Nummer 35. Toegewijd aan Handel, Industrie en Gemeentebelangen. Zondag 1 Mei 1910. 33° Jaas g Eerste Blad. PALJAS )it nummer bestaat uit DRIE bladen. ANTOON TIELEN, ociale wetgeving en de genees kundige wetenschap. LANBDOUW. Gemeenteraadsvergadering, Uitoevek: FEUILLETON WAALWIJK. Telefoonnummer 38. De kalibemesting in den tuin. BAARDWIJK. De Echo van het Zuiden, IVaalwpsilie en Lanptraatsclie Courant, Dit Blad verschijnt Woensdag— en Zaterdagavond. Abonnementsprijs per 3 maanden fü.w5. Franco per post door het geheele rijk f 0.90. Brieven, ingezonden stukken, gelden enz., franco te zenden aan den Uitgever. Advertentiën 17 regels f 0.60daarboven 8 cent per regel, grooie letters naar plaatsruimte. Advertentiën Smaal ter plaatsing opgegeven, worden *2maal berekend. Voor plaatsing van een groot aantal regels en advertenties bij abonnement worden speciale zeer voordeelige contracten gesloten. Reclames IB cent per regel. Sedert de meeste staten, met Duitsch- land vooraan, zich toeleggen op de in voering van sociale wetten, is er geen wetenschap, die in deze meer op den voorgrond treedt, als die der genees kunde. Deze staat op den drempel van iedere sociale aera van onzen modernen tijd, ja vele humane problemen zouden thans nog aan de aandacht der wetge vers ontgaan zijn, indien niet de genees kunde het verstaan had, de nog voor betrekkelijk korten tijd onbekende be trekkingen aan te wijzen die er bestaan tusschen de materieele levensverhou dingen en de lichamelijke gezondheid. Van het oogenblik af, dat de genees- cunde het als een harer voornaamste opgaven beschouwde, de in betracht komende vraagstukken over volksge zondheid, volkswelvaart en wettelijke volksbescherming te bestudeeren, te ver diepen en te populariseeren, van dat oogenblik af dagteekent de begin periode der sociale verzekering. Toen toch gingen niet alleen de oogen open van humane, sociale wetgevers, maar ook die vaD de tweede klasse des volks, zoodat er niet alleen een drang van boven kwam, doch nog sterker een van onderen. Het volk, voorgelicht door populaire geschriften over sociale wetgeving en volkswelvaart, over fa- brieksinspectie in verband met de arbei- dershygiene, over het woningwezen en de volksgezondheid begon te roepen om wettelijke voorziening in deze en zijn ertegenwoordigers in de parlementen schonken gehoor aan deze nationale roepstem, nadat zij door bestudeering var» medicinisch wetenschappelijke wer ken nog meer overtuigd waren van de hooge noodzakelijkheid dezer sociale volkshygiene. Ook onze wetgeving staat in de aera der sociale voorziening van volkswel vaart en volksgezondheid. Reeds hebben wij onze woning- en ouze ongevallenwet, om slechts deze twee te noemen eD niet lang zal het meer duren, of ons parle ment heeft zijn oordeel uit te spreken over een wetsontwerp, uitgebreide voor stellen bevattende omtrent de ziektever zekering. Het is vooral deze toekom stige regeling, die een beroep zal doen op onze geneesheeren die deze mannen der wetenschap nog meer dan de on gevallenwet zal maken tot volksmannen in den rechten zin van het woord. Zij toch zullen door deze wettelijke voor ziening nog meer dan het heden het geval was als de officieele bewakers der volksgezondheid worden aangesteld, vooral die der breede klasse van den derden, vierden en middenstand. Het is te begrijpen dat een dergelijke wettelijke regeling de situatie der artsen als beroepsmenschen eenigszins zal wij zigen- Stonden toch onze doctoren tot nu toe frank en vrij tegenover hunne patiënten in verband met het te vorde ren honorarium, ja konden zij tot nu toe hunne verhouding tot de thans bestaande vrijwillige ziekenfondsen geheel en al zelf regelen en was de inrichting van eigen ziekenfondsen totaal overgelaten aan hen zelf, met de invoering der ziekte verzekeringswet zal hierin wel eenige verandering komen. Te hopen