Nummer 18,
Zondag 28 Februari 1009
32®, Jaargang.
4
Toegewijd aan Handel, industrie en Gemeentebelangen.
Eerste Blad.
BUNUBHT
*-zeRP-^,
Opvoeding.
landbouw"
uidiAilJ
AITÖON TIELEN,
Dit nummer bestaat
uit DRIE Bladen
HET GEHEIM
VODDENRAPER
BEKEN.DM AK IN (t
1NDÜSTR1EBLBN.
FEUILLETON.
I TGEVEK
W AALWIJK. Telefoonnummer 38-
ire.
RAOUL DE NAVERY.
I»
ei Lisfslraslsrlt Courant,
Dit Blad verse', ij nt "Woensdag- en Zaterdagavond
Abonnementsprijs per 3 maanden f0."5.
Franco per post door het geheele rijk f 0.90.
Brieveningezonden stut ken gelden enz., franco te zenden aan den
Uitgever.
AdvhetaNTiBN 17 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, groote
letters naar plaatsruimte. Advertcntiën 3uiaal ter plaatsing opgegeven,
worden '-iinaal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels cn
advertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeelige contracten
gesloten. Reclames 15 ceut per regel.
i komt U halverwege tegemoet, ll
I doet al het werk in de helft
van den tijd en voor de helft
der kosten, die U aan groene
zeep zou uitgeven.
5unlight maakt, dat Uw
goed niet lijdt, Uw handen
niet ruw worden en Uw leven
geen slavernij is.
De volstrektezuiverheid van
Sunlight maakt haar alleen
geschikt r-, voor het
wasschen van kostbaar
linnen en If^ryK fijne kant.
Vi "C Qi/j 608
De Kamer van Koophandel en Fa
brieken te Waalwijk houdt zich onledig
met het opmaken van het verslag over
1908.
Heeren Industriëelen worden verzocht
hunne opgaven voor het verslag, zoo
spoedig mogelijk in te zenden.
De Kamer van Koophandel en
Fabrieken voornoemd.
Van „DE ECHO VAN HET ZUIDEN".
VAN DEN
NAAR HRT FRANSCH VAN
Ontwerp SpoorwejHÜenstregcHngen.
Het Gemeentebestuur van Waalwijk m»akt
bekend, dot ter Secretarie voor een ieder ter
inzagen is nederge'.egd een ontwerp der zomer-
dienstregeling van de Maatschappij tot exploit»
tie van Staatsspoorwegen, de Nederlandsche
Centraal Spoorweg Maatschappij en de Holland-
sche IJzeren Spoorweg Maatschappij.
Opmerkingen betreffende deze dienstregeling
behooren voor of op 5 Maart 1909 rechtstreeks
aan het Departement van Waterstaat te worden
ingezonden.
De Minister van Waterstaat heett er de aan
dacht op gevestigd, dat telkens na de bekend
making der ontworpe dienstregelingen in grooten
getale ter kennis van het Departement gebrachte
wenschon en bezwaren niet steeds volledig
kunnen worden onderzoch' ee overwogen in
verband met alle bij de regelingen betrokken
belangen. In verband met die omstandigheden
komt het den Miuister weofchelijk voor, dat
opmerkingen of bezwaren omtrent bestaande
dienstregelingen worden georacht ter kennis van
de leden der commissie van Advies over spoor
weg dienstregelingen in elke provincie. De
inzending vbd verzoeken aan de leden der
commissie dient evenwel zoo tijdig mogelijk,
uiterlijk in den loop der mnauden Mei en No
vemberte geschieden, dat de leden iu staat zijn
de verzoeken behoorlijk te onderzoeken en des
gewenscht voorstellen te doen tot het behandelen
daarvan op de gewoue vergaderingen, die telkens
in de maanden Januari en Juni worden gehoudet
Waalwijk, 23 Februari 1909.
Het Gemeentebestuur van Waalwijk,
Th. de Surmont de Bas Smkele.
De S-icreiaris,
F. W. VAN Liempt.
Mevrouw Albertine Steenhoff-Smulders
heeft in het Centrum voor eenigen tijd,
deze gulden woorden neergeschreven
»(YVant) ieder normaal kind bezit fan
tasie, bezit oorspronkelijkheid, bezit heel
fijn, en heel teer een gevoel, en het is
soms jammerlijkhoe al die heerlijke
gaven van God door opvoedingver
nietigd worden
Juist, dat is hetzelfde, wat ik zoo dik
wijls gedacht heb met een gevoel van
smartelijke vertwijfeling, als ik voor mij
had, meisjes van 14 16 jaar bij wie elk
onderscheidingsvermogen, elke geschikt
heid tot het navoelen van schoonheid in
klank en beeld, totaal bleek afgestompt.
