Nummer 10.
Zondag 2 Februari 1008.
31*. Jaargang.
ill HgMH
Toegewijd aan Handel, industrie en Gemeentebelangen.
Eerste
BUii
L
11
11
U
li?
DE
Abonneert u op dit
Woningbouwdoor deWoningwet,
ANTÖON TIELE»,
Dit nummer bestaat
uit DRIE Bladen
U
LANDBOUW
ïsS)
FEUILLETON.
U I T O E V E R
DENK TOCH EENS NA 1
IS
H s
.«fs
e|-
E
«ges wjs
fBUKSB®»*"?'
Waahvijksclie ei
Courant,
Dit Blad verse! ijnt "Woensdag- en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 3 maanden f 0.~5.
Franco per post door het geheele rijk f 0.90.
Brieven, ingezondeD stuiken, gelden enz., franco te zenden
Uitgever.
W A A L W IJ K- Telefoonnummer 38.
Advkrtkntikn 17 regels f 0.60 daarboven 3 cent per regel, groote
letters naar plaatsruimte. Advertentiën Smaal ter plaatsing opgegeven,
worden 2 maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en
advertenties bij abonnement worden ipecisle zeer voordeelige contracten
gesloten. Reclames 15 cent per regel.
ifi
Met de halve moeite en de helft
der onkosten aan zeep kan men
met Sunlight de geheele wasch in
de helft van den tijd doen, zonder
dat men zelfs het fijnste weefsel
schaadt.
Door Sunlight te gebruiken
verkort men zijn arbeidsdag en
maakt men dat het goed langer
duurt.
605
Wat door de gemeente zelve op het
gebied van woningbouw werd ter hand
genomen blijkt uit het volgend staatje,
waarin zijn opgenomen de voorschotten
door het Rijk aan verschillende gemeen
ten tot aanbouw van woningen verstrekt.
Van „DE ECHO VAN HET ZUIDEN".
29)
II.
Eeue diepe stilte heerschte gedurende eenige
oogeublikkeu in het Oude Huis. Elsie slond
aan de deur en luisterdegeen net minste
gerucht was te vernemen, D m op9ens hoorde
«ij het geluid van naderende voetstappen en
vernam des graven stem hij sprak Constance
aan.
Goeden avond, miss Leslie. Ik hoop, u
dezen avond beter te vinden.
Dank u, mylord, antwoordde Constance
aachtjes. Ik voel mij zeer zwak, anderB gaat
het nog al wel.
liet doet mij genoegen zulkB te verne
men. Is er sedert mijn laatste btzoek niemand
hier geweeBt en zijne oogen waren strak op
het bleek gelaat vau Constance gericht.
Constance aarzelde maar Nina nam dade
lijk het woord
Neen, niemand is hier geweest zeidezij.
Iedereen weet dat dit oud huis onbewoond is,
daar er nergens licht te bespeuren is.
Ik heb dat aan u niet gevraagd, ant
woordde de graaf botweg.
Dan wendde hij zich weder tot Constance
en zei op vleiendeu toon.
Ik denk dat ik u weldra aan deze een
zame plaats zal kunnen onttrekken. Onder—
tusgchen zal ik alles in het werk stellen om
uw lot verdraaglijk te maken... Leg hout op
het vuur, Jozef. Ik zal dezen nacht hier ver
blijven.
Zou hij dat werkelijk doen vroeg Elsie
die dat hoorde, zich af Een schoon vooruitzicht
voor mij, den gai.scheu nacht tot morgeu toe
in dit gevaarlijk huis te moeten blijven Ik
zou wel willeu weten waar ik mij hier gebracht
heb. of deze zaal geenen auderen uitgang
heeft dan langswaar ik binnengetreden ben
■a
•a P3
jü a
5 t
3 a
<c >-
<2
8
t.
>Z
ai a>
a
.-o
8.1
®.a
a
c •-
as o
OS a
a
"ï-ö
a
•2-ë
o a
o
..as
3 -
O
a-a
a a
O fc,
S 2
ai a
o
"■gc
o
w
•a 0
2*0
..O.
m o
a
ei
i-
io«C"^
2*8
s—1 a
W
CO
O
00
VO
•uaSuuio.w
noujoiif-
3) ibjubv
c
CJ
c
1)
O
O O
UI
O O
O O
O VO
O O O
O O O
O O O
O O O
m iO m
CM TjH
O
in
O
u-1
CM
O —1 O O «O
i N fO
C V-
rt
-O u
y
O
-O
c
V
V
c
a
X
ten
v
-3C
V
O
c
V
X
tweede male tot
aantal woningen
Dat Franeker
den bouw van een
overgaat, zonder daarbij eenige bijdrage
tot dekking van een tekort noodig te
hebben, pleit zeker wel voor de goede
uitkomst van de in 1905 uitgevoerden
woningbouw.
