Nummer 69.
Zondag 29 Augustus 1909
62e Jaargang'
Derde Blad.
-binnenland."
Provinciaal Wienws.
Weervoorspellingen in elke gemeente!
Ia de Staats Ctheeft de Minister van
Landbouw ter algemeene kennis gebracht
dat het dagelijksch weerbericht van het
Kon. Nederl. Meteorologisch Instituut
in bepaalde gemeenten iederen dag direct
na ontvangst zal worden gepubliceerd
in een kastje aan den gevel van het
telegraaf-kantoor
Voorloopig zijn daartoe aangewezen
de gemeenten: Alkmaar, Amersfoort,
Amsterdam, Arnhem, Breda, Deventer,
Dordrecht, Eindhoven, Goes, Gouda,
's-Gravenhage, Groningen, Haarlem, Hee
renveen, Helder, Hellevoets uis, s-Her-
togenbosch, Hulst, Leeuwarden, Leiden,
Lemmer, Maastricht, Middelburg, Nijme
gen, Roermond, Rotterdam, Schagen,
Tilburg, Utrecht, Venlo, Vlissmgen,
Windschoten. Zutien en Zwolle.
Wij begrijpen niet, waarom aan dezen
maatregel, dien wij toejuichen, niet meer
dere uitbreiding wordt gegeven.
Wat is er tegen, het weerbericht lede
ren dag op dezelfde wijze in alle ge
meenten, waar een telegraaf- of telefoon
kantoor is, te laten publiceeren
In Duitschland geschiedt dit reeds, en
zoowel met het oog op de landbouw-
bezigheden als door toeristen wordt
daarvan een dankbaar gebruik gemaakt.
In Frankrijk gebeurt hetzelfde.
Vad.
Dr. Kuyi er's antwoord.
Naar wij uit goede bron vernemen,
is van dr. Kuyper's hand ter perse een
brochure over de bekende zaak Lehman-
Westmeijer, met een nu volledige over
legging der gewisselde brieven en stuk
ken. De brochure zal spoedig, na dr.
Kuyper's terugkeer in het vaderland,
het licht zien.
H~t „Arnh. Dgbd.'' meldt intusschen,
dat het bericht, datZ.E. de minister van
Staat, dr. Kuyper binnen enkele dagen
van 'zijne vacantie-reis zal terugkomen,
onjuist is. Naar het blad verneemt, heeft
Z. E bij het nemen van een bad in een
hotel te Interlaken, daar een rib gebroken,
waardoor alle verdere reisplanen moesten
worden opgegeven. Voorloopig is vo.ko
men rust noodzakelijk. De toestand is
gelukkig bevredigend, zegt het blad
B (Tijd.)
Fricsch vee voor Transvaal.
Te Leeuwarden is aangekomen Sir Ge-
org Farrer, lid van het Parlement te
Joha- nesburg. Hij zal eenige dagen ïu
de provincie doorbrengen voor het aan-
koopen van Friesch vee voor de Trans-
vaalsche veefokkerijen.
De heer Farrer zal zich in het laatst
dezer week naar Groningen begeven
voor het aankoopen van stamhengsten
ten behoeve van de gouvernements-
paardeniokkerijen in Transvaal.
(>,N. G.
Goedkoop© boeken.
Zooals uit de in ons blad opgenomen
advertentie blijkt, wordt door de Gebr.
E. en M. Cohen nog eens een zeer bij
zondere aanbieding gedaan. Werken
van Van Lennep, Van Zeggelen, Oltmans
Multatuli» enz. zijn thans bij hen voor
ongekend lage prijzen verkrijgbaar.
Cholera te Rotterdam.
Van de zich in het voormalige Armhuis
op den Schiedamschen dijk in observatie
bevindende personen zijn reeds eenige
ontslagen; bij de overige heeft zich niets
bijzonders voorgedaan. Een nieuw geval
is gisteren geconstateerd.
Engeland en België hebben Rotterdam
tot besmette .haven verklaard, schïpen
en reizigers die van daar komen, worden
nauwkeurig onderzocht.