Waren ook die kinderen niet geweest
als ieder normaal kind met hunne hoofdjes
vol fantastische gedachten, kinderlijk
Bestiole woont op de vijfde verdieping
aan den binnenkant? vroeg Nerval.
Ja, mijdheer.
Dat is wel hoog voor iemsnd, die ge-
haar
75.
Men heeft gisteren mijnen bijstand in
geroepen voor een gebrekkig meisje, dat door
haren vader gruwzaam mishandeld wordt en
van haren ontoereikenden arbeid moet leven.
Misschien zou zij door eene doelmatige be
handeling het gebrnik harer ledematen kannen
terug bekomen in ieder ge\ ui zal hot n ge.
makkelijk zijn haar eenige verlichting te ver
schaffen.
Ach 1 wat hebt gij toch een goed hart
riep Angelie getroffen uit.
Vindt ge dat
Ja, en ik heb u daarom des te inniger lief.
Ge zijt mij evenwel toch niet altijd ge
hoorzaam
Angelie begreep dat haar vader zinspeelde
op het huwelijksplan, dat hem nog altijd na
aan het hart lag zij bloosde, maar hield
haar antwoord terug.
Nu, daarover zullen wij later nog wel
eens spreken. VopI later, zegde hij met ge
veinsde gemoedelijkheid.
Angelie en haar vader stegen in het rijtuig
dat hen dicht bij de woning van Camourdas
afzette.
Terwijl Angelie naar boven klom en het
hart van Bestiole opvroolijktn door hare
vriendelijke «n opbeurende woorden, ging
Nerval de portivrBwoning binnen.
Vrouw Foyonx was minstens even piaat
ziek als de Ekster, die in het vertrek rond
huppelde.
brekkelijk is. Eu schijnt de zon niet in
kamertje?
O neen, mijnheer, en het is er erg
vochtig
Nerval scheen na te denken.
Is er in dit huis niet eenruimere woning
te huren
Een allerliefste woning, mijnheer, iu het
zuiden, droog als knrk en eerst kortelmgs
geheel opgeschilderd en behaugen.
En zij bestaat uit...
Drie kamers en eene keuken.
Op welke verdieping
Op het eerste.
Wat is de huurprijs?
Acht honderd frank
Luister zegde Nerval, ik heb daar een
goeden inval, maar gij moet mij de stiptste
geheimhouding bjloven.
Ik zweer het bij hot leven van mijuen
lieveling
Wie is dat?
Mijn Ekster, mijnheel, een echt won
dermaar welk geheim wilt gij mij toever
trouwen
Dat zal ik u zeggen. Ik buur de woning
en ziehier tien frank nis handgeld Straks
kom ik terug. Men zal hier, voor de nieuwe
woning van mejuffrouw Camourdas, eeno vol
ledige meub leering brengen. Mijne dochter
zal zich wel met. de regeling daarvaD belusten.
Breng de nieuwe woning in orde en zorg dat
alles voor den avond klaar zij hebt gij
werklieden of kruiers noodig, hier zijn voor-
loopig vijftig frank voor de kleine uitgaven
Vrouw Foyonx boog zoo diep kon voor
den rijken en liefdadigen maD.
Juist op het oogenblik. dat hij met de por
tierster deze schikkingen maakte, gingen
vader Falot en de Ekster hem voorbij om zich
naar Bestiole te bpgeven.
Onder h?t ontbijt deelde Nerval alles aau
zijne dochter mee
De meubelen zijn gekocht, zegde hy.
tegen twee uren zullen ze in de nieuwe woning
van uwe beschermelinge gtbracht worden; ik
verwerkend al het schoone en wonder
bare in de natuur, al het onvergelijke
lijke, dat de eerste waarheden van den
godsdienst in hun jong hart deden open
bloeien t Hadden ook zij niet snappend
en babbelend en vragend, vragend
vooral de ouderen, hun opvoeders, op
t spoor gebracht van wat er omging in
hun jonge zielen
Maar ach, arme opvoeders, wat zij zelf
niet hadden, zelf ontbeerden, hoe konden
zij het geven aan die kleinen De aan
dacht moest dus afgeleid, het vragen
onderdrukt en de kinderlijke verbeelding
mocht alleen stilstaan bij het tastbare,
het onmisbaar nuttige.
