Nummer 65.
Zondag 15 Augustus 1909
62e Jaargang
I
Tweede Blad.
Gemeenteraadsvergadering.
BUITENLAND.
België.
Spanje.
Het bezoek van Z. K. H. Prins
Hendrik aan den brand te
Raamsdonksveer.
Niet zoo gauw werd ons gisteren
.telegraphisch medegedeeld, dat Prins
Hendrik een bezoek zou brengen aan
het door den hevigen brand van Zondag
j.l. geteisterde Raamsdonksveer, of wij
haastten ons onze abonné's daarvan per
bulletin in kennis te stellen, zoodat deze,
als het hua lustte, tijdig genoeg ter
plaatse konden zijn. Mede vertrokken
wij zelf met den trein van elf uur om
£et tooneel der verwoesting, waarover
jwij bereids reeds schreven, nog eens in
oogenschouw te nemen.
Het Smidseind, door sommigen ook
genoemd Smidsstraat is grootendeels
verwoest, en alhoewel reeds veel is op
geruimd, is de overblijvende ruïne vol
doende in staat om ons eenigszins te
doen beseffen, hoe het vernielende
element, dat als een electrische vonk
ontstaan, weldra een vuurzee werd, die
naar alle zijden hare brandende golven
voortstuwde, hier schrik en wee heeft
verspreid. Die 24 thans ter aarde ge
smakte woningen met hare gesmookte,
verbrokkelde muur restanten, die reeds
van verre u die eigenaardige benauwen
de brandlucht toezenden, maken op
iederen beschouwer een treurigen indruk
en te gereeder tasten wij daarom in de
beurs, wanneer een burger ons een bus
voorhoudt, welker opbrengst ten goede
zal komen aan die arme gezinnen, welke
door het verzengende vuur have en goed
verloren hebben zonder dat zij daarvoor
iets van eenige assurantie zullen ont
vangen. Verwonderlijk bleek ook hier
de grilligheid van het vuur. Een huis,
naar men ons zeide van zekeren van
Onsenoort, smid van beroep, staat daar
te midden van het tooneel der ver
woesting geheel ongedeerdzelfs het
twintigtal duiven, die er hare woning
hadden, en den heelen avond en laten
nacht over de vlammenzee heenvlogen
zijn alle gespaard gebleven. Eveneens
een huis aan den overkant, waarvan het
achterste gedeelte geheel in hout is op
gebouwd, en waarop juist de wind en
de vlammen gericht waren.
Daar wij nog eenigen tijd tot onzer
beschikking hadden spoedden wij ons
naar het Raadhuis der gemeente Raams-
donk. Hier werden wij welwillend te
woord gestaan door den burgemeester
den E. A. Heer Jhr. Ridder de van den
Schueren die ons mededeelde, dat, in
gevolge den last van Z. K. H. niet de
minste plechtigheid het shooge bezoek*
zou mogen opluisteren, wijl het hier de
de bezichtiging eener geteisterde streek
gold. Daarom geen enkele vlag in de
heele gemeente, geen met Oranje getooi
de kinderen, klaar staande om een
welkomstlied te zingen, niets van dat
alles, doch wel een steeds aangroeiende
volksmenigte die vóór het Raadhuis post
vatte om gedüldig de aankomst van
den Prins der Nederlanden af te wachten.
Toen de blauwe automobile met de
vlaggetjes op het voorste gedeelte zicht
baar werd, naderde en eindelijk stil stond,
barstte wel uit honderden kelen een luid-
klinkend hoeral los, doch overigens, als
begreep men, dat men zijne hulde ook
door zwijgen kan vertolken, hield de
menigte zich ingetogen, eerbiedig stil.
Op het Gemeentehuis werdj de Prins, die
vergezeld was van Baron van Voorst tot
Voorst Ordonnans officier van H. M-de
Koningin en den luitenant ter zee Jhr.
