Nummer 93. Zondag 22 November 1908. Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen. Eerste Blad. 31c. Jaai gang ANTOON TIELEN, i Dit nummer bestaat Teimond ur DRIE Bladen De Socialistische eo de Christelijke Toekomststaat. HET GEHEIM VODDENRAPER LANDBOUW. FEUILLETON U ITO E V K Si EAOUL DE NA VERY. '.ven, ge- n adres- fELEN. De Echo van het WaalwUksclic en Langstraatsclie Courant, Dit Blad verse' ijiit Woensdag- en Zaterdagavond. Abonneuiéntsprijs per 8 maanden fO.^ö. Franc o per post door het geheele rijk f 0.90. BrieveniugezondeD stukkengelden enz., franco te zenden ?an den Uitgever. WAALWIJK. Telefoonnummer 38. Advrrtvntiën 17 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën 8maal ter plaatsing opgegeven, worden Smaal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels cd advertenties bij abonnement worden speciele zeer voordeelige contracten gesloten. Reclames 15 cent per regel. i. De lezers herinneren zich nog- wel de tafereeltjes uit den Socialistischen Heil staat, welke in den jaargang van 1908 in dit blad gestaan hebben. Welnu, zij hebben daaruit kunnen ervaren, hoe »die Socialistische Toekomststaat1 er zoo on geveer zal uitzien, dat hij n.l. gebouwd is op de negatie van het individucele in den mensch. en daardoor vooral op de afschaffing van het privaatbezit. Hij staat lijnrecht tegenover den »Chris- telijken Toekomststaat4, waarin ten volle erkend wordt ce christelijke opvatting van den mensch als individu en tevens als sociaalwezen, waarin dus van een algeheele gelijkheid geen sprake kan zijn en 't privaatbezit onaantastbaar blijft. En toch hoe tegenstellend deze twee begrippen en maatschappelijke toestan den ook mogen zijn, punten van over eenkomst zijn niet buitengesloten. Beide beoogen n.l. een hervorming onzer tegenwoordige maatschappelijke cn politieke ordening. Beide willen een andere wijze van voortbrenging, verspreiding en verdeeling der goederen en Beide trachten betere economische toestanden te scheppen voor den arbei dersstand. Hiertegenover staan echter de volgen de principieele verschilpunten 1. Terwijl de ^Socialistische Heilstaat4 een algemeene centralisatie van bedrij ven en beroepen beoogt, wil de »chris- telijke Toekomststaat4 een decentralisatie in beroepsstanden. 2. Terwijl de eerste met een andere ordening van voortbrengen, verspreiden en verdeelen in hoofdzaak bedoelt de afschaffing van 't privaaibezit, laat de Christelijke Toekomststaat 't privaat bezit Van „DE ECHO VAN HET ZUIDEN". VAN DEN NAAR HET FRANSCH VAN 50. ■Ik vond er eene. Het was een jong ouder loos meisje, zeer eenvoudig opgevoed, wier bruidschat schitterend mocht heeten in mijn nederigen standzij bracht dertig duizend frank mede. Wij waren gelukkig, ja zeer gelukkigonze echt werd door den hemel gezegend, ik had vier kinderen toen mijne moeder stierf, ik kreeg er nog twee by, en wij dankten er God voor. ■Wij moesten echter zeer bekrompen leven de kleine nalatenschap van mijne moeder, de bruidschat mijner vrouw, miju salaris, dat op zestienhonderd frank gebracht was, vormde een ontoereikend inkomen voor een gezin, uit man, vrouw en zes kinderen bestaande. Wij konden ons niet als gewone werklieden klee- den en toch waren wij armer dan menig handswerkman. De zorg voor hare kinderen nam den gan- schen tijd van mijne vrouw in. en belette haar eenig geld te verdienen. Zy was een model van zainigheid, maar wij moesten toch ons klein kapitaaltje aanspreken, te meer daar wij door eene zware beproeving bezocht werden Crucifix, mijne oudste dochter, kreeg eene uitterende ziekte en werd bedlegerig. ■Od zekeren dag gelastte mij M. Mont- travers voor de dagbladen het prospectus van een nieuwe, schitterende onderneming over te schrijven, waarop de inteekening bij hem opengesteld was. Het betrof goudmijnen, die op de boorden van den Guadalquitar heetten onaantastbaar, maar wenscht toch vermindering van de zeer groote maat schappelijke ongelijkheid. 