Tweede Blad. Provinciaal Nieuws flummer 92. Donderdag 19 November 1908. aargang. Van uit den trein zagen we reeds dat het voor Raamsdonk een heugelijke dag was. van schier alle huizen toch wapperde de nationale driekleur. En terecht deze vreugde-uiting, want hetgeen daar Maan dag plaats had, is een groot evenement in de geschiedenis dezer bloeiende ge meente, die de verststrekkende ge volgen voor hare ontwikkeling en voor uitgang kan hebben. Dien dag nl. werd de electrische centrale in werking ge steld, om licht en kracht te leveren voor deze gemeente. En om deze gewichtige gebeurtenis meer luister en ook practische feestviering bij te zetten, heeft men eene tentoonstelling georganiseerd waar te zien was de electriciteit toegepast op ambacht, landbouw en woning. De feestelijke opening dezer expositie (dan had Maandagmiddag plaats in de /oude school, in een lusthof van groen, ^bloemen en tropheëen herschapen. Het trof ons direct met hoeveel vernuft en hoeveel smaak deze schoollokalen, in tentoonstellingshallen herschapen wa ren de goede smaak, de goede toon in kleur en versiering, de rangschikking der etalages wedijverden om den voor rang. Geen wonder voorwaar, als men later verneemt, dat dit alles werd daar- gesteld door een dames comité, waarvan de tentoonstellings-commissie zooveel onschatbare medewerking ondervond. Na de gebruikelijke voorstellingen aan autoriteiten, werden wij door een der heeren ingenieurs rondgeleid om het tentoongestelde in oogenschouw te nemen, maar daarover later meer, laten we eerst het officieele gedeelte zoo getrouw mogelijk weergeven, want lang zamerhand kwamen de autoriteiten, vele met hunne dames de ontvangstzaal vullen. Wij merkten o.m. op de leden van den gemeenteraad van Raamsdonk, met den oud-Burgemeester Mr. Heere. (De waar nemende burgemeester wethouder Kamp was verhinderd) de Eerw. heer pastoor van Dorp en Veer, de majoor Ober- holzer, garnizoens-commandant van Geer- truidenberg met een tweetal officieren, Burgemeester en Wethouders van Geer- truidenberg, Waalwijk, Besoijen, Dussen, Burgemeester van Tilburg met eene commissie uit den raad e. m. a. Te omstreeks kwart voor vijf kwam het lid der Tweede Kamer, de heer A. C van Vuuren, vergezeld van verschil lende autoriteiten, o.a. mr. Max van Dam, lid van Gedeputeerde Staten, het gebouw binnen en nadat allen hadden plaats ge nomen nam den heer ten Bosch, presi dent-commissaris der N. V. Electriciteits- maatschappij 't woord, tot het houden van eene uitgebreide, practische rede, waaraan wij het volgende ontleenen Als voorzitter van den Raad van Commissarissen der N. V. Electri- citeits-Mij Raamsdonk, heette hij alle aanwezigen in het algemeen en enkele heeren in het bizonder, hartelijk welkom op deze plaats. De bijeenkomst had ten doel, zooals spr. zeide, oin de centrale officieel te openen, door de electrische stroom ter beschikking te stellen van eene tentoonstelling, die de toepassingen van electriciteit op verschillend gebied, aan een ieder duidelijk wil maken. Spreker deelde vervolgens een en ar der mede over de tot stand koming en den toestand det Maatschappij. Den 6den Maart van dit jaar werd spr. uitgenoodigd een onderhoud te heb ben met de lichtcommissie dezer ge meente. In dit onderhoud, hetwelk en kele dagen later plaats vond, werd spr. medegedeeld, dat bij het gemeentebestuur een verzoek was ingekomen van eene concessie voor electrische verlichting en beweegkracht en dat het gemeentebe stuur spr. wilde opdragen de voorwaar den, waarop zij eene concessie zou kun nen verleenen, te beoordeelen. Spr. heeft toentertijd de lichtcom missie der gemeente erop opmerkzaam gemaakt, dat in het laatste tiental jaren verschillende gemeentebesturen in ons lanc concessies voor electrische