Bijl de Vroe, adjudant van Z. K. H.,
door genoemden Burgemeester, den secre
taris en den Wethouder den heer Kamp
ontvangen. Na een onderhoud van
eenige minuten reed de Prins met zijn
gevolg waarbij zich thans de Burge
meester, voegde, onder een luid hoera
der omstanders naar Raamsdonksveer.
Aan den ingang van het Smidseind
stonden de leden van den Gemeenteraad
der Kamer van Koophandel, de Pastoor,
de Dominéé, de beide geneesheeren,
benevens enkele vertegenwoordigers der
pers om den hoogen Bezoeker te ont
vangen. De menigte van alle rangen en
standen, welker getal honderden, ja dui
zenden bedroeg, werd door eene ver
sterkte politiemacht, staande onder de
bevelen van den Hoog. Edel- Gestr.
Heer Thomson, kapitein der Maréchaus
see te Breda zooveel mogelijk in orde
e stilstand gehouden.
Na een zeer korte begroeting toog de
Prins met genoemde heeren en de leden
van het Hoofdcomité van bijstand, te
voet naar de verschillende ruinen. Thans
bleek het niet mogelijk het cordon te
bewaren. De duizenden drongen overal
her- en derwaarts, doch hielden zich op
voldoenden afstand van den Prins, die
zich op verschillende plaatsen liet in
lichten, rap en fluks over de puinhoo-
pen, de assche enz. heenwipte en zich
om de haast verstikkende lucht van het
opgezweepte stof al evenmin iets scheen
te bekommeren als de menigte, die hem
volgde. Toen het terrein bezichtigd was,
schreed men naar het R. K. Gasthuis
of het Sint Theresiagesticht.
Aan den ingang werd Z. K. H. opge
wacht door dokter Hoyng, geneesheer
van het gestichtde Eerwaarde Moeder
en de vijf en twintig religieusen stonden
mede in de vestibule geschaard. In de
spreekkamer werd een glas champagne
geoffreerd. Onmiddellijk daarna toog men
naar het gebouw in den tuin van het
gesticht, waar de negen gezinnen, samen
tellende ongeveer veertig personen, die
door den brand dakloos waren geworden
verblijf hielden. Al die onfortuinigen
stonden vóór hunne tijdelijke woning ge
schaard, toen de Prins tot hen kwam.
Velen hunner hadden de tranen in de
oogen en barstten in luid snikken uit,
toen Z. K. H. hen aansprak en belang
stellend naar hun toestand informeerde.
Het was ook werkelijk een roerend too
neel, die mannen, vrouwen en kleine
kinderen sober en armoedig gekleed daar
in deemoedige houding te zien staan
voor Hem, die uit pure menschlievendheid
en belangstelling in het lot ook van zijne
onderdanen, zich een lange reis getroost
had. En toen Z. K. H. eindelijk voorzien
van een bouquet hem geoffreerd door
het circa 12-jarig meisje Margaretha
Hermans na eenige bemoedigende woor
den en een allervriendelijkste buiging de
rampspoedigen verliet, lieten enkelen, die
zich tot dan toe nog hadden weten te
bedwingen, aan hun tranen den vrijen
loop. Een oogenblik later werd hun mede
gedeeld, dat de Prins hun een gift van
honderd gidden had toebedacht. Thans
werd in het gasthuis een bezoek gebracht
aan de ziekenzaal en operatiekamer en
gaven zoowel Dr. Hoyng als de Eerw.
Moeder alle noodige of gewenschte in
lichtingen. Ook bij dit bezoek werden
verscheidene patiënten door den Prins
minzaam toegesproken, inzonderheid de
vrouw, die op den bewusten avond door
den bliksem nog al gevaarlijk gewond
werd, doch wier toestand thans vooruit
gaande is.
Tijdens dit bezoek, waarbij, gelijk
boven reeds gezegd, slechts enkele per
sonen tegenwoordig waren, vonden wij
de gelegenheid verschillende deelen van
het Gesticht eens goed op te nemen.
