Nummer 38.
31s. Jaargang.
Toegewijd aan Handel, industrie en Gemeentebelangen.
Eerste Blad.
De Toestand.
DE
Zoiuiau 10 Mei 1908
lit nummer bestaat
uit DRIE Bladen
sht,
N T 0 0 N T IE L E S,
VS
1A
FEUILLETON
tl.
I.
rzyTgmzmFZ *Mira«BWR<->Mua9 r- nm imillll IflIMI llllll HH'ilMI'l "nTTiTff'Tlli lull II ■■rrffcm'«iTn)
U 1 T G E V E R
w
A A L W IJ K. Telefoonnummer 38.
i
Men kan het teerste weefsel
met Sunlight veilig wasschen.
Wit goed wordt witter, en gekleurd
goed wordt levendiger van kleur, zoo
dra Sunlight slechts gebruikt wordt.
zachte zeep of andere wasch
middelen Uw goed boschadigen
en de kleuren hebben doen
verschieten,
denk dan
eens aan
het woord
Sunlight.
(Ingezonden.)
In >De Schoenindustrie1het orgaan
van den Alg. Itfed. Schoenfabrikanten-
bond lezen wij iets over den toestand
der schoenindustrie hier te lande.
Daar wordt gezegd, dat, moge er in
sommige fabrieken ook al een flinke
drukte zijn geweest, over het algemeen
niet zoo erg van drukte kan gesproken
worden. Het weer heeft nog niet willen
<y»
Zoowel de schoenfabrikanten, als de
schoenhandelaren kunnen derhalve na
den onrustigen zakentoestand van het
laatste jaar weer eens naar een tamelijk
zekeren basis gaan uitzien4.
(Slot volgt.)
it
h
ii
ii a I w ij k s c li e
Courant,
-M. iinn nni—iff-mr—m mi i .nn r i 11 -i 1
Dit Bl'.d verse, ijnt W o e n s d.a g- en Zaterd»gavon d.
b o n n m e n t 8 p r ij per 8 maanden f 0."5.
Fraiu o per post door het gcheele rijk f 0.90.
Brieveningezouden stuiken, gelden enz., franco te zenden aan den
Uitgever.
Advkrtbntiën I7 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, groote
letters naar plaatsruimte. Advertentiën 3maal ter plaatsing opgegeven,
•voriieu 2maul berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en
advertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeelige contracten
gesloten. Reclames 15 cent per regel.
O
Van „DE ECHO VAN HET ZUIDEN".
XVI.
57)
Niet één van al de aanwezigen had gedu
rende dit tooceel een woord gezegd. Ue graaf
had van zijn bed Robin's houding tegenover
Constance bemerkt en een innig wee deed
zijne leden sidderen. Hij zag Constance daar
op den stoel als ter neer geslagen en Robin,
bet oog van haar gewend, naar de deur toe
gaan als om te vertrekken.
Robin, mijn zoon I riep hij met aandoe
ning en angst uit, kom tot mij 1... Gij zult
alles vergeven, wanneer gij alles weten zult.
Ga niet weg, zonder mij aanhoord te hebben.
Robin keerde zich langzaam om, en zag
den blik zijns vaders smeekend op hem ge
richt. De klank zijner stem, die van diepen
en rechtzinnigen rouw getuigde, drong tot in
zijn hart. Wederstaan ken hij niet. "Wankelend
naderde hij het bed van zijnen stervenden
vader.
Robin, mijn zoon, kunt gij mij vergif
fenis schenken, indien ik u verklaar tegen uw
huwelijk niet meer te z\jn met miss Leslie
De jongeling voelde zich ontroeren.
Verklaar u duidelijker, mylord, zeide
hij terughoudend. Wat Bpoort u aan, af te
zien van uw gedachten, 't is te zeggen, van
mijne verbintenis met lady Emeline
De graaf richte een treurigen blik op Robin
want inderdaad, naar zijn spreken,
icheen deze in zijnen vader alle vertrouwen
verloren te hebben.
Eene hoogere macht, mijn zoon, heeft
mij doen gevoelen, dat deugd boven rijkdom
•taai, sprak de zieke op een plrchtigen toon.
Ltiat my u openhartig alles vertellen wat er
gebeurd is. Wellicht znlt gij mijne handelwij
ze alsdan minder hard beoordeelen en ver—
zoenlijker jegens mij geBtemd zyn.
dienen, zegt het blad, daarbij de alge-
meene malaise, de slechte betaling, dit
alles te zamen genomen doet vreezen,
dat igo8 geen gunstig jaar voor de
schoenindustrie zal zijn. De schoenin
dustrie doorleeft nog een critiek tijdperk.
