Nummer 63. Zondag 8 Augustus 1909. 32 tiaaigaog Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen. Eerste Blad. IBNUGiT Z68P p A i. j a s ANTOON T IEL EN, Dit nummer bestaat uit DRIE Bladen. LANDBOUW- Uitgevek: Een electrische centrale in Noord-Brabant. FEUILLETON De wasch, U ziet het, is groot, doch is door de zuivere zeep het werk gemakkelijk. SuLiligiuze&p scliaafjea o.u zachtt zeep te maken. Gratis te bekomen bij uwen winkelier in ruil voor 5 om?lageri De Echo van het Zuiden, Wnalwyksche en Courant, Dit Blad verse' ijnt Woensdag- en Zaterdagavond. Abonnementsprijs per 3 maandeu f0."5. Fraur o per post door het geheele rijk f 0.90. Brieveningezonden stukkengelden enz., franco te zenden aan den Uitgever. WAALWIJK. Telefoonnummer 38. Advkrtentiën 1—-7 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën 3maal ter plaatsing opgegeven, worden 2maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en advertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeelige contracten gesloten. Reclames 15 cent per regel. Eon Qroote Wasch En VVolnig Werk. Zuivere Zoop 1245 I I UIJ ■—III I I I—IHI I BH I IIWIIII IIM IIIH^WWMIWIII Het sDagbl. v. N.-Br.« wijdt een be spreking aan deze voor het oogenblik brandende kwestie en in verband daar mede aan het rapport van den heer Verhoeckx. Het blad betoogt o.m. dat verschillende cijfers van dezen rapporteur te optimis tisch zijn genomen. Zoo rekent hij op 400.000 K. W. U. voor electrisch licht in Den Bosch, terwijl het Rapport Smits, dat straalt van Vaa „DE EG HO VAN HET ZUIDEN." OF aait Dcit J^mvefijlwEaiiD. 5) Tot hiertoe had de vreemdeling zijne aan doening kunnen overmeesteren, zijne tranen terugdringen en, om zoo te zeggen, bewuste loos handelen. Hartverscheurend was de scheiding Neven zijne vrouw neergeknield, hief de vreemdeling haar hoofd op, als wilde hy ze nog tot het leven terugroepen. In zijne wanhoop, «prak hij haar aan en riep haar gedurig toe Suzanna1 Suzanna I mijne welbeminde! mijne goede vrouw Ach antwoord mij. Maar hst hoofd dat hij ophief, de handen dio hij in de zijne drukte, vielen levensloos neer en de ontkleurde lippen bleven stom. Paljas, door de ontroering overmeesterd, darfdo nan dit tooneel geen einde maken. Eindelijk, toen hij zag dat de man alle voorzichtigheid uit het oog verloor, besloot hij te spreken, en den vreemdeling op den Echouder kloppend, zeide hij Komaan, vriend, schep moed. Het wordt reeds laat Da vreemdeling scheen uit eeuen droom te ontwaken. Hij sprong op en murmelde Jaja t is gedaan Het moet 1 God geve haar de eeuwige rust 1 Zij legdqp het lijk heel zachtjes in het graf, geKjk men een kind in zijne wieg zou gelegd pen. tarr a spreidden zij nog wat bladeren over vrouw, maar de echtgenoot hadden 'd niet, zelf het gelaat t( h dek keu yboralee? dit aangebeden gez cht voor altijd Aua zijne oogen ontrukt werd, riep hy *- Vaarwel, beminde 1 Vaarwel, trouwe ge optimisme, voor Breda slechts 270.000 K. W. U. rekenen durft. Er staat tegenover, dat de heer Ver hoeckx goedkooper is dan de heer Smits, de eerste rekent 20 de ander 25 cent per K. W. U voor electrisch licht terwijl het verschil in prijs voor electrische beweegkracht nog grooter is: 15 en 8 cent. Maar terwijl de heer Verhoeckx al zoo'n hoog cijfer voor Den Bosch heeft gaat hij als volgt voort met rekenen Den Bosch heeft 34.000 inwoners. Noord-Brabant 600 000. Den Bosch zal verbruiken 400.000 K. W. U. voor licht en 200 000 voor be weegkracht 600.000 Noord-Brabant dusx 600,000 34 000 Ieder voelt, dat deze berekening niet opgaat. Als er werkelijk door 34.000 Bosschenaren 600.000 K. W. U. zouden