Toegewijd aan fiandeS, Industrie en Gemeentebelangen. RCiföj ?n. (Summer 85 smakeri Zondag 25 October 1908. 31,. Jaargang smpen bimjk- uit DRIE Bladen AM TOON T IEL EN, Eerste Blad. BEKENDMAKING!. ïeel. den mm. HET6EH EÏM VODDEK BAFER LANDBOUW. nj. Uitgever: iovei H 11 CK. FEUILLETON iij beleef ontsmet- is motori n bedde igen pi ij :er. Waalwijk i ncomnjp-f. nummer beStaat W AALWIJK. Telefoonnummer 38. maten, rdels, tnen RAOUL DE NAVERY. volgen euwst ie doo r effec 3re. 'EN Altijd op z'n „Qui vivc". Moot er Chiiisalpeter op de wintergewassen rijheid Ink f heden G[ van Delft. De Echo vail Wiiiilwijlisc en Courant, de vrijhei! n dat ik m" Dit Blad verse! ijnt Woensdag- en Zaterdagavond. Abonnementsprijs per 3 maanden f0."5. Fran< o per post door het geheele rijk f0.90. Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden aan dei» Uitgever. w w Advertentiën 17 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën Smaal ter plaatsing opgegeven, worden Smaal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en advertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeelige contracten gesloten. Reclames 15 cent per regel. JK, t A 24. li r~nr" eken. 12 uur. 'oorkomet worden t vaaibij h: k is. 08 leveir verkoop' WAARSCHUWING. AFKEURING VAN LOTEI1NGEN. De Burgemeester der Gemeente Waalwijk waarschuwt de lotelingcn dezer Gemeente voor de personen wier praktijken o.a. daarin bestaan, dat zij voorspiegelen ic staat te zijn tcgeD beta ling van ecu som gelds de atkeuring van lute- lingen voor den dienst der militie te verkrijgen. De bemoeiing van deze personen kan in geen enkel opzicht tot afkeuring leiden, terwijl de raadpleging dier personen den lotcling slechts finantieel nadeel kan berokken. Hij vestigt hierbij tevens dn aandacht op het bepaalde bij art. 206 van het Wetboek van Strafrecht, luidende: «Met gevangenisstraf van ten hoogste twee «jaren wordt gestraft: «le. hij die zich opzettelijk voor den dienst bij «de militie of bij de schutterij ongeschikt maakt «of laat maken ,2e. hij die een ander op diens verzoek opzetto- «lijk voor dien dienst ongeschikt mankt. «Indien in het laatste geval het feit den dood «ten gevolge heeft, wordt gevangenisstraf van «ten hoogste zes jaren opgelegd. Waalwijk, 17 October 1908. De Burgemeester voornoemd, Th. de Surmont de Bas Smeele. Een niet genoemd motief. In het bekende advies tegen de aan- tbijgèlegc sluiting bij den Algemeenen Bond van R. K. Kiesvereenigi gen werd, zooals we persoon weten> gezegd, dat de politieke en so- ciale toestanden in Noord-Brabant anders 1 Watte zijn dan in 't Noorden van ons land en ertrek nj ook, dat er in onze provincie over 't voor dd algemeen weinig strijd is bij verkiezin gen. We wezen er destijds reeds op, dat ixtra f deze motieven, getoetst aan den feitelij ken toestand, niet volkomen juist wa en. I Thans blijkt, dat de adviseurs gerust un f 26 - een andere, meer steekhoudende reden hadden kunnen opgeven en wel deze >wij willen ons nog niet aansluiten, wijl ^e organisatie onzer eigen kiezers nog 7-6b- t te veel onze aandacht vraagt". Werkelijk hadden de heeren dat motief opgegeven, wij gelooven, dat zij dan dichter bij de waarheid waren geweest dan nu. Men oordeele slechts In ons eigen district is gebleken, dat ;»alitey. eens ons aslin- stuk. de organisatie onzer katholieke kiezers vrijwel tot eene desorganisatie is ver- loopea. En wat ziet men op 't oogenblik in 't naburige Tilburg Daar zijn waarachtig bij de candidaatstelling voor twee vaca tures in den gemeenteraad niet m'nder dan p katholieken en 2 