Een protest.
Door de directie's der dagbladen Het
Centrum, De Tijd, De StandaardDe
MaasbodeDe Rotte? dammer De Neder
lander en De Stichtsche Courant, alle
organen der christelijke partijen, gesteund
door vele andere, is bij de hoofdcom
missie der Groote Tuinbouwtentoonstel
ling te Zeist een protest ingediend tegen
de volkomen negatie dezer couranten.
De onderteekenaars zeggen, dat terwijl
zij evenals hunne collega's alles opnamen
wat voor het welslagen der tentoonstel
ling bevorderlijk kon zijn, zij van de
commissie hadden verwacht, dat, waar
deze de belangen van andere bladen
behartigde, zij de rechtsche niet zou zijn
voorbijgegaan. Dat aan geen enkel
rechts blad de reclame is gegeven, terwijl
zulk een groot aantal tuinders en kweekers
tot de rechtsche partijen behooren,
waarop verschillende leden der commissie
bij herhaling gewezen zijn.
Daling der geboortecijfers in Nederland.
Met pijnlijke duidelijkheid toonen ons
telkens de maandelijksche opgaven van
het bureau der Statistiek omtrent de ge
boortecijfers, hoezeer de vrijwillige en we
mogen er gerust bijvoegen de misdadige
onvruchtbaarheid ten onzent toeneemt.
Terwijl de bevolking en het aantal huwe
lijken nog steeds toenemen, daalt voort
durend het aantal geboorten. Men ver
gelijke slechts.
Op de 1000 inwoners telde men
in 1908 in 19C9.
31.16 geboorten 29 36
in Januati
in Februari
in Maart
in April
in Mei
in Juni
32.41
31.82
31.51
30 80
29.42
31.46
31-21
29.91
29.53
28,29
eerste haltjaar 31 19 29,96
Deze cijfers hebben een treurige wel
sprekendheid.
Waalwijk 28 Aug. 1909.
Lederfabriek.
Een verblijdend verschijnsel mogen
we het noemen, dat onze industrieelen
de energie bezitten, om hunne onder
nemingen aan te passen aan de veranderde
tijdsomstandigheden en behoeften, dat
men weet mee te gaan met de eischen
van den handel en de industrie, dat men
zijn zaken weet in te richten, op dat
gene wat de markt op zeker gebied
vraagt. Dit idee drong zich aan ons op
toen we dezer dagen in de gelegenheid
waren een kijkje te nemen in de nieuwe
chroomlederfabrlek van de firma H H.
Jansen alhier.
Een flink gebouw in witte heldere
steenen opgetrokken, maakt de eerste
goede indruk, als men ter rechterzijde
de machinekamer betreedt, waar een
Wolff-locomobiel van 30 P, K,kracht en
stoom levert voor dit interessante bedrijf.
Het ligt natuurlijk niet op onzen weg
en de fabrikanten zouden ons daartoe
ook niet in de gelegenheid stellen, om
een gedetailleerd verslag der fabricage
te geven, we zouden dan leelijk in bot
sing komen met wat 't woord •fabrieks
geheim» beteekent, maar toch zullen we
een en ander geven waaruit de lezer
kan zien, dat onze gemeente een mooi
industrieel bedrijf is rijker geworden dat
veel belooft voor de toekomst.
Wanneer we het flinke gebouw be
treden, vinden we ter linkerzijde de af
deeling waar de huiden de eerste bewer
king ondergaan en ook vindt hier de
groote splitmachine, die eene geheele
huid ineens split eene plaats ter rech
terzijde rollen en bonken de groote
walkvaten, een voorname afdeeling van
het het looi-proces dus, terwijl eenige
andere machines o.a. eene schaafmachine
hier zijn opgesteld. Op de eerste ver
dieping vinden we een groot ruim lokaal
waar tal van belangrijke machinerien
een plaats vinden, o, a, eene gelij
kende op de bekende karrewals, tothet
zg. nerfpersen van het leder, eene om
den glans op het leder te brengen, ver
der eene stoll- of rekmachine, meetma
chine, enz., die ieder op hare ingenieuse
wijze helpen om 't fabrikaat te brengen
waar het zijn moet. Ook bevinden zich
hier de werklieden die de z.g nerf uit
het leder moeten halen. Terzijde vinden
we het huidenpakhuis, waar het ruwe
artikel 't eerste proces ondergaat; hoe
dat geschiedt, vertellen we juist niet.
