Nummer 67
Zondag 23 Augustus 1908.
31e Jaargang
Tweede Blad.
mengelwerk
IIIJII) HST 20» lillEH!
Gerneenteraadsveigadeiing,
r.ïz:iEïft "jtzu
X si ;rs
x-trSxi-srvS n&s~r e.
de postzegel er op geplakt.
Moeder Svenson komt naar buiten en
gaat zitten tegenover haar man. Zij zegt
niets; alleen droogt zij een paar maal
de oogen met een punt van haar schort.
Ben je klaar met schrijven, vraagt hij.
Ja, zegt ze, en het weenen begint
nu ernstig.
Ach, het is zoo akelig, te denken,
dat we hem nooit weer zullen zien hij
is het eenige, wat wij hebben.
De oude man zucht
't Kan best zijn, dat hij nog eens
terugkomt.
Neen, dat doet hij niet, hij heeft
't immers ginds zoo goed
Ja, dat heeft hij't is gelukkig,
dat wij het weten.
Ja, Goddank, dat hij 't zoo goed
heeft! Dat is toch een troost, al is het
de eenige.
Zij houdt op met weenen. En in plaats
van er aan te denken, hoe smartelijk
het is, op hun ouden dag eenzaam te
zijn en duizend mijlen tusschen zich en
hun eenigen zoon te weten, schildert zij
haar man, hoe goed hij 't heeft.
Verbeeldt je, hij wil tegen den
winter een pels koopen 1 schreef hij. En
handschoenen draagt hij. Wij zouden
hem zeker niet weer herkennen.
-- Ja, hij was altijd een knappe jongen
Moeder Svenson en haar man zijn uit
de kerk thuisgekomen e» hebben ge
middagmaald. Nu wil zij aan haar jongen
schrijven. Zij haalt haar eenvoudig schrijf
gereedschap uit de latafel, schikt dat
terecht op de klaptafel en begint.
Het is een zwaar werk voor de stram
me, aan dezen arbeid niet gewende
vingers, en 't kost heel wat tijd. Mooi
wordt 't niet bepaald de pen is ver
roest en sputtert en vlakthier en daar
blijft op het papier een smoezelige af
druk van een duim, die opwellende tranen
uit de ooghoeken wischte.
Haar man zit voor 't huis op de bank,
zijn Zondagmiddag genietend met de
pijp en de krant. Naast hem ligt de kat
zij voelt zich op haar gemak in die warme
zon en knipoogt slaperig naar een hom
mel, die zoemt tusschen de bloeiende
boonen, welke langs draden tegen het
prieel opklimmen.
Er is heel veel te lezen in de krant;
doch zijn gedachten dwalen telkens af 1 ja nu ;s hij zoo goed als de
naar den brief, die moeder bezig is tc J |jjnste meneer, daar kan je oprekenen,
schrijven aan hun jongen. Zij lacht verheugd en ziet duidelijk
Vertel hem dat ik zooveel visch ^xel voor zich met pels en handschoe-
gevangen heb in één nacht 1 roept hij I nen ja> daaraan te denken is een
naar binnen. troost.
En na een poosje: Goddank, dat hij't zoo goed heeft 1
Kristina, schrijf hem ook over den zegt zjj telkens weer en knikt haar man
pereboom, dat zal hem pleizier doen! toe( die opstaat, om de stijve beenen te
Och, zulke dingen zet je toch niet strékken.
in een brief, zegt de oude vrouw, maar >t Wordt kil buiten de oude menschen
ze doet 't toch. I gaan naar binnen stil spreidt de duis
De glimmende hangklok tikt eentonig, ternis z;ch over het huisje, over tuin en
slaat halfuur en uur en terwijl de tijd I beek en bosch, over alle andere huisjes
verloopt, raakt de brief gevuld- I en tuintjes van het geheele land en over
Lieve Axel 1 Daar het nu zoo lang I de wegen, die van hier leiden naar buiten
geleden is, dacht ik, dat ik je weer eens I -m de wereld.
