Nummer 77
Zondag 27 September 1^08.
31e Jaargang
Tweede Blad.
CentiaalBuieau voor de Statistiek
HUITEN LAN'.).
Frankrijk.
Ouitschland.
Rusland.
Kngoland.
België.
Oosten rij k- Hon gar ij e
Marokko.
BINNENLAN
Reclame.
Voor onze industrieën was de arbeids
markt in de maand Juli, als volgt
AmsterdamWat het maatweik be
treft, was het in de Schoenmakerij druk
ker dan in de vorige maand en ook
drukker dan in Juli van het vorige jaar.
Er werden meer werkkrachten aange
nomen, terwijl het aanbod minder groot
was en er geen werkeloosheid heerschte.
De Schoenmakerij in fabiieken daaren
tegen gaat hier ter stede achteruit als
gevolg van invoer uit andere plaatsen,
hetgeen weder in verband staat met de
lagere loonen elders. In de zadelmakerij
(luxewerk) heerschte eenige seizoen-
drukte, hoewel deze minder groot was
dan andere jaren. Het aanbod van
werkkrachten was iets grooter dan de
vraag Werkeloosheid kwam niet voor.
ArnhemDe maand Juli was voor
de schoenmakerijen zeer goed.
DelftIn het schoenmakersbedrijf
bleef de toestand ten deele normaal gun
stig terwijl anderdeels (bij thuiswerkers
of kleine bazen en in winkels) slapte
werd waargenomen. Tusschen vraag en
aanbod van werkkrachten bestond even
wicht en er heerschte geen werkeloos
heid-
Zadel- en Koffermakerijen ondervonden
wegens reisseizoen, verlevendiging.
's Gravenhage In zadelmakerijen was
het druk.
Groningen In de schoenmakerijen was
het tamelijk druk.
Haarlem Schoenmakerij en schoen-
lapperijen hadden voldoende werk- Voorts
hadden zadelmakerijen matig werk en
geen reden tot klagen.
's Hertogenboseh De toestand was ge
lijk aan dien der vorige maand.
RotterdamIn schoenmakerijen en
schoenfabrieken was de toestand gewoon.
In de loonen en arbeidstijden kwam
geen verandering en werkeloosheid viel
niet te constateeren. Het handwerk gaat
in dit bedrijf steeds achteruit, terwijl het
machinale werk toeneemt.
In de eenige hier ter stede bestaande
drijfriemenfabriek en in de zadelma
kerijen was de toestand gewoon. In
de arbeidsvoorwaarden kwam geen ver
andering.
Echter viel in het zadelmakers bedrijf
een weinig werkeloosheid te constatee
ren.
Utrecht'. In schoenmakerijen en zadel
makerijen viel eenige verlevendiging waar
te nemen.
Dongen De slapte duurde voort en de
toestand van het bedrijf moet ongun
stig genoemd worden. Vraag en aanbod
van werkkrachten ondervonden daarvan
nog geen invloed en weikeloosheid kwam
niet voor.
De verstandhouding tusschen werkge
vers en gezellen bleef voorbeeldig.
Waalwijk (en omstreken). Over het
algemeen bleef de slapte aanhouden.
Te Waalwijk en Besoijen werd echter,
volgens mededeeling eener vakvereeni-
ging, geregeld gewerkt, hoewel niet be
paald van verlevendig! ig kon worden
gesproken- Aanstelling van nieuwe werk
krachten kwam niet voor en overwerk
evenmin, uit Baardwijk werd bericht
ontvangen, dat daar wegens slapte ge
zellen werden ontslagen, die zich naar
elders begaven.
Het aanbod van werkkrachten was
over het geheel ruimer dan in de vorige
maand, en overtrof de vraag, behalve
te Waalwijk en Besoijen, waar de ver
houding minder ongunstig was. Werke
loosheid kwam slechtsin geringe mate
in een enkele plaats voor. Zij zou echter
grooter zijn geweest, indien de ontsla
gen gezellen in het schoenmakers bedrijf
niet in andere vakken werk hadden
kunnen vinden.
De verstandhouding tusschen patroon
en werklieden bleef vrij gunstig.
en vertrekken in ballast of met heel
weinig goedeien. Duizenden bootwer
kers staan aan den kant op werk tc
wachten, dat niet komt. Bovendien
komen, nu de arbeid ten plattelande is
afgeloopen, weer tal van boerenarbeiders
uit den omtrek hun winterkwartier in de
stad opslaan. In de metaalnijverheid is
weinig anders te doen dan wat repara
tie van schepen en het bouwen van en
kele nieuwe. Het bouwbedrijf staat na
genoeg geheel stil door de onopgeloste
kwestie van de slechting der vestingwer
ken, die een uitbreiding der gemeente in
den weg staan.