De overigen hier genoemde gemeenten
gingen tot woningbouw over om aan de
bewQners der door onbewoonbaar-ver
klaring ontruimde woningen huisvesting
te verschaffen. De huurprijzen van die
bewoners te verkrijgen, bleken echter
niet voldoende tot dekking der kosten
zoodat het Rijk een gedeèlte van het
geldelijk offer op zich neemt. Zoo kon
voor de aanvankelijke huuropbrengst
der woningen niet meer worden gesteld
dan f 1.25 per week te Edam, f 0.55 per
week te Vries, f20.per jaar te Hel-
lendoorn en f 40.80 per jaar te Hens
broek.
De rijksbijdrage aan Edam is onver
anderlijk, die aan Vries wordt vermin
derd zoo spoedig een ander gezin in de
woning trekt, terwijl in Hellendoorn en
Hensbroek wederom een afloopende
Elsie zocht de duisternis te doorpijle.n, en
.weldra gelukte het haar, te erkennen dat zij
zich in eene soort van gang bevond, die waar
schijnlijk het huis in tweeën scheidde. Met de
handen laugs den muur tastende, kwam zij
op bet einde van den gnng aan eene deur,
welke zij zocht te openen, wat haar, na kleine
moeite, gelukt*. Zij trad in eene grootere
zaal, dia zeer gelijkend was aan degene die
zij verlaten had.
Zij ging eerder en kwam tot hare groote
verwondering aan edne trap, die naar onder
aardsche gangen leidde.
Zij aarzelde een oogenblik voor de eerste
maal, maar hare nieuwsgierigheid en onver
schrokkenheid overwonuen weldra alle andere
gevoelens, welke in haar opkwamen en zij
begon voorzichtig langs de trappen af te dalen.
Als zij beneden was bevond zij zich in eenen
langeu breeden gang, dien zij erkende door
den flauwen lichtschijn die aan den tegenover-
gestelden kant door de spleet e«Der deur drong.
Om haar heen heerschte diepe duisternis
als in de overige kamers.
Weder aarzelde zij een oogenblik. Zon zij
verder gaan of weerkeeren Zij deed eenige
schreden voorwaarts Plotseling vernam zij een
licht geruisch achter haren rug. Zij bleef
staan en luisterde. Alles was wederom stil
Zou zij zich bedrogen hebben Of was het
geruisch uit de bovenzalen aan hare ooren
gekomen Zij meende dat het niets anders
kon geweest ziju en stapte verder den gang in.
Maar nauwelijks had zij nog eenige stappen
gedaan of zij hoorde het geruisch opnieuw en
duidelijker dan te voren, zoodat alle twijfel
verdwenen, en wat zij gehoord had waB
inderdaad het gerucht van naderende voet
stappen.
Buiten zich zelve van schrik, en niet wetende
wat te doen, ijlde Elsie nog verder den gaDg
in, maar opeens haperde haar voet in eenen
grooten ring aan den grond gevestigd en mot
eenen angstigen kreet viel zij iipder.
Tegelijkertijd voelde zij zich door twee
kr-iohtige armen omvatten en eene ijskoude
hand op baren mond drukken.
Een vreeselyk oogenblik der pijnlijkste
verwachting van hetgeen volgen zou, ging
langzaam voor Elsie voorbij Plotseling hoorde
schaal wordt toegepast, waarbij de be
paling geldt dat de bijdrage er vermin
derd blijftindien blijkt dat evenredige
verhooging der huurprijzen niet moge
lijk is.
De grootte der rijksbijdrage wordt
steeds zoodanig vastgesteld, dat Rijk en
Gemeente een even groot offer brengen, i
Hij de bepaling van het bedrag werd
voor Edam, Vries en Hensbroek zorg
vuldig beredeneerd, dat het geheele te
kort op de woningexploitatie nog geen
offer is voor de gemeente wijl deze na
aflossing van het voorschot vrij eigena
resse zal worden der woningen,, waarvan
de waarde als dan wordt geschat op de
halve bouwkosten benevens den aan
koopprijs van den grond een deel van
het jaarhjksch tekort wordt daarom be
schouwd als kapitaalvorming van de
zijde der gemeente. Voor Hellendoorn
echter werd die fiscale microscoop niet
aangelegd en is de bijdrage van het Rijk
eenvoudig de helft van het op de
woningexploitatie geraamde te kort, groot
f 169.60.
