Nummer 14
Zondag 14 Februari 1909
32®. Jaargang,
f
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Eerste Blad.
mjjJw
AN TO ON TIELEN,
Dit nummer bestaat
uit DRIE Bladen
- is m® w I
HET GEHEIM
VODDENRAPER
FEUILLETON.
itge vkr:
WAALWIJ K. Telefoonnummer 38.
6
VERSLAG omtrent de inrichting der
vakscholen voor de leerlooierij ie
Luik en te Freiberg in Saksen,
naar aanleiding van een bezoek aan
deze instellingen.
RAOUL DE NAVERY.
Courant,
Dit Bind verse! ijnt Woensdag- en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 8 maanden f0."5.
Franco per post door het geheele rijk f0.90.
Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden aan den
Uitgever.
Advkrtentiën 17 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, groote
letters naar plaatsruimte. Advertentiën Smaal ter plaatsing opgegeven,
worden 2maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels üd
advertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeelige contracten
gesloten. Reclames 15 cent per regel
IP?
.•jg
fi
fl
J komt L' halverwege tegemoet,
g doet al bet werk in de helft
van den lijd en voor de helft
d.r kosten, die U aan groene
zeep zou uitgeven.
.Sunlight maakt, dat Uw
goed niet lijdt, Uw handen
niet ruw worden en Uw leven
geen slavernij is.
Devoistrektczuiverheid van
Sunligiit maakt haar alleen
ge schikt voor het
wasschen van kostbaar
linnen en fijne kant.
In de op 27 Mei 1907 gehouden ver
gadering van de Commissie voor de
oprichting van een vakschool voor het
schoenmakers- en leerlooiersbedrijf te
Waalwijk, werd besloten verschillende
inrichtingen voor vakonderwijs te be
zoeken, teneinde zich op de hoogte te
Van „DE EOHO VAN HET ZUIDEN".
VAN DEN
NAAR HKT FrAN8CH VAN
71.
Eene kinderzial is niet bestand tegen de
droefheid, en bewaarde hij daarom het stil
zwijgen, dan zegen ik nog zijne nagedachtenis
voor de liefdevolle zorgvuldigheid, waarmede
bij mij steeds in die zoete hoop liet.
«Zooals ik zeide, leerde ik van Aubin wat
hij wist; de pastoor en de vrederechter deden
het overige, of beter gezegd, beiden ontsluierden
mij het groote geheim om te leeren. Ik volgde
eene bijzondere methode, en oefende mij
zoowel in het boek der natuur als in de
schriften der menschenik zocht de waarheid
in het uitspansel des hemels en in de bloemen
des velds ik vond God in zijne'werken en
aanbad Hem in zijne verborgenheden ernstig
als een jong, beproefd kind, vurig als een
weetgierige knaap, vroeg ik mijzelven af wat
mijne roeping was, indien ik ten minste eene
roeping had.
«Velen verbeelden zich tot iets geroepen
te zijn, zonder dat zij er eene voldoende reden
voor kunnen aangeven. Wat er van mij worden
moest, was mij ook niet r«cht duidelijk
maar iD mijne herinneringen meende ik steeds
het beeld te zien van eene» man, die mij
achter de traliën eener gevangenis de armen
toestak.
«Naarmate 'k opgroeide en mij rekenschap
trachtte te ge*ven van de oorzaken en de ge
volgen, hield ik' mij meer overtuigd, dat mijn
vader volgens de letter der wet misschien
strafbaar was ^eweest, maar dat hij in werke-
stellen van die bestaande inrichtingen
en om door de opgedane ervaring en
verkregen gegevens de juiste en noodige
voorstellen te kuni en doen, om tot op
richting van een vakschool voor het
leerlooiersbedrijf te Waalwijk te kunnen
geraken.
Door de Commissie werden de heeren
J. van Dooren, Ger. van Loon en Th.
de Surmont de Bas Smeele aangewezen
om de vakinrichting te Luik te bezoeken
en voor de vakschool te Freiberg in
Saksen, de heeren H. Wiesman, H. G.
van Everdingen en Th. de Surmont de
Bas Smeele Ger. van Loon en A Jansen.
Op den 27en Juni 1907 is door de
daartoe aangewezen heeren de reis naar
Luik e« op den 6en Juli 1907 de reis
naar Freiberg ondernomen.
