Nummer 52
Zondag 28 Juni 1908.
31e Jaargang
Tweede Blad.
VERSLAG
Reclame.
BINNEN LAN O.
BUITENLAND.
Frankrijk.
Duitschland.
anje
Perzië.
der Kamer van Koophandel en P abrieken
te Waalwijkbetreffende den toestand
van handen de nijverheid en de
scheepvaart, over het jaar
I9°7'
Land- en Tuinbouw, Veeteelt en
Nijverheid in de Boven Langstraat
(Vlijmen, Haarsteeg enz.)
De veeteelt iD deze streken gaat niet
vooruit, hetgeen vooral een gevolg is van
de duurte van wei- en hooiland.
Vreemde pachters dreven de prijzen
der hooilanden zoo zeer op, dat men dit
jaar voor denzelfden prijs van het vorige
jaar slechts de helft hooi of gras had.
Wel overstroomde tweemaal het Bossche
veld zoo diep, dat zelfs de stoomtram
'slioschHeusdenWaalwijk den dienst
moest staken, doch het water laat niet
meer als weleer het kostbare slib achter
en de polders worden steeds schraler.
Veeziekten kwamen een enkele maal
voor o. a. miltvuurvan de vele kalve
ren, die hier gemest worden, stierven
verscheidene.
De prijs der mestkalveren was bevre
digend, die der vette varkers liet te wen-
schen over.
Wat het erwtetigewas betreft, heeft de
landbouwer een goed jaar gehaddoor
den natten zomer dikten de peulen ge
leidelijk aan, zoodat geregeld met leve
ring kon worden voortgegaan, daar de
markt niet ineens overvoerd werd.
Geheele velden erwten treft men hier
aan en jaarlijks neemt de verbouwing
nog toe-
Het boonengëwas is van veel minder
beteekenis en mislukte dit jaar geheel.
De aardappeloogst was bevredigend
voor den handel worden er minder dan
vroeger verbouwd. De prijs liep van f 2,-
tot f2,50 per HL.
Kruisbessen leverden een matig be
schot de handel hierin was vrij levendig,
de prijs liep van 8 tot 14 cent per K.G
Frambozen mislukten bijna geheel, de
prijs was minder dan het vorige jaar er.
bedroeg slechts 10 cent per K.G.
Van de zwarte bessen was de opbrengst
eveneens schraal, de prijs afwisselead,
tusschen 10 en 14 cent, was naar even
redigheid van het beschot, laag te noe
men. De oogst van roede bessen echter
was overvloedig. In het begin was de
prijs goed en werd graag 11 cent per
K.G. betaald, later daalde die tot 5 cent.
De aspergeteelt wordt minder. De land
bouwers schrikken voor het vele werk
aan het steken verbonden, terwijl de
prijs sinds jaren vermindert dit jaar
brachten zij gemiddeld 30 cent per K.G.
op
De rogge, die slechts op de heide
gronden voor eigen gebruik wordt ver
bouwd, was vrij goed, wat op die dorre
gronden vooral aan den natten zomer te
danken is.
De hopteelt, die reeds enkele jaren
kwijnde, schijnt weer eenigzins te her
leven de aanleg van hopvelden althans
neemt toe.
Nog altijd wordt voortgegaan met het
aanleggen van bandhout, dat een goeden
geldelijkeu opbrengst levert.
Naast den land- en tuinbouw maakt het
mandenmakersbedrijf een hoofdmiddel
van bestaan, voor deze streek uit.
Gemeente Raamsdonk.
Toestand van den groot- en kleinhandel
en van de winkelnering.
De handel in hoepels en rijshout was
in 1907 lang niet zoo levendig als in
het vorige jaar, vooral de laatste drie
maanden was deze zeer slap. Naar rijs
hout was in het geheel geen vraag. Een
en ander was een gevolg van den crisis
in de geldwereld, waardoor zooals be
kend is, ook Nederland bijzonder getrof
fen werd.
Eerst de daling in >Russische en
daarna die in »Amerikaansche« en an
dere fondsen, hebben vele millioenen
guldens aan het Nederlandsche volk
onttrokken. Natuurlijk drukken de na-
deelige gevolgen hiervan ook op zaken
en bedrijven. In de hoepelmakerijen
werden gedurende het afgeloopen jaar
verwerkt p. m. 380000 bossen hoepels
in verschillende afmetingen. Het aantal
vervaardigde bossen mandenmakersband
bedroeg p. m. 20,000.
Wijders werden gemaakt ongeveer
150,000 bossen rijshout, 1500 bossen
latten en 6000 bossen palen.