socialisten ge- candideerd Is dat geen pracht-organisatie der katholieke kiezers in Tilburg Negen katholieke candidaten zullen daar elkaar gaan bestrijdenEn daar naast staan 2 socialisten In onze pro vincie is immers bij verkiezingen geen strijd, d. i. geen principiëele strijd I Wie lacht daar En als straks socialisten in den Til- burgschen raad komen, zal toch de Prov. Bond blijven beweren Bij ons hebben we dat gedoe niet als daar bij jullie in 't Noorden I Wij zijn het principieel hier allemaal roerend eens I Nu ja, de broe ders kijven wel eens een beetje met el kaar en stellen uit pure principiëele eens gezindheid 9 eigen candidaten voor 2 zetels, maar dat komt van onze goede partij-organisatie, ziet u I Och arme, wat 'n dikke woorden moes ten er gevonden worden, om 't advies te vergulden. Neen, mijne heeren, hadt recht door zee maar gezegd: «Och, mcnschen, wat willen we nu bij een al gemeenen bond doen wij hebben waarlijk onze handen nog vol met 'n eigen, ge zonde organiseering.* Dan hadt U den spijker op den kop geslagen l i, Closé mtsto h -y—DE ECH0 VAN HET ZUIDEN". VAN DEN NAAR HET FraNSOH VAN 42. XIX DE RECHTE WEG. noouigi oren- fl De heer Nerval, de rijke fabrikant, wiens naam meer dan eens in dit verhaal is voor gekomen, zat dien morgen in het kleine salon, dat aan de eetzaal grensde. Het uur voor het ontbijt was nog niet geslagen, maar hij had, of dien morgen niet veel te doen, of hij moest eene nevenbedoeling hebben, met zoolang vóór het ontbyt, bij zijne dochter, in het kleine salon to komen zitten. Achile8 Nerval kon vijftig jaren oud zijn hij had een middelmatige, maar eenigszins gebogen gestalte, en een zeer mager, taan- kleurig gelaat. Groote, zwarte kringen waren zichtbaar ouder zijne diepliggende oogen, die de eigenaardige kleur hadden van die der roofdieren. Zijn Bpitse, rechte neus had be weeglijke vleug de, die zich vastsloten als hem iets hinderde of niet naar den zin was, en zich daarentegen wijd opensperden als bij zich boos maakte. Tusscben zijne smalle, kleurlooze lippen, die zich zelden voor een vluchtigen glimlach omsloten, ontwaarde men twee rijen kleine, witte tanden. Het onl wikkelde schran dere voorhoofd, evenals de gebeele uitdrukkiug van het gelaat, duidde eene onverzettelijke wilskracht aan. Wat die man wilde, wilde hij tot eiken prijs geen hinderpaal kon hem terughouden. Zijn naam stond hoog aangeschreven in de hooge finanoiëele wereld van Parijs, want de Bij de interpellatie over 't vraagstuk der werkloosheid in de Tweede Kamer was 't weer de heer Pastoors, die in eenvoudige, doch rake taal z'n meening zei over de behandelde quaestie. Hier geen geleerde sophismen over Marxis tische crisis-theorie, verelendungstheorie en waardeleerhier geen zifterijen over 't begrip »unentgeltlichkeit« van Bern stein, maar 'n helder betoog, waarin trilde 't meegevoel met die arme kerels, die willen, maar niet kunnen werken. En al beweert dan de kameroverzichtschrijver van het N. v. d. D. honderdmaal, dat de rede van den heer Pastoors gerust achterwege had kunnen blijven, wij zijn het volkomen met het Centrum eens, dat de rede van den Beverwijkschen af- lieden, die door den handel tot zulk eenen trap vau fortuin stijgen, nemen Bpoedig eene Elaats in onder de financiërs. Nerval was ekend als onkreukbaar rechtschapen in zaken zijn woord gold als zijne handteekeniug, en deze was goud waard. De voorspoed had hem niet hardvochtig gemaakt hij gaf met kwistige hand, en ongo- twijteld om zijne mildheid eene zekere eigen aardigheid bij te zetten, deed hij zijne giften door