Nummer 81.
Zondag 11 October 1908.
31e. Jaargang
Toegewijd aan Handel, industrie en Gemeentebelangen.
Eerste Blad.
De öalcan-vulcaan barst uit?
i
ANT0 0N TIELEN,
Dit nummer bestaat
uit DRIE Bladen
HET GEHEIM
VODDENRAPER
De internationale Vrouwenhandel,
FEUILLETON
r
U I T G E V E K
E A O IJL DE NAVERY.
raalsrhr Courant.
Dit Blad verse' ijnt Woensdag- en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 8 maanden f0."5.
Franco per post door het geheele rijk f 0.90.
Brieven, ingezonden stukken, gelden enz... franco te zenden aan den
Uitgever.
WAALWIJK. Telefoonnummer 38.
Advertentien 17 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, groote
letters naar plaatsruimte. Advertentiën Smaal ter plaatsing opgegeven,
worden 2maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en
advertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeelige contracten
gesloten. Reclames 15 cent per regel.
Lang- bleef hij sluimeren, maar zou hij
nu z'n lava gaan uitwerpen 't Begint
er waarlijk op te lijken. Och, och 1 En
nu hadden de Jong-Turken hem nog wel
zoo netjes willen moderniseeren Om,
of wilt ge boven op z'n krater hadden ze
een ras-echt parlement willen plaatsen,
de sultan zou van alleen-heerscher
mederegeerder geworden zijn, ja de
vrouwen begonnen er zelfs aan te denken
haar huisketenen los te veilen en
daar gaan waarachtig de vroegere mede-
huisgenooten, die thans zoo'n beetje op
eigen beenen stonden roet in 't eten
werpen.
Arme jong-Turksche partij, wat heb
je 'n pech 11 En toch, deze catastrophe
was- te voorzien.
Men kon zich denken, dat, nu Turkije
op weg was 'n krachtige moderne staat
te worden, waarbij niet meer in troebel
water te visschen was, thans Bulgarije
z'n slag moest slaan, later zou het hiervoor
te laat zijn.
Ook Oostenrijk moest doortasten
zoo'n annexatie van Bosnië en Herzogo-
wina kon er dan wel in eenen mee
door. Het mooie verdrag van Berlijn
was door Bulgarije toch geschonden.
Geloof maar vrij, dat dit alles met het
laatste bezoek van vorst Ferdinand aan
't Oostenrijksche hof netjes afgesproken
is. En nu kon »der Dritte im Bunde»
ook wel komen. Griekenland had immers
al zoolang op Creta geloerd I
Wat is die zieke man, die aardig leek
op te knappen in den laatsten tijd, weer
plotseling ziek geworden
En de groote mogendheden, onder
teekenaars van 't verdrag van Berlijn
Zij huilen tranen met tuiten om 't on
gelukkige Turkije, pardon, om 't lapje
er van, dat hun misschien langs den
neus gaat. Maar ze hebben er in al
hun droefheid toch al iets opgevonden.
Ze zullen 'n nieuwe conferentie houden
Van „DE ECHO VAN HET ZUIDEN".
VAN DEN
NAAR HBT FraNSCH VAN
37.
»Hij nam de werklieden den eenen na den
anderen ter zijde en verklaarde hun zijn
stelsel van verwarming der treinen door aan
wending van den verloren gaanden stoom.
Geen van alleu begreep hem, maar allen waren
het eens, dat het in zijn hoofd niet goed meer
in orde was.
De meesterknecht zag zich genoodzaakt
zijne aanmerkingen te hernieuwen, en de
kassier kortte hem op zijn loon niets mocht
baten. Chriitiaan werd hoe langer hoe afge-
trokkener, en in plaats van éénen dag in de
week van het werk te huis te blijven, hield
hij Dinsdag en Woensdag en weldra zag men
hem niet meer in de fabriek, dan wanneer
zijne vrouw brood vroeg voor haar kind. Het
overige van zynen tijd besteedde hij aan zijne
studies.
«jDe welgesteldheid, die vroeger in zijn
huis heerschte, maakte weldra plaats voor
geldgebrek Allengs sloop de behoefte binnen...
en eindelijk do armoedede vrouw droeg
lompen, het kind schreide van koude.
»I)e man leefde als een vreemdeling tusscheu
die twee wezens, die hij tot steun en verzor
ger had moeten zijn. Wcenend smeekte hem
zijne vrouw, toch al die dwaze herschen
schimmen uit zijn hoofd te zetten en weêr
met lust den arbeid te hervatten, om voor
zich en de zijnen den kost te verdienen.
