Nummer 81.
Zondag 10 October 1909.
32'
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Eerste Blad.
lUiltiNT
HETKLEINE HOLLAND V00RAAN1
ëTl 7a s
Jaaig
aig
ANT00N TIELE
Dit nummer bestaat
uit DRIE Bladen
LANDBOUW.
SUNLIGHT
li SI fi «1 HJ Ba»J VIS 17 V ffl» JH J IS Bft
Uitgever:
FEUILLETON
36 uwefiilujfviiiD.
WAALWIJK. Telefoonnummer 38.
OOGENBLIKKEN OM Uil
te blazen zijn alleen mogelijk
wanneer Sunlight Zeep wordt
gebruikt. Zij bespaart tijd
want
de zuiverste zeep doet het werk.
Sunlightzeep schaafjes om zachte
zeep te maken.
Gratis te bekomen bij uwen
winkelier in ruil voor 5 omslagen
GefDeit.lt
De kali en het zetmeelgehalte der
plaDten.
.«ïxtriitxrif Courant,
Dit Blad verse'.ijnt Woensdag- en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 3 maanden f0.w5.
Fran<o per post door het geheele rijk f 0.90.
Brieveningezonden stukkengelden enz., franco te zenden aan den
Uitgever.
Advertenties 17 regels f 0.60daarboven 8 cent per regel, groote
letters naar plaatsruimte. Advcrtentiën Smaal ter plaatsing opgegeven,
worden 2maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en
advertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeelige contracten
gesloten. Reclames 15 cent per regel.
De lezers weten, dat de Republiek der
Vereenigde Staten van Noord Amerika
dezer dagen op schitterende wijze heeft
herdacht het 300-jarige gedachtenisfeest
der ontdekking van den mond der Hud-
sonrivier, zoo genoemd naar haar ont
dekker, den zoo ellendig om 't leven
gekomen Henry Hudson. Deze koene
zeevaarder toch, die in dienst der Oost-
Indische Compagnie deze gewichtige
ontdekking deed, werd door oproerige
matrozen met zijn zonen en nog acht
anderen gebonden in een sloep gewor-
Vaa „DE ECHO VAN HET ZUIDEN."
uiuv aait
OE
Den
23)
Die naam maakte zekeren indruk op de meid.
En al grommend tusschen de weinige tanden
die haar overbleven, trok zij de naby gelegen
kamer binnen, waarvan zij de deur half open
liet, zoodat Caston het volgends gesprek kon
hooron
Mijnheer, daar is een man die u zon
willen spreken.
Wat verlangt hij
Dat weet ik niet. Hij zegt dat hij van
wege den markies de Montbazon komt met
eene zeer belangrijke boodschap.
Van den markies de Montbazon waarom
hebt ge dat niet aanstonds gezegd Doe dien
man binnen komen.
De knorrige oude gehoorzaamde al morrend,
ontevreden omdat zij het als eene vernedering
aanzag eenen beleefderen toon aan te slaan
voor dien vreemdeling, dien zij eerst als eenen
bedelaar aangezien en behandeld had. Zij wierp
de deur wijd open en gromde
Toe, man. ge moogt binneu komen.
Nadat zij den bezoeker binnengeleid bad,
bleef zij in de kamer dralen onder voorwendsel
dat zij haar werk moest verrichten,maar inder
daad uit enkele nieuwsgierigheid.
En nu, gebood Angot, Bluit de dour en
laat ons alleen
Zij volbracht dit bevel met nog meer tegen
zin dan het eersteen vertrok schoorvoetend,
terwijl zij den vreemdeling vorBchend in de
oogen keek.
Wat ging er hier om dat men haar wilde
^verbergen, voor haar die steeds het volle
pen en zoo aan de golven prijsgegeven.
Alle pogingen, om iets van de ongeluk-
kigen terng te vinden, zijn destijds
vruchteloos gebleven, zoodat dan ook
het jaar 1611 het rijk leven van Hudson
afsluit. Aan deze nieuw ontdekte rivier
bouwden onze voorouders eene stad,
welke zij Nieuw-Amsterdam noemden.
Welnu, dit Nieuw-Amsterdam is gewor
den het tegenwoordige New-York, de
grootste stad der nieuwe wereld en, na
Londen, van de geheele wereld Met dit
grootsche feest hebben de Amerikanen
ook herdacht, dat op deze rivier de
eerste stoomboot in Amerika voer, n.l.
de Claremont, wiens machines ontworpen
waren door den uitvinder der stoom-
booten Fulton vandaar, dat deze feesten
dan ook heeten Hudson-Fulton-feesten.
