Nummer 54, Zondag 5 Juli 1908. 31». J aai gang. Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen. Eerste Blad SCHOOLZIEKTEN. ANTOON T IE L E N, Dit nummer bestaat uit DRIE Bladen HET GEHEIM VODDENRAPER Uitgever FEUILLETON. i in Miniman li imnJ RAOUL DE NA VERY. W^83T"na B91M 1 "0'-° iBiiHiiMiMiaiiii De Echo van het Zuiden, Wulwjjkscke en Laasslraalsrkf Courant, Dit Blad verse' ijnt "Woensdag- en Zaterdagavond. Abonnementsprijs per 3 maanden f0."5. Franco per post door het geheele rijk f0.90. Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden aan den Uitgever. W A A L W IJ K- Telefoonnummer 38. Advkrt;iNtiën 17 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, grootr letters naar plaatsruimte. Advertentiën Smaal ter plaatsing opgegeven, worden 2maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels cd advertenties bij abonnement worden speci?le zeer voordeeligc contracten gesloten. Reclames 15 cent per regel. Men kan het teerste weefsel met Sunlight veilig wasschen. Wit goed wordt witter, en gekleurd goed wordt levendiger van kleur, zoo dra Sunlight slechts gebruikt wordt. Als zachte zeep of andere wasch- middelen Uw goed boschadigen en de kleuren hebben doen verschieten, denk dan eens aan het woord Sunlight. In een vroeger artikel is in ons blad al eens besproken, dat deskundig toe zicht bij de toelating tot de school nood zakelijk is, opdat de kinderen, die om gezondheidsredenen daar niet thuis be- hooren, worden geweerd. Ook in de verschillende schooljaren is de hulp van deskundigen zeer gewenscht, omdat er ziekten zijn door het schoolbezoek ver oorzaakt, verspreid of verergerd worden. Van „DE ECHO VAN HET ZUIDEN". VAN DEN NAAR HET FraNSOH VAN 11. O ja, mijuheer, in alle kleuren, voor alle leeftijden.... hier zijn blonde, zwarte, witte... Verlangt gij er eene, mijnheer, spreek, laat ik er u een verkoopen.... alles is met gewone cijfers geteekend. Hoeveel kost deze? Precies vijf-en-dertig franken, wilt gij ze passen Ik geef twee-en-dertig iranken, gaat dat? Voor vier en-dertig kan ik ze u late», anders wordt ik bekeven. Hier hebt gij twee gouden Napoleons dan krijg ik zes frank terug. Ik heb de sleutel van de lade niet; ik zal even hiernaast gaan wisselen. Nauwelijks was de knaap heengegaan, of de reiziger rukte den geruiten zakdoek af, die rond zijn hoofd gewikkeld was, zette de pruik, die hij gekocht had, op zijn glad geschoren schedel en slaakte eenen kreet van blijdschap. Hij was onherkonbaar. De knaap keerde terug, gaf hem zijn geld en de man die verklaard had Maclou Taupin te heeten wandelde een minuut later weaer over de straat. Kort daarna stapte hy in eenen omnibus, die hem bijna tegenover de kerk van O. L. van Lorette afzette. Na zich een weinig bezonnen te hebben, volgde hij rue Lafayette en liep ze lang door. Van tijd tot tijd raadpleegde hij de nummers der huizen. De helft van deze straat was nog niet Deze ziekten" kunnen het gevolg zijn van onhygiënische toestanden der school gebouwen, van verkeerde inrichting van het onderwijs, of wel van besmetting der kinderen onderling. De meest bekende aandoening is de zijdelingsche ruggegraatsverkromming, bij het publiek bekend als »scheef ge groeid" of »hooge schouder". Zeer ver spreid is ze bij kinderen, die van huis uit zwak ziju en gering ontwikkelde spieren hebben. Dooi het gauw moe zijn tracht het kind een gemakkelijke hou ding aan te nemen, opdat de spieren zoo weinig mogelijk werk hebben te verrichten. Komt het nu in een slecht verlicht lokaal, of in eene niet passende bank, waarin het lang stil en rechtop moet zitten, dan worden de spieren tot overmatigen arbeid gedwongen, waarvan het noodwendig gevolg moeheid is. Nu wordt getracht een positie aan te nemen, waarbij die spieren