N ummor 34
Zondag 26 April 1908.
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen,
Eerste Blad.
DE
31®. J aai gang.
ANTO ON TIELEN.
Dit nummer bestaat
uit DRIE Bladen
Feuilleton.
Vooikomen is beter dangenezen.
LANDBOUW7"
Uitgever:
iiBfslnalsrht Courant,
Dit Blad verse' ijnt Woensdag- en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 8 maanden f0."5.
Franco per post door het geheele rijk f0.90.
Brieven, ingezonden stuiken, gelden enz., franco te zenden
Uitgever.
den
W A A L W IJ K. Telefoonnummer 38
Advertbntikn 17 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, groote
letters naar plaatsruimte. Advertentiën Smaal ter plaatsing opgegeven,
worden 2maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en
advertenties bij abonnement worden speciple zeer voordeelige contracten
gesloten. Reclames 15 cent per regel.
Men kan het teerste weefsel
met Sunlight veilig wasschen.
Wit goed wordt witter, en gekleurd
goed wordt levendiger van kleur, zoo
dra Sunlight slechts gebruikt wordt.
Als zachte zeep of andere wasch
middelen Uw goed boschadigen
en de kleuren hebben doen
verschieten,
denk dan
eens aan
het woord
Sunlight.
55*
Het Middel.
In Het huisgezin van Zondag1 1. 1.
klaagt Johan over de weinige belang
stelling, die door de ouders in ons gewest
esteld wordt in het Herhalingsonderw s
H. O.)
Hij geeft als middel ter verbetering
aan, de actie voor volksontwikkeling ook
uit te doen strekken over het H. O-
Zou dit echter wel helpen
Misschien bij enkelen, maar bij de
meesten niet. Waarlijk, er is over het
broodnoodige van het H. O. al zooveel
en alzoo lang geschreven en... gesproken
Van „DE ECHO VAN HET ZUIDEN".
XIII.
53)
Zij zag Joris's portret in de beeldengalerij
en, lijk ik, herkende zij hem bij den eersten
oogslag. Dat alles, gevoegd bij hare einde-
looze hartepijn n, die zij sedert deze schrik
kelijke ontdekking te onderstaan had, ver
trouwde Adeline mij dien nacht. En ik hoorde
alles onverschillig aan. Te vergeefs smeekte
zij mij op hare knieën, medelijden m«t haar
lot te hebban en haar verleden niet te open
baren maar ik bleef mijn eed getrouw Zij
bezwoer mij haar te aauhooren, niet om baar,
maar wel om haar echtgenoot, wien zij zooveel
dank verschuldigd was. Maar ik wilde mi'
niet zwak toonen, noch wankelen. Ik had ge
zworen mij te wreken en ik zou miju wraak
voldoen Zoo, mylord, nu k'-nt gij het
verledene dergene welke gij uwe echtgenoot»
waande. Ik ben gewroken dat is mij gp.
noeg. Wees nu, indien gij wilt, de ongeluk
kige jonge vrouw genadig. Hij, die het eerst
haar beminde, zal weldra sterven «n kunt
gij niet alles herstellen, gij kunt haar toch
alles vergeven
Wat 1 Komt gij hier van vergiffenis
spreken en gij zelve waart wreed en onver
biddelijk riep de graaf schielijk in woede
ontstoken, terwijl hij dreigend naar de onde
sprong. Gij, die noch met een hulpeloos kind,
noch met een ongelukkige, zwaarbeproefde
vrouw medelijden had en haar met nwen on-
uitbluschbaren, dnivelschen haat tot aan den
boord des grafs vervolgde, gij dnrft van
medelijden en vergiffenis spreken O mijn
zoon I mijn zoon 1 O arme Adeline
De graaf bedekte zijn gelaat met beide han
den en brak in snikkend jammeren uit. Elsie
liep tot hem en legde haren arm op den zijnen
om hem tot kalmte te brengen.
zelfs voordat de wet de bevoegdheid j
tot het geven er van vaststelde, dat,
ware dit ingeslagen, overal het H.
moest bloeien Men ziet echter het
treurige resultaat van die jarenlange pro
paganda Neen hier kan niet anders
helpen dan het H. O. evenals het ge
wone schoolonderwijs, bij de wet ver
plichtend te stellen. Als het geregeld
blijft, zooals nu, d. w .z- de uren meisjes
apart en na vijf uur geen les meer en
jongens apart, dan vervalt o..i. het motief,
dat destijds, bij invoering, der Leer
plichtwet, er tegen aangevoerd werd.