moest schrijven, om je te laten weten, I
dat wij gezond zijn, maar vader zit de I
rheumatiek zwaar in 't been en hij moet Ginds in het groote land, dat lokt en
loopen met een stok. Maar anders gaat trekt, waar geluk en rijkdom wenken, in
't goed met visschen vader heeft in een stad, waar millioenen menschen el-
twee nachten honderd vijftig kilo gevan- I kaar verdringen in de rumoerige straten
gen, en met de paling is het van den jen hemelhooge huizen, zonder dat de
zomer ook goed gegaan. I een zich om den ander bekommert,
Hier is alles bij het oude, behalve dat I daar ligt in een groote, lichte zaal van
de pachter van de Kloosterhoeve ge-1 een machtig gebouw een bleeke jonge-
storven is in Juli, het was een mooie ling van ongeveer twintig jaaf. Zijn bed
begrafenis. En de knecht van Bratorp is een van de veertig gelijke bedden,
en Anna zijn nu aangeteekend want de die in twee lange rijen langs de wanden
oude heeft toegegeven. En vanmorgen staan, en waarin, uit alle hoeken der
na kerktijd kwam de dominee naar ons wereld gekomen, elk zijn eigen smart lijdt.
toe en hij gaf mij de hand en vroeg naar De jongeling is zeer zwak en mat
'jou. Hij zei: ik zie dat hij geld over- en heeft nu en dan zware pijnen te ver
stuurt want u komt nu en dan aan de dragen- Hij kan slechts met moeite zich
Doch hij zelf weet dat niet- Voor hem
zijn de fabriek en de ziekenzaal, de
zusters en de dokters, de kameraden en
de dollars verdwenen, als hadden ze
nooit bestaan. Verdwenen zijn ook heim
wee en eenzaamheid.
Hij is weer thuis, gaat met vader en
moeder langs golvende korenvelden,
langs groene heesters en donker dennen
bosch naar een kleine witte kerk, be
schaduwd door hooge ahornboomen, uit
wier open deurzachteorgeltonenruischen
Overal ziet hij vriendelijke, bekende
gezichten, die knikken en groeten tot
welkomstoveral reikt men hem harte
lijk de hand.
Hij is weer thuis en kalm, tevreden
en gelukkig sluimert hij tegen den morgen
in, onder een nederig dak, op een oud
ledikant
Drie dagen later bevindt zich een
nieuw onbekend graf naast de duizend
andere op het kerkhof der millioenen-
stad, een zwart heuveltje, dat spoedig
met den grond gelijk zal zijn en nooit
met bloemen zal zijn getooid.
ziekten verplicht is een plaatsvervanger De Voorzitter. Nu wil den een sus en
paarbank. Het schijnt hem ginds goed voorstellen, hoe 't alles gekomen is, waar
te gaan, zei hij. Wij zaten toen 'op 't hij zich bevindt en wat er gebeurd is.
kerkhof, op 't bankje bij kleine Stina's
grafdaar bloeien dit jaar de bloemen
zoo mooi, die wij geplant hebben. Zij
heeft het goed, dat zij weg is van de
wereld, maar 't is zoo eenzaam voor
Svenson en mij.
De baron is hier wezen visschen met
vier heeren in de vorige maand. Ze heb
ben bij ons gewoondeen moest op de
rustbank slapen en een op den grond-
Svenson is mee geweest en heeft hen
den geheelen dag geroeid, en ze waren
zoo in hun schik en ik zette koffie en
de baron zei, dat zijn keukenmeid bij
mij moest komen, om dat te leeren. Ze
hebben gegeten in het prieel, baars en
gebakken paling. Het was pleizierig, om
dat ze zoo vrooÜjk waren, wij monterden
er heelemaal van op en Svenson was
weer als vroeger. De baron vroeg, of
wij 't een of ander gerepareerd wilden
hebben aan het huis of de schuur, maar
wij vinden het niet noodig, omdat na
ons toch niemand het nemen zal. En de
baron zeidat die jongen ook wegge
gaan is 1 Hij had de visscherij en het
huisje gekregen, als Svenson niet meer
kon. Het zou zoo mooi geweest zijn.
Ik hoop, dat je gezond bent, dat
je het goed hebt, want dan gaat het wel
met ons. Nu, wees gegroet van Svenson
en ook hartelijk van Kristina Svenson-
Ik moest je zeggen, dat de pereboom,
dien jij geplant hebt, dit jaar draagt, er
zitten dertien peren aan, want drie zijn
de vorige week afgewaaid met den har
den wind".
Als de zon reeds laag gedaald is over
het bosch en de schemering dichter
wordt tusschen de boomstammen, en
witte nevels opstijgen uit de beek, is de
brief klaar, het lange, moeielijke adres
met onderaan »U- S. A." geschreven en
hij
Hij stond bij zijn werk in de fabriek
tusschen het oorverdoovend, donderend
rumoer der machines, zooals hij dag aan
dag gedaan had sinds hij herwaarts ge
komen was en er moest iets gebeurd
zijn, iets dat hij zich niet kon herinneren
't moest heel snel zijn gegaan. Dan kwam
een lange droom, een zware, akelige
droom met verwarde vizioeaen. branden
de pijn en wee Hij werd door lange
gangen gedragen naar een groot vertrek,
waar heeren in witte jassen zich over
hem heen bogen hij zag watten, hoorde
water plassen en ademde een vreemden
geur in. Daarna wist hij van niets meer.
