Nummer 7.
Zondag 23 Januari 1910.
33e Jaargang.
I
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Eerste Blad.
ANTOON TIELEN,
Dit nummer bestaat
uit DRIE Bladen
LANDBOUW.
Systeem.
Uitgever:
Het duurder worden van
het leder.
FE UI LL HT O IS
WAALWIJK. Telefoonnummer 38.
Voorzichtig met nieuwe meststoffen.
I.
welke
m zal
waar
Echo van
onen
i en
waar
vam
zoo
in Lassslrialsrlr Courant,
Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 8 maanden f0."5.
?ran« o per post door het geheele rijk f 0.90.
Brieveningezonden stukkengelden enz., franco te zenden aan den
Uitgever.
Advertbntiën 17 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, groote
letters naar plaatsruimte. Advertentiën Smaal ter plaatsing opgegeven/
worden 2maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en
advertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeelige contracten
gesloten. Reclames 15 cent per regel.
In eer» Duitsch Handelsblad vonden we
ïieromtrent de volgende mededeelingen
De prijsverhoogingen van het leder is
in den laatsten tijd vrij sterk toegenomen.
Terwijl in de zomermaanden zich slechts
geringe verhoogingen deden gelden en
de betrokkenen zich behelpen konden
met de oude voorraden, die zij zelf nog
hadden of die de groothandel hun voor
de oude lagere prijzen liet, is de ver-
ïooging der prijzen in den laatsten tijd
met sneller tempo gegam. De herfst
verliep in de maanden September en
October vrij stil en vervulde dus niet
de verwachtingen der lederfabrikanten
en handelaren in z'n tweede helft was
echter de herfst nat en koud en konden
dientengevolge dan ook de nadee-
len van de le helft worden inge
haald. Bij den aanvang van de hausse
in het ledervak drukten nog wel enorme
voorraden artikelen, die niet' van eerste
kwaliteit waren, de markt, doch deze
hebben intusschen afzet gevonden en
daar tengevolge van de zoo sterk ge
stegen prijzen der ruwe huiden de leder
industrie grootendeels met halve kracht
gewerkt heeft, is de aanvoer van leder
artikelen lang niet zoo güoot als eerst,
wat feitelijk in het voordeel is der prijs-
verhooging.
Het sterkst zijn de ledersoorten ge
stegen, benoodigd voor de schoenindu
strie. Het leer voor de zadelmakerijen
heeft ook wel een prijs/erhooging te
noteeren maar toch niet in die mate als
de leersoorten voor de schoenmakerijen.
Technische leersoorten als drijfriemen
en dergelijke zijn ook in prijs gestegen.
Het minst hebben van die hausse te lijden
die bovenleersoorten welke nog volgens
de oude methode worden vervaardigd
De ingetreden prijsverhooging schijnt
in elk geval nog niet haar hoogste punt
bereikt te hebben.
Van »DE ECHO VAN HET ZUIDEN."
OF
JLwcVuttoiKv aait deu «K^iuvefijit.tCaiiD,
52.)
Hij kan niet anders.
Is bij voor of tegen ons
Hii is voor alles wat rechtvaardig is.
Wel meester Barnabas, riep de hertog
uit, gij zijt een ware onverbasterde Norraau-
diër gij zoudt u eerder laten verhangen, dan
u te misspreken... Om het even Dat het
I mijnen opvolger believe of niet, hij zal wel
gedwongen zijn mij de plaats af te staan,
welke hij onwettig iDgonomen heeft, want
ik zal mijne rechten doen gelden.
V De heer hertog heeft gelijk.
En hem uit het kasteel doen ver
huizen.
Dat zal niet moeilijk wezen, hij heefter
nooit gewoond.
Waar woont hij dan
Te Touqnes.
Des te beter Ik zal hem aanstonds gaan
verwittigen, dat ik hier ben.
Zooals het u belieft, heer hertog.
Maar, 't is waar... Wij mogen ons dus
niet blootstellen om op ons eigen goed als in
dringers ontvangen te wordon Wij moeten eerst
onze identiteit doen vaststellen door den eenen
of anderen magistraat... Er is hier zeker
toch wel een baljuw
De baljuw is reeds lang afgeschaft,
monseigneur.
't Is juist, ik had het reeds vergeten...
Maar dan is er hier toch een... wel, hoe heet
dat nu ook weer
Een meier.
Ja. Welnu, geleid mij tot bij dien meier.
