Nummer 24, Donderdag 24 Maart 1910. 33G Jaaig Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen. Eerste Blad. PALJAS I ANTOON TIELEN, Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen lï Uitgever: Zij die zich tegen het volgend kwartaal op dit blad abonneeren, ontvan gen de tot dien datum verseh ij nende n ummers GRATIS. INDUSTR1EELEN. JJe Nationale Tentoon stelling voor Huisvlijt. FEUILLETON BUITENLAND Oostenrijk- Hongarije. I fr W A A L IJ K. Telefoonnummer 38. 1- in De Echo van het Zuiden, Waalwpsciie en Langstraatsclie Courant, Dit Blad versoltijnt Woensdag- en Zaterdagavond. Abonnementsprijs per 8 maanden f0."6. Franto per post door het geheele rijk f 0.90. Brieveningezonden stukkengelden enz., franco te zenden aan Uitgever. den Advertentiën 1—7 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, grcote letters naar plaatsruimte. Advertentiën Smaal ter plaat&irg opgegeven, worden 2maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en advertenties bij abonnement worden speciale zeei voordeelige contracten gesloten. Reclames 15 cent per regel. De Kamer van Koophandel en Fabrieken te Waalwijk houdt zich onled'g met het opmaken van het verslag over 1909. Heeren ludustriëelen wordeu verzocht hunne opgaven voor het verslag, zoo spoe dig mogelijk in te zenden. De Kamer van Koophandel en Fabrieken voornoemd i. Toen een achttal jaren geleden de beweging voor Huisvlijt zich hier te lande begon te ontplooien, zal wellicht niemand gedacht hebben, dat deze be weging een zoodanige vlucht zou nemen, dat zij zoo spoedig reeds de aandacht zou trekken van plaatselijke autoriteiten en regeeringspersonen. Dank zij de machtige propaganda van vele Volks bondafdeelingen in ons land, dank zij mede de aandacht, die de geestelijkheid vooral in het Zuiden, aan de ontwikke ling van Huisvlijt schenkt, is de bekend heid met hetgeen Huisvlijt» wil, meer en meer toegenomen, doorgedrongen tot alle hoeken van ons vaderland en straks zal die bekendheid zich uiten in tal van kunstvolle, merkwaardige voor werpen bijeengebracht op de Nationale Tentoonstelling voor Huisvlijt, uitgaande van den Volksbond, van 15 Juli tot 15 September in den Haag, of om juister uit te drukken, in Scheveningen. Alles Van „DE ECHO VAN HET ZUIDEN.' OF i^vfóeuttoiuv aan Dcu J'ömveftjLótëauD 69). De ridder nam eene heel fiere houding aan om zijne toehoorders beter te verbluffen. Komaan, sprak hij, de armen over de borst krniaend, denkt gij dan dat de hertog gevoeglijk de vrouw van Belphégor Paljas tu de kinderen van Belphégor Paljas aan zijne kennissen kan vooratellen De ridder trachtte het woord Paljas op bulken verachtenden toon mogelijk uit te •preken. Mijnheer riep Madeleine die zich door dien toon vernederd gevoelde. De goochelaar stak fier het hoofd omhoog en de borst vooruit en zei eenvoudig tot zyne rrouw Vrouw, verwijder de kinderen zij heb ben nooit over hunnen vader bahoeven te blozen. Madeleine willigde dit verzoek in. Gaat, lieve kleintjes, zegde zij, ze tot Wn de deur leidend en hun elk een klappenden 'oeu op hun voorhoofd drukkend. Gaat nu wat •pelen envermaakt u wel. Ziet de kermis eens af Jacques en Jeanne bleven hand aan hand op den dorpel Btaan en sohenen geneigd om Ie weenen. Zonder duidelijk de zaken in te zien, begre pen zij nochtans dat die schoone heer hunne ouders, die daareven zoo vroolyk waren, leed Ub deed en dat was genoeg om de twee «leintjes ook te bedroeven. De moeder keerde spoedig bij Belphégor »eer. - En nu, sprak deze, nu zou ik den heer Udder verzoeken uitleg te willen geven, zon- is daar welkom, mits de ingezonden voorwerpen een eigen karakter dragen, d.w.z. mits daarin een ontwerp, een derikbeeld, een gedachte schuile. Huisvlijt-beoefenaars, hetzij