Van dezen Fulton verhaalt men, dat hij
zijne uitvinding aan Napoleon aanbood,
doch deze wees elke fmancieele onder
steuning af, wat zijn ongeluk werd. Dat
afwijzen geschiedde in de Tuilerien en
wel, gelijk de geschiedenis mededeelt,
op de volgende eigenaardige manier.
Napoleon riep zijn gast aan de vensters,
vanwaaruit zij beiden de wandelaars op
de straten konden zien fianeeren. »Zie",
zoo zeide de groote keizer, terwijl hij
opeen rookenden wandelaar wees, »gelijk
de rook van die sigaar vervliegt, zoo
zal ook de idee van uwe uitvinding ver
vliegen". En toen de onoverwinnelijke
eindelijk overwonnen was en naar St.
Helena gevoerd werd, kwam hem de
eerste stoomboot tegen, wat den gevan
gen heerscher dezen uitroep ontlokte
»Had ik naar Fulton geluisterd, ik ware
ook beheerscher der zee geworden en
hadde Engeland aan mijn voeten gezien.
En thans En thans zoo vullen
wij aan boet ik voor mijne onbegrij
pelijke kortzichtigheid, want is de breed
en diep denkende Napoleon ooit kort
zichtig geweest, dan is het wel in het
afwijzen van het aanbod van Fulton.
Doch wij zouden het overHet
kleine Holland vooraan hebben.
Welnu, toen bekend werd, dat de
groote Republiek daar in de sNieuwe
Wereld» bovengeschetste historische fei
ten op schitterende wijze zou gedenken,
kwam de commandant van H. M's pant
serschip »Gelderland", hetzelfde schip,
dat Paul Kruger naar Europa bracht,
het eerst op de gedachte, om bij eene
gelegenheid als deze aan de feestvierende
Republiek als geschenk aan te bieden
een zoo nauwkeurig mogelijk nagemaakt
model van het schip, met hetwelk des
tijds Hudson, die gewichtige ontdekking
had gedaan. Dit origineel denkbeeld
vond ingang, eenige geldmannen ver
schaften de financien en de Halve
Maen" zoo heette het schip en dus
nu ook het model ging met ons oor
logschip »Utrecht" raar New-York.
En hoor nu, wat ons de particuliere
correspondenten van de voornaamste
Nederlandsche bladen vertellen over de
ontvangst, die onze delegatie bij deze
feesten is tendeel gevallen en den in
druk dien het geschenk van >de Halve
Maen" op de Amerikanen heeft gemaakt.
Men was ginds eenvoudig opgetogen
over deze origineele Hollandsche feestbij-
drage en onze officieele »feestnummers«
r»
vormden het middelpunt van de meest
lartelijke en welgemeende ovaties.
Aan ons oorlogsschip Utrecht1 werd
eene eereplaats op de marinewerf aan
gewezen en onze Jantjes1 werden ge-
feteerd op eene wijze, dat zij er wellicht
zelf den kluts bij kwijt raakten.
Bij de groote parade te-water, waaraan
door 500 vaartuigen van veltrlei slag
werd deelgenomen, stond kapitein Lam,
die in Oud-Hollandsche kleedcrdracht
Hudson voorstelde op het achterdek van
>de Halve Maen1 en werd door meer
dan één miljoen Amerikanen op den
wal toegejuicht, terwijl alle schepen
voor dit kleine vaartuig salueerden.
Onze statenvlag, de zoo aangenaam
het oog aandoende driekleur van Oranje,
blanje, bleu, was overal ten top geheschen
en wapperde fier uit, Holland ter eere.
Bij de groote feestmaaltijden, waar
door b.v. door 2500 personen werd
deelgenomen, hadd n de Hollanders de
meest bevoorrechte plaatsen en werden
in schitterende redevoeringen door de
voornaamste Amerikanen gehuldigd. De
New-Yorksche bladen gaven uitgebreide
verslagen over alles, wat onze delegatie
zei of deed en de portretten harer leden
met de meest vleiende bijschriften sier
den de kolommen der voornaamste
persorganen.
Duizenden portretten onzer Koningin
en prinses Juliana werden door de Ame-
vertrouwen van haren meester genoten had
De oude matroos zat in een grooten
zwartlederen leunstoel aan eene wel gedekte
tafel.
