Nummer 7. Donderdag 21 Januari lu09. IK Toegewijd aan Handel, industrie en Gemeentebelangen. Eerste Blad. 32e. J aai gang, AITOON TIELEN, Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen UJÜJ/lll HET GEHEIM VODDENRAPER FEUILLETON I T O E Y E K den Courant, Dit Blad verschijnt "Woensdag- en Zaterdagavond Abonnementsprijs per 3 maanden f0."5. 5?ran<o per post door het geheele rijk f 0.90. Brieven, ingezonden stuiken, gelden enz., franco te zenden aan den Uitgever. W A A L W IJ K. Telefoonnummer 38. Advïrtsntiën 17 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, groote letters naar plaatsruimte. Adverteutiën 3maal ter plaatsing opgegeven, worden 2maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels cd adverteuties bij abonnement worden speciple zeer roordeelige contracten gesloten. Reclames 15 cent per regel. komt U halverwege tegemoet, doet al het werk in de helft van den tijd en voor de helft der kosten, die U aan groene zeep zou uitgeven. Sunlight maakt, dat Uw goed niet lijdt, Uw handen niet ruw worden en Uw leven geen slavernij is. De volstrekte zuiverheid van Sunlight maakt haar alleen geschikt voor het wasschen van kostbaar linnen en e'fijne kant. VERSLAG over de werkzaamheden der Commissie voor de oprichting van een vakschool voor het Schoen makers- en Leerlooier sbedrijf te Waalwijk. II. Een combinatie van beide scholen wordt noodzakelijk geacht. Zij moeten elkander aanvullen. Bij een combinatie van beide scholen zou de degelijkheid der vorming winnen en het zal blijken veel goedkooper te zijn en meer vrucht- Van „DE ECHO VAN HET ZUIDEN". VAN DEN NAAR HRT FRANSCH VAN RAOUL DE NAVERY. 64. Dat zal ik u zeggen te midden van den maalstroom vaa genoegens en uitspanningen, waarin ik tot dusverre myn leven doorbracht had ik nooit den tijd om ernstig na te den ken, en verkwistte ik het geld op de roeke- looste wijze, alsof het niet de geringste waarde had en mijn rijkdom onuitputbaar was. Thans echter heelt mij plotseling de geheime vrees bekropen, of onze fortuin wel op vaste grond slagen rust. Ik zou gaarne het juiste cijfer van ons vermogen wenschen te weten. Verlangt gij dit met het cog op een mogelijk huwelijk van Diana Gedeeltelijk, maar ook nog om andere redenen, Gij zoudt mij derhalve verplichten mij in allen ernst te antwoorden... Met een cijfer Juist. Wees gerust; morgen zult gij de opgave hebben zult gij mij daarna alles meedeelen Ja alles. Verlangt gij niets? Geen gespan, nieuwe paarden, geene jnweelen Niets, antwoordde mevrouw Montravers, ge hebt al myne wenschen meer dan bevre digd. Goen wonder. Gij maakt een deel uit van mijn krediet. Van uw krediet herhaalde mevrouw Montravers. i Wel zeker f als gij in eene schitterende ekwipage door lï%t besch rydt, dan zegt men dragend. De directeur der vakschool te Wer- melskirchen zeide »Voor degenen die in het schoenvak wenschen opgeleid te worden moet op theoretisch gebied op de eerste plaats staan het leeren kennen der ledersoorten. Om de kwaliteit en de waarde van het leder te kunnen be- oordeelen, is het noodig, dat men de bewerking daarvan, de verschillende looiwijzen en de huidsoorten kenne.