Nummer 19
Zondag 6 Maart 1910
33e Jaargang
Tweede Blad.
Het eiland Altena.
Ingezonden stukken.
Handelsberichten.
BINNENLAND.
In het «Dagblad van Noordbrabant»
vonden we 't onderstaande belangwek
kende artikel.
Kunnen wij ons in veel opzichten er
niee vereenigen de punten waarin wij
met de geachte redactie van meening
verschillen, vooral wat betreft de plaats
eener nieuwe vaste verbinding, hopen
wij in een volgend nummer toe te lichten.
In de laatste zitting der Provinciale
Staten is door het jongste lid, den heer
Zeegers, afgevaardigde van het district
Waalwijk, een pleidooi gehouden ten
gunste eener vaste overbrugging van de
>Nieuwe Rivier* bij Drongelen.
Nu zijn wij het er mee eens, dat er
een brug moet komen.
Maar niet bij Drongelen.
er
sei
K ning van den Nieuwen Maasmond tot
een eiland gemaakt.
A Vroeger was dat ook min of meer zoo,
B| maar het oude Maasje, dat voorheen
langs het land van Altena kroop, was
niet een zoo breede rivier, dat zij een
scheiding veroorzaakte tusschen noord
en zuidoever.
Nu is dat anders.
Van Heusden tot aan den Amer is
een breede rivier gegraven, en deze
scheidt het land van Altena volkomen
af van de overige wereld.
Houdt men daarbij rekening met het
feit, dat deze streek in het Noorden door
de breede Merwede wordt bespoeld, dan
begrijpt men, waarom wij spreken van
'een »eiland* Altena, en ook, dat deze
afscheiding van de bewoonde wereld
niet strekken kan tot ontwikkeling van
het bedrijfsleven aldaar.
Toch is deze ontwikkeling noodig.
Eerstens dient opgemerkt, dat de
visschersbevolking aan de Merwede van
de opening der nieuwe rivier groote
schade heeft ondeivonden.
De visch, die vroeger uit het Hol-
landsch Diep de rivier opzwom, richtte
zich altijd naar de Merwede en werd daar
door de visschers gevangen.
Dat is nu voor een groot deel uit.
De visch gaat nu door de nieuwe
rivier, vindt daar een kalm stroomend
B water, dat weinig door booten en schepen
wordt verontrust.
En de v:sschers van de Merwede lijden
groote schade.
Wij hebben, om van die schade eenig
denkbeeld te krijgen, naar cijfers ge
zocht. In de gemeente Woudrichem
zijn ze ons welwillend verstrekt. Daar
wordt van de opbrengst der visch 6°/0
betaald aan de gemeente welnu, terwijl
de gemeente in 1904 nog een som ont
ving van f2654, beurde ze in 1909 slechts
f514 Een versch'l van f2138. En dit
is slechts 6% van de opbrengst In 1909
is er dus alleen in het dorp Woudrichem
aan opbrengst der vischvangst minder
ontvangen dan in 1904 een som van
35 duizend 633 gulden.
Geen kleinigheid voorwaar.
De opening van den Nieuwen Maas
mond heeft dus aan de visschersbevol
king een enorme schade toegebracht.
Daar komt dan bij dat het heele land
van Altena van de overige wereld is
afgesneden.
Hola, merkt ge op, er zijn ponten.
Een bij Drongelen, een bij Capelle en
over 't Keizersveer zelfs een stoompont.
Nu, daar wilden wij 't juist over
hebben.
Zoo'n pont is natuurlijk beter dan
hetlemaal niets. Men kan nu tenminste
•i aan den anderen kant komen. Op ge
regelde tijden vaart de boot af van den
eenen oever naar den anderen, maar
zij vaart ook wel 'ns niet.
Intusschen vragen wij ons af, of zoo n
Vpont een voldoende vervoermiddel is.