Toen de boer binnenkwam, verroerde hij
zelfs niet, omdat hij werkelijk dacht met eene
bode te doen te hebben, en ging eenvoudig
voort met eten nochtans keerden zich de
kleine grijze oogen van den ouden vos niet
temin op den geheimzinni^en bezoeker.
Goeden avond, meester Aogot, dat God
u hoede
Nauwelijks had de markies deze woorden
uitgesproken en zijnen hoed afgonomen of
de reedor liet zijn vork in het bord vallen en
riep verwonderd nit
Weihoe, Mijnheer de markies, zijt gij
het Eu gij steekt in een boerenpak
Wat doet gij hier?
Ja, ik ban het 1... Ik kom u voor dezen
nacht de gastvrijheid vragen en voor morgen
het middel om naar Engeland over te steken.
Wel hemel 1 ge zijt juist goed gekomen
Mijnheer de markies. Gij weet dus niet dat
ik sedert acht dagen burgemeester der stad
ben en als dusdanig gelast de wetten te doen
uitvoeren tegen de émigrés en de vluchtelingen.,
dat ik het bericht uwer ontvluchting gekre
gen heb... on het bevel u te doen aanhouden
zoo gij het gebied der stad Honfieur betreed...
Dat is nu eens flink den wolf in den muil
loopen, he riep Angot glimlachend. Waarom
ook, drommels moest gij by mij binnen
dringen tegen wil en dank mijner oude meid,
Trees, de beste wachthond uit de heele buurt
Gij beschikt over mijn leven, zei Gaston
die, uitgeput, zich op eenen stoel liet neder-
vallen. Handel naar verkiezen. De hand Gods
weegt loodzwaar op mijne schouders maar kan
mij niet diepsr treffen, dan ik reeds getroffen
ben
En de markies verhaalde het vreeselijk drama
dat in het bosch van Tonques plaats greep
Toen zijn verhaal ten einde liep, was Angot,
de oude zeebonk, diep bewogen, en wist niet
wat te doen om zijne aandoening te verbergen
Waarlijk, mijnheer de markies, sprak
hij gij hebt wel uw deel aan het ongeluk
en ondanks alle nwe titels en rijkdommen, zon
ik met u niet willen ruilen... Doch wees gerust,
rikanen bewonderd en als een kostbaar
bezit mede naar huis genomen.
Op de scholen ontvingen de Ameri-
kaansche burgers en burgeressen een
gekleurd plaatje van »ae Halve Maen1,
waardoor de jeugd volkomen op de
hoogte gebracht werd van hetgeen op
datoogenblik geheel New-York beroerde.
Burgemeester Van Leeuwen, dus de
eerste magistraatspersoon van het oude
Amsterdam bood op een officieele re
ceptie de geschenksoorkonde aan En
de verklaring, hierin neergelegd, nl. dat
het geschenk vr.n »de Halve Maen1
moest beschouwd worden als een bewijs
van de gevoelens van vriendschap en
verwantschap en van de gemeenschap
pelijke belangen, welke in Nederland
voor de Vereenigde Staten steeds zijn
en nog altijd werden gekoesterd en die
Nederland met de Verenigde Staten
verbonden houden, is bij deze feesten,
die tot 9 October, dus tot gisteren ge
duurd hebben, geworden tot een zoo
groote en grootsche spontane manifes
tatie ter eere van Holland, dat de bc-
teekenis hiervan door alle tijden heen
zijn waarde zal blijven behouden en
niet anders dan bevorderlijk kou zijn
voor onze nationale eer 1
Waarlijk, wij hebben niet te veel ge
zegd met »Het kleine Holland vooraan
In deze dagen is onze natie weer eens
met eere genoemd en de herinneringen
aan het grootsche verleden zijn weer
eens voor geheel de wereld wakker ge
schut en verlevendigd.
Deze huldiging van ons kleine Holland
in de personen van onze voornaamste
Amsterdammers en Regeeringsafgevaar-
digden door de vertegenwoordigers van
het Amerikaansche volk heeft ons en
zeer zeker met ons het geheele Neder
landsche volk tot groote vreugde gestemd.
Nog/ eens »Hier was het kleine Hol
land vooraan 1"
«saga mg aai-MJWJsiyj."-til■iHiaj jb
ik zal uw lijden niet vergrooten. Gij zijt mijn
gast voor deze nacht ik bied n eten drinken
en slapen aan. Morgen vroeg zal ik u inschepen
en vooruit 1 Niets gehooid of gezien
'8 Anderdaags, bij de eerste lichtschemering
nam een boer, met name Laurent, plaats
tusschen de balen en kisten op een dor trans-
Êortschtpen van meester Angot, op weg naar
Ingeland..
