(11 Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen. Eerste Blad. PALJAS ANTOON TIELE Dit nummer bestaat uit DRIE Bladen BEKENDMAKING. Het Histoiisch Materialisme. LANDBOUW. li tl I 11 IIII H V II V V IS Uitgever: FEUILLETON WAAL W IJ K. Telefoonnummer 38. Bodem-enting met Bacteriën. Courant, pre. Dit Blad verschijnt Woensdag- en Zaterdagavond. Abonnementsprijs per 3 maanden f5. Franro per post door het geheele rijk f 0.90. Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden Aan Uitgever. den Advkrtentiên 17 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel» groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën Smaal ter plaatsing opgegeven, worden 2maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en advertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeelige contracten gesloten. Reclames 15 cent per regel. KIESRECHT. De Burgemeester van Waalwijk. Gelet op de artt. 11, 12 er. 13 der Kieswet Noodigt uit de mannelijke inwoners dezer Gemeente. A. om, wanneer zij in eene andere Gemeente over het laatst verloopen dienstjaar in eene der Rijks directe belastingen zijn aangeslagen, wat de" Grondbelasting betreft in eene andere Ge meente of in meer Gemeenten te zamen tot een bedrag van ten minste één gulden, daarvan door overlegging der overeenkomstig het bepaalde bij art. la voor voldaan geteekend aanslagbiljetten vóór den 15 Febr. e.k. te doen blijken B. die mede-eigenaars zijn wegens onroerende goederen eener onverdeelde nalatenschap, wier namen niet bij den aanslag in het kohier zijn vermeld, mits hun aandeel in dien aanslag ten minste één gulden bedraagt, om daarvan vóór 15 Febr. e.k. aangifte te doen O. die krachtens art. lb. aanspraak meenen te kunnen maken om geplaatst tc worden op de kiezerslijst, om daarvan voor zooveol noodig vóór den 15 Febr. e.k. aangifte te doen. Voor nadere bijzondei heden wordt verwezen naar de bekendmaking, aangeplakt in de vesti bule van het Gemeentehuis. Waalwijk, 25 Jan. 1910. De Burgemeester voornoemd, TH. DE SURMONT de BAS SMEELE. I. De materialistische geschiedenisop vatting is die uitlegging der wereldge schiedenis, welke alle gebeurtenissen aan stoffelijke oorzaken, als de invloed der natuur, economische verhoudingen enz enz. toeschrijft. Karei Marx, de wetenschappelijke grondvester der sociaal-democratie, heeft de materialistische geschiedenisopvatting tot eene bizoudere philosophic uitgewerkt, waarop dan ook alle socialistische dogma's berusten. Zonder materialis tische levensbeschouwing is geen Marxis me en ook geen sociaal-democratie be staanbaar. Er bestaat echter niets dat zoo een- zijdig en gekunsteld is dan deze Marxi stische theorie, volgens welke alles niet naar den wil eener denkende menschheid geschiedt, doch naar een dwingende noodzakelijkheid, die het uitvloeisel is van de wisselende economische ver houdingen. Nu kan niet ontkend worden, dat ge noemde verhoudingen met name de wijze van voortbrenging een grooten invloed hebben uitgeoefend en nog uitoefenen op de ontwikkeling der volkeren. En 't is zelfs tot op zekere hoogte een ver dienste van Marx, dat hij met zooveel nadruk gewezen heeft op dien reuzeu- invloed van de economische verhoudin gen op de staatkundige geschiedenis der volkeren. Waar echter Marx, en de officieele sociaal-democratie dezen invloed als den eenig geldenden ken merkt daar maken zij zich schuldig aan een dogmatische eenzijdigheid, wier schadelijke en gevaarlijke gevolgen wij in een paar artikelen willen schetsen. Vóór eenigen tijd scheen het alsof de sociaal democratie deze marxistische opvatting der wereldgeschiedenis als haar gronddogma wilde prijsgeven. Vooral in Zwitserland trachtte de sociaal-demo cratie, onder den invloed van socialistisch gezinde predikanten, aan de leer een idealer uitgangspunt te geven. Daar deze veridealiseering der Marxi stische theorie echter niet opging, hebben zich deze hervormingsgezinde katheder socialisten weer met nieuwen ij ver op Marx philosophic geworpen. Als vurige apostel van het Marxisme