Angelie uitreiken. Hij was 's morgens de eerste bij de nand en tot den avond werk zaam van de fabriek ging hij naar da Beur6 van het dagbladbureel, waarvan hij eigenaar was, naar de uitgestrekte magazyneii, waar hij zijne artikelen opstapelde, hij zag zelf alles na en liet over alles zijn oog gaaD. Daar hij zelf zij u loopbaan als werkman had aangevangen en zich daarop beroemde, achtte hij het niet beneden zich eenen arbeider een les te geven. Als hij bij het bezoek van eene werkplaats een stuk verkeerd zag bewerken, nam hij den hamer of de vijl en toonde den onkundigen gezel hoe hij doen moest Men beminde hem niet op de fabriek, maar men had eerbied voor hem. Men duidde het hem niet ten kwade, wanneer hij een tereeht wijzing gaf. Stilzwijgend en koel van aard, sprak hij weinig zijne berispingen waren kort, zijue loftuigingen nog kortermaar men vreesde de eene en Btolde de andere op prijs. Wij hebben gezegd, dat zijne fortuin ver scheidene millio9nen beliep. Hij maakte er een mild, maar niet verkwistend gebruik vau. De diensten, welke hij bewees, en hun getal was groot, waren, op den keper be schouwd, misschien van deuzelfden aard als die der \voekeraars, die tegen 50 p. c. leenen, maar hij liet zich niet in geld betalen. Hij tjok een hoogen intrest van zijn geld, doordien men zijnen lof uitbazuinde en zijn naam daardoor wijd en zijd bokerd \yerd óp die wijze meende hij gemakkelijker het doel to zullen bereiken, waarnaar hij Btreefde. Hij was namelijk zeer eerzuchtig en haakte Daar eene decoratie. Maar daarvoor was een titel uoodig, en de dagbladpers kwam hem als het geechikste middel voor ter bereiking van zijn streven. Alleen daarom had hij een dagblad aangekocht en een aantal schry vers ondorstennd g-evaardigde geenszins de minste was. Echter, naast dit practische woord van den heer Pastoors en 't prikkelende van Dr. Nolens, hadden we ook gaarne eens gehoord, het academische van den heer Aalberse. Is er één man, die in deze toch wel iets te zeggen h eft en iets zeggen kan, dan is 't wel de redacteur van 't Katholiek Sociaal Weekblad, de vader der K- S. A.( vooral na dc ministriëele rede in eersten termijn. Wij willen 't dan ook niet verheelen, dat 't ons zeer be vreemd heeft, dat 't geluid van dezen afgevaardigde bij de behandeling van deze echt sociale quaestie niet gehoord is. Versterking der productieve kracht van ons land. Gelijk de lezer zich herinnert, werd ook dit geneesmiddel genoemd bij de werkloosheids-interpellatie. En nu is 't zeer eigenaardig, dat juist thans iets in deze richting zich hier afspeelt, ten be wijze met hoeveel moeilijkheden eene versterking dier productieve kracht ge paard gaat. De maatschappij »Zeeland* wil nl. een drietal nieuwe booten laten bouwen. Nu hebben wij drie zeer gun stig bekend staande werven, nl. de Mij. »De Schelde* te Vlissingen, het établis sement »Feijenoord* te Rotterdam en de »Nederlc.ndsche scheepsbouw Mij.* te Amsterdam. Deze zijn in verband met dezen bouw in zooverre in over eenstemming gekomen, dat elk één boot zou bouwen. Eene commissie van des kundigen, door de drie werven benoemd, heeft zelfs eene studiereis ondernomen, ten einde door bezichtiging van proef tochten met verschillende vaartuigen vertrouwd te raken met de eischen, waaraan de nieuwe postbooten moeten voldoen. En als uitvloeisel van deze studiereis vroegen de drie werven eene gemeenschappelijke audiëntie aan bij de directie van de Mij. »Zeeland* en deel den op die audiëntie mede, dat zij on derling tot oveieenstemming waren ge komen en dus gezamenlijk de drie