« De Directeur van de looiersschool te Freiberg acht de stichting der looiers- en schoenmakersschool in ééne plaats van een standpunt van algemeen belang noodig en nuttig. Wat nu betreft de plaats die voor de stichting van beide scholen in aanmer king dient te komen, is zonder twijfel de gemeente Waalwijk daarvoor als aan gewezen. In een adres aan Z.Ex. den Minister van Binnenlandsche Zaken haalt de Ka mer van Koophandel en Fabrieken te Waalwijk o.m. daarvoor de volgende re denen aan lo. De beteekenis van Waalwijk als middelpunt der lederindustrie. Sinds onheugelijke tijden bloeiden in Waalwijk een groot aantal zoolleerlooie rijen. Aan deze looierijen waren weldra groote schoenmakerijen verbonden, zoo dat reeds sedert eeuwen deze beide tak ken van fabrieksnijverheid hier elkaar de hand reikten. Van heinde en verre, zelfs uit hét buitenland, kwamen reeds gezellen naar Waalwijk om zich hier te bekwamen in het leder- of schoenbedrijf. 2o. De huidige beteekenis van Waal wijk op genoemd gebied. In de hooge vlucht welke de meeste takken van nijverheid zoo door installatie van machines, als door de vorderingen- der chemie in de laatste vijf en twintig jaren namen, bleef ook de lederindustrie te Waalwijk niet achter. Naast de zoolleerlooierijen, hoofdza kelijk nog werkend volgens het oude systeem, schoon ook zij profiteeren van de door het bedrijf reeds gemaakte vor deringen, verrezen stoomleerlooierijen. Ook de productie van overleder, chroom- kroon- en aluinleder neemt gestadig toe, zoodat Waalwijk thans op schier elk »Die vrouw daar, die gij achteloos in de zijden kussens van dat pronkjuweel van een rijtuig ziet rusten, is de echtgenoote van den heer Montravers, den rijken bankier." Aha morde Valerie. Als gij in de zaal verschijnt, hals en armen stralende van jnweelen, fluistert men Wat is die mevrouw Montravers gelukkig, haar man koopt voor haar de schitterendste juweelen van geheel Parijs. Waarlijk 1 Mij zoo voorkomend en vrijgevig jegens mijne vrouw ziende, besluit mon daaruit, dat ik over reusachtige kapitalen kan beschikken en ontzaglijke winsten moet verwezeulijkeD. Zoodat ik in wezenlijkheid eene pop ben, die met beveiligen zwier de kost urnen vau Wordth, de diamanten van Falize en Aubertin draagt, enkel uls eene staalkaart of eene prospektus van het fortuin van den heer Montravers Gij zijt wel geestig, mevrouw merkte de bankier koel aan. En gij hebt mij doen inzien, dat ik even weinig waar ligheid en doorzicht bezit. Heb ik daar een woord van gezegd Neen, neen hernam mevrouw Montra vers ik heb ongelijk, ik ben zèer zenuw achtig Ach welk een nacht 1... Zij streek met de hand over haar voor hoofd, bleef een poos stilzwijgend staan, en zich plotseling herstellende, zeide zij, een paar schreden van haar echtgenoot terugtre dende Gij hebt mij beloofd dat ge mij morgen het juiste cijfer van uw fortuin zoudt opgeven ik reken er dus op. Men zou zeggen dat gij kwaad zijt vroeg de bankier. Ik Och kom Ben ik niet de elegantst aangekleede pop van Parijs? Waarlijk! ik zou wel zeer aanmatigend moeten wezen Juweelen, paarden, een rijke echtgenoot En ik zou niet tevreden zijn Ik zou wel even dwaas moeten zijn, als zekere vrouwen, die eenen echtgenoot willen hebben, die haar liefheeft, en niet eenen vennoot, die haar be taald die een stil huiselijk geluk wenschen en geen ijdele vermaken die wederzijdsche gehechtheid willen en geene vereeniging van gebied der lederfabricage gelegenheid tot studie aanbiedt. De schoenmakerijen hebben haar be drijf haast tot de perfectie opgevoerd. De stoomschoenfabiieken werkend volgens het Goodyear, Mackay of eenig ander systeem zijn modellen in haar soort, welker producten evenals die der gerenommeerde handschoenmakerijen, in steeds toenemende mate hun weg vinden, zelfs naar verschillende landen in en buiten Europa. l )e te Waalwijk in 1903 gehouden In ternationale Tentoonstelling van schoe nen, leder en aanverwante artikelen, le