Nummtr 1
Zaterdag 1 Januari 1910
ode Jaargang
Tweede Blad.
Gemeenteraadsvergadering,
Ingezonden stukken.
Kerknieuws.
"""""^INNKN LAND)
J.
DONGEN
Openbare vergadering van den e-
neenteraad op Donderdag 23 Decei-
er 1909 des voormiddags lOVs uur
Voorzitter de edelachtbare heer v.
Gastel-
Te ongeveer 10.43 uur opentde
Voorzitter de vergaderingaanwezi<de
\ceren Aug. Theunen, W- Riemag,
v. d. Hoek, Maas, van Gastel, C-'an
aal, S. A Smits, Verbunt, Chr. ftr-
agen en B. Snoeren afwezig heilid
Hoevenaars.
De Voorzitter verzoekt den Secröris
oorlezing te geven van de notuleider
orige vergadering en worden dezeon-
vanderd goedgekeurd en vastgesld.
Aan de orde -
a. Ingekomen stukken.
CJ1.1. Besluiten tot goedkeuring der
tjziging van 8 geldleeningsplanne en
„au de begrooting voor het dien.jaar
909.
Werden voor kennisgeving aanpno-
en.
2. Goedgekeurde bouwkundige tuk-
cen voor een nieuwe openbare soool
Het schrijven wordt door den jcre-
taris voorgelezen. Daaruit blijkt dl tot
aanbesteding kan worden overgeaan
Riemslag. Dus de school staat hans
op papier.
Voorzitter. Ja, als de raad numaar
klaar is.
Van den Hoek. De goedkeurinjblijft
toch goed, is 't niet
De Voorzitter. Voorloopig wel.
Spr. wijst er op, dat in verband int het
mogelijk overgaat van nog mee kin
deren op de openbare naar de »izon-
lere school, het beter is in dez niet
e haastig te handelen, bewel
het jammer is dal de school tenslotte
iet zal gebouvd worden, wijl n het
ndere geval de bestaande lokalei zou-
en vrij komen, velke voor ander, doel
einden zouden kannen worden geiruikt.
Bierwagen. Voor welke doeleinden
zouden de leegkomende lokalen kinnen
worden gebruikt.
Voorzitter. Voor verschillenden doel
einden, als voor loting, inspectie, ver
kiezingen enz.
Riemslag. De oprichting van een tee-
kenschool wacht er ook op.
Maas. Het d>et zich nogal eens voor
dat die lokalen zouden gebruikt kunnen
worden. Maar vij moeten nu nog een-
kijken naar het bizonder onderwijs.
Riemslag, 't Ij een moeilijke 'toestaid.
Verbunt. Wj zijn toch niet aan de
plannen gehouden.
Voorzitter. Heen.
Verbunt. Dankunnen toch wel pogiigen
in het werk worden gesteld on de
teekenschool ergens anders onder dak
te brengen. Mtn zou een onderzoek
naar de kosten daarvan kunnen «stellen
alvorens men to: het bouwen o/ergaat.
Voorzitter. Aidere panden kosten
ook geld.
Iheunen. Ali wij nu besuiten tot
Het bouwen van een school, wat zullen
de 's jaarhjksche kosten dm daarvan
zijn.
Voorzitter. De kosten van het bou-
jjwen worden geraamd op fll,000.
Iheunen Dat zou dan voor rente
f440 per jaar zijn plus de leermiddelen,
schoolmiddelen enz.
Van Baal wijst er op dat de ge'neele
bevolking katholiek is en dat de richting
van de katholieken is het bizonder onder-
wijs, daarom dient het z. i een ernstig
punt van overweging het uitstellen van
een nieuw te bouwen openbare school,
vooral ook met het oog op de groote
kosten daaraan verbonden. Spreker zegt
yerder, dat bij .hem het bizonder onder
lijs ook ver de voorkeur verdient bij
fpenbare onderwijs en wijst er op, dat
oedig nog meerdere kinderen de
nbare school zullen verlaten om naar
bizondere school over te gaan.
