Nummer 24,
Donderdag 24 Maart 1910.
33G Jaaig
Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen.
Eerste Blad.
PALJAS
I
ANTOON TIELEN,
Dit nummer bestaat
uit TWEE Bladen
lï
Uitgever:
Zij die zich tegen het
volgend kwartaal op dit
blad abonneeren, ontvan
gen de tot dien datum
verseh ij nende n ummers
GRATIS.
INDUSTR1EELEN.
JJe Nationale Tentoon
stelling voor Huisvlijt.
FEUILLETON
BUITENLAND
Oostenrijk- Hongarije.
I fr
W A A L IJ K. Telefoonnummer 38.
1-
in
De Echo van het Zuiden,
Waalwpsciie en Langstraatsclie Courant,
Dit Blad versoltijnt Woensdag- en Zaterdagavond.
Abonnementsprijs per 8 maanden f0."6.
Franto per post door het geheele rijk f 0.90.
Brieveningezonden stukkengelden enz., franco te zenden aan
Uitgever.
den
Advertentiën 1—7 regels f 0.60 daarboven 8 cent per regel, grcote
letters naar plaatsruimte. Advertentiën Smaal ter plaat&irg opgegeven,
worden 2maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en
advertenties bij abonnement worden speciale zeei voordeelige contracten
gesloten. Reclames 15 cent per regel.
De Kamer van Koophandel en Fabrieken
te Waalwijk houdt zich onled'g met het
opmaken van het verslag over 1909.
Heeren ludustriëelen wordeu verzocht
hunne opgaven voor het verslag, zoo spoe
dig mogelijk in te zenden.
De Kamer van Koophandel en
Fabrieken voornoemd
i.
Toen een achttal jaren geleden
de beweging voor Huisvlijt zich hier te
lande begon te ontplooien, zal wellicht
niemand gedacht hebben, dat deze be
weging een zoodanige vlucht zou nemen,
dat zij zoo spoedig reeds de aandacht
zou trekken van plaatselijke autoriteiten
en regeeringspersonen. Dank zij de
machtige propaganda van vele Volks
bondafdeelingen in ons land, dank zij
mede de aandacht, die de geestelijkheid
vooral in het Zuiden, aan de ontwikke
ling van Huisvlijt schenkt, is de bekend
heid met hetgeen Huisvlijt» wil, meer
en meer toegenomen, doorgedrongen tot
alle hoeken van ons vaderland en
straks zal die bekendheid zich uiten in
tal van kunstvolle, merkwaardige voor
werpen bijeengebracht op de Nationale
Tentoonstelling voor Huisvlijt, uitgaande
van den Volksbond, van 15 Juli tot 15
September in den Haag, of om juister
uit te drukken, in Scheveningen. Alles
Van „DE ECHO VAN HET ZUIDEN.'
OF
i^vfóeuttoiuv aan Dcu J'ömveftjLótëauD
69).
De ridder nam eene heel fiere houding aan
om zijne toehoorders beter te verbluffen.
Komaan, sprak hij, de armen over de
borst krniaend, denkt gij dan dat de hertog
gevoeglijk de vrouw van Belphégor Paljas
tu de kinderen van Belphégor Paljas aan zijne
kennissen kan vooratellen
De ridder trachtte het woord Paljas op
bulken verachtenden toon mogelijk uit te
•preken.
Mijnheer riep Madeleine die zich door
dien toon vernederd gevoelde.
De goochelaar stak fier het hoofd omhoog
en de borst vooruit en zei eenvoudig tot zyne
rrouw
Vrouw, verwijder de kinderen zij heb
ben nooit over hunnen vader bahoeven te
blozen.
Madeleine willigde dit verzoek in.
Gaat, lieve kleintjes, zegde zij, ze tot
Wn de deur leidend en hun elk een klappenden
'oeu op hun voorhoofd drukkend. Gaat nu wat
•pelen envermaakt u wel. Ziet de kermis eens af
Jacques en Jeanne bleven hand aan hand
op den dorpel Btaan en sohenen geneigd om
Ie weenen.
Zonder duidelijk de zaken in te zien, begre
pen zij nochtans dat die schoone heer hunne
ouders, die daareven zoo vroolyk waren, leed
Ub deed en dat was genoeg om de twee
«leintjes ook te bedroeven.
De moeder keerde spoedig bij Belphégor
»eer.
- En nu, sprak deze, nu zou ik den heer
Udder verzoeken uitleg te willen geven, zon-
is daar welkom, mits de ingezonden
voorwerpen een eigen karakter dragen,
d.w.z. mits daarin een ontwerp, een
derikbeeld, een gedachte schuile.