mannen of vrouwen, jongens of meisjes, moeten onderscheid maken tusschen gedachte- loozen arbeid, waartoe o. a. figuurzaag- werk gerekend moet worden en arbeid, waarbij de mensch zichzelf ontwikkelt, die vergt een ernstig overdenken, een zoeken, een raadplegen, een arbeid, die ten slotte de grootste zelfvoldoening schenkt. >Ik ken niks1, zei een jongen, toen hem gevraagd werd, iets voor de Ten toonstelling te maken, onverschillig wat dan ook »Zeg dat niet, jongen®, werd hem geantwoord, »je weet nog niet wat je kunt®. En diezelfde jongen was het, die met behulp van de kromme takken, welke bakkers gebruiken bij het aanmaken hunner ovens en van eeD oude, buiten ge bruik gestelde waschtobbe zijner moeder, met behulp van die bijna waardelooze grondstoffen dus, met zwarte lak en kurkschors, een bloemenmand maakte, die een sieraad Van de Tentoonstelling vormde. Voor eenlge jaren terug was op de Zaaudamsche Tentoonstelling voor Huis vlijt een eigengemaakte phonograaf te zien, samengesteld uit een veer van een afgedankten wekker, een dekseltje van poetspomadedoosje, een stukje mika, een plank een stuk blik- Met bijgekochte rollen wist de jeugdige knutselaar zijne huisgenooten te vergasten op muziek, die een dure phonograaf niet zou kunnen Verbeteren. En op de Amsterdamsche Handvlijt Tentoonstelling was in het afgeloopen jaar een automobiel te zien, waarvan blik, houten wieltjes en hét uurwerk van een ouden wekker het grondmateriaal vormde en een locomotief, waartoe een inlegbus en verscheidene Verkade's blik trommels gebezigd waren. Dergelijke voorwerpen en zoo zijn er nog vele worden hoog gewaardeerd door hen, die zich met de organisatie van de Nationale Tentoonstelling voor Huisvlijt hebben belast. Die voorwerpen toonen, dat er meer in onze jongens zit, dan men oppervlak der verdere achterhouding. Weinul verklaarde de ridder, ziehier wat ik denk in name van den grootvader uwer vrouw, u te kuanen voorstellen. Daar het wapenschild der familie door niets mag bevlekt worden en juffrouw, hoegenaamd juffrouw. Paljas niet kan blijven, zoo zal zy moeten doorgaan als de weduwe van eenen edelman die in den vreemde overleden is. Weduwe ik weduwe 1 riep Madeleine. Belphégor werd akelig bleek, zijne vuisten balden toe zoodat de nagels zijner vingers in het vleesch drongen en nochtans trachtte hij zijne woede in te toornen en kalmte schyoen: Verder... verder, mijnheer, sprak hy. Zoo zij het verlangt, zal zy een harer kinderen mede naar het kasteel kunnen nemen. Een mijner kindereu onderbrak hem de moeder wier hart vol verontwaardiging in hare borst bonsde. Men zal voor de toekomst van het andere zorgen, zei Rollac, en... En de echtgenoot vroeg Belphégor die het niet langer meer kou uitstaan het schijnt dat die gausch vergeten is. Dat gij eens ge- liefdet over den echtgenoot te spreken, mijn heer vervolgde hij spottend. Ik wilde juist dat punt behandelen, maar ik kan toch den wagen voor de paarden niet jagen, wat zijt gij een ongeduldige kerel!... Ik volstrekt niet, ik ben integendeel heel kalm. Spreek, ik luister. En, de armen over de borst gekruist, de oogen strak op het gelaat van den ridder gevestigd, wachtte hij het voorstel af. Rollac liet zich niet uit de streek slaan. Gij hebt voorzeker recht op eene goede vergelding, vervolgde hij, en men heeft u ook niet vergeten. Hoe hoog gij zelfs den. prijs stelt, wees verzekerd, mijn waarde vriend, dat de Bom u zal betaald worden. Rollac had vooral op deze laatste reden gerekend om den goochelaar over te halen, doe zon immers een arme drommel, zonder kruis noch munt, sedert zyne kinderjaren af aan gebrek en armoede gewoon, het lokaas van een onverhoopt fortnin wederstaan Maar hy kende den man