie zij vroeg lord Percy. Ik weet het nietmaar ik hoorde iemand zeggen dat zij eene waarzegster is en de Heideheks genoemd wordt. Ik bid u, verwij der zeik zal zoolang bij Felicia blijven tot dat gij wederkomt. Dat is niet noodig, lieve nicht, zei het jonge mïisje daarop; want ik wil tot haar gaan en mijn geluk laten zeggenlaat ons maar gaan, neef Robin. Zij legde haren arm om dien van lord Percy en trok met hem naar.de zijde der zaal, waar zich de aanwezigen, rondom de grijze vrouw verdrongen. Felicia eu lord Percy bleven eene wijl bij de anderen staan en bekeken het tooneel. Omringd van heeren en dames stond de zeld zame vrouw de hand profetisch opgeheven, terwijl zij bezig was met het geluk te voor zeggen nan eene dame. Daarbij liet zij hare doordringende blikken op de menigte rond dwalen, als poogde zij eenen bekenden persoon te ontdekken, Nevens haar stond de kleine Albina, wier wonderbare schoonheid de aan- schouwers verrukte. Aau de andere zijde der heks lag wederom de groote hond. Jaag ze niet weg, beste neef. Ik zou gaarne mij de toekomst laten voorzeggen. Had lord Percy ook van zin geweest de oude uit da zaal weg te zenden, dan zou hij in dat oogenblik er nauwelijks den moed toe gehad hebben, want zij was hem door de om ringende dames ongenaakbaar. Allen lachten en schertsten over hetgeen de waarzegster hnu voorspelde. Zij voorspelde aan allen eene rozige toekomst. Zij beloofde aan allen een lang leven, geluk in de liefde en eene schaar blond en uitzuiniging hebben gaandeweg den Russischen boer en de werkmansklasse financieel verzwakt. Geen wonder dus, dat gretig het oor wordt geleend aan volksleiders die werkstaking en anarchie prediken 1 En terwijl de productie voor een deel stilstaat worden kapitalen ver slonden, want de dagelijksche behoeften gaan voort. Datzelfde geldt natuurlijk van alle werkstakingen ter wereld en die zijn talrijk. Niet alleen echter zijn de menscnen oorzaak van kapitaalvernietiging en ge ringe kapitaalvorming ook de natuur heeft krachtig meegeholpen door middel van oogstmislukking en pestilentie in Engelsch-Indië, door aardbevingen en overstroomingen te San-Francisco, Val paraiso, op Jamaica, in Japan, enz. Het maakt intusschen geen ingrijpend ver schil, door welke oorzaken het verlies wordt veroorzaaktbij een oorlog lijden de beide oorlogvoerenden de schade, bij natuurrampen de verzekering-maat schappijen. Hetzij de voldoening vroeger ot later geschiedt, hetzij die over meer dere jaren is verdeeld of onmiddellijk zal moeten worden vereffend de cre dietmarkt zal er per saldo toch in moeten voorzien. De economische wet van vraag en aanbod zal zich onverbiddelijk doen gelden waar de vraag naar crediet het aanbod overtreft, zal de prijs stijgen, m. a. w. de rente een verhooging on dergaan. Een zaak, die mede van grooten in vloed is op den stand van crediet- en geldmarkt, is gelegen in de enorme op- eenhooping van goud en zilver bij ver schillende Staatsbanken en kassen. Dit zien we o. a. in sterke mate bij Rusland, Japan, Egypte, Brazilië en andere Zuid- Amerikaansche staten. Terwijl voor Japan en Argentinië de reden is gelegen in de sterke credietvraag, die landen in opkomst altijd kenmerkt, heeft Brazilië bovendien een andere reden voor de vastlegging van geld, n.l. de koffievalo- risatie (een streven, dat ten doel heeft den prijs der koffie, waarvan dat land, zooals men weet, een der grootste voort brengers is op peil te houden) en het vormen van een conversiekas, ten einde aan het muntstelsel meerdere vastheid te geven. Verder zijn daar de eischen, welke gelokte of zwartharige kinderen, aanstaande verrassingen, groote erfenissen en meer andere, door iedereen gewenschte zaken. 0! beste neef I zei Felicia plotseling, zie toch dat vriendelijk meisje. Hebt gij van uw leven een wezen gezien, zoo zoet, zoo bevallig als dit kind? Lord Percy richtte de blikken naar de aan gewezen plaats en staarde doordringend op het meisje dat aan de zijde der oude stond. De kleine Albina stond rustig en aanschouwde met verwondering de rijk gekleedde dames. Nauwalijks had Robin het kind gezien of hij verschrikte plotseling. Het kwam hem voor, als baöde hij vroeger een meisje gezien, dat zeer op het kind der oude geleekmaar by kon ondanks zijne pogingen zich niet herin neren waar hij dit mocht ontmoet hebben en wie het was. Hoe laDgei hij het kind bezag, hoe meer hem de trekken van het kind hekend waren ja, die neerslachtige blik, hare blauwe oogen, waren hem niet vreemd Is het geen schoon kind? herhaalde Felicia na eene korte wijl. Die oogen