worden verbruikt, dan is daarmee niet gezegd, dat in dezelfde verhouding als de provincie meer inwoners telt, ook het gebruik van electriciteit zal vermeerderen. De boeren van buiten zullen immers niet zoo makkelijk electrisch licht nemen als de winkeliers eener stad. De heer Verhoeckx voelt de moeilijkheid als hij schrijft dat men over zijne cijfers kan redeneeren. Inderdaad. Men kan ze betwijfelen zelis. Maar dan wijst hij op de groote kans, dat op het platteland de klein-industrie van de electriciteit zal profiteeren, en dat gelooven wij stellig met hem. Aan de becijfering des heeren Ver hoeckx moet men dan ook niet blijven hangen. Liever vragen of het mogelijk is, dat er in de provincie Noord-Brabant zooveel electriciteit kan worden verbruikt, dat een Centrale, die zooveel miljoen Kilo watturen levert, kan bestaan. En dan herinneren wij aan de be schrijving van de werkzaamheid der electriciteit in het Rapport aan de ge meente 's-Hertogenbosch uitgebracht, waar wij groote bedrijvigheid in stad en land zien opgewekt door de gewestelijke Centrale. De polders worden bemalen door middel der electriciteit. De kruidenier draait zijn koffiemolen electrisch, weegt zijn thee electrisch afde slager heeft zellin Tan mijn leven Wairom hebt ge mij zoo vroeg verlatot. Ach 1 ware ik alleen op de wereld, ik zou u willen volgen, ik zou mij aau uwe zijde in dit graf' neerleggen en er eeuwig naast u rusten Maar ons kindje loeft nog, onze kleine M igdalena. nw vloesch, uw bloed, nw even beeld Voor haar moet ik leven, om haar te redden en te beschermen 1 Hij zweeg. Hij snikte krampachtig en dekte met beide handen zijne betraande wangen. Paljas werkte dapper voort om den kuil te vullen. Hij ook, hij wenschte dien akeligen arbeid zoo haastig mogelijk te eindigen, want hij had reeds meer dan eenen traan uit zijne oogen weggepinkt. En de tranen van die twee mannen vielen als wij water op dien versch gedolven grond... Als het graf volkomen gevuld was, dekte Paljas de plaats met droge bladeren. Aan een nevenstaanden struik sneed hij eenen tak af, vervaardigde een kruisje en plantte het aan het hoofdeinde der nederige grafstede. Zijn gezel scheen iets kalmer geworden. Zyne oogen waren nu eens ten gronde ge slagen, dan eens ten hemel geheven eu een zacht gemurmel ontrolde zijne lippen. Hij bad. Door dit voorbeeld mei-gesleept, tegon Pal jas, die al zwervende van land tot land, zijne gebeden meest vergeten had, ook te bidden, niet met woorden, maar met het diepste vuu zijn hart Intusschentijd was het middag geworden. In de verte klepte de klok eener dorpskerk het angelus, welks helle tonen over de velden heeu, de weerklank schenen te brengen vaa het stille gebed, dat onder deze boomen rui8chte Eensklaps verbleekten de beide mannen. Zij hoorden den hoefslag van een paard op den nabijgelegen weg. Maar de ruiter verwijderde zich in vollen draf, zonder eenigszins te raden welk droevig schouwspel niet verre van hem pla-.'s had. Hoe verwonderd zou hij geweest zijn, hadde hij in het schaarhout uieu boer eu dien goo chelaar met ontblooten hoofde op eene graf onder zijn toonbank een kleine electro motor, die de vleeschhakmachine in beweging brengt en worst of ham afsnijdtin een verloren boekje van een bakkerij snort de beweegkracht voor een kneedmachineschaaf- en draaibanken loopen in timmerwinkels electrischin naaisters- en kleermakers-ateliers wordt de voet of handbeweging vervangen door electrische beweegkracht, stal houders kappen het hooi met electrisch verwarmde ijzers de boer laat zijn doschmachine electrisch draaien, de druk ker zijn zetmachines