mag zeker wel genoemd worden Dr. Herman Gorter, die in zijn laatst uitgekomen boek »Het Historisch Materialisme» de leer van Marx met nieuwen gloed verklaard en verdedigd heeft Dezer dagen verscheen van dit werkje ook een Duitsche ver taling met een voorwoord van den Duitschen Marxist Kautsky, waarin deze de beschouwingen van Gorter als de juiste en meest overeenkomende met die van Marx kenmerkt. Dit werkje van Gorter, geeft ons dan ook een duidelijk, goed omlijnd beeld van het historisch materialisme en zijn vermeenden invloed op de beschavings geschiedenis der volkeren. Het geheele betoog is echter opgebouwd op de ma terialistische theorie van den z.g. lang overwonnen »Erklarungszeit De aan wezigheid en de invloed van geestelijke krachten in de geschiedenis en den Van „DE ECHO VAN HET ZUIDEN." OF, J'&ffDcttltottw oaii Dei». JGiuveCijlwOaut), mensch wordt al bij het begin ontkend. Immers op de le bladzijde heet het al: »De bourgeoisie tracht den arbeiders duidelijk te maken, dat de geest staat boven den stoffelijken invloed, dat de geest dc stof beheerscht De arbeider, die echter vrij wil worden, die den staat onder de macht van zijn klasse brengen, en aan de heerschendc klasse de pro ductiemiddelen ontnemen wil, moet in tegendeel begrijpen, dat de bourgeoisie de zaak averechts voorstelt en dat niet de geest ons zijn, maar de stoffelijke ontwikkelingsgang onzen geest be-- heerscht.» Gorter wil aldus beweren dat de ge schiedkundige gebeurtenissen en met deze de economische ontwikkeling niet afhankelijk zijn van de geestelijke ver overingen van groote denkers en uit vinders, maar dat omgekeerd alle gees telijk denken volkomen afhankelijk is geweest en nog is van de economische ontwikkeling der massa. Deze leer spitst de schrijver in zijn werkje toe, dat hij ten slotte komt tot dit volgens hem onaanvechtbaar dogma, dat alle ge schiedkundige gebeurtenissen alleen ver oorzaakt zijn door de toen ter tijde be staande productieverhoudingen. Zoo is b. v. onze moderne tijd geheel het gevolg van de machine. Vooral hier komt overduidelijk de^ eenzijdigheid van Gorter's of liever Marx's systeem uit. Zeer zeker zijn de productieverhoudin gen van grooten invloed op de geeste lijke ontwikkeling der mensschheid, maar het is toch beslist ongerijmd, om aan die verhoudingen den eenigen oor- sakelijken invloed toe te schrijven. Ieder gezond denkend mensch voelt, dat juist de grootere ontwikkeling van den menschelijken geest van overwe genden, scheppenden invloed is geweest op de betere manier van voortbrenging. Elke verbetering ten dezen opzichte is toch uitgedacht door dien enkeling, die als technisch of wetenschappelijk denker hooger stond dan zijn tijdgenooten. De bewering van Gorter, dat onze moderne eeuw alleen geschapen is door de ma chine is er eene, waarbij het principieele causale verband geheel uit het oog verloren is. Immers, dit toont reeds vol doende deze eenvoudige tegenvraag aan: Wie heeft dan de machines uitgevon den?» Toch zeker een rij van geniale werktuigkundigen of wetenschappelijke mannen op het gebied van phisica Hoe kan men dan eenvoudig loochenen, dat de geschiedenis der menschheid niet in 't minst beinvloed is door den mensche- lijken geest 1 De machine is zeer zeker een teekenend kenmerk onzer eeuw, die met recht de »machineeeuw« is genoemd, doch feitelijk is diezelfde machine maar een dood ding, indien zij niet in be weging wordt gezet door de beweeg kracht, welke uitgevonden is door het menschelijk veruuft. Goed beschouwd, is de geheele machine de belichaming van het genie van den uitvinder. Gorter tracht verder de alleenheer schappij der productieverhoudingen, dus van de stof, aan te toonen, door te wijzen op elk terrein der samenleving. Hij wil hiermede vooral bewijzen dat onze geheele moderne cultuur op het z.g. kapitalistische systeem berust, het welk op zijn beurt weer veroorzaakt is door de machine. Door dit systeem wordt iedere vrije wilsbeschikking des enkelings eenvoudig onmogelijk gemaakt. De kapitalist moet volgens