Huisvlijt-beoefenaars, hetzij mannen of
vrouwen, jongens of meisjes, moeten
onderscheid maken tusschen gedachte-
loozen arbeid, waartoe o. a. figuurzaag-
werk gerekend moet worden en arbeid,
waarbij de mensch zichzelf ontwikkelt,
die vergt een ernstig overdenken, een
zoeken, een raadplegen, een arbeid, die
ten slotte de grootste zelfvoldoening
schenkt.
>Ik ken niks1, zei een jongen, toen
hem gevraagd werd, iets voor de Ten
toonstelling te maken, onverschillig wat
dan ook »Zeg dat niet, jongen®, werd
hem geantwoord, »je weet nog niet wat
je kunt®.
En diezelfde jongen was het, die met
behulp van de kromme takken, welke
bakkers gebruiken bij het aanmaken
hunner ovens en van eeD oude, buiten ge
bruik gestelde waschtobbe zijner moeder,
met behulp van die bijna waardelooze
grondstoffen dus, met zwarte lak en
kurkschors, een bloemenmand maakte,
die een sieraad Van de Tentoonstelling
vormde.
Voor eenlge jaren terug was op de
Zaaudamsche Tentoonstelling voor Huis
vlijt een eigengemaakte phonograaf te
zien, samengesteld uit een veer van een
afgedankten wekker, een dekseltje van
poetspomadedoosje, een stukje mika, een
plank een stuk blik- Met bijgekochte
rollen wist de jeugdige knutselaar zijne
huisgenooten te vergasten op muziek,
die een dure phonograaf niet zou kunnen
Verbeteren.
En op de Amsterdamsche Handvlijt
Tentoonstelling was in het afgeloopen
jaar een automobiel te zien, waarvan
blik, houten wieltjes en hét uurwerk van
een ouden wekker het grondmateriaal
vormde en een locomotief, waartoe een
inlegbus en verscheidene Verkade's blik
trommels gebezigd waren.
Dergelijke voorwerpen en zoo zijn
er nog vele worden hoog gewaardeerd
door hen, die zich met de organisatie
van de Nationale Tentoonstelling voor
Huisvlijt hebben belast.
Die voorwerpen toonen, dat er meer
in onze jongens zit, dan men oppervlak
der verdere achterhouding.
Weinul verklaarde de ridder, ziehier
wat ik denk in name van den grootvader uwer
vrouw, u te kuanen voorstellen. Daar het
wapenschild der familie door niets mag bevlekt
worden en juffrouw, hoegenaamd juffrouw.
Paljas niet kan blijven, zoo zal zy moeten
doorgaan als de weduwe van eenen edelman
die in den vreemde overleden is.
Weduwe ik weduwe 1 riep Madeleine.
Belphégor werd akelig bleek, zijne vuisten
balden toe zoodat de nagels zijner vingers in
het vleesch drongen en nochtans trachtte hij
zijne woede in te toornen en kalmte schyoen:
Verder... verder, mijnheer, sprak hy.
Zoo zij het verlangt, zal zy een harer
kinderen mede naar het kasteel kunnen nemen.
Een mijner kindereu onderbrak hem
de moeder wier hart vol verontwaardiging in
hare borst bonsde.
Men zal voor de toekomst van het andere
zorgen, zei Rollac, en...
En de echtgenoot vroeg Belphégor die
het niet langer meer kou uitstaan het schijnt
dat die gausch vergeten is. Dat gij eens ge-
liefdet over den echtgenoot te spreken, mijn
heer vervolgde hij spottend.
Ik wilde juist dat punt behandelen, maar
ik kan toch den wagen voor de paarden niet
jagen, wat zijt gij een ongeduldige kerel!...
Ik volstrekt niet, ik ben integendeel
heel kalm. Spreek, ik luister.
En, de armen over de borst gekruist, de
oogen strak op het gelaat van den ridder
gevestigd, wachtte hij het voorstel af.
Rollac liet zich niet uit de streek slaan.
Gij hebt voorzeker recht op eene goede
vergelding, vervolgde hij, en men heeft u ook
niet vergeten. Hoe hoog gij zelfs den. prijs
stelt, wees verzekerd, mijn waarde vriend, dat
de Bom u zal betaald worden.
Rollac had vooral op deze laatste reden
gerekend om den goochelaar over te halen,
doe zon immers een arme drommel, zonder
kruis noch munt, sedert zyne kinderjaren af
aan gebrek en armoede gewoon, het lokaas
van een onverhoopt fortnin wederstaan
Maar hy kende den man niet, met wien hy
te doen had.