De handel in hooi was gedurende het
jaar 1907 ook niet zoo levendig als in
1906.
Voor 1ste kwaliteit hooi traden er
koopers uit Duitschland op. Ook uit
Engeland en Frankrijk waren er afne
mers, doch de te verzenden hoeveelheden
naar de twee laatst genoemde landen
waren van geen beteekenis.
De prijzen voor 1ste kwaliteit hooi
begonnen met f 24,— en stegen tot
f 28,per 1000 K.G., terwijl voor 2e
soort, waarvan kooplui uit Engeland
meestal de voornaamste afnemers zijn,
slechts een prijs besteed werd van f 16,
tot f 20,per 1000 K.G.
Voor roggestroo werd betaald f 20,
a f 25.en voor tarwestroo f 16,a
18,- per 1000 K.G
De kwaliteit van het hooi was over
het algemeen veel minder dan in 1906,
tengevolge van de vele regens gedurende
den oogst.
Ook de opbrengst bleef beneden dien
van het zoo gunstige jaar 1906.
De papierfabriek heeft wederom in
het afgeloopen jaar hare productie ver
meerderd, doch door scherpe concur
rentie van landen als Amerika, Duitsch
land, Noorwegen, Zweden en Frankrijk,
die door hun hooge beschermende
rechten zelfs naar Nederland en Engeland
kunnen uitvoeren, bleven de winsten be
scheiden.
De scheepswerven hadden het geheele
jaar geregeld werk.
Met de opruiming, van den voor de
scheepswerven zoo hinderlijken pijler (zie
onze vorige verslagen) zal ln de maand
Mei a. s. een aanvang worden gemaakt
De scheepvaart in onze havens was
stationnair.
Ie de Zoutziederij was de omzet on
geveer dezelfde als het vorige jaar.
In de bierbrouwerijen was het debiet
kleiner dan in 1906.
De korenmolenaars hadden voldoende
werk.
Over den handel in granen en meel
viel niet te klagen.
In den toestand der leerlooierijen kwam
geen verandering.
Voor de bouwkundige vakken was er
evenal het vorig jaar veel werk.
De brood- en koekbakkerijen alsmede
de slagers hadden niet te klagen.
De andere winkeliers, zoowel in manu
facturen als in koloniale waren, kunnen
over het algemeen met voldoening op
het afgeloopen jaar terugzien.
De Handel en Nijverheid ir de
Gemeente Waspik.
Evenals 1906 was ook het jaar 1907
bij uitstek gunstig voor den scheepsbouw
in onze gemeente.
Verschillende scheepswerven werden
vergroot, ééne zelfs zeer aanzienlijk. De
bestellingen voor binnen- en buitenland
waren zoo talrijk dat verschillende con
tracten niet afgesloten konden worden.
De reparatie-hellingen zijn mede gedu
rende het geheele jaar regelmatig bezet
geweest.
Op 1 Januari 1907 stonden op stapel
3 sleepkanen groot 2610 tonnen. Ge
bouwd werden in 1907, 5 sleepkanen
met een gezamenlijken inhoud van 4429
ton, benevens 2 stevenaken en 1 boeier
aak.
Op 31 December 1907 stonden op
stapel 3 sleepkanen met een totalen
inhoud van 2785 ton.
Ook op de gerenommeerde machinale
fabriek van bind-en slagriemenleder, die
aanzienlijk uitgebreid wordt, werd zeer
druk gewerkt.
Op de bekende groote zoolleerlooierijj
waar het werk door stoom en een aantal
arbeiders verricht wordt, werd wel ge
regeld, doch niet zoo druk gewerkt als
andere jaren. Voor de zoolleerlooierijen
op kleinere schaal, alsmede voor de hier
bestaande paardenleer- en schachtenfa-
briek was dit nog in meerdere mate het
geval. Algemeene malaise, duur geld,
enorme concurrentie drukken loodzwaar
op deze takken van industrie.
De toestand der Klompenmakerijen
bleef stationnair.
De landbouw leverde goede resultaten.
Een flinke stap in de goede richting
werd gedaan door het oprichten van
eene coöperatieve stoom-zuivelfabriek
door de landbouwers uit Waspik en
Raamsdonk.
De hooipersen maakten weer goede
zaken. Het geheele jaar door werd daar
druk gewerkt.
Onze beide jaarmarkten werden zeer
druk bezocht, de belangstelling daarin j
neemt ieder jaar aanmerkelijk toe.
Handel en Nijverheid in de Gemeente
's-Gravenmoer.