3. In den »Heilstaat4 wordt slechts één klasse erkend, de christelijke Toe komststaat tracht de welvaart te bevorde ren van alle maatschappelijke standen en 4. Is in den Socialistischen Toekomst staat geen andere plaats voor Onzen Lieven Heer dan alleen als verzorger van musschen en spreeuwenin den Christelijken Toekomststaat wordt ge streefd naar de steeds verdere doorvoe ring en toepassing der christelijke begin selen in de practijk, niet alleen voor het individueele, maar ook voor het sociale en staatkundige leven, m. a. w. hier wordt in volle practijk gebracht die heerlijke, alles, zeggende leuze van onzen tegen- woordigen Pontifix Omnia iustaurare in Christo alles hervormen in Christus. Juist, dat is feitelijk de resultante van alle economische, sociale en staatkundige strijdvragen. De strijd voor de wording en den groei van den christelijken Toe komststaat is er een van geloof tegen ongeloof. 't Geloofomvattende allen, die met ons willen strijden voor Christus' Koning schap 't ongeloofinsluitende al de ove rigen wat in de toekomst beteekent het Katholicisme tegen 't Socialisme. Zeer pakkend is dit bij de jongste ver kiezingen in Oostenrijk bewezen Daar is de liberale partij, als zijnde een tus- schending, totaal als parlementaire partij doodgedrukt, terwijl enkel verkozen zijn christelijk socialen en sociaal-democraten de eersten met een overweldigende meerderheid. Doch behalve onze thans jubileerende H. Vader hebben nog vele andere groote en hoogstaande mannen ingezien, dat de Maatschappij van onze dagen een ontredderde samenleving is, die door het te ver doorgedreven indi vidualisme der liberale economie ver worden is tot een rammelend geraamte, dat nog voortdurend zwakker wordt door den ontzettenden onchristelijken concur rentie strijd en dat niet eerder weer een veerkrachtig lichaam van vleesch en bloed kan worden dan door de leer van Christus' practijk. Men legge zijn oor maar eens aan dachtig te luisteren aan de uitspraak van den eminenten, Amerikaanschen kardi- ontdekt te zijn. Het kostbare metaal was slechts met een dunne aardlaag bedekt en buitengewoon zuiver, en de exploitatie der aderen beloofde eene winst van twee tot drie honderd percent. Terwijl ik die aanwijzingen afschreef, dacht ik Waarom zou ik M. Montravers niet verzoeken mij eenige akten tegen den prijs der uitgifte af te staan Binnen een jaar zóu mijn kapitaal verdrievoudigd wezen, de over vloed zou het gebrek vervangen en wij zou den allen gelukkig zijn. »Ik bezat zes en dertig duizend frank en verzocht om twee en zeventig aandeelen. ■Toen ik dien achtermiddag thuis kwam, was ik uitgelaten van blijdschap. ■Ik verbeeldde mij, dat wij binnen drie jaren rijk zouden zijn, en ik mijne kinderen «ene schitterende opvoeding zou kunnen geven. ■Maar, tegen mijne verwachting, deelde mijne vrouw niet in mijne geestdrift. Drie maanden lnng mankte de zaak opgang, de aandeelen boven pari en wij verheugden ons niet weinigminder uit overtuiging dan wel uit liefde, sprak mijne vrouw niet meer van mijne onvoorzichtigheid Gedurende het tweede trimester, hield de vraag naar aan deelen van do Guadalquivir-mijnen op in de vergadering der aandeelhouders, welke ik bij woonde, werden nieuwe fondsen aangevraagd de exploitatie was kostbaarder dan men aan vankelijk berekend had. Voorzeker, het bleef eene voortreffelijke onderneming, maar er was tijd en geld noodig. ■Ik zeide er niets van tegen mijne vrouw, maar sinds dien tijd ontvluchtte de sl lap mijne legerstede. Het bedrag van mijne nieuwe storting was twee duizend franken bracht ik dit geld niet aan, dan moest ik mijne aandeelen met groot verlies verkoop^n, ofwel ik verloor mij^e rechten als aandeelhouder; ik leende hot derhalve van eenen vriend, en zes maanden later was de maatschappij der Guadalquivir mijnen in liquidatie- nik was ten onder gebrachtmijne vrouw en mijne kinderen waren de slachto ffers van mijne dwaasheid, van mijn blind vertrouwen in den man, die ons het geld afgevraagd, ont- Btoien