Nummer 42, Zondag 24 Mei 1008. PI r Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen. 31e. Jaargang, >j (IÜ B H IJ HHtlIt VII IItl li V AN TO OM TIELEN, Dit nummer bestaat uit DRIE Bladen Eerste Blad. J llllihi 1 VERSLAG De kunstmatige diamanten, FEUILLETON U I T O E V E R ggg^' gSSagaaSKtSKga^^ wupmmgmnsamsmmm liuwi J Courant, Dit Blad verse'; ij ut Woensdag- en Zaterdagavond. Abonnementsprijs per 3 maanden f0."5. Franco per po»t door het geheele rijk f 0.90. Brieven, ingezonden stuiken, gelden enz., franco te zenden van dei. Uitgever. WAALWIJK- Telefoonnummer 38. Advertentikn 17 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, groote letters naar plaatsruimte. Adverteutiën Smaal ter plaatsing opgegeven, worden 2maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en advertenties bij abonnement worden speende zeer voordeelige contracten gesloten. Reclames 15 cent per regel. Men kan het teerste weefsel met Sunlight veilig wasschen. Wit goed wordt witter, en gekleurd goed wordt levendiger van kleur, zoo dra Sunlight slechts gebruikt wordt. Als zachte zeep of andere wasch- middelen Uw goed boschadigen en de kleuren hebben doen verschieten, denk dan eens aan het woord Suulight. 612 der Kamer van Koophandel en Fabrieken te Waalwijkbetredende den toestand van handel, de nijverheid en de scheepvaart, over het jaar 1907. Aangaande het bedrijf der hier ge vestigde stoomleerlooierijen kunnen wij melden, dat, al werd ook op deze ge regeld gewerkt, het ook voor hen een jaar van zorgen was. In het voorjaar toch hielden de lederprijzen geen gelij ken tred met die der huiden, terwijl bij de bekende daling der huiden in het najaar de lederkoers niet staande kon blijven. In weerwil der uitmuntende Van „DE ECHO VAN HET ZUIDEN". (Humorreske.) De handelsraad Cohn bewoog zijn handen als vleugels van de schroef eener stoomboot, wat een teeken was van groote opgewondenheid. Mijn waarde, zei hij op den toon van zedelijke verontwaardiging, hoewel ge de zoon van den vriend mijner jeugd zijt, zal ik n zonder mededoogen en zonder mij aan iets te storen, mijn huis verbieden, als ge 't nog eenmaal waagt mijn dochter het hof te maken Dr. Brill glimlachte heel vriendelijk en scheen voor 't oogenblik alleen zijn aandacht te bepalen bij de linker punt van zijn knevel, welke hij een betoren vorm trachtte te geven. Na een poosje zei hij En hoe denkt Magda er over? Meneer stoof Cohn op, waag het niet nog eenmaal mijn dochter anders te noemen dan juffrouw Cohn! Wat mijn dochter denkt, kan n bovendien ook volkomen onverschillig zijn. 't Zon wat moois worden, als ik by elke ge legenheid eerst de meening van een vrouw moest vragen Ik wil u niat als vrijer voor mijn dochter en daarmee basta En ik wil niet met u trouwen, maar met uw dochter, daarmee basta Ge kunt trou wens alles bedaard overleggen We hebben volstrekt geen haast on zullen u graag den tijd laten om vast te stellen, welken vorm ge aan de verlovingsberichten wilt geven. Toen hij dit gezegd had, stond dr. Brill op en stak den handelsraad die et n hoofd kleinor was dan hij met een vriendelijk glimlachje de hand toe. Dns tot weerziens, schoonpapa. Cohn was zoo verbluft, dat hij de aange boden hand vatte om die onmiddelijk daarna met e6n gebaar van afschuw weer los te laten. kwaliteit, kon het aldaar vervaardigd leder van diverse soorten, door enorme concurrentie soms nog moeielijk plaat sing vinden. Onze bekende en terecht gerenom meerde zoolleerlooierijen, grootendeels nog werkende volgens de vroegere methode, werkten ook in 1907 geregeld. Daar het op die inrichtingen vervaar digd uitmuntend zoolleer wel altijd een zeer gewild handelsartikel blijven zal, behoeven deze de toekomst niet zoo heel donker in te zien. 