En nu lag hij hier in 't bed. Hij had
daar zeker al lang gelegen, 't Was hem,
of men had gesproken van een ongeluk
in de fabriek, doch hij verstond 't niet
goed de vreemde taal klonk zoo won
derlijk hij scheen die bijna vergeten
En niemand was er, die zijn taal sprak,
niemand, die haar verstond. Hij was vol
maakt eenzaam hier onder allen eenzaam,
vreemd en onbekend.
Doch op zekeren dag, toen gouden
zonneschijn over de bedden stroomde
en een klein stukje blauwen hemel schit
terde door het venster, kwam een ver
pleegster en bracht hem een kleinen,
verfomfaaiden brief met een postzege
er op, die eindelijk hier terecht gekomen
was bij den >jongen" den jongen, die
het, goddank, zoo goed heeft en dien
vader en moeder wel niet weer zouden
kennen.
Dien avond merkte de zuster, dat de
jonge Zweed, die volgens den dokter
nog slechts enkele dagen te leven had
begon te ijlen. De koorts steeg en steeg
en de krachten verminderden snel. Het
zou den volgenden dag wel met hem
afloopen.
MADE.
Openbare vergadering van den ge
meenteraad op Woensdag 19 Augustus
1908, des voormiddags ten half tien uur.
Voorzitter de WelEd.achtbare heer
Jhr. A. de Girard de Mieiet van Coehoorn
Te ongeveer 9.40 uur opent de Voor
zitter de vergadering aanwezig de heeren
J de Kroon, Jac. v. Dongen, J. v. d
Veeken, J. Janssens. De Voorzitter, Nic
Oyens, Jac. v. d. Elshout, L. Stal, A
Segeren, W. Stalafwezig het lid J
Heivoort.
De Voorzitter verzoekt den secretaris
voorlezing te geven van de notulen der
vorige vergadering.
Deze worden na voorlezing onveran
derd goedgekeurd en vastgesteld.
Aan de orde
1 Ingekomen stukken.
a. Schrijven van Ged. Staten, houden
de mededeeling dat Geertruidenberg
besltften heeft tot afschaffing van de
veemarkten.
Hiertegen bestaat geen bezwaar.
b. Schnjven van Ged- Staten, houdende
mededeeling dat de gemeente Werken
dam voortaan op aangegeven tijdstippen
jaarmarkten zal houden
Hiertegen bestaat evenmin bedenking
c. Ingekomen schrijven van den heer
A. E. ten Broeke, houdende mededeeling
dat hij is benoemd tot veearts te Ooster
hout, verzoekende ook voor deze ge
meente te worden benoemd.
De Voorzitter. Ook van den Burge
meester van Oosterhout hebben wij
schrijven gekregen dat A. E. ten Broeke
is benoemd. Hij verzocht dat ook hij
hier in aanmerking komt.
In de instructie is eenige verandering
gekomen. Wat is nu de zienswijze
Alles zal nu weer zijn zooals de oude
veekring is geweest Eerst was gesproken
van verandering, maar daar hoor ik nu
niets meer van.
De heer van der Veeken. De ver
gadering van Burgemeesters of Wet
houders uit den veekring, die is gehouden,
heb ik bijgewoond, Oosterhout die de
bijdrage aanvankelijk had verlaagd heeft
die nu weer gebracht op f 300, Raams-
donksveer op f 50, Dongen op f 50 Made
en Drimmelen stond op f40, 's Graven
moer op f 6.— en Geertruidenberg op
f 10.—. Nu werd daar ter sprake gebracht
dat Made, wiens veestapel nogal groot
is, ook op f50 te stellen. Volgens m. i.
is hiertegen geen bezwaar, 't Is in 't be
lang van de gemeente als er een veearts is.
De Voorzitter. Dus de bijdrage zou
op f50 gebracht moeten worden.
De heer v. d. Veeken. Ja. Ik heb
ook gezegd dat hij 's Woensdags met de
markt hier de beurs moet komen be
zoeken, dat is voor de boeren een groot
gemak. Hij had hiertegen wel eenig be
zwaar, doch ik heb hem gezegd dat hij
niet verplicht was om juist om half
12 er te zijn.
