Nummer 93.
Zondag 22 November 1908.
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Eerste Blad.
31c. Jaai gang
ANTOON TIELEN,
i Dit nummer bestaat
Teimond ur DRIE Bladen
De Socialistische eo de
Christelijke Toekomststaat.
HET GEHEIM
VODDENRAPER
LANDBOUW.
FEUILLETON
U ITO E V K Si
EAOUL DE NA VERY.
'.ven, ge-
n adres-
fELEN.
De Echo van het
WaalwUksclic en Langstraatsclie Courant,
Dit Blad verse' ijiit Woensdag- en Zaterdagavond.
Abonneuiéntsprijs per 8 maanden fO.^ö.
Franc o per post door het geheele rijk f 0.90.
BrieveniugezondeD stukkengelden enz., franco te zenden ?an den
Uitgever.
WAALWIJK. Telefoonnummer 38.
Advrrtvntiën 17 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, groote
letters naar plaatsruimte. Advertentiën 8maal ter plaatsing opgegeven,
worden Smaal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels cd
advertenties bij abonnement worden speciele zeer voordeelige contracten
gesloten. Reclames 15 cent per regel.
i.
De lezers herinneren zich nog- wel de
tafereeltjes uit den Socialistischen Heil
staat, welke in den jaargang van 1908
in dit blad gestaan hebben. Welnu, zij
hebben daaruit kunnen ervaren, hoe »die
Socialistische Toekomststaat1 er zoo on
geveer zal uitzien, dat hij n.l. gebouwd
is op de negatie van het individucele in
den mensch. en daardoor vooral op de
afschaffing van het privaatbezit.
Hij staat lijnrecht tegenover den »Chris-
telijken Toekomststaat4, waarin ten volle
erkend wordt ce christelijke opvatting
van den mensch als individu en tevens
als sociaalwezen, waarin dus van een
algeheele gelijkheid geen sprake kan zijn
en 't privaatbezit onaantastbaar blijft.
En toch hoe tegenstellend deze twee
begrippen en maatschappelijke toestan
den ook mogen zijn, punten van over
eenkomst zijn niet buitengesloten.
Beide beoogen n.l. een hervorming
onzer tegenwoordige maatschappelijke cn
politieke ordening.
Beide willen een andere wijze van
voortbrenging, verspreiding en verdeeling
der goederen en
Beide trachten betere economische
toestanden te scheppen voor den arbei
dersstand.
Hiertegenover staan echter de volgen
de principieele verschilpunten
1. Terwijl de ^Socialistische Heilstaat4
een algemeene centralisatie van bedrij
ven en beroepen beoogt, wil de »chris-
telijke Toekomststaat4 een decentralisatie
in beroepsstanden.
2. Terwijl de eerste met een andere
ordening van voortbrengen, verspreiden
en verdeelen in hoofdzaak bedoelt de
afschaffing van 't privaaibezit, laat de
Christelijke Toekomststaat 't privaat bezit
Van „DE ECHO VAN HET ZUIDEN".
VAN DEN
NAAR HET FRANSCH VAN
50.
■Ik vond er eene. Het was een jong ouder
loos meisje, zeer eenvoudig opgevoed, wier
bruidschat schitterend mocht heeten in mijn
nederigen standzij bracht dertig duizend
frank mede. Wij waren gelukkig, ja zeer
gelukkigonze echt werd door den hemel
gezegend, ik had vier kinderen toen mijne
moeder stierf, ik kreeg er nog twee by, en
wij dankten er God voor.
■Wij moesten echter zeer bekrompen leven
de kleine nalatenschap van mijne moeder, de
bruidschat mijner vrouw, miju salaris, dat
op zestienhonderd frank gebracht was, vormde
een ontoereikend inkomen voor een gezin, uit
man, vrouw en zes kinderen bestaande. Wij
konden ons niet als gewone werklieden klee-
den en toch waren wij armer dan menig
handswerkman.