Verleden jaar was het slecht zomerweer,
dat zeker zijn invloed op den verkoop
deed gelden. Dan de geldcrisis van
October en November ten gevolge van
de speculatiezucht, welke eene algemeene
malaise veroorzaakte en de algemeene
koopkracht verzwakte, zoodat ook de
schoenfabrikanten den terugslag daarvan
ondervondende betaling was nooit
zoo slecht als thans, het aantal retour
wissels ontzaglijk een groot renteverlies
tengevolge van den overgrooten voor
raad, dit alles maakte den toestand er
niet beter op. ^Het blad betreurt dit,
niet alleen voor de fabrikanten, maar
ook voor de talrijke arbeiderswant
zoo gaarne willen de meeste fabrikanten
den toestand van den werkman nog
verbeteren ja, het blad noemt dit voor
de fabrikanten een zedelijken plicht.
Nochtans waarschuwt het de arbeiders
geen voorbarige of overdreven eischen
te stellen.
Nu, de fabrikanten mogen gerust zijn
dat dit met onze R.K. organisatie niet
zal gebeuren En ofschoon de arbeiders
in het algemeen buiten het risico staan
en dus, exenmin als zij in drukke tijden
deelen in de winsten, evenzoo in slappe
tijden moeten deelen in het verlies (om
dat het tegenwoordige loonstelsel zoo
bedoeld is, dat de arbeider voor het
geven van zijn arbeidskracht eene vaste,
voorafbepaalde vergoeding krijgt, per
tijd en per week berekend, om niensch-
waardig te kunnen leven) zoo willen
wij echter niet ontkennen, dat wat boven
het menschwaardige loon gegeven wordt,
gerust in evenredigheid mag staan met
de draagkracht der industrie, met het
oog op de meer of mindere kans van
verlies, en dus ook geregeld kan wor
den naar 't risico van winst of verlies.
En daarom zal de R.K. arbeiders
organisatie wel degelijk rekening moeten
houden met die omstandigheden, en
zelfs het stellen van billijke eischen
daarvan eenigszins afhankelijk maken,
ja den omvang daarvan besnoeien in
verband met het wel of wee onzer in-
Robin liet zich zwijgend neder op eenen
stoel aan de sponde van zijnen vader en luis
terde naar zijn verhaal. Ondertusschen was
Elsie naar Constance geijld die van hare on
macht zooeven bekomen was. Lady Grensville
in eenen zetel geleund aan het venster, blikte
in het park door den morgenglans der zon
verlicht de oude vronw Weil had hare plaats
bij het sterfbed niet verlaten. Eenige stonden
was bet stil in de zaal en de graaf begon
met flauwe stem
Als wij de laatste maal van elkander
scheidden, Robin, wisten wij beiden niet, waar
Constance was. Het rechte spoor harer schuil
plaats was ons onbekend. Wel had gij onder
vonden, voer de graaf voort, dat ik het was,
die Constance gedwongen had het vaderhuis
te verlaten. Ik loochende het, ik dorst de
waarheid niet bekennen wilde ik mijn plan
niet zien vernietigen. Ik wilde u met lady
Emeliue verloven. Ik zei het u Voorop wist
ik dat gij weigeren zoudt mijne vraag in te
willigen. Daarom moest ik op de gedachte
komen uwe neiging voor Constance te onder
drukken. Hoe kon ik zulks anders, indien ik
niet het voorwerp uwer liefde van u verwij
derde Mij bleef de keus over, de scheiding
te voltrekken, of mijn plau te zien vallen.
Ik zocht een voorwendsel om Constance uit
baars vaders huis te lokkeu, en op eene vlucht
aan te dringen. Ik bad mij niet bedrogen
mijne bedreigingen, dat haar vader zich vroe
ger aan eene misdaad schuldig gemaakt had,
aan het gerecht kenbaar te maken, misten
haar doel niet. Zij gehoorzaamde mij. Ik wilde
haar naar Stanton brengen, maar werd hierin
verhinderd. De storm van dien nacht deed mij
eene schuilplaats zoeken in het Heidohof Eenen
tijd lang bleef zij in het verlaten en gevrees
de kasteel. Dan keerde ik naar het slot terug
Mijne hoop, dat gij van Constance zoudt af
zien, zoo gauw gij wist, dat zij heimelijk het
vaderhuis verlaten had, werd teleurgesteld.
Gij deed opzoekingen naar haar verblijf, en
daar ik de entdekking vreesde, besloot ik met
Constance Eugelai d te verlaten. Maar eene
hoogere hand -kwam mij in den weg. Deze
vrouw, hij duidde de oude Weil aan wier
tegenwoordigheid Robin nu eerst met verwon
dering bemerkte bespiedde mijne handel
dustrie.