verlich ting en beweegkracht hebben verleend en dat vele dezer gemeenten daarvan sléchts nadeel hebben ondervonden. Spr. wees er daarom de lichtcommissie dezer gemeente op, dat, alvorens er sprake zou kunnen zijn van het beoor- deebn der concessievoorwaarden, een ond/rzoek naar de levensvatbaarheid eene- electrische centrale voor deze ge- meette moest worden ingesteld. DL onderzoek heeft plaats gehad en het jesultaat daarvan heeft aangetoond, dat eene electrische centrale hier kan bestzan, indien de inrichting zoo een- voudg mogelijk is, en zuiver wordt be- schoiwd als eene installatie met een nuttig doel, waarbij alle luxe vermeden moet worden. Als gevolg van een rapport door spr. uitgebracht, werd aan den aanvrager, den heer J, Roosen te Haarlem bericht, dat hij definitief concessie kon krijgen voor het leveren van elcctrischen stroom ten dienste vr.n verlichting en beweeg kracht, indien hij binnen twee maanden na het desbetreffend raadsbesluit eene naamlooze vennootschap had opgericht, die naar het oordeel der gemeente over voldoende geldmiddelen beschikte en als die vennootschap de voorwaarden, die spr. in overleg met 't Bureau voor Staats- en Administratiefrechterlijke Adviezen te 's-Gravenhage had ontworpen, wilde aanvaarden. Voorts deelt spr. nog mede, dat na vele besprekingen op 31 Juli van dit jaar de maatschappij werd opgericht en dat het gemeentebestuur zich daarna heeft bereid verklaard aan de maatschap pij hypoteekgelden te verstrekken, op de eigendommen der onderneming, indien de inkomsten, die de maatschappij uit de openbare verlichting, zou genieten, tot waarborg werden gesteld tot eene richtige aflossing en rentebetaling. Een maximumbedrag van f 35.000 bij een waardebezitrecht van f 70.000 werd goedgekeurd en een rentevoet aangeno men van 4% of zooveel hooger als de gemeente zelf voor geleende gelden zou moet betalen. De onderneming is niet dan na tijd- roovend overleg tusschen vele partijen tot stand gekomen en had de oorspron kelijke concessionaris zich niet met de firma Nicolaï Lebret te Utrecht ver- eenigd, welke combinatie groot-aandeel houder is geworden en ware niet ter elfder ure verschillende in de gemeente heerschende misverstanden bijgelegd, dan was eene electrische centrale hier ter plaatse wel nooit of ten minste in een afzienbaren tijd nooit tot stand ge komen. Was de geboorte van de jonge onder neming moeilijk, de groei was des te voorspoediger, want toen op 31 Juli de oprichtingsakte was gepasseerd, werd op den zesden Augustus daaraanvolgende het benoodigde terrein, gelegen aan de Dongeb.ug, gekocht en op den 7den werd reeds een aanvang gemaakt met het uitgraven van den fundeeringsput. In 100 dagen, waarvan 86 werkdagen, werd dus eene inrichting, die duizenden tot voorspoed kan zijn, tot stand ge bracht. Spr. brengt vervolgens aan verschillende heeren zijn welgemeenden dank voor de belangrijke medewerking en steun, van hen ondervonden. De heerlijke samenwerking, die is ont staan, en welke vooral in kleine gemeen ten zoo noodig is, heeft hier iets grootsch tot stand gebracht zei spr. De centrale is ingericht voor het geven van driephosigen wisselstroom (draai stroom van 5000 Folt spanning deze hoog gespannen levensgevaarijke stroom wordt door ondergrondsche kabels verder geleid en op verschillende punten ge transformeerd in laag gespannen stroom van 175 volt spanning, die alsnu langs een bovengrondsch net van blanke geleiders aan de gebruikers wordt toe gevoegd. In de centrale zijn twee zuiggasmotoren, ieder van 75 effektieve paardenkrachten, opgesteld. Deze mo toren worden gedreven door gas, dat i erkregen woidt door gas-arme anthraciet ia groote vulkachels, generatoren ge naamd, in gas te veranderen. De zuiggasmotoren drijven ieder een dynamo