Nummer 63
Zondag 9 Augustus 1908.
31e Jaargang
Tweede Blad.
RAPPORT OER GASFABRIEK,
J
zj
1
Het volgende onderzoek van de boe
ken der gasfabriek is uitgebracht
Tilburg, 22 Mei 1908.
EdelAchtbare Heeren
Naar aanleiding uwer missive dato 31
Maart j.l- heb ik de eer U rapport uit
te brengen betreffende de Controle der
Administratie aan de Gemeente-Gasfa
briek te Waalwijk over 't dienstjaar 1907.
De administratie wordt gevoerd volgens
de dubbele methode, (methode der hulp
boeken).
Daar de boekhouding eener Gemeente
gasfabriek met de administratie der ge
meente in het nauwste verband staat, is
dezelve voor Uwe fabriek door mij in
1903 op zoodanige wijze ingericht, dat
de bedrijfsresultaten der fabriek op zeer
eenvoudige wijze te verifieëren zijn met
de Ontvangsten en Uitgaven der Ge
meente.
Bij de uitvoering der mij opgedragen
werkzaamheden ben ik uitgegaan van de
balanscijfers op 31 December 1906 en
heb mij daarbij over laten leggen de
bescheiden die op bedoelde cijfers be
trekking hebben en waar deze reeds in
handen \an den Gemeente-Ontvanger
waren, zijn dezelve ten zijnen kantore
door mij gecontroleerd-
Aan Heeren
Burgemeester Wethouders
zan
Waalwijk.
De voornaamste boeken zijn: Inkoop-
Verkoopboek, Kasboek, Prima Nota,
Mandatenboek, Journaal Grootboek-
Het tlnkoopboekontbreekt en worden
de journaalposten gemaakt uit het factuur-
boek.
Daar bij vele facturen moeielijk is aan
te geven op welke rekeningen van het
Grootboek dezelve thuisbehooren en ook
dikwijls voorkomt, dat eene factuur over
verschillende rekeningen verdeeld moet
worden, acht ik het weder aanleggen
hiervan zeer gewenscht.
Het Verkoopboek"Hierin komen
slechts voor de bedragen van afgeleverde
koolteer en van oude materialen.
Deze bedragen zijn nagezien en met
behulp der eenheidsprijzen nagerekend.
Het Kasboek. Hierin komen voor alle
ontvangsten op het kantoor der fabriek,
welke ontvangsten bij den Gemeente-
Ontvanger worden gestort. Dezelve zijn
met die van den Gemeente-Ontvanger
gecontroleerd en accoord bevonden.
Het -tPrima NotaboekHierin worden
geboekt de bij den Gemeente-Ontvanger
ingeleverde gasstaten en verder alle pos
ten, welke in geen der andere boeken
kunnen geboekt worden.
De uitgegeven mandaten, welke hierin
voorkomen, behooren in het mandaten-
boek tehuis.
Het is gewenscht een copie der afge
sloten contracten, voor aankoop, gas
kolen, enz. hierin op te nemen.
Het Mandatenboek"Hierin moeten
geboekt worden alle mandaten die voor
de gasfabriek opgemaakt en uitgegeven
worden.
Daar tot dusverre, volgens verklaring
van den boekhouder, de mandaten ge
deeltelijk ter Secretarie worden uitge
geven en het restant naar de gasfabriek
wordt verzonden is deze verplicht bij
het verzenden der facturen naar de Se
cretarie, de bedragen reeds als uitge
geven mandaten te boeken, hetgeen niet
correct is en gelegenheid geeft tot velerlei
vergissingen.
Daar het dringend noodig is, dat hierin
verandering gebracht wordt, zou ik UEd.
in overweging willen geven, zorg te doen
•dragen dat voortaan geene mandaten
uitgegeven worden, alvorens door den
boekhouder te zijn geboekt.
De noodzakelijkheid van vorenstaande
blijkt uit de navolgende verschillen, die
door mij zijn geconstateerd.
lste. Volgens het mandatenboek is
uitgegeven een mandaat aan Aarts, Waal
wijk ten bedrage van f 283,84..
Bij onderzoek is gebleken, dat betref
fende factuur is gewijzigd in f 257,91,
voor welk bedrag mandaat is opgemaakt.