De Vakschool voor het leerlooiers-
bedrijf te Luik.
De school is opgericht in 1898. Toen
werd met de leden van de »Bourse aux
Cuirs de Liege» eene vereeniging ge
vormd voor het vakonderwijs in het
leerlooiersbedrijf.
Het initiatief tol stichting eener vak
school is uitgegaan van den heer E
Schweitzer die op technische voorlichting
van de leerlooierij aandrong.
O.a. werd erop gewezen, dat de looier
tegenwoordig vele nieuwe producten,
looimiddelen en zuren moet gebruiken,
waarvan hij de aanwending en juiste
waarde niet kent en niet in de gelegen
heid is zich te wenden tot personen die
hem daaromtrent vertrouwbare inlich
tingen kunnen verschaffen.
Men constateerde, dat het personeel
op de werkplaatsen zich niet genoeg
rekenschap kon geven van het doel en
het gewicht van het werk, zoodat de
behoefte bleek om goede werklieden te
vormen.
Dit initiatief werd van verschillende
zijden krachtig ondersteunddaarbij
werd de meening geuit, dat het slechts
jammer was, dat men er niet eerder toe
was overgegaan.
Om tot het doel te geraken, werd de
steun gevraagd van Staat, Provincie en
Gemeente, die bereid gevonden werden
geldelijken steun te verleenen. De geld
middelen waren echter niet toei eikend
om een complete looierschool te stichten
lijkheid het slachtoffer was eener vergissing.
Want dat hy onschuldig was, werd geen oogen-
blik door mij in twijfel getrokken de uit
drukkingen, waarvan mijne moeder zich meer
dan eens bediende, de woorden van «marte
laar, slachtoffer*bevestigdeu mij in die over
tuiging. Mijn vader was derhalve eon ou
schuldig veroordeelde, wiens naam geschand
vlekt was, en die als een misdadiger wellicht
in de boeien zachtte. Bij de gedachte aau die
veroordeeling en aan het lijden van twee
wezens, die mij dierbaar en, volgens mijne
overtuiging, toonbeelden van deugd waren,
begreep ik, dat er voor mij een schooue rol
te vervullen zou zijn.
«Wie weet, zegde ik in mijne ernstige
mijmeringen, of mijn vader wel verdedigd is
geworden doo.' eenen man van diepe over
tuiging, en toegerust met die onweerstaanbare
overredingskracht en bespraaktheid, als het
gewicht der zaak eischte? Bij gemis aan eene
welsprekende verdediging is hij waarschijnlijk
veroordeeld geworden. Die veroordeehrg had
onzen ondergang, het vertrek mijner moeder,
haren dood tengevolge Dat wekte in mij het
verlangen op om advokaat te worden en mil
aan de studie der rechten te wijden. Ik las
pleidooien, bestudeerde rechts-kwestiën, in
één woord, ik wenschte advokaat te worden,
den steun van mijn woord te geven aan arme
lieden, de eer en de have te redden van eene
treurende familie, de beschermer te worden
der weduwe, van den vader en de wees.
Dat was eene schoone gedachte zei
Vernac aangedaan.
Misschien had ik gelijkmaar van den
anderen kant kon ik het niet van mij verkrij
gen, mijn vurig verlangen kenbaar te maken
aan den waardigan man, die mij opgevoed had.
Ondankbaarheid tegenover hem zon mij eene
onvergeeflijke misdaad toegeschenen hebben
Op zijn sterfbed gaf hij mij echter eenen zegen
en voegde mij toe
«Maximiliaan, ga naar Parijs, word advo
kaat, dat is uwe roaping Moge God u zo^e
nen voor de vreugde, die gij aan Coruelis
Auhin in zijne laatste levensjaren verschaft
hebt,
«Hij stierf, en vermaakte my zijne kleine
bezitting. Ik vertrok naar Paryg en kwam de
zooals die te Freiberg in Saksen bestaat,
zoodat men zich moest bepalen tot het
geven van zuiver theoretisch onderwijs,
zonder het geleerde in een proeflooierij
te kunnen in praktijk brengen en met
nieuwe schorsen en looimiddelen regel
matig proeven te kunnen nemen.