Deze laatste regeling is zeker wel het
billijkste te achten daar de risico van
onverhuurd blijven of andere gebeurlijk
heden geheel op de gemeente blijft
drukken. Het komt ook moeilijk ver
dedigbaar voor, het tegenwoordig levende
geslacht, dat vroeger ontstane misstan
den wenscht op te ruimen, voor dekking
van de kosten te verwijzen naar eene
vergoeding, die eerst over 50 jaren zal
kunnen ontvangen worden. Vreest het
Rijk dat de nakomelingen der gemeen
tenaren goede sier zullen maken met
's rijks penningen, dan zal er wel een
middel te vinden zijn tot intooming van
te groote weelderigheid.
De scherp rekenende financier zoude
ook bij de voorschotten, die aan de
gemeenten ten behoeve van bouwver-
eenigingen verstrekt worden, de moge
lijkheid van iets dergelijks kunnen ont
dekken, daar de gemeente ten allen tijde
de bezittingen der vereeniging onder
bepaalde voorwaarden kan naasten
daarin zoude wellicht ook een voordeeltje
kunnen steken. Zulke snoode plannen
worden echter blijkbaar bij de gemeen
ten, die bouwvereenigingen steunen niet
verondersteld, alleen Leeuwarden schijnt
op dat punt niet geheel zuiver. Voor
zij een schril gefluit, dat in de onderaardsche
zalen duizendmaal weergalmde. Elsie's onbe
kende outmoeter had dit geheimziuuig teeken
gegeven. Weinige minuten daarna gevoelde
zij den grond onder haar oplichten. Het werd
haar klaar, dat haar voet in den ring eener
valdeur was blijven hangen.
De deur werd langs onder opgeheft en meer
dood dan levend van schrik, zag Elsie op den
stoep van de verborgen trap eenen man. die
oenen lantaarn in de hoogte stak cm te lichten
Nog nooit had Elsie in haar leven soo'n
ruw wild gezicht aanschouwd Een lange
zwarte baard verborg zijne trekken en eeri
gevoel van vrees en schrik beviüg haar als
zii dacht in welke handen zij gevallen was
Zij keerde haar gelaat en bezag den man die
haar vastgehouden had. Hij zag er jonger uit
als de audere en zijn uitzicht was ook zoo
wild niet Maar er brandde een geheimzinnig
vuur in zijne oogen wiens blikkeu haar afschrik
inboezemden.
Haar voorgevoel van het naderend gevaar
was droeve werkelijkheid geworden Het oude
hnis was b woond maar door welke lieden
Wist haar oom dat zulke ruwe menschen in
de onderaardsche zalen van het Heidehof
leefden
Deze gedachten vlogen haar met bliksem
snelheid door den ceest, en als zij gewaar
werd dat zij in handen was gevallen van
menschen wien niets heilig is. en dat zij aan
het grootste gevaar blootgesteld was, dan
keerden moed en geestkracht, die zij een
oogenblik verloren had, in haar ziel terug,
want zij dac t dat zij al hare vastberadenheid
noodig had, om den komenden vijand het
hoofd te biedep. Zij wilde zich oprichten,
maar de aanrander verzette zich daar tegen.
Wat hebt .ge daar, Simon riep de man
op de trap, met de oogen ondervragend op
Elsie gericht.
Eene gevangene Inidde hot antwoord.
Laat ons beneden dalen doch zeg mij perst,
juffrouw, wilt gij gaan of wil ik n iv ned-n
dragon
Ik zal gauD, antwoordde zij. lerwijl dn
man ze wat ruw voor zich stiet.
Elsie wist dat wederstand tot niets dienen
kon en haren toestand verslechten moest om
die gemeente alleen werd namelijk de
voorwaarde gesteld, dat bij gebruikma
king van het naastingsrecht ten aanzien
van de bezittingen der vereeniging, de
bescherming der aldus verkregen eigen
dommen niet dan met Koninklijke toe
stemming kan worden veranderd en de
dairuit voor de gemeente ontstane zuivere
baten geheel in het belang der volks
huisvesting zullen worden aangevoerd..