niet, met wien hy te doen had. Belphégor kon zyne woede niet langer be- kig zou denken, dat een ieder meer kan dan hij meent, als de lust maar wordt gaande gemaakt. En ze toonen, dat een ieder rijker is dan hij meent, dat ook oogenschijnlijk waardelooze grondstoffen gebruikt kun nen worden, om voorwerpen te vervaar digen, die teiecht veler aandacht trekken. Wat toch kan men al niet van siga renkistenhout maken Doosjes, kistjes, spaarpotten, naaidoosjes, inktstellen, schenkblaadjes, portretlijstjes, poppen- meubelen, molens, werktafeltjes, ja, zelfs de Sint Pieterskerk te Rome is van siga renkistenhout nagemaakt. Nu is sigarenkistenhout wel niet een artikel, om practische voorwerpen van te maken, doch uit de omgeving nageboot ste modellen, vernist en hier en daar beschilderd, voldoen als versiering goed. Welkom, hartelijk welkom zijn alzoo al die voorwerpen, welke van waarde looze grondstoffen zijn vervaardigd, doch groote waarde wordt tevens gehecht aan die inzendingen, waarbij van kostbaarder grondstof gebruik is gemaakt En daarbij denken we dan onwille keurig aan die vele en velerlei besneden of beschilderde voorwerpen, die de woon kamer tot sieraad strekken, in elk geval een nog open hoekje thuis vullen. Ge duld en tijd zijn er voor noodig geweest, met eenvoudige hulpmiddelen is wellicht een kunstwerk ontstaan. En wat geen kunstwerk is, dat heeft den mensch toch doen denken, dat heeft hem doen stre ven naar een doel, dat heeft hem kracht bijgezet om dit doel te bereiken. Huisvlijt is niet altijd knutselwerk of prutswerk, zooals sommigen wel eens beweren, Huisvlijt kan kunstwerk zijn. En vergeten we niet, dat onze uitvinders en kunstenaars in hun jeugd ook knut selaars zijn geweest, dat men door vallen en opstaan voorwaarts gaat. dat de kunst vaardigheid van een menschenhand verre die van eene machine overtreft. Anderen noemen Huisvlijt >ongere- gementeerde slöjd". Zeker, we geven gaarne toe, dat slöjd als opvoedingsmid del, Huisvlijt krachtig bevorderen kan, en de handvaardigheid van den mensch op onmiskenbare wijze verhoogt. Doch vernuft, vindingrijkheid laat zich niet reglementeeren de scheppende kracht dwingen. De prijs 1... de pry's 1 riep hij... Er is hier dus eene kwestie van geld op het spel Zwijg, mijnheer, zwijg ik begrijp niet hoe gij bij klaren dag, aan eenen vader durft voorstellen zijne vrouw en zyne kinderen te willen verkoopen geld I... Alsof men met geld gelukkig kon leven op de puinen van zijn geluk?... Maar zie my eens aan, mijnbeer, kijk my eens goed aan Heb ik dan het voorkomen van eenen man die in zulke over eenkomst, in zulke verhandeling kan toestem men Mijne familie afkoopen Neen, waar lijk, zulk voorstel zoute belachelijk zijn indien het niet eerloos ware Ah ah 1 ah 1 Gy hebt mij zeker op de proef willen stellen om te zien welk een kerel ik ben en hoe diep de liefde voor vrouw en kinderen in mijn hart geworteld is... niet waar?... De struische stem van den goochelaar galmde, gelijk een donderslag zijne oogen schoten bliksemschichten zijn zenuwachtige ah, dat met diepe spotternij gestempeld was klonk nog vreeselijker dan de hevige toonen zyner verontwaardiging. De ridder voelde zich niet meer op zijn gemak. Hy zon volgaarne den aftocht gel lazen hebben voor dien woedenden kerel wiens reuzenarmen hem boven het hoofd zwaaiden. Maar de kwestie die op het spel stond was te belangrijk en de profijten die zij moest opbrengen waren te groot om zoo gemakkelijk de kans op te geven. Hij had overigens al deze moeilijkheden voorzien en wanhoopte niet over de zegepraal, want hy had nog meer dan eenen troef in zyn spel. Zoo dat gij myne voorwaarden aanneemt vroeg hy heel kalm. Belphégor gewaardigde zich zelfs niet recht streeks te antwoorden. Hoort ge, Madeleine riep hy De ridder vraagt of ik weiger Het voorstel dat men u doet is nechtans niet te versmaden 1 deed Rollac opmerken. Al boodt ge mijn al de goudmynen van Peru aan, dan zou ik zulke voorwaarden nog weigeren. Denk eens goed na. 