JSiimmer 55.
nderda 8 Juli 1909.
ui
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Eerste Bind.
dp
I
82
ANT0ON TIELE
Dit nummer bestaat
uit TWEE Bladen.
ÜH
HET GEHEIM
VODDENRAPER
TJ'itgever:
Li§ life
FEUILLETON.
WAALWIJS. Telefoonnummer 38.
GOGLNB LIKKEN GfVI Uil"
te blazen zijn düeeai mogelijk
wanneer SunSLght Zeep wordt
gebraakt. Zij bespaart tijd
want
I de 7!5ïve:ete .zeep doet het werk.
Sunlightzeep schaafjes om zachte
zeep te maken.
Gratis te bekomen bij uwen
winkelier in ruil voor 5 omslagen.
LI. - DE GEVANGENE VAN CHAUENCON
Courant,
Dit Bhd verse! ijut "Woensdag- en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 3 maai.deu f0."5.
ITraiuo per post door het geheele rijk f 0.90.
Brieveningezonden stuiken golden enz., franco te zenden -.van
Uitgever.
den
Advkrtentikn 17 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, groote
letters naar plaatsruimte. Advertentiën Smaal ter plaatsing opgegeven,
worden 2maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels er-
advertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeelige contracten
gesloten. Reclames 15 cent per regel.
r 1244
VERSLAG der Kamer van Koop
handel en Fabrieken te Waalwijk
betreffende den toestand van den
handelde nijverheid en de scheep
vaartover het jaar igoS.
Fabrieken, Inrichtingen van Indu-
strieëeleri aard, Ylagazijnen, Win
kels enz. te Waalwijk.
De alhier gevestigde lijmfabriek werkte
het gcheele jaar geregeld door, zoodat
hare productie niet beneden die van
het vorige jaar bleef.
De vraag naar het fabrikaat was goed
te noemen, ondanks de scherpe concu-
reDtie van beenderlijm en de toenemende
soorten van lijmsurrogaten. Dank zij de
uitmuntende kwaliteit, die telken jaren
zoo mogelijk nog verbeterd wordt, kan
zij de door haar ingenomen plaats blijven
handhaven.
De chemische fabrieken hadden het
gehecle jaar druk werk. Met genoegen
kan geconstateerd worden, dat sinds het
vorige jaar de reeds zoo beduidende
export bijna nog verdubbeld is. Dit pleit
natuurlijk voor de degelijkheid van het
fabrikaat en doet ook het nieuwe jaar
met de meeste hoop ingaan.
De stoom- en windmolen had geregeld
te malen.
De van ouds bekende apotheek »Het
Hert* met daaraan verwanten handel in
drogerijen, chemicaliën, verbandartikelen
enz. mocht zich weder in een ruim de
biet verheugen.
De bierbrouwerij >De Witte Klok*
had hare gewone leverantiën, doch on
dervond de geduchte concurrentie d r
talrijke brouwers en bierbottelaars van
buiten de gemente.
De tabaks- en suuifkerverij met bij-
behoorende sigarenfabriek, had als altijd
volop te werken voor hare clientèle in
eu zelfs ver buiten de gemeente.
De houders van magazijnen van stik-
en naaimachines alsmede de depothou
ders van velocipédes en onderdeelen
daarvan, hadden ook thans weer hun
geregelden omzet.
De cartonnagefabriek had geregeld te
werken, wat ook gezegd kau worden
van de hier bestaande stoomsmederij,
alsmede van de andere smeden en ko
perslagers.
De meubelhandel bekwam weer eene
flinke uitbreiding. Ook de confectiehui-
zen voor heeren en dameskleeding zagen
nun omzet belangrijk vermeerderen. I Iet
wekt verwondering te hooren, hoeveel
door de firmanten, in bijna alle deelen
des lands wordt afgeleverd.
De drukkerijen met haar aanverwanten
handel in papier, kantoor- en schoolbe-
hoeften waren tevreden over den gang
van hun bedrijf.
Het personeel der Waalwijksche
Stoomdrukkerij van Antoon Tielen werd
wederom vermeerderd. Aan de inrichting
werd tevens een eigen binderij verbon
den, terwijl behalve de bekende organen
~vZT7.DE ECHO VAN HET ZUIDEN".
VAN DEN
NAAR HET FrANBCH VAN
RAOUL DE NAVERY.
v
112.