Onder deze omstandigheden hebben
enkele raadsleden het voorstel gedaan
200.000 francs voor de werkloozen in
den naderenden winter uit te trekken.
De som is hoog, hoewel nauwelijks toe
reikend voor het doel. Maar de gemeen
telijke financiën lijden al evenzeer onder
den achteruitgang van de scheepvaart.
'ongewone vergadering bijeengekomen. Ech
ter niet orn te beraadslagen u/er de beste
middelen om herhaling der ongeregeldheden
te voorkomen, maar om zich, zonder meer,
partij te stellen voor de rustverstoorders.
De raad nam n-l. een motie aan, waarin
in zeer scherpe bewoordingen woidt afge
keurd, dat ecu dui'sch regiment werd ge-
roeppu om de orde te herstellen en een
beroep wordt gedaan op alle slavisctie af
gevaardigden om de zaak der laibachsche
Slaven tot de hunne te maken.
Voorts besloot de raad den slachtoffers
der onlusten *een plechtige begrafenis op
stadskosten te verschaffen, in korps in den
lijkstoet mede te gaan en alle slavische in
woners uit te noodigen de rouwvlag uit te
steken. Zulke besluiten zijn zeker niet ge
schikt om dc gemoederen te bedaren. Nog
steede houdt de oproerige beweging aan.
Gedurende schietoefeningen van de
leerlingen kanonniers heeft zich aan boord
van den kruiser »Latouche-Treville", lig
gende te Salins-Hyères, een ernstig onge
luk voorgedaan. Het 194 milimeter-
kanon in den achtertoren sprong uit
elkaar.
Er zijn dertien dooden, onder wie
twee die vermist worden entwee doodelijk
gewonden. (Zie verder gemengd nieuws).
Het ongeluk op den Franschen
kruiser »Latouche-Tréville« heeft diepen
indruk gemaakt in het land. Een der
bladen heeft berekend, dat er bij de
Fransche vloot sedert 1900 21 ernstige
ongelukken zijn geweest, die een schade
hebben berokkend van 85 millioen fr.
en den dood van 288 officieren en man
schappen hebben veroorzaakt.
Eulenburg, de meineedige prins, is op
vrije voeten gesteld. In een zieken-auto
mobiel is hij uit het Berlijnsche hospitaal
Charité naar zijn kasteel Liebenberg
overgebracht
Gisteren deden zich in Petersburg 854
nieuwe choleragevallen voor en 172 sterf
gevallen. Het aantal lijders bedraagt thans
1705.
In Kroonstad zijn tot lieden 71 cholera
gevallen voorgekomen 24 personen zijn er
gestorven,
Een zangeres, Haag genaamd, heeft de
cholera van Petersburg naar Riga overge
bracht. Haar geval is echter tot heden het
eenige gebleven.
Een bewijs van de stemming des volks
n het volgende: In de Estuische kerk in
Petersburg zou dr. Kellermaun een voor
dracht over de cholera houden. Maar 'c volk
liet hem niet aan het woord komeu en
brulde De dokters maken de cholera 1 Weg
uet hen Dr. Kellermaun moest zich door
de vlucht redden.
De cholera begint nu ook vele slachtof
fers onder de hoogere standen te maken.
De naderende winter brengt ook voor
Antwerpen heel wat zorg. Door de
crisis in de scheepvaart, in de metaal
nijverheid in het bouwvak loopen scharen
arbeiders zonder werk. Niet alleen is
de tonneninhoud der binnengekomen
schepen dit jaar zooveel lager dan andere
jaren, maar vele van de binnenkomende
schepen zijn nog maar ten deele geladen
Carnegie heeft 1,200,000 dollar ge
schonken om uit de rente heldendader,
te beloonen, die in vredestijd verricht
wordtn in Engeland en de Engelschc
wateren. Daarvoor zal jaarlijks een
t 150,000 beschikbaar zijn.
Wordt iemand door zoo'n heldendaad
mismaakt, dan krijgt hij pensioen komt
hij erbij om 't leven, dan wordt er
voor zijn gezin gezorgd. Met name ko
men dokters, verpleegsters, spoorweg
personeel, matrozen en politieagenten
in aanmerking.
Koning Eduard heeft de bepalingen
goedgekeurd. Ze zijn overeenkomstig
die, welke gelden voor het fonds van
5 millioen dollar, dat Carnegie met het
zelfde doel aan de Vereenigde Staten
en Canada heeft gegeven.