't Is wel genoeg bedacht. Dat de hertog is reeds jong in den mensch aanwezig en zoekt zich een uitweg door naboot sing in de eerste plaats van datgene, wat in de naatste omgeving gevonden wordt. Zien we toch niet in Zaandijk het ver schijnsel, dat de jongens met de aller- primitiefste hulpmiddelen scheepjes gaan maken sommigen uit een afgedragen klomp, anderen uit boomschors waar mede ze in de Sluissloot wedstrijden gaan houden En het zijn niet altijd de kostbaarste vaartuigjes, die het in zeil vlugheid van de anderen winnen. Een open oog voor al wat ons om ringt, doet reeds veel. Kunstig nage maakte molens, forten, bruggen, schepen, gebouwen treft men aan in het bezit van vele familiën, sommige in miiiatuur, andere in groote uitvoering, doch bijna zonder uitzondering alle zorgvuldig de zich in de plaatselijke omgeving bevin dende voorwerpen nabootsend. Ook dit soort van voorwerpen vraagt de Nationale Tentoonstelling voor Huis vlijt. Van Vlissingen, den Helder, Helle- voetsluis kunnen we scheepsmodellen, misschien zelfs zeer mooi getuigde exem plaren tegemoet zien, doch ook van andere plaatsen wordt verwacht, dat de beoefenaars van Huisvlijt ook dat zullen inzenden wat hunne omgeving het meest typeert. Wat ge schept is voor U. voor uwe familie kostbaar, doch laat hetgeen ge schept ook kunstwerk zijn. Van postzegels bijv. worden soms wanstaltige voorstellingen gevormd, doch het postzegelwerk van Felix Wijlick uit Brussel vindt zeer veel bijval en wordt door vorsten gekocht en vorstelijk betaald. Scherven mozaïek wordt een enkele maal op bloempotten of klompjes toe gepast men kent dit werk als een bonten, kleurenrijken, spoedig vervelen den arbeid. Doch de heer Semler uit Rijperkerk vormt van die scherven fraai gepolijste tafelbladen en vuurschermen, waarin wapens en allegorische voorstel lingen de middenversiering vormen, een arbeid, die voor het zoo beroemde mar mermozaïek uit Italië niet behoeft onder te doen En vergeten wij niet de voorbeelden van been-snijwerk, die in étagère-voor werpjes, als duiventillen, Zwi'sersche huisjes, klompjes, stoeltjes, tafeljes, enz. te koop worden geboden en meeren- deels van den bekenden beensnijder Van der Gronden uit Oosterbeek afkomstig zijn, of de stoommachine, met uurwerk gedreven en uit been gesneden door den heer H Scholtens van Koog aan de Zaan. Zij allen zijn beoefenaars van Huisvlijt en trachten hun werk, waaraan zij zich, buiten hun dagelijkschen arbeid, wijden, zoo goed en zoo nauwkeurig mogelijk te maken. zyn geld honde ik houd mijne vrouw en mijne kinderen. Nochtans..* Er komt hier geen „nochtans" van pas Ik heb u myn antwoord gegeven. Gij hoeft mij over niets meer te spreken, mijnbeer ik zal niet meer aanhooren. Gij zult mij tot het einde tos aanhooren. Neen 1 Laat mij gerust, vertrek of ik... De goochelaar, wiens woede ten top was gestegen, trad met gebalde vuisten vooruit om den ridder aan te pakken en buiten te werpen. Madeleine beefde voor de gramschap van hare echtgenoot, des te meer daar hy zich zoo zelden kwaad maakte, want zijne gewone zachtaardigheid stak zelfs erg af met zyne spierkracht. Zij plaatste zich tusschen de twes mannen. Oh vrees niet, juffrouw, zei Rollac eene groote kalmte en gerustheid veinzend die bij eigenlijk niet bezat. Ik ben niet bang, ik de zaak die ik verdedig is heilig, zij is ds nwe zij is die uwer kinderen Gelief u bij mij te voegen om uwen man zulks te doen begrijpen, die voor het oogen- blik