Door den boekhouder zijn beide be
dragen als uitgegeven mandaten geboekt
en moet dus de uitbreiding fabrieks
gebouwen met f 283.84 verminderd
worden.
2de. Geboekt als uitgegeven mandaat
f 38,40 voor grondlasten.
Voor dit bedrag is geen mandaat voor
de gasfabriek uitgegeven, wel is opge
maakt een mandaat voor grondlasten
voor de Gemeente en is bij het nazien
gebleken dat bovenstaande post daar
onder begrepen is.
3de. Geboekt als uitgegeven mandaat
f 38,29 voor premie Rijksverzekerings
bank 2de halfjaar 1907.
Deze post is als voorgaande voor
rekening der Gemeente betaald.
Door den Gemeente-Ontvanger zal
aangevraagd worden bedoelde mandaten
te splitsen en zijn dezelve door hem
reeds op het hoofdstuk Gasfabriek over
gebracht.
4de. Mandaat tractement boekhouder
groot f 58,21 is door den boekhouder
geboekt f 58,37.
5de. Ter Gemeente Secretarie is voor
de gasfabriek opgemaakt en uitgegeven
een mandaat groot f 1,30 voor kadastrale
extrakten. Hiervan is volgens den boek
houder aan de gasiabriek geene opgave
verstrekt en derhalve niet geboekt.
Lijsten van verkocht gas, meter-
huur en muritgas.
Hierin zijn de verbruikers vermeld met
het door hen verschuldigde over iedere
maand. De eindcijfers zijn door mij ver
geleken met de ontvangsten door den
Gemeente-Ontvanger en zijn deze cijfers
in orde bevonden.
Ik acht het wenschelijk bij deze lijsten
de kolommen der meterstanden op te
tellen om daardoor controle te verkrijgen
op de hoeveelheden verbruikt gas.
Verder zijn de cijfers der rekeningen
uit het Grootboek" vergeleken met die
in het Journaal'\ welke laatste weer
met de cijfers in genoemde boeken en
op de lijsten voorkomende vergeleken
zijn en zijn deze in orde bevonden-
Op den Balansstaat vind ik de Ge
meente gedebiteerd voor f3377,73 voor
straatverlichting, verlichting Gemeente
gebouwen, terwijl mij eene lijst is over
gelegd groot t 3219,94, met de mede-
deeling, dat er bij het nazien van deze
lijst eene vergi =sing ontdekt is, waardoor
dezen post met f 157,79 verminderd
moet worden.
Volgens deze lijst is de Gemeente
Waalwijk gedebiteerd als volgt
voor
7 ets f
2131,36.
14,10.
66,80.
669,50
338,18.
30448 M. gas
meterhuur
fittings
onderhoud bediening
lantaarns
cokes
Totaal f 3219,94.
Daar deze bedragen in het Grootboek
niet voorkomen op de betreffende reke
ningen, geven deze rekeningen den wa
ren toestand niet aan en moeten deze
bedragen nog op deze rekeningen over
gebracht worden.
Om een goed overzicht omtrent de
exploitatie der fabriek te verkrijgen is Bijlage 1.
het in. i. niet gewenscht, dat door de
gasfabriek winst gemaakt wordt op leve
ringen aan de Gemeente en zou ik Uw
Geacht College in overweging willen
geven in 't vervolg de leveringen van
gas, fittings en arbeidsloonen voor de
Gemeente aan kostenden prijs te be
rekenen.
Met behulp van de cijfers der reke
ningen in het Grootboek en den Inven
taris en met in achtname der door mij
aangegeven veranderingen is door mij
opgemaakt de Balans en Winst Verlies
rekeningen, welke als bijlagen 1 en 2
zijn toegevoegd.
Volgens deze balans is het stamkapitaal
der fabriek f 105191.437,
volgens het verslag uwer
fabriek f 105475 277,
verschil f 283.84
hetwelk is ontstaan door het dubbel
boeken factuur Aarts van gelijk bedrag.
Volgens de Nota van Winsten Ver
liezen bedraagt de netto
winst f 6192.397a
volgens verslag uwer fabriek f 6351.327,
verschil- f 158.93
f 158.93 ontstaat als
BALANS i JANUARI 1908.