De ledertabrikanten vragen voortdurend
meer, de naar de hoofdmarkten gezonden
voorraden zijn successievelijk steeds
duurder dan de voorgaande zendingen
en al moge de leerhandelaars of de con
sument dan thans niet die hoogere
prijzen willen betalen, toch is men het
er in deze kringen in zooverre er over
eens, dat men in dit jaar wel de
hooge prijzen zal moeten betalen. De
lederfabrikanten staan in deze zoo vast,
dat zij elk goedkooper aanbod, hoe
weinig dan ook in verschil, energiek
afslaan, ja vaak eenvoudig geen offerten
aanbieden op dergelijke aanvragen.
In verband met deze hooge leerprijzen
zoowel van boven- als onderleer, zijn ook
de prijzen van het schoenwerk in de
hoogte gegaan. Voor eenigen tijd namen
een aantal schoenfabrikanten zich het
plan voor, het schoenwerk nog meer in
prijs te verhoogen, doch door de weinige
deelneming aan deze actie bleef de uit
voering van dit plan achterwege. De
oorzaak van deze mislukte actie was ^vel,
dat nog vele fabrikanten zoo rijk in hun
goedkoop leer zaten, dat zij tegen den
bestaanden prijs konden blijven leveren,
ja, eenige grootfabrikanten hebben zelfs
tot Februari en Maart contracten afge
sloten voor den ouderen, goedkooperen
prijs.
Zoo dus het schoenwerk in den detail
handel nog niet algemeen verhoogd is,
is dit eendeels een gevolg hiervan dat
de schoenfabrikanten nog niet de hoogere
prijzen vragen, anderdeels, dat de thans
nog in schoenwinkels aangeboden waren
gekocht zijn in den goedkooperen tijd.
Eer de volle druk zich in den schoen-
handel zal laten gevoelen, zal nog wel
eenige weken duren komen doet echter
de prijsverhooging beslist.
De prijsverhooging van het leder zal
zich echter niet alleen bepalen bij den
schoenhandelhare werking zal zich
ten stade in alle lederbranches doen
gevoelen, ja, heeft zich daar reeds kenbaar
gemaakt.
Zoo hebben de drijfriemfabrikanten
hun fabrikaat reeds tweemaal verhoogd.
En zoo zullen alle branche's waarin leder
verwerkt wordt, hunne prijzen noleDs
volens moeten verhoogen, zoodat de
zadel- en wagemakerij, de automobiel-
bouw, de meubelindustrie zoowelJ als
de schoenfabrikatie van door deze alge-
meene hausse getroffen worden.
Gij suit mij tot getnige dienen.
Monseigneur zal daarom niet heel verre
moeten gaan. De meier... die ben ik
Gij
Ja, ik heb de eer nu de eerste magistruat
ta zijn van de gemeente Touques, die het
gehucht Montbazon onder haar gebied heeft.
Drommels waarom hebt ge mij dat
niet vroeger gezegd
En half lachend ging hij voort
Heer meier... gelief onze verklaringen
te aanhooren door dewelke wij ons recht doen
gelden op de eigendommen van Montbazon
die ons onwettig door de Revolutie ontnomen
werden... Wij rekenen op u om onze eischen
aan den zoogezegden eigenaar bekend te
maken...
't Is reeds gedano, Monseigneur, aut-
woordde Barnabas heel droogjes.
Weihoe, 't is gedaan Nu reeds
Ja, Monseigneur... de huidige eigenaar
van Montbazon staat voor u.
De hertog sprong verwonderd op.
De ei-ge-naar spelde hij heel bedrem
meld.
Die ben ik.
Onmogelijk
De verkoopakte is een duidelijk bewijs.
De a&Dgename snakerij 1 hernam de
hertog. Mij dunkt dat zoo er iemand van
beiden op dit oogenblik gekscheert het voor
zeker M. Barnabas is. Men verzekerde mij
daareven dat het kasteel en de landen aan
gekocht waren door zekeren heer Dslemar
Desmare8, deed Blangy opmerken.
Om het even gelijk gij wilt.
En men heeft u de waarheid verteld,
zei de postmeester... Ik ben Desmarcs...
Dat is mijn familienaam... In den tijd noemde
men mij altijd eenvoudig Barnabas en niemand
kende mijn andereu naam...