buiten werking wor den gesteld dit is gewoonlijk de scheeve houding. Gebeurt deze handeling dikwijls, dan zal ten slotte de slechte positie een blijvende worden. Hieruit komt nu aller lei ellende voort; stoornis in de functie der longen en het hart. bleekheid, pijn lijkheid van den rug, geestelijke achter- uitgang. Eene dergelijke misvorming zal op lateren leeftijd de beroepskeuze zeer beperken, het is dus voor het kind van het uiterste gewicht, dat deze verkrom ming zoo spoedig mogelijk worde ont dekt en behandeld. Aangezien echter het begin van het kwaad voor den leek onmerkbaar is, en juist de beste kans voor genezing biedt, terwijl de blijvende positie niet meer te veranderen valt, blijkt ook hier weer het nut van des kundig toezicht. Als een bewijs, dat deze misvorming een echte schoolziekte is, moge gelden, dat zij het meest gecon stateerd wordt bij kinderen die eenigen tijd hebben schoolgegaan. De Duitsche onderzoeker Eulenberg vond, dat van 1000 scheve kinderen 91,5 pet. behoor den tot de leerplichtigen, terwijl bij 7 pet. de ziekte bestond vóór het 6e jaar. Een ander Guillaume, vond onder 731 schoolgaande kinderen 218 gevallen, Harewski onder 756 gevallen 563, etc. Hier kan veel voorkomen worden. Wanneer het blijkt, dat de kinderen zwak gebouwd.,., mompelde hij, wat ia alles ver anderd... allee. Eindelijk kwam hij voor eene zeer groote, ledige plek. Een planken schutsel scheidde het terrein van de straat. Op den achtergrond zag men brokstukken van muren verrijzen, die rechts en links aan het terrein paalden, onde sporen van brand droegenklaarblijkelijk had de vlam de muren gelekt. Maclou Taupin bleef langen tijd roerloos voor die painhoopen staan degene, die ziju aangezicht bij het flikkerende schijnsel van de gaslantaarn zou beschouwd hebben, had twee dikke tranen opgemerkt, die langs zijne inge zonken wangen rolden. O, mijn God 1 mompelde hij, waar is de tijd gebleven, dat er op die plek eene bloeiende fabriek verrees De hamers weerklonken op aambeelden, de groote wielen van de machienen gaven het leven aan eene bijzondere wereld, zonderlinge schepsels van ijzer, koper, bont, bezield door de kracht van den stoom, bestuurd door het beleid van den mensch. Thans.... niets... niets!.... Na nog eene wijl in pijnlijk nadenken ver zonken te zijn blijven staan, sprak hij eens klaps zijne vochtige oogen afwisschend Maar laat mijn hier niet langer staan weenen, ik heb andere plichten te vervullen. En de rue Lafayette weder afgaande, sloeg hy de rue Lafxtte in. Voor nnmmer 20 ge komen, huiverde hij, stak de hand uit naar den koporen belknop, trad, door vrees en angst bevangen, terug, doch vermaude zich einde lijk zoover, dat hij met een zenuwachtigen ruk aan de bel trok. Eene der vleugeldeuren ging open en Maclou Taupin stond tegenover eenen norsch uitzienden man, die hem grimmig toesnauwde Wat wilt gij Mevrouw Aurillac spreken. Die hebben wij hier niet antwoordde de portier. Maar die dame heeft toch dit huis be woond.... vele jaren geleden AurillacO ja, ik herinner het mij, hernam de portier op verachtenden toon maar ziet gij, in fatsoenlijke huizen, die prijs stellen op hun goeden naam, vergeet men gaarne dat men schurken gehuisvest heeft. zijn, geringontwikkelde spieren hebben, te snel groeien, is het wenschelijk, ze gymnastische oefeningen te geven, flinke wandelingen te laten maken- Gewichtig is het op te letten, hoe de schooltas- schen gedragen wordenhet dragen aan één arm dient streng verboden te worden. Een andere, eveneens veel verspreide afwijking, veroorzaakt door het school bezoek, is de bijziendheid. Over deze aandoening zijn tal van onderzoekingen gedaan, ook in ons land, en het resul taat van allen is zonder onderscheid, dat de school werkelijk hoofdoorzaak is. Professor Straub te Amsterdam heeft met zijn assistenten een zeer uitgebreid onderzoek ingesteld. 