Dit verschil a
volgt
De leveringen aan de Gemeente moe
ten verminderd worden met f 157.79
Tractementen te verminderen
met f 0.16
verschil tractement boekhouder f
f 157.63
f 1.30
f 158.93
toegevoegd als bij-
Assurantiën, Rechten etc. te
verhoogen met
wegens uitgegeven mandaat
conform
Nog zijn door mij
lagen
No. 3. Veranderingen in het stamka
pitaal der fabriek.
No. 4. Controle der bedrijfsresultaten
met de Ontvangsten Uitgaven van
den Gemeente-Ontvanger
No. 5. Berekening van den kostenden
prijs per 100 M8 verkocht gas.
Vertrouwende door bovenstaand rap
port aan Uwe vereerende opdracht te
hebben voldaan en met een woord van
dank aan den Directeur, Boekhouder en
Gemeente-Ontvanger voor de welwillend
heid waarmede verlangde inlichtingen
werden verstrekt sluit ik dit rapport en
stel mij tot nader gewenschte inlichtin
gen gaarne ter Uwer beschikking.
Met de meeste Hoogachting
UEd. dw. dienaar
J. VAN LOON.
Het beste, mooiste en bil-
lijkste Drukwerk bekomt
men bij de Waalwijksche
Stoomdrukkerij
Bijlage 3.
Veranderingen in het Stamkapitaal gedurende 1907.
REKENINGEN.
Stand op
1 Januari
1907.
Uitbreiding.
Afschrijving
Stand op
1 Januari
1908.
Directeurswoning e. a.
f
5488
70
b 70
a 112
5376
Fabrieksgebouwen
15876
4008
44
b 2000
a 324
17560
44
Ovens
14688
957,
43
25
b 700
a 580
13452
207,
Toestellen en Machineriën
6005
34
16201
801/,
b 843
a 325
43 i
21038
717,
Gashouders
19303
a 597
18706
Kolenloods en teerput
1673
99
a 23
99
1650
Buizennet
6383
09
1.24
57
a 195
6312
66
Straatlantaarns
2055
84
339
32
a 42
2353
16
Gasmeters
4686
48
365
82
a 152
30
4900
Muntmeters
2848
17
2485
06
a 81
5252
23
Muntmeterleidingen
2235
527,
1221
78
a 67
28
3390
027,
Terrein en afsluiting
5200
5200
*agewone afschrijving.
86444
39
24860
047,
*0 2500
b 3613
105191
437,
b. voor terug ontvangen
voor verkochte oude ma
chines en schadevergoe
ding explosie.
6113
ACTIEF.
Directeurswoning c. a.
5376
Fabrieksgebouwen
17560
44
Ovens
13452
207,
Toestellen
21038
717,
Gashouders
18706
Kolenloods c. a.
1650
Terrein en Afsluiting
5200
Ijzererts
218
Kantoorbehoeften
68
25
Muntmeters
5252
23
Ovens onderhoud
167
95
Lantaarns
18
30
Muntmeterleidingen
3390
027',
Gereedschappen
311
70
Gasmeters
4900
Atnmoniacwater
168
Machineriën onderhoud
51
25
Toevallige baten
7
Steenkolen
1056
50
Koolteer
219
60
Cokes
151
70
Buizennet
6312
66
Straatlantaarns
2353
16
Gas
108
50
Fittings
85C
25
108588
437
PASSIEF.
Diverse Crediteuren
G. Wilson, 's Hage
Machinefabr. B. op Zoom
J. Pintzsch, Berlijn
Kapitaal
Stamkapitaal /"105191.437s
Bedr.kap. nim. 3170.10
394
1180
1385
3607
102021
60
50
337,
108588 431/
Bijlage 2.
Nota van
Winsten en Verliezen over het Dienstjaar 1907.