Of daarmee een streek tot ontwikke
ling kan worden gebracht
Overal in den lande, en onze pro
vincie staat op dit gebied nummer één,
- wordt het verkeer bevorderd ter ont
wikkeling van nijverheid en bedrijf; de
trams wiebelen over de landwegen en
ontginnen als het ware de binnenlanden
voor handel en industrie Straks zal de
electrische centrale door heel onze pro
vincie de electrische stroom verzenden
P (en vlugge trams doen suizen langs de
rails van al deze voordeelen zal het
eiland Altena worden uitgesloten.
Er is een pont, ja.
Maar geen brug.
En d i e moest er komen.
Een brug brengt een tram. Een tram
vertier. De menschen van het eiland
kunnen dan hun energie vrij uitzetten en
afzetgebied zoeken voor hun producten
die van dezen kant voeren in. De breede
rivier houdt deze wisselwerking tegen
en de pont is niet voldoende om dat
nieuwe leven op te wkken.
Indertijd is door Minister Kraus op
verzoek van het kamerlid, den heer Van
Vuuren een onderzoek ingesteld naar het
verkeer over het Keizersveer. Mij is niet
gebleken, zeide de Minister den 22en
December 1907 in antwoord op een
rede van den afgevaardigde van Zeven
bergen, dat de pont drukker moet varen.
De Minister had n.l bij wijze van proef
in den zomer van 1907 meerdere over
vaarten laten doen doch het aantal
passagiers en voertuigen werd niet tal
rijker.
Dat heeft ons niet verwonderd.
Zoolang de pont er is, blijft het ver
keer treuzelen. De bewoners van het
eiland voelen zich afgesloten en onder
nemen de reis naar het vasteland niet
dan wanneer 't hoogst noodig is. Zoo
blijft heel deze vruchtbare streek braak
liggen voor het moderne verkeersleven,
de bewoners raken achterop, het maat
schappelijk leven gaat niet met zijn tijd
mee, de economische toestand ver
slechtert.
Er moet een brug komen daar zijn
we het met den heer Zeegers over eens.
Doch bij Drongelen
Het verwondert ons van den afgevaar
digde van Waalwijk niet, dat hij heeft
gepleit voor een vaste overbrugging bij
Drongelen, waardoor zijn distrikt in ge
regelde verbinding zou komen met het
vruchtbare eiland Altena.
Maar als men objektief de kaart be
ziet en bedenkt, dat de brug er op de
allereerste plaats komen moet voor het
land van Altena en niet voor deze zijde
der ri*ier, dan kan moeilijk worden vol
gehouden, dat vlak bij de vaste brug
van Heusden een nieuwe brug gelegd
moet worden.
Bij Drongelen.
Dit punt ligt toch zoo ver niet van
Heusden af.
Bovendien is de Zomerdijk, die van
Waalwijk naar het veer van Drongelen
loopt, nu juist niet een ideale weg.
Hoe diep heeft die Zomerdijk dezen
winter onder water gestaan Was het
minder of meer dan een halven Meter?
Neen, als er een brug komen moet,
dan bij het Keizersveer.
Daar loopt de groote rijksweg van
Breda-Oosterhout-Raamsdonksveer naar
Gorinchem.
Die rijksweg is door de Nieuwe Rivier
doorgesneden.
Hij vormt intusschen de mooiste ver
binding met het Land van Altena, de
tram loopt al haast tot het Keizersveer
toe, en zoodra er een brug komen zou,
werd ook de tram doorgelegd. Dat lijkt
ons zoo goed als zeker.
Dus een vaste brug over het Keizers
veer.
Alsof zoon ding maar voor het grijpen
was, hooren we lachen.
Inderdaad, een kleinigheid is het niet.