En de paedagogische voordeelen
zouden groot zijn.
Niet alleen toch zouden alle kinderen
de Herhalingsschool doorloopen maar
de onderwijzers konden bepaalde
klassen vórmen en in die twee jaar
veronderstel, dat het zoolang verplich
tend werd gesteld geregeld klassi-
kaalonderwijs geven.
Neen, het middel om het H. O. vrucht
baar voor 't gehetie volk te doen zijn is
het verplichtend te stellen.
Daarover zijn we het allen eens. Voor
komen moet worden, dat onze kinderen,
het ouderlijk huis verlatende, terecht
komen bij menschen, die zich niets aan
hen laten gelegen liggen, ja, erger nog,
misschien wel hun val op 't oog hebben.
Jaar op jaar trekken honderden meisjes
uit dorp of gehucht naar de stad om er
te gaan dienen, of eene betrekking te
zoeken. De hoogere loonen, de meerdere
afwisseling en de vermaken van het
stadsleven lokken hen aan Of ze er
zich gelukkiger zullen gevoelen
We willen niet zwartgallig oordeelen.
Er is in de stad voor menig meisje veel
te leeren, dat haar in het volgend leven
te pas kan komen. Maar ook, helaas,
veel nooit meer te herstellen kwaad.
Hoevelen denken met wroeging terug
aan de dagen harer onschuld, toen
ze nog niets wisten van al de verleidingen
van het groote-stadsleven
Van het hoogste belang is daarom
voor alle ouders, die den schoonen naam
verdienen de vraag of zij hun kind met
vertrouwen kunnen laten gaan naar het
gezin waar het eene plaats kan vinden.
Het is te veel te veel steunde de graaf.
Hoe diep heeft de arme Adeline geleden.
Hoe gewetenloos heeft Joris met haar ge
handeld
Hij heeft haar geen onrecht gedaan, oom
sprak Elsio Zij is »ijne vrouw, zijue wettig
gebnwile vrouw
Dat is uiet waar riep Margaretha Weil
wie heeft u dat gezegd
Joris zelf heelt mij zijne geschiedenis
verhaald, antwoordde Elsie, en de bewij en
van bun huwelijk zijn in de papieren te viu-
den
Waarom heeft Adeline mij daar niets
van gezegd riep de oude Hmdelieks en
hare stem klonk gebroken en angstig Alles
zou dan anders gebeurd zijn
Zij was door een belofte, aan haren man
gedaan, gedwongen te zwijgen tot dat bij van
z'yn reis terug kwam in zijn vaderstad Als
hij, helaas I onverwachts wederkwam, had zij
het dorp verlateD en geen mensch wist waar
heen zij gegaan was.
O wat bittere misgreep l riep de onde
klagend uit
Alles wat gebeurd is, is aan uwen blin
den haat en wraak te wijten, met welke gij
Adeline uit het huis v-rjoegt, merkte Elsie
hier op Uwe me. doogeoloosheid is de schuld
van al wat wij nu te betreuren hebben Wilt
gij thans tot Adeline gaau, mylord, haar zeg
gen dat gij hare geschiedenis kent en haar
alles vergeven vroeg Elsie, zich met teedere
deelneming naar den graaf keerende
Haar alles vergeven vroeg de graaf
verwonderd. Wat heb ik te vergeven O
mijn God hoe onzeglijk moet dia goede ziel
geleden hebben en hoe groot moest haar
geduld geweest zijn daar zij haar hart aan
ueimand heeft kunnen openen Ik haar
vergeven? O! neen. wij zull-u haar smeeken
dnt zij het bitter onrecht, haar aangedaan,
vergeve en vergete Dat zij vergeet, wat de
blinde haat eener vrouw, die voor haar welzijn
waken moest, haar beschoren heeft
Ja, ja, op bloote knieën zal ik haar
smeeken dat zij mij niet vervloek©, en mij
mijne hardheid vergeve, sprak de oude met
gesrioorde stem.... Maar, wat hoor ik?....
Uit de aangrenzende kamer, waar Joris te
Onbegrijpelijk is de zorgeloosheid van
vele ouders, die hunne kinderen maar
op goed geluk naar een groote stad
sturen, bijna zonder geld, met alleen het
adres van een of anderen besteedster of
verren bloedverwant in den zak. 't Is
een wonder dat alles dikwijls nog goed
terecht komt en niet veel meer meisjes
verongelukken.