De zorg voor hare kinderen nam den gan-
schen tijd van mijne vrouw in. en belette
haar eenig geld te verdienen. Zy was een
model van zainigheid, maar wij moesten toch
ons klein kapitaaltje aanspreken, te meer
daar wij door eene zware beproeving bezocht
werden Crucifix, mijne oudste dochter, kreeg
eene uitterende ziekte en werd bedlegerig.
■Od zekeren dag gelastte mij M. Mont-
travers voor de dagbladen het prospectus van
een nieuwe, schitterende onderneming over
te schrijven, waarop de inteekening bij hem
opengesteld was. Het betrof goudmijnen, die
op de boorden van den Guadalquitar heetten
onaantastbaar, maar wenscht toch
vermindering van de zeer groote maat
schappelijke ongelijkheid.
3. In den »Heilstaat4 wordt slechts
één klasse erkend, de christelijke Toe
komststaat tracht de welvaart te bevorde
ren van alle maatschappelijke standen en
4. Is in den Socialistischen Toekomst
staat geen andere plaats voor Onzen
Lieven Heer dan alleen als verzorger
van musschen en spreeuwenin den
Christelijken Toekomststaat wordt ge
streefd naar de steeds verdere doorvoe
ring en toepassing der christelijke begin
selen in de practijk, niet alleen voor het
individueele, maar ook voor het sociale
en staatkundige leven, m. a. w. hier wordt
in volle practijk gebracht die heerlijke,
alles, zeggende leuze van onzen tegen-
woordigen Pontifix Omnia iustaurare in
Christo alles hervormen in Christus.
Juist, dat is feitelijk de resultante van
alle economische, sociale en staatkundige
strijdvragen. De strijd voor de wording
en den groei van den christelijken Toe
komststaat is er een van geloof tegen
ongeloof.
't Geloofomvattende allen, die met
ons willen strijden voor Christus' Koning
schap 't ongeloofinsluitende al de ove
rigen wat in de toekomst beteekent
het Katholicisme tegen 't Socialisme.
Zeer pakkend is dit bij de jongste ver
kiezingen in Oostenrijk bewezen Daar
is de liberale partij, als zijnde een tus-
schending, totaal als parlementaire partij
doodgedrukt, terwijl enkel verkozen zijn
christelijk socialen en sociaal-democraten
de eersten met een overweldigende
meerderheid. Doch behalve onze thans
jubileerende H. Vader hebben nog vele
andere groote en hoogstaande mannen
ingezien, dat de Maatschappij van onze
dagen een ontredderde samenleving is,
die door het te ver doorgedreven indi
vidualisme der liberale economie ver
worden is tot een rammelend geraamte,
dat nog voortdurend zwakker wordt door
den ontzettenden onchristelijken concur
rentie strijd en dat niet eerder weer
een veerkrachtig lichaam van vleesch en
bloed kan worden dan door de leer van
Christus' practijk.
Men legge zijn oor maar eens aan
dachtig te luisteren aan de uitspraak van
den eminenten, Amerikaanschen kardi-
ontdekt te zijn. Het kostbare metaal was
slechts met een dunne aardlaag bedekt en
buitengewoon zuiver, en de exploitatie der
aderen beloofde eene winst van twee tot drie
honderd percent. Terwijl ik die aanwijzingen
afschreef, dacht ik
Waarom zou ik M. Montravers niet
verzoeken mij eenige akten tegen den prijs
der uitgifte af te staan Binnen een jaar zóu
mijn kapitaal verdrievoudigd wezen, de over
vloed zou het gebrek vervangen en wij zou
den allen gelukkig zijn.
»Ik bezat zes en dertig duizend frank en
verzocht om twee en zeventig aandeelen.
■Toen ik dien achtermiddag thuis kwam,
was ik uitgelaten van blijdschap.
■Ik verbeeldde mij, dat wij binnen drie
jaren rijk zouden zijn, en ik mijne kinderen
«ene schitterende opvoeding zou kunnen
geven.