Bij de oprichting had men met moei
lijkheden te kampen, zooals het vinden
van geschikte leerkrachten, terwijl ook
van de zijde der leerlooiers niet onver
deelde medewerking werd ondervonden.
Successievelijk echter losten zich de ver
schillende bezwaren op. De looierij be
gon het nut der school meer en meer
in te zien en nu wordt de behoefte ge
voeld de school op meer uitgebreiden
voet in te richten. Door het gemis der
noodige financiën echter, moet dit tot
heden achterwege blijven.
Aan de vakschool is tevens verbonden,
een technisch bureau voor onderzoek
van alle versche en gebruikte looimate-
rialen en in de looierij benoodigde grond
stoffen.
Deze onderzoekingen werden ten be
hoeve van de looierij tegen een gemid
delde vergoeding van 10 francs per
analyse uitgevoerd het getal derzelven
nam gestadig toe.
De school wordt bestuurd door eene
Commissie van administratie, waarin
zitting hebben een afgevaardigde van
de Gemeente, een van de Provincie: de
voorzitter, secretaris en penningmeester
van de bourse aux cuirs de Liège en 6
lederfabrikanten. De Gemeente heeft
drie lokalen in een harer gebouwen ten
gebruike voor de looierschool afgestaan.
Het eerste wordt gebruikt voor het
houden van voordrachten, het tweede is
als chemisch labatoriun? ingericht, het
derde dient voor bewaarplaats van weeg
toestellen en wordt tevens als bibliotheek
gebruikt.
Inleiding van het leerpan.
De cursus omvat twee studiejaren.
Onderwijs wordt gegeven, Woensdag
van 4Vs tot 61/9 uur en van 8 tot 97s
uur en Donderdags van 4Vs tot óV9 uur
Daarentegen vinden de leerlingen dage-
liiks gelegenheid van 2 tot 7 uur om in
het labatorium te werken.
Ieder drie maanden vindt een monde
ling examen plaats voor het einaexa-
belofte na, die ik bij mijzelven gedaan had
ik werkte, ik leerde vlug, en zoodia de bij
stand van mijn woord de ongelukkigen van
dienst kon ziju, bood ik hun dien aan. Gij
ziet wat ik ben, eun arm kind, in bet holle
van dwn nacht op eenen WHg verdwaald, een
wees, wiens vader misschien in de galeien
gestorven is, en wiens moeder eenzaam en
verlaten hore ziel aau God teruggaf.
Edelmotdig meusch riep Gabriël Ver
nac uit.
Ik h«b veel guleden, veel gestreden,
hernam de advokaat; ik heb eene levendige
verbeeldingskracht moeten breidelen, mijne
hartstochten moeten bestrijden. Ik leef in
«ene volkomen afzondering, behoudens eenige
uitmuntende vrienden zooals gij, en eenige
kliënten, die mij hunne belangstelling toonen.
Voor het overige is mijn leven als eene woe-
stnnij. en miju hart g-sloten.
Bij deze wcordeu drong een zonnestraal
door de opening vau eene gordijn en ver
lichtte het portret van Nerval.
Vernac zag zijnen vriend blozen.
Na nog e nigen tijd vertrouwelijk met el
kaar getprok- iR te hebben, stond Maximiliaan
op, nam nogmaals het tafereel in de hand,
dat de treurige geschiedenis te Bruyauts
voorstelde, en bezag het met door tranen
bevochtigde oogen.
Moeder, mijne moeder 1 stamelde hy.
Nog iets zegde Vernac, gij hebt mijne
zaak voor de rechtbank behandeld.
Dat is wel mogelijk.
En gij hebt myn proces gewonnen.
Dau heb ik mijnen plicht vervuld.
Ja, maar ik heb mijneu plicht niet
gedaan
Hoe dat
WH! ik heb n het eereloon nog niet
voldaan.
Och spreek daar niet van
Wat daar niet van spreken Luistpr,
beste vriend meD betaalt mij mijne schilder
stukken. en m-n betaalt ze zelfs zeer duur
Ik zie niet in. waarom gij uwe talenten niet
even rijk zoudt doea betalen als ik mijne
schilderstukken.
