Nummer 59.
Zondag 25 Juli JL90y.
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Eerste Blad.
Tandboïïw^"^
32 JaaigajÈg.
ANTOON TIELEN,
Dit nummer bestaat
uit DRIE Bladen.
HET GEHEIM
VODDENRAPER
U itgevee:
FEUILLETON
O
W A A L W IJ K. Telefoonnummer 38.
Door uitsluitend Sunlight
Zeep te gebruiken blijft het
linnen en tafelgoed zoo wit
als sneeuw.
Suoliglitzeep scbaafjes om zachte
zeep te maken.
Gratis te bekomen bij uwen
winkelier in ruil voor óslagenom
RAOUL DE NAVEKY.
Een Polemiek.
Wat zelfs zij van ons zeggen.
f-
WMlvjjksrle en Langstraatsclie Courant,
Dit Blad verse', ijnt Woensdag- en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 3 maanden f0.w5.
Framo per post door het geheele rijk f 0.90.
Brieven, ingezonden stuiken, gelden enz., franco te zenden .\an
Uitgever.
oen
Advkrtkntiën 17 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, grootc
letters naar plaatsruimte. Advertentiën Smaal ter plaatsing opgegeven,
worden 2maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en
advertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeelige contracten
gesloten. Reclames 15 cent per regel.
OEBRU1KS AANWIJZING ROND IEDER STUK.
:j!
Alweer wat nieuws
I)aar komt me waarachtig het deftige
Handelsblad met een nieuwe zaak aan
Het beweert, dat de Burgemeester
van den Haag-, Baron Sweerts, hoewel
liberaal van overtuiging, aan de anti
revolutionnaire partijkas bijdragen zou
hebben gegeven om daardoor dr. Kuypers
invloed te winnen en Commissaris te
worden der Koningin.
De onthullingen schijnen waarlijk
tegenwoordig in de lucht te hangen 1
De eene, de groote, is pas voor 't
voetlicht gebracht of de tweede, de
kleinere, volgt onmiddellijk daarop. Wat
Van „DE ECHO VAN HET ZUIDEN".
VAN DEN
NAAR HRT FrANSCH VAN
11G.
Maar ik moet boete doen 1 riep Nerval
met verheffing van stem uit, moet openlijk
verklaren....
Gij hebt niets to verklaren viel Auril-
lac hom op eeuen toon van gezag in de rede.
Ik verlang van u noch openbare belijdenis,
noch pijnlijke openbaring. Wanneer deze be-
kontonis u to veel moet schokken en uw
stervensuur verbitterGu, breng ik dit laatste
offerGod zal het mij met de andere toere
kenen. Ik keur uw stilzwijgen goed.
O dat is de zelfverloochening te ver
gedreven riep Nerval uit, verplet door het
besef van die grootmoedigheid.
Eerwaarde heer, sprak Aurillrc, zich
tot deu geestelijke wendende, ik laat u alleen
met eenen ongelukkige, wien de liefdadigheid
laugzamerhand tot God heeft teruggebracht,
en die zich thans geheel met Hem gaat ver
zoenen.
Gij komt toch terug vroeg Nerval.
Ik beloof het u, antwoordde Aurillac.
En den boeteling met den priester alleen
latende, s\eeg Aurillac in een rijtuig, en liet
zich naar de, rue Rodier brengen.
Toen Nenal zich met den priester onder
vier oogen bevond, werd hij voor de laatste
mnal door dat gevoel van schramte overmees
terd, dat den misdadiger de keel als toeschroeft
alvorens aan den eerw. heer Bernard, wiens
de.ugd hij nochtans kende, het ontzettend
geheim van zijn leveu toe te vertrouwen, had
van deze nieuwe zaak te zeggen
Ten eerste, dat zij zeer onkiesch is
een blad als »IIet Handelsblad» onwaar
dig. Immers goed beschouwd, geldt het
hier een gift ingeval de bewering
werkelijk waar is van een particulier
persoon. Of de eene partij nu een in
vloedrijk oud-minister en partijgeleider
is en de andere een burgemeesterhet
staat o. i ieder vrij, z'n beurs open te
doen en een gift aan iets te sspendeeren,»
als dat iets maar geen wettelijk verboden
zaak is. Nu, een partijkas is toch zeker
wel geoorloofd.
En ten tweede, veronderstel nu eens
een oogenblik, dat die gift werkelijk
gegeven was, om een gewenschte pro
tectie te koopen, hoe zal echter »Het
Handelsblad» dat bewijzen
Beide mannen zijn niet van gisteren,
om zich zoo maar door de eerste de
beste redactie in de kaart te laten
kijken.