Op de 2e verdieping treflen we de
droog-inrichting enz.
Dit resumé mag een klein beeld geven
van deze nieuwe fabriek van runds-box
leder, dat naast het interessante dat
ieder machinaal bedrijf ook voor den
leek biedt, den vakman vooral belang!
inboezemt omdat, gezien den korten tijd
van zijn bestaan, reeds zulk een uitne
mend resultaat heeft verkregen. Wij
hadden 't genoegen in 't gezelschap te
zijn van een deskundige, die het product
ten zeerste roemde en vol bewondering
was over een dusdanige uitkomst in zoo
korten tijd bereikt. De firma zelf was
ten zeerste voldaan over de eerste vruch
ten van haar pogen en werken, daar het
leder gretige afnemers vindt.
Wanneer wij op deze gunstige resul
taten het licht laten vallen, mogen we
er zeker wel bijvoegen dat alle machines
voor dit bedrijf zijn geleverd door de
bekende machinefabriek »Moenus A. G.
te Frankfurt a. M vertegenwoordiger
de heer Emil Arohsohn te 's-Bosch, welke
machines de volle tevredenheid der fir
manten wegdragen.
Het soliede, aardig uitziende gebouw
dat naar alle eischen is ingericht vooral
op 't gebied van hygiene, voorzien is van
waterleiding en centrale verwarming, is
ontworpen door den heer Jos van Ree en
gebouwd door de firma Wed. A- Aarts
en Zonen alhier, die beiden eer hebben
van hun degelijk werk. Als iets nieuws
voor deze streek vermelden we nog dat
de fabriek geheel is opgetrokken van
witte Kalk-zandsteen uit de bekende
Kalkzandsteenfabriek >Loevestein« te
Vuren a. d. Waal, directeur de heer H.
F. de Groot te Gorinchem. Deze steen
heeft zeer vele goede eigenschappen,
hij is zeer hard, daarbij billijk en
last not least, 't geeft aan 't geheel een
zeer goed uiterlijk en men heeft dat
voordeel dat men van binnen, met goed
voegen, een smaakvolle muur bereikt,
zonder pleisteren, witten enz. Werkelijk
we gelooven dat de firma Jansen met
de eerste, niet de eenigste zal zijn, die
deze steenen bij fabrieksbouw toepast.
Het zij ons vergund aan 't slot van
deze korte beschrijving de eigenaars het
beste succes toe te wenschen met hunne
nieuwe fabriek en als 't waarheid is,
dat »goed werk nog een goede plaats*
vindt, dan valt ook hier aan toenemend
succes niet te twijfelen. Moge de chroom-
lederfabriek der firma H. H. Jansen,
weldra in binnen en buitenland dezelfde
goede klank hebben als eertijds haar
bekende paardenleder en stuit-artikelen.
Van de nieuwe lederfabriek van
den heer A van Delft hopen we een
ander inaal iets te kunnen schrijven
Benoeming.