van passende grootte, dynamo's den noodigen stroom leveren die na verschillende meet- en controle instrumenten gepasseerd te zijn, dooi een zoogenaamden transformator onder een spanning van 5000 volt wordt ge bracht. Van uit de centrale gaat deze hooggespannen stroom door een onder grondsche kabel gedeeltelijk naar Raams donk (Dorp) gedeeltelijk naar Raams donksveer, alwaar de stroom weder op lage spanning wordt gebracht en door een bovengrondsch net naar de ver bruikers wordt geleid. In de centrale is plaats voor een derde machine, terwijl er bij den bouw op is gerekend, dat uitbreiding gemakkelij kan plaats vinden. Het systeem van hooggespannen draai stroom werd verkozen, omdat de Maat schappij den wensch koestert, ook aan andere gemeenten desgewenscht stroom te leveren. De gemeenten, die voora' in aanmerking komen, zijnWaspik Capelle en de verdere gelegen gemeenten in de Langstraatvoorts kunnen Geer- truidenberg en Oosterhout stroom krijgen voor kracht en andere doeleinden. De gemeenten, die reeds een centrale ver lichtingsinrichting bezitten, zullen kunnen zien dat het van groot belang geacht moet worden, wanneer klein- en groot industrie de beschikking hebben over electrischen stroom voor arbeids-doel- einden. Deze centrale dient dus niet uitsluitend een plaatselijk belang, neen, zij is zeer van gewicht voor een uitgebreid deel dezer provincie. Daar de centrale des nachts uit den aard der zaak geen of nagenoeg geen stroomafnamc zal hebben, zijn de eerste stappen gedaan om een waterleiding voor Raamsdonk enomliggendegemeen- ten tot stand te brengen, die des nachts en over dag het benoodigde arbeidsver mogen van de centrale zal betrekken. De oprichting der centrale waterleiding kan in verhouding van andere waterlei dingen goedkoop zijn, omdat de daarvoor noodige machinale inrichting slechts ge deeltelijk behoeft te worden aangeschaft, terwijl buitendien de uitgaven voor be dienend personeel beperkt kunnen zijn. Daar de centrale te Raamsdonk er niet op ingericht is om vele gasten te ontvangen werd besloten, de centrale te openen door stroom te zenden naar één punt, waar alle toepassingen tentoonge steld zouden zijn, ter leering van de bewoners dezer en naburige gemeenten. Dit denkbeeld ontmoette van meet af groote sympathie. Vele heeren gemaakt. Het ging er hier tot laat zeer gezellig naar toe en deze gezeliige bijeeenkomst vormde een waardig slot aan de charmante ontvangst, den ge- noodigden door de electriciteits-maat- schappij bereid en gaf den geheelen indruk van »alles eerste klas,4 wat men ook hier met de centrale, de verlichting, de tentoonstelling schijnt bereikt te hebben. Ook het tentoonstelllings-comité en de commissie van orde, kweten zich op zeer verdienstelijke wijze van hunne taak, niet 't minst in 't verschaffen van inlichtingen aan de pers. In 't kort de totaal-indruk die wij kregen, was dat hier kranig, energiek werk is geleverd en overtrof verre onze ver wachtingen 1 Van den bouw der centrale werdeD aan genoodigden tal van interessante toto's met beschrijving aangeboden. Over de tentoonstelling zelve hopen we in ons velgend nummer een en ander te zeggen. aan vormden een tentoonstellings-comité, waarvan de heer G. T. Simonis voor zitter werdmr. Heere aanvaardde het voorzittersschap terwijl zijne echtgenoote een dames-comité formeerde. Spreker bracht een woord van lof aan zoovelen, die op een of andere wijze hadden meegewerkt aan de samenstelling uitvoering van het werk, de electrische centrale en niet minder aan deze ten toonstelling. Nadat spreker ten slotte eer. afzonder ijk woord tot den heer Van \7uuren had gericht, verzocht hij dezen, onder de aanbieding van een album, fotografiën der electiische centrale enz. bevattende, den electrischen stroom