Ziende dat dit niet baatte, begon zij hem
verwijtingen te doen. Zonder te antwoorden,
en thans mogen de Vereenigde Staten
ook meedoen- Rusland die al de Durdanel-
len vrij ziet, wil er 't initiatief toe nemen.
Alleen, zie je, omdat ongelukkige Turkije
te helpen. En Italië, die groote mo
gendheid is niet minder voor 'n confe
rentie, Trepoli ligt daar zoo mooi, zie je.
Maar helaas, wie wat van den brok
krijgt, Engeland schijnt ditmaal buiten
de eerlijke verdeeling te moeten blijven.
En hoor nu, hoe minister Grey bedroefd
is om Turkije's lot 1 Turkije, zegt hij,
wordt door Oostenrijk niet alleen belee-
digd maar ook sterk benadeeld. En
zoo gaat de deelnemende minister verder
moeten Armenië en Macedonië weer
in den barbaarschen toestand van voor
heen teruggebracht worden
Och, och, wat is Engeland toch bezorgd 1
Was het dat ook maar geweest met
Transvaal en den Oranje-Vrijstaat 1
Echter, één waar woord heeft de Èngel-
minister toch gezegd en dat is: Of het
verscheuren van het internationale ver
dragen vereenigbaar is met het streven
naar beperking der krijgstoerustingen
Dat kunnen zich de kleine staten voor
gezegd houden
Kan n.l. uit deze wereldgebeurtenis,
waardoor we 'n verdrag, reeds 50 jaren
oud, zoo maar in stukken gescheurd zien,
niet de conclussie getrokken worden dat
de mooiste verdragen niets geven, als
men eenmaal 'n stukje of stuk land wil
inpalmen En leeren hier de anti-mili-
tairisten pur sang niet uit, dat elk land
ten slotte op z'n eigen krachten bouwen
moet
Nu reeds toch kan vastgesteld worden
dat de komende conferentie der mogend
heden niet anders zal zijn dan 'n samen
komst van bullebijten, die gezamenlijk
zullen trachten uit te maken welk en hoe
'n groot stuk elk van de worst dient te
hebben
En loopt het werkelijk nog maar zoo
vreedzaam af, dan kunnen we hoogst
tevreden zijn. Hoe vreeselijk toch zou
het zijn als de bullebijters onderling
ruzie kregen
Nog iets anders valt uit deze cata
strophe te leeren, nl. dat Frankrijk, hoe
dat rijk ook in zedelijke kracht aftakelt,
toch nog tot hoofdplaats heeft de stad,
die men kan noemen Ha capitale du
monde.» Immers, Parijs, wordt reeds
verlist Christiaan de woning, en kwam in
feen drie dagen meer te voorschijntoen
ij terugkwam, verklaarde hij kortaf, dat hij
de baas was en zou werken als hij verkoos
en hij ging in twee dagen niet naar de fabriek.
«Die herhaalde afwezigheid putte het geduld
van den meesterknecht uithij verwittigde
M. Nerval, en deze, de oorzaak bevroedende
van Christiaan's zonderling gedrag, ontbood
hem bij zich, en poogde hem aan het verstand
te brengen, in weikeu afgrond hij zich en de
zijnen neêrstorttemaar de werkman ant
woordde kalm
De mijnen lijden gebrek, dat is waar;
maar ik lijd meer dan zij als ik eenmaal ryk
ben, zullen zij het mij vergeven.
«Het onderhoud werd driftiger M. Nerval
kwetste de ijdelheid van Chriatiaan, en deze
giDg heen met de woerden
»- Vaarwel, mijnheer; gij kunt de plaats
aan mijne werkbank aan eenen andere geven
«Des avonds deelde hij bedaard aan zijne
vrouw mede, dat de fabriek van M. Nerval
voor hem gesloten was.
Mijn God! wat moet er van ons ge
worden snikte Rosa.
Heb daar geen zorg voor. Binnen acht
dagen zal ik het model van mijn verwar-
mingsstelsel af hebben, en het zal dadelijk
algemeen aangenomen wordenmocht dit
evenwel niet het geval zijn, dan zal ik wel
iemand vinden, die mij, na de uiteenzetting
van mijne uitvinding, eene som gelds zal
voorschieten.
«Intnsschen gingen de matrassen en de
dekens naar de bank van laening, Christiaan
voleindigde de teekening van zijne machien
niet; er ontbrak nog eene kleinigheid aan,
bijna niets, maar hij vond het nog niet. Eu
hij kon zijne uitvinding toch niet aan eene
maatschappij aanbieden, of ze moest volledia
zijn.