Zij heeft mij mijne ziel geopenbaard zegt
hij en in dat gezegde ligt het geheim van
hunne toekomst opgesloten.
Maar gij zelf hebt ook aan die toekomst
meegewerkt.
O ja, eon weinig, eu daarom verzoek ik
tl
Hoeveel vroeg Nerval.
Voor de inrichting van den winkel, zee
maanden huur vooruit, den aai koop van pop
pen, stoffen
De fabrikant opende zijn portefeuille eu stak
die Augelie toe.
Neem er uit wat gij noodig hebt, Bprak hij
Zij nam de portefeuille haastig aan, ledigde
ze bijna geheel, on gaf ze toen met een paar
kussen aan haren vader terug.
Max glimlachte en bewonderde zijne vrouw,
maar hij vond de vrijgevigheid van zijnen
schoonvader boven allen lof verheven, eu
reikte hem geroerd de hand, terwijl hij zegde
Ik ben er waarlijk trotsch op, uw schoon
zoon te ziju.
Daags daarna legde Angelie haren arm in
dien haars %ador en dweng hein in zekeren
zin met^aar mee te gaan.
Hij kou dat bekoorlijke ou bedorven kind
niets w Ageren. Zij voerde hem naar naakte
dakkamers, vunzige kelders, naor armoedige
verblijven, waar ellende en lijden op de aan
gezichten van nl de bewoners geschreven
stonden.
Tegen hare gewoonte in, wilde ADgelio dat
Nerval zelf zijne giften uitreikte.
Dan vernam hij woorden van dank, erken
telijke lippen drukten zich op zijne milde
handen, men smeekte Gods besten zegen in
dit leven op hem af en hiernamaals do eeuwi
ge zaligheid.
Aanvankelijk verstoord over die betuiging
van eene dankbaarheid, welke hij wist, dat
hij niet verdiende, hoorde hij ze vau liever
lede met minder ergernis aau. De verplichting
goed to doen, walke eerst als een ondraaglijke
last op hom drukte, begon hem spoedig min
der zwaar te vallen.
Vol blijdschap zeide Angelia hem eens
Ik heb u altijd als goed gekend, maar
eeriijd8 waart gij slechts mild gij weigerdet
bij de armen binnen te gaau gij waart
slechts een philantroop of mouschenvriend, nu
wordt gij een kristen.
Nerval liet eeu diepen zucht en gaf geen
antwoord Hij gevoelde te goed, dat de wil
vau Aurillac te veel den zijne beheerschte,
dan dat het hem mogelijk ware do lofuitingen
zijner dochter aan te nemau.
Daarenboven had er eene nieuwe verande
ring in Nervals geest plaats. De wrok, die
hem tegen Aurillac bezield had, verdween van
lieverlede en het juk, dat ziju vijand hem
opgelegd had. werd met den dag lichter om
tu "dragen. Na de bezookon van vador Falot
als eene foltering afgewacht te hebban, begon
hij er naar te verlangen.
Op zekeren avoud, nadat zij de grondslagen
vastgesteld hadden der stichting van een toe
vluchtsoord voor verwaarloosde kinderen,
zegde Nerval, diep ontroerd, tot Aurillac.
De rol, dien gij mij oplegt, kau ik niet
langer volhouden Ik stik onder het mom van
eer en liefdadigheid, dat mijn wezenlijk gelaat
bedekt. Ik weet niet weikon naam ik moet
geven aan hetgeen ik gevoel, maar het ver
leden schijnt mij zoo zwaar toe, dat ik er het
gewicht nibt meer van dragen kan.
Toen gij mij veroordeeldet goed te doen tot
boete voor het verleden, vond ik dat gij eene
verfijnde straf hadt uitgedacht. Deuk eens,
mij te verplichten aan de armen een vermogen
uit te deelen, waarop ik zooveel prijs stelde,
dat ik om hot te verwervou, voor geene mis
nu ook nog >De LeerbewerkerS week
blad van den Dioc Leerbew.-arbeiders
bond, daar gedrukt wordt. Eene groote
nieuwe snelpers van de Augsbursche
machinefabriek, welke vlug en uitmun
tend werkt, werd aangeschaft, zoodat
thans in het geheel vier snelpersen met
de noodige hulpmachines in werking zijn
ea de orders met bekwamen spoed af
geleverd kunnen worden-
»De Echo van het Zuiden* mocht zich
ook dit jaar weer in gestadigen vooruit
gang verheugen.
