Nummer 46.
Zondag 6 Juni 1909
62e Jaargang.
Derde Blad.
Provinciaal Nieuws.
BUITENLAND.
Frankrijk.
Engeland.
Duitschland.
BINNENLAND.
Gevangenis-arbeid in 1907.
Uit de jongste berichten blijkt, dat niet
alleen in de omstreken ran Parijs, maar in
verschillende deelen van Frankrijk door
anarchisten telegraaf- en telefoonlijnen on
bruikbaar zijn gemaakt. Gelukkigerwijze
hebben de saboteurs zich meereudeels bepaald
tot lijnen van minder belang, maar hier en
daar had hel vernielingswerk toch ook zeer
treurige gevolgen kunnen hebben. Te Besau-
yon bijv. werd een draad doorgesneden, die
de signalen van het statiou onderling ver
bind, zoodat de dienst tijdelijk moest wor-
gestaakt. De laffe daad werd nog tijdig
ontdekt, waardoor noodlottige gevolgen kon
den worden voorkomen.
Niet ver van Parijs, langs de lijn Parijs
Biussel, werden 35 draden afgesneden,
op de lijn ParijsSoissons 14 draden, nabij
Cette en Nancy 28, tusscbeu Lens en
Douai 10 en zoo nog op tal van plaatsen.
Voorts is door onbekenden getracht de trein
van Chartres naar Bordeaux te doen ont
sporen. Gelukkig zag een spoorwegbeambte
de dwarsbalken, die er door de misdadigers
waren gelegd, op de rails. Wel werd hij
op 9teenen onthaald toen hij ze verwijderde,
doch hij slaagde er niettemin in een onheil
te voorkomen.
De Frauscbe Staatscourant geeft een
staat van bevolking in 1908. Hij i9 wat
gunstiger dan die van vorige jaren, in
zonderheid dan die van 1907. In 1907
warsn er meer menscheu ges'.o.-veu dau ge
boren, nu zijn er 46,441 meer geboren.
Tusschen 1902 en 1907 was dit cijfer ge
middeld 34,802 geweest. Het is vooral te
danken aan een belangrijke daling van het
sterftecijfer: 48,266 minder dan ia 1907.
Het aantal geboorten op zichzelf is in 1908
18,067 hooger dan in 1907.
De gemiddelde vermeerdering der bevol
king was van 1901 tot 1905 18 per 10,000
geweest; in 1906 was dit cijfer gedaald tot
7 iu 1907 was er eeu vermindering van
5 per 10,000, in 1908 is er een vermeer
dering van 12 per 10,000.
Er dreigt een reuzenstaking in de schot-
sche mijnen.
Niet minder dan 100.000 mijnwerkers
zijn ermee gemoeid.
Een crisis kan elk oogenblik uitbreken.
De patroons zullen een vergadering houden
en kennisgevingen^ aanplakken, dat de loonen
met I2V2 °/o worden verminderd. De werk
nemers zullen zich zekerlijs verzetten, waar
mede onvermijdelijk een werkstaking van
100,000 mijnwerkers gepaard zal gaan.
De leiders der Schotsche mijnwerkers zijn
naar Berlijn vertrokken om de stand van
zaken voor de Engelsch-Amerikaansche vas
telands-afvaardiging te brengen.
Wilbur Wright, die zich op het oogen
blik in Amerika bevindt, heeft zich zeer
enthousiast uitgelaten over de jongste pres
tatie van de ^Zeppelin II". Hij meende,
dat het wellicht geen jaar meer zou duren
of men zou per luchtschip den Atlantischen
Oceaan kunnen oversteken. Zeppelin werd
door hem geroemd als een man, waaraan
alle luchtschippers veel te danken hebben.