Maar anders ging het ook dikwijls
niet beter als de opvoeders in een
mbestemd gevoel van gemis hun kleinen
steenen gaven voer brood, als valsche
smaak, valsch kunstgevoel werden aan
gekweekt, waardoor armzalige kunste
naartjes van den tienden rang in hun
hemeltergend pogen worden gesteund.
Mag ik spreken hier van hemeltergend
Ik meen van wel, want is kunst, echte
kunst niet de uiting van wat er ver-
hevenst leeft in 'i diepst van een men
schenziel, is het niet, om zoo te zeggen,
:le polsslag van het eeuwige in ons,
Gods hoogste natuurlijke gave
Allen hebben wij die gave ontvangen,
niet allen in dezelfde mate. Daarom
kunnen we niet allen kunstenaars zijn,
maar wel kunnen wij het allen brengen
tot een meer of minder dicht benaderen
van de gevoelens die de kunstenaar in
zijn werk tot uiting brengt Zonder dat
de kunst ons leven vult, zal zij ons
oogenblikken kunnen verschaffen, waarin
wij in hoogste schoonheidsontroering ons
zullen los voelen van het aardsche en
vergankelijke en Gode zullen dankzeggen
om Zijn luistervolle grootheid in de
schepselen geopenbaard en door ons
eenigszins nagevoeld. Want 't spreekt
wel van zelf, dat ik alleen bedoel de
kunst met God en niet de valsche die
schijnkunst is ot zich heeft losgemaakt
van haar oorsprong. De eerste kan geen
waar genot geven, de tweede moet
noodzakelijk den geloovigen christen
vervullen van weemoed om de groote
talenten, die verkwist worden door on-
waardigen en onwaardige ziening der
dingen.
heb mij belast met het aankoopen van de
groote stukkeu; hier zijn vijfhonderd frank
voor den kleiueu huisraad, het kenkeugeriel
en andere zak«-n. die ineeu huishouden noodig
zijn kom tegen vijf uren bij mij voor den
avond is alle.s gereed en zal in Parijs een
arm kind t m-er zijn, dat den na»m van
Angelie Nerval zegent
Terwijl zij dien aau den uwen paart
vader O 1 ging zij met geestdrift voort, als
het geluk in deze wereld toegemeten werd
volgens de deugd en de milddadigheid der
raenscheu, dan mo-st gij zeker gelukkig zijn
En toch, geliefde vader, zijn er oogeublikkeu
waarin ik mij verbeeld, dat een heimelijk
verdriet u kwelt Uw blik is soms somber,
uw glimlach gedwongen gij strooit het geld
met milde hand uit. dewijl gij rijk zijt, en
toch schijnt gij niet tevreden. Ach kuut gij
mij ntet toevertrouwen wat u hindert, wat
gij verlangt, cpdat ik het van God voor u af
smeeke
Luister, mijn kind, sprak de f.ibrikaut
niet onvaste stem, heden avond hoop ik, naar
mijn genoegen, een einde te maken aan de
zaak, die mij sinds laug kwelt eu bezighoudt
Wauneer het mij gelukt, zult gij mij nooit
meer treurig of b-koMtnerd zien.
O hoe vurig zal ik biddeu 1 lispelde
Angelie.
Ja, bid herhaalde Nerval, bid
En in zijne gedachte voegde hij erbij
De engG zal misschien genade voor den
vervloekte verwerven
Angelie begaf zich naar de kerk van O. L
Vrouw van Overwinning, terwijl Nerval naar
de woning van Camourdas terugkeerde.
Het toeval diende te m naar wensch Bes—
tiole was uitgegaau en had tot vrouw Foyonx
gezegd
k m eerst tegen den avond te buiB.
Er werd en wordt zooveel gesproken
over »kunst voor het volk.» De kunste
naar, zegt men, moet afdalen van zijn
hoogte om te kunnen worden begrepen
door allen. Dit nu is een Valsche rede
neering, die blijk geeft van schromelijke
begripsverwarring, 't Is niet de kunste
naar die moet afdalen, maar de massa,
moet worden opgeheven tot hem. Hoe
langer hoe meer begint men dit in te
zien, vandaar ontwikkelingscursussen,
populaire geschriften, enz.
Hetzelfde geldt op het gebied der
muziek.