Echterde heer Sweerts is niet
benoemd, jhr. Van Citters had de eer.
De regeering kon dus geen blaam treffen-
ook zelfs al mocht Dr. Kuyper bij mi
nister Heemskerk de candidatuur Sweerts
hebben aanbevolen. Dat staat toch zeker
den heer Kuyper vrij.
Neen, hoe wij deze nieuwe zaak draaien
of wenden, wij gelooven met »Het Cen
trum» dat het »Hbl.» het bewijs maar
liever niet levert, vooral als het de con
sequenties van zijne onthulling inziet.
Onmiddelijk na de herstemming en
vóór »de zaak* het politieke zwerk kwam
benevelen werd de questie van het kies
recht bijna gelijktijdig in verschillende
katholieke bladen ter sprake gebracht.
De Tijd, Maasbode, Gelderlander, Cen
trum en Huisgezin zeiden hun meening
er over, vooral belichtten ze de even
redige Vertegenwoordiging. De Tijd en
Maasbode drongen dit instituut op den
achtergrond, de anderen haalden het
naar voren. Ook de Residentiebode ver
klaarde zich ervoor, doch meende, dat
het er vermoedelijk niet zal kunnen ko
men zonder grondwetsherziening, waar
door de kiesrechtquestie wel zal moeten
wachten tot het einde der vierjarige pe
riode.
De lezers weten, dat wij overtuigde
hij nog eenen harden strijd te doorstaan, die
de rouwmoedige voornemens in hem scheen te
willen verstikken, en voor eeuwig zijne reeds
half door den dood verstijfde lippen sluiten.
Een koud zweet vloeide langs zijne slapen,
terwijl een dof gereutel uit zijne borst opsteeg.
De eerw. heer Bernard had te veel men-
schen zien sterven om zich in die verschijn
selen te vergissen.
Ongetwijfeld was het lichamelijk lijden van
Nerval groot, maar zijn geestelijk lijden was
nog veel grooter.
Nerval onderhield zich ruim een half uur
fluisterend met den priester, en was juist
begonnen met het omstandig verhaal van de
misdaad, die zoo zwaar op zijn geweten drukte
toen er nan de kamerdeur geklopt werd.
De eerw. heer Bernard stond op en opende
de deur.
De rechter van instructie hot gerecht 1...
stamelde Nerval, ten uiterste ontsteld.
Mijnheer, sprak de rechter van instrnk-
tie, er is oene dubbele misdaad gepleegd, en
wij komen u derhalve verzoeken ons te willen
meedeelen, wat ge van het voorgevallene
weet.
De eerw. heer Bernard nam het woord op.
Kunt ge niet zoo lang wachter, mijn—
heeren, tot de gekwetste de zaken van zijn
geweten in orde heeft gebracht vroeg hy
kalm.
De rechter van instructie boog het hoofd
voor den priester en trad terug, toen Nerval
zich met moeite oprichtte en beurtelings de
geestelijke en magistraatspersonen aanziende,
terwijl een Hos zijn gelaat o.ertoog met ha
perende stem zegde
Ik wachtte u, mijne heeren.
Zich tot den eerw. heer Bernard endend,
liet hij er op volgen
Ik zou juist breedvoeriger h verhaal
van mijnen misdaad gaan doen, rwaarde,
toen do heeren binnenkwamenn hunne
tegenwoordigheid zult gij het nu b oren.
De griffier haalde eenige gezegelde vellen
papier te voorschijn en maakte zich gereed
om te schrijven.
Er ontbreekt hier nog iemand, sprak
Nerval met krachtige stem, wees zoo goed
vader Falot te roepen.
voorstanders zijn van Evenredige Ver
tegenwoordiging, maar ook zijn wij voor
een zoo spoedig mogelijk ter handne
ming van de regeling der sociale kwestie
in casu de verzekeringswetten. Welnu,
waar de feitelijke stand aldus iswat
moet eerst komeneen deugdelijke
sociale wetgeving of een afdoende re
geling der electorale questie,^ welke
laatste het eerste in onafzienbaren tijd
kan tegenhouden gelooven wij, dat het
èn in 't belang van den arbeider èn in
't belang van de regeering en haar
meerderheid is, dat eerst de verzekerings
wetten worden behandeld, om dan aan
't eind der wetgevende periode te ko
men met een breed voorstel voor
grondwetsherziening met E. V. en or
ganisch kiesrecht.
Met een dergelijke leuze zou de re
geering, nadat zij den volke een practisch
stel verzekeringswetten had gebracht
rustig voor den dag kunnen komen. Het
succes zou niet uitblijven.
