Nummer 51
Woensdag 24 Juni 1908.
3le Jaargang
Tweede Blad.
Gemeentefaadsvetgadering
Provinciaal Nieuws
OBNs
WAAL WIJK, 23 Juni 1908
Onderwijs.
De voordracht voor eene onderwij
zeres aan de O. L. School alhier, luidt
als volgt:
1. Mej. P.A. Kommeren, Ammerzoden.
2. Mej. M. A. van den Burg, Ewijk.
3. Mej. Th. Zeckendorf, Waalwijk.
Ter waarsehuwing.
Gisteren had op de Waalwijksche
Stoomschoenenfabriek een ongeval plaats,
dat ter waarschuwing kan dienen voor
de verschillende schoenfabrieken of an
deren die benzine in verscheidene vor
men gebruiken.
Toen eenige werklieden zich in den
daarvoor bestemden kelder bevonden,
was uit een vat cementlijm geloopen.
Toen zij dit wederom wilden opscheppen,
verspreidde zich de benzine-lucht door
den kelder, waardoor de werklieden
langzamerhand eerst een gevoel van
vroolijke gestemdheid, dan van bedwel
ming over zich kregen.
Een van hen, zekere C. K. die zich
nog alleen in den kelder bevond, werd
dermate aangegrepen, dat hem zijne krach
ten begonnen te begeven, toch kon hij nog
den trap bereiken en deze half opklimmen
zoodat hij met zijn bovenlichaam buiten
kwam te liggen. Dit was zijn redding.
Spoedig was men ter plaatse om hulp
te verleenenna eenige minuten van
kalmte, kwam een aanval als van razernij,
zoodat het jongmensch met zes personen
moest worden vastgehouden. Dr. Sweens
was spoedig .ter plaatse en eerst na ruim
een uur werd hij kalm en kwam zijn
verstand terug. Hij wist zich van al 't
gebeurde niets te herinneren. Zijn toe
stand is thans goed.
Ieder zij dus gewaarschuwd bij 't ge
bruik van benzine niet alleen voor brand,
maar ook voor bedwelming of benzine-
vergiftigiug waarvan in dit geval sprake
was.
Grenswijziging.
De Tweede Kamer heeft zonder debat
of stemmen aangenomen het wetsontwerp
tot wijziging van de grenzen der ge
meenten Mada en Drimmelen, Dussen,
Meeuwen c a Drongelen c.a., Heesbeen
c a., Raamsdonk, Waspik, Capelle, Be-
soijen, Waalwijk en Baardwijk.
Indien dit ontwerp ook door de Eerste
Kamer aangenomen wordt en door H.M
de Koningin bekrachtigd zal zijn, zal
deze zaak haar beslag hebben gekregen.
Verkenningsreis.
Gisterenmiddag arriveerden de gene
raal majoor Vetter, met een majoor en
kapitein van den staf, een adjudant
onderofficier, twee onderofficieren en
een 8tal manschappen, voor een verblijf
van 4 dagen in onze gemeente tot het
maken van een verkenningsreis speciaal
in 't land van Heusden en Altena met
het oog op de groote manoeuvres in
't najaar.
Hedenmorgen half negen werd uitge
reden in de richting Drongelen en trok
het ongewone gezicht veel belangstelling.
Processie.
Het Tridium in onze kerk is Zondag
j.l. met een prachtige processie gesloten.
Het inwendige der kerk was rijk versierd
met bloemen, schilden, vanen enz De
schildering boven het hoogaltaar met zijn
prachtige verlichting, maakte vooral een
overweldigenden indruk. Ook aan den
gevel van het kerkgebouw waren groen
en bloemen geplaatst, terwijl de drie
kleur lustig van den toren wapperde.
Na een kort lof met predicatie, ving,
onder het gelui der klok, de processie
aan. Het was of er geen einde kwam
aan de deelnemers en men vroeg zich
af, hoe al die honderden een plaats in
het kerkgebouw hadden kunnen vinden.