is. dat onze regeering in deze niet het stelsel volgt der Duitsche wetgeving, waarbij de artsen als privaatpersonen, als eenvou dige beroepsmenschen in de gewone wettelijke beteekenis van 't woord worden beschouwd. Dit heeft tengevolge gehad, dat er van vrije onafhankelijke uitvoe ring des artsenberoep geen sprake meer was, daar de »markt« van staatswege georganiseerd was. Wel ontsloten de Duitsche verzekeringswetten de artsen vele materieele voordeelen,doch zij riepen ook een sterken aandrang tot de studie der medicijnen in 't leven zoodat de aanvankelijke voordeelen ten slotte we derom verloren gingen. Daarbij kwam voor vele artsen een groote afhankelijk heid van de machthebbers der zieken fondsen. Merkwaardig is nu het ver schijnsel, dat de artsen zich tegen deze afhankelijkheid niet krachtig verweerden, Van »DE EüHO VAN HET ZUIDEN." OF (KvltWhouw aan Den Jluuvefiiliotëatii). 80). Komaan dan zei Paljas, zijn zoontje ten gronde helpende springen, 't is zoo maar een kunBtje uit liefhebberij. Dat is immers niet gevaarlijker dan iets anders en dat maakt ndruk op het publiek. Wees gerust, moedertje, zei de kleine Jacques; van bet plein waarop wij werken gaan, ziet men bet buis, ik zal steeds 't oog op u hebben, bedenkende dat g'j daar zijt, dichtbij met zusje en dat zal mij moed geven. Lief kind murmelde Madeleine; kom, omhels mij. En zeer stil, voegde zij er bij Ik ook, ik heb ook veel moed noodig Grain-d'Amour en Jacqninet gingen voorop. Op het oogenblik dat Paljas zich bereidde om hen te volgen, liet eene zwakke klacht zich in de kamer daarnaast hooran. Madeleine sprong de kamer in. De goochelaar nam hare afwezigheid te baat om de nitventster eenige woorden in het oor te fluisteren. Moeder Trien, sprak bij, zeg baar dat ik haar vurig bemin en vooral dat gij gravinnen markiezinnen, hertoginnen en vorstinnen ge kend hebt, die niet gelukkiger waren dan zij... dat zal haar goed... En toen Madeleine weer binnenkwam, riep hij geestig en opgeruimd, alsof er hem niets op bet hart lag, den eersten volzin van zijne gewone lokrede op de markt. En dan zijn gewonen toon terng aannemend: Waarom schreeuwde de kleine zoo, Madeleine 't Was niets, man, niets Zij is reeds terng ingeslapen, antwoorde de arme moeder terwijl zij poogde te glimlachen. Des te beter 't is e n teeken dat alles wel gaat... Tot straks, vrouw... Dag, moeder Trien... Gij ziet er toch ook geen kwaad in En hij zoende Madeleine op beide wangen en sprong de smalle trap af waaronder Jacques en Grain d'Amour hem reeds stonden te wach ten. En de twee vrouwen hoorden hem beneden nog roepen Komaan I... bier ben ik Wij zijn gereed Vooruit En het drietal vertrok... Na het vertrek van Paljas, bleven de twee vrouwen alleen en zwegen. Zij waren tegenover elkander verlegen zij sebenen beiden na te denken, alsof zij elk een geheim mede te dealen hadden. Madeleine sprak eerst. Het doet mq genoegen dat ge hier gebleven zijt. moeder Trien, zegde zij, ik zou n graag spreken. Vrouw Bejin was heel tevreden dat de samenspraak aangeknoopt was. Zq ging op eenen ouden biezen stoel neerzitten en scheen met uiterste aandacht, gelijk eene zorgvolle moeder, de verklaring van Madeleine aan te hooren. Ik luister spreek mijn kind, antwoord de zijgij weet, overigens, dat ik veel belang in u stel. Ziet ge wel, zei de jonge vronw, ik heb mijnen man niet willen bedroeven door hem den waren toestand der kleine Jeanne te doen inzien, maar niemand zal mij uit het hoofd drijven dat het kind erg ziek—zeer erg ziek is. In dergelijke omstandigheden weet men altijd eenige woorden van troost toe te Bpreken, zelfs dan wanneer men zelf de onrust der moeder deelt. De oude vronw sprak in tegenoverstelden zin en wachtte zich wel de onrnst van Madeleine te bedaren. De gelegenheid was te schoon, om haar plan uit te voeren zooals zij het opgevat had. Inderdaad, zegde