Belphégor kon zyne woede niet langer be-
kig zou denken, dat een ieder meer kan
dan hij meent, als de lust maar wordt
gaande gemaakt.
En ze toonen, dat een ieder rijker
is dan hij meent, dat ook oogenschijnlijk
waardelooze grondstoffen gebruikt kun
nen worden, om voorwerpen te vervaar
digen, die teiecht veler aandacht
trekken.
Wat toch kan men al niet van siga
renkistenhout maken Doosjes, kistjes,
spaarpotten, naaidoosjes, inktstellen,
schenkblaadjes, portretlijstjes, poppen-
meubelen, molens, werktafeltjes, ja, zelfs
de Sint Pieterskerk te Rome is van siga
renkistenhout nagemaakt.
Nu is sigarenkistenhout wel niet een
artikel, om practische voorwerpen van te
maken, doch uit de omgeving nageboot
ste modellen, vernist en hier en daar
beschilderd, voldoen als versiering goed.
Welkom, hartelijk welkom zijn alzoo
al die voorwerpen, welke van waarde
looze grondstoffen zijn vervaardigd, doch
groote waarde wordt tevens gehecht aan
die inzendingen, waarbij van kostbaarder
grondstof gebruik is gemaakt
En daarbij denken we dan onwille
keurig aan die vele en velerlei besneden
of beschilderde voorwerpen, die de woon
kamer tot sieraad strekken, in elk geval
een nog open hoekje thuis vullen. Ge
duld en tijd zijn er voor noodig geweest,
met eenvoudige hulpmiddelen is wellicht
een kunstwerk ontstaan. En wat geen
kunstwerk is, dat heeft den mensch toch
doen denken, dat heeft hem doen stre
ven naar een doel, dat heeft hem kracht
bijgezet om dit doel te bereiken.
Huisvlijt is niet altijd knutselwerk of
prutswerk, zooals sommigen wel eens
beweren, Huisvlijt kan kunstwerk zijn.
En vergeten we niet, dat onze uitvinders
en kunstenaars in hun jeugd ook knut
selaars zijn geweest, dat men door vallen
en opstaan voorwaarts gaat. dat de kunst
vaardigheid van een menschenhand verre
die van eene machine overtreft.
Anderen noemen Huisvlijt >ongere-
gementeerde slöjd". Zeker, we geven
gaarne toe, dat slöjd als opvoedingsmid
del, Huisvlijt krachtig bevorderen kan,
en de handvaardigheid van den mensch
op onmiskenbare wijze verhoogt. Doch
vernuft, vindingrijkheid laat zich niet
reglementeeren de scheppende kracht
dwingen.
De prijs 1... de pry's 1 riep hij... Er is
hier dus eene kwestie van geld op het spel
Zwijg, mijnheer, zwijg ik begrijp niet hoe
gij bij klaren dag, aan eenen vader durft
voorstellen zijne vrouw en zyne kinderen te
willen verkoopen geld I... Alsof men met
geld gelukkig kon leven op de puinen van
zijn geluk?... Maar zie my eens aan, mijnbeer,
kijk my eens goed aan Heb ik dan het
voorkomen van eenen man die in zulke over
eenkomst, in zulke verhandeling kan toestem
men Mijne familie afkoopen Neen, waar
lijk, zulk voorstel zoute belachelijk zijn indien
het niet eerloos ware Ah ah 1 ah 1 Gy
hebt mij zeker op de proef willen stellen om
te zien welk een kerel ik ben en hoe diep
de liefde voor vrouw en kinderen in mijn
hart geworteld is... niet waar?...
De struische stem van den goochelaar
galmde, gelijk een donderslag zijne oogen
schoten bliksemschichten zijn zenuwachtige
ah, dat met diepe spotternij gestempeld was
klonk nog vreeselijker dan de hevige toonen
zyner verontwaardiging.
De ridder voelde zich niet meer op zijn gemak.
Hy zon volgaarne den aftocht gel lazen
hebben voor dien woedenden kerel wiens
reuzenarmen hem boven het hoofd zwaaiden.
Maar de kwestie die op het spel stond was
te belangrijk en de profijten die zij moest
opbrengen waren te groot om zoo gemakkelijk
de kans op te geven.
Hij had overigens al deze moeilijkheden
voorzien en wanhoopte niet over de zegepraal,
want hy had nog meer dan eenen troef in
zyn spel.
Zoo dat gij myne voorwaarden aanneemt
vroeg hy heel kalm.