De processie, die met zijn talrijke
vaandels, beelden, bruidjes koorknapen
enz. enz. niet bij die van verleden jaar
behoefde achter te staan, trok nu in de
grootste orde naar en over het versierde
kerkhof om van daar tegen vijf uur in
de kerk terug te keeren, waar de plech
tigheid met het zingen van eenige lie-
deren en het Te Deum Laudames ge
sloten werd.
llengstenkeurlng.
Van wege de provinciale regelings
commissie voor de paardenfokkerij zal
er te Heusden op Dinsdag 11 Augustus
a-s. eene keuring van dekhengsten uit
het district Heusden worden gehouden
waarbij een bedrag van f 1200 aan onder
houdsbijdragen uitgeloofd wordt- Geen
enkele onderhoudsbijdrage zal echter
hooger wezen dan f 400.
Van mededinging zijn uitgesloten heng
sten welke in het voorjaar van 1908
bekroond zijn met een premie van f 1000
en hengsten die ondanks cornage zijn
goedgekeurd.
Bij den heer C. J. J. Daniels te 's-Her-
togenbosch zijn formulieren voor de
aangiften verkrijgbaar, die vóór Juli e.k.
aan gemeld adres moeten geschieden.
VLIJMEN. In den wedstrijd met den
kruisboog Zondag 1.1. bij den heer M. .T
Verboord gehouden zijn d« prijzen behaald
als volgt
ie prijs „Jonge Bitavieren" Nieuwkuik
met 142 p. 2« prijs „Rust na Arbeid"
Vlijmen met 142 p. 3e prijs Rozen jacht"
Nieuwkuik met 141 p. 4e prijs „Vooruitgang'
Vlijmen met, 137 p. alles in 8 pijlen.
Het eerekruis werd door A. v. d. Ven te
Vlijmen gewonnen met 9 punten in 2 pijlen.
De personeels prijzen respectievelijk groot
4 f 3 en f 2,50 kwamen in hinden van
A. v. d. Ven te Vlijmeu, Joh v. Engelen
re Nieuwkuik en G. Laros uit 't Loonsch-
hoekje, die alle drie 23 punten in 5 pijlen
schoten.
NIEUWKUIK. Benoemd tot onderwij
zeres aan de openbare school alhier mej. A.
H. Kenuis van VBosch.
BESOIJEN. In deu nacht van Zondag
Maandag hebben tot heden onbekend
°P
gebleven personen bij deu heibergier K.eeu
7-tal kippen en een hiau ontvreemd.
De politie stelt een onderzoek in.
VRUHOEVEN-CAPPEL Openbare ver
gadering van d.n iiiad der gemeente Vrij-
lioeven -Cappel op Dinsdag 23 Juni 1908
les namiddags te V/9 ure.
Te behandelen.
Ingekomen stukken;
Benoeming onderwijzeres.
LOON-OP ZaND. De lioderUfel „Echo
der Duinen" a«l op Maandag 29 dezer deel
nemen aan het festival te Zevenbergen door
het Mannenkoor aldaar te geven.
DRONGELEN. Gisteravond laat brak
brand uit in de landbouwhocve van de
familie L\ Aangewakkerd door den N.W.
wind, grepen de vlammen zoo spoedig om
jich heen dat weldra het geheele huis met
«chuur in lichte laaie stond. Aan blusschen
viel niet meer te denkeu. Alles, behalve
eenig huisraad werd een prooi van het ver
nielend element. Gelukkig stond het vee
in de weide.
De schidc wordt niet door assurantie
gedekt.