Men vergete echter niet, dat de ar
beidersorganisatie nog andere zaken op
haar program heeft dan loonactie of
verkorting van arbeidsduur. Dit zijn
maar eenige nummers van haar om
vangrijk program. Er zijn nog zoovele
andere dingen, die dringend verbetering
eischen, mistoestanden, die uit den weg
geruimd moeten worden, en die met
slapte of malaise heelemaal niets te
maken hebben. En dan noemen wij
op de eerste plaats de gedwongen win
kelnering, die van het alles behalve
menschwaardige loon nog zooveel afnijpt,
dat er voor talrijke arbeiders hoogstens
een hongerloon overblijfteen mistoe
stand, waarvan het uit den weg ruimen
wel niet evenzeer, maar toch ook groo-
telijks in het belang is der patroons,
omdat de gedwongen winkelnering eene
oneerlijke concurrentie kweekt en de
schoenmarkt onstandvastig maakten
daarom is het ons een raadsel, hoe pa
troons, onder wie zelfs groot-industrieëe-
len, met een heelen winkel in kruide-
uierswaren en manufacturen, lid kunnen
zijn en blijven van den Alg. Nederl.
Schoenfabrikantenbond.
Voorts kunnen wij nog noemen het
concurrentiebeding, zooals dat op som
mige plaatsen op zeer drukkende wijze
geregeld is voor de werklieden den
opzeggingstermijn, het erkennen der
werklieden als gelijkberechtigden, als
medefactoren in de industrie, en dan
het laatste niet het minste de goede,
christelijke en menschwaardige bejege
ning der werklieden, die evengoed een
edel hart en een fier zelfbewustzijn
hebben als de werkgevers
In al deze zaken mag gerust verbe
tering gevraagd worden door den werk
man en zonder dat de toestand daar
door zal verslechteren, zal een juistere
verhouding tusschen werkgever en
werknemer, al is het dan niet den mo-
menteelen, dan toch den algemeenen
toestand in de industrie verbeteren.
Met genoegen lazen wij ook, dat de
arbeid in de schoenindustrie zulk een
grooten factor inneemt en dat vooral in
onze industrie en kapitaal èn arbeid de
groote factoren zijn. Dit is een vleiend
getuigenis voor onze werklieden, dat
dan ook hun streven naar een mensch-
wijze. Terwijl ik de dienstboden wegbracht
die met miss Leslie in het Heidehof gebleven
waren, bevrijdde zij Constance in allerijl en
bracht ze in hare eigen woning. Ik had het
gansch-auders gedacht, ik meende dat zij naar
Buchenholm of Wallhorst gevlucht was en in
mijn doodelijkeD angst besloot ik gansch alleen
Engeland voor eenigen tijd te verlaten. Het
toeval wilde dat ik u nog eens ontmoette.
Langen tijd leefde Constance bij vrouw Weil.
Zij bleef nogmaals voor het noodlot gespaard,
dat op dit oogenblik het huis der Greusvilles
tot in zijne grondvesten dreigdt te vernielen 1
De lijder hield plotseling op in zijn verhaal
en liet het hoofd in de kussens zakken...
Constance is alles zoo, zooals mij vader
het verhaalt, vroeg Robin die geroerd.
Ja. wedervoer mis Leslie, het. is de volle
waarheid, al wat bij gezegd heeft.
Maar zeg mij dan, Constance, hoe het
u mogelijk was, aan de plichtigheid van uwen
x ader geloof te hechten
Ik geloofde er niet aan, Robin, maar de
vrees dat Lord Grensville op eene aodere
manier zijne bedreiging zou uitvoeren, deed
mij hem volgen. De gedachte mijnen vader
te redden, en u in het geheim van alles te
kunnen onderrichten, gaf mij den moed tot
vluchten. Ik wist wel, dat ik alzoo nooit uwe
vrouw worden kon, maar met uwe liefde te
ontzeggen, kon ik mijnen vader redden Mocht
ik, kon ik hem aan het gevaar blootstellen
neen, aan dien prijs wilde ik aan het hoogste
goed dat ik aan uwe zijde genieten kon, ver
zaken Zou ik aarzelen en kiezen tusschen
Plicht en Liefde? Ik koos mijnen vader, wien
ik eene greuzelooze dankbaarheid verschul
digd ben om al het goede waarmede bij mij
overladen, en wiens eerbiedwaardige grijze
haren, mij boven alles heilig en dierbaar
zijn
Robin was gedurende Constances spreken
rechtgestaan zijne oogen werden vochtig van
tranen, hij vatte hare hand
Vergeef mij ConBtance bad hij, indien
ik n lijden deed uw vlucht kon ik mij niet
verklaren. Niet dat ik ooit aan uwe liefde of
aan uwe getrouwheid twijfelde Maar als ik
bij het binnentreden dezer kamer, u bij dat
bed knielen zag, werd mijn hart als doorstoken.