't Is waar, som migen moesten door den duren inkoop der huiden, gevolgd door verlaagden lederprijs, met uiterst kleine winsten produceeren, enkele leden misschien door den crisis, waarvan wij boven spraken, meer of minder verlies, een betere toekomst kan toch ook voor hen niet uitblijven na den storm keeren de kalmte en het vertrouwen weder. In de looierijen van paardenleder was de stemming in 1907 ook al niet gunstig. In het voorjaar waren de huiden zeer duur en besteedde men voor prima En- gelsche huiden 16 tot 17 gulden. Wel daalden ook deze prijzen in het najaar doch die van het leder volgden ze haast op den voet. Gelukkig was er behalve in December, het heele jaar door le vendige vraag naar paardenleder, waar door het mogelijk was de prijzen althans eenigszins op niveau te houden. Stuiten werden het geheele jaar door zeer gezocht en werden aan bevredi gende prijzen op ruime schaal geëxpor teerd. De handel hierin zou dus reden tot tevredenheid geven, ware het niet, dat langzame betalingen en faillisementen in het buitenland, dat de voornaamste afnemer onzer stuiten is, een goed deel der winsten absorbeerden. De stuiten, die bij den aanvang des jaars, naar gelang van breedte en kwa liteit f5, tot 1 5.60 golden, bleven vrij wel aan prijs- Blijkt uit het bovenstaande, dat 1907 een moeilijk jaar geweest is, ook 1908 is door velen met groote vreeze inge treden. Vastberadenheid en voorzichtig heid dienen bij eiken industrieel nu meer dan ooit hand aan hand te gaan. Vastberadenheid in het handhaven der prijzen, het niet toegeven aan ongemo- tiveerden drang naar concessie's, voor zichtigheid in het afgaan op alarmee- rende of illusoire berichten in het doen van inkoopen. Meneer, uw onbeschaamdheid grenst aan het bovennatuurlijke. Hij wilde nog meer zeggen, maar Brill was reeds bij de deur eu riep glimlachend terug Beste schoonpapa, bovennatuurlijke dingen bestaan er voor ons scheikundigen niet. Wij aualyseeren alles ook de gevoelenB van een diamantkoning die een bekoorlijke dochter heeft. Adio 1 Cohn snoof nog van woede. Toen hij kal mer geworden war, riep hij o.n zijn dochter. De juffrouw was reeds naar haar kamer gegaan, was het antwoord. Ook dat nog Hij was dus gedwongen zijn woede te laten bekoelen, iets dat hem in weerwil van een half uur door de kamer en allerlei gevoelsuitstortingen als die «honger lijder deze jachtmaker op de huwelijksgift 1 maar niet wilde gelukken. Met deze uitdruk kingeu deed hij, dat- was hij zich volkomeu bewust dr. Brill groot onrecht, want ten eersto bad deze een vrij aanzienlijk vermogen en ten tweede leverde hem zijn betrekking als eerste scheikundige bij Rieman en Co. tusschen de 10 en 15 duizend mark per jaar op. Ver geleken hij Cohn was hij trouweBS een armoed zaaier, want Cohn was de hoogste aangeslagene in de geheele stad. Cohn snoof nog van woede, toen hij reeds te bed lag, en viel eindelijk in slaap Dr. Bril diende de knecht aan. Ik ben niet te spreken. De knecht kwam weer, Dr. Bril heeft een uitvinding van buitengewoon groot belang Ik wil er niet van weten. Maar, beste meneer Cohn, waarom zoo onbedachtzaam klonk daar reeds de stem van Brill, die binnenkwam en den knecht de deur uitschoof. Cohn was door deze nieuwe brutaliteit totaal van Btreek en zat met open mond in zijn kantoorstoel. Ziet ge, waarde schoonpapa, ge hebt me pas heden de deur uitgejaagd. Ik heb deze vernedering kalm en waardig verdragen, omdat Gelijk wij aan het einde van blz. U in ons vorig- verslag over leerlooierijen schreven, bestaat er voorals nog geen gebrek aan huiden, en zullen zoowel zij die op groote, als degenen, welke op bescheiden schaal produceeren, wijs doen in het »Eendracht maakt macht" hun kracht en sterkte te zoeken wat één man, zelfs de sterkste niet bereiken kan wordt vaak verkregen door onderling overleg en samenwerking. Schoen makerijen. .Het jaar 1907 gelijkt in alle opzichten op zijn onmiddellijken voorganger, alleen is het nog wat slechter geweest. De reeds