■Maar, tegen mijne verwachting, deelde
mijne vrouw niet in mijne geestdrift.
Drie maanden lnng mankte de zaak opgang,
de aandeelen boven pari en wij verheugden
ons niet weinigminder uit overtuiging dan
wel uit liefde, sprak mijne vrouw niet meer
van mijne onvoorzichtigheid Gedurende het
tweede trimester, hield de vraag naar aan
deelen van do Guadalquivir-mijnen op in de
vergadering der aandeelhouders, welke ik bij
woonde, werden nieuwe fondsen aangevraagd
de exploitatie was kostbaarder dan men aan
vankelijk berekend had. Voorzeker, het bleef
eene voortreffelijke onderneming, maar er was
tijd en geld noodig.
■Ik zeide er niets van tegen mijne vrouw,
maar sinds dien tijd ontvluchtte de sl lap
mijne legerstede. Het bedrag van mijne nieuwe
storting was twee duizend franken bracht
ik dit geld niet aan, dan moest ik mijne
aandeelen met groot verlies verkoop^n, ofwel
ik verloor mij^e rechten als aandeelhouder;
ik leende hot derhalve van eenen vriend, en
zes maanden later was de maatschappij der
Guadalquivir mijnen in liquidatie-
nik was ten onder gebrachtmijne vrouw
en mijne kinderen waren de slachto ffers van
mijne dwaasheid, van mijn blind vertrouwen
in den man, die ons het geld afgevraagd, ont-
Btoien had, want hij kon zeer goed vooruit
naai Gibbons
Indien de maatschappij den hefboom
van het christendom ontvangt, zal zij
steeds grooter worden, zich steeds meer
ontwikkelen, maar indien zij de christe
lijke beginselen van zich slaat, is zij
veroordeeld, gelijk het Romeinsche kei
zerrijk, tot verderf en ontbinding4.
Men luistere slechts naar 't woord van
den grooten Duitschen historicus Johan
nes Janssen
»Vóór alles is het zaak, geen gods
diensthaat te herwekken, maar hetgeen
bij de afzonderlijke partijen nog over is
van het christendom, zorgvuldig te koes
teren. Van heeler harte ben ik voorstan
der van een samengaan met anders
denkenden op elk gebied, waar dit mo
gelijk is, vooral tegenover het ongeloof
en het materialisme, tegen de vijanden
van elke Kerk4.
Men verneme ook de vermaning der
Duitsche Centrums-leiders in hun mani
fest van 1893
»Niet de vernietiging der bestaande
orde kan genezing breDgen aan het
kranke leven van handel en nijverheid,
van Staat en Maatschappij, maar alleen
het herstel des Christendoms als grond
slag van ons geheel publiek en privaat
leven, van wetgeving en bestuur, het
onvervaard en onvermoeid strijden tegen
de onchristelijke, liberale wetgeving, gelijk
wij dit steeds eischten, voortdurend be
proefden en onverpoosd ondersteund
hebben4.
En 't leste 't beste men luistere
naar 't woord van onzen roemrijken Paus
Leo XIII z. g. wanneer hij ons in de
Encycliek Hmmortale Dei4 leert:
De volle belijdenis der katholieke leer
is niet bestaanbaar met meeningen, die
ook maar naderen tot het naturalisme
of rationalisme, wier kort begrip hierin
bestaathet met den wortel uitroeien
van alle christelijke beginselen en in de
maatschappij de heerschappij vestigen
van den mensch, met ter zijden stelling
van God4, en luisteren wij vooral, wan
neer hij het noemt onzen hoogsten en
heiligsten plicht: >er voor te waken, dat
de vrijheid van handelen de door de
natuurwet en Gods wet gestelde maat
niet overschrijde er naar te streven, dat
ieder gemeenebest naar een geest van
het christendom worde ingericht4.
berekenen dat de fondsen zijner bedienden
reddeloos verloren zouden gaan. Waarlijk,
hij. die het gedaan hoeft, is een ellendeling
dnizendmaal schuldiger dan een g ileiboef en
een geaieene dief.