Het is voor Engelschen omkippevel te
krijgen. Zeppelin, die den Oceaan oversteekt
Wat beteekent dan nog dat ellendige slootje,
hetwelk het Kanaal heet, en aan de over
zijde de Engelschen zich altijd zoo veilig
hebben gevoeld
De totale bevolking van de gezamenlijke
gevangenissen huizen van bewaring en
rijkswerk inrichtingen bedroeg volgens
officieele statistiek in 1907 totaal 41.036
mannen en 2.354 vrouwen, met te zamen
2.238.8877s verblijfdagen. Het aantal fe
itelijke werkdagen bedroeg 1.704.336
Hiervan werden 869.4381/J| dagen benut
voor de gestichten zelf, 86.278 dagen
voor anderen gestichten en 379.412 dagen
voor de departementen dus 1.335.1287s
dagen in totaal voor het Rijk verder
werden 46.5418/* dagen besteed aan ar
beid voor ambtenaren indienst van het
gesticht, 32.46879 dagen voor particu
lieren buiten het gesticht 290.1797* voor
wederverkoopers, of 369.2077s dagen in
totaal voor particulieren.
Betreffende den aard van het verrichte
werk ten behoeve van het Rijk valt op te
merken dat van de 1.335.1287s dagen
11 0777s dagen besteed werden aan
schoenmakers werk.
Aan arbeid, door gevangenen en ver
pleegden verricht voor particulieren, wer
den van de 369.2071/s werkdagen besteed
aan maken en herstellen van schoenwerk
13.955s/4 dagen-
Het totale loon in de 1 704.336 werk
dagen bedroeg in 1907 f210.893.751,
zoodat het gemidelde loon per arbeids
dag f 0.12 was. Ditzelfde loon werd ook
besteed in de voorafgaande jaren vanaf
1900, behalve in 1905, toenhet dagloon
gemiddeld f 0.12' was.
Konden we bovengenoemd loon tot
grondslag nemen, dan zou in de schoen
makerijen in de gevangenissen enz. voor
het rijk gewerkt zijn voor een totaal
arbeidsloon van f 1329.30 en voor par
ticulieren voor een totaal arbeidsloon van
f1672 29, dus te zamen f 3001.59.
Herhalingsoefeningen
Door den Minister van Oorlog is een
schrijven gericht aan de commandeeren-
de officieren van de regimenten infante
rie, waarin de minister o.m. mededeelt,
dat het in zijn voornemen ligt om te
bevorderen dat—in afwijking in zooverre
van den tot nu toe in deze gevolgden
regelbij de regimenten infanterie, in
1910 voor herhalingsoefeningen onder
de wapenen zullen worden geroepen de
verlofgangers derjlichting van 1903, van
1904 en van 1909.
In verband hiermede zullen de mili
ciens-verlofgangers lichting van 1906, aan
wie dezerzijds bereids werd vergund om
voor de in dit jaar te houden herhalings
oefeningen onder de wapenen te komen
in 1910, tegelijk met de milliciens der
lichting 1907, die oefeningen moeten
volbrengen tegelijk met de milliciens der
lienting van 1909, terwijl de milliciens der
lichting van 1904, aan wie werd toege
staan de in dit jaar te houden herhalings
oefeningen te volbrengen in 1910, tegelijk
met de miliciens der lichting van 1905
die oefeningen zullen moeten verrichten
na en in aansluiting met die, waarvoor
zij in 1910 zullen worden opgeroepen.
Een geiingeerdc tentoonstelling
De vereeniging- voor Tentoonstellings-
belangen heeft de aandacht der Rotter-
damsche politie en justitie gevestigd op
de thans te Rotterdam gehouden wor
dende zoogenaamde Tentoonstelling op
Koloniaal, Zeevaartkundig en nijverheid
gebied. Overwogen wordt door het be
stuur, om tegen de ondernemers dezer
«tentoonstelling» een strafrechtelijke ver
volging in te stellen. De Rotterdamsche
justitie en politie stelt een uitgebreid
onderzoek in.
Ned.
Waalwijk, 5 Juni 1909.
Ucrrorinde Kerk.
Beroepen te De Wilp (Gron.) de heer
J. C. A. Fetter, cand. te Waalwijk.
Urootc Propagundavergnderlng.
Morgenmiddag ten 12 uur zal op de
Pauluszaal een groote propaganda-ver-
gadering gehouden worden van de R.
K. Vakvereeniging voor Leerbewerkers.
Als spreker treedt op de heer A. C.