zij, het hoofd schud dend, de kleine is niet wel, maar wat wilt ge er aan doen 't ls een ongeluk dat gij ge zoolang die machthebbers gouverneurs, fabrikanten, burgemeesters en ridder goedbezitters waren. Nadat echter ook arbeiders in het bestuur der ziekenfond sen gekomen waren, was het beneden de waardigheid der meeste artsen, om te solliciteeren naar een aanstelling bij de ziekenfondsen, En thans kwam dan ook spontaan het verzet tegen boven genoemde afhankelijkheid. Nu is het ten onzent zaak reeds van den beginne af dezen toestand onder de oogen te zien Er moet een regeling- gevonden worden, die de artsen naast be hoorlijke betaling ook onafhankelijkheid waarborgt, en die bovendien de betrok- cen leden een humane en niet neerdruk kende behandeling van de zijde der artsen verschaft, want, den goeden niet te na gesproken, reeds thans wordt dik wijls de klacht vernomen, dat bondsle den* een andere behandeling genie ten dan de vrije patiënten. Welnu, het komt ons voOr, dat om dit alles te voorkomen een regeling als de volgende de beste is. De aanstelling van artsen bij de ziekenfondsen geschiedt naar objectieve vormen, onder beperking van het aantal naar de behoeften der kassen. Heeft een wettelijk opgericht ziekenfonds, zeg bv. in Amsterdam slechts 20 doktoren noodig, zoo mag het niet gedwongen worden, gelijk b v. thans in Duitschland nog bestaat 100 of nog meer aan te stellen- Hiernaast kan echter, om eiken arts eenmaal de gelegenheid te geven fonds dokter te worden, geen vrije keuze der artsen bestaan de aanstelling geschiedt naar anciënniteit. Ziedaar, een ko»~t woord over sociale wetgeving en de geneeskunde in 't al gemeen en een enkele greep uit de re geling der artsenquaestie in verband met de te verwachten ziekteverzekering. Wel licht past deze regeling nog niet in het kader van 't ontwerp, vooral, daar wij nog maar aan 't begin der rijksziekte- verzeKering staan doch is deze eenmaal in ons sociaal leven doorgedrongen, dan komen we beslist voor hetzelfde vraag stuk te staan, waarvoor men thans in Duitschland staat>hoe de belangen en de onafhankelijkheid der artsen te regelen in verband met de belangen der kassen en dan meenen wij is er geen betere oplossing te vinden dan de hierboven aangegevene. Wat is patentkali zult ge zeggen. Eigenlijk dienen alle menschen, die groen ten verbouwen, dat te weten en das zeker de tuinlieden, want het is in den laatsten tijd door tal van proeven overtuigend be wezen, dat er bijna geen groenten zijn, waar voor patentkali u et een uitstekende meftstof is, die èn de kwaliteit èn de kwantiteit verbetert, maar laat ine eerst zeggen, wat patentkali is. Zooals ge natuurlijk weet, moet ga door uw bemesting voornamelijk drie voedings stoffen in den grond brengen n. 1. kali, phosphorzuur en stikstof. Welnu, patentkali bevat een dier drie, de kali... voor tuiniers die op lichten grond groenten telen, en daar bij nog al veel gebruik maken van b e e r zeker de voornaamste der drie, daar lichte gronden (en ook beer) juist weinig kali iu zich hebben. Verder is patentkali een gezuiverd en ge concentreerd kalizout, dat uit kainiet wordt bereid, door verwijdering van chloornatrium en chloormagneeium Het bevat ongeveer 50,4 pet. zwavelzure kali 4 pet. zwavelzure magnesia, 2,5 pet. chloornatrium en 11,6 pet. water. Het wordt dan ook wel genoemd zwavelzure kali magnesia of patentkali mag nesia. In 100 K. G. patentkali is ongeveer 26 i 27 K. G. kali en het kost ongeveer f6,50 per 100 K.G. Aangezien in de tuinen op de verechillende groenteu de hoeveelheden afwisselen tusschen 3 en 6 K. G. per Are of 100 M2, kost de heele kaliberaesting gemiddeld 30 cents per 100 M2. Als men hierover goed nadenkt, ziet men dus, dat de kalibemesting in een tnin, op elk bed 5 M2 (en dal is een fatsoenlijk groenten- bed) auderhalven cent kost. Dat is toch waarschijnlijk