Maar, riep de hertog uit, terwijl bij
rechtstond, dan ben ik uw ootmoedige dienaar,
Mijnheer Barnabas Desmares En dat duurt
zoo al meer dau een half uur dat gij mij om
den tuin leidt.., MijD gewezen pachter die nu
de eigenaar is van mijn kasteel. Voorwaar,
dat is eene geestige avontuur 1... Wat denkt
er u van, Blangy?.... Zonderlingen tijd dien
wy beleven hé t
Ons heugt de tijd nog, dat de landbou
wers hun land bemestten met stalmest en
niets dan stalmest, dat er van kunstmest
geen sprake was. Toen is er een periode
gekomen, dat ge geen dorp, geen gehucht
kondt binnentreden, of de naam Peru-Guano
viel u van alle zijden in 't oog. Ook die
reuzenletters der guano verdwenen en de
tijd van het chilisalpcter van het superphos-
phaat kwam. Die beide meststulfen werden
gelukkig weldra aangevuld met hel kaïuiet
en de andere kalizouten en het saperphos-
phaat kreeg het Thomasslakkenineel naast
zich. Behalve de genoemde kunstmeststoffen
zijn er uog andere in den handel, als zwa
velzure ammoniak, beendarenmeei, en in de
laatsten tijd kalistikstof, kalksalpeter, agricul-
tuurfosfaat enz. Het allernieuwste snuifje
is kalimeel.
Het spreekt van zelf, dat zij, die een
nieuw artikel aan de markt brengen, hun
uiterste best doen, hun waar ingang te doen
vinden. Dat zij daarbij de goede eigen
schappen wel eens wat overdrijven en de
slechte over -het hoofd zien cf trachten te
vergoelijken, ook dat is te begrijpen. En
zoo heel erg is dat niet, als de kooper
slechts met oordeel te werk gaat en zijn
ervaringen iaat gelden boven den grooten
lof van den verkooper. Dit intusschen
daarbij de zucht om voor weinig geld, voor
niets, goede waar te koopen, menigeen
parten speelt, wie zal het ontkennen Denken
wij er echter aan, dat het goedkoope vaak
de vijand is van bet deugdelijke en de
goedkoopheid dan slechts in schijn bestaat.
Het kalimeel, de naam zegt het reeds, is
een kalim?ststof. In zooverre heeft ze recht
van bestaan. Want sedert de Stassfurter
Kalizouten onder het bereik van eiken land
bouwer gekomen zijn, is de wetenschap, dat
kali op bijna alle grondsoorten, een onont
beerlijke meststof van bijna alle gewassen is,
door duizenden en nog eens duizenden
proeven bevestigd. De Stassfurter Kalizouten
zijn het, die het mogelijk maken op lichtere
gronden natuurlijk in vereeniging met
andere meststoften gewasseu te telen en
oogsten te winnen, zooals dat tegenwoordig
gebeurt en zooals we dat voor het gebruik
dier zouten nooit zagen. Het is aan de
Stassfurter Kalizouten te danken, dat men
tegenwoordig op de klei vaker terug kan
komen met een zelfdo gewas, iets wat men
vroeger roofbouw noemde.
Hoe meer kali meststoffen dus, hoe beier.
Als ze goed zijn en goedkooper dan de
thans in gebruik zijude.
Ieder landbouwer, onk hij, die graag alles
voor niets heeft, zal uioetea bekennen, dat
de kalizouten, als kaïuiet en patentkali, om
nu maar bij de meeste gebruikte te blijven,
spotgoedkoop zijn. Het is dus niet gemak
kelijk voor eenige nieuwe kalimeststof terrein
te veroveren. Immers ze moet dit veroveren
op de Stassfurter kalizouten, die goedkoop
en doelmatig zijn. Doelmatig, omdat het
zouten zijn iu water oplosbaar.
Is er kans, da* het kalimeel als kalimest
stof ingang vindt Om hierop te antwoor
den, moeten wij weten, wat kalimeel
eigenlijk is. x
Kalimeel i« fijn gemalen kali houdende
steen, met gemiddeld 910°/e kali, waar
van zeer weinige, zoo goed als niets in
water oplosbaar is en ongeveer 8°/0 in
mineraalzuur.
Ter vervanging van kaïniet of pateDtkali
of eenig ander kalizont is het dus niet te
gebruiken en de kans, dat het als kalimestetof
ingang zal vinden, is dus al zeer gering.
Dat gaat alle maat te bniten, bevostigde
de graaf, die insgelijks opstond.
Met v -rachtenden blik, het hoofd fier op
geheven, stapte de hertog' naar de deur.
Het was cn die goedhartig* beer niet meer
die zich heel genoeglijk aan de vreugd der
ontmoetiDg overgeeft
Zijn hoogmoed was wakker geschud en
gekreukt.
Maar Barnabas boog eerbiedig voor hem.