Hoes uit Tilburg, met het onderwerp
»Allen lid der Vakvereeniging.» Het
zal onnoodig zijn de Leerbewerkers van
Waalwijk en Besoijen aan te moedigen
deze bijeeenkomst bij te wonen, zij zullen
hun eigen belang toch wel begrijpen.
Laat het uit zijn, dat de niet-leden pro-
fiteeren van het werken der georgani-
seerden. Voor de werklieden en ook
voor de patroons ligt er groot heil in
de r- k. en chr. Vakvereeniging. Hier
wordt geen klassenstrijd gepredikt, geen
opheffing van standen als elders, maar
de r. k. Vakvereenihing tracht ver
beteringen te verkrijgen, langs vrede-
lievenden weg, volgens de katholieke
beginselen, in eendrachtige samenwer
king
Kamer run Koophandel.
Gisteren hield de Kamer van Koop
handel en Fabrieken hare vergadering
ten raadhuize,
Door de belangrijke agenda en vooral
wegens het heugelijke feit dat op plech
tige wijze herdacht werd het 30-jarig
bestaan der Kamer alsook het 30-jarig
voorzitter- en secretaris-schap resp. der
Heeren J. B. Timmermans en F. W. van
Liempt, was deze vergadering van meer
dan gewoon belang.
Tot onze spijt ontbreekt ons heden
de ruimte om een uitvoerig verslag te
geven. In ons volgend nummer echter
komen wij daarop breedvoerig terug.
Waalwijks Belaag.
Naar aanleiding van de besprekingen
op de 11. Woensdag gehouden bestuurs
vergadering van Waalwijks Belang, in
verband met het voornemen van een
paar bestuursleden om, gezien den
weinigen moreelen en financieelen steun,
hun mandaat neer te leggen, is ten
slotte besloten nogmaals den volgenden
oproep aan alle Waalwijkers te versprei
den
Propaganda-vergadering op Maandag
7 Juni a.s. des avonds ten 9 uur in de
zaal Musis Sacrum.
Aan de ordeBespreking doel en
toestand der Vereeniging.
Toegankelijk voor Leden en Niet-Leden
van Waalwijks Belang.
»Het Bestuur der vereeniging noodigt
elk rechtgeaard Waalwijker, die nog iets
voelt voor den vooruitgang, het vertier,
het vreemdelingenverkeer zijner plaats,
beleefd, doch allerdringendst uit, déze
bijeenkomst bij te wonen, teneinde te
bespreken op welke wijze men de Ver
eeniging in het vervolg het best aan haar
doel kan doen beantwoorden.
Het ledental gaat eer achter- dan
vooruit, de eischen aan de Vereeniging
gesteld worden steeds hooger. Aan
de eene zijde dus vermindering van
inkomsten, aan de andere zijde meer
uitgaven. Onnoodig te zeggen dat
het voortbestaan van Waalwijks Belang
op die wijze niet is gewaarborgd.
Voorziening moet dus in deze ge
troffen worden het Bestuur voelt
dat op deze wijze niet gewerkt kan
worden, zooals het belang der plaats
eischt en zooals het dit wenscht te doen.
Wie niet wil dat Waalwijk in de
achterhoede kome, wie nog iets voelt
voor de plaats zijner inwoning, hij kome
ter vergadering en verleene steun.*
Volkomen sluiten wij ons bij dezen
oproep aan en sporen ieder Waalwijker
aan tegenwoordig te zijn. Waar moet
het heen met onze gemeente Andere
kleinere plaatsen gaan haar op 't
gebied van vreemdelingenverkeer over
vleugelen. Dat men dan toch de ver
eeniging, die opgericht is om de be
langen van Waalwijk op verschillend
gebied te bevorden, ook met alle kracht
steune, laat toch niet »afbreken« maar
»opbouwen« onze leuze zijn. Er staat hier
eene gewichtige zaak op 't spel 1
Groot Concert;
Morgenavond ten 6 uur zal de Staf-
muziek van het 6e Regiment Infanterie
te Breda op het terrein de voetbalclub
W. V., een groot concert geven.
Te oordeelen naar het programma,
dat onze lezers in de annonce zien af
gedrukt, belooft het een ware kunstavond
te worden.