Belphégor gewaardigde zich zelfs niet recht
streeks te antwoorden.
Hoort ge, Madeleine riep hy De
ridder vraagt of ik weiger
Het voorstel dat men u doet is nechtans
niet te versmaden 1 deed Rollac opmerken.
Al boodt ge mijn al de goudmynen van
Peru aan, dan zou ik zulke voorwaarden nog
weigeren.
Denk eens goed na.
't Is wel genoeg bedacht. Dat de hertog
is reeds jong in den mensch aanwezig
en zoekt zich een uitweg door naboot
sing in de eerste plaats van datgene,
wat in de naatste omgeving gevonden
wordt.
Zien we toch niet in Zaandijk het ver
schijnsel, dat de jongens met de aller-
primitiefste hulpmiddelen scheepjes gaan
maken sommigen uit een afgedragen
klomp, anderen uit boomschors waar
mede ze in de Sluissloot wedstrijden
gaan houden En het zijn niet altijd de
kostbaarste vaartuigjes, die het in zeil
vlugheid van de anderen winnen.
Een open oog voor al wat ons om
ringt, doet reeds veel. Kunstig nage
maakte molens, forten, bruggen, schepen,
gebouwen treft men aan in het bezit van
vele familiën, sommige in miiiatuur,
andere in groote uitvoering, doch bijna
zonder uitzondering alle zorgvuldig de
zich in de plaatselijke omgeving bevin
dende voorwerpen nabootsend.
Ook dit soort van voorwerpen vraagt
de Nationale Tentoonstelling voor Huis
vlijt. Van Vlissingen, den Helder, Helle-
voetsluis kunnen we scheepsmodellen,
misschien zelfs zeer mooi getuigde exem
plaren tegemoet zien, doch ook van
andere plaatsen wordt verwacht, dat de
beoefenaars van Huisvlijt ook dat zullen
inzenden wat hunne omgeving het meest
typeert. Wat ge schept is voor U. voor
uwe familie kostbaar, doch laat hetgeen
ge schept ook kunstwerk zijn.
Van postzegels bijv. worden soms
wanstaltige voorstellingen gevormd, doch
het postzegelwerk van Felix Wijlick uit
Brussel vindt zeer veel bijval en wordt
door vorsten gekocht en vorstelijk
betaald.
Scherven mozaïek wordt een enkele
maal op bloempotten of klompjes toe
gepast men kent dit werk als een
bonten, kleurenrijken, spoedig vervelen
den arbeid. Doch de heer Semler uit
Rijperkerk vormt van die scherven fraai
gepolijste tafelbladen en vuurschermen,
waarin wapens en allegorische voorstel
lingen de middenversiering vormen, een
arbeid, die voor het zoo beroemde mar
mermozaïek uit Italië niet behoeft onder
te doen
En vergeten wij niet de voorbeelden
van been-snijwerk, die in étagère-voor
werpjes, als duiventillen, Zwi'sersche
huisjes, klompjes, stoeltjes, tafeljes, enz.
te koop worden geboden en meeren-
deels van den bekenden beensnijder Van
der Gronden uit Oosterbeek afkomstig
zijn, of de stoommachine, met uurwerk
gedreven en uit been gesneden door den
heer H Scholtens van Koog aan de Zaan.
Zij allen zijn beoefenaars van Huisvlijt
en trachten hun werk, waaraan zij zich,
buiten hun dagelijkschen arbeid, wijden,
zoo goed en zoo nauwkeurig mogelijk
te maken.
zyn geld honde ik houd mijne vrouw en
mijne kinderen.
Nochtans..*
Er komt hier geen „nochtans" van pas
Ik heb u myn antwoord gegeven. Gij hoeft
mij over niets meer te spreken, mijnbeer ik
zal niet meer aanhooren.
Gij zult mij tot het einde tos aanhooren.
Neen 1 Laat mij gerust, vertrek of ik...
De goochelaar, wiens woede ten top was
gestegen, trad met gebalde vuisten vooruit
om den ridder aan te pakken en buiten te
werpen.
Madeleine beefde voor de gramschap van
hare echtgenoot, des te meer daar hy zich zoo
zelden kwaad maakte, want zijne gewone
zachtaardigheid stak zelfs erg af met zyne
spierkracht.
Zij plaatste zich tusschen de twes mannen.