Ook de Noordbrabantsche stoomdruk
kerij. die door brand een tijd lang den
arbeid moest staken, had geregeld te
werken, terwijl de aan die inrichting
verbonden winkel iu boeken, luxe-arti
kelen, galanteriën enz. naar wensch mar
cheerde.
De nieuwe sinds 1906 hier gevestigde
boek- en handelsdrukkerij zag mede haar
debiet beduidend toenemen.
De bloem- en groentenkweekerijen,
met annexen zaadhandel erlangen telken
jare uitbreidingen.
Voor de brood- koek- en banketbak
kerijen was, wegens de hooge prijzen,
van meel en andere stoffen, 1908 niet
zoo winstgevend als andere jaren. De
opslag dien het brood bekwam, vergoed
de iu lange niet de hoogere prijzen der
grondstoffen.
In betere conditie verkeerden in dit
opzicht de talrijke hier gevestigde runds-
en varkensslagerijen, die steeds voort
gaan met prima kwaliteit waren tc leve
ren.
De winkeliers in kruidenierswaren enz
hadden geen reden tot klagen. Zeer
veel wordt, zoo om de deugdelijkheid
der waren, als om de concurreerende
prijzen door personen van elders gekocht.
De handelaars in goud eu zilver hor
loges, pendules, klokken, enz. schenen
tevreden over hun omzet.
Doordat in 1908 nog al veel gebouwd
werd, hadden de talrijke timmerlieden,
metselaars, ververs en schilders over het
geheel nog al geregeld te werken, terwijl
ook voor hen 1909 niet ongunstig belooft
te zullen zijn.
Gemeente Raamsdonk.
Toestand van den groot- en kleinhandel
en van de winkelnering.
Over het geheel was 1908, dat nog
gedeeltelijk de nadeelige gevolgen van
den crisis gedurende 1907 ondervond,
geen slecht jaar.
In de hoepelmakerijen was de toestand
weer minder levendig in 1907 de afname
toch was traag en de verkoop zeer
moeilijk.
Verwerkt werden 430,000 bossen hoe
pels ter waarde van ongeveer f 72000,—
105,000 bossen mat- en plafondriet ter
waarde van f36000; 23000 bossen man
denmakersband ter waarde van f 5200
en 325000 bossen rijshout, benevens
1750 bossen latten en 4500 bossen palen
ter gezamelijke waarde van f 3100
De handel in riet was stationnair.
Vervaardigd werden ongeveer 37500
stuks rietmatten ter waarde van f22800.
Ook de hooihandel was niet zoo leven
dig als in 1907. In de eerste helft van
1908 werden groote partijen oud hooi,
doch van prima kwaliteit, naar Duitsch-
land verzonden. Ten gevolge van het
overvloedig gewas in Duitschland begon
die verzending in Juli en verdere maan
den aanzienlijk te verminderen. Oos
tenrijk echter betrok flinke quantums in
October, waardoor de prijzen van f 11,50
tot f 15 en f 16 per 1000 pond stegen.
Doordat Engeland zijn grenzen voor den
invoer van hooi gesloten hield, was de
handel in afwijkende soorten zeer slap.
De prijzen van tweede en derde soort
hooi bedroegen ongeveer f 10 en f7
per 1000 pond. Over het algemeen
viel de kwaliteit van het gewas te roe
men. SU deel van den oogst mocht
puik heeten en XU deel viel door veel
regen tegen het einde van den hooitijd,
slecht uit.
De handel in stroo, dat meestal voor
eigen gebruik dient, was van geen betee-
kenis.
Voor tarwestroo besteedde men f 8,
voor roggestroo f9,per 1000 pond.
De papierfabriek is met de grensre
geling (Wet van 23 Tuil 1908) overge
gaan naar de gemeente Dussen.
De hier bestaande scheepstimmerwer
ven hadden steeds volop werk- De op
ruiming van den voor de scheepswerven
zoo hinderlijken pijler, waarover wij her
haalde malen schreven, is eindelijk een
voldongen feit, waarvan wij de beste
gevolgen mogen verwachten.
De scheepvaart in onze havens was
stationoair.