in te schakelen en de tentoonstelling te openen. (Applaus.) De heer Van Vuuren sprak een woord van inleiding, en voldeed daarna aan t verzoek van den heer ten Bosch, scha kelde den electrischen stroom in, en de zalen, die tot dusver in een petroleum- somber gehuld waren, werden nu in lichthoven herschapen, van alle zijden en van boven schitterden honderden gloei lampjes en was alles overgoten met een zee van licht, van mooi stabiel licht- Daarna hernam de heer Van Vuuren t woord en wees op de historische be- teekenis van het oogenblik. Een historisch moment noem ik voor Raamsdonk deze inschakeling. Ik ben er zeker van, als de electrische centrale beantwoorden zal aan de verwachtingen daarvan gekoesterd, de jongsten onder u nog aan hun kleinkinderen zullen ver halen van het oogenblik, waarop Raams donk met eene enkele handbeweging zijn petroleumlicht voor electrisch zag plaats maken. Ik zeg dus zeker niet te veel, wanneer ik beweer, dat het een historisch moment is, waarop Raamsdonk, eerst met zijn petroleum in de achterhoede plots naar voren dringt onder hare zusteren en gedachtig, dat de laatsten de eersten zullen zijn, het nieuwe, het electrisch licht ontsteekt. In den breede ging spreker het ont staan en de ontwikkeling der lichtbronnen na, om na eene breedvoerige en met aandacht gevolgde rede, waarin hij tot zijn spijt te kennen gaf weer spoedig te moeten vertrekken, in verband met de avondzitting der Kamer, een woord van hartelijken dank bracht voor de eer dat hij den stroom heeft mogen komen inschakelen, om deze tentoonstelling te openen, die het begin vormt van de electrische verlichting en krachtvoort- brenging, welke eer door hem op hoogen prijs wordt gesteld. Hij toch is vast overtuigd, dat het grootelijks zal strekken tot den groei en bloei dt r gemeente Raamsdonk, die niet bestaat uit twee deelen, maar een Raamsdonk, ',va?rvan hij op den dag van heden nog zoo tal van duidelijke bewijzen ziet, wat hem zoo innig ge noegen doet. Voorts brengt spr. een welverdiend woord van hulde aan den president commissaris voor zijn krachtige hulp bij bet tot stand brengen 'dezer electri sche centrale. Ook mr. Heere en diens echtgenoote wordt door hem hulde ge bracht. verder de dames van Raamsdonk en allen, die op eenigerlei wijze hun steun verleenden. Met de beste wen- schen voor den bloei der centrale en der gemeente eindigde spr. zijne rede en verklaarde hij de tentoonstelling voor geopend. Daarna werd een korte rondgang ge maakt door de tentoonstelling en van daar ging men in optocht, voorafgegaan door de harmonie >de Eendracht4 van Raamsdonksveer en omstuwd door een groote volksmenigte, naar het andere deel der tentoonstelling bij den heer C. F. Kommers, waar de electriciteit werd getoond, toegepast op den landbouw. Ook hier was de entree netjes versierd. Nadat hier een en ander in werking ge zien was, werd receptie gehouden in de zalen van de restaurant »Kommers>, al waar alles piekfijn in orde bleek, zooals men zulks van dit huis gewoon is. Van een daar opgericht koud buffet, geleverd door den heer Ed. vau Tilburg van Waalwijk en dus vanzelf alles keurig, werd zooals begrijpelijk was ruim gebruik WAAL WIJK, 18 Nov. 1908. Gemeenteraad. de gisteren gehouden stemming Bij voor een lid van den gemeenteraad van Waalwijk, ter voorziening in de vacature ontstaan door het bedanken van den heer F. A. Baijens, werden uitgebracht 343 stemmen. Van onwaarde waren 9 stemmen. Hiervan bekwamen PI. G. van Everdingen 125- J. J. A. Houben 209. Zoodat gekozen is de heer J. J. A Houben, wien wij bij deze onze hartelijke gelukwenschen aanbieden. Eerste Wintcrconcert der Llodcrtafel. >Een goed begin is een daalder waard.4 Aan dit spreekwoord dachten wij Zondagavond j.l. bij het binnentre den