De Ministers van Landbouw, Nijver
heid en Handel en van Koloniën hebben
in verband met het Kon. besluit van
17 Mei 1909, no 28, tot instelling van
eene centrale commissie tot inrichting
van de afdeeling van Nederland en zijne
koloniën en tot behartiging van de be
langen der inzenders in die afdeelingen
op de algemeene en internationale ten
toonstelling, welke in 1910 te Brussel
zal worden gehouden
a. ingesteld o.m. een bijzondere com
missie tot het bijeenbrengen der inzen
dingen, behoorende tot groep XIV
(Industrie chemique) der groepen, waarin
volgens het Belgische reglement der
tentoonstelling het ingezondene wordt
gerangschikt
b. in die bijzondere commissie be
noemd tot lid en voorzitterden heer
H. ter Meulen, lid der centrale commis
sie, bovengenoemd; tot lid en secretaris
den heer W. C. de Leeuw, chem. docts,
assistent aan de Technische Hoogeschool
te Delft
tot leden, de heeren H. van Aubel,
directeur der Kon. Ned. Papierfabriek,
te MaastrichtCh. E. H. Boissevain, lid
der firma van der Els en Matthes, te
Amsterdam; prof. dr. G. Hondius Bol-
dingh, lid van het algemeen bestuur
der Ned. Chem Vereeniging te Amster
dam dr. A. Geitel, directeur der Kon.
Stearinekaarsenfabrieken te Gouda J. J.
Hofman, voorzitter der Vereeniging van
Ned. Chem. en Pharmac. Industrie te
's GravenhageA. ter Horst, directeur
der Fabriek van Chem. producten te
schiedamW Jiskoot, voorzitter van de
Vereeniging voor den tabakhandel, te
RotterdamJ. Musly, lid der firma
Weise en Co., te Rotterdam; J. W. Z.
van der Putt, voorzitter der Vereeniging
van sigaren- en tabakfabrikanten, te
Eindhoven; J. van Riel, lid van de
Kamet van Koophandel te Waalwijkdr.
J. C. A. Simon Thomas, scheikundige
der marine te Amsterdam.
Wij feliciteeren den heer Jan van Riel
met deze onderscheiding.
Examen.
De heer Johan Treffers van Waalwijk,
onderwijzer te Leerdam, legde Donder
dag te Utrecht met gunstig gevolg het
examen gymnastiek (m o.) af.
Den geslaagde onze felicitaties.
Wedstrijd.
De gymnastiekvereeniging, »de Frank*
zal a- s. Zondag 29 dezer deelnemen
aan de gymnastiekwedstrijden te Venlo,
uitgeschreven door het Zuidergewest
van het Nederl. Gymnastiekverbond
Moge de kloeke sportmannen goed
succes hebben.
Politie uur.
as Konninginnedag is verlengd met een
uur.
De Burgemeester,
Th. de Surmont de Bas Smeele.
Koninginnc leest.
Zooals uit achterstaande advertentie
blijkt heeft het comité a. s. Dinsdag
met het Koninginne-feest zeer groote
plannen, die grootelijks medewerking
verdienen. Des namiddags sehitterend j
postwissel ad f 1,aan den heer Joseph
Majoic, consul van den A. N. W. B. te
Tilburg.
^8^" Gidsjes van Den Bosch en Breda
worden, zoolang de beperkte voor
raad strekt na overmaking van 5 cent
voor porto, toegezonden door den secre
taris der Redactie-commissie te Baarn.
Wij kunnen onzen lezers-bondsleden
verdienen. Des namiddags sehitterend L n zeersje aanbevelen, zooveel mogelijk
bloemencorso, door de geheele gemeente aan dezen tQcht ded te wezen( daar het
aan amusement niet ontbreken zal.
De Burgemeester van Waalwijk maakt
bekend, dat het politie-uur op Dinsdag
daarna openlucht-uitvoeringen door de
gymnastiekvereenigingen, des avonds
taptoe, alles opgeluisterd door een of
meer muziekcorpsen, daarna een concert
op de markt.
Voor de deelname aan bloemencorso
en taptoe worden flinke geldprijzen uit
geloofd, die door een jury van vijf leden
zullen worden toegekend.