verde opnieuw het overtuigend bewijs wat de Langstraat in het algemeen en Waalwijk in het bijzonder op dat gebied presteeren kan. Uit het verslag over bovengenoemde vaktentoonstelling nemen wij het volgen de over uit een rede uitgesproken door het jurylid, den heer Eugen Ganz uit Frankfort a.M Vol waardeering over de tentoonstel ling zegt genoemde heer o.m. als volgt »Ik heb bijna alle dergelijke tentoon stellingen bijgewoond, toch moet ik zeggen, dat ik nog nooit een zoo schit terende, in alle deelen zoo uitstekend geslaagde vaktentoonstelling heb gezien. Met sprakelooze verbazing, met een op recht gevoel van bewondering heb ik de voortbrengselen der Hollandsche schoen- en lederindustrie gezienzoo iets had ik niet verwacht. Beschouw ik 't bewonderenswaardige randwerk der firma van Schijndel, het niet te evenaren doorgenaaid werk van de firma's Klijberg-Pernot en van Dort- mond, dan moet ik zeggen, en met mij waren alle Duitsche bezoekers het eens, dat ik nooit schooner fabrikaat gezien heb, als het genoemde. Uwe nationale schoen- en lederindus trie heeft eene fabelachtige hoogte bereikt door den onvermoeiden ijver en intille- gentie der Hollandsche industrieëlen 3o. De gunstige ligging van Waalwijk. Zoo eene plaats dan is Waalwijk het centrum, de hoofdplaats der volkrijke Langstraat, gemakkelijk te bereiken. Door spoor, tram en stoombooten is het onmiddellijk met de voornaamste centra des lands verbonden. Dus hierin staat Waalwijk bij andere plaatsen niet achter. twee fortuinen, waaruit een misdadige mede plichtigheid kan geboren worden. En driftig heengaande, sloot mevrouw Mon travers de deur achter zich toe, terwijl de bankier in zichzelven mompelde Wat zou dat nu moeten beteekenen Nauwelijks was Vallerie in hare kamer teruggekeerd of zij wierp zich weenend in Diana's armen, terwijl zij snikte Diana, Diana, wat ben ik diep onge lukkig XX. DE AARDEN POT BEDREIGT DEN IJZEREN POT. M Nerval zat in zijn schrijfvertrek te ar beiden, toen de huisknecht nauw hoorbaar de deur opende en met een geheimzinnig voorkomen binnentrad. Ik heb immers gezegd, dat gij mij niet moogt storen, Jozef, zei de fabrikant kortaf ik ontvang dezen morgen niemand. Dat heb ik ook geantwoord aan den man die er op aaudriugt om ontvangen te worden, maar... Welnu? Hij is in het voorvertrek gaan zitten, ter wijl hij mij toevoegde ik zal wachten totdat M. Nerval gedaan heeft. En die man is?... Eene soort van slecht, haveloos gekleed werkman, die bij laüge tusschenpoozen hier om oi derstand komt vragen. Zijn naam vroeg Nerval, hoe langer hoe barscher. Hij heeft dien op dit snippertje papier geschreven. Laat zien. Jozef nam een klein verlakt blaadje van de schrijftafel zijns meesters, legde er het «rauwe stuk papier op, en bood het den fabrikant aan. Deze wierp er even een oog op, en moest zich geweld aandoen om bedaard te blijven Driftig frommelde hij het papier ineen, zocht haastig onder de voor hem liggende papieren, bladerde in zijne registers om den tijd te hebben zijne ontroering te bedwingen, en zegde eindelijk kortaf, zonder den bediende aan te zien Het denkbeeld tot stichting eener vakschool alhier is gesproten uit de sinds lang gevoelde behoefte aan eene der gelijke voor deze streek onmisbare in richting, zonder welke het op den duur niet mogelijk zal zijn hier op het gebied der lederindustrie in het voorste gelid en aan de spits te blijven. Daarbij komt nog, dat door de gesta dige uitbreiding van den machinalen arbeid in het schoenbedrijf, de gelegen heid om het handwerk te leeren, zeer