waardig bestaan zal sterken en daarom
verlangen zij ook, dat ieder hunner
(zooals Paus Leo XIII zegt) »van de
goederen, die hij voor de maatschappij
wint, toch zelf ook wat kunne genieten,
zooals dak, zooals klceding, kortom
zoodat hij zonder veel kommer kunne
levenm. a. w. dat de werklieden van
de artikelen, door hen zelf vervaardigd,
een loon ontvangen, dat hun een mensch-
waardig bestaan geeft. Eene zaak ech
ter noemt De Schoenindustrie niet, die
naar onze bescheiden meening toch ook
wel medewerkt aan den algemeenen
minder gunstigen toestand, en dat is de
zoo noodzakelijke samenwerking en een
dracht onder de fabrikanten. Eenieder
gaat te veel zijn eigen weg, alléén let
tend op momentecle voordeelen, zonder
te bedenken, dat door die onpractische
handelwijze een toestand geschapen
wordt, die steeds verergert, en waaraan
uiterst moeilijk een einde te maken is.
En daarom gelooven wij gaarne dat
het arbeidsloon in verhouding v n het
afgewerkt product bij geen enkele in
dustrie tot zulk een hoog percentage
komt als in de schoenindustrie. Maar
men zal toch ook desondanks toe moe
ten geven, dat de gemiddelde loon-
standaard der leerbewerkers voor zeer
velen nog wel te wenschen overlaat.
Dit kan misschien liggen aan den werk
man het is mogelijk maar de schuld
ligt dan ook tevens voor een goed deel
bij de werkgevers.
Wij laten hier nog volgen, hoe onze
naburen er over denken. De gezichts
einder laat zich daar niet zóó donker
aanzien als hier.
Het Duitsche schoenfabrikantenblad
Der Schuhmarkl deelt het volgende
mede, omtrent den zakengang in de
Schoenindustrie
»Wij hebben in onze vroegere be-
chouwingen over den toestand der
zaken in de Schoenindustrie meermalen
erop gewezen, dat ter eeniger tijd met
eene verflauwing van den zakengang
diende rekening gehouden te worden. Het
verloop heeft ons dan ook in het gelijk
gesteld. Nochthans is er niet de minste
grond om eene overdrevene zwartzienerij
te huldigen, gelijk 't op sommige plaatsen
geschiedt en wat slechts het gevolg is
van eene vroeger al te groot optimisme.
Nu ik alles weet, dank ikGod.dat Hij alles
ten goede schikte en u bewaarde tegen de
heerschzucht vau eenen man die uwen onder
ging bewerkte.
Constance drukte innig zijne hand hij bracht
de hare aan zijne borst en kuste haar op hft
voorhoofd.
Met dezen kus bestempel ik onze ver
loving, sprak hij verheugd niets ter aarde
is in staat mijn dierbaar pand nog ooit te
ontrokken
Oog in oog, als wilden zij elkanders zie]
doorgronden sloudeu beiden elkander te aan
schouwen. Een oogenblik was alles stil. Dan
rnischte een vrouweukleed over het tapijt en
een machte band legde zich op Robin's arm.
Robin sprak de zachte stem der gravin,
zijt gij nog bard en onverbiddelijk gestemd
tegen den man, die verblind door zijnen ver
derflijken hoogmoed en toom, u beiden zóó
doen lijdsn heeft Het is uw vader, wiens
laatste oogenblikken nabij zijn, en die verlangt
naar een verzoening met u, zijn zoon.
Robin zag Constance's blik op hem gericht
als om hem hetzelfde af te smeaken hij voelde
een lichte siddering in de stem der gravin,
en in zijn eigen hart blikte hij naar het
sterfbed, en overtuigde zich hoe zijn vader
veranderd was sedert bij hem de laatste maal
gezien had Door dit zicht vermurwd nam
hij zijn besluit, ging naar het bed zijns vaders,
boog zich neder, greep zijne hand en be
sproeide ze met tranen....
God zegene u 1 dat gij geen haat tegen
uw vader voedt, Robin, sprak de stervende
diep geroerd. Hij late het hoogste geluk u
ten deel worden, dat een hart bevatten kan.