En hiermede kunnen we het vooreerst
wel laten met over de kiesrechthervor
ming te spreken. Onze lezers hebben er
nu zeker wel voor een wijltje genoeg
van.
»De Arbeid*, het weekblad van het
anarchistisch Nationaal Arbeids-Secreta-
riaat had dezer dagen een hoofdartikel,
waarin het volgende over de Katholieken.
>Ook in den tegenwoordigen tijd be
vinden zich onder de Katholieken een
groot aantal geleerden van den eersten
rang, meest priesters. Wat uit het Ker
kelijk arsenaal komt, mag gezieu worden.
Vandaar dan ook de ontzettende macht
die de Katholieke Kerk kan uitoefenen
Hare dienaren zwerven door alle stre
ken der aarde. Men vindt hen in China
en in de Zuidelijke landen van Amerika,
in Rusland en Indië, in Australië en in
Afrika. Wanneer de Katholieke Kerk
wil, dan is zij in staat en bij machte, om
een weteldwoordenboek uit te geven,
doordat hare dienaren en zendelingen
alle talen der wereld verstaan. Natuurlijk
ieder in zijn streek. Als een voorbeeld
van de wetenschappelijkheid der Katho
lieken kan dienen, dat Monseigneur
Nolens tot professor is benoemd van de
Hoogeschool te Amsterdam, dus weder.
Da voddenraper was juist teruggekeerd met
Coluraba, die haar best doed om Angelie te
troostoD, dcch zich aanvankelijk niet kon
verklaren, met welk doel Aurillac haar midden
in den nacht was komen wekken, en haar
verzocht had hem te vergezellen, na haar met
korte woorden het voorgevallene te hebben
meegedeeld, doch weldra begon zij uit de
opgewondenheid van haren vader op te maken,
dat hij nog iets plechtigers verwachtte dan
het afsterven van den fabrikant.
Toen de eerwaarde heer Barnard Aurillac
kwam verzoeken om binnen te komen, kustte
deze Columba op het voorhoofd, terwijl hij
zegde
Bid voor mij en vooral voor haar, voegde
hij er, op Angelie wijzend bij
Met nauw hoorbaren tred trad hij in de
kamer van den zieltogende. Zijn liefdevolle
blik vestigde zich deelnemend op de ontstelde
wezentrekken van den lijder doch hij achtte
zieh niet meer gehouden het stilzwijgen te
gebieden. In de gebeurtenissen welke elkander
in de laatste maanden zoo snel waren opge
volgd, herkende bij de hand der Voorzienig
heid, cn eveneens als hij het unr barer
gerechtigheid niet verhaast had, wilde hy
haar niet tegenstreven, nu dat het uur
geslagen was.
Uit vrees dat zijn aanblik den zieltogende
mocht hinderen, ging hij achter het hoofdeinde
van het bed staan en wachtte, met de armen
over elkander geslagen, op wat er zou volgen.
De rechter van instructie en de kommissaris
van politie hielden gespannen het oog geves
tigd op Nerval, wien zij het aanzagen, dat hij
hun eene pijnlijke openbaring te doen had.
Hij, die met het zwaard slaat, zal door
het zwaard vergaan, begon Nerval. Herinnert
gij u nog dot geheimzinnige vreeselijke rechts
geding, voor vele jaren bekend onder de
benaming van de Brandstichting van la Villette
mijnheer de rechter 1
De brandstichter heette Aurillac, ik zelf
heb de instructie van die zaak geleid en die
man ondervraagd.
Die man bleef zijne onschuld betuigen,
en die man sprak de waarheid, de schuldige
was ik
Gy riep de rechter verbaasd uit, bedenk
om een priester.
Wat jonge Katholieke Kamerleden als
van Nispen in hun mars hebben, behoeft
niet gezegd. Ook Aalberse is in zijn
soort een kraan. De Duitsche Jezuiten
geven sinds jaren een wetenschappelijk
maandschrift uit »Stimmen aus Maria
Laach*. Zij tellen reeds den 35en jaar
gang en hebben dit tijdschrift op een
wetenschappelijke hoogte gebracht, waar
naar andere geleerden vergeefs snakken.
Wanneer wij nagaan, wat de Katholie
ke Sociale Aactie in ons land doet, wat
zij uitgeeft en met hoeveel bekwaamheid
hare boeken en brochures geschreven
zijn, dan ook moeten wij daarin een
vermaning zien, om voorzichtig te zijn
met onze woordenkeus tegen de
priestersof huns gelijken. Inderdaad wordt
daaraan te weinig aandacht geschonken.