HILVARENBEEK. De uitsluiting te
Hilvarenbeek, die nu reeds 16 weken dauit,
is thans haar einde nabij. Voor een paar
weken werd reeds gemeld, dat de patroons
het recht van vereeniging hadden erkend,
en hierdoor tevens dat zij verkeerd gehan
deld hadden Thans kunnen wij mededeelen,
dat twee der uitgestotenen eene schoenfabriek
gaan beginnen, en door hen 9 uitgestotenen
als knecht- zijn aangenomt u, terwijl de ver
schillende patroons de overige 8 uitgeslo
tenen weer in dienst namen De nieuwe
fabriek, waarvoor reeds een localiteit is ge
huurd, zal misschien de volgende week reeds
in werking gesteld worden.
liet Atjeh rapport.
Door den minister van Koloniën is
aan de Tweede Kamer toegezonden het
verslag dat door de gouverneur-generaal
van Nederlandsch-Indië is uitgebracht,
naar aanleiding van het door hem inge
stelde, in de vergadering der Tweede
Kamer van 6 November jl. door den
minister Fock aangekondigde onderzoek
naar den toestand in het gewest Atjeh
en onderhoorigheden.
Daarin zegt de gouverneur-generaal oa.
Met het door de Kamer verlangd
speciaal onderzoek heb ik belast den
commandant van het leger en chef van
het departement van oorlog in Ned.-
Indië, den luitenant-generaal M. B. Rost
van Tonningen, terwijl ik inzonderheid
de door den gouverneur Van Daalen
gevolgde gedragslijn op civiel bestuurs
gebied als onderwerp mijner eigen na
sporingen mij voorbehield.
Die nasporingen hebben mij tot uit
komsten geleid, die ik niet verwacht had,
niet verwachten kon.
Uit jarenlange samenwerking met den
generaal Van Daalen waren mij diens
goede, zoowel als diens minder goede
eigenschappen ten volle bekend. Het
was mij voorts bekend dat de heer Van
Daalen als gouveneur van Atjeh niet
altijd met de noodige bezadigdheid en
overleg was te werk gegaan. Ik was
er dus op voorbereid, dat ik in Atjeh
niet alles zou vinden, zooals ik dat zou
wenschen maar ik was er met, kón er
niet op voorbereid zijn, een toestand te
zullen aantreffen, zóó weinig beantwoor
dende aan de verwachtingen, die ik mij
gerechtigd mocht achten, te koesteren,
dat ik tot mij oprecht leedwezen tot
geen andere slotsom ben kunnen komen
dan dat ik van den generaal Van Daalen
meer verwacht en mitsdien verlangd
heb dan hij bij machte was te geven.
Uit alle besprekingen en al hetgeen
de gouverneur-generaal overigens uit
eigen aanschouwing en uit de civiele
journalen over het geheele tijdvak van
Van Daalens's bestuur en andere ge
schriften zag, rijpte hoe langer hoe meer
bij hem de overtuiging dat hij, op welke
groote verdiensten ontegenzeggelijk als
militair kunnende bogen, als civiel be
stuurder had gefaald, door, met mis
duiding van 't fundamenteel beginsel
van elk streven naar bevrediging van
een onrustigen toestand in eerst kort te
voren aan onze heerschappij onderwor
pen landstreken, een richting in te slaan
welke dat doel naar het oordeel van den
gouverneur-generaal noodwendig moest
doen missen-
Teruggekomen te Kota-Ratja heeft hij
dan ook niet geaarzeld, bij zijn zeer ge
heime Kabinetsbrief d.d. 24 December,
dien oppcrofficier in kennis te stellen
met zijn gewijzigd inzicht te zijnen aan
zien en hem het verlaten van die richting
voor te schrijven en aanstonds rekening
te houden met verschillenden in dien
brief geformuleerde instructiën.
Met name komt het aan op een tactvol
gebruik van dwangmiddelen tegenover
landschapshoofden. Hooghouding van
het gezag der landschapshoofden is
volstrekt noodzakelijk voor een goed
bestuur. Die gedragslijn werd onder het
bestuur van Generaal van Daalen niet
bestendigd.