Gorter on- meedoo^end en tyrauniek zijn, daar hij als kapitalist geboren is. De arbeider echter moet sociaal-democraat zijn omdat hij tot de arbeidsklasse behoort. »Deze toestanden zijn onafwijsbaar en van onzen wil onafhankelijk. Zij beston den reeds voor we geboren werden. Wij moeten die sociale verhoudingen accep teeren de maatschappij met hare be staande productieverhoudingen, met hare klassen en behoeften heeft dwingende macht over ons.» Zoo berust volgens Gorter de geheele moderne cultuur op het oevveerde bestaan der twee tegenover elkaar staande klas sen de kapitalisten en de arbeiders en deze klassentegenstelling is wederom het gevolg der machines. Velen onzer lezers zullen wel weten, wat uien onder enting van den grond verstaat. Meestal geschiedt dit door z.g. entaarde van een of ander stuk grond, waarop een bepaald gewas is geteeld, uit te strooien op een andereu akker, waar men datzelfde gewas 56.) Do hertog bracht weer verscheidene dagen in den dicpsten angst en het grootste ongeduld door. Hij telde de uren en zond alle dagen ver scheidene boden uit om den verwachten reiziger op de baan te ontmoeten. Nogmaals ontving hij slechts eenen brief. Toen bij het schrift op den omslag her kende was de hertog niet al te wel gezind. Zou de ridder van gedachten veranderd zijn riep hij uit. En met bevende hand brak hij den zegel open. Deze tweede brief begon als volgt Heer Hertog, «Het bewijs van onbeperkt vertrouwen dat gij mij gegeven hebt, heeft mij buitenmate verheugd maar tot mijn groote spijt is het mij onmogelijk naar Montbason te komen.» 't Is juist zooals ik vreesde, zei de her tog, het papier kwaad gezind tusschen zijne vingers verfrommelend; hij ontwijkt de onder neming. de taak schijnt zijne krachten te boven te gaan... Mijn God zult g'.i mij dus verlaten en moet ik aan de laatste hoop mijns levens verzaken Door deze onverwachte tijding was de hertog zoozeer getroffen, dat hij zich gedurende eenige oogenblikken aan do somberste droefgeestig beid overgaf. Het was slechts na eenige oogenblikken dat hij tot bezinning kwam en bemerkte dat hij den brief van den ridder tusschen zijne vin geren verkreukte. Hij zette zijne lezing voort en langzamer hand helderde zijn gelaat op, terwijl ver scheidene uitroepen van verwondering, voldoening en goedkeuring achtereenvolgens zijnen boezem ontsnapten. Ah zoo?... Dwaashoofd dat ik ben 1... ik bad eerst moeten doorlezen.... Opperbest Hij beeft gelijk, er is geen tijd te verliezen. Van den eereten keer gelukken 1 Dat zou een waar mirakel zijn 1 Alles wat hij wil Die goede ridder zie, als hij hier wus, ik zou hem omhelzen Ziehier wat ridder de Rollac schreef „De reden die mij deze reis (loet uitstellen zal u een bewijs te meer zijn vau mijnen ijver om deze taak ten beste te volbrengen. „Eene toevallige gelegenheid of liever een voorval door de Voorzienigheid beschikt, heeft mij op een spoor gebracht dat wel het goede zou kunnen zijn. „Ik kuierde voor een paar dagen met eenige vrienden op de kermis St Laurent en bleef staan voor het tooneel van eenen goochelaar wiens aanspraak het volk en mij zelf ik beken het volgaarne zeer verlustigde. De naam van Belphegor werd verscheidene malen uitgesproken maar ik sloeg er waarlijk geene aandacht op, toen ik dezen morgen uwen brief ontving. Toen kwam die aardige naam mij ook weer in het geheugen en ik dacht aan die zonderlinge overeenkomst. „Zoo die Belphegor eens juiBt de kerel was die alleen de oplossing van het geheim kan geven „Onmiddellijk spring ik half zinneloos naar buiten, Btijg in eeno koets en rijdt in volle vaart naar de kermis. Te laat De goochelaar was reeds vertrokken, Bedert den vorigen da Ik spreek een zijner standgenooten aan die ook bezig was met op te kramen ik vraag hem of hij Belphegor kent en op zijn beves- gend antwoord vervolgde ik mijne ondervra ging en kwam te weten dat hij Parijs verlaten had en naar het Noorden was gereisd. De inlichting was voorzeker een louis waard, ik schenk den man het goudstuk en loop in aller haast