Dat is zoodaarom laat ik den heer
Nerval, eenen kapitalist, mij betalen, maar
men wordt rekening gehouden met den
uitslag dezer driemaandelijksche examens
De leerlingen krijgen na voleindiging
van den cursus, indien zij het practisch
en theoretisch examen met voldoend
succes hebben afgelegd, een einddiplo
ma van de school.
Indeeiing der onderrichturen.
Eerste Jaar.
Technologie.
Woensdag 4V9 tot 51/a uur.
HOOFDSTUK I.
Voorbereiding der huid voor het werk
in het nathuis. Ontharing door smarting.
Kalking. Gebruik der confijten. Laven
Eigenschap der looivochten. Oordeel
kundig gebruik der extracten en zwei-
middelen. Looiprocesbazanen, kalfs
vellen. gelisseerd leder, zwaar zooileder.
Droging van het leder.
HOOFDSTUK II.
Bereiding van riemenleder. Inwerking
van vet. Bleeking van leder. Afwerking
van riemenleder.
HOOFDSTUK III.
Nalooiing. Vatlooiing. Bespoediging
van het looiproces. Verschillende leder
soorten en hunne bewerking.
Voordrachten over het practische
gedeelte der looierij.
Woensdag van 8 tot 9 uur.
HOOFDSTUK I.
De huid, Physische en chemische
samenstelling. Doel der looiing. Ver
schillende huidsoorten, hunne gebreken
en doeleinden waarvoor ze gebruikt
worden.
HOOFDSTUK II.
TanineOmschrijving, groepeering,
eigenschappen, bereiding. Looiende stof
fen. Schorsen, looihoutsoorten, looi
bladeren, uitwassen, looivruchten, looi-
wortelen, looiende sappen.
Extracten. Vervaardiging proeven,
gecombineerde extracten.
HOOFDSTUK III.
Looiing van zwaar zoolleder.
Werk in het nathuis. Weeking, ont
haring, vleezen uitwateren. Laven
Lafvocht, het gebruik der lafvochten, het
gebruik der zuren. Looiing: Het strooien
duur der looiing. DrogingHet zuiver
onder vrienden
Het zij zoo hernam Vernac, maar dan
moet gij een schilderstuk in mijnen atelier
uitkiezen.
Epd schilderstuk
Ja, daar houd ik van.
Mag ik kiezen?
Ja, al wildet gij zelfs de Rebecca aan
de btoo I
Geef mij dan die kleine schets, sprak
Maximiliaan, m t schitterende oogen en be
vende stem.
Het drama van Brnyants Zeer gaarne,
van ganscher harte maar laat mij den tijd
om die schets behoorlijk af te werken.
De advocaat reikte hem ontroerd de hand.
Sinds dit oogenblik is dat stukje uw
eigendom als het gereed is, zal ik het u thuis
laten brengen.
Maar hebt gij sedert niets gehoord van
dien priester, wieuB eerbiedwaardig gelaut ik
er op ice r
De pastoor Lormel is dood maar de
knaap, dien ge daar ziet staaD, -de jonge
misdiener van den pastoor van Bruyauts leeft
nog en woont in Parijs. Hij kon destijds
vijftien of zesden jaar oud zijn, en ge ziet
welk een engelachtig gelaat hij had - Men
heeft mij nog onlangs zijnen naam genoemd.
Hoe heet hij
Laat eens zien I O ja de eerwaarde
heer Bernard, kapelaan der St. Sulpiciuskerk.
Ik dank u 1 En nu, vaarwel
Hij reikte zijnen vriend de hand en vertrok.
XXXIII. - IN DEN ZONNESCHIJN.
Sinds den dag, waarop de Ekster betrok
keD was geweest id het dratra, waarvan me
vrouw JioctruverB en hare dochter hiina het
slachtofl'-r geworden wareD, had Falot dat
kind van Parijs bij zich gehouden, dat in zijn
hart betrekkelijk goed en onbedorven was
gebleven, wat wegens de omgeving waarin hij
gele.fd had, waarlijk wel een wonder mocht
genoemd worden
Door den voddenraper, in zijne woning in
de run Pa-bla opgenomen, gewende de knaap
zich spoedig aan een geregeld leven. E«ne
mand en een haak maakten er een leerliDg
maken vau het leder. Droging met
buitenlucht en met verwarmde lucht.
HOOFDSTUK IV.