De Exploitatie heeft winst
opgeleverd op de navolgen
de afrekeningen
Ijzererts
Meterhuur
Atnmoniacwater
Toevallige baten
Muntgas
Koolteer
Cokes
Gas
Gruis
Fittings
f
Som der
winsten
Som der
verliezen
ƒ33037.51
26845.117,
Netto winst f 6192.397,
De Exploitatie heeft ver
lies veroorzaakt op de na
volgende rekeningen
73
73
1
Directeurswoning afschr.
f
112
830
11
2
Fabrieksgebouwen
324
225
24
3
Ovens
580
447
84
4
Toestellen
325
43
568
20
5
Gashouders
597
754
37
6
Kolenloods
23
99
6864
94
13
Kantoorbehoeften verlies
79
447,
22731
15
36
Muntmeters afschr.
81
369
4!
42
Interest
2760
172
48
47
Gebouwen onderhoud
22
27
33037
51
58
Ovens
394
11
59
Gashouders
34
08
98
Lantaarns
112
56
123
Muntm.-leidingen afschr.
67
28
131
Gereedschappen
180
81
132
Gasmeters afschr.
152
30
134
Machineriën onderhoud
176
94
138
Algemeene onkosten
309
797,
140
Assurantiën, etc.
180
787,
151
Steenkolen
15299
55
160
Buizennet afschr.
195
161
Straatlantaarns
42
162
Gasmeters onderhoud
64
71
164
Tractementen
1529
03
179
Arbeidsloonen
3201
03
26845
117,
Bijlage 4.
Controle der Bedrijfsresultaten met de Ontvangsten en Uitgaven
Oem.-Ontvanger.
Bijlage 5.
Berekening van den kostenden prijs per 100 M8 verkocht gas.
In 1907 is afgeleverd aan gas
door gewone meters
volgens staten van verkocht gas j ^untmcters
aan openb. verlichting gemeente Besoijen
aan de Gemeente Waalwijk
200746 M#
56075
4815
30448
De productie heeft gekost
Som der nadeelige saldo's
Verminderd met de som der batige saldo's behalve de rekening
van gas
Totaal afgeleverd 292084 M8
f 26845.117,
Aan voorraad 1 Jan 1907 en oninbare gasrekeningen
Af. voorraad 31 Dec. 1907
Totale productie kosten
Zoodat de kostende prijs per 100 M8 verkocht gas is
f 16583.397,: 2920.84 f 5.68
f 10306.36
f 16538.757,
f 153.14
f 16691.897,
f 108.50
f 16583.397,
1 Ontvangsten volgens Gom.-Ontvanger
Hiervan gebruikt voor afschrijving
Onfrvangsten f
Uitgaven volgenB Ontvanger f 42784.1?
Nog te betalen
Uitgaven uit
breiding
Te vermeerde
ren met
6567.10
f 49301.27
f 24860.04.5
4-50
24864JS4.5
Verschil inventaris
Meer ontvangen f
Levering aan do Gemeente
Bruto winst f
Rente en afschrijving
Netto winst f
34991
361
31873
24436
6937
1295
8232
3219
11452
5260
6192
74
'2.5
01.5
44
45.5
94
39.5
39.5
TOELICHTING.
Bij hot nazien der Ontvang
geb"
euro
jten bij den Gcmcento-
Ontvanger ia gebleken, dat Hoor hem in 1907 is ont
vangen een bedrag van f 34991.24
Van dit bedrag is de som van f 8617.50 wegens ont-
ingen voor schadevergoading en verkoop van oude
machines, voor afschrijving gebruikt
Bij het nazien der Uitgaven bij den Gom.-Ontvanger
is gebleken, dat door hem per mandaat is uitbetaald
de som van f 42657.48
Nog op te maken mandaten f
Rijksverzekeringsbank f 38.29
Grondlasten 38.40 76.69
Uitgaven per mandaat f 42734.17
Aan diverse crediteuren nog te betalen f 6567.10
Volgens mandaten bedraagt de uitbreiding f 24864.64.6
Wegens restitutie vracht is dit bedrag
verminderd met f4.50 en bedraagt dus f 24860.04.5
De waarde aan magazijngoederen bedroeg:
Op 31 Dec. 1907 f 3397.-
1 Jan. 1007 l 2101.56
Vermeerdering f 1295.44
Onder dezen pest zijn begrepen de leveringen aan
de Gemeente van Gas, Cokes, Fittings cn do kosten
van meterhuur en onderhoud en bediening der
lantaarns.