naar huis om u deze eenige regels te schrijven. „Nu echter blijft er mij slechts tijd genoeg over om in te pakken, eene postjees te bestellen en te vertrekken. Indien de richting welke men mij heeft aangewezen juist is, dan zal ik geene moeite hebben om onzen man, die niet al te haastig met zijn gespan\oornit rijdt en waarschijnlijk dikwijls onderweg stil houdt, binnen een paar dagen in te halen. „In dergelijke omstandigheden zult gij, even als ik, heer hertog, voorzeker van gedachte zijn dat er geen tijd te verliezen is en dat het minste uitstel enne onvergeeflijke fout zou zijn. Ik moet dos noodzakelijk mijne reis naar Normaodië uitstellen, alle andere zaken onaf- gehandeld laten staan om dit kostelijk spoor op te volgen. „Zoodra ik iets verder weet, zal ik u zoo spoedig mogelijk het nieuws overbrieven. In dien het noodig is zal ik mij voroorlooven uwe hulp en ondersteuuing in te roepen Maar voor het oogenblik moet ik zonder aarzeling noch uitstel handelen en neem ik alles op mij..." Drommels riep de hertog, ziedaar een bedrijvig man 1 Dit haastig genomen besluit en die vastberadenheid om de eerste gelegen heid de beste aan te pakken staan mij aan. Met zulk een man mag men zonder overdrij ving op een spoedigen uitslag rekenen. Wat een geluk zoo hij den eersten keer de arme Madeleine weervond die wij gedurende zoo lange jaren vruchteloos hebben opgezocht En de hertog was zoodanig door dit voor uitzicht verheugd en opgebeurd, dat hij wel twintig jaar joBger scheen te zijn... III. Den 25sten Augustus 1814, stond alles in rep en roer in het dorpje Courgemont, eene kleine gemeente van het Noorderdepartement, niet verre van Landrecies gelegen. Het was Sint-Lodewijksdag. het feest des Konings en, dit jaar vooral, was dit eene buitengewone plechtigheid, want sedert lange jaren had men geene gelegenheid meer gehad het feest des Konings te vieren. De menigte was vooral op de Groote Markt samengepakt. Deze was met groote, lommerige lindenboomen beplant en van beide kanten beperkt door de kerk, het gemeentehuis eenige voorname woningen waarvan de grootste en meest in 't oog springende eene uitspanning was voor uithangbord dragende IN DE GOUDEN ZON Florimoud Grein Men logeert te voet en te paard (Groote zaal van LO personen voor bruiloften en feesten). Een ander opschrift met de vermelding „paardenpost» stak boven eene rijpoort uit die ingang gaf op het binnenhof waar kurren en rijtuigen'van allen vorm nevens malkander geschikt "stonden. Achte»* op het hof waren de stallen, waar de paarden ongeduldig stonden te trappen en luide te hinniken. Uit de keukeu waar het spit voor een helder flikkerend vuur draaide en waar de pr.nnen op de kachel stonden te sissen, klom een aangename verkwikkende geur op. De inwoners sloegen de laatste hand aan de toebereidsels der kermis. Men had daar even een grooten mei! oom geplantl De huizon waren bevlagd en met bloemen en bladerkransen behangen, vooral het ge meentehuis waar het blauwe vaandel met lelien bezaaid de plaats der driekleurige vlag had ingenomen. Onder de linden timmerdsn de kermisbeden hnnne kramen op on verder sloeg men eone groote tent op, bezet met tafels on zitbanken voor de drinkers en voorzien van een stel sge voor de muzikanten die bet bal zonden spelen. Na de plechtige mis met „Te Deum,« die men reeds vroeg gezongen had om iedereen den tijd te gunnen aan de volksvermaken dee te nemen, stonden de boeren bij groepen bij elkander te praten. De inwoners van Courgemont, zeer inge nomen met den goest der Revolutie en de grondbeginselen van 1789 moesten langzaam aan gevleid worden om ze over fe halen tot het nieuwe stelsel dat aanvang nam met de herstelling van het oude Koningschap. Van tijd tot tijd kwam meester Grein met zijn witten voorschoot aan en de katoenen muts op het hoofd, eens eventjes aan de deur wil verbouwen. Dit geldt dan speciaal een der vlinderbloemige gewassen (leguminoseu), wafcrtoe o.m. serradelU en lupinen, de ver schillende klarersoorten, wikken, erwten en boonen, behooren, en