Reeds tal van vereenigingen en par
ticulieren hebben zich aangegeven voor
deelname met versierde rijtuigen, fietsen,
bokkewagens, kruiwagens, enz. enz. men
heeft alle kans een flinken geldprijs te
trekken en daarom raden we eenieder
aan zich van avond ten 8Va uur nog
voor deelname aan te melden op de
bovenzaal bij den heer Jos v. d. Werff,
want hoe grooter de deelname, des te
grooter 't succes. Laten wij allen samen
werken om dit feest, dat zoo flink wordt
opgezet, zoo schitterend mogelijk te doen
slagen. Vooral de vereenigingen die
allen voor van avond worden ultgenoo-
digd mogen niet ontbreken, en ook de
taptoe vraagt eenieders medewerking.
Het feestcomité en de vereeniging
Waalwijks Belang* verzoeken alle inge
zetenen a s Dinsdag te vlaggen en zich
met oranje te tooien.
„Waalwijk Vooruit."
Morgen gaat het le elftal van boven
genoemde Vereeniging naar Geertruiden-
berg, om daar den ouden concurrent
sSparta» te ontmoeten- Zoolang >W. V
bestaat is 't haar slechts éénmaal gelukt
Sparta» te kloppen.
In de andere wedstrijden hebben altijd
de rood-witten gezegevierd.
Zouden dit seizoen de blaadjes niet
omgekeerd kunnen worden Zou het
mogelijx zijn, morgen den overmoedigen
Spartanen de les te lezen en hun doen
zien dat >W. V.» vooruit gaat? Wij
hopen het en wachten met spanning den
uitslag van de match af.
Het 2e elftal speelt om half drie een
oefeningswedstrijd, tegen de Waspiksche
Ver. >Nooit Gedacht» op het terrein te
Waalwijk.
Zooals reeds door biljetten aan
gekondigd is, komt de Antwerpsche
Footbalclub Alliance» op Zondag j
September e.k. een bezoek aan Waalwijk
brengen.
Dat er >W. V.» in slagen zal, onze
naburen de nederlaag toe te brengen,
valt zeer te betwijfelen. De Alliance»
klopte het vorig seizoen het Brabantsche
elftal (een combinatie van de beste
spelers uit Brabant) met 21. Ook zijn
zij sterker dan de »Club Sportif Anver-
sois» die met Paschen j.l. hier enkele
wedstrijden speelde en waarmee toch
ook niet te spotten viel.
In elk geval zullen de wedstrijden uiterst
spannend zijn, want in een internationalen
wedstrijd, prikkelt het nationale eergevoel
altijd de spelers en worden zij daardoor
nog meer tot spelen aangezet.
Bondstoeht ®p Z®ndag 19 en Maandag
20 September door Noord Brabant.
Zondag 19 Sept., 10 uur, afrit van het
Stationsplein te 's-Hertogenbosch, via
Vucht en Helvoirt naar Tilburgafstand
21,7 K.M.aankomst 12 uur. Aldaar
wordt te l2l/% uur koffiegedronken(warme
lunch ad f 1,—) in de sociëteit .Sou-
venir des Montagnards".
De liedertafel »Souvenir des Montag
nards" zal tijdens het verblijf van de
Bondsleden aldaar een concertaanbieden.
De afd.-vergadering wordt in eender
lokalen dier sociëteit om 2 uur gehouden.
Om 3Vs uur afrit van de sociëteit
Souvenir des Montagnards" naar Breda
langs de H. B. S., voormalig paleis van
Willem II en verder via Dorst naar
Breda; afstand 21,4 K.M. Om 6 uur
wordt aldaar gedineerd. Prijs van diner
zonder wijn f '2.- welke bedrag vooruit
gezonden moet worden aan den heer
J. D. Viruly, consul, te Breda.
Des avonds concert in »Concord'a
enz. Vrij entrée voor Bondsleden.
Maandag 20 Sept., van 9-4 uur n.m
tocht in de omstreken van Breda.
Voor deelname aan de lunch te lilburg
wordt men verzocht zich vóór 14 Sept.
op te geven, onder toezending van een
De bondstochten staan immers bekend
om hunne buitengewone gezelligheid 1
Zie advertentie in dit nummer.
Prlneossc Schoentjes.