'erbunt wijst er op dat de raad goed
erwijs kan waarborgen aan de open-
school, wijl deze de benoeming
nderwijzers zelf in handen heeft,
n Baal acht bizonder onderwijs toch
men vraagt of er nog wel plaats
Tg °P de bizondere school is waar-
/ordt geantwoord, dat indertijd
men en teekeningen zoo zijn ge
en goedgekeurd dat de school
rden vergroot zoodra blijkt dat
dit noodzakelijk is.
Maas zegt, om thans een besluit te
nemen wel wat erg is en stelt derhalve
voor met het bouv^pn der school de
loop der zaken eerst af te wachten.
Smits. Kan er geen anderen weg ge
vonden worden om tot optichting van
een teekenschool te kunnen overgaan.
Van Baal Indertijd is met Borsten
onderhandeld.
De Voorzitter zegt dat deze onder
handelingen, in afwachting of de nieuwe
openbare school nog zou gebouwd
worden en met het oog op andere om
standigheden, verband houdende met
de loopende geruchten betreffende ver
koop van dat instituut, niet zijn door
gezet.
Bierwagen. Zou voorloopig in een
klas van de openbare school 's avonds
geen teekenonderwijs kunuen worden
gegeven.
De Voorzitter zegt dat daaraan groote
bezwaren zijn verbonden Voor het ge
ven van teekenonderwijs moet een lo
kaal geheel zijn ""ingericht. Ze moeten
aparte boiden hebben en dan ook zou
men iederen avond eerst alles uit de
klas moeten verwijderen en 's morgens
daarin weder terugbrengen.
De hèer Riemslag wijst er op dat het
geven van teekenonderwijs niet langer
kan worden uitgesteld.
Na eenige discussie stelt de heer Smits
voor dat B en W. opnieuw onderhan
delingen aanknoopt met den heer Bor
sten.
Besloten wordt dat B. en W. deze
zaak zuilen voorbereiden en zullen
trachten vóór 1 September 1910, voor
loopig voor één jaar een lokaal in huur
te krijgen.
3. Goedkeuring gemeentebegrooting
1910
4- Afschrift Koninklijk Besluit eervol
ontslag Burgemeester.
Wordt voor kennisgeving aangenomen.
b. Schrijven drinkwaterleidingcom
missie om beschikbaarstelling van een
kleine bijdrage.
Uit het schrijven dat door den Secre
taris wordt voorgelezen, blijkt dat de
kosten van opmaken van een voorloopig
plan voor de oprichting eener centrale
drinkwaterleiding voor Noordwestelijk
Noordbrabant 1 cent per inwoner worden.
De Voorzitter zegt dat er in Dongen
gren behoefte aan een waterleiding be-
s'aat. Op een vergadering van de Ge-
jondheidscommissie te Waalwijk is on
langs nog gezegd dat hier na de water
leiding, het beste water is wat men kan
denken.
De heer Riemslag wijst er op, dat
Oosterhout zelfs een waterleiding zal
gaan exploiteeren en het dus zeer lastig
zal zijn om voor Dongen de buizen door
te trekken.
De Voorzitter. B. en W. stellen voor
niet op het verzoek in te gaaD.
Bierwagen Ik kan mij zeer goed met
het voorstel van B en W. vereenigen.
Met algemeenen stemmen wordt het
voorstel van B. en W. aangenomen.
C Aangaan van een geldleening,
groot f 25000 voor bijdrage Wilhelmina-
kanaal.
Na voorlezing van het concept en
nadat op voorstel van den heer Riem
slag een redactiefout daarin is hersteld
wordt besloten een geldleening aan te
gaan, groot f25000 voor de aan de
provincie verleende bijdrage in de kos
ten van aanleg van het Wilhelminaka-
naal, te betalen in minstens 10 termijnen
elk groot hoogstens i 2500.