Dat deze inrichting, gelijk de meeste
of beter gezegd, gelijk alle van dien
aard, onder welk opzicht ook, niets te
wenschen overlaat, zal wel niet behoeven
gezegd. Alles is groot, ruim, luchtig,
hoog, terwijl de zindelijkheid zelfs uit
de kleinste en meest verborgen hoekjes
en kantjes u overal tegen glimt. De kapel
vooral mag een juweeltje van architec
tuur en smaakvolle versiering genoemd
worden. Ook merkte men ons op, of
liever wij zagen het al bij den ingang
dat het geheele gebouw electrisch ver
licht wordt, welke verlichting uitmuntend
voldoet, en betrekkelijk zeer goedkoop
mag heeten zoodat de electrische een
trale in Raamsdonksveer eer van haar
werk heeft en met den dag het getal
harer aansluitingen ziet toenemen. Roe
rende tooneelen vertelden ons de Eer
waarde Zusters van hare ontmoetingen
in den genoemden avond en nachtdat
zij zelve dien nacht onafgebroken hebben
getobd en gezwoegd om degenen, die
ieder oogenblik werden binnen gebracht
te ontvangen, te helpen enz. enz., be
grepen wij voldoende al lieten zij, wijl
dit alles slechts uit liefde voor den even
mensch en ter eere Gods geschiedde
niet veel licht daarop vallen.
Onuitputtelijk waren de Zusters echter
in lof voor Dr. Hoyng, die in eigen
persoon van 12 tot 3 uur zich uitsloofde
om bedden in orde te brengen voor die
ongelukkigen en het lijfgoed zijner eigene
kinderen en huisgenooten niet ontzag
om daarmede de schier naakten te
kleeden. Het bezoek in het klooster
dat om 5 min. voor 2 uur begon, ein
digde ongeveer kwart voor drie. Toen
kwam de auto voor het hek van het
gesticht. Z. K. H. nam een allerharte
lijkst afscheid van de verschillende
autoriteiten, betuigde nogmaals zijn dank
voor de ontvangst en zijne hooge te
vredenheid over alles, wat hij in het
Gesticht had mogen zien en ondervinden,
schreed vervolgens naar zijne gereed
staande auto, stapte met zijn gevolg in,
om een oogenblik later onder een oor-
verdoovend hoerageroep de terugreis,
die over Gorkum en Utrecht gaan zou,
te aanvaarden.
Wij twijfelen niet of onze lezers zullen
binnen korten tijd wel eenige afbeeldin
gen van bovengenoemd bezoek in het
Zondagsblad van de »Echo*j^ vinden,
want ook hiervoor hadden wij onze be
schikkingen genomen. En al deed de
politie nog zoo haar best het nemen van
kiekjes te beletten, photografen zijn vlug
en op alles voorbereid, en de plaat taai
in het vasthouden.
Van lieverlede verminderde nu buiten
de drukte. De vreemdelingen togen op
fietsen, in automobielen, rijtuigen en
andere vervoermiddelen huiswaarts en
ook voor ons werd het, na een kleine
verversching genomen te hebben, zacht-
kens aan tijd naar den trein van half
vijf te stappen. Toch konden wij niet
nalaten nog eens een kort bezoek aan
de plaats der ramp te brengen. De arbeid
die door het hooge bezoek, een vrij
langdurige vertraging ondervonden had,
werd weder fliuk voortgezet. Hier bikte
men steenen, daar reed men puin weg
doch wat men ook deed, uit alles bleek
duidelijk het voornemen, het afgebrande
gedeelte als een feniks uit zijn assche
te doen herrijzen. De dichter moge zeggen:
>Denn die Elementen hassen
Das Gebild von Menschenhand«
de mensch laat zich door het vuur de
wet niet stellen hij bindt er onversaagd
den strijd mede aan en gelukt het hem
niet altijd »die freie Tochter der Natur*
paal en perk te stellen, moet hij haar
vaak eene volledige overwinnig zien
behalen, hij wreekt zich door het ver
nielde nog grooter, flinker en degelijker
op te bouwen. Zoo zal het ook hier
gaan. Dank zij de menschlievendheid,
die zich vooral in zulke tijden openbaart,
naar men ons zeide toch was alleen
aan de huizen te Raamsdonk reeds 1200
gulden gecollecteerd en bedroeg Vrijdag
avond het totaal der inkomsten al
drie duizend gulden) zullen naar wij
hopen, ook zelfs de zwaarst beproefden
eindelijk in hun vorigen toestand geheel
of nagenoeg geheel gebracht worden.