Het Engelsche fonds zal beheerd
worden door hetzelfde bestuur, dat zorgt
voor de besteding van 2,500,000 dollar
die Carnegie indertijd heeft gegeven om
hun, die zwoegen in zijn geboorteland
Dunfertine »zoetheid en licht4 te bren
gen.
Volgens een Engelsch blad heeft Car
negie nu reeds tot nut van het alge
meen 125,000,000 dollar weggeschonken.
Bloedige toonceleu te Laibaeh.
Ten bewijze van de steeds toenemende
spanning tus'chen de verschillende rassen
in Oostenrijk, komeu bijna dagelijks berich
ten over onlusten en vechtpartijen in. Sinds
een paar dagen reeds woedt de Ouitscher-
haat te Laibaeh.
Maandag moesten militaire een kordon
trekken om het duitsche casino. Toen een
patroelje met steeuen weid geworpen, liet
de komman.lant een salvo afvuren, waarbij
tien der betoogers werden getroffen. Twee
hunner bleven op de plaats dood, een derde
stierf laterde overige zeven werden zwaar
gewond.
In den loop van den dag drongen Slo-
weensche benden duitsche winkels binnen
en dwongen de winkeliers duitsche reclame
borden en opschriften in de winkelkast weg
te nemen anders verwijderden zij die zelf
of plakten er wat anders overheen.
Uit het raadhuis en de sloweeDsche hui
zen hangen zwarte vlaggen ten teeken van
rouw wegens ae beide offers der salvo's van
de troepen.
De vroede vaderen der stad zijn in bui-
De inhoud van het Duitsche antwoord
op de Fransch-Spaansche nota is nu bekend
geworden. Het antwoord valt niet tegen en
reeds wordt van Eransche zijde erkend, dat
het dea weg tot een internationale over
eenkomst open laat. De Duitsche regeering
stemt volkomen met de regeeringen van
Spanje en Eraukrijk in, dat voor de erken
ning van Moelay Hafid slechts de gemeen
schappelijke belangen vau alle mogendheden
den doorslag mogen geven. Uitgaande, van
dit standpunt heeft de Duitsche regeering
cf niets op tegen, dat van Moelay Hafid
waarborgen worden geëischt.
Dc Duitsche regeering hoopt, dat Frank
rijk en Spanje omtrent Moelay Hafid's
brief, waarin hij al beloofde de acte van
Algeciras te zullen erkenneu enz., willen
inzien, dat een aantal van de door hen ge
stelde voorwaarden al ziju vervuld.
De Duitsche regeering keurt goed, dat
de bevoegdheid van de to Casablanca iuge-
stelde commissie tot het vaststellen van de
eischen tot schadevergoeding, voortvloeiende
uit de beschieting van Casablanca, wordt
bekrachtigd. Zij is verder bereid mede te
werken tot een gemeenschappelijk optreden
om van Moelay Hafid te verkrijgen, dat hij
openlijk en officieel zijn vast voornemen
uitspreekt om tegenover vreemde mogend
heden en hun onderdanen te handelen over
eenkomstig de voorschriften van het vol
kerenrecht en dat hij onverwijld afdoende
maatregelen neemt om de veiligheid en de
vrijheid van het verkeer in zijn rijk te waar
borgen. Echter moet hem daartoe een zekere
vrijheid van beweging worden gelaten.
De Duitsche regeering ontzegt Frankrijk
en Spanje niet het recht om de schadever
goedingen voor de door hen genomen mili
taire maatregelen en de genoegdoening voor
de moorden op hun onderdanen met Ma
rokko te regelen, maar vertrouwt, dat beide
mogendheden rekening uilen houden met
den fioaucieelen toestand van Marokko.
De Duitsche regeering keurt ten slotte,
goed, dnt aan den sultan in overweging
wordt gegeven de positie van Abdel-Azis
en van diens vroegere ambtenaren behoor
lijk te regelen.
Het nieuw© posttarief.
De hoofdinhoud van het 1 October
in-werking-tredende postwetje is de vol
gende
Het port der brieven bedraagt voor
taan
voor een gewicht van niet meer dan
20 gram 5 ct., boven 20 tot en met 200
gram 10 ct, boven 200 tot en met 500
gram 15 ct.,
en voorts voor elk meerder gewicht
van 500 gram of een gedeelte van 500
gram, 5 cent daarboven.
Binnen den kring van het post- of
hulppostkantoor, waar die ter post is
bezorgd, bedraagt, bij vooruitbetaling,
het port voor elke briefkaart 1 Va cent
voor eiken anderen brief van niet
meer dm 20 gram 3 cent,
boven 20 tot en met 200 gram 5 cent.