Het bedrag der aandeelen wordt be
paald op f 500, de leening naar gelang
de behoefte bij gedeelten open' te
stellen en voor elk gedeelte telkens de
minimumkoers en de rente te bepalen
Het begin der aflossing wordt gesteld
in het jaar 1917, met aflossing van
minstens een aandeel per jaar, zoodat
de geheele schuld in 1917 zal zijn ge
delgd.
De Voorzitter zegt dat later nogmaals
eene geldleening zal moeten worden
aangegaan als tegemoetkoming in de
kosten voor den aanleg van een los- en
laadplaats.
De heer Maas wijst er op dat de
handel en nijverheid in den loop van
tijd zich daaraan ook meer en meer zul
len passen.
D. Betaling uit onvoorziene uitgaven
en af- en overschrijving begrooting 1909.
Wordt goedgekeurd eenige posten te
betalen van onvoorziene uitgaven en tot
het doen van af- en overschrijving op
de begrootiug voor 1909.
E. Benoeming lid Burg. Armbestuur.
Aan de beurt van altreding is de
heer C. Hoevenaars.
Bij stemming wordt de heer C. Hoe
venaar? met algemeene stemmen her
kozen.
Voorzitter. Op het convocatiebiljet
is nog vergeten te vermelden de be
noeming van een gascommissie wegens
periodieke aftreding van de heeren
Maas, Theunen en W. Riemslag.
Met algemeenen stemmen worden de
aftredende leden herkozen.
Hierna gaat de raad over in geheim
comité ter behandeling van punt
F- Vaststelling suppletoir kohier hoof-
lijken omslag over 1909.
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.)
RAAMSDONKSVEER.
Aan alle Veerenaars een gelukkig en
voorspoedig jaar.
Aan onzen Burgemeester de gave om
de door zijn voorganger achtergelate,
slechte toestanden van gemeente-eigen
dommen, wegen, enz. in goeden staat te
brengen zonder daarvoor geld noodig
te hebben en daarbij nog den hoofde-
lijken omslag te kunnen verlagen.
Aan onze gemeenteraad minder een
stemmigheid bij de behandeling van
volgende begrootingen.
Aan diveise leden eene gelegenheid
om hunne capiciteiten te toonen.
Aan de Kamer van Koophandel en
Fabrieken minder populariteit 'en een
aantal gelegenheden om rekwesten te
verzenden.
Aan onze brandweer een goede orde,
volop water, één baas en vt-el dekkers*.
Aan onze vrijwillige brandweer een
subsidie (inééns te betalen) van f 1 50
om zich daarvoor bij den heer D. van
Aalst alhier eene brandspuit en ander
materieel te kunnen aanschaffen.
Aan onze gemeente-politie eeu wel
verdiende salarisverhooging.
Aan dezelfde eene spoedige wijziging
der Drankwet waarbij de mogelijkheid
wordt geopend dat aan personen, die
zich ten opzichte dier wet verdienstelijk
gemaakt hebben, een lintje of blikje ge-
surprise srd wordt-
Aan onze Kon. Maréchaussées veel
fietsen zonder licht (bij avond).
Aan dezelfden geen zware vechtpar
tijen e.a. in hunne tegenwoordigheid.
Aan onze poiitie in het algemeen de
gave om bij eene gebeurtenis (waarbij
zij van dienst kan zijn) bv. op Kruis-
of Heereplein, zich op hetzelfde oogen
blik op een ander punt te bevinden,
bv. Sandoel
Aan onze IJsclub een ijsmachine.
Aan de Harmonie en de bezoekers
harer uitvoeringen een lekker glaasje
bier of borreltje.
Aan den middenstand nog een aantal
verdedigers.
Aan de Electr. Mij. alhier een goeden
voorraad waarn. directeuren en volontairs.
X. fecit
l Jan. 1910.
CR1TIEK.
In de courant van Woensdag 21 Dec.
komt een bericht voor van ons dorp
over het besteden van kinderen. Ik heb
gemeend hierover iets aan de Drunen-
sche ouders te moeten mededeelen, aan
gaande de verkeerde moraal die er in
opgesloten ligt en ook over de onjuist
heid van het bericht.