Ik was ten onder gebracht en had boven
dien nog twee duizend franken schuld
■Lang had ik den moed de waarheid voor
mijne vrouw te verbergende dagbladen
maakten er haar mede bekend. Wel verre
van te klagen on mij verwijtingen te doen,
trachtte de brave vrouw mij te troosten en
moed in te Rpreken. Zij dacht alleen aan
mijuo smart, zij wees er mij op, dat de kin-
doren grooter werden en spoedig iets zouden
kunnen verdienen, zij smeekte mij, den moed
niet op te geven, zij weende over mij ej niet
over zichzelve.
■De ziekte van Crucifix was bij het ver
nemen van die ramp veel verergerd. Mijn
hart was vol, tot berstens toe, mijn hoofd
kookte als een vulkaan, ik had moeite mijne
verontwaardiging meester te blijven en ik
gevoelde, dat er weinig noodig was om mij
volslagen krankzinnig te doen worden,
■M. Montravers scheen zich hoegenaamd
niet te bekommeren over onzen ondergong
de zaak werd geliquideerd, en ik ontving
honderd kronen terug van mijne zesendertig
duizend frank.
Wie beschrijft echter mijne verbazing, toen
ik eenigen tijd later vernam, dat de Guadal-
quivirmijnen, onder de leiding van M. Mon
travers zeiven, weer ontgonnen werden, eene
nieuwe reeks aandeelhouders aanzienlijke
kapitalen gav<n, en de onderneming ditmaal
winstgevend scheen te zijn. Na verloop van
drie maanden wierp zij dividenden af.
Ik kan u niet zeggen wat er in mijn hoofd
omging, maar op zekeren avond trad ik, in
plaats van het bureau te verlaten, het kabinet
vau den hoer Montravers binnen. Ik moet
zeer bleek geweest zijn, want hij deinsde met
blijkbare vrees een paar passen achteruit.
Wat wilt gij vroeg hij mij.
Mijn geld, antwoordde ik hem, ik heb
zes en dertig duizend frank in de maatschap
pij der Guadalquivirmijnen gestort, ik wil
mijne zes en dertig duizend frank terug.
Gij weet wel, dat men geliquideerd
U ziet, wij bevinden ons in goed ge
zelschap. Waar dan ook dergelijke uit
spraken te boeken zijn, kunnen wij ons
zeker ontslagen achten van een verdere
algemeene bewijsvoering voor 't nood
zakelijke van den Christelijken Toekomst
staat en kunnen wij dus rustig overgaan
tot een eenigszins gedetailleerde schets
van dien Staat, opdat hij in groote lijnen
voor u sta. Dit echter voor eenige ver
volgartikelen.
ïn den Tuin.
In mijn vorig artikel deelde ik mee,
welk gesprek ik met iemand had over
de bemesting zijner vruchtboomen. Het
vervolg daarvan komt in hoofdzaak op
het volgende neer.
De voornaamste plaats bij de bemes
ting der ooftboomen, zoo vertelde ik
dan verder neemt dus de kalk in,
welke stof niet alleen den bodem ont
zuurt, en losser maakt, maar zeer krachtig
werkt op de houtvorming en bevorderlijk
is aan het suikergehalte van het ooft.