er is haast geen bedrijf, waar het handige electro-motortje niet kan worden benut. Een bedrijf, dat nu machinaal wil wer ken heeft een gas- of petroleummotor noodig of een stoommachine van zooveel paardekracht. Electromotoren hebt ge van 7* en Vs paardekracht. En vergeet dan niet de electrische trams, die vrij zeker in verschillende steden zullen gaan loopen en de stoom tram op het platteland verdringen. Wat is dat heerlijk rijden van Amsterdam naar Haarlem, of van Rotterdam naar Den Haagvergelijk daar 'a rit in onze berookte soms stoffige, veelal tochtige stoomtrams eens mee. En dan, hoevele groote dorpen, die te klein zijn voor een gasfabriek en te groot om zich langer met petroleum te behelpen, zullen zich aansluiten aan een electrische Centrale. Voor ons lijdt het geen twijfel of onze provincie, waar dan toch onder nemingsgeest en arbeidslust genoeg in zit wat de geschiedenis der laatste 50 jaren heeft bewezen zal ras de zooveel miljoen kilowatturen hebben verbruikt, welke een gewestelijke Centrale zou moeten leveren. Voorts betoogt het blad dat de op richting eener electrische centrale ge schiede door de provincie zelve, en wel uit een oogpunt van algemeen belang. Bijzonderlijk ter bevordering van de klein-industrie ten plattelande en teneinde daardoor den trek van het platteland naar de steden tegen te houden. Dat is een belang van zeer aigemeenen aard en de bevordering ervan ligt zeker op den weg der Provinciale Staten. We willen een belangrijke industrie plaats zien nederknielen, terwijl de zon hare bleeke stralen door het sombere gewelf der dennen liet glijden 1 Zij waren nauwelijks van hunne vrees be komen, als zij in de verte iets tusscben het hout hoorden ritselen. Zij hadden te lung getoefd misschien waren zij verraBt. De gejaagde ademhaling die zij hoorden bevestigde hun vermeeden. Zij zagen om. 't Was Spits. De goede Katrien werd onge rust en bad den trouwen hond op zoek achter zijnen meester gezonden. In haren angst, vroeg de vrouw zich reeds af, of die vreemdeling haren man in geenen valstrik gelokt had, Stil 1 stilzei Paljas, terwijl hij Spits streelde om hem het blaffen te beletten. Het is tijd dat wij vertrekken. Dat zal ten minste voorzichtig zyu. De vreemdeling begreep ook dat hij moest vertrekken en misschien voor altijd de plaats verlaten, waar het akeligste tooneel van zijn leven plaats greep. Vaarwel, Suzanna! Vaarwel! riep hij eene laatste maal, terwijl hij een vurigen kus naar do grafplaats wierp. Dan liet hij zich door Willem wegleiden en keerde zich nog menigmaal om, tot dat zij het denneubosch verlaten hadden. De twee mannen stapten langzaam en stil- zwijgend naast elkander. Als zij de legerplauts naderden, waar Kat rien met haar zoontje de komst van haren man ongeduldig afwachtte, helderde het gelaat der vrouw plotseling op Maar haar glimlach verdween spoedig, als zij het diepbedroefde, ontstelde gelaat van den vreemdeling aauschouwde. Zij ducht aan die arme vrouw, die zonder eenige hulp, midden in het bosch gestorven was en die nu zoo ter sluiks, zonder lijkkleed, kist of eeredienst begraven werd. Zij huiverde bij deze gedachte. Paljas Hie altijd zoo blijmoedig was, scheen ook b dro-f 1 *i 3 stilzwijgend. 