Loffelijk zeker zijn deze pogingen en
toch, het zijn niet meer clan lapmiddellen,
pleisters op een niet gansch geneesbare
wonde. Verbetering, duurzame ver
betering kan alleen gebracht worden
door de opvoedersouders en onder
wijzers. Deze moeten het kiempje van
oorspronkelijk, fijn en teer gevoel aan-
kweeken en verzorgen, dat het groeien
mag tot een sterke boom, die schaduw
en koelte geven kan in de zoo dikwijls
al te dorre woestijn van later leven.
De ouders m oeten die opvoeding tot
kunstbegrippen aanvangen, zoodra het
verstand te ontwaken begint en ze voort
zetten zoolang de kinderen blijven onder
hun leiding, vooral door hun voorbeeld.
Ook op de lagere school is het de tact
van den onderwijzer, die door zijn invloed
als 't ware onopzettelijk, dit deel der
opvoeding moet verzorgen. Eerst bij
het voortgezet onderwijs ruime men aan
kunstonderricht een eigen plaatsin. Aldus
met zorg voorbereid zal het dan ver
rassend vrucht dragen.
Menig opvoeder, goed van willen, zal
nu vragen naar een weg, een vast af-
gebakenden weg, een soort leerplan.
O, het is zoo moeielijk, althans voor
huisgezin en lagere school, dit aan te
geven, zoo niet gansch en al onmogelijk.
Het geldt hier een zaak van gevoel, en
gevoel is zoo moeilijk te knellen in re
glementen. Daarom, die wel wil, maar
zoekt en tast en niet weet hoe, o, laat
hij er van overtuigd wezen, dat hij op
dit gebied moet beginnen met zelf Op
voeding. En als hij ook hierin vergeefs
naar richting zoekt, dan is er in zijn
omgeving wel deze of gene, die hem
raden kan. Slechts de eerste stappen
zijn moeilijk, want heeft hij het eenmaal
gebracht tot een flauw vermoeden van
het hoogere genot, dat kunst verschaffen
kan, dan zal elke stap voorwaarts hem
een vreugde zijn, dan zal hij spoedig in
staat zich gevoelen bij anderen aan te
kweeken, in anderen over te gieten wat
hem zelf is geworden tot een bron van
te voren nooit vermoede, tot God ver
heffende ontroering.
S. v. G.
in het gedrag van Nerval Het kwam hem
niet natuurlijk voor, dat die koele, hoog
hartige man zich zoo eensklaps persoonlijk
met de bijzonderheden van eene zaak be
moeide, w.-lke bij gerust aan zijne dochter
had kannen toevertrouwen te voren had hij
zich nooit, zelfs niet zijdelings, met iets
dergelijks beziggehouden. Terwijl hij hielp
om de meubelen te plaatsen, luisterde hij
uauwlettend toe en liet over alles een waak
zaam oog gaan. Hij wilde tot eiken prijs de
oplossing van dit raadsel vii den.
Terwijl de werklieden nog druk bezig waren
met h«t rangschikken van de m'-ubeleerling,
viopg Nerval aau vrouw Foyonx om den
sleutel vuu bet vroeger v rblijf, ten einde zich
te vergewissen of er misschien niet een of
ander voorwerp hij was, dat der moeite waard
was om in de nieuwe woning overgebracht
te worden.
Vrouw Foyonx koesterde te veel eerbied
voor oenen man, die voor arme heden eene
woning huurde en deze vau geheel nieuwe
meubels voorzag, om hem iets te weigeren,
en de fabrikant, met den Bleutel gewapend,
klom de steile trap op, ontsloot de deur en
wierp eau onderzoekenden blik in de kamer.
Zij bevatte weinig meubelen.
Ongetwijfeld had Camourdas zijue toevlucht
niet genomen tot buitengewone middelen om
het stak, waaraan hij zooveel gewicht hechtte,
tegen eene baatzuchtige nieuwsgierigheid te
beveiligen.
Camourdas moest het verborgen hebben,
zooals lieden van zijne klas gewoon zijn te
doen, in eene lade of iu den stroozak.