Er zijn ook andere ouders wien het
zedelijk welzijn hunner kinderen zeer
zeker ter harte gaat, maar die den weg
niet weten hoe de gewenschte inlichtin
gen te bekomen. Tijd, gelegenheid en
reiskosten ontbreken de moeder, om zich
persoonlijk te gaan vergewissen of haar
kind wel in een goede omgeving komt.
Welnu, hierin is thans voorzien. Ge
dreven door de gemeenschappelijke
overtuiging dat het hier een algemeen
en ernstig volksbelang geldt, hebben
verschillende protestante, katholieke en
andere vereenigingen de handen ineen
geslagen. Zij vormden samen een Comité,
het Nationale Comité tot bestrijding van
den handel in vrouwen, en richtten, twee
jaren geleden op het Nationaal Infor
matiebureau tot bescherming van vrouwen
en meisjes, thans gevestigd Wetering
plantsoen 22 te Amsterdam.
Ieder noteere dit adres.
Dit bureau, dat door de Regeering
gesteund wordt, verstrekt kosteloos
inlichtingen betreffende de betrouwbaar
heid van betrekkingen aan vrouwen of
meisjes, in binnen- of buitenland aange
boden.
En wilt ge weten, waar uwe dochter
veilig logeeren kan, waar zij haie vrije
avonden zonder gevaar kan doorbrengen
onder' geloofsgenooten, of wat verder
van belang is te weten op het gebied
van voorkoming, of ook van be
strijding of redding van gevaren, die het
zedelijk leven bedreigen, het genoemde
bureau geeft u gaarne alle voorlichting.
Onthoud dus dit adres
Nationaal Informatiebureau, Wetering
plantsoen 22 te Amsterdam.
En laat nu niemand meer zijn dochter
op goed geluk naar de stad laten gaan,
waar de weg om vertrouwbare inlichtingen
te bekomen thans zoo gemakkelijk is
gemaakt.
Met enkele voorbeelden zij het ons
nog vergund u aan te toonen hoe noodig
een arbeid als deze is.
Een meisje uit een provinciestadje zou
onlangs te Amsterdam in betrekking
gaan. Zij informeerde bij de politie, die
zich tot ons richtte. Het bleek dat ze
in handen zou zijn gevallen van een
paar zeer gevaarlijke personen.
Een ander meisje zou zonder onze
tusschenkomst bij een gewezen bordeel
houdster te Haarlem, een zeer slechte
vrouw, zijn aangeland.
Een derde'was in onderhandeling met
eene familie te Amsterdam die zeer on
gunstig bekend staat. De man is houder
van verschillende verdachte huizen.
Tijdig konden wij haar waarschuwen.
Een onderzoek voor eene dienstbode
bracht aan het licht, dat zij zich ver
huurd zou hebben in een gezin, waar
vader en zoon beiden een groot gevaar
voor iedere jonge vrouw opleveren.
In een hotel had een der gasten een
kamermeisje gehuurd. Den volgenden
dag reeds zou ze naar 't buitenland
vertrekken. Onze tusschenkomst werd
ingeroepen we informeerden langs tele-
grafischen weg en konden nog juist
bijtijds waarschuwen tegen het gevaar,
waaraan zij zich zou hebben blootgesteld.
Ook in andere opzichten gaven wij
voorlichting. Een meisje zag zich ge
dwongen onze hulp in te roepen om haar
te beschermen tegen haar eigen vader,
die haar den slechten weg op wilde
drijven. Wij brachten haar in veilige
haven en namen maatregelen dat deze
ontaarde dronkaard niet langer misbruik
kon maken van zijn vaderlijk gezag.
Men vroeg ons van uit het buitenland
inlichtingen betreffende een ,onge vrouw,
die van de familie geregeld onderstand
ontving. Wij bevonden dat zij in een
beruchte buurt een openbaar onzedelijk
leven leidde.
£n zoo zouden we neg lang kunnen
voortgaan.
Ten slotte nog eene opmerking.