Onder Van Daalen's regime is de po
litieke toestand achteruitgegaan in het
zuidelijke deel der Westkust de onder
afdelingen Meulaboh en Tapa Toean
en in de Pedir- en Pasei-streek ter
Noordkuststationnair gebleven, althans
niet vooruitgegaan, in de overige deelen
der onderhoorigheden, met uitzondering
wellicht van een deel der Oostkust en
Poelo-Raja, terwijl ook in Groot-Atjeh
merkbare teekenen van vooruitgang niet
waren te bespeuren.
In een volgende afdeeling van het
rapport wordt nagegaan, wat te doen
valt om in Atjeh spoediger tot afdoende
resultaten te komen, de pacificatie snel
ler te doen voortschrijden. Daarbij wordt
betoogd, dat feitelijk wettig verzet alleen
bestaat in Blang Piniëwant al heeft
het verzet zich uitgebreid over de gan-
sche onderafdeeling Tapa Toean, geen
der andere landschapshoofden neemt
daaraan deel.
Moet het tegenwooidig systeem van
militaire actie in beginsel onveranderd
blijven, het stelsel der mobiele colonnes
dient principieel gewijzigd. Er zullen
moeten gevormd worden enkele mobiele
colonnes van uitgezochte, tegen ver
moeienissen en ontbering geharde ma-
réchaussées, geëncadreerd met kadei
van hetzelfde gehalte, te stellen onder
aanvoering van de Atjehsche taal spre
kende, in de practijk te velde gevormde
officieren, met grooten speurzin begaafd,
in één woord, onder mannen als Chris-
toftel. Aan den commandant van elke
colonne zal de opsporing en vervolging
van een bepaald hoofd van verzet en
diens bende zijn op te dragen, en van
die taak zal hij dan ook door niets en
niemand mogen worden afgeleid. Met
het oog hierop, is opgedragen kapitein
Christoffel van Flores naar Atjeh te
dirigeeren-
In Atjeh zullen weder officieren met
aanleg voor de bestuurstaak moeten
worden gebezigd voor civiel bestuurs-
werk door de onderafdeelingschefs (het
geen hun niet meer was toegestaan,)
Als dan tevens eenige minder bekwame
bestuurders door meer geschikten zullen
zijn vervangen, alsook door een andere
indeeling der Onderhoorigheden en der
Gajoe- en Alaslanden meer leiding en
toezicht dan thans zal uitgaan van de
civiele afdeelingschefs, dan zal weldra
voor een ieder duidelijk blijken dat niet
gebrek aan middelen, maar gebrek aan
eendrachtig samenwerken, aan het ratio
neel benutten van de voorhanden mid
delen oorzaak is geweest van den minder
guRstlgen toestand of den onvoldoende
vooruitgang.
Bestraffing der hoofden zal binnen de
engst mogelijke grenzen dienen te wor
den beperkt, leering en leiding op den
voorgrond moeten treden.
Bij den gouverneur-generaal is het
denkbeeld gerezen om tc Kota Radja of
elders een hoofdenschool op te richten
met internaat, waar ook Nederlandsch
wordt onderwezen. Aan den directeur
van onderwijs is opgedragen te zorgen,
dat de zaak bij de begrooting voor 1909
aan de orde kan komen. Warme instem
ming wordt betuigd met het initiatief
van gouverneur Van Daalen in zake het
volksonderwijs door Moekim-scholen.
Voor zoover noodig is de gouverneur-
generaal bereid hiertoe fondsen uit
's lands kas beschikbaar te stellen.
DEUNEN.
Openbare vergadering van den ge
meenteraad op V.ijdag 19 Juni 1908,
des avonds ten 7 uur.
Voorzitter de WelEdachtbare heer
G. van Huiten.
Te ongeveer 7.15 uur opent de Voor
zitter de vergaderingaanwezig alle le
den.
De Voorzitter verzoekt den secretaris
voorlezing te geven van de notulen der
vorige vergadering.
Deze worden na voorlezing onveran
derd goedgekeurd en vastgesteld.