zoo dikwerf geuitte klacht »dure grondstoffen, te goedkoop fabri kaat en dus te minime winsten» gold voor 1907 nog in vermeerderde mate. Ook wat de leverantie aangaat, steekt het zijn voorganger liet den loef af. In het voorjaar waren de verzendingen nog al talrijk en flink; zij verminderden echter allengs en zoo zeer zelfs, dat er na Juni haast van stilstand van zaken gesproken kon worden. Het slechte weder met Pinksteren en verder gedurende bijna den geheelen zomer, heeft mede een zeer nadee- ligen invloed op den verkoop uitgeoefend de winkeliers zaten met voorraden als overpropt en diensvolgens huiverig om nieuwe commissiën op te geven. In het late najaar werd op de fabrieken en winkels wel geregeld gewerkt, doch de ware vlijt en ambitie ontbraken, wijl patroons als werklui zich bezorgd af vroegen >waar moet dat in de toekomst heen Voegt men hier nog bij, dat in geen jaren de betalingen door de af nemers zoo slecht waren als in 1907, dat door de geldcrisis in Amerika, die ook in ons land honderden uit den voornamen stand rechtstreeks en als ge volg van die duizenden uit den minderen stand, zijdelings trof, de levenswijze van die allen op bescheidener voet werd in gericht en er dus ook op schoeisel be zuinigd werd, dat tal van winkeliers hun betalingen staakten, het geld in het najaar zeer schaarsch en daardoor de rentestandaard ongekend hoog was, dan is het duidelijk, dat het vorige jaar een der slechtste geweest is, die in de annalen der schoenmakerij staan opgeteekend. Wat den strijd tusschen het handwerk en het machinaal schoeisel betreft, deze mag als geéindigd beschouwd worden. Het handwerk heeft nog reden van bestaan, en zal dat blijven hebben, als ik weet. dat het maar een grapje van u was. Dr. Bril keek hem met zija blauwe oogeu vriendelijk aau, maar om zijn moud kwam eeu duivelachtige trek. Cohu kon uog altijd geeu woord zeggen. Dr. Bril streek met de haud door zijn blond haar en Cohn zag duide lijk, dat er kleine blauwe vouken uitstoven evenals bij eeu kat. Daarop nam hij uit zijn jaszak een klein zakje, hield het Cohu onder den neus en riep daar ge, zooals ik zie, zoo veel gvwicht hecht aan uw door diamauteu verkregen rijkdom, heb ik pogingen in 't werk gesteld om langs scheikundigen weg deze dingetjes te maken. Zooals ge weet, analy seeren wij scheikundigen alles Cohn herinnerde zich dat Bril hem deze laatste woorden reeds eenmaal had toegeBpro ken. Dr. Bril) stortte het zakje op de tafel leeg. Dat blonk en schitterde. Cohn wist dadelijk, dat het diamauteu waren, de meeste kleiu eu ouaauzienlijk, maar enkele groot en imponeerend. Hij werd beurtelings heet en koud, nam de steenen in de hand, onderzocht en woog ze en toen hij opkeek, zag hij dr. Brill's oogen met een spotachtige uitdrukking op zich gevestigd. Hij beproefde te glimlachen en zei; Welnu, wat zou dat eigenlijk? Wie weet, waar ge die dingetjes vandaan hebt. Ik koop ze nu af voor 5000 mark, dat is alles I Dr, Brill glimlachte en streek zich door 't haar, waaruit weer do vonken stoven toen zei hij Onzin, waarde schoonpapa. Ge zult u ruineeren, als ge daarvoor altijd zooveel wilt betalen. My kost de geheele geschiedenis uog geen tien mark. Morgen zal ik mijne uitvin ding in de courant bekeud maken en over morgen kan ieder zonder veel moeite thuis zijn eigen diamauteu fabriceeren 1 Het hart zonk den bezitter van groote dia mant velden in de schoenen De vreeselijkste conclusies werden in zijn brein gevormd hij stamelde Doe dat nietGe rnineert me Ik zou een arm man worden Het koude zweet stond hem op't voorhoofd. Dr. Brill lachte spottend. Dat is me volkomen onverschillig. Eerst de plaatwerk en schoeisel voor abnormale voeten, doch als confectiewerk heeft het zijn tijd gehad. De met de hand ver vaardigde schoenen mogen stuk voor stuk, in niets voor die der fabriek be hoeven onder te doen, misschien