Ik veronderstel dat de inzender daar
van niet de gewone correspondent is
voor dit blad doch veeleer iemand die
met inzending van bedoeld bericht het
plan smeedde om enkele Drunensche
lui af te breken of belachelijk temaken.
Mijn veronderstelling berust op het
feit dat de correspondent van »De Echo
v.h Zuiden* voor Drunen dergelijke
berichten niet inzendt. Het heele stukje
zit vol sarcasme en ironie.
Het is onjuist dat er Zondag j.l. vier
kinderen in Drunen zijn gekomen slechts
twee sijn er geplaatst een jongen en een
meisje van pl. m. 9 jaar.
Dit is dus al voor de helft óverdreven.
Dan volgt er >reeds tachtig bestedelin
gen zijn in onze gemeente*, of dit waar
is weet ik niet doch in elk geval pleit
dit groote getal in het voordeel der
bestedelingen. Ik zal echter zijn zinnen
een voor een doen ophelderen en toe
lichten en zeker zal de lezer me dan
toegeven dat het beter geweest ware
dat hij zijn pen niet gebruikt had.
In den eersten zin vinden we al een
paar woorden die wel eenige beschou
wing verdienen, n.m. agenten en stoppen.
De inzender weet zeker niet het ver
schil tusschen agent en correspondent
van een weeskind of St. Viucentius-
vereeniging. Hij schijnt ook niet te weten
dat de bemoeiingen, en onkosten voor
de weezen door die »ijverige agenten*
geheel belangeloos geschieden en niet
de minsie vergoeding door hen hiervoor
gevraagd wordt, en dit is toch zeker niet
de gewoonte bij een »agent Het valt
me zoo raar op 't lijf »agent in beste
delingen* want dit moet men er immers
uit lezen, en ik dacht direct dat er meer
onzinnige woorden zouden volgen het
geen dan in de volgende regel zoo was,
die eindigde met het woord gestopt.*
Bij het samenstellen van dien zin ging
hij zeker van het idee uitVan uit Am
sterdam, Nijmegen of elders komt een
zending bestedelingen, de agentneemt
ze in ontvangst en stopt en duwt er
hier en daar een binnen totdat de voor
raad »stoppelingen« is uitgeput, strijkt
zijn provisie op, gaat naar jiuis en wacht
op een volgende zending.
Neen, waarde inzender, weer hebt ge
het glad mis. De Drunensche ouders
die dadelijk gruwen, doen zelf aanvraag
voor het verkrijgen van een wees bij
den plaatselijken correspondent van de
vereeniging. Met de grootste voorzich
tigheid worden informaties gevraagd
omtrent de aanstaande pleegouders, en
indien bevonden wordt dat zij in staat
zijn het kind, dat hun zal worden toe
vertrouwd, behoorlijk op te voeden wordt
aan hun verzoek gevolg gegeven.
Het zedelijk leven der Drunensche
jeugd verkeert door invoer van vreemden
in gevaar.
Waarom Dit wordt niet aangegeven.
Of is het misschien daaraan te wijten
dat die u.edebedervers* vanaf het
smartelijk oogenblik dat zij hun ouders
kwamen te verliezen onder de leiding
van zusters of broeders opgroeiden Ik
durf en kan gerust beweren dat de
inzender geen enkel voorbeeld kan aan
halen dat een jongen uif Drunen zedelijk
bedorven is door een weeskind uit Gel
derland of andere provinciën.
Waarom staaft de inzender zijn sterk
gezegde niet met enkele bewijzen
Om de eenvoudige reden dat hij dit
niet kan.