In de instructie is een kleine wijziging
gekomen. Vroeger was bepaald dat voor
een visite 50 cents moest worden betaald.
Dat is te weinig. Besloten is om aan
den veearts zijn beleefdheid over te laten
wat hij wil rekenen. Nu, 't is ook moei
lijk ook om hem voor te schrijven wat hij
moet rekenen.
aan te stellen, en daarvan kennis moet
geven aan den burgemeester van Ooster
hout, zegt de Voorzitter daarbij te willen
voegen,' en aan de betrokken gemeenten.
De heer v. d. Veeken. Dat is niet
noodig de burgemeester van Oosteihout
zal de bij de veekring aangesloten ge
meenten daar dan wel van in kennis
stellen.
Wordt besloten A. E. ten Broeke te
benoemen, f50 bij te dragen en hem
van zijne benoeming kennis te geven.
Vaststelling rekening voor het dienst
jaar 1907.
De Voorzitter. De rekening heeftop
de secretarie ter visie gelegen. Men heeft
er dus kennis van kunnen nemen. Ver
langen de heeren nog voorlezing.
De heer Janssens. De eindcijfers van
de hoofdstukken kunnen nog wel eens
worden voorgelezen.
De ontvangsten hebben bedragen
f20417,45. De uitgaven f 18455,47l/s-
Batig slot f 1961,97 Va-
Wordt besloten aldus voorloopig vast
te stellen.
3 Schrijven van Ged. Staten, houdende
mededeeling, dat de schoolopziener be
zwaren heeft tegen de vastgestelde ver
ordening regelende de jaarwedde van
onderwijzers.
De Voorzitter. Verlangen de heeren
hierover nog het woord.
De heer Janssens. Deze zaak is genoeg
zaam besproken.
De Voorzitter. Willen wij Ged. Staten
dan berichten dat wij ons bij ons een
maal vastgestelde regeling houden. Wij
hebben in de memorie van toelichting
alles overgelegd.
Wordt besloten dat dit schrijven door
Burg. en Weth. zal worden beantwoord.
4 Benoeming van een viertal personen
om voorgedragen te worden aan den
den ander zoo.
De heer v. d- Veeken. stelt voor dit
punt nogmaals aan te houden, dan kan
nog eens een onderzoek worden inge
steld wat wenschelijk is. Ik wil hier wel
verklaren dat ik ook heb hooren be
weren, dat als er zooveel markten zijn,
de aanvoer niet zoo groot zal zijn en
de qualiteit ook minder. De kooplieden
blijven dan ook weg.
De Voorzitter, 't Is met het oog op
het drukken van de biljetten, deze zijn
op, en er zijn al verschillende aanvragen
om geweest.
De heer v. d. Veeken. Met 1 Septem
ber moet er toch vergadering gehouden
worden, zoolang kan met drukken nog
wel worden gewacht. Het onderzoek kan
naar dezelfde commissie worden verwe
zen.
Aldus wordt besloten.
De Voorzitter. Nu is aan de orde het
aangehouden adres om verbetering en
bestrating van de Dieef. Barg. en Weth.
stellen voor om de weg var. af de Vork
tot aan de school en van af de Kroon
tot aan den molen te beklinkeren. De
kosten zullen f 1000 bedragen. Wanneer
wij de steenen voor f 6 kunnen krijgen
wat ons is toegezegd, dan komt de ver
betering voor f 1000 tot stand. Vervoer
en loon, alles is er dan J?ij inbegrepen.
De heer v. d. Veeken Voor f1000
gulden is de weg dan geheel klaar. Ik
heb na het vorig genomen raadsbesluit
nog eens geinformeerd bij den markt-
tneester wat daar de kermis aan staan
geld opbrengt. De gemiddelde opbrengst
is nu f60. Dat is voor mij een punt van
overweging geweest, want als de toe
stand daar beter is, zal die opbrengst
zeker hooger worden. Men krijgt dus
iets terug voor zijn geld. Nu komen er
dikwijls genoeg menschen, die willen
commissaris der Koningin tot het doen opslaan maar als ze de vuile troep zien
van eene keuze van 2 zetters van 's Rijks- gaan ze weer door. Als 't droog weer
directe belastingen; aan de beurt van af- iS) kunnen ze er niet komen van het stof.
treding zijn de heeren, J. Janssens en Wel is er een mooi terrein van te
oh. van der Veeken. maken, nu is het niets.
Gekozen worden de heerenDe Voorzitter. Zijn er nog heeren die
le candidaat J. Janssens hierover het woord wenschen te voeren.