"Hij leende geld. De Parijsche werkman
is hulpvaardig en goedhij opent gemakke
lijk zijne beurs; maar hij kan geene groote
voorschotten doen, eu toen Christiaan aan
de deur van een zeker aantal vrienden ge
klopt had, was ook deze bron van inkomsten
voor hem uitgedroogd.
«Christiaan gaf den moed echter niet op
genoemd als de vereenigingsplaats der
conferentie.
Vermakelijk is ook in deze de schrik
kelijk krijgshaftige houding van Servië 1
Men denkt daar toch niet minder dan
over 'n oorlog met Oostenrijk. Goed en
bloed heeft men er voor over I Nou,
bloed kent men er wel en goed, och zoo
schrikkelijk veel zal er niet te verspelen
zijn.
't Bedaardste houdt zich nog de be-
zondere vriend van Turkije, Duitschland.
Te verklaren is dit, als men bedenkt dat
er voor dit rijk geer. lapje aanzit.
't Zal echter 'n eigenaardige verhouding
geven, als de Duitschers in Parijs moeten
komen beraadslagen, overeene herziening
van het verdrag van Berlijn. Waarom
voor deze conferentie weer die stad niet
uitgekozen, dat lag toch zoo eenigszins
in de lijn, zouden we zeggen.
Hoe dit nu echter verder ook zij, het
is op het oogenblik in de wereldpolitiek
wier moraal o zoo hoog 1) staat
'n vrij verwarden toestand. Zeer zeker
is te hopen, dat alles zonder sabel-
gekletter en kanongebulder afloopt.
Voor Turkije wordt het echter 'n moei
lijke zaak. Was het voor 'n oorlog klaar
geloof maar gerust, dat' t al lang aan
het vechten was. Doch nu en toch
zal het ten slotte het zwaard in de
weegschaal moeten leggen. Of zouden
er de reactionnairen weer de overhand
krijgen, door alle schuld op de Jong-
Turken te werpen? Men kan moeilijk
wat uit dezen chaos nog geboren
zal worden. Laat ons hopen, dat de
Europeesche vrede er niet door ver
stoord wordt. Want 'n algemeene oorlog
zou iets schrikkelijks zijn
Er zijn wellicht lezers, die meenen,
dat er een artikel als dit, niet thuis hoort
in een blad, dat in ieders handen komt.
Wij meenen dat een der vele oorzaken
van het voortbestaan en het toenemen
van het kwaad juist hierin is gelegen,
dat er buiten zekere kringen niet anders
dan met groote geheimzinnigheid over
gefluisterd wordt. Aldus de Nieuwe Arn
hemmer Courant. We zijn het er volko
men mee eens. Hoe meer de pers de
aandacht op misstanden vestigt, hoe eer
en ging onverdroten voort met zoeken, tee
kenen en berekenen. Inmiddels aten zijne
vrouw en zijn kind slechts een karig stuk
brood.
«Op zekeren dag werd de kleine Regina
ziek. De aanblik van haar lijdend kind bracht
de moeder bijna tot vertwijfeling en de moe
der deed wat de gade niet meer durfdezij
bezwoer Christiaan, in naam van de heiligste
plichten, om werk te zoeken, ten einde zijn
vrouw en zijn kind het dringend noodzakelijke
te verschafi'en
sGij hebt het recht niet ons van honger
te doen omkomen, sprak zij. Gold het alleen
mij zelve, ik zou nog zwijgen, maar nu de
kleine van gebrek ziek wordt, ben ik ver
plicht te spreken. Gij moet werk gaan zoeken,
waar het ook zij, gij moogt ons dus niet
langer aan gebrek ten prooi laten. Gij zijt
een goed werkman, men zal u gaarne aan
nemen. En ik beloof u, dat ik u in uwe vrije
uren naar hartelust zal laten teekenen èn
zoeken, als gij weer naar eene fabriek gaat.
»Op dat oogenblik liet Regina een zacht
gekreun hooren.
«Christiaan snelde naar het bedje der kleine
Regina's ademhaling was beklemd, eene heate
koorts kleurde haro ingevallen waDgen hoog
rood, en hare blauwe oogen schitterden als
vuur.
jEenen dokter 1 sprak de moeder, ga
ijlings eenen dokter halen.
Ik ga, antwoordde de man.
Als gij den dokter verzocht hebt om
hier te komen, ga dan werk zoeken.
Goed, vrouw, ik beloof het u.
«Christiaan ging heeD.
„Er verliep een nur, en andermaal een uur
de koorts van de kleine Regina nam steeds
toe en hare moeder nam haar in de armen.