Nerval begon met de verschillende laadjee
eener lad-ntafel te doorsnuffelen. Hij vond
daar echter niets dan zijden lappen eu stukjes
kant, die Restiole voor de kleedi g van hare
poppeu bezigde. In een« tafellade vodó hij
eem«e beschreven papiereu met koortsigen
woelde hij alles dooreen het waren
maar verder ont
ij vr-r
- Ik
De iueuh-11-vernncier paste op zijnen tijd
om de w rkliecien een handje te helpen en
het wrk te b-spoedigen. riep vrouw Feyoux uo'a's van een- restauratie,
iemand, die in eeue herberg aan den over- dekte hij niets, niets
kant een glaasj" zat te drinken, terwijl vader
Falot, die b> greep dat er wel werk zou
wez-n voor twee mauuen. ook zijne diensten
aanbod
Do voddenraper vermoedde eenen valstrik
N -rvai rilde over g«he*l zijn lichaam, het
koude ïwn"t brak hem uit zenuwachtig,
g. jaagd, vertwijfelend, wo;lde hij alles dooreen,
wi* rp de matras op den vloer, sneed die open
en haalde er alles uit hy vond niets, niets
Kunstmest en Armenzorg.
Dit lijkt op het eerste gezicht een
zonderlinge combinatie en wij begrijpen
dat menigeen bij 't zien van dit opschrift
zal vragenhoe komen deze twee bij
elkaar
Toch is de verklaring heel eenvoudig.
Wij kwamen tot deze combinatie naar
aanleiding eener mededeeling, welke ons
dezer dagen ter ooren kwam, een me
dedeeling, op zich zelf niets bijzonder,
maar welke ons niettemin trof. Een
geestelijke, die niet nader behoeft wor
den aangeduid, ontving van een dame
een som van eenige honderden guldens,
welke hij naar welgevallen ten behoeve
van nooddruftigen mocht besteden. En
hoe deed hij dit Mijn opschrift geeft
het reeds te radende man kocht er
kunstmeststoffen voor, welke hij aan
verschillende personen deed uitreiken ter
bemesting van hun tuin of akker.
Dit eenvoudige feit trof ons wij von
den dit van bedoelden geestelijke een
kostelijke ingeving, een denkbeeld, dat
ons zeer navolgenswaardig voorkomt en
dat wij gaarne aan kerkelijke en burger
lijke armbesturen en aan allen, die ten
plattelande met armenverzorging zijn be
last, in ernstige overweging zouden wil
len geven.
In vele gevallen toch zal de gift op
deze wijze het best besteed, het krach
tigst helpen, niet alleen direct en tijde
lijk, maar ook indirect, in meerdere
matt en meer blijvend
De inenschen, die voor een dergelijken
steun in aanmerking komen, zijn arbei
ders, daglooners, behoeftige keuterboert
jes en andere nooddruftigen, die een
kleiner of grooter stukje grond, soms
ook een veld van tamelijke uitgestrekt-
Hij beproefde de steenen van den haard op te
lichu-n, scheurde het verbleekte behangsel
papier vau den wand, altoos tevergeefs hij
vond ni«ts. Bevend van woede en teleurstel
ling, m-t eeDe godslastering op de lippen, zag
hij eensklaps het kaartenhuis in zijue gedachten
opgetrokken, ineenstorten.
Hij, de sluwe en machtige man, hij had een
voorwendsel, een middel gevonden om dat
verblijf binuen te dringen hij had aan dat
elleudige kind zijn geld toegeworpen, zyne
dochter in dat bandietenhol gezonden, en ten
slotte whs Camourdas hem nog te slim. Die
elleuH-luig zegevierde over den millionnair,
de aard» u pot dreigde den ijzeren pot te ver
brijzelt-»
Ik zal niets vinden, niets kermde
Nerval
T rwijl hij deze woorden sprak, en in
vertwijfeling zijne oogen met de handen be
dekte, vroeg eene spottende, deelnemende
stem
Kan ik mijnheer soms van dienst wezen r
Nerval hief het hoofd opelk feit scheen
hem op d it oogeublik een gevaar, ieder on
bekende een vijand toe.
Wie zijt gij? vroeg hij barsch aan den
man, die achteloos tegen een der deurstijlen
leunde
Ik ben Falot, vader Falotik heb de
werklieden de meubelen helpen plaatsen, en
nu kom ik eens hooren of er niets naar be
neder. te dragen is.
Neen, antwoordde Nerval kortaf.
De voddenraper keek den fabrikant op
merkzaam aau.
Wat wil bij? Wat zoekt hij hier Zyne
goede daad verb-rgt een baatzuchtig doel.
Ik geloofde, dat Camourdas den slentel van
het geheim bezat, dat ik trachtteontsluieren
thans is er niet im er aan te twijfelen. Maar
wat zocht Norval hie»*
D- fabrikant bteeft als wezenloos staan
tus cl -n de wanorde, d e hij had aan-ericht.
Die Camourdas is een sluwe kerel l
mord'- hij.
(Wordt vervolgd.)