Wij hebben Indertijd het artikel uit
't Amerikaansch tijdschrift over de prin-
cesse-schoentjes overgenomen, later ook
't geen >de Schoenindustrie" naar aan
leiding van de vermeende opdracht aan
Amerika schreef en ten slotte nog dat
deze schoenen niet aldaar besteld zijn,
maar in zijn geheel een geschenk van
eene Amerikaansche dame.
Naar aanleiding van hetgeen »de
Schoenindustrie" schreef zegt nu het
•Vakblad voor de Schoenmakerij" in zijn
laatste nummer het volgende
Het is moeilijk na te gaan ot de Ne-
derlandsche industrie door het voorge
vallene werkelijk een leelijken duw ge
kregen heeft. zooals»De Schoenindustrie"
vermeent. Wij voor ons deelen die vrees
niet en zijn wat optimistischer gestemd.
Wij gelooven veeleer, dat dergelijke
openbare achterstelling van onze indu
strie, zelfs van »allerhöchster Stelle"
gesteld dat dit hier had plaats gehad,
zooals in het eerste oogenblik voor de
hand lag te denken wel degelijk ver
dient gepubliceerd te wordende be
trokkenen hebben dan gelegenheid, daar
tegen op te treden en het publiek de
oogen te openen voor eigen praestaties
en voor het nationale belang om eigen
nijverheid te steunen. Men kan een kwaad
nu eenmaal niet bestrijden door het te
verstoppen. En waar de Nederlandsche
schoenindustrie zooals ook op de
laatste vergadering van den A. N. B. v. S
weer overtuigend bleek zelf den moed,
en den wil heeft, zich in 't buitenland
terrein te veroveren, behoeft er niet aan
gewanhoopt, dat ook de Nederlanders
als massa zich op den duur zullen laten
overtuigen, dat het niet uitsluitend in
het buitenland behoeft te zoeken naar
een fijnen, smaakvollen schoen, maar dat
die ook hier in overvloed vervaardigd
worden.
Tentoonstelling J. van Delft.
Voor hen, die niet in de gelegenheid
zijn, morgen, den allerlaatsten dag der
expositie, de werken van den "heer J.
v. Delft te gaan bezichtigen, berichten
wij, dat deze n.et uitzondering van die
welke of in bruikleen of tijdens de
tentoonstelling verkocht zijn, bezichtigd
kunnen worden ten huize van Mej. De
Wed. Th v. Delft. Verscheidene panee-
len gingen deze week weer tegen goede
prijzen van de hand, o. a. de schoen
maker, een der juweeltjes dezer ten
toonstelling. Wie dus nog iets van zijn
gading wenscht te betrekken, wat tegen
alleszins billijke prijzen geschieden kan,
haaste zich, want op het beste wordt
natuurlijk het eerste beslag gelegd. Dit
durven wij verzekeren, dat wel niemand
later spijt zal hebben van den besteden
prijs. Voor verscheidene reeds verkochte
werken werd zelfs te vergeefs reeds
door andere liefhebbers aanzienlijk meer,
ja zelfs het dubbele geboden.
De tentoonstelling wordt in geen ge
val verlengd.
Verkocht zijn nog Schoenmaker, IJzel,
Zonsondergang, Plasje, Laan bij Loon-
op-Zand.
Loting.
De loting is over 't geheel goed af-
geloopen de politie moest 's middags
een lotMing die wat al te luidruchtig
was, even met een flinken taaien hand
greep wat kalmeeren.
Donderdagmiddag kwamen een zestal
Kaatsheuvelsche lotelingen in onze ge
meente en maakten het 't publiek nog
al lastig, zoodat de politie het gewenscht
achtte een hunner achter slot en grendel
te zetten om hem wat te laten bekomen.
Zuider Stoomtram Maatschappij.
Juli 1909 f 8560,5S'/a, per dag-kilom.
f 7,02Vsdito 1908 f8368.31 per dag
kilometer f6,94.
Sedert 1 Januari 1909 f 54,726,28. per
dagkilometer f6,64 dito 1908 f55899,37
per dagkilometer f6,75.