Vooral nu de prijzen zoo laag zijn
gesteld, raden wij eenieder aan, morgen
avond naar het voetbalterrein te gaan
niemand zal zich daarover beklagen.
Vreemdelingen maken wij er nog op
attent, dat het concert tijdig is afgeloopen
zoodat men nog met spoor en tram
huiswaarts kan gaan.
H. Wijdingen.
Mgr. W. van de Ven, Bisschop vao
's Bosch diende gisteren in de kapel van
het Semenarie te Haaren de Tonsuur en
de Vier minderen,Orden toe o-a. aan H.H.
Theoleganten A. de Glas van Waspik
F. N. A. Hendrikx van Besoijen en V.
van der Wee van Kaatsheuvel.
Heden Zaterdag werden door Mgr.
van de Ven in de Kathedraal van St.
Jan te 's Bosch de volgende wijdingen
toegediend.
Het Subdiaconaat o.a. aan de volgen
de H-H- Theoleganten van het Semina
rie te Haaren J. Witlox van Waalwijk
Het diakonaat aan de Eerw. H.H. G.
Hamers van Loonopzand, M. van der
Wee van Kaatsheuvel en P. Zijlmans
van Raamsdonksveer.
Het H. Priesterskhap aan de Eerw.
H.H. L. Bouwman uit Loonopzand, J.
Verhoeven uit Heusden, W. de Klijn uit
Raamsdonksveer.
Diefstal.
Bij eon uitdrager in de Oranje-Nassau
straat, te Rotterdam, is gisteren aenge
houden de 17-jarige J. W. V., uit Waal
wijk-Bezoijen. Hij bood timmermansgc
reedschap te koop aan. Dit gereedschap
bleek gestolen uit een in aanbouw zijnd
huis aan den Schoonenbergerweg en is
eigendom van de timmerlieden A. W. B.
uit de Jan Porcellistraat en W. F. G., uit
de van der Hilststraat.
D. L. A. B.
De D. L. A. B. zal in de maand Juli
eene buitengewone algemeene vergade
ring houden te 's Bosch, ter behande
ling van de navolgende punten
1 Herziening der Statuten en Regle
ment.
2. Het aanstellen van een vrijgestelde
beambte.
3. Regeling der positie van de meis-
jes-vereenigingen in den Bond.
BAARDWIJK. Verleden Zondag
hield onze afd. hare 3e jaarvergadering.
In zijn openingswoord memoreerde de
Voorzitter, wat in dat kort tijdsbestek
reeds ten gunste der arbeiders is in het
leven geroepen, wat al sociale wetten er
reeds zijn gemaakt en welke nog wachten
op indieningmaar dat de vakv. de
factor is om dit te bespoedigen. Ver
volgens wees hij op den grooten bloei
van den D. B. welke reeds een leden
tal heeft bereikt van circa 1700 leden
en dit jaar wellicht aan de 2000 zal
komenook welke kracht van zoo'n
lichaam kan uitgaan. Hij spoorde daar
om allen aan zooveel mogelijk propa
ganda te maken en niets onbeproefd te
laten om ons doel te bereiken, nl. allen
te vereenigen. Verder bracht hij dank
aan secretaris en penningmeester voor
hunne goede verslagen, en hoopte beide
functionarissen nog lang in ons midden
te zien. Tot bestuurslid werd gekozen
C. Swinkels, en tot lid der Centrale
Raad in den Bond van R.K W.V. in
dit Bisdom Jac. Pullens, welke beide
hunne benoeming aanvaarden. Daarna
betrad de Eerw. Adv. het podium en
zette in breede trekken de inrichting
en werking eener werkloozenkas uiteen
betreurde dat met de afd. Waalwijk-
Besoijen geen samenwerking kon plaats
hebben, teneinde in beider belang te
komen tot een flinke werkloozenkas,
gaf tevens eenige middelen aan, op
welke wijze men elkander in dagen van
werkloosheid het beste zoude kunnen
helpen. Een en ander werd in over-
weging gegeven en besloten een vol
gende verg. nader te bespreken welke
wijze men hier in zou volgen. Na een
woord van dank door den voorz. voor
zijne duidelijke en bevattelijke toelich
ting, noodigde hij de leden uit zooveel
mogelijk gebruik te maken van de ten
toonstelling van Huisindustrie, deed
mededeeling van zijn bezoek aan den
driedaagschen cursus, welke actueele on
derwerpen daar behandeld zijn en be
loofde eene reeks voordrachten hier
van te geven en sloot deze goedge
slaagde vergadering met den gewonen
christelijken groet.