had, want hij kon zeer goed vooruit naai Gibbons Indien de maatschappij den hefboom van het christendom ontvangt, zal zij steeds grooter worden, zich steeds meer ontwikkelen, maar indien zij de christe lijke beginselen van zich slaat, is zij veroordeeld, gelijk het Romeinsche kei zerrijk, tot verderf en ontbinding4. Men luistere slechts naar 't woord van den grooten Duitschen historicus Johan nes Janssen »Vóór alles is het zaak, geen gods diensthaat te herwekken, maar hetgeen bij de afzonderlijke partijen nog over is van het christendom, zorgvuldig te koes teren. Van heeler harte ben ik voorstan der van een samengaan met anders denkenden op elk gebied, waar dit mo gelijk is, vooral tegenover het ongeloof en het materialisme, tegen de vijanden van elke Kerk4. Men verneme ook de vermaning der Duitsche Centrums-leiders in hun mani fest van 1893 »Niet de vernietiging der bestaande orde kan genezing breDgen aan het kranke leven van handel en nijverheid, van Staat en Maatschappij, maar alleen het herstel des Christendoms als grond slag van ons geheel publiek en privaat leven, van wetgeving en bestuur, het onvervaard en onvermoeid strijden tegen de onchristelijke, liberale wetgeving, gelijk wij dit steeds eischten, voortdurend be proefden en onverpoosd ondersteund hebben4. En 't leste 't beste men luistere naar 't woord van onzen roemrijken Paus Leo XIII z. g. wanneer hij ons in de Encycliek Hmmortale Dei4 leert: De volle belijdenis der katholieke leer is niet bestaanbaar met meeningen, die ook maar naderen tot het naturalisme of rationalisme, wier kort begrip hierin bestaathet met den wortel uitroeien van alle christelijke beginselen en in de maatschappij de heerschappij vestigen van den mensch, met ter zijden stelling van God4, en luisteren wij vooral, wan neer hij het noemt onzen hoogsten en heiligsten plicht: >er voor te waken, dat de vrijheid van handelen de door de natuurwet en Gods wet gestelde maat niet overschrijde er naar te streven, dat ieder gemeenebest naar een geest van het christendom worde ingericht4. berekenen dat de fondsen zijner bedienden reddeloos verloren zouden gaan. Waarlijk, hij. die het gedaan hoeft, is een ellendeling dnizendmaal schuldiger dan een g ileiboef en een geaieene dief. Ik was ten onder gebracht en had boven dien nog twee duizend franken schuld ■Lang had ik den moed de waarheid voor mijne vrouw te verbergende dagbladen maakten er haar mede bekend. Wel verre van te klagen on mij verwijtingen te doen, trachtte de brave vrouw mij te troosten en moed in te Rpreken. Zij dacht alleen aan mijuo smart, zij wees er mij op, dat de kin- doren grooter werden en spoedig iets zouden kunnen verdienen, zij smeekte mij, den moed niet op te geven, zij weende over mij ej niet over zichzelve. ■De ziekte van Crucifix was bij het ver nemen van die ramp veel verergerd. Mijn hart was vol, tot berstens toe, mijn hoofd kookte als een vulkaan, ik had moeite mijne verontwaardiging meester te blijven en ik gevoelde, dat er weinig noodig was om mij volslagen krankzinnig te doen worden, ■M. Montravers scheen zich hoegenaamd niet te bekommeren over onzen ondergong de zaak werd geliquideerd, en ik ontving honderd kronen terug van mijne zesendertig duizend frank. Wie beschrijft echter mijne verbazing, toen ik eenigen tijd later vernam, dat de Guadal- quivirmijnen, onder de leiding van M. Mon travers zeiven, weer ontgonnen werden, eene nieuwe reeks aandeelhouders aanzienlijke kapitalen gav<n, en de onderneming ditmaal winstgevend scheen te zijn. Na verloop van drie maanden wierp zij dividenden af. Ik kan u niet zeggen wat er in mijn hoofd omging, maar op zekeren avond trad ik, in plaats van het bureau te verlaten, het kabinet vau den hoer Montravers binnen. Ik moet zeer bleek geweest zijn, want hij deinsde met blijkbare vrees een paar passen achteruit. Wat wilt gij vroeg hij mij. Mijn geld, antwoordde ik hem, ik heb zes en dertig duizend frank in de maatschap pij der