vaartuigen konden bouwen, geheel vol gens de door de Mij. sZeeland* gestel de eischen met dien verstande, dat de drie vaartuigen ovei hun drie werven zouden worden verdeeld, ten einde den gestelden levertijd te kunnen aanhouden. Dit voorstel nu werd op die bespre- die natuurlijk niet in gebreke bleven hem tot in de wolkeu te verheffon. Zijn blad had boven dien veel tot de vermeerdering van vermogen bijgedragen Door sommige minisferiën te steunen, was hij zelf met een aantal ambtenaren van de bureelen in aanraking gekomen, en had onder deze, eenigo onschatbare betrekkingen aauge knoopt. Hij was altijd de eerste bekend met de politieke berichten, die belang voor hem hadden, en hij wist daarvan op de Beurs znlk een uitmuntend gebruik te maken, dat zij hem aanzienlijke winsten afwierpen. Zich van het lintje nagenoeg verzekerd houdende, begon zijne eerzucht eene nog hoogere vlucht te nemen hij wilde afgevaar digde worden, en naar zijn inzien was het beste middel, om lid van de kamer te worden, zich zoodanig in de guDst var» de arbeidende klas van Parijs te dringen, dat zijne verkiezing zeker werd. In éénen winter richtte hij, voor zijne rekening, honderd goedkoope gaar keukens op. Een volgend jaar loste hij het beddengoed der armen uit de bank van leening, en liet aan de eigenaars teruggeven een monster achtig groot biljet, overal in de hoofdstad aangeplakt, vermelde met reusachtige letters den naam van den weldoener. De eerste stap waB gedaan wanneer men op een tweede biljet zou lezen ACHILLES NERVAL, republic— keinsche kandidaatzou iedereen weten van wien er sprake was. Maar wat Nerval ook persoonlijk deed, gedreven door zijne behendig verborgen eer zuchtige bedoelingen, hij zou misschien schip breuk geleden hebben, zonder de hulp van zijne dochter. Zij zelve had echter niet het geriDgst ver moeden, dat zij de vaderlijke eerzucht diende; Angelie gaf omdat zij lieftallig en goed van natuur was, maar zij was haren vader onuit eprekelijk dankbaar voor de edelmoedige wijze, waarop hij aan hare aanzoeken gehoor gaf. Zij merkte niet op, dat haar vader nooit naliet den naam van Angelie Nerval aan het hoofd dezer icteekenlijsten te plaatsen zij schonk zooveel aalmoezen in het geheim, dat zij niet begrepen zou hebben welk een hoogmoedig genot erin steekt, het cijfer van king niet zeer gunstig ontvangen. De directie der Mij. Zeeland* zag liever de booten op één Engelsche werf ge bouwd, ook al, omdat slechts twee der schepen dadelijk betaald konden worden, terwijl zij voor de betaling van het der de eenigen crediettijd verlangde. De Nederlandsche werven verklaarden zich toen onmiddelijk bereid tot het verlee- nen van zoodanig crediet, doch.... hoogst waarschijnlijk zullen zij ten slotte voor al hunne moeite en reeds gemaakte onkosten nul op request krijgen. Ziedaar een frappant staaltje, hoe moeilijk het zal zijn, wat particulieren, ja zelfs groote maatschappijen betreft, de productieve kracht van ons land te vergrooten. Kwam er op die schepen, gemaakt in Engeland, nu een groot invoerrecht, wellicht wer den zij dan wèl in ons land gebouwd. Maar daar willen immers de vrijhande laars, pur sang niet aan 1 Arme produc tieve kracht van ons land 1 Zoo vroeg mij onlangs een zeer ernstig landbouwer, iemand, die ten allen tijde de zaken zoo goed mogelijk tracht te doen en niet bang is, zich een kleine uitgave te getroosten, als hij weet, dat de opbrengst daardoor grooter zal worden. Zoo heeft hij dan ook al lang de gewoonte, om in het voorjaar de wintergranen te „zouten* (met chiiisalpeter te bemesten), zoo