Zij blinken als een paar sterren. Ik wil toch eens met haar spreken en vragen wie zij is. Fer lord Percy er zich tegen verzetten kon was Felicia door de menigte gedrongen en tot het kind genaderd. Flsie Liddon riep op hetzelfde oogen blik de stem eener jonge dame. Deze keerde zich aanstonds om en als zij de nicht van den graaf aan de zijde van lord Percy bemerkte, trad zij tot haar en deze zei Laat u waarzeggen Dwaasheid I ik wil van de toekomst niets weten, wedervoer Flsie, lachend om de haast met welke de andere haar voorttrok. Maar gij moet, antwoordde deze met koddigeu ernst en aan de zijde der oude ge komen, voegde zij erbij geef nu uwe haud en gij, oude, verklaar ons nu wat de toekomst in haren raadselachtigen schoot verbergt. Met lichte weigering, liet Flsie het toe dat de jonge dame hare hand in die der oude legde. Ernstig ouderzoekend bekeek de Heideheks da lijneu der fijne band dan hief zij het hoofd op en zag met doordringenden blik in 's meisje 's oogen en zegde dan op plechtigen toon door de oplevende nijverheid in vele landen aan de geldmarkt worden gesteld. De vraag naar vlottend kapitaal neemt steeds grooteren omvang aan wegens den aanleg van spoorwegen, fabrieken enz., waardoor groote kapitalen worden vastgelegd. Slaan we slechts het oog op de uitbreiding der spoorwegen in de Vereenigde Staten, noodig gemaakt door de hooge eischen, aan het vervoer ge steld. Reeds eenige jaren geleden, toen de periode van groote welvaart aanving, werd er van de vervoermiddelen steeds meer en meer gevorderd. Grooter moes ten de snelheden worden, zwaarder het materiaal om de enorme oogsten te kunnen verplaatsen, die de vruchtbare velden opleverden en hoe zwaarder ma teriaal aangeschaft werd, des te sterker moest cok de weg zijn. Van de hieruit voortvloeiende bestellingen profiteerde de industrie de spoorwegen waren dus een rechtstreeksche oorzaak voor een levendigheid in zaken, gelijk Amerika zelden had gekend. Toen moesten ook nieuwe wegen worden aangelegd en nieuwe rangeerterreinen en inrichtingen worden gebouwd die den spoorwegmaat schappijen ontzettende sommen kostten. In het begin ging alles goed er waren genoeg niet productieve kapitalen, die op deze wijze dienstbaar gemaakt kon den worden een rente van 4 pCt, was dan ook voldoende om het nocdige crediet te krijgen. Langzamerhand be gonnen echter de bronnen minder ruim te vloeien de Russisch-Japansche oorlog, na de langdurige worsteling in Zuid- Afrika, slokte ongeveer vier milliard gulden van het wereld kapitaal op en om de eenmaal aangevangen uitbreidingen en verbeteringen te voltooien moesten de credietnemers, vooral in Amerika wel gunstiger voorwaarden aanbieden. Steeds hooger steeg de rente, steeds smake lijker werd de vorm waarin het bezittend publiek de schuldbekentenissen der spoorwegen werden aangeboden. Welken omvang het vervoer kreeg, blijkt uit de volgende cijfers, in 1903 werden 1289 millioen ton goederen vervoerd, in 1905, dus twee jaar later, 1435 millioen. In 1903 hadden de bezittingen der spoor wegen, n.l. weg en materiaal, een waarde van 11,233 millioen dollars, in 1905 van 12,144 millioen, een vermeerdering in In deze hand staat gevaar eu nood, zorg en smaad, ja, den dood te lezen 1 Fen persoen, niet ver van u, bevindt zich tegenwoordig in kommer en nood en hem hangt een dreigend gevaar boven het hoofd. Degene echterdie dezen avond, de fierste van u allen is, zal een schrikkelijke slag treffen. Het huis der Grensvilles staal op waggelenden grondwel dra zal het instorten maar nuwordt alles donkeralles geheimvol De oude liet Elsie's hand los en zag duister voor zich, onbekommerd met het onwillig lachen waarmede de jonge dama hare onheil spellende woorden aanhoorde. Flsie kwam terug om voor de anderen plaats te maken, maar niemand scheen nog geneigd zich het geluk te laten zeggen. Hoe lustig ook het gezelschap bij de eerste voorspellingen gestemd was, zoo bedroefd eu ongerust werd het om de laatste woorden der oude vrouw Terwijl de waarzegster nog in den kring der omstanders ouderzoekend rondzag, onder brak de stem van de graaf de stilte. Onbe merkt was hij de groep nadergetreden en vroeg op strengen toon. Wat gebeurt hier? Wie is die oude vrouw Eer iemand antwoorden kou, drong de vrouw door de omstanders en kwam met fonkelende, ondervragende oogen vóór den heer des huizes staan. Wie zijt gij en wat wilt gij hier, vroeg lord Grensville met barschheid. Wie ik ben? sprak de oude hoonend. Ik ben Mary Weill eu het volk noemt mij de Heidenheks, als gij mij bij dien naam beter kent