In de zoutziederijen ging iets meer om
dan in het vorige jaar. Verwerkt wer
den 509000 KG. keukenzout en 13000
KG landbouwzout.
In de bierbrouwerijen werd minder
geproduceerd dan in 1907.
De brood- en koekbakkerijen hadden
reden over den omzet tevreden te zijn.
De graanhandel blijft nog altijd van
groote beteekenis.
In de looierijen heerschte dezelfde
gedrukte toestand van het vorige jaar.
De korenmolens hadden vrij geregeld
werkwat ook gezegd kan worden van
de smederijen en de arbeiders in de
bouwvakken.
De handelaars iu manufacturen als
mede die in koloniale waren, bleken te
vreden over hun debiet.
De in November 1907 in werking ge
treden coöperatieve roomboterfabriek
»Nooit Gedacht* mocht zich in een
goede afname verheugen, terwijl de om
vang van haar bedrijf meer en meer toe
neemt. Het aantal melkleveranciers klom
van 94 tot 162, terv\ ijl 24 nieuwe leden
tot de coöperatie toetraden.
De boterprijs bedroeg geregeld f 1,32
tegen f 1,2 5 per KG. in 1907- De boter-
handel was vooral in Februari zeer le
vendig en de prijs mitsdien hoog. In
den zomer werd veel verzonden naar
Duitschland, doch de export verslapte
in den herfst, wat een daling in de
prijzen veroorzaakte.
Gelukkig werd kort daarop België
weer een voorname afnemer.
Van de 78075 gefabriceerde KG- bleef
ongeveer 20 percent in en om de ge
meente, 28 percent vond zijn weg in
Nederland, 39 percent ging naar Duitsch
land, terwijl België en Engeland respec
tievelijk 12 en 1 percent betrokken.
Verwerkt werden 2178556 Liter melk
met een gemiddeld vetgehalte van 3,15
percent.
De roomboterfabriek »Nooit gedacht*
mag zich dus in goeden bloei verheugen,
al blijft het te bejammeren, dat nog
verschillende landbouwers hun melk in
nabijgelegen plaatsen leveren.
daad teruggedeinsd was in eeucn weldoener
der menschheid den misdadiger te veranderen
die door de menschelijko gerechtigheid kon
getroffen worden. Uwe goedertierenheid was
ijnigender voor mij dan de vreesrlijke slraf
De woede over uwe zedelijko meerderheid,
over uwe grootmoedigheid, deed mij bijkans
stikken
Een gaheelen nacht heb ik er over liggen
denkeu of het niet beter ware u met eigene
handen te verworgen, dan gedwongen te zijn
u telkens tot mij te zien komen om te zeggen
nik kom u weer oenen ongelukkigcn opgeven,
die uwen bijstand behoeft." Langzamerhand
is die toorn bedaard, geweken ik heb op
gehouden u to haten, het is zoover gekomen,
dat ik heb beginnen iu te zien, dat uw gezag
over mij niet alleen rechtvaardig, maar ook
heilzaam was Hetgeen gij mij oplegdet ah
eene straf, is geëindigd met mij eene helooning
toe te schijnen. Ik deed goed uit dwang,
thans doe ik het met vreugde. Ik droogdo do
tranen der armen op bevel en met weerziu,
en nu acht ik mij gelukkig als ik do droef
heid iu blijdschap kan doen verandoren.
O Voorzienigheid 1 mompelde Auiyllnc
Om kort te gaan, daar ik de gestreng
heid van het vonnis en de pijn van de straf
niet meer gevoel, kom ik u vragen Wat
verlangt go nu voortaan van mij Ik ben
schuldig, ik wil, ik moet boote doen; welke
boetpleging zult ge mij nu opleggen
Aurillac bleef een wijl zwijgend voor zich
staren.
M'iine taak is volbracht, sprak hij ein
delijk. Vroeger haattet gij mij, thans acht gij
mij'; vroeger waart gij zelfzuchtig, thans zijt
gij liefdadig vroeger waart gij trotsch, thans
zijt gij ootmoedig ik wil u geene andere
straf meer opleggen
Maar ik moet toch boete doen voor
mijne misdaad 1 riep Nerval uit.
Met de menschelijke gerechtigheid be
schouw ik uwe rekening als vereffend.