«Eindelijk verscheen de dokter. Hij schudde
bedenkelijk het hoofd, schreef een recept en
zeide
Laat dit dadelijk bij den apotheker klaar
maken als het kind er binnen ééu uur niet
van inneemt, sta ik voor niets meer in 1
«De dokter legde het papiertje op de tafel
en verwijderde zich.
«Als wezenloos staarde Rosa op het recept;
zij kon het kind niet verlaten en toch moest
cr verbetering komt. En wat is ergerlij
ker, ten hemel schreiender misstand, dan
dat jaarlijks duizenden leerbare meisjes
als slachtoffer vallen van gewetenlooze
schoften, die haar onder voorspiegeling
van een nette betrekking, doemen tot
een leven, te verschrikkelijk om het nog
leven te kunnen noemen
Worden gevraagd jonge meisjes voor
een Zanggezelschap. Goede positie ver
zekerd.»
Tientallen komen op de advertentie af.
Zij worden aangenomen, vertrekken naar
de plaats van bestemming envallen
als offer van een schurkenbende. die
overal hare relaties heeft en de ongeluk-
kigen overgeeft aan een leven van schan
de en bederf, waaraan geen ontkomen
mogelijk is. Niemand hoort de wanhoops
kreten der slachtoffers, niemand weet,
hoeveel tranen de armen laten, die
vertrokken met de hoop een goede po
sitie te zullen vinden.
Erger dan de slavenhandel, is deze
handel in blanke slavinnen, die in Europa
helaas zoo bloeiende is. Een Duitsch
geleerde, di. Otto Henne heeft een
werk laten verschijnen, waarin hart
verscheurende feiten worden vermeld.
Het boek is in 't Hollandsch overgezet
en te verkrijgen bij de bekende Hollandia
Drukkerij te Baarn. Hoe worden nu
de ongelukkigen misleid? De schoelje die
handelaar in blanke slavinnen heet, reist
eerste klas, heeft een eigen automobiel
en logeert in de beste hotels. Hoe brutaal
die schurken te werk gaan, blijkt het
best uit het volgende staaltje. Het Zwit-
schers nationale Comité tot bestrijding
van den vrouwenhandel hield zijn jaar
vergadering in het Christelijk Thuis te
Bern. Bij den maaltijd bleek dat mede
aanzat een dergemeenste wijven, die jonge
meisjes trachtte te verkrijgen. Het wijt
was reeds geruiraen tijd in het hotel ge
logeerd. Daar ontving zij de stapels brie
ven op haar misleidende advertentiën
en de bezoeken van geen kwaad ver
moedende betrekkingzoekenden. Hetzelf
de kwam in Zurich aan 't licht. In het
Christelijk Tehuis aldaar had drie maan
den lang zoo'n menschelijk beest ver
blijf gehouden. Zondags ging ze trouw
naar de kerk en besteedde de overige zes
dagen om tallooze jonge meisjes in slechte
huizen te brengen, waar de rampzaligen
het gereedgemaakt worden. Gelukkig kwam
eene buurvrouw, die den dokter had zien weg
gaan, haar vragen hoe het met Regina ging
eu of zij haar ook in 't een of 't ander van
dienst kon wezen.
O ja I sprak Rosa, breng dit recept naar
den apotheker.
«De buurvrouw ging heen, maar was da
delijk terug.
Hebt gij de medicijnen? vroeg de
moeder.
nNeen, antwoordde de buurvrouw, meD
wil ze mij niet zonder geld geven.
- Hoeveel kost het?
Drie franken.
Drie franken 1 en ik bezit geenen stui
ver, niets Mijn trouwring is verkocht, onze
kleeren, ons beddegoed, alles is verpand 1
Niets 1 volstrekt niets blijft mij over en toch
moet er geld wezen 1 De dokter heeft gezegd
over een uur sta ik voor niets meer in Mijn
kind 1 Mijn teergeliefd kind
«Op dat oogenblik werd er op straat ge
roepen
Wie heeft vodden, papier of beenen te
koop?
«Da buurvrouw wierp eeuen blik in eenen
hoek van de kamer, waar een hoogen stapel
papieren lag.
nDat zou misschien wel drie franken
waard zijn, merkte zij aan.
a— Die fpapieren? stamelde Rosa, ze zijn
van Christiaan... Maar waartoe dienen ze ook
eigenlijk? hernam zij. Voor dat mijn man al
dat papier bekladde, waren wij gelukkig,
bijna rijkthans heerschen hier gebrek en
ziekte, en dreigt de dood mijn eenig kind.
Ik hen in allen gevalle het recht niet mijn
kind zonder hulp te laten sterven.
Rosa boog zich uit het raam en riep
den koopman, die met eenen zak binnen
kwam.