AAN DE ORDE:
1. Schrijven van Ged staten, houden
de mededeellng goedkeuring politie
verordening en mededeeling dat deze 14
dagen na goedkeuring moet worden af
gekondigd.
De Voorzitter. Hieraan is voldaan.
Ik stel voor het schrijven voor ken
nisgeving aan te nemen.
2. Schrijven van den gemeentetele
grambesteller, houdende verzoek om
hem te betalen zooals dat het Rijk doet
en om terugbetaling van f 0.90, hetwelk
hij voor veergeld heeft moeten betalen.
De heer van Dal. Ik zou van die 90
cent maar een gulden maken.
Aldus wordt gunstig op het adres
beschikt.
3. Ingekomen schrijven van den heer
Huizinga, Rijkslandbouwleeraar te Breda.
De Voorzitter. De heer Huizinga
dringt er in zijn schrijven op aan om
het in de hand te werken, dat onder
wijzers zich meer toeleggen op de acte
landbouw, en om bij eventueele benoe
mingen daar rekening mede te houden.
Adressant wijst op het groote nut
daarvan.
Bij eene eventueele vacature zullen
wij dit schrijven indachtig zijn.
Aldus wordt besloten.
4. Schrijven van den heer P. Muskens,
houdende verzoek tot aankoop van eeni
ge perceeltjes gemeentegrond.
Het schrijven wordt door den secre
taris voorgelezen.
Hieruit blijkt dat Muskens in onder
handeling is met mej. Wed. Elshout om
een huis te koopen. De daaraan gren
zende 2 perceelen, eigendom der ge
meente, wil hij nu gaarne koopen, al
thans zeker een perceel daarvan.
De Voorzitter licht de leden toe hoe
die perceelen daar gelegen zijn en zegt
dat het Dag. Bestuur reeds over deze
zaak heeft gesproken. Hij stelt voor
een perceel te verkoopen, dat welk 50
centen huur per jaar opbrengt. Dat an
der wenscht hij nu liever niet te ver
koopen. Later kan nog worden gezien.
De heer van Dal. Ik zou de beide
perceeltjes maar verkoopen. Wij heb
ben er zoo niets aan en Muskens zal
er wellicht meer voor betalen. Dat per
ceel van Koentjes behouden wij toch.
De Voorzitter. Ik zou dat niet doen.
Muskens schijnt liever dat eene te
hebben.
De heer van Son. 't Geheel ligt nu
aaneen, gaan wij het nu anders doen,
dan moeten wij het weer gaan splitsen.
De heer van Spcijk. Ik geloof niet
dat hij er veel om zal geven als hij dat
een niet krijgt
De heer van der Geldt. Hij wii het
nu koopen, verkoopen wij het niet, dan
blijft het daar zoo leggen en hebben wij
er toch zooveel niet aan.
De Voorzitter. Ik zal het voorstel
om maar een perceel te verkoopen, in
omvraag breDgen.
Dit wordt aangenomen met 4 tegen
3 stemmen. Voor stemden de heeren
van Son, Willemse, van Halderen, en
Brokken tegen de heeren van Dal, van
Speijk en v. d. Geldt.
prijs nog bepalen. Ik stel voor het te
verkoopen voor f150 dat is tegen f 0.50
per hont.
De heer v. d. Geldt. Dat is» veel.
Ik zou cr maar gerust f 50 afdoen
f150 is mi. veel te hoog. Wij moeten
nu niet denken, hij heeft het toch noodig,
nu vragen wij veel.
De heer van Dal stelt voor het per
ceel te verkoopen tot de bestaande sloot,
dan is er een goede grensregeling.
Verschillende leden achten zulks ver
keerd.
De heer van Dal. Er moet toch voor
wateraflossing worden zorg gedragen.