vermindert alhoewel het dringend nood zakelijk wordt geacht, dat ook de fabrieks arbeiders het handwerk geheel meester zijn. In 1901 reeds, werd bij een bezoek van den heer Commissaris der Koningin aan deze gemeente, door den heer Gragt- mans, Wethouder, gewezen op het groote nut van een vakschool voor onze nijvere streek en werd het denkbeeld om alhier een vakschool op te richten, ter sprake gebracht. Onze industrie heeft behoefte aan een frisch en krachtig leven Telkens moeten nieuwe denkbeelden beproefd en toege past worden en gestadig moet men, om aan de concurrentie met het buitenland het hoofd te kunnen bieden het product wijzigen en in sierlijkheid en practische bruikbaarheid verrijken. Het is juist een vakschool voor beide zoo nauw aan elkander verbonden be drijven die, gesticht in het centrum van die bedrijven, het streven naar hooger ontwikkeling en bloei, krachtig zal kun nen bevorderen. Om nu tot de stichting van een der gelijke vakschool te komen zijn vereeni- gingen, bonden eri het particuliere ini tiatief onmachtig. De eigenaardige ver houdingen en het financieele bezwaar maken het onmogelijk om zelfs met geldelijken steun een vakschool tot stand te brengen en te doen bloeien. Na een en ander herhaaldelijk bespro ken te hebben, is de Commissie tot de conclusie gekomen, dat om tot de stich ting van deze voor onze industrie zoo noodige inrichting te geraken en om haar volkomen en blijvend aan het doel te beantwoorden, de eenige weg is het daarheen te leiden, dat het worde een Rijksinrichting. Breng dien man binnen Jozef boog en ging heen. Nauwelijks was hij verdwenen, of een duivelachtige woede vei trok het bleeke gelaat van Nerval, zijne oogen schoten vuur, zijne lippen verbleekten, zijne handen balden zich en hij mompelde met gesmoorde stem Altijd die rollende rots? Hij zal mij verpletteren als ik hem niet verbrijzel. Alles bezitten rijkdom, krediet, goeden naam, en het vermogen om van dat alles te genieten, indien die man mijn geluk niet in den weg stond. Die woorden, met tusschenpoozen uitge stooten, vermengd met godslasteringen, lever den 't bewijs dat Nerval den man, die hem zoo te ongelegener ure kwam Bpreken, niet geheel welwillend zou ontvangen. De fabri kant lag in eenen armstoel achterover geleund, en verfrommelde met zenuwachtigen drift de voor hem liggende losse bladen papier, toen de deur openging om den bezoeker door te laten. Deze wachtte tot Jozef het voorhangsel weer dichtgeschoven en de dik bekleede deur gesloten bad toen hij verzekerd meende te mogen zijn, dat niemand zijn onderhond met den fabrikant zou kunnen afluisteren, naderde hij de schrijftafel, leunde er met de eene hand op en zeide, terwijl hij Nerval met spottenden, on beschaamden blik aanzag Hier ben ik 1 Wat wilt gij alweer? vroeg de million- nair. Alweer Dat klinkt als een verwyt 1 Zoo ontvangt men geene menschen, die ons van dienst zijn geweest, op wier verkleefdheid men in z*kere oogenblikken van afgunst en openhartigheid vertrouwen genoeg gesteld heeft, om tot hen te zeggen Doe dit, mijn goede naam, mijn fortuin hangt er van af Zoudt gij bij geval ondankbaar wezen, mijnheer Nerval Ter zake Laat er ons een einde aan maken. Wat verlangt gij Geld Betaalt myn kassier u niet iedere maand een vaste som uit? Ja, ik sla op de lijst van uwe bedeelden voor eene som vaa twaalf honderd franken Om dit nu te bereiken meent zij het Gemeentebestuur te moeten adviseeren om naast een desbetreffend verzoek, aan de Regeering tevens te melden, dat de gemeente bereid is de gebouwen