Dezer dagen herdacht de Eerw. Zus
ter Servatia den dag waarop zij voor 25
jaren in het klooster trad van vele zijde 'n
onze Gemeente mocht de jubilaresse bewijzen
van belangstelling ontvangeu.
DRUNEN. De Drunensche kermis is
weer achter den rug. De dagen van Maan
dag en Dinsdag zijn als gewoon zonder
groote drukte voorbij gegaar. De concerten
van Oude en Nieuwe Harmonie zijn goed
geslaagd. Schoone muziek, puike komieken,
met uitgelezen progrsm, volle zalen, opge
wekte stemming, deden de uren voorbij
vliegen. Zondag met kermis en de beide
Pinksterdagen was het buitengewoon druk.
2o Pinksterdag, duizende personen van beiu-
de en ver kwamen weer op de kermis af.
Herbergen, kramen en tenten oreral een
groote drukten. De bioscope van Riozi werd
druk bezocht. Zij verdiend zulks ten volle.
Alles liep in de beste orde af, ja misschien
een ruit gebroken en een paar vrienden
elkaar eens wat hardhandig gestreeld.
Jammer dat telken jaren die mstiuée's
op deu zelfden dag plaats hebben.
Waarom niet de een op Maandag de an
dere op Dinsdag, dit toch was voor heiden
voordeeliger en zeker de wensch van het
publiek. Wij hopeu dat een volgend jaar
hierin eeu verandering moge komen.
Liep de kermis steeds zonder balda
digheid en vechtpartijen ten einde, dit mag
dit jaar niet gezegd worden. Bij J IJpelaor
zijn een drietal ruilen ingeworpen, terwijl
in den laten avond van Pinksteren een
zekere Smits van Giersbergen ernstige klap
pen heeft opgeloopeu. Gelukkig zijn in
beide gevallen de daders bekend en zullen
hun welverdiend loon niet oatloopen.
Zekere J. v. E. uit Heusden viel door
eigen onvoorzichtigheid uit de luchtrcuommel.
Zwaar gewond is hij na ontvangen genees
kundige hulp, eerst Dinsdag per tram huis.
waarts vervoerd kunnen worden. Zijn toe
stand is op 't oogenblik tamelijk goed.
NIEUWKUIJK. De handel in kruis-
doorus is weder in vollen gang. Het beschot
is redelijk de prijzen zijn bevredigend. Er
wordt fO.U per K.G. besteed.
Het kohier van den hoofd, omslag
voor het dieustjsar 1907 is door onzen ge
meenteraad vastgesteld bij een pe centage
'.an l/g op f 510:09.
De nachtvorsten en de daaropvolgende
droogte van verleden maand heeft hier#te velde
groote schade aangericht. Het is te hopen
dat het thans ingetreden vruchtbaarder
weder nog gedeeltelijk zal kunnen vergoeden
wat het slechte weder bedorven heeft.
Onze ijverige postbode A. van Bok
hoven die jaren lang in dienst der posterijen
geweest, vreesdeD we voor eenigeu tijd,
te verliezen daar hij door een plotselinge
ziekte werd aangetast. Gelukkig bracht
eeuigen tijd rust herstel en kon hij naar
lier genoegen den dienst wederom waar
nemen. Doch weldra block zijn gezond
heid te zeer geschokt, om op zijn post te
blijvn en zoo zal hij den dienst der pos
terijen weldra voorgoed verlaten. Gaarne
brengen wij deu ijverigeu en gedienstigen
en vooral Jen stipten en plichtbetrschtemlcn
bij deze gelegenheid een woord van dank
en hulde voor zijn vele en goede diensten
in zijn langen dienst aan zooveleu bewezen
en weuschen hem een gelukkige rust na
zoo'n welbesteed leven.