De Voorzitter. Daar zal hij wel voor
zorgen, want hij moet ook zijn eigen
water afvoeren,
De heer v. *d. Geldt. Ik stel voor
het perceel geheel te verkoopen, maar
Muskens de verplichting op te leggen dat
hij voor afvoer van het water moet
zorgen.
De heer Willemse. Die voorwaarden
kunnen wij wel stellen, maar ik zou geen
f 150 vragen, als wij 't eens aan het
Dag. Bestuur overlieten.
De Voorzitter. En dan nog onder
voorbehoud van den raad.
De heer Willemse. Dat is niet noo
dig maar onder de 100 zou ik niet gaan.
De heer van Dal. Wij moeten er de
weg van de Zeek uithalen. Die heeft
ons f 130 gekost.
Aldus wordt besloten.
5 Voorstel van Burg. en Weth. tot
het aangaan van een tijdelijke geldleening.
De Voorzitter. Wij zitten zonder geld
in kas en aangezien den ambtenaren
hun salaris moet worden uitgekeerd, en
de inkomsten, zooals die van de lande
rijen en verkooping van hout, niet eer
der dan Allerheiligen komen, stellen
Burg. en Weth. voor eene tijdelijke geld
leening aan te gaan van f 1500.
De heer van Dal. Dat is dan alleen
ter voorziening van kasgeld. Zouden
wij daar genoeg aan hebben.
De Voorzitter. Ik heb het den ge
meenteontvanger gevraagd, en die zei
mij dat hij met f 1500 toe kan komen.
Wij stellen voor deze geldleening aan
te gaan tegen een rente van hoogstens
5%.
De heer van Dal. Is dat niet hoog
5%?
De Voorzitter. Voor een tijdelijke
geldleening in de tegenwoordigen tijd
nietmaar 't is niet zeker dat wij 5°/»
geven. Als wij minder kunnen, dan
doen wij dat natuurlijk, daarom staat er
van ten hoogste.
Aangenomen met algemeene stemmen.
6. Aanbieding verslag van den toe
stand der gemeente
Wordt besloten dit voor de leden: op
de secretarie ter lezing neder te leggen.
7. Regeling jaarwedden onderwijzers
en schrijven van den heer van Delft
hoofd der school te Wolfshoek.
In zijn schrijven verzoekt de heer
van Delft zijn huurwaarde op f150 te
brengen. Voorts wijst hij er op dat in
enkele jaren zijn gratificatie niet is uitge
keerd.
De Voorzitter. Wat betreft de huur
waarde van zijn woning om die te bren
gen op f 150, daar ben ik het mee eens.
Zijn pensioen wordt daardoor verhoogd
maar wat hij schrijft omtrent zijn sala
ris, daar ben ik het niet mee eens.
De heer van Dal- Ik dacht dat die
1 25 voor zijn 25-jarig feest als cadeau
was gegeven.
De Voorzitter later is zijn jaarwedde
verhoogd.
De heer van Dal. Hij zal op Klerkx
baseeren, die heeft toen f60 gehad.
Na eenige discussie wordt besloten
f25 boven zijn salaris te geven.
Hierna leest de Voorzitter de salaris-
regeling voor.
De salarissen zullen nu zijn 1'5 dienst
jaren f550; 5—"20 f600; 10—15 f675;
15—20 f 750 en van 20 en meer dienst
jaren f825. De gehuwden krijgen daar
enboven nog f 50 als tegemoetkoming
in de huishuur.
De regeling van de hoofden zullen
Van 15 dienstjaren f 850
5-10 f900
10—15 1950
15—20 11000
20 en meer f 1050
terwijl voor de acte Pransch wanneer
die verplichtend is gesteld bovendien
nog f100 wordt uitgekeerd.
De heer v. d. Geldt. Dus Klerkx
heeft dan f 100 meer als van Delft.
Na eenige discussie wordt deze rege
ling vastgesteld. Het salaris van den
De Voorzitter. Nu moeten wij de heer Klerkx bedraagt nu f1150 en dat