Groot was de ramp, doch ook hier kan
men gelukkig het woord van Schiller tot
het onze maken: Wat het vuur ook ge
roofd heeft, er ontbreekt toch geen enkel
dierbaar hoofd.*
onderwijzer is.
Daarna wordt de voordracht van den
lieer Blok, Arrondissements-Schoolop-
ziener in het Arrondissement Heusden
voorgelezen. Deze kan zich niet ver
eenigen met de toelichting van het hoofd
der school en wenscht daarom de voor
dracht te doen bestaan uit de heeren
1. Boer, Sliedrecht.
2 Herkenmulder, Langerak.
3. Kuenen, Sliedrecht.
L. v. d. Pluijm. Er zijn gunstige be
richten omtrent Kuenen, daarom stel ik
voor hem te benoemen. Onze meester
moet half September onder dienst. Wat
nou n
v. Beurden. Ik kan me niet te best
vereenigen met de voordracht. Alle drie
zijn protestanten. Daarom stel ik voor
een nieuwe voordracht op te maken. Ik
had liever een katholiek.
Voorzitter. Het is altijd wat- De een
is te oud, de ander te jong. Laten we
het elkaar maar niet lastig maken.
v. Beurden. Ik zou anders liever de
voordracht verwerpen.
Voorzitter. We moeten toch onder
wijzers hebben.
v. Beurden. Laten we dan in Katho
lieke bladen adverteeren en bovendien
is Opheij katholieK.
Voorzitter. We hebben genoeg ge
adverteerd en wat Opheij betreft, die
kan een goed onderwijzer zijn, doch het
is een trekvogel, hij heeft al wel tien
of meer plaatsen gehad.
v. Beurden. In wijk A, waar de be
volking hoofdzakelijk Protestant is, heb
ben we altijd protestante onderwijzers
benoemd. Daarom had ik liever, dat er
in wijk C, waar de bevolking in hoofd
zaak katholiek is, ook rekening mee werd
gehouden. Daar het land van Altena in
hoofdzaak protestant is, moeten we in
Katholieke bladen adverteeren, willen
we katholieke sollicitanten hebben, bijv.
in de Katholieke school.
Voorzitter. We hebben genoeg ge
adverteerd.
v. Beurden. Wel nu, als dat het geval
is, stel ik me er mee tevreden.
v. d. Pluijm. Sipman dacht eerst ook,
dat de bevolking hier protestant was.
Voorzitter. De voordracht is er Zijn
nog, die er iets op tegen hebben.
DUSSEN.
Openbare vergadering van den Raad
der gemeente Dussen op Woensdag 11
Augustus 1909 des namiddag te 4 uur.
Te 4 uur opende de Voorzitter de
vergadering.
Aanwezig Schoenmakers, v. Honse-
wijk, P. v. d. Pluijm, v. d Koppel, Ver
schoor, D. v. d. Pulijm, v. Daalen en
v. Beurden.
AfwezigLeemans.
De notulen der vorige vergadering
worden voorgelezen en onveranderd
goedgekeurd.
Daarna wordt overgegaan tot het on
derzoek van de geloofsbrieven der nieuw-
gekozen raadsleden. Hiervoor wordt een
commissie benoemd, bestaande uit de
Heeren: v. Beurden, v. Daalen en Ver
schoor.