De »Nederlandsche Vrouwenbond ter
verhooging van het zedelijk bewustzijn»,
de »Vereeniging ter behartiging van de
belangen der jonge meisjes» zijn sinds
jaren in denzelfden geest werkzaam Het
komt niet bij ons op, iemand er van terug
te houden raad te vragen bij eene van
de genoemde vereenigingen. Te zamen
sterven lag, was een korte, smartelijke uit
roep gestegen. Een oogenblik stonden de
drie personeu roerloos, met ingehouden adem.
elkander aan te staren dan als alles stil
was, ijlden zij met uugstig voorgevoel de kamer
in Elsie was de eerste, die de plaats be
reikte, maar zij bleef plotseling als door d«D
bliksem getroffen staan Een roerend schouw
sp«l vertoonde zich aan hare blikken en met
hunstige gebaren wenkte zij den graaf vu de
onde mri. Weil volgde.
Op een oogenblik stonden all« drie in de
kamer, waar Joris stervend op zijn bed uit
gestrekt lag De gravin ea de kleine Albina
zaten biddend aan zijne sponde, het oogenblik
nf te wachten dat de gekwetste nog eens
spreken zou.
1)h graaf, Elsie, en de onde Weil hielden
zich een weinig terzijde om. zonder van den
lijdende gezien te zijn. oog en ooi-getuigen te
worden van hetgeen hier ging gebeuren. Al
raeteen8 opende Joris de oogen en sprak met
gebroken stem
Maar Adeline boe kwaamt gij naar En
geland Als ik in uw geboortedorp opzocht,
had gij het reeds verlaten, en niemand wist
mij te zeggen waarheen gij uw stappen ge
richt had
U dood wanende, was ik eerst naar
Parijs gegaan om in bet levensonderhoud van
mij en m.'ü kii d te voorzien 1
nVoor uw kind voor ons kind
Adeline, stamelde Joris met een zaligen glim
lach om den mond.
Ja, Joris, voor ons kind, dat ik reeds
bij zijne geboorte vaderloos waande, vervolgde
de gravin weemoedig.
Maar ons kind leeft niet meer, niet waar
onderbrak Joris
Wel, ja, het leeft nog wedervoerde
lady Grensville haaBtig.
En waar is het
Het is hier uw... mijn ons... kind
En zij wenkte do kleine nader te heden, en
de stervende wendde langzaam zijne blikken
naar het kind
Kus dien man, Albina, zei de gravin
teed*rlijk. Het is uw vader !-...
Albina omarmde Joris, zoo hartelijk en
zoo kinderlijk als wist zij uit eigene ingeving
dat deze tot nu toe onbekende man haar vader
was.
Hoe schoon van n, pnpa, dat gij einde
lijk toch gekomeu zijt, sprak d« kleine met
zoete stem terwijl zij zich aan zijne liefkozin
gen overgaf...
Grootmoeder zei immer, als ik naar uvroeg
dat gij en mama ver weg waart Zij was al
tijd boos als ik van u sprak, maar nu zijt gij
toch eindelijk gekomen
Joris trok het kind aan zijne borst en kuste
het innig, terwijl trauen van aandoening zijne
oogen ontvielen.
Eu, niet waai:, nu zult gij nooit meer
weggaan, nooit meer uw kleine Albina ver-
laten
Zoudt gij daarvoor zeer droevig zijn
O I Ik zou veel weenen zooals gij thans
doet Papa, heb ik u dan verdriet aan
gedaan
De stervende antwoordde niet, maar hij
trok het kind nog nader tot zich en hie
moeilijk hij ook ademde, verdubbelde zijne
kussen. E n oogenblik vau plechtig stilzwij
gen volgde hierop Dan hief Joris weer den
blik omhoog en naar de gravin kijkende
Ma«r hoe komt het, Ad-line, dat de
kleine AlbiD», niet van u, maar van hare
grootmoeder spreekt te mijnen opzichte
Ach grootmoeder, die, om ons huwe
lijk, boos op mij was, zich wllende wreken,
had mij het kind weten te ontfutselen eu heeft
het tot heden toe bij zich verborgen gehouden
't Is dan dat ik, als waanzinnig over het
verlies van Albina, naar Engeland ben ge
trokken, zonder zelve te weten waarom ik ze
daar wilde gaan zoeken. Al mijn pogingen
om haar op te sporen, bleven vruchteloos
Het toeval voerde mij tot eene welstellende
dame, die mij, eerst als gezelschapsjuüer, en
later als kind aannam.