XI
Laat ons naar Londen oversteken, het is
omtrent viar jaar geleden dat de markies de
Montbazon in Engeland ia.
In de wandelwegen van Hyde-Park, waar
de boomen begonnen uit te schieten, reden
twee edellieden te paard en werden elk oogen-
blik gekruist door andere voorname edellieden
die de eersten vriendelijk groetten.
Alhoewel het duidelijk was dat deze twee
ridders van dezelfde familie waren, waren
hunne gelaatstrekken toch eenigszins ver
schillend.
De hooggekleurde wangen, de zenuwachtig
heid der bewegingen duiden bij den oudsten,
die meer dan vijitig jaar scheen, eene zeer
strnische lichaamsgesteltenis aan.
De magerheid van zijnen gezel, die nau
welijks dertig jaar oud kon zijn, duidde integen
deel eene zwakke en ondermijnde gezondheid
aan. De gelaatstrekken waren fijn, maar
diep geschonden door het lijden en het zielloos
oog scheen niets op te merken van hetgeen
er rond hem omging.
Die vader en die zoon waren de hertog en
de markies van Montbazon.
Deze laatste had pas zijneu vader in Londen
gevonden, of hij werd gevaarlijk ziek ten
gevolge der menigvuldige vermoeienis.en en
vooral der grievende zielepijnen die hij sedert
kort doorstaan had.
Gedurende verscheidene weken had men voor
zijn leven of zijn ver«tand gevreesd.
Langzamerhand was hij nochtans aan't bet,-
ren gekomen, maar hij bleef altijd even on
troostbaar over het verlies zijner vrouw en de
scheiding van zijn kind.
Alle oogenblikken van den dag en gedurende
de lange slapenlooze uren van den nacht zag
Het is voornamelijk uit onderzoekingen
der laatste halve eeuw gebleken, dat de
aschbestandileelen der planten een zeer voor-
name rol spelen bij de vorming der orga
nische stoffen als eiwit, vet, suiker, zetmeel,
enz. Wel is men nog niet achter het fijne
der zaak, maar men is toch al vele schreden
voorwaarts gekomen in de kwestie. Zoo
schijnt het te staan, dat de phosphorzure
zouten een voorname rol spelen bij de vor
ming van het eiwit, de kalizouten bij de
vorming van de koolhydraten, voornamelijk
bij die van het zetmeel. Men treft namelijk
deze laatste zouten altyd in de grootste
hoeveelheden aan, in die plantendeelen,
waarin het zetmeel in groote hoeveelheden
is opgehoopt. Geheel in overeenkomst met
deze leer zijn de resultaten, die de Duit-
sche Landbouw-Maatschappij in den laatsten
tijd met hare proeven op dat gebied heeft
verkregen.
In opdracht van de genoemde Maatschap
pij, hebben Dr. Wilfarth, Dr. Wimraer en
andere deskundigen proeven genomen, om
den invloed van een rijke kalibemesting op
verschillende landbouwgewassen, o. a. op
aardappels, tabak, boekweit, mosterdzaad,
ïaver en cichoreiwortels na te gaan. Daarbij
is gebleken, dat de kali niet medewerkt tot
een evenmatige vergrooting of vermeerdering
van alle dcelen der planten, evenmin tot
oen evenredige vermeerdering van alle or
ganische bestanddeelen, maar dat voorna
melijk die plantendeelen, waarin suiker, vet
en zetmeel als reser/evoedsel wordt neer
gelegd, door een sterke kalibemest'ng zeer
worden vermeerderd en vergroot. Aldus
worden door een rijke kalibemesting, de
knollen, de wortels, de zaden talrijker en
grooter en blijven b.v. de bladeren, in ver
gelijking met geuoeinde deelen, meer in
ontwikkeling achter. Evenzoo worden naar
evenredigheid meer zetmeel, suiker en vet-
deelen in genoemde organen afgescheiden.
Ik meen, dat de resultateu van verschil
lende met kalibemesting genomen proeven,
ook in deze richting wijzen. Een duidelijke
vingerwijzing zijn deze resultaten voor den
landbouwer, die zooveel mogelijk uit den
grond wil halen en den oogst zooveel mo
gelijk aan het doel wil doen beantwoorden.
Alle wortelgewassen, zocals aardappels,
knollen, wortels, enz. waarbij het te doen
is om het gehalte aan zetmeel, sniker en vet,
moeten rijkelijk met kali bemest worden.