Hij schenke u een beter leven dan dat van
uw vader
Bij deze laatste w tordeu van den graaf, her
innerde zich Robin, dat de knecht, die hem
naar de stad was gaan halen, hem verteld had
dat zijn vader, in gezelschap der gravin en
van mis Elsie, iu den vorigen nacht het Hei
dehof bezocht hadden, en dat men hem alzoo
veranderd naar Wallhorst had teruggebracht.
Maar, vader, de knecht heeft mij ver
teld dat gij dezen nacht Daar het Heidehof
geweest zijt en dat het daar is dat gij uwe
ziekte hebt opgedaan. Wat toch h^d gij daar
De overvloedige inkoopen der schoen
handelaren tijdens de periode der voort
durend stijgende prijzen moesten nood
wendig een terugslag tengevolge hebben.
De schoenhandelaren hadden in den
laatsten herfst nog hunne winkels vol
zitten en moesten daarom hunne voor
jaarsorders zoo veel mogelijk besnoeien.
Buitendien hebben de meeste fabrikanten
ve 1 vroeger dan anders aan de uit
voering der voorjaarsorders moeten be
ginnen, omdat het aan de anders ge
regelde voorkomende bestelingen ont
brak, een gevolg van den slechten
zakengang in den detail-handel, welke
in den herfst van het vorig jaar viel
waar te nemen. En zoo was men thans
vroeger dan andere jaren met hét ge
wone peusum (taak) klaar, terwijl thans
het verkoopseizoen in de schoenwinkels
ongewoon laat begint, wegens het late
Paaschfeest.
Al deze omstandigheden hebben volgens
onze meening een veel groot er en invloed
op den zakengang in de schoenfabricatie
uitgeoefend, dan de slechte tijden in het
algemeendie ons maatschappelijk leven
kortelings heeft moeten doormaken.
Tusschen Paschen en Pinksteren is
bij *ene eenigeimate gunstige weeige-
s eldheid de detail-verkoop naar onder
vinding immer levendig, zoodat met
groote waarschijnlijkheid erop gerekend
kan worden, dat zich bij onze schoen
handelaren na de voorjaarscampagne een
aanzienlijke behoefte aan waren ter vul
ling hunner winkels en magazijnen zal
doen gelden. En daarmede zal onze
tak van nijverheid de gevolgen der
onrustige tijden op de ledermaikt over
wonnen hebben en wederom in normale
banen geraken. Dit geldt niet slechts
met het oog op den zakengang, maar
op met het oog op leder- en schoen-
prijzen. Naar het zich laat aanzien,
zulten wij binnen een afzienbare tijd met
meer of minder stabiele (bestendige)
lederprijzen te rekenen hebben en het
zelfde kan men zeggen van de schoen-
prijzen.
des nachts te verrichten
Een treurige boodschap was het, die mij
daar henen riep wedervoer de graaf.
Een persoon, die men reeds lang dood
waande, lag daar in de onderaardsche zalen
van het Heidehof op sterven..,.
Wie was dat vroeg Robin getroffen.
Het was Joris Uw broeder Joris 1....
Joris oh, God is het mogelijk I En
waar was hij gedurende geheel dien tijd ge
weest
Hij leefde in onze nabijheid, eilaas 1
als aanvoerder eener rooversbende I....
Een smartkreet ontsnapte aan Robins
borst.
Elsie, die gansch zijne geschiedenis kent,
zal ze u later verhalen. Maar dat is nog niet
alles Een wonder toeval liet mij de vrouw
kennen die Joris in Frankrijk, buiten rayn
weten, gehuwd had en van welke hij, door eene
treurige geb-urtenis die aan zijnen dood deed
gelooven, gesch-ideu werd. In de volle on
wetendheid in dewelke wij beiden wéren van
onze wederzijd8che verwantschap huwden wij,
of beter, meenden wij elkander te huwen en
ziedaar hoe wij nu, na ons zoogezegd huwe
lijk tegenover elkander staan als schoonvader
en schoondochter Ik heb nu maareenen
wensch meer. Uit het huwelijk van Joris met
Adeline is een kind gesproten en ik begeer
om allen schijn van vlek of twijfel nopens dit
huwelijk weg te nemen dat dit kird, met Al-
bina, voor het openbaar en voor de familie,
als het kind van Joris en Adeline, en als mijn
kleinkind, erkend wordt en al de rechten er
van genieten.... Robin, zult gij den wensch
van uw stervenden vader vervallen
Voor alle antwoord drukte Robin de hand
van zijnen vader en knikte toestemmend. Na
dien vroeg bij
Maar waar bevond zich dit kind gedu
rende al dien tijd en waar is het heden nog
51
L<