2e Nic. Oyens Bestaan er geen bezwaren.
le Joh. v. d. Veeken. De heer Segeren. Ik heb er heel veel
2e J. van Heivoort. bezwaar tegen. Ik blijf er bij wat ik een
De Voorzitter. Van de commissie, vorige keer hierover heb gezegdAls
a tp rsnripr^cVpn in hoeverre VV,J hieraan gaan beginnen, waar zal dan
k Bosch hebben wijhier geen last. Zoo- Het voorstell in omvraag gebracht
als de markt nu wordt gehouden acht *taken de T
h hetTbest Mijne meening alszou del Voorstemden de heerenJ-deKroon
markt hier, doordat ze gelijk valt met ac. van Dongen jjr d. Veeken, J.
die van 's Bósch, gedrukt wordt deelen e.n h.J° Nic Ovens Tac v
zij niet Wel wilde hij eene kleine wij- Tegen de heeren Nic Oyens, Jae. v.
ziging in de markten gebracht zien. Hij K f-lshout, W. Stal, A. Segeren en D.
wil er nog eenige bij zetten en deze btal-
doen houden op den 1 en en 3e Woensdag De Voorzitter. Nu moet het nog eens
in Januari, den 2en en 3en Woensdag in aangehouden worden.
Februari en de 2e en 4en Woensdag in De heer v. d. Veeken. Als wy de
Augustus. Dat is zijn meening. steen dan nog maai kunnen krijgen.
De heer Janssens. Er zijn nu markten De Voorzitter. Voor de school moeten
genoeg. Als er meer komen maken wij wij het bestraten.
er maar dooie markten van. Ik zou er Eenige stemmen. Daar is lets tegen,
creen bijvoegen. Hoe meer markten er De Voorzitter. Burg. en Weth. stellen
worden gehouden, hoe minder de aan- voor de borgtocht van den gemeente
voer is. De qualiteit van het vee is dan ontvanger, we ke nu op f 200° is gesteld
ook niet zoo goed. Meer plaatsen heb- en wett.g voldoende is te verhoogen
ben de ondervinding opgedaan, dat als en te stellen op f4000. Ik het,den ont-
er meer markten komen, ^n allemaal vanger hierover gesproken en h,, had
rTonip markten worden. Os ook. liever dat het bedrag op f3000 werd
De heer A. Seegeren. Ik heb er met gebracht. Zoo zijn er financieele bezwaren
Knoop ook over gesproken en die zei voor hem aan verbonden. Hij moet het
teo-en mij dat alle verandering een ver- geld van zijn moeder t>f familie krijgen
slechtering is. Een markt valt wel wat en dan zouden ze eigendommen moeten
slecht en dat is die na de Zevenbergsche gaan bezwaren Ons oordeel is dat ver-
paardenmarkt wordt gehouden. Die tijd hooging van borgtocht gewenscht is.
?s dan wel wat lang. Wij hebben die Het bedrag dat dikwijls in kas U gaat
voor een jaar of 4 verzet. Anders heeft de 12000 ver te boven. Burg. en Weth
Knoop nergens met mij over gesproken, zijn dan niet gedekt De kosAe
Uythoven gat mij ook te kennen, dat de verhooging van den borgtocht ge-
de Bossche markt op die van hier geen maakt worden komen ten lasten der
Invloed uitoefent. P gemeente en daar vraag ,k de toestem-
De heer Oyens- Ik heb kooplui ge- ming van den raad voor.
roken zooals Rijken, en die zeggen De heer Oyens. Is de gemeente dat
veplicht.
sproken zooals Rijken,
dat ze veel liever naar hier komen als
naar den Bosch. Verandering was niks
gedaan zei hij. Door verandering krijgen
wij geen verbetering.
De Voorzitter. Zooals Knoop voorstelt
komt er geen verandering in de dagen.
Hij wil er alleen noch een paar markten
De Voorzitter leest hierna de instructie
voor*
Bij het artikel, bepalende dat hy by
De heer Jansens. Het gebeurt wel
eens dat er meer dan f3000 in kas is.
Het Dag- Bestuur wil de verantwoording
dan niet op zich laten rusten.
De Voorzitter. Wij bebben ons ge
spiegeld aan een andere gemeente. Daal
was een tekort, waar ze het Dag. Bestuui
voor willen zetten. Hoe het zal afloopei 1
bij zetten.
rUC,ie verbetering ^LlTts 'JtifaUn I Is nog niet bekend. Uitspraak moet no, I
ii bii hoor. Uedaan WOtden-
I