niet te *eel j natuurlijk moet men niét enkel patentkali ge7eu, er hoort ook chili en super bij maar ook ditn nog is het gebruik van kunstmest in den \xx\o zeer goedkoop. Als mee sterk bemest, b.v. met 10 K. G. chili 5 K. G. super en 12 K. G. patentkali per 2 Are (zie onderstaande proef) dan nog kost een Are hoogstens f 1 en dat is dus 1 cent per M2 en dan nog heeft m?n alles, wat men hebben moet. duldig moet dragen. De arme moeder die eenigen troost ver wachtte, schrikte bij deze woorden. Geduldig dragenriep zijMaar hoe knnt ge toch zóó iets zeggen Geduldig dragen Oh neen, God zal mij helpen eu aanhooren. Hij heeft mij reeds eene goede gedachte ingegeven. In het huis hiernaast woont een rijke heer, hebt ge gezegd, die zich doet verzorgen door eenen der beste dokters van de stad Welnu, ik zal dien dokter verzoeken 'naar hier te komen en hem over de gezondheid van Jeanne raadplegen Eilaas Hoe komt gij op dergelqke ge dachte? wierp vronw Bejin hiertegen opelk bezoek dat hij aflegt kost tien frank en voor niemand minder. Hoineltien frank 1 riep de jonge vronw teleurgesteld. Ja, lieve, tien frank 't is juist daarom dat ik u aanmoedig uw ongeluk geduldig te dragen. Als men arm is, gelijk, gij en ver bonden aan eenen ongelukkigen maD Die man is mqn wettige echtgenoot, onderbrak Madeleine en dit kindje, dat ik zoo lief heb, is zijne dochter. Ohdat weet ik, hernam de uitver koopster dat is alles heel wel en goed, maar dat belet niet dat de rqke lieden gelukkig en hunne kinderen Bchoon, gezond en wel ver zorgd zijn en die kinderen later flinke juffers worden, die met een goeden bruidschat aan de edellieden uitgehuwd worden. Ah geloof mq vrij, lieve, vermits gij goed hartig en eene brave, goede moeder zijt, zon het u niet schaden, zoo ge wat rijker waart... Elk woord der onde sjachelaarster drong Madeleine als een dolksteek door het hart. Rijk rqk herhaalde zij waartoe dient het mij znlks te zeggen om mijne droefheid te vergrooten? Het helpt immers tot niets gij weet wel Het oogenblik was gekomen om den grooten slag te slaan en vrije kaart op tafel te spelen. Ik weet ja ik weet alles verklaarde zij vastberaden ik weet dat gq enkel één woord hoeft te spreken Hemelonderbrak Madeleine, heeft mijn man n dan allee verteld? Mqnheer Belphégor? Neen, hij heeft Sommige tuiniers gebruiken mengsels dezer meststoffen. Zoo lezen wij bijv. in de ver slagen van een rijkstuinbouwleeraarie. #Deze proefnemer kreeg een mengsel van 2 K. G. chilisalpeter, 4 K. G. super en 3 K. G. patentkali om op goed tuinland een proef te nemen tegen een stalraestgave voor komkommers. Hij schrijft daaromtrent dat de komkommers op den kun»tmest zeker ruim zooveel opbrachteD, als de andeie op stalmest.* 2e, yHet proefveld diende voor koolbemesting en was 6 Are groot. De in lichting geschiedde als volgt. Perceel I 2 Are. 10 K. G. chili, 6 K. G. super, 12 K. G. patentkali, opbrengst 475 K. G. Perceel II 2 Are. 10 K. G. chili, 5 K, G. super, 16 K G. pateutkali, opbrengst 540 K. G. Perceel III 2 Are. Stalmest opbreDgst 437,5 K. G. Ziedaar een proefveld, waaruit men ten duidelijkste kan z;en, dat kunstmest en met name patentkali in den tuin onmisbaar is. Viet alleen bij komkommers en kool, doch ook bij alle vroege groenteu zooals raap stelen, spinazie, worteltje», kropsalade, ook bij aardbeien en asperges kan en moet meu pateutkali als kalibemesting gebruiken. Vergadering van den Raad der gemeente Baardwijk, gehouden 23 April 1910, n. m. ten 7Vs ure- Tegenwoordig allen, behalve de Heer van Beijnen, wegens ongesteldheid. Eene vacature. De notulen enz. Ingekomen een schrijven van den Heer C. Schoni», waarbij wordt kennis gegeren, dat hij een der vereischten mist, zooals be doeld bij art. 19 en 149 ala 5 der gemeente wet en art. 5 al. 1 der wet op de collegien van Zetters, om lid van den Riad, Ambtenaar van den Burgerlijken