Fabricatie van riemenleder en vache
lissèe enz.
Nathuis. Kalking, ontharen, beitsen,
nieuw ontharingsysteem. Looien. Kalken,
laven, het looiproces.
HOOFDSTUK V.
De verschillende looisystemen ten op
zichte van rendement, looikosten en
kwaliteit van het leder.
HOOFDSTUK VI.
Nalooiing. Het bleeken van het
leder, waterdicht maken, conserveering.
HOOFDSTUK VII.
Afwerking, Riemenleder, zwart leder,
verschillende overleersoorten, lakleder
en vache lissée,
Beginselen van Schei- en Natuurkunde.
Algemeene Scheikunde
Donderdag van 4 tot 51/* uur (in het
le halfjaar).
Verklaring der elementen en der grond
slagen van de scheikunde.
HOOFDSTUK I.
Studie der lichamen welke in de huid
en in de looistoffen voorkomen. Metal-
loïden en metalen.
HOODSTUIC II.
Samengestelde lichamen in de looierij.
Water, Barische verbindingen (Kalk,
natrium, sulfide.)
De voornaamste zuren gebruikt voor
het beitsen der huiden. Zouten vooral
met betrekking tot de minerale looiing.
Antiseptische mineralen enz.
Organische chemie, (2e halfjaar.)
Samenstelling der organische lichamen.
Formulen, Nomenclature.
HOOFDSTUK I.
Voornaamste lichamen zooals alcohol
glyzerine, glucosiden, aldéhyden.
Zuren, door gisting ontstaan, en andere
organische zuren. Oliën. Vetten voor
het afwerken van leder.
Sïikstofhoudende stoffen. Rottingspro-
ducten. Verschijnselen der gisting.
HOOFDSTUK II.
Belangrijke zuren in het bijzonder
galluszuur,
Classificatie der looistoffen.
voddeDraper van. Alvorens zich geheel en al
het lot \an dat geestig doch zorgeloos wezen
aan te trekken, wilde Falot zich vergewissen
of hij met dankbaarheid zijne bescherming
zou aannemen.
Er was voor den voddenraper niet veel tijd
Doodig om te begrijpen dat de knaap, die
sinds zijne geboorte zoo nauw in aanraking
was m"t de ondeugd, zich gelukkig zou achten,
aan de verleiding te ontkomen De schande
Jij k«- tooneelen in de herberg de Zingende Pad,
waarvan hij zoo dikwerf getuige was geweest,
boez-mden hem walg en afgrijzen in. Hij
verkeerde daar voortdurend in angst, dat de
politie hem den eenen ef anderen dag van
zijue geliefde vrijheid zou berooven. De ge
gedachte alleen van opsluiting en afzondering,
boezemde hem een docdelijken schrik in.
Verzekerd, dat hij den kost kon verdienen,
als hij vader Falot in zijuen arbeid hielp,
verlangde de Ekster dan ook niets liever.
Maar de ongelukkige, die Anstin Anrillsc
omli i tie kleedmg vau vader Falot verbergde,
ven/ uo-gde zie1» Diet met het bewijzen van
t-.eu u Duiven dienst Na den knuap aan de
oud. ug<t en de z delooze voorbeelden out
trokken te hebbru, moest hij hem ook tot
h»t goede terugbrengen. Aan die levendige,
ylugge geaardheid moest hij een doel voor
oogen stellenaau die vroeg ontwikkelde,
weetgierige rede een gezond voedsel ver
schaffen.
De Ekster had alles gelezen wat hem in de
handen kwam, en vele tooneelstukken zien
opvoeren, maar nimmer was de gedachte in
hem opgekomen, wat zijne toekomst, zijne
bestemming zou wezen. Wanneer hij den naam
van God hoorde uitspreken, dan was het in
eene godslastering de kerken waren voor
hem «ene bijzord' r>< soor* van schouwburgen,
waar m«n in eene vreemde taal zong te mid
den der geurige walmen van den wierook, en
d«Z"u indruk dankte hij aan Bestiole, die hem
in den b 'wneten K -rstnacht. zooals bij aan
de waardin van de Zingende Pad hud verteld,
naar de Magdeleiu-kerk m-'êgenomeu bad.
(Wordt vervolgd.)