En toch bestrijdt men een zoo machtige
maar vooral een wetenschappelijk zoo
sterke instelling niet met het woord
Lompers* of inet spot. Spot kan vaak
treffen, maar wordt bij herhaling ver
velend en treft dan den spotter. Spot
trouwens bewijst nooit iets.»
Wat zegt men van deze woorden van
zulke tegenstanders 1 Zijn zij niet het
beste bewijs, dat wij op weg zijn, ja,
reeds hebben overwonnen het »dompers-
standpunt*, waarop onze' tegenstanders
ons altijd wilden plaatsen Is het dan ook
niet om te glimlachen, als daar komt
een jong-liberaal propagandistje, die met
een vastgeknepen knijpertje op de hoog
in den wind stekende neus komt ver
klaren dat al die christelijken met name
de Katholieken toch eigenlijk maar aan
een lijntje gedreven »kuddedieren* zijn.
Het woord is afgeluisterd, zooals men
weet, van een hooggeleerden profes
sor Me dunkt, we kunnen tevreden zijn
met dit wetenschappelijk getuigschrift
vananarchisten.
Werk voor Oud-Leerlingen van Lund- en
Tuinbouweursussen.
Bekroond Worteltjes, erwten, kropsalade,
zouierspinuzie cn stamboonen.
III Kropsalade.
Van de kropsalade waien niet veel ver
schillende soorten ingezonden. Ik zag in
de eerste plaats Witte Berlijnsche, niet veel
wat gij zegt. mijuheer... Gy ijlt, gij hebt de
koorts... griffier...
Laat de griffier mijne bekentenis optee-
keuen, ik leg die gelijktijdig voor de godde
lijke en menschelijko gerechtigheid af.
Binnen een paar uren, outsnap ik door den
dood aan het vonnis vau de eene, binnen een
paar uren zal de andere mij de laatste pogiDg
toerekenen, die ik doe, om eene onschuldige
in zijne eer te herstellen Ik whb afgunstig op
het geluk, op den voorspoed van Aurillac. Ik
haatte hem ora zijnen rijkdom, om zijn vlek-
loozeu naam. Ik besloot hem in het verderf te
stortten Een ellendeling, die door eene recht
vaardige vergelding der Voorzienigheid mij
den doodsteek toebracht, na mijn huis in brand
gestoken te hebben, werd door mij belast om
de magazijnen en werkplaatsen van Aurillac
in asch te leggen. Hoe goed die euveldaad
gelukte en welke de gevolgen waren, is nu
maar al te bekend. Men beschuldigde den
ongelukkige, zijn voordeel te hebben willen
doen met de hooge assurantiegelden te trekken,
alles liep samen om zijne schuld te bewijzen
en noch zijne betuigingen van onschuld, noch
de getuigenissen van zijne vrienden, noch de
vlekkeloosheid van zijn vroegereu levenswandel
vermochten den ongelukkige voor de onteeren
de, onrechtvaardige veroordeeling te behoeden.
Nerval hield oven op en rook aan zijnen
met een opwekkend vocht besproeiden zakdoek.
Geen der aanwezigen verbrak de stilte.
Gij gelooft mij nu. hervatte Nerval, en
begrijpt het overige Camourdas, mijn ver
dierlijkte medeplichtige, stelde zijne geldelijke
eischen steeds hooger, ik ontsloeg mij van
hem, door hem te dosn opaluiten op eene
hoeve by Molun, doch hij heeft gelegenheid
gevonden te ontsnappen, eu woedend, dat h«m
het bewijs van mijne medeplichtigheid ontno
men was, heeft hij mij ten minste willen
straffen, door mij onder de puinhopen van mijn
eigen huis te doen omkomen...
Zijt gij bereid deze verklaring te onder
teekenen vroeg de magistraat.
Nerval richtte zich met moeite overeind-
De priester boog zich over het bed en
ondersteunde hem in zijne armen.
Moed gevat fluisterde hij.
Nerval teekende de papieren, en daarna
verschillende van Rotterdammer blank, Zwiju-
drechtsche. Ook waren er eenige nog wei
nig bekende soorten nl. Bonte forellen en
Wonderkrop. Het was voor de jury geen
zware taak. Een der inzenders had ver
schillende soorten ingezonden, die alle stuk
voor stuk grooter, vaster en van binnen
geler en malscher waren dan de andere in
gezonden kroppen. Die inzender bleek ook
een der weinigen, die eenigszins afwijkend
van de gewone bemest had Uit ziju later
ingezonden mededeelingen bleek, dat bij had
gezo.gd voor een lossen, vetten grond en al
zijn kropsalade daarenboven bemest had met
4 KG. patentkali, 6 KG. superphosplmt
en 2 KG. chilisalpeter per Are.