Guadalquivirmijnen gestort, ik wil mijne zes en dertig duizend frank terug. Gij weet wel, dat men geliquideerd U ziet, wij bevinden ons in goed ge zelschap. Waar dan ook dergelijke uit spraken te boeken zijn, kunnen wij ons zeker ontslagen achten van een verdere algemeene bewijsvoering voor 't nood zakelijke van den Christelijken Toekomst staat en kunnen wij dus rustig overgaan tot een eenigszins gedetailleerde schets van dien Staat, opdat hij in groote lijnen voor u sta. Dit echter voor eenige ver volgartikelen. ïn den Tuin. In mijn vorig artikel deelde ik mee, welk gesprek ik met iemand had over de bemesting zijner vruchtboomen. Het vervolg daarvan komt in hoofdzaak op het volgende neer. De voornaamste plaats bij de bemes ting der ooftboomen, zoo vertelde ik dan verder neemt dus de kalk in, welke stof niet alleen den bodem ont zuurt, en losser maakt, maar zeer krachtig werkt op de houtvorming en bevorderlijk is aan het suikergehalte van het ooft. Vooral in een tuin, die, zooals ge terecht zei »vet» is van groote hoeveelheden beer en stalmest, zal de kalk uitnemend werkenge kunt gerust minstens 20 Kilo per Are (100 M2) aanwenden. No. 2 is kali, onmisbaar voor hout-, blad- en vruchtvorming deze stof werkt eveneens op het suikergehalte en het aroma van het fruit, terwijl tevens gebleken is, dat een boom behoorlijk met kali gevoed, beter bestand is tegen de vorst. Wanneer men per are 3-6 Kilo patentkali of 1.5-3 Kilo chloorkali geeft, dan is dit niet te veelvan kalk en kali zal men niet spoedig te veel geven. Met stikstof en phosphorzuur kan men zuiniger zijn ze zijn beide noodig, stikstof voor een snellen groei en ook om groote vruchten te krijgen, phosphorzuur voor zaadvor ming vooral en ook ter bevordering van den goeden smaak der vruchten. Doch groote hoeveelheden zijn niet noodig en van stikstof zelf niet gevvenscht. Aan de lange twijgen en aan den rijkdom van groote, donkergroene bladeren is het te zien, dat uw boomen te veel stikstof hebben gekregen 't is daarom goed, dat ge vooreerst die stof geheel heeft, sprak de bankier barsch. Ik weet dat men mij bestolen, schande lijk bestolen heeft, hernam ik ik heb u klinkende munt gebracht, en gij hebt mij daarvoor eenige voddige papieren gegeven, die na verloop van een jaar geen cent meer waard waren Wij zijn geruïneerd, maar gij, mijnheer, gij hebt grove winsten behaald. De bijna tot nul gedaalde aandeelen hebt gij opgekochtgij hebt de ontginning der mijnen daarna weder aangevangen, en ze leveren u verbazende winsten op. Ons geld heeft tot bemesting gediend om de bloemen en de vruchten te doen groeien, die gij inza melt In uwe wereld vau beursspekulantan noemt men dit misschien bekwaamheid, geoorloofde praktijkenik vind het eerloos, schandelijk, en de ongelukkigen, die men voor het stellen vau een of andere kleinigheid naar de gevangenis slet-pt, hebben het on eindig minder verdiend dan gij, cm voor de korektioneele of krimineele rechtbank te ver schijnen en daar tot lange jaren tuchthuisstraf veroordeeld te worden Gij beleedigt mij viel Montravers heftig in. Ik spreek de waarheid antwoordde ik, Ik zou medelijden met u knnnen gehad bobben, als ge een beroep gedaan hadt op mijn edelmoedigheid maar nu go zulk een dreigenden toon aanslaat, zult ge niets hebben, hoegenaamd niets 1 Jawel schurk voer ik voort, ik zul terugkrijgen wat gij my ontstolen hebt, ik zal uw schandelijk gedrag aan de kaak stellen, ik zal het wereldkundig maken, dat gij eerlijke lieden door schandelijke middelen geruïneerd hebt. En ik zal u wegens eerroof aanklagen. De liquidatie heeft volgens de voorschriften van de wet plaats gehad. Ga nu heen of ik laat u de deur uitsmijten Montravers greep naar een bslkoord. Bij dat gezicht vloog het bloed mij naar bet hoofd ik weet niet meer wat er in mij omging, ik geloof dat ik op den man toesprong hem by de keel greep om hem te worgen het staat mij flauw voor den geest dat r menschen kwamen, dio mij mijne prooi ont