Nog op andere wijze vonden de be
palingen van de finantieele paragrpfen
der Woningwet toepassing. Door het
Rijk werd namelijk een voorschot groot
'f 800 verleend ten einde den eigenaar,
tevens bewoner, door tusschenkomst der
gemeente, in staat te stellen aan zijne
woning die verbeteringen aan te brengen,
welke hem door het gemeentebestuur
waren voorgeschreven. Het was de ge
meente Westzaan, die dit bedrag ver
kreeg, af te lossen in 20 jaren door
betaling eener annuïteit van f 56.29. De
eigenaar van het gebrekkige perceel
ontvangt die som van de gemeente tot
verbouwing zijner woning en heeft daar
voor gedurende hetzelfde aantal jaren,
wekelijks f 1 10 te betalen, terwijl de
gemeente door een hypotheek op het
pand behoorlijk tegen schade is gevrij
waard.
Het is te wenschen dat nog vele be
sturen van gemeenten, waar men met
de bewoners van onbewoonbaar ver- _mpr' de dek vrucht gezaaid
daar dat hij altijd eenigszins beperkt zal
blijven. Trouwens voor de fabricatie van
Küminel en andere likeuren, voor het kruiden
van gebak en kaas, kan toch nooit zulk een
groote kwantiteit noodig zijn. Dat neemt
echter niet weg dat tusschen 1890— 1900
gemiddeld 3380 Hectaren en van 1901-1905
gemiddeld 5033 HectareD met-kar wij bebouwd
Werden in Nederland. Het is dan ook, zoo
als ic zei, in vele opzichten een uitstekend
gewas. De oogst valt vroeg. (De karwij bloeit
in de tweede hel t van Mei, is rijp in het
laatst van Juni of in 't begiu van Juli, in
de eerste week van welke maand ook geoogst
wordt, de vruchten zijn dan bruin geworden
en vallen licht at) De stoppel kan dus ge
makkelijk herhaaldelijk geploegd worden en
voor het opgevolgend gewas in goeden staat
gebraiht. Ook is het karwijland uitstekend
geschikt voor groenbementing en den ver
bouw van allerhande veevoeder. Zooals bekond
is, is de karwij een twééj iig gewas dat dus
in het 2d" jaar pas viucht geeft. Nadat in
het najaar geploegd is, wordt het in het
voorjaar geëgd, en half Maart tot half April
bezaaid. Als dekviucht (deze vormt dus den
oogst van het eerste jaar) ueemt men meestal
erwten of veldboonen, ook wel lijnzaad, bruine
mosterd, blauw maanzaad,soms vlas, of bruine
sUmboonen. Doch erwten het meest. Men
kan de erwten met de machine zaaieü en op
deze machine een toestel aanbrengen voor
't zaaien der ka wij. Deze,wordt dus gelijk
klaarde woningen vei legen zit of waar
eigenaars worden aangetroffen, buiten
machte de poodige verbetering hunner
woningen te bekostigen, door kennis
neming van de voorwaarden, waarop
voorschotten werden verkregen, de over
tuiging erlangen, dat er met enkele
tientallen van guldens of soms met eenige
moeite alleen, zooveel goeds valt te
verrichten tot verbetering van woon
toestanden.
K. S. W. J. M. A. Z.
Karwij in de vruchtwisseling.
Om vele redenen is de karwij een zeer
geweuvehte vrucht in de opvolging der ver
schillende gewassen. Op 6roote schaal is de
verbouw er*au altijd gewaagd, in verband
met de onzekerheid van den marktprijs. Van
hulp roepen was ook" te vergeefs. Zij moest
zich inn haar lot schikken. Derhalve steeg
zij de smalle trappen afhaar aanrander
volgde en sloot de valdeur toe, terw ijl degene,
die het licht droeg, voorop stapte.
Eindelijk kwamen zij aan een sraallen gang
vanwaar eenige trappen naar eene diepte
leidden waar zij binnendrongen verwarde
stemmen klonken eensklaps in Elsie's ooren.
Zij schrikte an deinsde onwillekeurig terug
voor het onverwacht schouwspel dat zij daar
to zien kreeg maar haar geleider gebood
haar vooruit te gaan en deed de deur achter
zich toe.
Als de oogen der mnunen, die in deze kamer
rou.i eene groote tafel gezeten waren op het
meisje vielen, Bprongen zij met eenen uitroep
van verwondering op en zagen Simon vragend
aau, als wilden zij iu zijn wezen de verklaring
der gebeurtenis lezen.