Hoeveel geeft gij daarvoor vroeg Rosa,
op den stapel papieren wijzende.
Ik zal het wegen, moedertje. Slecht
papier, te klein van formaat. Maar ik zal u
toch vijftien'centiemen den kilo geven, daar
ik zie dat gij het niet te breed hebt.
Weeg het maar.
De buurvrouw stond op het geld te
nauwer bewaakt worden dan in de ge
vangenis en ellendiger lijden te verduren
hebben dan in kerker of ceJ.
De sluwheid der bandieten blijkt uit
het volgende. Een beschaafd meisje uit
Bazel had een betrekking als gouvernante
aangenomen bij een advocaat te Weenen.
Aan 't Station werd zij ontvangen
door een deftigen ouden heer, die zich
voorstelden als de vader van den bedoel
den advokaat op wiens verzoek hij haar
naar huis zou geleiden. Zij nam met hem
plaats in een rijtuig en is sinds dien
verdwenen. Bij de politie te Praag kwa
men in een maand tijds 12 aanvragen
in om inlichtingen betreffende jonge
Zwitsersche meisjes, die als gouvernan
tes betrekkingen hadden gezocht in Hon
garije. Dat zijn enkele gevallen, die
ruchtbaar worden, maar oneindig veel
grooter is het aantal, waarvan nimmer
iets uitlekt.
En dat komt voor in de 20ste eeuw
van verlichting, van beschaving 1
Verschrikkelijk, is het een wonder dat
alles wat nog eenigszins edel voelt, mee
den strijd aanbindt, vandaar ook dat er
overal beschermings-comité's met inter
nationale relaties worden opgericht.
V.
KROKODILLEN-TRANEN.
Bepaald komisch is de toenemende
heftigheid, waarmee de Engelsche pers
Oostenrijk's annexatie van Bosnië en
Herzegowina veroordeelt.
In felle taal trekt men op de regeering
van keizer Frans Joseph los, en de
Daily Mail gewaagd van een cynisme,
als in de geschiedenis nog niet is aan
getroffen 1
Wij zullen Oostenrijks optreden niet
verdedigen, ofschoon het wel te ver
klaren valt.
Maar de verontwaardiging van bladen
als de Daily Mail grenst eenvoudig aan
't belachelijke en gaat zelfs over die
grens heen.
Want diezelfde bladen zagen er nog
slechts weinige jaren geleden absoluut
geen kwaad in, dat Engeland twee
Zuid-Afrikaansche republieken eerst op
roover-achtige wijze liet bestoken en
vervolgens in een moedwillig uitgelokten
oorlog veroverde en annexeerde.
En dat alleen omdat er goud in den
wachten.
Negentien kilo, zeide de koopman.
Ik moet drie frank hebben, hernam
Rosa.
Min vijf centiemen, zei de voddeman.
De apotheker heeft gezegd, dat hy
drie frank moet hebben, daarvoor kunt gij
het krijgen.
,,De koopman haalde de schouders op, telde
de drie frank op de tafel, laadde het papier
in zijnen zak, en ging de trappen sf.
„Geen kwart uurs daarna nam het kind
den eersten lepelvol van het drankje in.
Nu heb ik alles gedaan wat in mijn
vermogen was, om mijn kind in het leven te
behouden God zal het overige doen 1 zuchtte
de arme vrouw.
„Tegen den avond kwam Christiaan te huis.
Komaan, nu kunt gy gerust zijn, vrouw,
sprak hij, ik krijg werk.
oMorgen
Maandag, het begin van een nieuwe
week.
En in dien tusschentijd
Zal ik trachten mijn geschrift over de
verwarming door stoom, gereed te maken. Ik
moet nog eene berekening verbeteren, en
daarmee meen ik de oplossing gevonden te
hebben.
aChiistiaan ging naar eene tafel, in welker
lade hij gewoon was zyne papieren te bergen.
Hij zag het kind gerost slapen, en op den
schoorsteenmantel een medecynfleschje staan.
Hebt gij schulden gemaakt vroeg hy.
Neen, men weigerde myn krediet ik heb
betaald.
Zoo 1
„Hij voegde er niets meer bijzijn geest
was reeds bij zijne berekening.
«Juist toen hij wilde gaan zitten, viel zijn
blik op den hoek der kamer, waar hy, b(j
gebrek aan de noodige bergplaats, zyne pa
pieren opoenstapelde.
„Zijne oogen schoten vlammen, toen hij de
ledige plek gewaar werd.
„Met éêuen sproDg stond hy voor zijne
vrouw en vroeg haar met eene trillende stem
Waar zijn mijne papieren, myne hand
schriften l
(Wordt vervolgd).