Gij
Ik zal er u het bewijs van geven, her
vatte Aurillac, terwijl hij eene brieventasch
uit zijn zak haalde. Hij nam er den brief uit
dien Nerval eertijds aan Camourdas geschreven
had en reikte den fabrikant het papier toe.
Nerval word doodsbleek eu eene lievige
siddering deed al zijn leden trillen.
Ziedaar zeide Aurillac kalm.
Maar weet go wol wat dat ge doet V riep
Nerval opgewonden uit Gij neemt u uw eigen
wapen u-.t do hand gij hergeeft mij de eer,
de vrijheid...
Dat. weet ik
En gij zijt niet bevreesd dat ik, wetende
dat gij alle bewijs van mijne vroegere mis
daad mist, op mijne beurt misbruik make van
den toestand, waarin gij verkeert V
Neon antwoordde Aurillac bödaard 5 ik
hergeef u de rust ik laat u uw geweten.
Nerval zonk op de knieën.
O uwe grootmoedigheid is weergaloos
riep hij uit.
Ik ben slechts kristen, hernam Aurillac,
terwij hij Nerval ophief, ga iu vrede Er blijft
11 niets anders over dan God te zoeken
Terwijl hst in de vorigo hoofdstukken ver
haalde plaats greep, wist Gnraourdas, aan
de bewaking van Charongon overgelaten, nog
niet in welken hoek van Frankrijk hij zich
bevond.
Toen zijn bewaker hem in den nacht weg
voerde, was Camourdas zoodanig door den
opium bedwelmd, dat hij vau niets bewustzijn
had De paarden vlogen over den weg. Bij
het aanbreken van den dag gebruikten Cba—
rengon en de koetsier in eene herberg een
stevig ontbijt, waarna het weder voorwaarts
ging.
Da hoeve van Nerval stond ver van andere
woningen verwijderd, aan den kant van eeu
weinig bezochten landweg. De muren waren
gescheurd, de tuin was eene wildernis ge
worden, de paden waren verdwenen onder het
hooge gros, terwijl zware kastaojeboomen het
bouwvallige buis in een somber, geheimzinnig
halfduister hulden.
Charengon liet, bij de hoeve gekomen, stil
houden, stapte ait, draaide met veel moeite
het verroeste deurslot opoD, sleurde don nog
steeds bewusteloozen Camourdas uit het rijtuig
naar binnen en zond den koetsier naar 1 arijs
terng. Hij legde zijnen gevangene voorloopig
in eon vertrek op den grond en ging nu op
ziju gemak de ligging der plaats opnemen.
Het huis rook schimmelig do mureu waren
bedekt met salpeter, het houtwerk was ver
gaan eu talrijke vensterruiten waren aan
stukken.
Niettemin wierp Char ergon een tevreden
blik rond zich been; de tuin was groot genoeg
om den lust tot bebouwing, die zich bij den
voormaligeu werkman van Nerval openhaardc
te bevredigen.
Na de vertrekken bezichtigd te hebben,
klom Charengon de keldertrappen af. Er
waren drie kelders, een, gedeeltelijk gevuld
mot, ledige wijnvaten, eeu met brandhout, een
ledig, doch in eeuen ho-k lag eene stelling,
die vroeger voor wijrvaten gediend had.
Op mijn woord dacht Charergon, deze
kelder is als voor mijn doel gemaakt, het kon
niet beter hij komt aan don achterkant van
het huis uit, het luchtgat is van stevigo
ijzeren tralieu voorzien, ik behoef dus voor
geene ontsnapping te vreezen. Buitendien, tot,
meerdere zekerheid, zal ik mijnen kostganger
het gebruik zijner armen beletten. Er ligt
nog wel geen stroo om een fatsoenlijk bed t«
spreiden/maar dat komt er eigenlijk niet op
aan. hij zal zich nog aan meer ontberingen
moeten gewennen
Daarop keerde hij naar het vertrek terng,
waar hij Camourdas had neergelegd, hief dezo
onder de oksels op en sleepte hem, achteruit
gaande, de keldertrappen af, er zich zeer
weinig om bekommerende of de boeneu van
den ongelukkige door de scherpe kanten der
steenen gekneusd werden.
Men zou hem aangezien hebbeu voor eenen
moordenaar, die ziju slachtoffer in oenen
kelder gaat begraven, om het bewijs zijner
misdaad aau aller oogen te ontrekken.
(Wordt vervolgd.)