In haar huis leerde ik den graaf van Grens—
ville kennen. Geen spoor hoegenaamd liet
mij vermoeden dat deze de vader was
van den man, dien des priesters zegen aan
mij verbonden had en dien ik sedert zoovele
jaren beweende. Ik zei hem, maar te ver
'geefs, dat mijn hart een anderen toebehoorde,
dien ik tot mijn dood beminnen zou, alhoewel
hij reeds verdwenen was.
met nog1 tal van andere organisaties zijn
ze in ons bestuur vertegenwoordigd.
Ons doel was, door één algemeen,
nationaal adres een schakel te
vormen tusschen ouders en meisjes die
voorlichting begeeren eenerzijd, en ander
zijds tusschen de vereenigingen en cor
respondenten die zich bereid verklaarden
hen door onderzoek en voorlichting te
dienen. Voorts om eene instelling in 't
leven te roepen, waar alle belangrijke
inlichtingen van over 't geheele land
kunnen worden bijeengebracht, gecen
traliseerd.
Het Comité verheugt zich hierbij te
mogen rekenen op de moreele en finan-
cieele medewerking der Regeering.
In ons nationaal Comité tot bestrijding
van den handel in vrouwen zijn de
volgende Vereenigingen vertegenwoor
digd
de Ned. Vereeniging tegen de Prosti
tutie
de Ned. Vrouwenbond tot verhooging
van het zedelijke bewustzijn
de Vereeniging ter behartiging van
de belangen der jonge meisjes
de Ned Middernachtzendingvereeniging
de Vereeniging tot steun van verwaar
loosden en gevallenen
de Roomsch-Katholieke Vereeniging
tot bescherming van meisjes
de Vereeniging Onderlinge Vrouwen
bescherming»
de Ned. Bond tot Kinderbescherming
de Rein Levenbeweging
de Ned. Christen-Vrouwen-Geheel
onthouders-Unie
De Nationale Vereeniging voor Vrouwen
arbeid
het Leger des Heils
de Vereeniging tot verbetering van
den Maatschappelijken en den Rechts
toestand der vrouw in Nederland
terwijl de heer Rabbijn J. VREDENBURG
het Israëlitisch element vertegenwoordigt.
Den Tuin open.
Den tuiü open nu. Nu gezaaid, gepoot en
i^plunt. Nu. alles zoo spoedig mogelijk ge-
rred gemaakt, opd t tijdig groenten en bloe
men groei-.-n en prijken en geuren. Nu k*n
inen niet te snel en te vroeg meer zijn. Als
de voorjaarszon zoo heerlijk schijnt, begint
Maar hij verlangde enkel mijne band, en ik
g*f ze hem Ik stond immers gausch alleen
en verlaten in het leven, in de groote wereld I
Om wille van mijn kind, mocht ik het
eens wedervinden I dorst ik het schitterend
bestaan, dat zich aanbood, niet te weigeren I
en alzoo werd ik zijne vrouw.,., of liever,
meenden wij, beiden bedrogen, in den echt
te treden.
De eebtgenoote van den graaf van Grens-
ville I 1 1 riep Joris verbaasd en smartelijk uit.
Mijn God I dat is niet mogelijk I dat kan
niet zijn I
En toch was het zoo, antwoordde de
lady met gebroken stem, ten minste volgens
onze meening....
Nu kent gij geheel mijuo geschiedenis.
Nog iets noebtuus moet ik erbij voegen
We-B mij thans een genadige rechter en ver
geef mij alles omwille vun ons kind 1..,.
Vergeven I wat heb ik u te vergeven
sprnk JoriB diep bewogen. Ik alleen ben de
schuld uwer ellende! Waarom waagde ik,
een verworpeling van het menschdom, zooals
ik was, uw leven te knoopen aan een mao,
wieDB leven op prijs gezet was Hoe kon ik
het wagen een onschuldig hart, als het uwe,
te verbinden aan het mijne, dat enkel moord
plannen smeedde, dat enkel gewoon was aan
een bende zeeschuimers te bevelen.
Houd op, Joris, houd op, smeekte de
lady spreek zulke woorden niet meer waar
van ieder mijn hart als met eenen dolksteek
doorboort, binnen eenige oogenblikken mis
schien, staat gij voor den eeuwigen Rechter
denk nu aan uw duister verleden niet meer,
wiens herinnering het tegenwoordige van licht
en leven berooft. Geef de laatste oogenblikken
uws levens aan uw kind eu aan Hem die u,
als barmhartige Rechter, iu genade ontvangen
zal.
De stervendej glimlachte zalig....
(Wordt vervolgd.)