mylord. Gij vraagt wat ik hier kom doen Ik kwam hier omdat het mij beliefde, en als ik wil gaan, zal ik het doen, maar niet vroeger. Onbeschaamde! riep de graat woedend en zijn gelaat werd rood van toorn, de* knechten zullen u het huis uitjagen als ge niet aanstonds vertrekt Fn als hij zag, dat de oude hom nog spot tender aanzag en grimlachte, wende hij zich om, vol gramschap en riep tot de knechten «John, Gostin, William, smijt die oude heks buiten Dat zij, als ze durven I sprak deze snijdend twee jaar tijds dus van 911 millioen dollar, d.i. 214 milliard gulden. Voor 1907 werd aangevraagd en verkregen ruim 1000 millioen dollar, voor dat ééne jaar dus meer dan in de twee voorgaande jaren te zamen. Wij beschikken niet over de noodige gegevens om na te gaan, welk gedeelte daarvan werkelijk ter markt is gebracht en hoeveel in portefeuille is moeten blijven, eenvoudig, omdat de credietmarkt reeds zóó ge spannen was, dat zelfs tegen de gunstig ste voorwaarden geen verkoop van schuldbewijzen kon plaats hebben- Het was geen zeldzaamheid, dat, bij gebrek aan kapitaal, vruchteloos een rente van zeven pCt. en meer werd geboden- Niet alleen de Vereenigde Staten waren het, die handel en industrie zoo zagen toenemen ook Duitschland heeft zich tot aan de spits opgewerkt van de volken, die vooral in de laatste jaren, een dringend beroep op de credietmarkt hebben gedaan. Aardig spiegelt dit zich af in de kapitalen, die acnt der voor naamste Duitsche banken noodig hebben om haar zaken te drijven. Opgericht tusschen de jaren 1850 en 1880 met een gezamenlijk kapitaal van nog geen 170 millioen Mark, is tot op heden het totale bedrag gestegen tot ruim 1100 millioen Mark. Dat zijn voorwaar getallen, die spreken 1 De gelden, door de industrie opgeno men, keeren weliswaar geleidelijk in den omloop terug, maar zij moeten vooraf een weg afleggen, lang genoeg om het tijdelijk gemis op de geldmarkt voelbaar te maken. Vooral is dat het geval met het ge deelte, dat in den vorm van arbeids- loonen wordt uitgekeerd. Neemt men nu in aanmerking, dat door verschillende oorzaken (duurdere levenswijze,minimum loon-standaard) die loonen in de laatste jaren een niet geringe verhooging hebben ondergaan, dan wordt die invloed dubbel merkbaar. Want in de eerste plaats zijn er zekere klassen van personen vooral zij, die openbare ambten bekleeden en van een eenmaal vastgesteld inkomen hebben te leven die niet in die loons- verhooging deelen. Aan de duurdere levenswijze zijn ook zij onderworpen, zonder dat zij door een verhooging van het inkomen in staat worden gesteld die en op koelen toon.... Leo opgepast 1 De hond sprong op en blafte woest. De aanwezigen sidderden. De onde lachte zegepralend om het doodsche stilzwijgen dat op het geblaf van den hond volgde. Waarom werpt gij mij dan niet bniten mylord tergde de Heks. Ik weet iets van u.... of 1 De laatste woorden en bijzonder den toon waarop zij uitgesproken werden herinnerden den graaf plotselings aan het Heidehof en aan de gebeurtenissen der vorige dagen. Hij werd doodsbleek De oude zag welken invloed hare woorde». te weeg brachten en wendde zich tot de omstanders, terwijl zij spottend zegde Ziet gij, schooue jnffers, fiere ridders mylord is niet ernstig wanneer hij zegt mij buiten te doen werpen. O het is iets onschat baars de geheimen der grooten te kennen en bijzonder van edelen Ik bid u gaat wat op zijde, ik zie de edele gravin van Grensville aankomen en ik ga haar mijnen eerbied be- toonen. De graaf trad onwillekeurig terzijde, ook al de anderen' weken een weinig achteruit, op hetzelfde oogenblik stond de oude tegenover de gravin Adeline. Eene wijl rustte het zwarte oog der gravin onverschillig op de oude vrouw dan vielen hare blikken op het kind aan hare zijde en bleef op hetzelve staren. Doch welke ver andering had eensklaps in de trekken van haar gelaat plaats? Het bloed vloot uit hare wangen, een pijnlijke kreet ontsnapte haren mond, een doffe glans betrok hare oogen en de adem verkropte in hare boezem. Als een marmeren beeld stond zij daar Met eene onzeggelijke uitdrukking van spot beschouwde de onde de meesteres des huizes wier aangezicht een benanwouden schrik te kennen gaf; de heks scheen zich in da foltering der arme gravin te verheugen dan trad zij nader eu fluisterde haar in het oer Herkent gij mij Adeline? Kent gij dat kind daar? zijn u die trekken niet bekend? Mijn tijd is nog niet gekomen, straks is hij laar De wraak blijft mij schuldig (Wordt vervolgd).

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1907 | | pagina 1