door schijnredens opgewonden is Ja, ging hij op verleidende toon voort, gij loopt het spoor bijster, mijn waarde Belphégor, gij hebt ongelijk n zoo boos te maken en ik bad geenszins zulk onthaal van uwentwege verwacht... Ik breng u en heel uwe familie, eer, geld en gelnk... ik kom u in volle vriendschap een schitterond voorstel doen... Uw voorstel is onaannemelijk. Het is nochtans bet eenig mogelijke. Waarom Ik heb het n gezegd. Ah ja, men wil mij verwijderen, weg cijferen om den hoogmoed van den heer hertog te voldoen... dank n, mijnheer Ik wil niet weggecijferd, niet weggemoffeld worden, hoort ge Ik wil niet I Men zal uwen wil alleen niet raadplegen Om het fvenl... zeg ook, gij, wat gy wilt, Madeleine, zeg het aan mijnheer 1 Heer riddeiverklaarde de vrouw vast beraden, de familie die ik niet ken zal ons allen, man en kinderen erby, aannemen of Reeds eenigen tijd waren er onder handelingen gaande tusschen Oostenrijk en Rusland. Het resultaat ervan is nu te Weenen en St. Petersburg bekend gemaakt in een lang en geleerd verslag. Men onthoude ervan dat de verhouding tusschen Rusland en Oostenrijk vóór den aanvang der onderhandelingen abnormaal is geweest. Toen vroeg Iswolski eenige maanden geleden aan Aerenthal willen we eens praten over onze geschillen En Aarenthal antwoordde wat geeft 't te redeneeren over het verleden Laat ons over de toekomst praten. Zoo is 't geschied. En de beide mogendheden, waarachter natuurlijk de andere staan, zoodat men van de meening van Europa spreken kan, zijn overeengekomen, dat de bestaande toestand in het Oosten moet worden gehandhaafd. Dus Oostenrijk houdt Bosnië en Her- zogowina. Griekenland krijgt Kreta niet. De Balkan-Staten sluiten een verbond, Turkije ook mee tot handhaving van den vrede. Dat ziet er goed uit. liet model parlement. Wat is onze Schaper dan toch een brave Hendrik, vergeleken bij die Hon- gaarsche kemphanen. Die hebben gisteren de ministers zoo lang behageld met boeken en schriften en inktpotten, tot er twee van hen gewond waren. De minister president Khuen Heder- niemand van ons zal haar lid worden. Belphégor aanzag haar met innige dank baarheid in de oogen. Goed zoo sprak hg. Zóó had ik het van u verwacht, vrouw De ridder was ontevreden en wrevelig. Dat waa reeds den tweeden troef dien hy verspeelde. Eerst had hy gepoogd den goochelaar aan het lokaas van het geld te doen bijten. Daarna had hij op heel behendige wijze beroep gedaan op de moederliefde van Made leine. Deze twee middelen waren achtereenvolgens mislnkt, er bleef hem slechts nog een derde over de bedreiging. Dat was zijne laatste kaart. Gij ziet het wel, mynheer, hernam BelpLegor, die wil van Madeleine stemt vol komen met den myne overeen. Wy zijn getrouwd om nooit van elkander te scheiden niet waar, vrouw En bij vatta hare hand om des te beter den band die hen aaneenstrengelde te doen uitschijnen. Oh 1 zei Rollac met eenen spotlach, een huwêlyk gelijk het nwe verbindt niet het is niet geldig. Wat durft gy daar zeggen 1 riep Paljas. Ik zeg, herhaalde de ridder, dat eeue familie het recht heeft een huwelijk te doen vernietigen dat met een minderjarig meisje voltrokken werd zonder de toestemming van hare ouders of van hen die hunne plaats vervangen. De wet is ons voordeelig en zoo gij het fortuin dat men u aanbiedt niet aanvaardt, dan zullen de rechters u verplichten, voor niet de vrouw af te staan die u niet toebehoort... Deze woordbn waren koel, bijtend en vJy- mend nitgesproken door den gezant des her togen de Montbazon, wiens gelaat, dat even nog zoo vriendelijk was, nu eensklaps eene harde en gebiedende uitdrukking genomen bad. (Wordt vervolgd.)

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1910 | | pagina 1