rukten, mij met geweld meesleurden en mij weglaat, mest ge dan overigens goed, dan zult ge meer vruchthout krijgen, meer ooft dus en minder last hebben van invriezen in den winter, doordat het thans te veel groeiende hout niet vol doende rijp wordt. Geeft du9^ goed acht op uw boomenheeft zich later het evenwicht, tusschen blad- en vruchthout hersteld, gaan de boomen naar behooren dragen, blijft dan niet voortgaan met de stikstof weg te laten, maar geeft dan weer wat stalmest of, wilt ge zekerder gaan, wat chilisalpeter of zwavelzuur- ammoniak. Naar behoefte moet worden aangewend 35 K.G. Chili per are of 2Va4 K.G. Zvvavelzure-ammoniak. Phosphorzuur geeft men in den vorm van Slakkenmeel36 K.G. of van superpfosfaat in gelijke hoeveelheid. De genoemde giften zijn natuurlijk niet voor alle omstandigheden geldig, soms zal men met minder kunnen volstaan, maar heel dikwijls zal men met voordeel nog belangrijk meer kunnen aanwenden. Vooral bij den aanleg van boomgaarden voorzie men den bodem rijkelijk van mineraal voedsel, inzonderheid van Kalk en Kaliwaarvan 2, 3 maal zooveel als we noemden nog volstrekt geen verspilling is. Vele boomen die geheel in verval waren, afgeleefd schenen, exem plaren zelfs, die aan kanker of andere ziekte leden, zijn door doelmatige be handeling als bovengenoemd geheel ver jongd en vruchtdragend geworden. Het was alweer de kalk in de eerste plaats, die hier wonderen deed. Zoo we zeiden; 10—30 Kilo gewone gebluschte Kalk, of op hoogere gronden waar het minder te doen is om den bodem te verbeteren, doch enkel ter toevoeging van Kalk als voedsel1030 K.G. mengel welke niet bijtend is, is noodig, maar in de meeste gevallen behoeft men deze bemesting eerst om de jaar of 4 te herhalen. Kali, phos phorzuur en zoo noodig ook stikstof moeten ieder jaar worden gegeven. De tijd van aanwending is bij voor keur in den herfst, als het loof reeds is gevallende meststoffen kunnen dan zonder dat ze schade doen worden uit gestrooid en ondergewerktze hebben dan al den tijd om gedurende den winter zich door den grond te verspreiden en begint de boom te werken, dat is op straat wierpen, Ik kwam tot mijn bewustzijn, in mijn bed met eeno heete koorts. Men had mij bezwijmd thuis gebracht en sind veertien dagen paBte mijne vrouw mij dag en nacht onverpoosd op. Ik weet niet boe mijn gezin in dien tijd ge leefd heeft. Brave menschen kwamen ons te hulp, en de bnren namen de kinderen bij zich. Toen het mij mogelijk werd myne gedachten te verzamelen, begon ik ernstig over mijn treurigen toestand na te denken. Ik bezat geen geld en was zonder betrekking. Mijne ziekte bad mij geweldig verzwakt, en ik her stelde Blechts zeer langzaam. In mijne worste ling met de knechten \an Montravers, was mijn eenigo jas, die ik bezat geheel verscheurd, zoodat mijne vrouw al hare bekwaamheid noodig had, om die weer zoover te herstellen, dat ik hem nog kon dragen. Wat zou ik aan vangen Ik sloeg de handep aau het werk en wou hoogstens anderhalvèn frank daags met boodschappen te doen, manuscripten in het net over te schrijven, en de boeken bij te honden van een paar winkeliers uit de buurt. Iu haar bed overeind zittende, gesteund met kussens, beproefde Crucifix nog iets te ver dienen met borduren eilaas dat arme kind, hoeveel pijn veroorzaakte haar elke steek 1 Ik heb werk gezocht zonder het te kannen vinden. Een nwer heeft mij eenige dagen geleden eenen dienst bewezen, en mij heden avond hier geroepen ik ben gekomen. Ge wildet mijne geschiedenis kennen ge kent ze nu. Ge hebt goed gedaan Niquelriep de Staak wij weten wel raad voor u 1 Uw eigendom terugnemen. Ik heb het geëischtge weet wat men mij geantwoord heeft. Ge hadt niet moeten vragen, maar het nemen. Stelen? sprak Cesar Niquel met ont zetting. Schoono zaaklachte de Guit, men ontrooft u zes eu dertig duizend frank, en gij zoudt er bezwaar in zien ze terug te nemen. (Wordt vervolgd.)

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1908 | | pagina 9