Het port der gedrukte stukken be
draagt
voor gewicht tot en met 500 gram 1
cent per 50 gram of gedeelte van 50
gram
boven 500 tot en met 750gram 12l/2
cent,
boven 750 tot ei- met 1000 gram 15
cent,
en voorts voor elk meerder gewicht
van 1000 gram of gedeelte van 1000
gram 2]/s cent daarboven.
Het port van nieuwsbladen, met of
zonder bijvoegsels bedraagt per nommer
of exemplaar voor een gewicht van niet
meer dan 55 gram Vs cent, boyen 55
tot en met 150 gram 1 cent, en voorts
voor elk meerder gewicht van 50 gram
of van een gedeelte van 50 gram '/t
cent daarboven.
Nederland en Venezuela.
Men seint uit Parijs
De Parijsche uitgaaf van de New-York
Herald geeft verschillende opmerkingen
in de pers over Venezolaansche kwestie
weer. Hier zijn er drie van.
Een Bostonsch blad schrijftNeder-
land's ultimatum aan Castro, waarin te
gen November de herroeping van de
tegen haren handel gerichte besluiten
verlangd wordt, is gesteld in zachte en
hoffelijke taal. Het is zeker, dat Castro
echter zulk een taal niet zal verstaan.
(That sort of language is sure to be all
Dutch to Castro.)
De Saint Louis Globe (democratisch)
zegt, dat de Hollandsche oorlogsschepen
eens door het Kanaal zeilden met een
bezem in den mast, ten teeken, dat zij
de heerschappij ter zee voerden. Maar
wanneer een volk zijne zeemacht heeft
laten vervallen moet het een mindere
plaats innemen.
De Troy Times vindt, dat de Neder
landsche regeering een gematigd, maar
flink antwoord aan Castro heeft gegeven.
Hare uiteenzetting laat den Zuid-Ameri-
kaanschen dictator zeer weinig speel
ruimte, om er voorwendselen voor zijn
manier van handelen op te gronden-
Ook muar ontoerekenbaar.
Naai wij reeds melden, werd Maan
dagmiddag in het Amsterdamsche Von
delpark weer een jonge dame slachtof
fer van een inktwerper. Zoodra zij de
vlekken op haar kleeren konstateerde,
werd een parkwachter gewaarschuwd en
ook de politie kwam aan het geval te
pasmaar wijl de dame niet de minste
aanwijzigingen kon geven, heeft men
geen spoor van den dader kunnen ont
dekken, hoe men ook het park door
zocht.
Aan dit bericht voegt nu de Tel. toe:
»Toch mag men afleiden, èn uit het
geval zelve, èn uit zekere bizondere
gegevens, dat men ook hier te doen
heeft met een geestelijk minderwaar
dige.*
Alzoo: nog vóór men de man heeft
of kent, zegt de Res., wordt hij al on
toerekenbaar geacht. 't Wordt den
boosdoeners tegenwoordig wel gemak
kelijk gemaakt.
Bad-scizoen.
Omtrent de uitkomst van het seizoen
te Scheveningen wordt het volgende me
degedeeld
Het ongunstige zomerseizoen van dit
jaar heeft zich overal doen gevoelen.
Storm en regen in den voor- en natijd
en een crisis in handel en industrie, zoo
als zelden beleefd werd, oefenden een
hoogst nadeeligen invloed uit.
De algemeene druk werd in alle tak
ken ondervonden en bijgevolg was het
reisseizoen wel het slechtste dat ooit is
voorgekomen.
De >Wochenschrift des Internationalen
Hotelbesitzer Vereins*, dat hierover een
gedocumenteerde beschouwing behelst
deelt o.a. mede, dat Lucern het centrum
voor vreemdenverkeer, een tekort van
12.000 gasten aangeeft, terwijl St. Mo
ritz, Interlaken, Baden-Baden, Wiesbaden
enz. óók zwaar geleden hebben.
Uit een en ander blijkt duidelijk, dat
het bezoek aan de badplaatsen in dezen
zomer overal ongunstig is geweest en
dus ook de ervaring hiervan te Sche
veningen opgedaan aan dezelfde oorza
ken geweten moet worden.
Tijdelijke versterking der Middelen.
Ingediend is een wetsontwerp tot aan
vulling der wet, houdende aanwijzing van
de middelen ter goedmaking van de uit
gaven begrepen in de staatsbegrooting
voor het dienstjaar 1909.