de. enting heeft dan het doel om met de aarde een bepaalde bacterie-soort in den bodem te brengen, een bacterie, welke men aantreft in de knolletjes, die zich aan de wortels der ge noemde gewassen bevinden, en welke bacterie de plant en den grond verrijkt met stikstof uit de dampkringslucht. Prachtig, niet waar De stikstof, de duurste van alle planteu- voedingsstoffen, welke in Chilisalpeter en zw. ammoniak met 75 cis. of duurder per Kilo wordt betaald, kosteloos door de stik stofkaboutertjes aan den dampkring onttrok ken en in 't gewas of den akker als oogst- kapitaal vastgelegdDeze ontdekking der werenschap wordt in de landbouwpraktijk nog lang niet voldoende benut. Dat benutten kan natuurlijk geschieden door den verhouw van vlinderbloemige gewassen, op schralen zandgrond b.v. van serradella en lupinen, op kleigrond van wikken, en voorts van erwten en boon n, door inschuiving dus in de vruchtwisseling van die cultures, welke den grond kosteloos met stikstofvoedsel en ook door onderploegen geheel of gedeel telijk van het geteelde gewas met humus of teelaarde verrijken. Door aldus te han del n, bespaart men in zijn bedrijf de dure stiVstofmeststoffen en kan men, enkel door een betrekkelijk goedkoope minerale be mesting, een uitstekenden oogst verkrijgen. De enting van den grond moest dus al gemeen zijn noodzakelijk is de enting toch op gronden, waar de bedoelde bacteriën niet of niet voldoende aanwezig zijn. Het enten met aarde geeft ethter nog al moeite, is wat omslachtig, vaak kan men de aarde in zijn omgeving niet verkrijgen, en door die omstandigheden komen velen er niet toe, en vandaar, dat de teelt vau zoo hoogst nuttige gewassen achterwege blijft. Dit is hoogst jammer Vóór eenige jaren hoorde men vooral in )uitscliland, maar ook ten onzeni nog al van bodem-enting, rechtstreeks met ge kweekte bacteriëu, z.g. reincultures, in den haodel bekend onder den naam van nitragine. Groot waren de verwachtingen daarvan, maar ze zijn niet vervuldda levensvat baarheid dier bacteriën bleek niet groot geuoeg, zoodat ze zich niet spoedig genoeg en Diet genoegzaam vermenigvuldigden, terwijl, zcoals de ervaring leerde, ook de kijken om de toebereidselen na te zien. Hy knikte goedkeurend met het hóófd, zijn dik gevuld gelaat helderde op en de man trok zich terug, tevreden in de handen vrijvend. Daarnit moet men nochtanB niet opmaken dat meester Grein een overtuigd aanhanger der Bonrbons was. Wel is waar dat hij zich weinig om den vorm van het staatsbestuur bekreunde, hij was eerst en vooral herbergier, geneigd om zich over elke omstandigheid to verheugen die zijnen handel voordeelig was. 'Eu de feestdag des koniugs was juist eene van deze gelegenheden gelijk vroeger het de feestdag des keizers was. De herbergier, die gedurig van de keuken Daar de dear wandelde kwam, minstens voor de tiende maal, weer aan zijne deur staan, toen hy opeens het geroffel van eene trommel hoorde. Aanstonds kwamen boeren en boerinnen, kooplieden en kinderen, bedelaars die hun aandeel der kermis kwamen zoeken, zich rond eenen oud-soldaat, met grijzen knevel scharen, die juist uit het gemeentehuis kwam het was de gemeentetamboer. Deze trommelde dus eerst de bevolking hij een. trok daarna een gevouwen papier van onder zijnen kiel en begon met zingende stem het volgend bericht te lezen „Gemeente Courgemont Canton Landre cies Arrondissement Avbsnes Noorder departement. „Wij, meier van Courgemont, maken aan alle inwoners der reeds genoemde gemeente bekend dal, ingevolge het bevel van den heer Prefekt, hetwelk ons door den heer Onder— prefekt werd medegedeeld, iedereen verzocht wordt den feestdag van onzen welbeminden koning, Lodewijk den acnttisnde, koning van Frankrijk en Navarre, met luister te vieren. „Ingevolge worden zij gelast, uit vrije be weging, hunne huizen te bevlaggen en zich wel te wachten bet een of ander teeken nit te steken dat aan de vroegere regeering zou herinneren. (Wordt vervolgd).

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1910 | | pagina 1