't Is er mêa gedaan 1 zeide hij kortweg eu wierp schup en hak terug in de koets. De roodgeweende oogen van den vreemde- onzer provincie tot voorbeeld nemen, de schoenfabrikage. Het machinaal be drijf verdringt hoe langer zoo meer het handwerje. Mannen van kapitaal en on dernemingsgeest hebben bijtijds fabrie ken gebouwd, zijn er nu bovenop, drijven het handwerk telkens verder achteruit, maken het den minder gefortuneerde steeds moeilijker zijn bedrijf, dat groo- tendeels van handwerk bestaat te doen bloeien. Het euvel der gedwongen winkelnering berust voor een deel op dezen toestand. De kleine bedrijven hebben de win kelnering noodig om het hoofd boven water te kunnen houden. Fabrieken kunnen deze halfwas indus- trieelen niet opzettenzij hebben geen geld om stoommachines te koopen en gebouwen op te richten. Wel koopen ze, soms in vereeni^ing enkele machines van de goedkoopere soort, maar die heb ben in den regel gebrekkige beweeg kracht. Wat 'n opluchting zou dat zijn voor deze klein-industrie, indien er langs de dorpen van de Langstraat electrische draden werden gespannen, vanwaar voor 'n goedkoopen prijs beweegkracht zou te halen zijn voor 'n kleine machine, straks voor 'n grootere, voor meerdere later. Hoe zou dat klein-bedrijt er door op leven. En welk een schoone kans kreeg het om de concurrentie tegen de groot-in dustrie met succes te blijven volhouden, Mits de electriciteit aan dit soort klein-industrieelen geboden zou worden om hen te helpen. En niet om zooveel mogelijk winst af te werpen aan een particuliere onder neming. Bij het overwegen der vraag, of een provinciale onderneming te verkiezen is boven een particuliere zij niet zoozeer gelet op de kans, welke de. provinciale hebben zou op het maken van een ze kere winst, doch voornamelijk op de mogelijkheid om de klein-industrie den middenstand vooruit te helpen. Als men spreekt van particulier ini tiatief en dat men dit graag in actie ziet komen.... er is particulier initiatief en particulier initiatief. Een, dat een Centrale zou komen op- ling waren gedurig op zijn dochtertje gevestigd, dat naast het kindje van den goochelaar op de armen van Katrien ingeslapen was. De twee schatjes deelden als tweeling zustertjes den schoot derzelfde moeder eu lachten in hunnen slaap de engeltjes toe. Ik dank u voor uwe goedheid, Gy hebt haar gered, ten minste voor ditoogenblik. Die doet wat hij kan is een eerlijk man, verklaarde Willem. liet kleintje zal nu, geloof ik, wel kunnen wachten tot als gij uw doel bereikt hebt als gij ten minste niet te verre moet reizen. Ongelukkig heb ik nog een zeer langen weg af te leggen. Gij gaat naar Houfleur, geloof ik, niet waar? Welnu, zoo ge stevig doorstapt, knnt ge binnen twee uren daar zijn. Naar HonfLur ik weet niet juist stamelde de vreemdeling, die vreesde zijn geheim te verraden. Paljas was eenigszins gekrenkt door het wantrouwen dat die man aan den dag legde, vooral na den dienst welken hij hem bewe zen had. Voorwaar, mijn beste, sprak hij, ik be merk dat gij niet wenscht veel ondervraagd te worden. Welnu, ik zal u niets meer vragen, want ik wil niet onbescheiden zijn. Wij zullen elkander don rug keeren en elk op zijre benrt zal zijnen weg gaan. Nooit zullen wij misschien elkander weer zien Nooit zul ik den dieust vergeten Hi n ge mij bewezen hebt, aBtwoordde de vreemdeling. En nu, vergeet mij. Als men u ooit onder vraagt, zegt dat ge niets gezien hebt Begrepen niets gehoord of niets gezien 1 Ik zweer n, zoo waar als ik Willem heet, dat ik eeuwig zal stom blijven aangaande hetgeen tusschen ons beiden gezegd en gebeurd is. Naar de vrees te oordeelen die u gedurig kwelt, moet gij machtige vijanden hebben maar, wees gerust, de goochelaar zal ze nooit op uw spoor brengen. Nooit heeft Paljas iemand verraden Ah I ik denk er aan, wilt gij iets gebrui ken? Ik heb nog een stuk brood an eenen app' 1 in mijne voorraadkamer. Ge zijt wel goed. Neem maar aan,'tis u van harte gegund. richten voor onze provincie om daaraan zooveel