der geheel gevulde concertzaal Musis Sacrum. De uitvoering der ver schillende koren en soli had de belang stelling van het talrijk publiek ten volle verdiend. Het deed ons goed opnieuw te mogen constateeren, hoe Oefening en Vermaak groeit in ledental en het peil harer uitvoeringen steeds rijst. Er was gestudeerd met vlijt en con amore. De goede vruchten hiervan vielen te genieten vooral in de nieuwe koren »Gothentrouw4 van Wagner, >de liefste Plek4 van Loser »en het lied van den Arbeid4 van Wiertz, welke met gloed, overtuiging en juistheid werden gezon gen. Doch ook de oudere nummers van het repertoir bleken niet verwaarloosd, doch wel degelijk nog eens onder de schaaf gebracht te zijn, »Het Ave Ma ria4 van Schwartz Waldesrauschen4 van Ulrich en bovenal het machtige >Te Deurn4 van Verhulst maakten een nog dieperen indruk dan een vorige maal. Jammer, dat in deze laatste schep ping het koor tegen het einde op een dwaalweg raakte en de solist, de heer Verhoeven, die tot dan toe zijne zware partij zoo uitmuntend vertolkt had, daardoor den juisten tcon onmogelijk kon blijven vasthoudeD. Doch waar is de uitvoering, die geheel vlekkeloos is Groot succes hadden ook de solisten de heeren Trimbach en Sars met den Duo uit de Favorite van Donizetti en de heer A. Groenen met »In den vreem de4 en »Terugkomst4 van Verhulst. Het laatste nummer werd op het niet eindigend applaus van het opgetogen publiek nog eens herhaald. Aangenaam is het ons te mogen ge tuigen, dat het kwartet »Zang en Vriend schap4 flinke vorderingen gemaakt heeft. De uitvoering van »Zoo gij mijn lief wilt zijni en >Ave Maria4 van Rams- horst viel bepaald te loven. Het publiek toonde zich tot applaus zeer geneigd en als gevolg van dien werd nog ten beste gegeven jO Jesu Amor mi4 van Giesen, een zeer fraaie compositie, naar eisch vertolkt. Dit wat het vocale ge deelte der uitvoering betreft. Ook op instrumentaal gebied was ditmaal veel te genieten. De heer C. v. d. V\ ei- den, toonkunstenaar te Oosterhout, had, uit sympathie voor de Liedertafel, op zich genomen een vijftal nummers op de viool ten gehoore te biengen. Deze waren >Benedictus4 vao Mackensie, het beroemde air op de G snaar van Bach, Romance van Svendseu, Concert No. 8 van Rode en la Seduction van Piedro Accordi. De uitvoering hiervan verried in alles den bekwamen, fijn voelendeo, uitmuntend geschoolden artist, wien het niet veel moeite kostte, de menigte tot geestdrift te stemmen. Jammer, dat het harmonium, waarop de heer L. v. d. Weijden uit Dongen den solist in de drie eerste nummers zou accompagnee- ren, voor zijn dienst totaal ongeschikt bleek en door de piano, ook al sinds lang geen eerste-klas-instrument meer, vervangen moest worden. Dit schaadde den totaal indruk niet weinig. Waar blijft de Mecenas, die Oefening en Vermaak eens een haar passend instrument be zorgt 1 Van een vereeniging, die zich zooveel moeiten en kosten moet ge troosten om ons een verheffend genot te doen smaken, kan men toch niet vergen, dat zij ook die zware uitgave, geheel uit eigen middelen bestrijdt. Aan het slot bracht de waarnemende Voorzitter, de heerA. C. v. d. Heijden, een woord van oprechte hulde en war men dank aan de heeren C. en L. v. d. Weijden, terwijl hij speciaal over de verdiensten van den violist breeder uit weidde en hem een spoedig »Tot weer ziens4 toeriep. Met deze hulde hebben voorzeker alle aanwezigen volmondig in gestemd en tevens een stillen groet en dank gebracht aan de ijverige leden der Liedertafel, haar onvermoeiden pianist den heer A. Hurkmans Lz en vooral den Directeur, den heer Sars, die zijne taak zoo ernstig opvat en niets nalaat van wat strekken kan om zijne Veree- iging steeds verder te brengen op de baan der kunst. Dlcfstul. Zekere C. v. D. van