De Minister Kraus sprak in antwoord
aan den heer Van Vuuren in de Kamer
van etn «kostbaar kunstwerk" en de
Minister Regout, die al zooveel duur
hooi op z'n vork heeft en daarbij gere
geld van zijn collega van financiën te
hooren krijgt, dat hij bezuinigen moet
(de heer Kolkman heeft in de Eerste
kamer verklapt, dat hij zijn collegaas
geregeld op de stang rijdt) zal morgen
aan den dag maar niet aan een brug
over het Keizersveer beginnen.
Dat begrijpen wij heel goed.
Niettemin gaat het hier om een zaak,
die in wezen billijk is. En zulk een zaak
wint het altijd- Mits men volhoudt Laten
wij de kwestie in den sluimer, dan gaat
ze weldra 'een vaste slaap in. En dat
dient voorkomen.
Bovendien zijn er verschillende licht
punten. Die stoompont aan het Keizers
veer is een dure geschiedenis. De booten
eischen veel reparatie en zullen het zoo
erg lang niet volhouden. Het is een
zware dienst daar op die breede en sterk
stroomende rivier. Aan kolen wordt er
jaarlijks, naar de heer Van Vuuren heeft
meegedeeld f 6000 verstookthet per
soneel kost f 3000. En hoeveel duizend
moet er worden gerekend voor afschrij
ving en reparatie
Kapitaliseert men al deze jaarlijksche
uitgaven, dan komt men tot een aardige
som.
En volgens het werk van Ramaer en
Van Konijnenburg heeft de brug over
de Nieuwe Rivier bij Heusden f 281.000
gekost.
Nu is de rivier bij't Keizersveer bree
der, dat is zoo Maar f 10,000 jaarlijks
is gekapitaliseerd dan ook al een ton of
drie. En met f 10,000 jaarlijks is men
er aan het Keizersveer niet af
En zou de nieuwe tram ook niet een
duitje over hebben voor een vaste brug
Een jaarlijksche retributie bijvoorbeeld
Het wil ons voorkomen, dat de wensch
naar een vaste brug over het Keizrsveer
de weg naar de rivier ligt er al,
geen hersenschim is, omdat deze wensch
is gegrond in het billijk verlangen van
een uitgebreide en goed bevolkte streek
naar ontwikkeling en opbloei.
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.)
Geachte Heer Redacteur.
Mag ik een weinig plaatsruimte verzot-ken
in nw veel gelezen blad.
*De Echo van het Zuiden* van j.l. Woens
dag gaf den lezer twee ingezonden s'ukjr.s,
die zoodra ik er had doorgezien mij direct
het idee gaven, dat de oprechte Waalwijker
zijn volk kent en X een typisch Waalwijker
is. Ik zeg een typisch Waalwijker, want
hoe vaak komt het wel uict voor, dat in
don geest zooals X schreef, door menig
Waalwijker gehandeld wordt. Vele Waalwij-
kers kennen hunne eigen gemeente niet,
menig Waalwijker getroost zich niet eens
de moeite om zichzelf en belanghebbenden
af te viagen kan dit of dat in Waalwijk
geleverd of gem akt worden. X keer eerst
tot je zelf en vraag je eens af, ben ik daar
schuldig aan en als je dan niet te trotsch
zijt om fout te bekennen, zeg dan maar
gerust jaHelaas heeft Waalwijk tal vau
inwoners, die immer en altijd in de stad
goedkooper koopeu en bete/ waar krijgen,
voor wien niets goeds kan gedaan worden,
als het niet door een vreemdeling geschied,
en steeds hun eigen zak beliegen. Geachte
X dit kwaad heeft hier wortel geschoten, en
wel zoo veelvuldig dat het ouderhand typisch
Waalwijksch kan genoemd worden. Dank de
vereeniging W. B. worden deze zaken bij
tijd en wijle onder oogen gebracht en ik
hoop dat W. B. er in mag slageu het kwaad
zooveel mogelijk te beperken, desnoods uit
te roeien.