Elsie richtte zich fier op en keek onbevreesd
rond. Zij bevond zich in eene hooge breede
zaal met ruwe muren en steenen vloer Langs
de waudeu bevonden zich haken, in het raidden
der kam«r stond eene lange tafel bedekt met
glazen, flefschen en tahaksdoozen. Rond de
dertig mannen met rnwc, verwilderde aange
zichten, zaten of simden rond de tafel. Hunne
kleedir.g verried dat zij Zeelieden waren, en-
dolken en pistolen voor wapens droegen. Elsie
besloot daaruit dat zij zich in eene roovershende
bevond. Eene siddering doorliep hare leden
bij deze gedachte en zij berouwde het niet
weinig dat zij de bovenzaal verlaten had.
Aan het uiteinde der tafel stond een groote
leunstoel die ongetwijfeld voor eenen man be
stemd was van hoogeren rang als de andere
aanwezigen Simon wierp eenen blik op dien
stoel en vroeg aan de gezellen
Wnar is de kapiteiu
Sylla heeft hem over eenige minnteu
geroepen, antwoordde de jongeling, die er
min verwilderd nitzng Wil ik Um roepen
N-en, het is n n u niet u rla-iim e t-
I, i. Er s -.H- |»ij Sint ui, f»
n ij
Elsie JU d. I>«.g< I. ziend, terwijl hij het ui
dronk. Hare wangen -„'bieiden, haiv. oogen
fonkelden als zij zich fier oprichtte en den
Men Velt dan ongeveer 7 K.G. per H.A.
noodig. Zaait men met de hand in de voren
d'-r machine, waarmee men de erwten zaait,
gebruikt men 12 K.G. per H.A. Na het zaaien
egt men het laud met eeu lichte egge dicht
en zoodra liet land droog is, gaat men er
met de land rol óver. Afgezien van de be
mesting de.r dekkracht moet de karwij een
krachtige bemesting hebben. Wanneer men
aanneemt dat een gera. oogst 1350 K G. kar-
wijzaad en 2500 K G. stroo per H.A. op
levert en karwij 12.2 kali en 71 8 phosphor-
zuur be •rat, al# men daaren hoven weet, dat
de practijk geleerd heeft, dat chilisalpeter
voor karwij onontbeerlijk is, dan is het zeker
niet te veel, al# ik spreek van een krachtige
bemesting Het is bij karwij een eerste
vereiachte, dat men allrs in het werk stelle,
o n ze het eerste jaar zoo goed mogelijk te
doen groeien. Wanneer d iarom de dekvrucht
van het land is, zaaie men minstens 150 K.G,
chilisalpeter en 200 K G. patent kali.
stouten spreker met eenen verachtenden blik
aauzag.
Pots Blitz, daar rijt gij toch gelukkig
aangekomen, riep een der mannen met wild
gelach
Waar hebt gij die gevangen vroeg een
andere.
Ik zal dat vertellen als de kapitein komt
antwoordde de aangesprokene Jaak, zing
thans voort
Gezel Jaak hernam, met he Bche stem, het
lustig lied dat hij begonnen had voor de ver
schijning van Elsie, en dat veel bijval genoot.
Hallo mannen, gij schijnt heden opge
ruimder te zijn, dan ooit, riep plotseling eene
klare, welwillende stem, en als Elsie opkeek,
zag zij eene jongeling aan do overzijde, de
zaal binnen komen.
Vivat kapitein Negus Lang leve onze
hoofdman riepen als uit éénen mond de
roovers begeesterd uit. 3
Ik dank u, vrienden 1 Vrij als de vogel
in de lucht, zij steeds onze leus de wijde
Oceaan ons vaderland bat blinkend zwaard,
onze wet We willeu geeuen aüMeren heer
herkennen als de parelenden wijn en ons schip I
was het antwoord van den jongen man die dat
vol begeestering uitriep. Iu zijne Btem en zijne
woorden lag het bewustzijn van overleg en
verstand.
Liet reeds de klank zijner stem vermoeden
dat hij niet gelijk de anderen was, zoo leverde
geheel zijn persoon nog meer het bewijs dat
hij aan eeu gansch andere soort vau menschen
toebehoorde als zijne kameraden. Hij was groot
van gestalte zijne bewegingen en houding
toonden eene zwierigheid die men enkel in de
zalen Ier rijken gewoon is aan te treffen en
men niet onder eene rooverBbende verwacht
t« vinden.
Wflke vaste wortelen moesten fierheid en
waardigheid in hem niet g.*schoten hebben,
dut Wij ze. 7. lf« in dit gezelschip Villi oubi-
cpi 1 r i v ••nvrl't af 1 i'ir'-n
V IVOV i