Waalwijk is te Tilburg gearresteerd verdacht van 't stelen van een rijwiel en naar den Bosch overgebracht. „Uc Frank." Wij hebben een verzuim te herstellen, nl. door omstandigheden buiten onzen wil, vermeldde ons blad tot dusverre niets van de uitstekend geslaagde uit voering, welke de gymnastiekvereeniging »de Frank» op Zondag 8 November op de zaal Musis Sacrum» heeft gegeven. De uitvoering was als altijd goed bezet en had ook veel succes. De ver schillende nummers, zoowel vrije- en orde oefeningen door de leden en leer lingen als de oefeningen aan de werk tuigen liepen goed van stapel en legden getuigenis al van de goede krachten die deze vereeniging telt, de ijver en lust waarmede geoefend wordt de bekwame leiding van den heer L. van Drunen, waardoor alles bijeen zulk een resultaat wordt bekomen. Geen wonder dat het publiek ten zeerste het gepresteerde roemde en met groote voldoening op dezen avond terugziet, wat ook de leden van de Frank niet minder zullen doen. Voordraelitcu—wedstrijd. Wij schijnen a.s, Zondag en Maandag bij den heer A. C. van de Werff wel het puikje der komieken te krijgen. Nadat een paar deelnemers onlangs te Eindhoven verschillende prijzen behaal den, zijn nu drie der mededingenden te Tilburg bekroond. Zondagavond had in de N. K. Harmonie een groote humoristische voordrachten wedstrijd plaats, waaraan alleen konden deelnemen, eerste prijswinners. Een jury bestond er niet doch het publiek zou te beslissen hebben, wie de prijzen van f 40, f 30, f20 en f 10 zouden verdienen. De prijzen waren dus pu blieksprijzen. De uitslag was verder als volgt le prijs Jac. Mol, uit Oudenbosch. 2e prijs George Voget, uit Haarlem. 3e prijs A. van Ierland, uit Tilburg. 4e prijs A. Voeten, uit Tilburg. 1, 2 en 3 treden hier Zondag en Maandag op- Voor de uitvoering van Maandag zie men achterstaande adver tentie. Aanbestedingen. Op Woensdag 16 Dec., ten 10Vg ure, zal aan het gebouw van het Provinciaal Bestuur alhier worden aanbesteed De levering van steenkolan ten be hoeve van de stoomgemalen en stoom- veren onder de gemeenten Herpt en Bern, Waalwijk, Besoijen, Capelle, Raams donk, Dussen en Almkerk, provincie Noord Brabant, behoorende tot het onderhoud van de werken aan de Berg- sche Maas. Door het Ministerie van Water- staar werd Maandag aanbesteed het maken van een aanlegplaats aan het Volkerak te Ooltgensplaat met bijkomen de werken. (Raming f 165.000). Laagste inschrijversC. De Groot Azn.. te Gorinchem en K. L.* Kalis Wzn., te Slie- drecht. voor f157 OOO die thans het kanaal 's Bosch—Drongelen aanleggen, VR1JII.-CAPEL 18 Nov. 1908. Naar we uit goede bron vernemen, zal bet ianfare- corps „Sirena" alhier op 8 Deo. a.een jen uitvoering geven. CATlii^E. De cnreus 1908/09 der har- iulir fisscliool in >m d«er g.n.«Kte i» 1 November urgofugtS net 6 m.nn.lljj'e 1 vrouwelijke leerling. Vele kinderen alhier zij lydende aan de zoogenaamde dikoor of bof, Deze week is door den Heer J. Mout- baan, slager alhier, een koe geslacht van 654 K. G. Voorwaar geen kleinigheid RAAMSDONK (Dorp) 17 Nov. 1908 Mej. H. D. van Alphen, vroeger onder wijzeres aan de bijzondere R. K. meisjes school alhier, is met ingang van 15^ Nor. benoemd iü gelijke betrekking te Kerkrade* Onze voetbalclub „S. S. S." hield ver leden Zondagmiddag eene match legen fB. V. C." uit Besoijen. 't Is voorzeker te wij ten aan de weinige repetities van »S. 8. 8/' dat Raamsdonks zonen de nederlaag leden 101. Wij wouschen de jeudige leden iu vervolg waa meer ambitie en grooter succes. Tot onzen spijt moeten wij mededeelen dat de uitvoering, welke Donderdag a. s. door de tooneelvereeniging Vondel" uit Ooster- hout ten huize van Mej. Floiis zou gegeven

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1908 | | pagina 5