5236 leerlingen der lagere scholen werden onderzocht en het aantal bijzienden bedroeg67 jaar 0,9 pet., 89 jaar 2,3 pet., 10-11 jaar 4,3 pet. en 1213 jaar 6,7 pet. Van de middelbare scholen wefden onderzocht 1673 leerlingen In le klasse 15,09 pet., 2e 14,79 pet., 3e 20,82 pet., 4e 28,09 pet. en in de 5e klasse 36,63 pet. Dr. Rijkens en dr. Kremer vonden voor het Noorden van ons land hetzelfde, dr. Schouten vond 8 pet. Ook buiten- landsche onderzoekers als Steiger, Adler, Motais, Cohn kwamen tot dezelfde con clusie. Tevens bleek ook, dat in de hoogere klassen het percent van bij zienden steeds naar boven gingen. De oorzaak wordt door sommigen toegeschreven aan overmatigen arbeid van het oog, door anderen aan de ver lichting, de houding, het schoolmateriaal. Daar ook de bijziendheid ongeschiktheid voor sommige beroepen met zich brengt, ts het voor het kind van groot belang, om het te voorkomen. Als oogaandoeningen, die door hunne besmettelijkheid veel gevaar opleveren, dienen genoemd te worden de ontsteking van het oogslijmvlies en het zoogen. trachoom, een aandoening, die geheele of gedeeltelijke blindheid kan veroor zaken. De besmettelijkheid ervan is zeer groot, en de gevolgen zeer ernstig. Van veel belang zijn ook sommige parasitaire ziekten, die door overplanting lastig kunnen zijn. In de eerste plaats mag hier genoemd de hoofdluis. Geluk kig komt deze aandoening tegenwoordig minder veelvuldig voor bij vroeger ver- Mijn God zuchtte Maclou. Stelt gij belang in die lieden? Des te erger voor u..., Ik heb mevrouw Aurillac zeer lang ge leden gekend en ik zou gaarne. Drommels Men zon haar zijn laatste duiten toevertrouwd hebbenEen schijn heilige en dat volk heeft zijn boel in braDd gestoken om de verzi keringsgelden te bekomen. Hot is een gruwel 1 En weet gij niets, niets? hield Maclou aan. Zeg eens, vrouw, riep de pertier, zich tot iemand wendende, die zich niet vertoonde, weet gij waar die Aurillac heengegaan is, nadat haar man tot levenslangen dwangarbeid veroordeeld is geworden Mon heeft mij verteld, dat zij te Mont- matre, in de Lindenlaan is gaan wouen, een soort van cité met tuintjes. Ik dank u, antwoordde Maclou nauw hoorbaar, terwijl hij den hoed afnam en zich snel verwijderde. Hot is nu te laat, om nog ginds te gaan zoeken, sprak hij by zichzelven, morgen zal ik mijne nasporingen hervatten. Hij keerde te voet naar de rue Chcrche— Midi terug, klom de trap op, ontkleedde zich en zonk op zijne legerstede neer. Zoo groot was zijne vermoeidheid, dat hij ondanks de onrust en de onzekerheid, die hem kwelden, dadelijk insliep Het was ternauwernood dag, toen het ge- miauw der katten, het zingen van eenen ambachtsman, die naar zijn werk ging, het verschuiven der meubelen van zijnen buurman hem wekten. Hij stond op, kleedde zich aan, ging naar beneden, trok een goedkoop spijs huis binnen, gebruikte een licht ontbijt en stapte naar Montmartre. Met moeite besteeg hij den weg der Marte- laren, sloeg rechts af, ging een hek door en niemand vindende, die hem te woord kon staan, sloeg hij op goed geluk eenen doolhof ran steegjes en gangen in, waarvan het eene er al morsiger en akeliger uitzag dan het andere. De bewoners van die cité verbeelden zich dat zij er een huis en een tnin bezitten. De buizen zijn van planken en pleisterkei gebouwd geleken (in Amsterdam 25 pCt. van de kinderen der volksscholen). Dat zij echter nog zeer verspreid is, blijkt wel hieruit, dat vele moeders zoo gauw haar kinde ren naar school moeten, al bij voorbaat een fleschje »jachtpoeder" gereed maken. Een andere, minder verspreide, doch meer te duchten ziekte is de Farus, bij 't