Vooral in een tuin, die, zooals ge terecht
zei »vet» is van groote hoeveelheden
beer en stalmest, zal de kalk uitnemend
werkenge kunt gerust minstens 20
Kilo per Are (100 M2) aanwenden. No. 2
is kali, onmisbaar voor hout-, blad- en
vruchtvorming deze stof werkt eveneens
op het suikergehalte en het aroma van
het fruit, terwijl tevens gebleken is, dat
een boom behoorlijk met kali gevoed,
beter bestand is tegen de vorst. Wanneer
men per are 3-6 Kilo patentkali of 1.5-3
Kilo chloorkali geeft, dan is dit niet te
veelvan kalk en kali zal men niet
spoedig te veel geven. Met stikstof en
phosphorzuur kan men zuiniger zijn ze
zijn beide noodig, stikstof voor een
snellen groei en ook om groote vruchten
te krijgen, phosphorzuur voor zaadvor
ming vooral en ook ter bevordering van
den goeden smaak der vruchten. Doch
groote hoeveelheden zijn niet noodig en
van stikstof zelf niet gevvenscht. Aan
de lange twijgen en aan den rijkdom
van groote, donkergroene bladeren is
het te zien, dat uw boomen te veel
stikstof hebben gekregen 't is daarom
goed, dat ge vooreerst die stof geheel
heeft, sprak de bankier barsch.
Ik weet dat men mij bestolen, schande
lijk bestolen heeft, hernam ik ik heb u
klinkende munt gebracht, en gij hebt mij
daarvoor eenige voddige papieren gegeven,
die na verloop van een jaar geen cent meer
waard waren Wij zijn geruïneerd, maar gij,
mijnheer, gij hebt grove winsten behaald.
De bijna tot nul gedaalde aandeelen hebt
gij opgekochtgij hebt de ontginning der
mijnen daarna weder aangevangen, en ze
leveren u verbazende winsten op. Ons geld
heeft tot bemesting gediend om de bloemen
en de vruchten te doen groeien, die gij inza
melt In uwe wereld vau beursspekulantan
noemt men dit misschien bekwaamheid,
geoorloofde praktijkenik vind het eerloos,
schandelijk, en de ongelukkigen, die men
voor het stellen vau een of andere kleinigheid
naar de gevangenis slet-pt, hebben het on
eindig minder verdiend dan gij, cm voor de
korektioneele of krimineele rechtbank te ver
schijnen en daar tot lange jaren tuchthuisstraf
veroordeeld te worden
Gij beleedigt mij viel Montravers heftig
in.
Ik spreek de waarheid antwoordde ik,
Ik zou medelijden met u knnnen gehad
bobben, als ge een beroep gedaan hadt op
mijn edelmoedigheid maar nu go zulk een
dreigenden toon aanslaat, zult ge niets hebben,
hoegenaamd niets 1
Jawel schurk voer ik voort, ik zul
terugkrijgen wat gij my ontstolen hebt, ik
zal uw schandelijk gedrag aan de kaak stellen,
ik zal het wereldkundig maken, dat gij eerlijke
lieden door schandelijke middelen geruïneerd
hebt.
En ik zal u wegens eerroof aanklagen.
De liquidatie heeft volgens de voorschriften
van de wet plaats gehad. Ga nu heen of ik
laat u de deur uitsmijten
Montravers greep naar een bslkoord.
Bij dat gezicht vloog het bloed mij naar
bet hoofd ik weet niet meer wat er in mij
omging, ik geloof dat ik op den man toesprong
hem by de keel greep om hem te worgen
het staat mij flauw voor den geest dat r
menschen kwamen, dio mij mijne prooi ont
rukten, mij met geweld meesleurden en mij
weglaat, mest ge dan overigens goed,
dan zult ge meer vruchthout krijgen,
meer ooft dus en minder last hebben
van invriezen in den winter, doordat het
thans te veel groeiende hout niet vol
doende rijp wordt. Geeft du9^ goed acht
op uw boomenheeft zich later het
evenwicht, tusschen blad- en vruchthout
hersteld, gaan de boomen naar behooren
dragen, blijft dan niet voortgaan met de
stikstof weg te laten, maar geeft dan
weer wat stalmest of, wilt ge zekerder
gaan, wat chilisalpeter of zwavelzuur-
ammoniak. Naar behoefte moet worden
aangewend 35 K.G. Chili per are of
2Va4 K.G. Zvvavelzure-ammoniak.