De redenen, waarom de in het ontwerp
vervatte tijdelijke versterking van de mid
delen wordt noodig geacht zijn zegt de
minister van financiën, uiteengezet in de
»Nota betreffende den toestand van
's lands financiën* door den minister aan
den voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten—Generaal toegezonden.
Voorgesteld wordt te heffen 8/s van
tien opcenten op de belasting op de
bedrijft- en andere inkomsten, uit kracht
van deze wet te heffen over het geheele
belastingjaar loopende van 1 Mei 1909
tot en met 30 April 1910 en,
2/s van tien opcenten op de vermo
gensbelasting uit kracht van deze wet
te heffen over het geheele belastingsjaar,
loopende van 1 Mei 1909 tot en met
30 April 1910.
NteHwe postzegels.
De Avondpost deelt mede, dat aan
de directeuren der postkantoren thans
de nieuwe ll/a cents postzegels en de
briefkaarten met die zegels (lichtblauwe
kleur) voor locaal verkeer zijn toege
zonden. Ze worden nog niet uitgege
ven, Dit wacht nog op aanzegging van
hoogerhand.
De dankbaarheid Tan een inwoner
van Zult Bommel.
Uit dankbaarheid voor de verkregeu wel
daden en met den wensch dat velen nut mo
gen trekken ran zijne ondervinding, mach
tigt ons oen inwoner van^Zalt Bommel sijne
verklaring te publiceeren.
De heer C. v. Osch, wonende Kerkstraat
B 240 te Zalt-Bommel, meldt onsVanaf
iet oogenblik dat ik met Foster's Rugpijn
Nierenpillen begonnen ben, is het mij mogen
gelukken een gioote verlichting te bekomeu
in een nierziekte waaivan ik reeds sedert
drie jaren bet slachtoffer geweest ben. Ik
had voortdurend een hevige pijn in den rug
en in de lendenen en in de liezen de urine
bevatte veel bezinksel en was steeds troebel,
de loozing geschiedde pijnlijk en branderig.
Wat ik hier ook voor gedaan had, mijn
ziekte werd steeds erger in plaats ven min
de ik had ook veel last van duizelingen
en schemeringen voor de oogen. Vanwege
da h-'vige pijn die zich van het benedenge
deelte van den rug tot in de schouderbla
den uitstrekfe, was het mij menigmaal on-
mogelyk naar mijn werk te gaan en dit
maakte mij zeer mismoedig. Ten slotte
vestigde men mijn aandacht op Uw heilzame
pillen e.u ik ben zeer tevreden, dat ik U
kan melden dat twee doozen mij veel ver
lichting gesehonken hebben. Om echter
zeker te zijn van een algebeele genezing zal
ik nog eeaigen tijd met de behandeling
doorgaan.
Ik ondergeteekende verklaar dat het bo
venstaande waar is en machtig U het pu
bliek te maken op elke wijze die U goed
dunkt.
Indien gij op de een of andere wijze lijdt
aan de nieren loopt gij gevaar eene ont
steking aan de nieren te bekomen, steenen
in de blaas, waterzucht, suikerziekte enz.—,
want aangetaste niersn genezen nooit van
zelfindien men ze verwaarloost en zonder
hulp laat, is het einde noodlottig.
Verzeker U dat men U de echte Foster's
Rugpijn Nieren Pillen geeft, dezelfde die de
heer \%a Osch gehad heeft. Wij waar
schuwen tegen namaak en maken koopers
er op attent, dat op iedere doos de hand-
teekening van James Foster voorkomt. Zij
zijn te Waalwijk verkrijgbaar bij de firma
Wed. Orie-Dumoulin, Markt.
Toezending geschiedt franco na ontvangst
van postwissel f 1,75 voor één efflO.—
voor zes doozen.
De Nederlandsche Tentoonstelling
van Huisindustrie.
Bij het Bureau is bericht ingekomen
van Z.Ex. den Minister van Landbouw,
Nijver- heid en handel, dat Z E. bereid
is te bevorderen, dat van Regeerings-*
wege eene subsidie aan onze Vereeni-
ging worde verleend van f 5000.
(vijfduizend gulden) onder voorwaarde?
Ie dat aan ons Bureau oen regee*
ringscommissaris worde toegevoegd die
in de leiding van zaken zal worden
gekenden
2e dat het Plan der Tentoonstelling
zoodanig zal worden gewijzigd, dat geene
gezinnen van huisarbeiders op de ten
toonstelling werkzaam zijn, om de toe
standen in de huisindustrie aanschouwe
lijk voor te stellen.
Het Dag. Bestaur der gemeente Am-
«i-SWgggüi JLJLgg-aj'J" B IA. "BI -