De hooihandel, die verleden jaar druk
is geweest, was in 't laatste gedeelte van
1907 heel wat minder vlijtig. In de
sedert 13 jaren hier bestaande hooipers
kon men den terugslag van dien handel
merken. Het geperste hooi wtrd hoofd
zakelijk uitgevoerd naar Engeland.
De scheepvaart, uitgeoefend door in
woners der gemeente, gaf in de eerste
helft van 't jaar ruime verdiensten tegen
het einde van het jaar echter waren deze
minime.
Op de hier bestaande scheepstimmer
werf werd het geheele jaar druk gewtikt,
o.a. werden nieuw gebouwd de volgende
ijzeren schepen
1 motorboot van 92 ton en 2 sleep
kanen 1 van 435 en 1 van 544 ton.
De kantwerkerij vroeger in bijna ieder
b.urgerhuisgezin hier uitgeoefend door de
vrouwen en meisjes is door de geringe
verdiensten weder verminderd.
Het fruitgewas, zoowel van bessen als
van kersen, appelen en peren, was bui
tengewoon groot en wat bij dien over
vloed vermeldenswaardig is, de prijzen
waren zeer hoog en de verkoop vlug.
liet is sloeiits een puur kilometers
run hier verwijderd
dut zich het volgende geval voorgedaan heeft.
Gij kent de plaats en mogelijk kent gij
ook den Heer L. 1Heivoort, te Aalst in
Gelderland, die o:,s he». volgende meldt
Sedert eeuigan lijd was ik lijderde aan
een ongesteldheid der nieren, waardoor ik
veel pijn leed in den rug juist boven de
heupen. Het was eeu doffe ellendige pijn
die mij niet verlieten zich vooral's morgens
bij het opstaan deed gevoelen. Ik had dik
wijls duizelingen en mijn maag ging er door
van streek. De aanhoudende pijn hinderde
mij dikwijls in miju werk en ik wist niet
wat ik moest begiuuen, want het werd van
kwaad tot erger. Ik begon toen Uw pillen
ie gebruiken en moet u eerlijk zeggen dat
ik reeds dadelijk bij de inname verlichting
kon waarnemen en na verloop van zes da-
gt n was de pijn rerdweneu. Ik wil thans noer
een tweede doosje nemen om zeker te zij
geheel en al van mijne ziekte te worden
gene en. Ik beu U ten zeerste daukbaar
voor Uw onschatbaar geneesmiddel en ben
overtuigd dat veel meuschen hierdoor van
bun lijden verlost zullen worden.
Ik ondergeteekeude verklaar dat het bo
venstaande waar is en machtig U het pu
bliek te maken op elke wijze die U goed
dunkt.
De zwakheid dei nieren wordt aangeduid
door een doffe pijn en zwakte in den rug.
De zieke kan nauwelijks loopen, de wreede
pijn verlaat hem" niet gedurende den dag.
's Nachts ia het hetzelfde terwijl hij met
smart in zijn bed woelt, en tracht in te
slapen, nimmer rustende op zijn rug, die
's morgens bij het opstaan pijnlijker dan ooit
schijnt.
Verzeker U dat men U de echte Foster's
Rugpijn Nieren Pillen geeft, dezelfde die de
heer van Heivoort gehad heeft. Wij waar
schuwen tegen namaak en maken koopers
er op attent, dat op iedere doos de handtee-
kening van James Foster voorkomt. Zij zijn
te Waalwijk verkrijgbaar bij de firma Wed.
Orie- Dumoulin, Markt.
Toezending geschiedt franco na ontvangst
van postwissel itfl,75 voor één off 10.
voor zes donzen.
Nederlund en Venezuela J
De thans ontvangen Curagaosche bla
den wijden natuurlijk aandacht aan het
geschil met Venezuela.
Le Amigoe di Curagao heeft een
artikel »Onze haven geblokkeerde Het
vangt aldus aan
»Het hoofd van een met ons bevriende
natie, waarmede wij vriendschappelijke
betrekkingen onderhouden, heeft den
eenigen tak van handel en nijverheid,
welke nog bloeide en voldoende vruchten
afwierp voor velen, bijna geheel afge
sneden en zoo goed als van alle leven
beroofd.
De Curagaosche scheepvaart is stop
gezet.
De Venezolaansche producten voor het
buitenland bestemd, of de goederen van
het buitenland voor Venezuela bestemd,
mogen in onze haven niet meer worden
overgescheept.
Onze Curagaosche, kleinere schepen
mogen de Venezolaansche havens in het
geheel niet meer aandoen.
De Curagaosche werklieden mogen in
de havens aan de Venezolaansche kust
op de verschillende booten geen sjou-
werswerk meer verrichten".