geeft hij in datzelfde jaargetijde de weide een zekere hoeveelheid chiiisalpeter enz. maar in het najaar chiiisalpeter te geven, dat vond hij nu toch wel wat al te kras. „Zeg gij me nu eens/' zoo herhaalde hij zijn vraag, „hoe denkt gij daarover,* „moeten wij in het najaar op de wintergewassen chiiisalpeter geven Hoor eens, Tij», (zoo antwoordde ik hem ongeveer) mijn autwoord zou heel kort kunnen zijn, nl.probeer het zelf. Vooral aan jou kan ik zoo antwoorden, daar het toch niet de eerste maal is, dat ge iets zelf zoudt onderzoeken. Wat is gemakke lijker dan deze proef te nemen? Go geeft de eene helft vau uw land chiiisalpeter en de andere helft niet. Het volgende jaar zult gij zelf de vraag kunnen beantwoorden. „Zoo bedoel ik het niet,* zei Tij», „dat weet ik ook wel, en nu ge het zegt, zal ik het ook pro'oeeren, want eigenlijk is het gemakkelijk genoeg, maar de kwestie moet toch ook te beredeneeren zijn.* Juist, de zaak is te beredeneeren en ze is ook lang beredeneerd endat van proeven hebben de juistheid der be redeneering gestaafd. Da vóór den winter inet chiiisalpeter bemeste wintergewassen staan in het voorjaar geregeld beter, en geven bijna altijd grootere opbrengsten. En nu woudt ge zeker nog wel weten, hoe men er toch toe gekomen is, om de granen en andere wintergewassen nog chiiisalpeter te geren voor den winter „Ja zeker, daar ben ik zeer nieuwsgierig naar," Luister dan. Ge zult het met me eens zijn, dat het voor den stand van het ge was wenichelijk is, dat in het voorjaar de groei zoo spoedig mogelijk kan hervat worden. De zwakste individuen gaan in den winter ten onder of komen na den winter slechts kreupel te voorschijn. Slechts die planten, welke krachtig den winter door gekomen zijn, leveren een belangrijk aandeel voor den oogst. Het is dus zaak het gan- sche gewas vóór den winter een zoo gioot mogelijke ontwikkeling te doen krijgen. Daar na den zaai van de wintergewassen do groeitijd nog slechts kort is. moet in kracht gewonnen worden, wat in tijd te kort komt. Die kracht komt van het chiii salpeter. Dat behoef ik jou niet meer te zeggen Tijs, dat weet gij evengoed als ik. Alleen met het chiiisalpeter kan in zulk een kortea tijd de plant gedwongen worden, spoedig te groeien en nog vóór den winter een behoorlijke grootte te hebben. Doch er is meer. Na het zomergewas heeft men waarschijnlijk den bodem bemest met kali en phosphorzuur of met het laatste alleen. Hoe is liet mogelijk, dat deze eeuig effekt doen, als er geen direct opneembare stikstof is. Die van het vorig jaar is voor een groot deel of geheel weg. Dus, om de andere meststoffen (kali en phosphorzuur) nog vóór den winter iets te laten doen, is er chiiisalpeter noodig. Als er geen kunst mest gegeven is, dan is er waarschijnlijk nog genoeg kali en phosphorzuur in den grond. Het geval blijft dan hetzelfde. „En de stalmest, mijnheer Zeer zeker, stalmest is uitstekend voor Alle wintergewassen, maar juist daarom is zijne weldaden in een dagblad vermeld te zien. Daarbij zag zij bijna nooit een dagblad in, zelfs niet dat haara vaders. De licht zinnige geest, die in de feuilletons doorstraalde, kwetste hare zedigheid, en van de politiek be greep zij niets en stelde er geen belong in Llare gouvernante, jufvrouw Florence, die niet dezelfde minachting jegens de dagelijksche dagbladlitteratuur koesterde, had last, om in de verscheidenheden alles uit te knippen, wat betrekking had op ongelukken, welke in de laatste vier en twintig uren binnen de stad Parijs waren voorgevallen. Angelie vond in die knipsels eene