Volgens hem was dat de beste wijze van
bemesteu. De patentkali en het superphos-
phaat had hij reeds vroeg zeer zorgvuldig
ondergeharkt op den grond, waarop hij later
de kropslaplanten zou uitplanten. Het
chilisalpeter had hij zeer voorzichtig tusschen
de plantjes gestrooid. De verschillende in
zenders, getroffen door dezen prachtiger! uit
slag, namen zich natuuurlijk voor het vol
gende jaar deze bemesting met kunstmest
ook eens te beproeven.
IV. Zomerspinazie.
Er was gewoon breedblad-spinazie en men
kon ook de z.g. Nieuw-Zeelandsche (Tehra-
gonia expansa) opmerken. De laatste kreeg
inderdaad den prijs. De inzender meldde
het volgende
Deze betrekkelijk nog nieuwe bladgroente,
die we gedurende den zomer kweeken om
de bladeren als spinazie te gebruiken, is wel
waard eens besproken te worden. De nog
al dikke zaden worden in Maart in een
warmen bak ter kieming gelegdwanneer
ze later een paar blaadjes gemaakt hebben,
zet men ieder plantje afzonderlijk in een
z g. stekpotje. Men houdt ze gedurende al
dien tijd onder glas en geeft ze later, wan
neer ze de aarde van het stekpotje door-
woeld hebben, een grootere van 10-18 c.M.
middellijn. Men houdt ze hierna nog eenige
dagen onder glas en geeft ze dan een plaatsje
vóór een schutting. Hier blijven ze zoo
lang in potten staan, totdat het weer toelaat
ze in den vollen grond, op de bedden dus,
uit te planten. Zs vragen een flink bemes
ten grond en een vochtige standplaats. Ik
heb deze door u bekroonde zomerspinazie
bemest met 8 KG. chilisalpeter, 3 KG.
patentkali en 5 KG. superphosphaat per
Are, behalve de gewone stalbemesting. De
met eene matte stem den man roepende, die
achter zijn hoofdeinde stond, sprak hy
Aurillac, herneem voor allen eenen naam,
dien ik alleen heb bezoedeld, eene eer, waaraan
gij nimmer te kort gedaan hebt.
Zijt gij Austin Aurillac vroeg de rechter
van instructie, zich tot vader Falot wendende.
Ja, autwoordde de voormalige veroor
deelde, ik ben Austin Aurillac, op wien een
onteerend vonnis rust. Uit de galeien ont
vlucht, onder een valschen naam verborgen,
heb ik mij sinds mijnen terugkeer in Parijs
geene rust geguud voor aleer ik deu wareu
schuldige had opgespoord. Hij heeft zich zelveu
aan u kenbaar gemaakt.
Gij kendet hom en bewaarde het stil
zwijgen.
Aurillac verklaarde in weinige woorden den
pijnlijken en neteligen toestand, waarin de
liefde van zijnen zoon Max voor de dochter
van zijnen doodsvijand hem geplaatst bad.
Ik was gewoon te lijden, hernam Aurillac.
Er ontstond een oogenblik stilte. Eensklaps
stond de rechter van instructie op, en op
Aurillac toetredende, Bprak hij
Geef mij de hand, mijnheer Gij zijt
een held
Aurillac was diep ontroerd, toen hij de hem
zoo edel geboden hand in de zijne drukte.
Gerechtigheid zal u geschieden, sprak
de rechter en de wereld zal vernemen...
Niets 1 viel Aurillac hem in de rede, ik
verlang niets van dien aard, geen officieel
eerherstel, geen tweede rechtsgeding, dat inyne
nagedachtenis schoon wascht... Ik verlang
Blechts de vrijheid, en ik houd mij overtuigd
dat gij mij die zult laten, de liefde myner
kinderen is genoeg...
Thans keerde Anrillac zich tot Nerval.
Sterf in vrede, sprak hij, gij hebt nu
gedaan wat menschelijker wijze mogelijk was
om uwe misdaad uit te hoeten ik vergeef u
uit den grond mijns harten al mijn lijden 1
Open nu de deuren verzocht Nerval.
Nauwelijks had de eerw. heer Bernard aan
bet verlangen van den stervende voldaan, of
Angelie stortte luid weenond de kamer binnen,
gevolgd door Mnximiliaan, wiens droefheid,
hoewel minder luidruchtig, niet minder groot
was.