onder enkele opzichten ze nog overtreffen, een flinke partij van dat schoeisel van éénzelfden soort, geleverd door de ver schillende arbeiderr, hoe bekwaam dan ook, mist toch die uniformiteit, welke het eigendom van het fabriekswerk is en dit daar door tot het confectieiverk bij uitnemendheid stempelt. De handwerker kan dus alleen nog hopen op maatwerk en wijl hij dit levert, op kleine commis siën, die men hem niet onthouden wil, nog kan. Vandaar het feit, dat het aantal der bekende groote hand-schoenmakerijen in onze streek tot een mitiimum is gere duceerd en de nog overblijvende er van lieverlede toe overgaan ook hun bedrijf geheel of gedeeltelijk machinaal in te richten om zoodoende door grootere productie, zij het ook tegen kleine winsten, den strijd om het bestaan vol te houden. Doch hieruit volgt niet minder, dat ook tusschen de fabrieken onderling een hevige concurrentie om den voorrang niet uitblijven kan, en in dezen strijd zullen, wij behoeven er niet lang over uit te weiden, de kleinere fabrikanten het tegen de grootere en dc syndicaten, op den langen duur moeten afleggen. Het mag een geluk heeten, dat het fijne Hollandsche schoeisel en voorna melijk het Waalwijksch en veel ander Noord-Brabantsch fabrikaat, vervaardigd van prima grondstoffen door uitmuntende vaklui, ook in het buitenland zoo'n re nomée geniet, dat het in steeds grootere quantum daarheen geexporteerd wordt. Van middelmatig en ordinair schoeisel toch is de markt ook in ons land zoo overvoerd, dat wanneer onze eerste rangsinrichtingen, ook in hoofdzaak deze kwaliteit moesten produceeren, zij binnen zeer korten tijd hun bedrijf wel konden sluiten, 't Verdient daarom toejuiching al is het mede een gebiedende eisch, dat onze groot-industrieelen alles aan wenden, wat tot de perfectie van hun fabrikaat strekken kan, dat zij moeiten nog kosten ontzien om hun bedrijf aan de nieuwste eischen te laten voldoen. Over de igedwongen winkelnering,» die althans hier nooit erg drukkend voor den werkman geweest is en steeds meer wetenschap en dan het ander I Cohn kromp in elkaar en kreuude Beloof me, uw uitvinding niet publiek te maken en ik geef u mijn dochter tot vrouw. Koel gaf de ander toen ten antwoord Ik beu geen koopman. Uw dochter krijg ik anders ook wel Ontzettend Wacht dan wat geef me veertien dagen tijd, dat ik mijn orders in Berlijn, Londen en Parijs aan den man kan brengen eer het geheim van de kunstmatige diamanten ze tot waardeloos papier maakt Trouw vandaag nog met mijn dochter, maar geef me tijd Dat zou bedrog zijn 1 Morgen reeds, neeu vamlnng, dadelijk telegrafeer ik mijn ontdekking aan de grootste dagbladen der wereld. Adio, schoonvader in spel De gepijnigde Cohn hield hem terug, bad, smeekte, wierp zich ten slotte voor den onver- biddelijken scheikundige op de knieën en ont waakte, badende in zijn zweet, in zijn bed. Zijn zenuwen wareu in de war. De vreeselijke droom stond in verschrikkelijke duidelijkheid voor zijn oog. Als het werkelijk was, diamanten langs kuustmatigen weg te bereiden waar bleef Cohn dan met zijn mijnen. Het verdere gedeelte van den nacht sliep hij zonder te drooiuen. Toen hij 's morgens wakker werd, kwam de droom hem dadelijk weer in de gedachte en liet hem niet los. Magda kreeg de verwachte strafpredicatie niet te hooren. Cohn was teeder en verzoenings gezind. Des namiddags bij het theedrinken kwam dr. Brill, begroette Cohn heel vriendelijk en deed, alsof er niets voorgevallen was Ook Cohn was welwillend toegeeflijk. Apropos, schoonpapa, zei Brill plotseling en haalde een exemplaar van de »Figaro" uit zijn zak, hebtgi 't reeds gelezen? Daar is het een Franech geleerde gelukt, echte dia manten, langs kuustmatigen weg te maken. De producten zijn weliswaar nog zoo klein, dat ze weinig of geen marktwaarde hebben, ook zijn de kosten van 't maken te enorm binnen engere