Geachte X zou één der beide architecten
die hier gevestigd zijn niet in staat zijn een
degelijk en sierlijk stuk werk te leveren
moet vooi zoo'n gebouw de hooge hulp van
Ed. Cuijpers worden ingeroepen 't is toch
te kinderachtig om van te praten, want ik
durf wedden, dar nog niet beproefd is, cf
ze bekwaam voor zoo iets zouden zijn. Ge
beschuldigt de archittcten van ouden sleur,
is dit dikwijls uiet de schuld van den last
gever zelf dat ze dikwijls niets van versche
idtëen willen weten en ze onachterhaalbaar
ver weg gooien.
Maar nu een ander idee. Geachte X, hebt
ge er wel eens over nagedacht, om de lui
die ge afbreekt op de proef te laten stellen
Zou het voor den Gildenbond zoo'n bezwaar
zijn, om eens eene prijsvraag uit te schrijven
en te zien of er dan goede ontwerpen in
kwamen, misschien zijn er in Waalwijk nog
wel andere krachten, die dan voor het voetlicht
kwamen. Ik geloof niet dat U daarover hebt
nagedacht.
De oprechte Waalwijker weet welke Waal-
wijkers in Waalwijk zitten, anders was hij
niet zoo vlug geweest met zijn ingezonden
stukje. U voor dien bekwamen spoed mijnen
dank, het bewijst dat ge oprecht Waalwijker
zijt, en 't ware te hopen dat menschen als
X hun typisch Waalwijksch lieten varen en
oprecht Waalwijksch werden.
Beleefd dankzeggend voor de plaatsruimte.
Een belanghebbend lid van W. B.
in onze onmiddelijke omgeving, reeds ver
scheidene zusterverenigingen alsHalleluja,
de Harpe Zions, die met eere genoemd mogen
worden, en het strekt Excelsior niet weinig
tot roem, dat door haar eerste optreden,
haar goed voorbeeld, zij anderen hier en
elders opgewekt heeft, zich ook tot een
zangkoor aan te sluiten. Aan hen die de
grondslagen van Excelsior legden, past het
ons dus wel een woord van hulde te brengen
en hunne namen aan de vergetelheid te
ontrukken. Nasst den Eerw. Heer Ds. Bout
hoorn zien wij dan optreden de heereu Van
Jong en G. v. Heijst, beiden nog in leven,
die zich voorzeker in het 25-jarig bestaan
van Excelsior verheugd zullen hebben, ook
al hebben zij opgehouden lid er van te zijn.
Vervolgens rijzen voor onzen geest degenen
aan wie zooveel jaren de muzikale leiding
was toevertrouwd n.l. de heeren Goedhart
G. v. Heijst en F. de Oortie. De heer
Goedhart, de eenvoudige, beminnelijke man,
van liefde voor zijne betrekking blakende,
en die door ambitie en nauwgezetheid aan
vulde, wat aan zijne muzikale kennis mis
schien nog ontbrak. De heer G. van Heijst,
die, het moet erkend worden, voor een
werkman een kennis, ijver en geschiktheid
bezat, die menigeen in die dagen hem be
nijden mochtdoor wien vele zangers en
zangeressen opgeleid zijn en die jarenlang
als onderdirecteur of plaatsvervangend direc
teur zijn gaven en talenten aan Excelsior
heeft gewijd. De heer Frans de Cortie, wiens
alom bekende naam slechts genoemd behoeft
te worden om den fijnen, sraaakvollen mu
sicus in herinnering te brengen, die op het
gebied der toonkunst zoovele lauweren oogstte
en, in eendrachtige samenwerking met ge
noemden heer van Hrijst, Excelsior destijds
tot een hoog peil wist op te werksu. De
heer Sars, die thans waardig de voetstappen
zijner voorgangers drukt en op zijne beurt
voor de vereeniging blijkt te zijn: „De
rechte man op de rechte plaats*, moge nog
lang als directeur fungeeren. Heel goed mo
gelijk, dat ook anderen gelijke aansj raak op
erkenning mogen maken, doch de namen
der vier eerstgenoemden klonken telkens in
mijn ooren, zoo »aak er in den Iaatsten tijd
over Excelsiors Jubileum gesproken werd,
en het is mij eene behoefte, ware het alleen
om het //Eere wien eere toekomt*, eene
oververdiende hulde te brengen aan hen,
die thans niet meer op het tooneel staan en
wier verdiensten daarom zoo gauw door het
nageslacht vergeten of miskend worden.