Oh vrees niet, juffrouw, zei Rollac
eene groote kalmte en gerustheid veinzend
die bij eigenlijk niet bezat. Ik ben niet
bang, ik de zaak die ik verdedig is
heilig, zij is ds nwe zij is die uwer kinderen
Gelief u bij mij te voegen om uwen man
zulks te doen begrijpen, die voor het oogen-
blik door schijnredens opgewonden is
Ja, ging hij op verleidende toon voort,
gij loopt het spoor bijster, mijn waarde
Belphégor, gij hebt ongelijk n zoo boos te
maken en ik bad geenszins zulk onthaal van
uwentwege verwacht... Ik breng u en heel
uwe familie, eer, geld en gelnk... ik kom u
in volle vriendschap een schitterond voorstel
doen...
Uw voorstel is onaannemelijk.
Het is nochtans bet eenig mogelijke.
Waarom
Ik heb het n gezegd.
Ah ja, men wil mij verwijderen, weg
cijferen om den hoogmoed van den heer hertog
te voldoen... dank n, mijnheer Ik wil niet
weggecijferd, niet weggemoffeld worden, hoort
ge Ik wil niet I
Men zal uwen wil alleen niet raadplegen
Om het fvenl... zeg ook, gij, wat gy
wilt, Madeleine, zeg het aan mijnheer 1
Heer riddeiverklaarde de vrouw vast
beraden, de familie die ik niet ken zal ons
allen, man en kinderen erby, aannemen of
Reeds eenigen tijd waren er onder
handelingen gaande tusschen Oostenrijk
en Rusland.
Het resultaat ervan is nu te Weenen
en St. Petersburg bekend gemaakt in
een lang en geleerd verslag.
Men onthoude ervan dat de verhouding
tusschen Rusland en Oostenrijk vóór den
aanvang der onderhandelingen abnormaal
is geweest.
Toen vroeg Iswolski eenige maanden
geleden aan Aerenthal willen we eens
praten over onze geschillen
En Aarenthal antwoordde wat geeft
't te redeneeren over het verleden Laat
ons over de toekomst praten.
Zoo is 't geschied.
En de beide mogendheden, waarachter
natuurlijk de andere staan, zoodat men
van de meening van Europa spreken kan,
zijn overeengekomen, dat de bestaande
toestand in het Oosten moet worden
gehandhaafd.
Dus Oostenrijk houdt Bosnië en Her-
zogowina.
Griekenland krijgt Kreta niet.
De Balkan-Staten sluiten een verbond,
Turkije ook mee tot handhaving
van den vrede.
Dat ziet er goed uit.
liet model parlement.
Wat is onze Schaper dan toch een
brave Hendrik, vergeleken bij die Hon-
gaarsche kemphanen.
Die hebben gisteren de ministers zoo
lang behageld met boeken en schriften
en inktpotten, tot er twee van hen gewond
waren.
De minister president Khuen Heder-
niemand van ons zal haar lid worden.
Belphégor aanzag haar met innige dank
baarheid in de oogen.
Goed zoo sprak hg. Zóó had ik het
van u verwacht, vrouw
De ridder was ontevreden en wrevelig.
Dat waa reeds den tweeden troef dien hy
verspeelde.
Eerst had hy gepoogd den goochelaar aan
het lokaas van het geld te doen bijten.
Daarna had hij op heel behendige wijze
beroep gedaan op de moederliefde van Made
leine.
Deze twee middelen waren achtereenvolgens
mislnkt, er bleef hem slechts nog een derde
over de bedreiging.
Dat was zijne laatste kaart.
Gij ziet het wel, mynheer, hernam
BelpLegor, die wil van Madeleine stemt vol
komen met den myne overeen. Wy zijn
getrouwd om nooit van elkander te scheiden
niet waar, vrouw
En bij vatta hare hand om des te beter
den band die hen aaneenstrengelde te doen
uitschijnen.
Oh 1 zei Rollac met eenen spotlach, een
huwêlyk gelijk het nwe verbindt niet het is
niet geldig.
Wat durft gy daar zeggen 1 riep Paljas.
Ik zeg, herhaalde de ridder, dat eeue
familie het recht heeft een huwelijk te doen
vernietigen dat met een minderjarig meisje
voltrokken werd zonder de toestemming van
hare ouders of van hen die hunne plaats
vervangen.
De wet is ons voordeelig en zoo gij het
fortuin dat men u aanbiedt niet aanvaardt,
dan zullen de rechters u verplichten, voor
niet de vrouw af te staan die u niet toebehoort...
Deze woordbn waren koel, bijtend en vJy-
mend nitgesproken door den gezant des her
togen de Montbazon, wiens gelaat, dat even
nog zoo vriendelijk was, nu eensklaps eene
harde en gebiedende uitdrukking genomen bad.
(Wordt vervolgd.)