2. Aanbieding der gemeenterekening
over het dienstjaar 1908.
De secretaris deelt mede, dat de
Inkomsten f 18274,03
bedroegen de Uitgaven f ^5704,00
Alzoo een batig slot van f 2570,03
De burgemeester stelt voor commissie
te benoemen om deze te onderzoeken.
Gekozen worden hiervoor de heeren v.
d. Koppel, v. Beurden en Verschoor.
3. Ontslag-aanvrage van den Heer
Sipman als onderwijzer van bijstand aan
de O. L. School in wijk C.
Dit ontslag wordt hem eervol verleend
tegen 1 October.
4. Benoeming van een onderwijzer van
bijstand aan de O. L. School in wijk C.
De secretaris leest de toelichting voor
van het hoofd der school in wijk C om
trent de sollicitanten. Hij geeft hierin te
kennen, dat van de 7 sollicitanten de
meesten nog moeten loten voor de na
tionale militie en ook dienstplichtig zijn
wat zeer hinderlijk is voor het onderwijs,
Daarom geeft hij de voorkeur aan den
heer Opheij, die volgens hem een goed
er
Daarna werd tot de stemming over
gegaan. Twee leden hielden zich buiten
stemming. Uitgebracht 7 stemmen, waar
van 5 voor den heer Boer uit Sliedrecht
en 2 blanco.
6. Voorlezing van een schrijven van
Ged. Staten betreffende het salaris van
den gemeete-ontvanger. Hierin wordt
voorgesteld dit te brengen op de helft
van het. salaris van den Burgemeester.
v. Beurden. Is er verleden jaar niet
een voorstel geweest om °/o gewijze be
looning toe te kennen.
Voorzitter. Ja, dat is zoo. Thans heeft
de ontvanger de helft van het salaris
van Burgemeester. Laten wij ons daarom
maar bij het voorstel Ged. Staten neer-
leggen. Dit wordt goedgevonden
Voorlezing van een brief van het hoofd
bestuur van de vereeniging van gemeente
veldwachters, waarin wordt aangedrongen
op herziening der tractementen. Er wordt
in aangegeven, dat een veldwachter met
echtgenoote en 4 a 5 kinderen f 800
noodig heeft voor levensonderhoud,
zonder nog een enkele overbodige uit
gaaf te doen.
L. v. d. Pluijm. Het salaris van de
veldwachters is hier voldoende.
v. Beurden. Als de veldwachter f 800
moet hebben, terwijl Burgemeester slechts
f 700 heeft, dan kan de Burgemeester
wel opdoeken.
Voorzitter. We zullen het maar aan
nemen voor kennisneming.
Daarna wordt in gesloten vergadering
overgegaan tot punt 5 der agenda
Reclames hoofdelijken omslag.
HEDIKHUIZEN.
Openbare vergadering van den Raad
der gemeente Hedikhuizen op Vrijdag
13 Augustus te 10 uur.
Te 10.15 uur opende de Voorzitter
de heer v. d. Geld de vergadering.
Aanwtzig v. d. Geld, R. Luijben, L.
v. d. Wiel, P. v. d. Brandt en A. de
Kort.
Afwezig: A. Vugts.
De notulen der vorige vergadering
worden voorgelezen en onveranderd
goedgekeurd.
1. Ingekomen stukken.
a. Een brief van den secretaris van
H. M. de Koningin, waarin hij namens
H. M. dank betuigt voor de felicitatie
bij de geboorte van Prinses Juliana.
bEen brief van den heer H. Verhoe
ven, waarin hij mededeelt, dat hij ontslag
neemt als lid van den Raad wegens
vertrek naar elders.
2. Onderzoek van de geloofsbrieven
van het nieuwgekozen raadslid, de heer
v. d. Brandt.
Hiervoor wordt een commissie be
noemd bestaande uit de heeren de Kort,
Luijben en v. d. Wiel.