Dan volgt een zin, doorkneed met
figuurlijke woorden die zeker met een
ontroerde en weeke stem moeten gele
zen worden, en den schrijver is zoo
onder den indruk geweest dat hij boven
dien nog onze schoone taal heeft mis
handeld, in dien keurigen zin. En lezers
wat dacht gij toen gij verder laast, waar
gevraagd wordt of het niet een werk
van Katholieke actie zou zijn om de
katholieke en maatschappelijke opvoeding
van weezen tegen te werken?
Het is de grootste aaneenschakeling
van ongerijmdheden die er ooit geschre
ven is Iedere mensch van welke ge
zindte ook al dweept hij nu niet pre
cies met weeskinderen zal hen toch eer
beschermen dan uit de maatschappij
bannen.
Toen in 1907 de wet totstandkwam,
die de ouders uit de macht over hunne
kinderen kan ontzetten, juichte elkeen
haar toe.
Aan onzen oud-minister Mr. Loeff
hebben wij dit grootendeels te danken,
het Rijk voorziet in het onderhoud en
de opvoeding der ouderlooze kinderen
en de Katholieke actie zou hieraan paal
en perk moeten stellen 1
Thans zal ik een gedeelte van het
stukje overslaan waarvan ik niets anders
kan zeggen dan dat een weeskind het
niet helpen kan dat een gemeente geen
f 50 kan afstaan voor een groote behoefte
Dit is geen argument om hen buiten
de maatschappij te stooten.
En wat er gezegd wordt van den
nadeeligen invloed voor Drunens jeugd,
geloof ik dat weeskinderen over het
algemeen beter ontwikkeld zijn dan de
Drunensche jeugd, en dus minder moeite
aan de onderwijzers zullen veroorzaken.
De uitspraak van een Katholiek hoog
geplaatst geestelijke zal ik maar stilzwij
gend voorbijgaan daar de lezer zeer
goed weet op wiens schouders voorna
melijk de plicht rust voor we&en te
zorgen, en voor het laatst indien het
hoofd onzer Gemeente het voorbeeld
geeft door het opnemen van een ouder
loos kind geloof ik gerust dat de burgers
die dit liefdewerk willen beoefenen dit
niet behoeven na te laten uit vrees van
het vele kwaad dat die kinderen zullen
stichten en degenen die de weezen willen
tegenwerken, vanwege den zedenbeder-
venden invloed op hunne kinderen kun
nen gerust gelooven dat indien zij be
merken dat hunne kinderen den ver
keerden weg ingaan, dit grootendeels
hun eigen schuld is.
Ik geloof hiermede genoegzaam aan
getoond te hebben dat geen enkel woord
van het berichtje steekhoudend is en
neem aan dat" de inzender hiermede
genoegen neemt indien hij tenminste
bovenstaande niet beantwoord of logen
straft.
Aan de Redactie mijn oprechten dank
voor de verleende plaatsruimte.
B. D.
De Grot ran Bethlehem.
Evenals vorige jaren heeft men in onze kerk
van den H Johannes den Dooper zich ook
thans weer bejjverd het „Stalletje van Bethlehem
zoo kenrig en aantrekkelijk mogelijk te maken.
Ditmaal is men daarin al heel bijzondergeslaagd.
Het Maria-altanr lijkt wel in een Aziatisch
landschap herschapen. Op den voorgrond ziet
men de in grijsblauwen rotsBteen uitgeholde en
met klimop omrankte grot, waarbinnen het
hoogheilig geheim voltrokken werd. Vlak daar
voor 6trekt zich een mos- en grasvlakte uit,
waar de schapen, bewaakt door herders met
hunne honden, rustig grazen of sluimeren
Links van de hoofdgrot h'.-vi.nu h
kleinere grot in welks opening een herder op
den doedelzak speelt een tweede herder dri>
als ottergavo een lam op den Behouder, terwijl
eeu derde eerbiedig voor het U. Gezelschap
geknield ligt. Aan den voet van ii l ie borg.
pad recht8 dat toegang tot dn grot veriaent
staan reeds de Wijzen nit h"t in, terwijl
Engelen van alle zijden de heilige pla
omringen.