grenzen beperkt wordt, behoeven wij niet veel te zeggen, zij verdwijnt van lieverleden, wat een ge lukkig verschijnsel mag heeten. Ook is het een verblijdend teeken, dat de Algemeene Bond van schoenfabrikan ten door het houden van wedstrijden in het vervaardigen van patronen en fijn schoeisel, door het steunen van plaatse lijke tentoonstellingen, de vaklui prikkelt steeds op de hoogte van den tijd te blijven, en telkens, zoo mogelijk, met wat nieuws voor den dag te komen, dat de begeerte en den kooplust van het modenjagend publiek opwekt. Waar zoo baas als gezellen samenwerken om het vak hoog te houden, daar is de toekomst voor hen nog niet verloren. Zeker, de grondstoffen, bijna geen enkele uitgezonderd, zijn duur en de daling zoo in zool- als in overleder heeft ook de prijzen van het schoenwetk geen goed gedaan, de credieten worden door de afnemers nog maar steeds willekeurig gerekt en absorbeeren daardoor nog een deel vau de toch reeds zoo kleine winsten; de modellen wisselen elkander af als het weder, zoodat men vaak schoeisel, dat thans nog volop in trek is, morgen als alt-modisch tegen verminderde prijzen van de hand moet doen het buitenland tracht nog steeds een gedeelte zijner overproductie tegen lage noteeringen op onze markten te werpen de warenhuizen door hun contante inkoopen op zeer groote schaal doen de schoenwinkels een schier moordende concurrentie aan, niettemin zal de schoenmakerij, in weer wil van al die ongunstige invloeden, al worstelende, boven blijven. Na jaren van reactie komt een betere tijd die te langer zal aanhouden, naarmate de in dustrie zelve op hechter grondslagen rust. Om tot die toekomst te geraken, zullen de fabrikanten wij schreven het reeds in vroegere verslagen wat meer hun heil moeten zoeken in coöperatie, in het streng doorvoeren hunner beginselen eu bovenal in het onverbiddelijk vasthouden aan een loonenden middenprijs, die niet afhankelijk is van een kleine rijzing of daling in de prijzen der grondstoffen. Intusschen zonder zich illusies, te schep pen die moeilijk in vervulling zullen gaan, hebben onze vooitvarende schoen fabrikanten veel vertrouwen in de toe komst. Van een krachtige, algemeene, eenparige actie is veel heil te verwachten voor de terecht zoo vermaarde Lang- straatsche schoenindustrie, die aan dui- ora voorloopig het vervaardigen op groote schaal te kunnen beginnen 1 De handelsraad werd bleek en zag den spreker doordringend aan. Zou die iets van zijn droom vermoeden Er zijn misschien gevallen, waarin het werd hem zeer onbehaaglijk te moede. Gelooft gij er aan vroeg hij plotseling. Dr. Brill zette zijn lorget op eu zei belang stellend „Waarom niet? Ik houd mij reeds lang met het vraagstuk bezig. Cohu kreeg een gevoel, als of hij onder een koudo douche stoud, terwijl Brill ver volgde Zoedrn ik over de reeultateu iets meer lees, zal ik begiuuen, waar de Franich- man is opgehouden. Neen, dat zult gij niet doen, mijn beste Brill riep Cohn. Mag ik u verzoeken een oogenblik in mijuknmerte komen De dames zullen ons wel excuseeren. Toen ze weer tegenover elkaar zaten als den torigen dag, kuchte Cohn eens en zei: Gilooft ge dus werkelijk, dat men dia manten kan maken Ge weet, wij scheikundigen analyseersn alles. Dat weet ik al, dat weet ik al! Zelfs de gevoelens van een schoonvader, zooals ge zoo schoon zeidet I Luister dus Ik heb de »aak nog eens overdacht, ge zult Magda hebben. Meneer de haudelsraad I Dr. Brill sproDg verheugd op maar Cohn maakte een afwerende beweging. Ik heb slechts één voorwaarde dat ge u nooit met do oplossing van het vraagstuk der kunstmatige diamanten bezighoudtWilt ge Met allo genoegen, beste schoonpapa, maar Geen maar Ten eerste is het onzin, dat mvt de diamanten, en ten tweede - nu, het past niet voor mijn schoouzoon Begrepen

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1908 | | pagina 7