Na Excelsior groei en bloei te hebbeu
toegeweuscht, „ad muitos annos*, blijf ik,
na U, geachte Redacteur mijn hartelijken
dank voor de verleende plaatsruimte betuigd
te hebben,
Hoogachtend
Uw Dw. Dr.
H.
Geachte Redacteur
genoegen las ik
Met genoegen las ik in uw blad van
Woensdag het verslag uwer Redactie over
de Jubileum-uitvoering van Excelsior. In
hoofdzaak kan ik mij, wat de eigenlijke
uitvoering betreft, met die beoordeeling ge
heel vereenigen. Ware zelfs mijne meening
minder guDstig geweest, dan nog zou ik
mij over het gehoorde verheugd hebben, wijl
het een keer te meer bewijst, hoe ook in
onze streek de edele toonkunst zich in
klimmende belangstelling verheugen mag.
Zien wij thans rondom ons, dan merken wij
Sedert eenige weken is de Inlandsche
huidenmarkt aan den Bauwen kant, ter
wijl ze thans zelfs eene dalende richting
inslaat.
Op al de plaats gehad hebbende vei
lingen der laatste dagen van Februari
was de handel ongeanimeerd met afbrok
kelende prijzen.
Amerika, dat de markt in Europa on
gekend hoog heeft opgevoerd, schijnt
hate aankoopen voorloopig te staken
Niet zoo echter is 't gesteld met exo
tische huiden, vooral de goede soorten
La Plata handhaven harde hooge markt
waarde, zoowel op de productie plaatsen
als in de Europeesche centra. Tenge
volge van de enorm groote verkoopen
op levering, die in Januari en Februari
hebben plaats gehad, is de stemming
thans wat kalmer bij gesouteneerde prijzen
Onveranderd vast is de jongste veiling
te Londen afgeloopen- De belangrijke
inschrijving d d. 25 Februari te Amster
dam van O. I- runder- en buffelhuiden
enz. had over 't geheel een geanimeerd
verloop, hoewel de daling van het in-
landsch artikel hier ook van invloed
scheen.
De voorraad neemt in Europa min of
meer toe. Te Antwerpen werden in de
laatste 8 dagen slechts 4562 huiden ver
kocht. Voorraad 106,500 stuks, waar
onder 50.800 droge en diverse.
De leermarkt verkeert steeds in vaste
stemming, om de waarheid niet te kort
te doen moet men echter tot vervelens
herhalen, dat de leerprijzen nog in verre
niet geëvenredigd zijn aan die der huiden.
De verhouding is thaos zoodanig dat
prima zoolleder b v. nog minstens 10 a
20 cents per kilogram moet stijgen. De
looierij heeft in de jongste drie maanden
weer bovenmatig duur moeten koopen.
Looimiddelen onveranderd. Er gaat
betrekkelijke nog weinig om.
Tweede kamer.
Het plan is om de Tweede Kamer 18
Maart a. s. op Paaschreces te doen uit
eengaan.
Tcn'oonstelling te Brussel.
Tegen het einde dezer maand zal een
bureau van de Nederlandsche commis
sie voor de Brusselsche tentoonstelling
gevestigd worden te Brussel in het Ne-
derl. paviljoen op het tentoonstellings
terrein.
Oosterijk wraakt den rlvlertol
De Weensche correspondent van de
N. R. Ct. seint dd- Vrijdagavond
De minister van koophandel heeft zoo
even in het Oostenrijksche Huis van Af
gevaardigden verklaard, dat Oostenrijk
geen tegemoetkomingen zal toestaan,
welke op den vrijdom van de Elbe be
trekking hebben.