3. Verzoek van N. de Goe. om een
tegemoetkoming van f 95,voor de
kosten van zijn gezin en om het man
denmakersvak te leeren.
Voorzitter. Mij dunkt, dat dit bij het
algemeen armbestuur behoort. Als we
eens zoo iets doen, zouden er meer ko
men. Daarom stel ik voor er afwijzend
op te beschikken en hem te verwijzen
naar 't armbestuur. Hiermede zijn allen
het eens.
4. Schrijven van Ged. Staten omtrent
salarisregeling van den gemeente-ont
vanger.
Daar dit is, zooals Ged. Staten wen
schen, stelt de Voorzitter voor hierin
geen wijziging te brengen.
5. Verzoek van den notaris Tax om
een stukje grond der gemeente te ver-
koopen aan Mej. H. de Jong voor een
uitweg van haar land.
Voorzitter. Het is een stuk van 80 M'.
Ik stel voor om het onder de volgende
voorwaarden te verkoopen.
1. Dat zij f 1 per M2 er voor zal be
talen.
2. Aan beide zijden van den weg een
sloot te graven.
3. Een duiker onder den weg te leg
gen, die de slooten verbindt van minstens
25 duim diameter.
4. Te aanvaarden 15 October. De be
taling moet geschieden voor dien datum
en de lasten komen voor rekening der
koopster.
De Kort. Blijft de rijweg dan breed
genoeg.
Voorzitter. Ja, nog meer dan 51/# M.
Daarna brengt de Voorzitter bet in
rondvraag.
Allen zijn er voor.
Wijziging der begrooting over 1909
Er komt f 5,76 bij voor het numme
ren der huizen en nog een gering bedrag
voor meerdere restauratie van den toren.
Voorzitter. Zijn er die hier iets tegen
hebben.
Allen keuren het goed.
Rekening over het jaar 1908.
Een commissie bestaande uit de hee
ren v. d. Brandt en v. d. Wiel wordt
nenoemd om deze te onderzoeken.
de Kort. Heeft de brandmeester iets
omtrent de brandspuit gezegd. Is deze
wel goed in orde.
Voorzitter Deze is goed. Alleen de
zuiger moet nagezien worden.
Luijben. Dan mag ze wel spoedig na
gezien worden, want anders zitten we,
als er brand komt nog zonder spuit.
Voorz. We zullen ze van Laarhoven
uit Heusden in orde laten brengen.
Niets meer aan de orde zijnde, sluit
de Voorzitter de vergadering.
Enkele dagen geleden heeft, naar de „Times„
meldt koning Leopold last gegeven, om op
kaap Ferrat op de Azuren- kust, alwaar hij
uitgestrekte bezittingen heeft met den bouw
van drie villa,s tebeginnen. Dezen villa's zijn
bestemd voor Belgische of Fransche officieren
die u* langen tijd in den Congo vertoefd te
hebben, als invaliden, met verlof naar hun
vaderland zijn teruggekeerd. Binneukortzullen
in die streek nog meerdere villa's worden
geboudw.
Koning Leopold geeft de voorkeur aan af
zonderlijke huizen boven een sanatoruim,
daar een afzonderlijke villa beter aaa het doel
zal beantwoorden, en het spoedige herstel
van de officieren, die door het klimaat der
Congé ziek zijn geworden, in de hand zal
werken. Over het opnemen van de zieken
worden thans tusschen den koning en de
Fransche regering onderhandelioge gevoerd.
Niet tegen den godsdienst" 7
Het is een schande, wat de socialisten en
republikeinen in Barcelona tijdens het op
roer hebben uitgehaald. Onpartijdige be
richten van vreemde dagbladcorrespondenten
hangen er een somber tafreel van op.
De Madridsche correspondent van de
„Correspondencia de Espana' vertelt
„Een der grootste gebouwen die ik be
zichtigde was het klooster met kerk van La