Phosphorzuur geeft men in den vorm
van Slakkenmeel36 K.G. of van
superpfosfaat in gelijke hoeveelheid.
De genoemde giften zijn natuurlijk niet
voor alle omstandigheden geldig, soms
zal men met minder kunnen volstaan,
maar heel dikwijls zal men met voordeel
nog belangrijk meer kunnen aanwenden.
Vooral bij den aanleg van boomgaarden
voorzie men den bodem rijkelijk van
mineraal voedsel, inzonderheid van Kalk
en Kaliwaarvan 2, 3 maal zooveel
als we noemden nog volstrekt geen
verspilling is. Vele boomen die geheel
in verval waren, afgeleefd schenen, exem
plaren zelfs, die aan kanker of andere
ziekte leden, zijn door doelmatige be
handeling als bovengenoemd geheel ver
jongd en vruchtdragend geworden. Het
was alweer de kalk in de eerste plaats,
die hier wonderen deed.
Zoo we zeiden; 10—30 Kilo gewone
gebluschte Kalk, of op hoogere gronden
waar het minder te doen is om den
bodem te verbeteren, doch enkel ter
toevoeging van Kalk als voedsel1030
K.G. mengel welke niet bijtend is, is
noodig, maar in de meeste gevallen
behoeft men deze bemesting eerst om
de jaar of 4 te herhalen. Kali, phos
phorzuur en zoo noodig ook stikstof
moeten ieder jaar worden gegeven.
De tijd van aanwending is bij voor
keur in den herfst, als het loof reeds is
gevallende meststoffen kunnen dan
zonder dat ze schade doen worden uit
gestrooid en ondergewerktze hebben
dan al den tijd om gedurende den winter
zich door den grond te verspreiden en
begint de boom te werken, dat is
op straat wierpen,
Ik kwam tot mijn bewustzijn, in mijn bed
met eeno heete koorts. Men had mij bezwijmd
thuis gebracht en sind veertien dagen paBte
mijne vrouw mij dag en nacht onverpoosd op.
Ik weet niet boe mijn gezin in dien tijd ge
leefd heeft. Brave menschen kwamen ons te
hulp, en de bnren namen de kinderen bij zich.
Toen het mij mogelijk werd myne gedachten
te verzamelen, begon ik ernstig over mijn
treurigen toestand na te denken. Ik bezat
geen geld en was zonder betrekking. Mijne
ziekte bad mij geweldig verzwakt, en ik her
stelde Blechts zeer langzaam. In mijne worste
ling met de knechten \an Montravers, was
mijn eenigo jas, die ik bezat geheel verscheurd,
zoodat mijne vrouw al hare bekwaamheid
noodig had, om die weer zoover te herstellen,
dat ik hem nog kon dragen. Wat zou ik aan
vangen Ik sloeg de handep aau het werk en
wou hoogstens anderhalvèn frank daags met
boodschappen te doen, manuscripten in het
net over te schrijven, en de boeken bij te
honden van een paar winkeliers uit de buurt.
Iu haar bed overeind zittende, gesteund met
kussens, beproefde Crucifix nog iets te ver
dienen met borduren eilaas dat arme kind,
hoeveel pijn veroorzaakte haar elke steek 1
Ik heb werk gezocht zonder het te kannen
vinden.
Een nwer heeft mij eenige dagen geleden
eenen dienst bewezen, en mij heden avond
hier geroepen ik ben gekomen. Ge wildet
mijne geschiedenis kennen ge kent ze nu.
Ge hebt goed gedaan Niquelriep de
Staak wij weten wel raad voor u 1
Uw eigendom terugnemen.
Ik heb het geëischtge weet wat men
mij geantwoord heeft.
Ge hadt niet moeten vragen, maar het
nemen.
Stelen? sprak Cesar Niquel met ont
zetting.
Schoono zaaklachte de Guit, men
ontrooft u zes eu dertig duizend frank,
en gij zoudt er bezwaar in zien ze terug te
nemen.
(Wordt vervolgd.)