onuitputtelijke bron, om op eene nuttige wijze hare weldaden te besteden. Haar vader had haar een koninklijk speel geld toegelegd24,000 frank En evenwel vroeg Angelie gestadig voorschotten, liet zich kredieten openen en Biak menigmaal beide handen uit, opdat Nerval ze met goud zou vullen. Zij haa haar weerga niet in het be denken vau gelegenheden en voorwendsels tot geschenken. Sint Nikolaas, patroon der kin deren, St. Catharina, patrones der jonge meisjes, Paschen, Pinksteren, Kerstmis, Nieuw jaardag, haar verjaardag, zij telde en bere kende alles. Maar het was eene dwaasheid haar juweelen te geven, want een paar dagen later was alles verkocht, en de armen wisten waar het geld gebleven was. Het meisie had haren vader hartelijk lief. Zij vond hem soms wel wat afgetrokken en in eene stille treurigheid verzonken, maar dan bedacht Angelio, dat hare moeder jong ge storven was, en Achilles Nerval haar innig bemind had. Had alleen de herinnering aan zijne vrouw hem belet een tweede huwelijk aan te gaan? Angelie dacht zulks maar Nerval liet zich nooit in vertrouwen over iets uitzij moest zich dus wel bij die gissing bepalen. 't Is opmerkelijk, dat Nerval geene vrienden bad. Hij had een uitgebreidon kring van kennissen, velen menschen drukte hom met warmte de hand, hij stoud op geraeenznmeu voet met eene menigte mannen, even rijk als hij, en nochtans bezat hij geene enkelen ver trouwde, en als hij er behoelte aan gevoeld had, zijn hart in den boezem van een ander uit te storten, zou by met geene mogelijkheid onder de velen die hem omringden, het ver knochte wezen gevonden hebben, dat bereid was hem op te beuren, hem te raden, te bemoedigen of zelfs hem te aanhooren. Schrikte zijne koelheid de meeste menschen af? Ofwel bezat Nerval dat onverklaarbare iets over zich, dat terugstoot in plaats van aan te trekken? Wus zijne hand te kil, waren zijne lippen te dun, miste zyne stem dien eigenaardige klank, die vertrouwen inboezemt? Misschien lag er van dat alles iets in zyn wezen. Zijn trots belette hem zich te beklagen over dat gemis van alle vriendschapsbetrekkingen, en evenwel gevoelde hij zulks diep. Hij zou wel 100.000 frank gegeven hebben, als hij had mogen hoorenWat is die Nerval een in nemend mensch!" Maar dat kwam niemand in de gedachte, en bijgevolg ook niet over de lippen. Hij bad dus alleen Angelie, Maar met dat onervaren, schuldelooze meisje kon hij niet spreken over alles, wat hem op het hart lag. Een deel van zijn leven bleef een geheim en als ouder een Bluier verborgen. Sinds ODgeveer eene maand was Nerval, zoo mogelijk voorkomender dan ooit jegens zijne dochter; zij merkte het ten auwernood op eene scherpzinnige vrouw zou er zich ongerust over gemaakt hebben. Tot aan dien dag was er nooit tusschen vader en dochter spraak geweest van een huwelijkNerval ontving weinig menschen, ADgelie verscheen zelden in het salon, als haar vader een klein avondfeest gaf. De gedachten van het jonge meisje hadden zich nooit beziggehouden met hot vooruitzicht op eeDe of andere echtverbintenis. Zij gevoelde zich gelukkig, en meer verlangde zij niet. En werkelijk haar ontbrak niets. De broei kas was vol bloemen, de vogelkooi vol vogels, haro vertrekken waren allerkeurigst en rijk ingelicht, en zij bewoonde een prachtig hotel. Zij putte baar believen uit do goed gevulde kas haars vaders. Terwijl Nerval zich onledig hield ui et zijne zaken, kon zij naar de kerk gaan, armen bezoeken, kortom, doen wat baar goeddacht. (Wordt vervolgd.)

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1908 | | pagina 1