Dat de heer hertog mij versthoone
sprak hij-... Ja. ik heb al zijne goedereD ge
kochtomdat dit het eenige middel was om
ze te redden... God zij mij getnige dat ik
altijd en in alles gehandeld heb met het inzicht
alles later in de handen van don wettigen
eigenaar te stellen lk ben slechts de be
waarder dezer goederen geweest 't Is reeds
meer dan twintig jaar dat wij uwe terugkomst
afwachten, monseigneur Gij zijt bier in mijn
huis niet, gij zijt in uw huis, heer hertog
wees welkom
M. de Montbazon had deze onverwachte
verklaring met klimmende verwondering aan
hoord.
Hij vrildo antwoorden, maar de woorden
stikten in zijne keel.
En bleek, diep geroerd door eene onbe
schrijfelijke aandoening vergat hij op dit
oogenblik alle verschil van rijkdom en stand
en drukte zijn gewezen pachter in zijne bevende
armen
Blangy, die altijd de stijfgepruikte edelman
van vroeger wilde blijven, trachtte zijne
aandoening te verbergen Siska was lier over
de schoone rol welke baar man gespeeld bad
en glimlachte van gelnk Beaugrand weende
Ah mijn beste Barnabas, riep de hertog
toen hij eenigszins tot bezinning gekomen was,
ik zelf moet uw vragen.
Voorzeker was ik u reeds dankbaar omdat
gij ten gevare van uw levon de vlucht van
mijnen zoon en van de markiezin beschermd
had toeu die kerels der Revolutie het kasteel
hadden ingenomenmaar hoe zou ik ooit
aan eene zoo..-, jarenlange verkleefdheid vei -
waciit hebben Hoe zal ik u beloonen
Ik beb nietB meer dan eenvoudig mijne
plicht gedaan, zei Barnabas. Is mijne familie
van generatie tot generatie niet altijd in dienst
Cc. 150000 arbeiders werken in de
schoenindustrie van Amerika tegen
390000 in Engeland. Moet in laatst
genoemd land ook een groot deel der
in de maatschoenmakerij werkende wor
den meegerekend, dan staan deze getallen
toch nog in zooverre in een eigenlijk
contrast als de sc'ioeuproductie van
Amerka, waar men maatwerk nauwelijks
kent, die van Engeland of andere landen
verre overtreft En ofschoon gemiddeld
elke inwoner van Amerika 3 of 4 maal
zooveel schoenen gebruikt als die in
welk land ook, dwingt de overproductie
van Amerika immer meer naar ver
grooting van afzetgebied buiten zijne
grenzen. Er is dan ook geen land ter
werd dat de invoer van Amerikaansch
schoeisel niet heeft ondervonden.
Wat is de oorzaak van hun overwicht
geweest van het heerlijk geslacht der Mout
bazons Zijn de heer hertog en de markies
niet altijd goed en braaf voor ons geweest
En hoeft mevrouw de markieziu in den
tijd ons kindje niet gered dat zonder haar
ongetwijfeld zou gestorven zijnr voegde Siska
erbij.
Dit roeiend tooneei werd onderbroken door
do binnenkomst van dan postiljon.
Verschooning aan het gezelschap riep
hij, ik heb een voorpaard bijgespannen en
indien die heeren vóór den nacht te Montba
zon willen aunkoraen, iB het hoog tijd dat wij
vertrekken.
Ah ah kerel, zei de hertog glimlachend,
gij slaapt niet Ik begrijp... gij houdt aan uwe
dubbele daghuur. Gij zult ze hebben en
nog iets op den hoop toe...
Eenige oogenblikken later reed de sjees
waarin Barnabas nu ook had plaats genomon
de helling op, langs den weg die naar het
kasteel leidt
Toen men aan het dorp gekomen was, dat op
halfweg gelegen i3, wilde de hertog uitstappen
en ti voet gaan
Langs het open venster riep de Meier van
Tonqms den naam van den edelen reiziger
aan de bijgesnelde nieuwsgierigen toe en
iedereen juichte over di terugkomst van den
ouden edelman.
In zekere gemeenten, die eenigszins van de
groote verbindingswegen afgelegen zijn, ge
schiedt de verandering van zeden en gewoonten
niet zoo gemakkelijk daar blijft de naam
eener familie onder de nakomelingschap in
eera, ondanks alle revoluties of staatsomwen
telingen-
Zoo was het ook hier gelegen na twintig
jaren was het er de revolutie on het keizerrijk
niet gelakt do weldaden te doen vergeten,
welke iedereen iu de streek aan de familie de
Montbazon-verschuldigd was.
Eene andere, niet min aangename verrassing
stond den hertog in het kaBteel te wachten
Niet alleen was heel bet uiterlijke onveran
derd gebleven, maar ook was hot binnenste
nog hetzelfde als vroeger de ridderzaal met
hare wapenschilden en de ouda banier der
Muntbazons de bijzondere kamers met hunne
zelfde meubels.
in de massa product?