Evenmin mogen die zaadgewassen, waarin
zetmeel of vetten een hoofdvereiichte is,
een kalibemesting ontberen. Het is dus
duidelijk, dat de granen, zooals tarwe, gerst,
rogge, een kalibeaicstiiig niet kunnen missen.
hij voor zijne geest het dennenwoud van Ton
ques en de gapende kuil waarin hij zijne
dierbare Suzana met de hoop en het leven
van zijn oigeu leven begraven had.
En het eenige wezen dat hom moed zou
kunnen geven, dat door zijne liefkozingen en
zijnen glimlach dezo benarde droombeelden zon
kunnen verjagen, zijn dochtertje was hem
ontnomen en verdwenen zonder dat hij haar
spoor kon vinden.
Dit wob de oorzaak van dit somber lijden
dat ziju hart doorknaagde en waartegen alle
ganeesmiddeleu zonder gevolg bleven.
Als Gaston de M ntbazon zich niet overgaf
non vruchteloozo bedenkingen over het onher
stelbare van bet verleden, dan dacht hij aan
Madeleine aan de middelen om haar weer te
vinden, want dit was nu het doel van zijn
leven geworden en het eenige denkbeeld dat
hem nog deed verlangen op deze aarde te
verblijven.
Het ovorige bastond voor hem niet meer.
Hot doen en laten van zijne gezellen in de
ballirgschap, hun lief en hun leed, hunne
hoop, hunne vrees, hunne samenzweringen,
dit alles liet hem onverschillig, gevoelloos.
Het nieuws dat uit Frankrijk overwaaide,
had slechts eenig belang voor hem als het
rechtstreeks of onrechtstreeks het voorwerp
zijner opzoekingen en kommernissen aanging
en terwijl men in zijne omgeving beefde en
rildo bij het verhaal dsr gruweldaden van bot
Schrikbewind, vroeg hij zich af, met de zelf
zucht van eenen diep getroffen man, of zijn
lot niet wreeder was dan dat der slachtoffer»
van de guillotine.
Voorzeker deelde de hertog in het lijdon
en bet ongeluk van zijnen zoon.
Toen Gaston onverwacht bij hem aangeko
men was en in zijne armen viel, slecht gekleed
mager, bleek, uitgeput en half zinneloos van
wanhoop; toen hij de \reeselijke bijzonder
heden zijner ontvluchting vernomen ha-1, dan
voelde hij zioh ontroerd tot in het diepste
zijns harten en had dan moed niet met-r de
verwijting nit te spreken die op zijne lippen
lag
Helaas! mijn zoon, haddet gij, in plaats
van u te laten misleiden, naar mijn wijze
raad geluisterd, dit alles zou u niet over
komen zijn.
Hij had de nuttelooze wreedheid van zulk
verwijt begrepen.
De schrikkelijke dood van de lieve, engel
achtige Suzanna die hij waarlijk als een vader
beminde de noodzakelijke scheiding van dit
kleine kind, dat hij zoo graag in zijue armen
zou gedrukt hebben, deed eenen traan van
medelijden in het oog des hertogen opwellen.
Maar weldra had zijn forsche natuur weer
de bovenhand genomen.
De afstammeling van die heerlijke Nor—
mandische ridders liet zich niet zoo gomakke-
lijk door zieleleed terneer slaan.
De politieke kommernissen brachten overi
gens eene afleiding aan zijn huiselijk leed en
de rampen die hom persoonlijk overvielen
spoorden hem des to meer aan om tegen de
omwenteling te werken en de tegenstanders,
waarvan hij overigens de hoofdman was, in
hunnon strijd aan te hitsen.
De hertog, die zijn vaderland verlaten had
vooralleer de revolutie uitgebroken was, had
een groot deel van zijn fortuin naar Engeland
kannen medenemsn.
Het hotel dat hij dicht tegen Hyde Park
gehnnrd bad, was de vergaderplaats van al
de Franechen die te Londen waren.
Men vergaderde zeer dikwijls, men smeedde
er plannen tegen de Republiek, ten voordeele
van den koningstroon.
Eene regelmatige briefwisseling was ingericht
met de „émigrés uit de Oostprovinciëu en I-et
leger van Condó
De nooit opgegeven hoop van den hertog
de Montbazon gaf hem aanzien bij zijne
mannen en oefende over hen een grooten
invloed nit.
Het schrikbewind zelf had hem niet ont
moedigd.
Hij beweerde dat er woldra uit de overmaat
van geweld oen begin van vrede zou ontluiken.
(Wordt vervolgd.)