Meer noordwaarts, op beo•..•de.nciu.n «tand
der grot, wordt het oog getrokken <;,or hoi
thans nog ter plaatse aangwo: i gr af van
Rachel die, naar de leering de' U Schrift,
hare op last van Herodes ver noord'; kinderen
zoo droevig beschreide. Nog ver«U-r, aan de
noordelijke kim, doei t de in nevelen gehulde
poort \au Jeruzalem op, bc.wwtin ge
tuigenis aflegt van de beteek,'d ,oad als
vesting. Aan de tegenover -Md- zijde, .ina
in hot Noordoosten, verrijv-1; de g^ie' i uit
vallen van Salomons tuinei - a paleizen Het
geheel wordt gekroond door bet blauw slechts
hier en dnar met lichte wolkj -e verb o; .n iir-
mament.
Het is nacht, doch de mnui verheft zich
roede gedeeltelijk boven d j heuveltoppen als
de voorbode van het nieuwe licht, dut weldra
de wereld bestralen zal, alsmsd van ei iw.>
Kerk, die gesticht gaat worden. Het geheel
maakt een diepen, warm».', gods.TLustigt-n
iudruk, zoodat wrj eene welv. i'h do hulde
moeten brengen aan hem, di j no-.;, zooveel
kenuis von zaken het plan ontwierp en daarbij
rokoning moest houdeD me' do 8ui."ll« minde,
n 1 den wnleerw. heer kapelaaa Saijs. Ook den
Echilder, den heer Ant. v. d. Lee alhier, die
zijn kleuren, linten en schaduwen zoo juist
wist aan te brengen, zoo natnurgetrouw allen
wist na te bootsen, mag een woord van lof
niet outhond'-n worden.
Het is volkomen begrijpelijk, dat het stal
letje zoov el bezoekers ook uit andere ge
meenten trekt. Degenen, die het nog niet zagen
durven wij een bezoek ten zeerste aanraden.
Hiervoor bestaat tot Drie Koningen nog
gelegenheid. Het moest geschikte nnr voor de
bezicutiging lijkt ons bet schemerduister wijl
dan het maanlicht, hetwelk het landschap en
het licht, dat de grot beschijnt, het tr« ttendst
uitkomen en geheimzinnig afstralen op de
palmen die al evenmin vergeten zijn als alle
andere dingen, die voor de stofl ering van
het landschap en de uitbeelding der groepen
noodig of gewenscht bleken.
0. L. V. Boodschap in lfllO.
KrachtenB bepaling van Z D- H. Mgr. W.
Van de Ven is de feestdag van O. L. Vr.
Boodschap (25 Maart), vallende op Goeden
Vrijdag, uitgesteld zoowel wat het kerkelijk
aflicie als de viering betreft, tot Maandag,
na Beloken Pascheu (4 April).
Rijkspostspaarbank.
In tegenstelling met zijne maandelijksche
bekendmaking, dat de spaarbankboekjes (er
verificatie en rentebijschrijving elk jaar wor
den ingewacht in de maand, waarin ze wer
den uitgegeven, brengt de Directeur der
Rijkspostspaarbank thans ter algemeene ken
uis, dat boekjes in de maand Januari uit
gegeven niet tot bovengenomd doel mogen
worden ingezonden zonder dat de inlegger
daartoe uitdrukkelijk door hem is uitgenodigd.
Hij vestigt voorts de aandacht der inleggers
er op dat mochten in de maand Januari
a.s. toch boekje» ter mntebijschrijving worden
iogezonden zonder uitnoodiging zijnerzijds,
deze, door de buitengewone werkzaamheden
welke er die maaud aan de Directie te ver
richten zijn, noodzakelijkerwijs geruimeu tijd
onbehandeld zullen moeten blijven.
Prins Hendrik en de Brusselsebe
tentoonstelling.
De Brusselsche correspondent van fDe
Telegraafschrijft
Wij meenen te weten, dat Prins Hendrik
bij zijn kort verblijf alhier ter gelegenheid