In het jaar 1885 vorderrden lOOpaar
met de hand gemaakte schoenen, volgens
Shoe and Lather Reporter, 2220 arbeids
uren en 1 paar kosttegemiddeld L. J r
In 'tjaar 1895, dus 10 jaar later, waren
tot vervaardiging van hetzelfde aantal
van dezelfde qualiteit op moderne ma
chines slechts 300 uren noodig en kostte
een paar gemiddeld 75 cent.
Het is naast hun uitmuntenden pas
vorm, de reductie der arbeidskosten
(geen loonsverlaging) welke zij vekregen
door gretig gebruik te maken van de
nieuwste hulpmiddelen die de techniek
hun biedt en hun tot in de kleinst door
gevoerde arbeidsverdeeling.
Er is echter nog iets wat men als
een gewichtige factor moet beschouwen
waardoor de Amerikaansche fabrikanten
hun succes op de wereldmarkt te danken
hebben.
Een met het uurwerk te vergelijken
rustige gang in het arbeidsproces, een
in elkaar en met elkaar werken der ge
zamenlijke factoren van het bedrijf,
hetwelk slechts op grond van een be
proefd vaststaand systeem mogelijk is.
Systeem houdt elke arbeider of arbeid
ster op hunne plaats en voorkomt elke
tijd en krachtverspilling, systeem zorgt
voor op zijn plaats zijn van werktuigen
en fournituren zoo dikwijls de arbeider
ze noodig heeft, systeem maakt de eene
arbeider tot inspecteur van de anderen,
de leider der eene afdeeling tot helper
van de anderensysteem zorgt voor
voldoende orders en voor nauwgezette
uitvoering van spoedige en later af te
leveren bestellingen systeem geeft een
dagelijksch, ja oogenblikkelijk overzicht
over den gang der fabricatie, over de
verdiensten der arbeiders, over den
voortgang der onderhanden zijnde com-
missie's, over ds arbeidsproductie der
verschillende afdeelingen, over gewin of
verlies \an grondstoffen enz. enz.
Een met zulke eigenschappen toe
gerust systeem voert tot de de hoogste
graad van ontwikkeling, hetgeen onbe
grijpelijk schijnt voor degenen die de
zaak zijns vaders op dezelfde manier
wil voortzetten, zoo"ls ze hemdoor deze
is nagelaten. Hij zal het spreekwoord
>Stilstand is achteruitgang4
tot zijne schade ondervinden.
Do hertog dacht dat hij uog vijf en-twintig
jaar jonger was.
Gedurende eenige oogenblikken verbeeldde
hij zich dat het slechts sedert gisteren geleden
w&s dat hij het kasteel verlateu bad en dat
al de schrikkelijke tooneelen die na zijn ver
trek plaats grepan en zijne ballingschap zelve
niets anders waren dan akelige drooman.
Mijn zoon had mij nochtans over brand
en plundering gesproken.
Oh untwoordde Barnabas, wy hebben
met dit alles kort spel gemaakt da knechten
van het kasteel en wij lieden van het pachthof
want Goddank de brandstichters en plun
deraars waren zelf niet van ons dorp
Nadat wij ze op de vlucht gedreven hadden
hebben wy al da koatelyke voorwerpen mede
na&r huis genomen, zoodat wij zeiven als
dieveii aangezien moesten worden maar later
toen alle gevaar geweken was, toen hebben
wij alles weer op zijne plaats gebracht en zie
daar nu
De hertog was tot in het diepste des harten
bewogen en wist waarlyk niet boe hij zijnen
ouden pachter over zooveel verkleefdheid naar
waarde zou kunnen loonen.
Denzelfden avoud nog kon hij in het kasteel
vun Montbazon eten en overnachten.
De hovenier en zijne vrouw, die met den
onderhoud vau het kasteel belast waren moesten
met Beaugrand, in de eerste noodwendigheden
voorzien, in afwachting dat de hertog nieuwe
dienaars zou aangeworven hebbc-n.
's Aadereedaags 's morgeus zoo spoedig hij
ontwaakt was, ging de oude edelman op het
balkon staan dat op de vallei uitzag en diep
in gedachten verslonden, bewonderde hij. zoo
als vroeger, het prachtige kasteelgoed dat de
goede zorgen en de onvervalechte trouw van
een braven dienaar hem zoo goed bewaard
hadden-
Hij voelde eeno onbeschrijfelijke vreugd,
maar langzamerhand maakte die vreugd plaats
voor eene knagende zielepijn-
(Wordt vervolgd).