volk bekend onder den naam sklets- kop". Het hoofd ziet er zeer vies door uit, en dikwijls treedt later kaalheid op. Daarnevens is de besmettelijkheid zeer groot, zoodat een kind op school met vrij groote zekerheid meerdere zal aan steken. Voor 't kind zelf is het ook uiterst onaangenaam, daar de behande ling pijnlijk en langdurig is- Van groot belang dus, kinderen met dergelijke aan doeningen zoo spoedig mogelijk op te sporen en te verwijderen. Het onderwijs zelve kan ook oorzaak zijn van het ontstaan of toenemen van ziekte, door dat het niet geschikt is voor 't kind, of doordat te veel wordt ge vergd van het kind. Vooral op zenuw- gebied treden dan diverse stoornissen op. Het spreekt vanzelf, dat bij min derwaardige" kinderen goed onderwijs dezelfde gevolgen zal hebben. Door tal van onderzoekers is 't voorkomen van hoofdpijn, St. Vitusdans, stotteren, ze nuwachtigheid, schrijfkramp, hysterie, veelvuldig geconstateerd. De hygiënist Baginsky nam waar aandoeningen van maag en darmkanaal en verminderden lichaamsgroei. Echter moet hierbij op gemerkt worden, dat het onderwijs in dezen niet alleen aansprakelijk is, ook het leven buiten de school, zoo vaak in strijd met alle regelen van hygiene en opvoedkunde, draagt het zijne er toe bij. Ten slotte willen wij nog opmerkzaam maken op eene aandoening, die nu wel niet direct onder de schoolziekten is te rangschikken, doch onder de school jeugd zoo vaak voorkomt, dat 't van belang is, haar te kennen, nl. de ade noïde vegetaties in de keel, klierachtige gezwelletjes, welke allerlei stoornissen bij het kind verwekken, zoowel lichame lijk als geestelijk. Deze gezwellen woekeren langzamer hand voort en worden ten slotte lastig Doordat zij de achteruitgang van den neus vernauwen of afsluiten, verhinderen zij de regelmatige normale neusadem- de tuinen zijn vierkante plekjes grond, zoo groot als een zakdoek, waarop wat salaad en eenige stengeltjes peterselie groeien In een bestraat en hobbelig gedeelte van die cité, staan een viertal houten tenten, met een groot raam voorzien, die de eigenuar der plaats met den grootschen naam van schilder werkplaats bestempelt Eenige ongelukkige jongelieden die nooit iets anders zullen worden dan kladderB of broodschilders huren ze vcor den prijs van drie honderd frank per jaar. Terwijl Maclon die vervallen woningen en akelige tuintjes beschouwde, werd hij door een gevool overmeesterd, waarvan niemand de bitterheid zou hebben kunnen bevroeden. Hij werd echter spoedig uit zijne bittere overpeinzingen gewekt door de verschijning van eene oude, bevende, uitgeteerde vrouw die uit eene der werkplaatsen kwam. Ook zij droeg de sporen van hevig lijden op haar taankleurig gelaat, en Maclou voelde zich terstond tot haar aangetrokken. Vrouwtje, vroeg hij, woont gij al lang in deze cité Sinds twintig jaren, mijnheer. Dan moet gij ook wel bijna alle men- schen kennen, die hier gewoond hebben? Ik houd mij weinig met mijne buren op, mijnheerals oude menacheu verdriet gehad hebben, zijn zij niet spraakzaam Eens slechts beb ik vriendschapsbetrekkingen aan geknoopt met eene jonge vrouw, die nog beklagenswaardiger was dan ik. Mevrouw Aurillac? riep de marskramer plotseling nit. Ja, mijnheer; maar dat is zonderling? Zeg liever dat het eene leiding der voor zienigheid is. Als gij eeDs wist, hoezeer ik u zou zegenen als gij mij kondet zeggen, wat er van haar geworden is. Ik weet zeer weinig, mijnheer. Mevrouw Aurillac beeft slechts vijf maanden gewoond in dat ellendig buisje, dat daar ginds staat Zij had een zoontje. Door een vreeselijk ongeluk van haren man gescheiden, had het arme schepsel slechts ééne enkele gedachtezij wilde hem gaan opzoeken, ver, zeer ver in Bretagne. In Bretagne 'spreek, mejuffrouw, spreek