mogelijk te verdienen. En een, dat zwoegt en tobt met ge brekkige hulpmiddelen, maar dat wacht op het initiatief onzer Staten om goed- koope beweegkracht te krijgen voor zijn klein-bedrijf. De Staten helpen den boer, door sub sidies aan dit en subsidies aan dat. Best- Zij helpen de groot-industrie door de miljoenen aan het Wilhelminakanaal. Ook best. Zij helpc ook den middenstand en de klein-industrie. Door de oprichting eener Centrale, waarvan het eerste en eenigste doel zal wezen, zoo goedkoop mogelijk licht en beweegkracht te leveren, goedkooper naarmate het bedrijf zich meer zou uit zetten. Het komt ons bescheidenlijk voor dat deze kant der kwestie het aankijken waard is. Ter bestrijding van insecten en ziekte bij Vruchtboomeu. Een zeer nuttig werk her ft de Ned. Po- inologiscbe Vereenigiug (tut bevordering der fruitteelt) verricht, door beknopt en redelijk in een vlugschrift aan te geven, wat ter bestrijding bovengenoemd alzoo kan wordeu gedaan. Gaarne helpen wij mede aan een mime verspreiding dier werken, 't Zal onze lezers doen zien, dst men als 't ware het geheele jaar duor op zijn hoede dient te zijn en actief moet wezen, eu dat, zal een aanwending doeltreffend kunnen wezen, her haling vaak noodig is Het verzuim hiervan is, is juist vaak de oorzaak, dat men geen succes heeft. Men zal wèl doen onderstaanden kalender uit te knippen en te bewaren, om hem telkens tegelogenertijil t* kunnen raad plegen. De te verrichten werkzaamheden worden in de volgorde der maanden opgegeven. Januari. Tegen verschillende overwinteren de insectenOude schors van appel- en perenboomen bij regenachtig weer afkrabben of afborstelen. Februari. Tegen dezelfde insecten, o. a. bloedluis: De zware takken en den stam van boven tot even in den grond bij vol wassen appel- en pereboomen (boven 20 jaar; met onverdund carbolineum van goede kwa- Dank u, ik weet niet meer wat honger of dorst is. Onbeweeglijk bleef de blik van den vreem deling op zijn ingeslapen dochtertje gevestigd. Ik heb persoonlijk niets noodig, sprak hij haffluid voort, maar dit arme schepseltje daar, dat Dat bekommert u, eindigde Willem. Dat begrijp ik, beste man. Het is een zware last voor n alleenGij zondt moeten trachten eene vondster te vinden of wel iemand die koe of geit heeft. Eene voedster ja, dat is 't maar waar en boe ik heb geenen tijd om er eene te zoeken en zelfs als ik er eene vinden zou, wil ik mijn kind niet aan de eerste de beste vrouw toevertrouwen. Ik zou baar uitleggingen moeten geven Neen, 't is onmogelijk! Eu nochtans, zoo ik langer wacht, dan zal het arme schaapje sterven. De bemelsche gnDst die u op mijnen weg plaatste zal voor mij geene tweede maal opdagen Eer ik een uur ver zal gegaan zijn, zal de ziel van dit lieve engeltje misschien reeds die van hare goede moeder vervoegd hebben Oh Lenatje lief 1 hoe graag zou ik mijn leven voor het uwe opofferen Uw inzicht is goed, antwoordde Willem, maar hetgeen ge daar zegt is geenszins rede lijk. Wat zou er van haar geworden als zij do; moest verliezen? L)e «ene of andere liefdadige voorbij-— ganger zou met baar luedelijdeu hebben De goochelaar eu zijoe vrouw wisselden samen eenen blik om elkander te raadplegen. Die vluchtige blik, waarvan de beteekenis aan d6n vreemeling Biet ontsnapt was, deed de hoop in zijn hart nederdalen. Luistert, zeide hijik zon u rijkelyk beloonen. zoo gij u, voor eenigen tijd ten minste, met de kleine wildet gelaston. Binnen kort misschien, zal ik haar komen weerhalen en de belooning zal er by zijn. (Wordt vervolgd.)

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1909 | | pagina 1