Het blad hoopt, dat het bestuur der
kolonie en de regeering in Nederland
toch goed begrijpen zullen, welke zware
slagen aan het arme volk van Curagao
werden toegebracht, zonder van onzen
kant de minste aanleiding daartoe ge
geven te hebben.
»Onze haven wordt door al die decreten
van generaal Castro als geblokkeerd
Venezuela behoeft zijn oorlogsvloot hier
niet heen te zenden om alle verkeer tus
schen onze schepen en de kust af te
snijden en het volk te laten verhongeren
bij volslagen gemis van werk en ver
diensten, hetzelfde uitwerksel werd reeds
verkregen door zijn presidentieele be
sluiten.
Het zal aan ons koloniaal bestuur wel
bekend zijn, waaraan deze wantoestand
te wijten is. Welnu, de Nederlandsche
regeering staat toch niet toe, dat Curagao
weerloos blijft overgeleverd aan deze
verregaande willekeur
Het geheele Curagaosche volk gevoelt
dat het hier geldt de eer van onze vlag
en Nederlands onafhankelijkheid.
Lang talmen kan hier den schijn aan
nemen van gebrek aan kracht.
De kolonie mag zelfs geen oogenblik
twijfelen, of het moederland wel bij
machte is ons te beschermen en onze
rechten te verdedigen.
De eer van onze vlag en Nederlands
onafhankelijkheid eischt, dat de Regeering
hier optrede met spoed."
Prins Hendrik in liet Koordon.
Gistermorgen is Prins Hendrik der
Nederlanden te Bodö met den Groot
hertog van Oldenburg met het jacht
Lensahn aangekomen. De hooge per
sonen vertrokken gisternamiddag naar
Salutjelma. Prins Hendrik zal bij zijn
terugkeer aan boord gaan van het Ne
derlandsche oorlogsschip, dat sedert
Zaterdag te Boda ligt, en met dezen
bodem onmiddelijk de thuisreis aanvaar
den.
Nederiaadseh ree in België.
Over de schaarschte aan vleesch in
België schrijft het »Journal de Nons"
Er is maar één middel om daaraan een
eind te maken de openstelling van de
Nederlandsche grens. De regeering heeft
zich daartegen tot dusver verzet onder
voorwendsel, dat de vrijhandel, aldus
begrepen en toegepast noodlottig zou
zijn voor den landbouw. In waarheid
zouden alleen de ontzaglijke winsten der
groote fokkers daardoor verminderd wor
den- Wat de kleine fokkers betreft,
deze hebben herhaaldelijk aangediongen
op verdwijning der maatregelen aan de
Nederlandsche grens waardoor de invoer
van Nederlandsch vee belet wordt,
waaraan zij de grootste behoefte hebben.
Het vleesch is zoo duur geworden dat
het Journal de Mons den extra-prijs dien
het volk betaalt ten behoeve van de
groote fokkers, op millioenen schat.
Gisting in Indië.
De correspondent van de N. R. Crt.
te Batavia seint heden
De controleur van Boea Bastiaans is
vermoord door lieden, die de belasting
penningen kwamen terugeischen. Zijn
gezin is in veiligheid.
De controleur van Palembajan Edie
is naar Gort de Koek gevlucht.
Kapitein K. P. A. M. von Raesfeld
Meijer is met 75 bajonetten daarheen
gezonden.
De Sumatra-bode bepleit de vervan
ging van den gouverneur van Sumatra's
Westkust.
- Blijkens een uit Nederlandsch-
Indië bij het departement van koloniën
ontvangen telegram gaat om te patrouil
leeren een escadron cavalerie maar Su
matra's Westkunst. Alle bestuurszetels in
de Padangsche Bovenlanden wordt thans
door detachementen beschermd. Het
verzet blijft zich uiten in plaatselijk ge
welddadig optreden en terugvordering
van reeds betaalde belasting.
Bij de vermoording (zie de Neder
landsche-Staatscourant van gisteren) van
den eontroleur Bastiaans, wiens gezin
ongedeerd bleef, is tevens de contro
leurswoning te Boea verbrand en de kas
geplunderd.
Op den 24en dezer is een aanval op
Palembajan afgeslagen, waarbij de aan
vallers 57 dooden bekwamen, terwijl één
inlandsche fuselier gewond werd.
Mr. Loeff. Lid van den Raad van State.
Men schrijft uit Amsterdam aan de
>N. Tilb. Crt.
Nu luitenant-generaal Bergansius uit
den Raad van State is getreden, wordt
als zeer ernstig voor de opengevallen
plaats in dit college genoemd mr. J. A.