en de installatie voor hare rekeningen te nemen. Waalwijk, Juli 1907. E. W. KLIJBERG-Pernot, Voorzitter. TH. de SURMONT de BAS SMEELE, Secretaris. VERSLAG over inrichtingen van vakonderwijs te Keulen en over de Pruisische vakschool voor de schoen- en schachten-industrie te Wermelskirchen, naar aanlei ding van een bezoek aan deze in richtingen. In de op 20 April 1906 gehouden vergadering van de Commissie voor de oprichting van een vakschool, te Waal wijk werd besloten verschillende inrich tingen van vakonderwijs te bezoeken, ten einde zich op de hoogte te stellen van die bestaande inrichtingen en om door de opgedane ervaring en verkregen gegevens, de juiste en noodige voor stellen te kunnen doen, om tot de op richting van een vakschool voor het schoenmakersbedrijf te Waalwijk te kun nen geraken. Door de commissie werden de heeren A. v. Schijndel, A. Nieuwenhuijsen en Th. de Surmont de Bas Smeele aange wezen om vakinrichtingen te Keulen en te Wermelskirchen te bezoeken. Op den 30en Juli 1906 is de reis door boven genoemde heeren ondernomen. Te Keulen werd eerst een bezoek ge bracht aan de Katholieke gezellenver- eeniging. Een eigenlijke vakschool was hier niet. Wel kunnen de gezellen onder leiding van een bekwaam vakman op verschillende dagen verschillende vakken beoefenen. Toen wij de Inrichting be zochten, was het juist de dag voor de kleermakers. Ons tweede bezoek gold de »Meister- kurse der Stadt Cóln". De vorige week was juist de Cursus voor meesterschoen- makers geëindigd. Zulk een cursus duurt zes weken en daarvoor moet 50 Mark leergeld betaald worden. Wij vernamen, 'sjaars. De in uwe werkplaatsen verminkte werklieden komen deDzelfden dag, om sich het verlies van eenen arm, een been of een oog te laten vergoedendat zijn de invalieden van den arbeid hetgeen gij hun geeft hebben zij eerlijk verdiend. Dat jaargeld is hun vol doende, met de getuigenis van hun geweten maar dit is het geval niet met Camonrdas 1 't Is eene overeenkomst, die wij met elkander hebben aangegaan, sprak de fabri kant ik stelde ze voor, gij hebt ze aange nomen 't is dus eene afgedane zaak, waarop niet terug gekomen kan worden gij komt aan de kas, gij ontvangt uwe honderd franken, in mijn huis, in mijne bijzondere vertrekken hebt ge niets te maken. Meent ge dat hernam Camourdas, nog altijd met hetzelfde spottend voorkomeD. Maar ge hebt ongelijk, en het bewijs daarvan is, dat ik hier ben ik verzocht ontvangen te wordeD, en ik ben toegelaten ik heb n willen spreken, en ik spreek I Goed 1 hernam Nerval, spreek dan, wat hebt gij mij te zeggen Mijn jaargeld is te klein. Zes maanden geleden hebt ge my om een extra toelage gevraagd, ik heb u die toegestaan, maar met de waarschuwing, dat het voor de eerste en de laatste maal was. Het was wel de eerste maal, maar het zal niet de laatste wezen. Wy hebben onze voorwaarden gemaakt, hernam Nerval, ik doe ze van myne zijde gestand evenzoo moet ook gij ze nakomen. Ik heb er eens over nagedachtdestijds heb ik mij om den tuin laten leiden en thans hom ik op onze overeenkomst terug. Voor zes maanden heb ik u duizend frank gevraagd, heden moet ik duizend kronen hebben. Duizend kronen waarvoor Om te drinken 1 antwoordde Camourdas met schorre stem. Dat nooitviel de fabrikant in. U de middelen verschaffen om dien noodlottige* drift te bevredigen, is u ten verdorve voeren en eeneu afgrond voor u openen. Wanneer men drinkt, wordt men dronken, en in dron kenschap klapt men. (Wordt vervolgd)

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1909 | | pagina 1