Stand en Zetter te zijn. Met leedwezen wordt deze medcdeeling voor kennisgeving aangenomen. Het gemeenteverslag en dat naar aanlei ding van art. 52 der woningwet over 1909 worden aangeboden en ter inzage voor de ledeu ter secretarie nedergelegd. Wegens periodieke aftreding van drie leden in de Commissie tot wering van zijne geheimen goed bewaard, maar een andere heeft mij over u gesproken Een brave man dien gij reeds vroeger gezien hebt. Het zou O God Die brave heer heeft vertrouwen in mij gesteld en alles verteld wat vroeger gebeurde. Hq volgt n op met het enkel inzicht uw geluk, uwe toekomst te verzekeren en ook die van uwe kinderen., van die kinderen die gij zoo lief hebt. Zoo dat de ridder ons weer ontdekt heeft Oh 1 indien Belphégor kon vermoeden... Vermits hij bet niet weet, zullen wq het hem niet... Zeg aan dien heer dat bij zicb verwq- dere, want ik vrees een ongeluk... Wees redelqk, Madeleine, en denk aan uwe kinderen. Die beer is hier, bij mij in buis en wacht slechts op het vertrek van M. Belhegor om zich bij u aan te bieden. Zal bij hier komen vroeg de jonge vronw angstig. Daar is hij 1 Rollac verscheen, inderdaad, op den drempel der kamer. Hij droeg geen reispak meer gelijk te Conrgemont. Om meer indrnk te maken, had hij eene lange lakenen jas aangetrokken en eene gepoederde pruik op bat hoofd gezet om aan zijn gelaat een deftig en tevens streng voorkomende geven. Laat ons alleen, sprak hij tot vrouw Bejin. Deze verliet spoedig de kamer, na nogmaals •p Madeleine eenen blik geworpen te hebben, waarin veel kwade raad te lezen stond. Hare houding was die van een heel be— Bcbeiden persoon die zich wel zon gewacht hebben eene tnsscbengeplaatste rol te ver vullen, maar wel besloten is aan bet sleutel gat alles af te luisteren en te loeren. Toen Madeleine daar gansch alleen tegen over den ridder stond, begon zij te beven Gij hier, mijnheer stamelde zij. De ridder maakte eene diepe buiging en nam zijnen hoed af voor de vrouw van den goochelaar. Ja, juffrouw, antwoordde hij, ik kom n eens eventjes een bezoek brengen om eene tweede maal de erfgename te groeten van een der grootste namen uit Frankrijk, de dochter van den markies van Montbazon 1... Oh zoo Belphegor weerkeerde I... Rollac scheen aan deze uitroeping hoege naamd geen belang te hechten waarin nochtans een verlangen en teven, eene bedreiging door straalde. Hij vervolgde bedaard Vooraleer, uw spoor op te volgen, beb ik aan den heer hertog, uwen grootvader, ge schreven. Zqne vreugde was onbescbrqf— lijk, toen hij vernam dat gij nog leefdet, dat ik n weergevonden had en dat gij weldra bij hem zoudt weergekeerd zijn. Later beb ik hem uw vlucht moeten melden en deze tijding heeft den goeder grijsaard, die slechts voor u leeft, zoodanig getroffen, dat bij van droefheid scheen te zullen bezwijken.. Ik heb mij opnieuw achter u op zoek gezet vruchteloos bad Belphegor die uwe en zijne belangen miskent, gehoopt aan mijne opzoekingen te ontsnappen vruchteloos heeft bij door valsche streken mij op een dwaal spoor gebracht... Vpoeg of laat, moest ik u toch weervinden. Nu sta ik hier weer voor u, juffrouw, ge volmachtigd door den heer hertog, die u wacht, om alles in zijnen naam uit te voeren. Neen, neen, ik mag niet I ik wil niet 1 verklaarde Madeleine stoutmoedig en vast— beraden Denk wel na, juffrouw, vervolgde de ridder, eene groote familie wacht u met open armen voor haar iB het een einde aan baran familieronw, eene verloren hoop die als bij mirakel heropgetooverd is. Voor u is het rijkdom en geluk I "En Belphegor vroeg de jonge vrouw eenigszins bewogen. Men zal voor bem zorgen. Ja, maar op welke voorwaarden Hebt gij mij vroeger niet reeds gezegd dat men hem wilde verwijderen, verbannen, beletten mij ooit weer te zien (Wordt vervolgd).

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden | 1910 | | pagina 1