VR1JH.-CAPPEL, 5 Juni '09. Gelik
op vele plaatsen de voetbalsport opgang
maakt zoo ook alhier. Een dergelijke club
werd alhier in het leven geroepen.
De Zang ver. Hallelujah* zal Ue'. heug
lijke feit der j.l, bekroning, ouderling fees
telijk viereu.
WASPIK, De stoom- eu wiudkoremnolen
alhier is 1.1, Woensdagavond afgemijud door
en gegund aan de tegenwoordige huurders
de heeren G'br. van der Heijden voor de
som van f5320. Velen zieu met genoegen,
dat de fit ma van der Heijden in den molen
blijft.
Het feest der H. Kindsheid staat hier
weder voor de deur. Een groote, allegorische
optocht waarin de verschillende instellingen
d«r H. Kindsheid door de kinderen worden
vertegenwoordigd, zil dan o der begeleiding
der harmonie door de straten trekken.
Ongetwijfeld zal dit schoou liefdewerk
steeds meer verlevendigen.
Het pciëuhakken is hier thans weder
in vollen gang. Op de peeëuakkers ziet
men nu rijen van 10 tot 20 kinderen met
een hakje om deu gtond los te maken en
het onkruid verwijderen. Zachtjes en een
tonig neuriën daarbij de liedjes over 't veld,
dikwijls slechts tot in't oneindige herhaalde
refreinen, wier cadaDs overeenstemt met de
gelijkmatige hakbeweging en zoo kracht
schijnt te schenken aan de nog jonge spieren.
Een ploegbaas gast achterwaarts de rij
vooruit en regelt het werk. De loonen dezer
kindereu variëeren van 40 tot 70 cut. per
dag, zoodat in dezeu tijd menig jongen en
meisje het niet al te groote weekloon van
vader moet aanvullen.
RAAMSDONK. Middenstandsenquête
commissie. Maaudag 14 Juni a.s. des na
middags ten 2 uur zal ten Gemeeutehuize
alhier de officieele installatie plaats hebben
van den heer J. H. Schoenmakers als en
quêteur voor deze Gemeente van de mid
denstands-enquête-commissie.
Door Burgemeester en Wethouders zijn
bij deze installatie uitgenoodigd de plaatse
lijke autoriteiten, de middenstandsvcreeni-
giugen, de Kamer van Koophandel en Fa
brieken, patroousvereenigingen en verder
alle in deze gemeente gevestigde vereeni-
gingen, die met de middenstand in betrek
king slaan,
Aau het postkantoor Raamsdonk en de
daaronder ressorteerende hulppostkantoren
werd gedurende de maand Mei 1909 ingelegd
f 9921,36 en terugbetaald f 7818,97. Laatste
boeknummer 4299.
Heden had alhier ten raadhuize de uni
form- inspectie plaats der oud-miliciëns. Hoe
wel de geinspecteerden in vroolijke stemming
verkeerden, werden geen ruwe toonselen afge
speeld.
RAAMSDONK(Dorp), 4 Juni '09. Aan
de stoomzuivelfabriek aih. werd in de maand
Mei verwerkt 238834 liter melk. Het vorige
jaar werd in Mei verwerkt 182536 L., dat is
dus 56358 L. minder dan j u.
RAAMSDONKSVEER. Verloop. Deze
week werd teu overstaan van Notaris van
der Meer alhier verkocht, de aan den heer
F. J. Simonis toebehoorende herberg voor
den prijs van f 2700.
Eigenaar werd de heer G. van Aalst, alhier.
DUSSEN, 4 Juni '09. Ds. Klaassen pre
dikant bij de Herv. Gemeente alhier ontving
toezegging van beroep naar Hoogmade.
Naar wij vernemen zullen enkele perso-