Graaf Achrenthal had te Berlijn op
dit standpunt van Oostenrijk nadruk ge
legd en het nader omschreven.
Bevordering van de eontunte betaling.
Bij de staatscommissie voor den mid
denstand maakt het een onderwerp van
bespreking uit om door het vaststellen
van moratoire-interessen, de maatregelen
ter bevordering van de contante betaling
door de wetgeving te doen bevorderen.
De prins,, Willem II».
Aan het departement van marine is
telegrafisch bericht ontvangen van den
commandant van Hr. Ms. pantserschip
Utrecht* meldende, dat hij met zijn
oorlogsbodem te Barbados is aangeko
men, dat op de reis niets op merkelijks
was waargenomen en dat hij geen bij
zonderheden had opgemerkt betreffende
de >Prins Willem II».
Men seint ons
Door het opperbestuur is last gegeven
den verderen onderzoekingstocht van de
Utrecht* naar de »Prins Willem II* te
staken
Katholieke Illustratie.
Als titelplaat geeft de Katholieke Illu
stratie deze week een nieuw portret van
pastoor Hugo Veriiest.
Van de verschillende portretten, die
in dit nummer voorkomen, noemen wij
de zeer goed geslaagde van Mgr. Dr.
G. Van Zinnicq Bergman, pastoor te
Tilburg, dezer dagen benoemd tot Ge
heim Kamerheer van Z. H. den Paus,
en van de eerw. zuster Xaveria (in de
wereld mej. Daniëls), overste van het
oude mannen- en vrouwenhuis te 's Bosch
die heden haar 40 jarig jubilé herdenkt
als kloosterlinge.
Mgr. Glorunnial.
In de N. R. Ct. kwam, zooals mede
gedeeld, een schrijven voor van Mgr.
Giovannini, waarin deze o. a. zeide, dat
hem op zijn verzoek wegens gezond
heidsredenen verlof was toegestaan en
verschillende over hem loopeade praatjes
pure fantaisie noemde.
Naar aanleiding van dit schiijven merkt
De Tijd op
Zeer zeker mag het bevreemding
wekken, dat door den pauselijken diplo
maat, met voorbijgaan van de katholieke
pers, met voorbijgaan ook van de
Haagsche bladen en van het blad, het
welk 't eerst aan de «n Den Haag veel
besproken feiten openbaarheid heeft ge
geven, de N. R. Ct. in dit geval tot
spreekbuis werd gekozen.
Wat den inhoud der afgelegde ver
klaring aangaat, wenschen wij alleen dit
op te merken dat zij, zooals ons
met zekerheid bekend is op verre
na niet de geheele waarheid mede
deelt: Vele feiten zijn, helaas, in Den
Haag en ook elders a 1 te zeer bekend,
dan dat eenige illusie omtrent dit punt
mogelijk zou wezen Bepaaldelijk
zijn wij overtuigd, dat de waarheid van
Echo van
WAALWIJK, 5 Maart 1910.
Beesten veel aanvoer veel handel.
Kalfkoeien f 160 f 250.
Vaarzen f 120 f200.
Varkens 40 stuks f8 1 14
Boter aangevoerd 450 KG.
Boter prijzen f 1,53 tot f 1,59.
Eieren S!/s 4 cent.
KAATSHEUVEL, 4 Maart.
Heden was de prijs der boter: Hoogste prijs
f 1.61 Middelprijs f 1,55. Laagste prijs f 1,47
WASPIK 4 Masrt.
De prijs der boter is hier thans gesteld op
1,58 per Kilo.
DUSSEN, 5 Maart.
Boterprijs per K.G. f 1.42 a 1.55 Middelprijs
f 1.50.
Aanvoer 177 K..G.
Eieren 1 0,75 per 26 stok».