Loeff, oud-minister van Justitie, lid van
de Tweede Kamer en voorzitter van de
Katholieke Kamerclub.
Meer vrijheid voor den militair!
De Minister van Oorlog heeft mede
gedeeld aan de autoriteiten van de land
macht, dat het zijn verlangen is, dat de
militair, hetzij officier, onderofficier of
soldaat, buiten de diensturen en voor
zoover het dienstbelang daardoor niet
wordt geschaad, zich, binnen de grenzen
van het rijk, vrijelijk daarheen kunne
begeven, waarheen hij wenscht-
Volksweerbaarheid.
De vereeniging »Volksweerbaarheid<
thans omvattende 124 afdeelingen met
een totaal van 11-542 leden, houdt haar
twee jaarlijksch algemeen vergadering
op den 4 Juli te Utrecht.
Het leven van bet kabiuet-Clemenceau
beeft gisteren aan een zijden draad gehan
gen. Na een -telkens verschoven behandeling
van anderhalf jaar heeft de senaat eindelijk
in beginsel over het wetsoutwerp op den
terugkoop van den wester3poorweg beslist.
Er is nog al wat oppositie geweest tegen
dit voorstel om tot staatsexploitatie van
zoo'n belangrijk net over te gaan, maar
vooral ook tegen het feit, dat de regeering
den financiëelen kant der kwestie eerst la
ter wil regelen en ook pas later boelissen
zal, boe de organisatie van bet staatsbe
drijf zijn zal. In de zitting vin gis eren
stelde de minister-president de kwestie van
vertrouwen. Desniettegenstaande werd bet
voorstel der regeeriüg slechts met 128 tegen
125 stemmen aangenomen, daar in de meer
derheid de stemmen van drie ministers be
grepen zijn, kan men eigenlijk zeggen, dat
de iegeeriug geen meerderheid had.
De Libre Parole komt nog eens
öp de geringe toename der Fransche bevol
king terug. Duitschland relt thans 62 mil-
lioen inwoners, Frankrijk slechts 39 mil-
lioen. Aangenomen, dat Duitscblauds be
volking per ja~r met 900.000 toeneemt en
die van Frankrijk met 20,000, dan kan men
narekenen, dat Duitschland over leventien
jiar een tweemaal zoo groote bevolking
hebben zal als Frankrijk. Het blad maakt
zich dan beangst er voor, dat de Duitschers
Galliè zullen overstroomen, zooals de uit
het dichtbevolkt Japan ontvluchte Japs Ko
rea en Mandsjoerije
Een nieuw bestuurbare luchtballon, genaamd
Le Vengeur is te Parijs gebouwd naar het
ontwerp van Joanny. Dit luchtschip zal een
spoorweg, eeu batterij geschat of een fort
kunnen vernielen, 50 gewapende mauuen
mee kunnen voeren en bij kalm weer 60
K.M. in het uur afleggen. Ds bestuurbaar
heid zou niet lijden, wanneer hst een of
twee schroeven, ja zelfs zijn roer verloor.
De naam is gevaarlijk genoeg, en de be
schrijving niet mindermaar het ding zelf
zal wel wat kalmer wezen.
De keizer heeft weer blijk gegeven van
zijn liefde voor ons land en zijn gehecht
heid aan den Oranjestam. Hij verleende
twee regimenten het uitsluitend recht op
de parademarschenOranje-Friesland en
Oranje-Gelderland.
In het eerste kwartaal van dit jaar
zijn in de Duitsche abattoirs 2061 honden
geslacht, die alle naar menschenmageu zijn
verhuisd. Alleen in Saksen 846.
Spj
De Koningin heeft het leven geschonken
aan een zoon. Beiden zijn welvarend.
Iu Perzië spant het weer geweldig, da
vooruitstrevende en conservatieve partijen
zijn weer hevig in botsing geweest. Eeuige
raddraaiers evenals overal elders hebben de
zaak in vuur en vlam gezet. En het par
lement gebouw was weer 't centrum van
verzet, dit werd als 't ware door de troepen
belegerd.
De Nationale vergadering, de Senaat en
het huis van Z a h i r e 1-D o e 1 e h, den
gouverneur van Rejd, zijn opnieuw met
kanonvuur beschoten. Er loopen vele lezin
gen over de toedracht. Vo'gens een ervan,
had een man gisterochtend een bom in het
kamp van den Schach geslingerd, die zes
soldaten doodde. De man, die haar gewor-
mifM *tr.< IWL -■T'—.'J' <cv
-■ ■-■hul.amn. i urn.mni - iujuj j«uuuem.WLaau»»i..o-