verder 11 haling. Het kind moet door den mond ademen en krijgt daardoor groeistoornis aan den schedel, aan de mond- en keel- organen en verder aan de borst. Het verhemelte welft zich sterk, het gezicht schijnt abnormaal lang en heeft geen uitdrukking, de tanden worden ziek, de keelorganen worden dikwijls aangetast door katarrhen. Onreine lucht, die anders door den neus gezuiverd werd, komt nu ongehinderd in de longen. De slaap is onrustig, daar de mond normaal in den slaap gesloten en hiermee de ademha ling onderbroken wordt. De ontwikkeling van de borst wordt gebrekkig, de schouders komen meer t naar voren, de borst ineengedrongen. Daarnevens komen nog storingen in het gehoor. De woekeringen nl. vernauwen dikwijls de verbindingsbuis tusschen neus en oor. Ook de spraak lijdt er door, zij wordt toonloos, terwijl bepaalde klanken niet meer kunnen worden uitgesproken. Zelfs het reukvermogen gaat terug onder den invloed dezer woekeringen. Begrijpelijk is het, dat de geestelijke ontwikkeling van het kind eveneens zal lijden. Het kind wordt suf, onattent, lui- Dikwijls staan bedwateren, krampaan vallen, hoofdpijnen met deze afwijkingen in .verband, e Men ziet hieruit van hoe ver dragende betcekenis deze abnormaliteit voor de geheele ontwikkeling is en hoe gewichtig het herkennen. Helaas is de aandoening niet zelden, j Prof. Burger vond" bij 4000 schoolkin deren 33 pCt. er aan lijdende en van 2304 van dergelijke patiënten 58 pCt. doof. Eindelijk dient nog gememoreerd te worden, dat het schoolbezoek uit de aard der zaak schadelijk is voor bloed- armoedige, scrophuleuse en tuberculeuze kinderen. Door de opsomming van het hier be schrevene mag dunkt ons, wel als be- wezen beschouwd worden, dat in vele gevallen tijdens en door het schoolbezoek de kinderen aan gevaren blootstaan, welke tijdelijke of blijvende schade kun nen met zich slepen. Dat deskundig toezicht op de scholen gewenscht of liever noodzakelijk is, behoeft na de vorige regelen, geen verder betoog. Zij kende niets, waarmeê zij den kost kon verdienende ellende en het ongeluk hadden haar plotseling overvallen zij besloot eenen kleinhandel in kramerijen te beginnen, zoodra zij in Bretagne de plaats van hare bestemming zou bereikt hebben, ten einde voor zich en haar kind bet dagelijksch brood te winnen. Ik zou eigenlijk moeten zeggen kinderen, want toen zij van hier ging, stond zij op het punt voor de tweede maal moeder te worden. nZief gij, zeide zij dikwijls tot mij, met eenige katoentjes, kousen, tulles, gareu, baud en dergelijke zaken meer, kan ik genoeg ver dienen om van te leven. Ik zal eene kar en een paard koopen, en de markten in den omtrek afreizen. «Tegen het einde van April, vertrok zij, mijnheer, op eene kar, die de wagenmaker, ginds op den hoek, haar goedkoop verkocht een tamelijk goed paard was voor den wagen gespannsn en zij vertrok met den kleinen Max. En sodert Zij i ad beloofd mij te zullen schrijven ik heb niets meer ven haar vernomen. Zij schreef aan niemand meer 1 mom pelde de vreemdeling. Gelijk gij ziet, mijnheer, weet ik dus zeer weinig. Gij zijt goed voor haar geweest, gij hebt baar lief gehad Sta mij toe u de baud te drukken. De oude vrouw stak hem hare uitgedroogde rimpelige hand toe. De vreemdeling vatte die en met eene hoffelijkheid, welke men niet van zulk een eenvoudig gekleed man zou verwacht hebben, drukte hij er zijne lippen op. Wilt gij mij uwen naam opgeven? vroeg bij. Vrouw Lavigne. De vreemde schreef dien op, terwijl hij prevelde Louise Charmeau, vrouw Lavigne, twee namen, die mij altijd heilig zullen wezen. Hij groette, verliet de cité, liep de dreef door en giDg de rue Lepic af. (Wordt vervolgd.)

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1908 | | pagina 1